ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΛΟΓΙΣΤΩΝ ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΩΝ

Transcript

1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΛΟΓΙΣΤΩΝ ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) ΕΤΟΥΣ 2014 Άννα Αδάμ - Κόλλια Προϊσταμένη Τμ. Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, Δ/νσης Φορολογίας Κεφαλαίου Υπ. Οικονομικών ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 1

2 ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) ΕΤΟΥΣ 2014 Με τα άρθρα 1 έως και 8 του ν. 4223/2013 (ΦΕΚ 287 Α / ), επεβλήθη, από την 1 η Ιανουαρίου 2014, ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.). Αντικείμενο ΕΝ.Φ.Ι.Α. Ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. επιβάλλεται: Στα εμπράγματα δικαιώματα της πλήρους κυριότητας, της ψιλής κυριότητας, της επικαρπίας και της οίκησης. Επισημαίνεται ότι λοιπές δουλείες πλην της επικαρπίας και της οίκησης, δεν αποτελούν αντικείμενο του ΕΝ.Φ.Ι.Α.. Στα δικαιώματα της αποκλειστικής χρήσης θέσης στάθμευσης, βοηθητικού χώρου και κολυμβητικής δεξαμενής, που βρίσκονται σε κοινόκτητο τμήμα του ακινήτου και αποτελούν παρακολούθημα των πιο πάνω εμπράγματων δικαιωμάτων. Επισημαίνεται ότι για αποκλειστική χρήση κτίσματος σε τμήμα του ακινήτου (π.χ. αποκλειστική χρήση κήπου), η οποία δεν είναι αποθήκη ή θέση στάθμευσης και επί της οποίας δεν υπάρχει κολυμβητική δεξαμενή, δεν επιβάλλεται ΕΝΦΙΑ.. Στο εμπράγματο δικαίωμα της επιφανείας επί του ακινήτου, το οποίο φορολογικά αντιμετωπίζεται ως επικαρπία. Το δικαίωμα επιφανείας ορίσθηκε στο νόμο ν. 3986/2011, στα άρθρα Επιφάνεια είναι το εμπράγματο δικαίωμα φυσικού ή νομικού προσώπου να κατασκευάζει κτίσμα σε έδαφος κτήματος που είναι, κατά το χρόνο σύστασης του δικαιώματος, δημόσιο και να ασκεί στο κτίσμα αυτό ή σε κτίσμα ήδη κατασκευασμένο σε τέτοιο κτήμα τις εξουσίες, τις οποίες παρέχει το δικαίωμα της κυριότητας. Δημόσια κτήματα είναι τα ακίνητα οποιασδήποτε φύσης που ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, σε εταιρείες και δημόσιες επιχειρήσεις, των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 2

3 Δημόσιο ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, σε δημόσιους οργανισμούς με μορφή νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου ή και σε εταιρείες, οι οποίες αποκτούν τα ακίνητα των παραπάνω φορέων με σκοπό την εκμετάλλευση τους. Το εμπράγματο δικαίωμα της επιφανείας, για την εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας εξομοιώνεται με το δικαίωμα της επικαρπίας. Στο δικαίωμα της νομής ή οιονεί νομής και της κατοχής. (Δικαιούχοι ακινήτου από Δημόσιο, ΟΕΚ, ΟΤΑ ή Ν.Π.Δ.Δ., από την παραλαβή του ακινήτου- κάτοχος ακινήτου που ανήκει σε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, χωρίς τη συναίνεση του φορέα - κάτοχος ακινήτου, που ανήκει στην ΕΤΑΔ Α.Ε. και στην Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε., με τη συναίνεση τους). Στα δεσμευμένα από Ο.Τ.Α. δικαιώματα επί του ακινήτου για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο εκκρεμεί η καταβολή σχετικής αποζημίωσης. Υποκείμενο ΕΝ.Φ.Ι.Α. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο αποκτά δικαίωμα σε ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία, από την ημερομηνία σύνταξης του οριστικού συμβολαίου κτήσης. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο αποκτά δικαίωμα σε ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία, από την ημερομηνία τελεσιδικίας της δικαστικής απόφασης, με την οποία αναγνωρίζεται δικαίωμα ή καταδικάζεται ο δικαιοπάροχος σε δήλωση βουλήσεως. Ο υπερθεματιστής, από την ημερομηνία σύνταξης της κατακυρωτικής έκθεσης. Ο κληρονόμος και ειδικότερα: ο εκ διαθήκης κληρονόμος, εφόσον έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι και την 31 η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της φορολογίας έτους, ο εξ αδιαθέτου κληρονόμος, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι και την 31 η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της φορολογίας έτους. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο έχει αποκτήσει δικαίωμα σε ακίνητο με οριστικό συμβόλαιο δωρεάς αιτία θανάτου, εφόσον ο θάνατος επήλθε μέχρι και την 31 η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της φορολογίας έτους. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 3

4 Επίσης υποκείμενο ΕΝ.Φ.Ι.Α. είναι: Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο αποκτά δικαίωμα με προσύμφωνο αγοράς με τον όρο της αυτοσύμβασης, με εξαίρεση το εργολαβικό προσύμφωνο. Επισημαίνεται ότι αφορά αποκλειστικά προσύμφωνα αγοράς με τον όρο της αυτοσύμβασης και όχι προσύμφωνα δωρεάς ή γονικής παροχής. Επίσης δεν αφορά κανένα προσύμφωνο εργολάβου για το εργολαβικό του αντάλλαγμα. Ο δικαιούχος ακινήτου από το Δημόσιο ή τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας ή Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή Ν.Π.Δ.Δ., εφόσον έχει παραλάβει το ακίνητο, ακόμα και πριν από τη σύνταξη οριστικού παραχωρητηρίου. Ο κηδεμόνας για τα ακίνητα σχολάζουσας κληρονομιάς. Ο εκτελεστής διαθήκης ή εκκαθαριστής κληρονομίας για τα κληρονομιαία ακίνητα. Ο μεσεγγυούχος ακινήτου. Ο σύνδικος της πτώχευσης. Ο νομέας επίδικου ακινήτου. Αν το ακίνητο εκνικηθεί με τελεσίδικη απόφαση, ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. που καταβλήθηκε δεν επιστρέφεται. Ο εργολάβος, για το εργολαβικό του αντάλλαγμα, εφόσον έχουν παρέλθει τέσσερα έτη από την ημερομηνία θεώρησης από την Ελληνική Αστυνομία της οικοδομικής άδειας για την έναρξη των εργασιών ή αυτό έχει εκμισθωθεί ή χρησιμοποιηθεί με οποιονδήποτε τρόπο από τον εργολάβο, πριν την παρέλευση των τεσσάρων αυτών ετών. Μέχρι την υποχρέωση δήλωσης των ακινήτων από τον εργολάβο, το εργολαβικό αντάλλαγμα δηλώνεται από τον οικοπεδούχο. Επισημαίνεται ότι η αλλαγή, ως προς τον υποκείμενο εργολάβο για το εργολαβικό του αντάλλαγμα, είναι σημαντική σε σχέση με τα ισχύοντα τα προηγούμενα χρόνια στις φορολογίες επί των ακινήτων. Ο κάτοχος ακινήτου, το οποίο ανήκει σε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, χωρίς τη συναίνεση του φορέα. Στην περίπτωση αυτή και για τις ανάγκες του ΕΝ.Φ.Ι.Α., το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει στο φορολογούμενο κατά πλήρη κυριότητα. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 4

5 Ο κάτοχος ακινήτου, πλην του Δημοσίου, που ανήκει στην ΕΤΑΔ Α.Ε. και στην Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε., με τη συναίνεση των ως άνω εταιρειών και ανεξάρτητα του τρόπου περιέλευσης σε αυτόν η κατοχή του ακινήτου. Στην περίπτωση αυτή και για τις ανάγκες του ΕΝ.Φ.Ι.Α., το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει στο φορολογούμενο κατά πλήρη κυριότητα. Ο Ο.Τ.Α. για ακίνητο που δεσμεύει για οποιονδήποτε λόγο, εφόσον έχει εκδοθεί αποζημίωση γι αυτό, για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο εκκρεμεί η καταβολή σχετικής αποζημίωσης. Απαλλαγές - Μειώσεις από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. Οι απαλλαγές μειώσεις, προβλέπονται στο άρθρο 3 του ν. 4223/2013, αλλά υπάρχουν απαλλαγές και μειώσεις στα άρθρα 4 και 5 του ίδιου νόμου. Οι απαλλαγές του ΕΝ.Φ.Ι.Α. είναι αντικειμενικές και όχι υποκειμενικές. Συγκεκριμένα: Απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. (κύριο και συμπληρωματικό φόρο) τα δικαιώματα στα ακίνητα που ανήκουν: Στο Δημόσιο, στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ), στην Εταιρεία των Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.) και στην εταιρεία «Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε.» Σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ., τα οποία εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και σε Ο.Τ.Α., εφόσον ιδιοχρησιμοποιούνται ή παραχωρούνται δωρεάν στο Δημόσιο. Ως ιδιοχρησιμοποιούμενα, για τις ανάγκες του ΕΝ.Φ.Ι.Α, θεωρούνται και τα ακίνητα που ανήκουν στα ανωτέρω νομικά πρόσωπα, τα οποία είναι κενά. Οι ανώνυμες εταιρείες της Γενικής Κυβέρνησης, (πλην της ΕΤΑΔ Α.Ε. και της Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε.) δεν απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.. Σε ξένα κράτη, εφόσον το ακίνητο χρησιμοποιείται για την εγκατάσταση πρεσβείας ή προξενείου του ξένου κράτους ή για την εγκατάσταση πρεσβευτή, προξένου και λοιπών διπλωματικών αντιπροσώπων και πρακτόρων του ξένου κράτους, με τον όρο της αμοιβαιότητας. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 5

6 Σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ., τα οποία δεν εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης εφόσον ιδιοχρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εκπλήρωση μορφωτικού, εκπαιδευτικού, πολιτιστικού, αθλητικού, θρησκευτικού, φιλανθρωπικού και κοινωφελούς σκοπού ή παραχωρούνται δωρεάν στο Δημόσιο. Σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες των γνωστών θρησκειών και δογμάτων κατά την παρ. 2 του άρθρου 13 του Συντάγματος, εφόσον ιδιοχρησιμοποιούνται για την εκπλήρωση του λατρευτικού, θρησκευτικού και κοινωφελούς έργου τους. Στις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, κείμενα εντός ή εκτός αυτού. Στα νομικά πρόσωπα που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς διοίκησης και διαχείρισης του ν. 3647/2008 (Α` 37) εφόσον ιδιοχρησιμοποιούνται. Απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. και τα δικαιώματα στα ακίνητα για τα οποία: Υφίσταται απαγόρευση οποιασδήποτε χρήσης, η οποία έχει επιβληθεί από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, αποκλειστικά κατά το μέρος για το οποίο υφίσταται η απαγόρευση. Σε περίπτωση μερικής απαγόρευσης χρήσης ακινήτου εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. μειώνεται κατά τριάντα τοις εκατό (30%). Σε περίπτωση μερικής απαγόρευσης χρήσης ακινήτου εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού, ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. μειώνεται κατά εξήντα τοις εκατό (60%). Έχει διαταχθεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση η αποδέσμευση από απαλλοτρίωση ή ρυμοτομικό βάρος ή δέσμευση κάθε είδους και δεν έχει εκδοθεί σχετική πράξη της Διοίκησης για την ως άνω αποδέσμευση. Έχει εκδοθεί αμετάκλητη δικαστική απόφαση ή οριστική διοικητική πράξη αποζημίωσης για απαλλοτρίωση ή ρυμοτομικό βάρος ή δέσμευση κάθε είδους και δεν έχει καταβληθεί η αποζημίωση μετά από ένα έτος από το έτος έκδοσης της παραπάνω απόφασης. Κτίσματα μετά του αναλογούντος σε αυτά οικοπέδου, τα οποία βρίσκονται εντός της νήσου Κεφαλληνίας και των νομών Φθιώτιδας και Φωκίδας και έχουν αποδεδειγμένα υποστεί ζημιές από τους σεισμούς του Ιανουαρίου 2014 και Αυγούστου 2013 αντίστοιχα, απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα έτη 2014 και Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 6

7 Για το έτος 2014, απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α., τα ακίνητα, τα οποία βρίσκονται εντός της νήσου Κεφαλληνίας. Για το έτος 2014, ακίνητα, τα οποία βρίσκονται εντός των ορίων των κηρυχθέντων ως πολεοδομικά ανενεργών στην παλαιά τους θέση οικισμών Πεπονιάς, Πολύλακκου, Αξιόκαστρου, Κλήματος, Τραπεζίτσας -Πανάρετης και Πυλωρών του Νομού Κοζάνης, δυνάμει του από διατάγματος (Δ 1075), απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α., εφόσον, καθ όλο το έτος 2013, αυτά δεν ηλεκτροδοτήθηκαν. Για το έτος 2014, ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. μειώνεται κατά 20% για τα δικαιώματα σε κύριους χώρους αποπερατωμένων κατοικιών, μονοκατοικιών, διαμερισμάτων και επαγγελματικών στεγών, εφόσον ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και καθ όλη τη διάρκεια του προηγούμενου έτους ήταν κενοί, εφόσον είχαν μετρητή παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, το οποίο είχε διακοπεί όλο το Κάθε άλλη διάταξη, γενική ή ειδική, που αφορά απαλλαγές από φόρους ή τέλη, δεν εφαρμόζεται για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακίνητης Περιουσίας, με εξαίρεση τις συμβάσεις παραχώρησης του Δημοσίου που έχουν κυρωθεί με νόμο μέχρι την κατάθεση στη Βουλή του σχεδίου του παρόντος νόμου, εφόσον σε αυτές είχε προβλεφθεί η πλήρης απαλλαγή από φόρους ακίνητης περιουσίας. Απαλλαγές - Μειώσεις από τον κύριο φόρο Μειώνεται κατά 60% ο κύριος φόρος των ημιτελών κτισμάτων ανεξαρτήτως σταδίου κατασκευής, εφόσον δεν είχαν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ηλεκτρικό ρεύμα και είναι κενά. Εντάσσονται στην πρώτη φορολογική ζώνη οικόπεδα, τα οποία είναι επιφάνειες που χρησιμοποιούνται για τον ελλιμενισμό αεροσκαφών, με εξαίρεση τις επιφάνειες που χρησιμοποιούνται για τον ελλιμενισμό αεροσκαφών ιδιωτικής χρήσης ή είναι λωρίδες γης, στις οποίες βρίσκονται σιδηροτροχιές ή οικόπεδα έδρασης πύργων και γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ή βρίσκονται εντός Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων του ν. 3986/2011 (Α` 152) ή εντός Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης του ν. 4062/ 2012 (Α` 70) και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις μόνο μέχρι τη μεταβίβαση τους από το φορέα της επένδυσης προς τρίτους ή βρίσκονται εντός των Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 7

8 ορίων των περιοχών που ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 4458/1965 (Α 33) (Βιομηχανικές Περιοχές), των άρθρων 1 και 29 του ν. 2545/1997 (Α` 254) (Βιομηχανικές Επιχειρηματικές Περιοχές) και του άρθρου 41 του ν. 3982/2011 (Α` 143) (Επιχειρηματικά Πάρκα). Δεν υπολογίζεται κύριος φόρος αν κτίσμα επί αυτού έχει ηλικία εκατό ετών ή μεγαλύτερη, καθώς και την περίπτωση που επί του οικοπέδου υπάρχει κτίριο, το οποίο έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο ή έργο τέχνης, γιατί, για τις ανάγκες του ΕΝ.Φ.Ι.Α., θεωρείται ότι ο Σ.Α.Ο. έχει εξαντληθεί. Εντάσσονται στο βασικό συντελεστή φορολογίας γήπεδα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, τα οποία χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τον ελλιμενισμό αεροσκαφών, με εξαίρεση τις επιφάνειες που χρησιμοποιούνται για τον ελλιμενισμό αεροσκαφών ιδιωτικής χρήσης, ή είναι λωρίδες γης στις οποίες βρίσκονται σιδηροτροχιές, ή εδαφοτεμάχια έδρασης πύργων και γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ή βρίσκονται εντός Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων του ν. 3986/2011 ή εντός Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης του ν. 4062/2012, και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις μόνο μέχρι τη μεταβίβαση τους από το φορέα της επένδυσης προς τρίτους ή βρίσκονται εντός των ορίων των περιοχών που ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν.4458/1965 (Βιομηχανικές Περιοχές), των άρθρων 1 και 29 του ν. 2545/1997 (Βιομηχανικές Επιχειρηματικές Περιοχές) και του άρθρου 41 του ν. 3982/2011 (Επιχειρηματικά Πάρκα). Απαλλαγές - Μειώσεις από το συμπληρωματικό φόρο Απαλλάσσονται από τον συμπληρωματικό φόρο τα δικαιώματα σε ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούνται, από νομικά πρόσωπα, για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας, ανεξαρτήτως αντικειμένου εργασιών. Δεν συνυπολογίζεται στο συμπληρωματικό φόρο η αξία των δικαιωμάτων των φυσικών προσώπων: επί των γηπέδων (εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού) επί των κτιρίων που είναι προγενέστερα των εκάστοτε τελευταίων 100 ετών και τα οποία, έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή ως έργα τέχνης, καθώς και των Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 8

9 τυχόν αναλογούντων σε αυτά ποσοστών των επί των γηπέδων ή οικοπέδων στα οποία βρίσκονται. τα ξενοδοχειακά κτίρια τα οποία ιδιοχρησιμοποιούν ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, οι οποίες λειτουργούν ως ατομικές επιχειρήσεις. Απαλλάσσεται από το συμπληρωματικό φόρο των νομικών προσώπων η αξία: των οικόπεδων ή γηπέδων, τα οποία είναι επιφάνειες που χρησιμοποιούνται για τον ελλιμενισμό αεροσκαφών, (με εξαίρεση τις επιφάνειες που χρησιμοποιούνται για τον ελλιμενισμό αεροσκαφών ιδιωτικής χρήσης) των λωρίδων γης (οικόπεδα ή γήπεδα) στις οποίες βρίσκονται σιδηροτροχιές των οικόπεδων ή γηπέδων επί των οποίων εδράζονται πύργοι και γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας των οικόπεδων ή γηπέδων που βρίσκονται εντός Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων του ν. 3986/2011 (Α` 152) ή εντός Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης του ν. 4062/ 2012 (Α` 70) και μόνο μέχρι τη μεταβίβαση τους από το φορέα της επένδυσης προς τρίτους των οικόπεδων ή γηπέδων που βρίσκονται εντός των ορίων των περιοχών που ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 4458/1965 (Α 33) (Βιομηχανικές Περιοχές), των άρθρων 1 και 29 του ν. 2545/1997 (Α` 254) (Βιομηχανικές Επιχειρηματικές Περιοχές) και του άρθρου 41 του ν. 3982/2011 (Α` 143) (Επιχειρηματικά Πάρκα). Υπολογισμός ΕΝ.Φ.Ι.Α. Ο ΕΝ.Φ.Ι.Α ισούται με το άθροισμα του κύριου φόρου, ο οποίος επιβάλλεται σε κάθε ακίνητο και του συμπληρωματικού φόρου, ο οποίος επιβάλλεται επί της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων των ακινήτων του υποκειμένου στο φόρο. Κύριος φόρος Ο κύριος φόρος επιβάλλεται σε όλα τα ακίνητα (κτίσματα, οικόπεδα, γήπεδα), ανάλογα από τη γεωγραφική τους θέση, την επιφάνειά τους και διάφορες παραμέτρους. Για την επιβολή του ΕΝ.Φ.Ι.Α, ως οικόπεδο ορίζεται το εδαφοτεμάχιο εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού και ως γήπεδο ορίζεται το εδαφοτεμάχιο εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 9

10 Ειδικότερα: Α. Κτίσματα Ο κύριος φόρος για τα δικαιώματα επί των κτισμάτων, εκτός των ειδικών κτιρίων, ισούται με το γινόμενο της επιφανείας, του βασικού φόρου (ΒΦ), του συντελεστή παλαιότητας κτίσματος (ΣΠΚ), του συντελεστή ορόφου (ΣΟ) ή μονοκατοικίας (ΣΜ), του συντελεστή πρόσοψης (ΣΠ), του συντελεστή βοηθητικών χώρων (ΣΒΧ) και του συντελεστή ημιτελούς κτίσματος (ΣΗΚ), κατά περίπτωση. Κύριος Φόρος Κτισμάτων (πλην ειδικών κτιρίων) = Επιφάνεια κτίσματος (τ.μ.) Χ ΒΦ Χ ΣΠΚ Χ ΣΟ ή ΣΜ x ΣΠ Χ ΣΒΧ (όπου εφαρμόζεται) Χ ΣΗΚ (όπου εφαρμόζεται) Ο κύριος φόρος για τα δικαιώματα σε ειδικά κτίρια ισούται με το γινόμενο της επιφάνειας, του βασικού φόρου (ΒΦ), του συντελεστή ειδικών κτιρίων (ΣΕΚ), του συντελεστή παλαιότητας κτίσματος (ΣΠΚ), του συντελεστή απομείωσης επιφάνειας (ΣΑΕ), του συντελεστή βοηθητικών χώρων (ΣΒΧ) και του συντελεστή ημιτελούς κτίσματος (ΣΗΚ), κατά περίπτωση. Κύριος Φόρος Ειδικών Κτιρίων = Επιφάνεια κτίσματος (τ.μ.) Χ ΒΦ Χ ΣΕΚ Χ ΣΠΚ Χ ΣΑΕ Χ ΣΒΧ (όπου εφαρμόζεται) Χ ΣΗΚ (όπου εφαρμόζεται) Ο βασικός φόρος των κτισμάτων προκύπτει από την τιμή ζώνης, όπως αυτή προσδιορίζεται στο σύστημα Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων (ΑΠΑΑ). Κτίσματα εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, για τα οποία δεν έχει καθοριστεί τιμή ζώνης, καθώς και τα ειδικά κτίρια, εντάσσονται στην κατώτερη τιμή ζώνης της Δημοτικής Ενότητας στην οποία βρίσκονται. Αν δεν έχουν καθοριστεί τιμές ζώνης στη Δημοτική Ενότητα, εντάσσονται στην κατώτερη τιμή ζώνης του οικείου Δήμου και, αν δεν έχουν καθοριστεί τιμές ζώνης στο Δήμο, εντάσσονται στην κατώτερη τιμή ζώνης της οικείας Περιφερειακής Ενότητας. Β. Οικόπεδα Ο κύριος φόρος οικοπέδων (εντός σχεδίου πόλης και οικισμού) ισούται με το γινόμενο της επιφάνειας και του συντελεστή φόρου. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 10

11 Κύριος Φόρος Οικοπέδου = Επιφάνεια οικοπέδου Χ ΣΦ Αν στο οικόπεδο υπάρχει κτίσμα, η επιφάνεια του οικοπέδου, για την οποία επιβάλλεται ο κύριος φόρος, ισούται με το υπόλοιπο της συνολικής επιφάνειας αφού αφαιρεθεί η επιφάνεια του οικοπέδου, η οποία αναλογεί στο συντελεστή αξιοποίησης του οικοπέδου, με βάση τη δόμηση η οποία έχει πραγματοποιηθεί στο οικόπεδο, ως εξής: Επιφάνεια οικοπέδου για την οποία επιβάλλεται ΕΝ.Φ.Ι.Α. όταν υπάρχει κτίσμα = συνολική επιφάνεια οικοπέδου επιφάνεια οικοπέδου που αναλογεί στο Σ.Α.Ο. με βάση τη δόμηση που έχει πραγματοποιηθεί. Ο συντελεστής φόρου του οικοπέδου, προκύπτει από τη μοναδιαία αξία του οικοπέδου ανά τετραγωνικό μέτρο. Η μοναδιαία αξία του οικοπέδου είναι ο λόγος της φορολογητέας αξίας του οικοπέδου προς τη συνολική επιφάνεια του. Ο συντελεστής οικοπέδου, η συνολική τιμή εκκίνησης του οικοπέδου, καθώς και ο συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου (Σ.Α.Ο.), για τον υπολογισμό της συνολικής τιμής εκκίνησης του οικοπέδου, λαμβάνονται όπως ορίζονται κάθε φορά στις αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, που εκδίδονται κατ` εξουσιοδότηση του άρθρου 41 του ν. 1249/1982, ανεξάρτητα αν ο συντελεστής δόμησης που ισχύει για τα ακίνητα είναι διαφορετικός από το Σ.Α.Ο. Αν το οικόπεδο βρίσκεται σε περιοχή, για την οποία δεν ισχύει το σύστημα του ΑΠΑΑ, ως συντελεστής οικοπέδου, συνολική τιμή εκκίνησης του οικοπέδου και συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου, λαμβάνονται ο χαμηλότερος συντελεστής οικοπέδου, συνολική τιμή εκκίνησης του οικοπέδου και Σ.Α.Ο. της ζώνης με τη χαμηλότερη τιμή ζώνης της οικείας Δημοτικής Ενότητας, όπως ορίζονται κάθε φορά στις αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών που εκδίδονται κατ` εξουσιοδότηση του άρθρου 41 του ν.1249/1982. Αν δεν έχουν καθοριστεί τέτοιες ζώνες και τέτοιοι συντελεστές στη Δημοτική Ενότητα, λαμβάνονται οι κατώτερες αντίστοιχες τιμές του οικείου Δήμου, και, αν δεν έχουν καθοριστεί ούτε στο Δήμο, λαμβάνονται οι κατώτερες αντίστοιχες τιμές της οικείας Περιφερειακής Ενότητας. Στις περιπτώσεις όμως, κατά τις οποίες οι τιμές με τις οποίες υπολογίσθηκε ο ΦΑΠ φυσικών προσώπων έτους 2013, είναι ευνοϊκότερες για τους φορολογούμενους, τότε για τον υπολογισμό του κύριου φόρου λαμβάνονται υπόψη οι ευνοϊκότερες αυτές τιμές. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 11

12 Γ. Γήπεδα Ο κύριος φόρος γηπέδου (εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού) ισούται με το γινόμενο της επιφάνειας του γηπέδου, του βασικού συντελεστή φορολογίας (ΒΣΦ), του συντελεστή θέσης (ΣΘ), του συντελεστή χρήσης (ΣΧ), του συντελεστή άρδευσης (ΣΑρ), του συντελεστή απαλλοτρίωσης (ΣΑπ), και του συντελεστή κατοικίας (ΣΚ), όπου προβλέπεται. Κύριος Φόρος Γηπέδου = Επιφάνεια γηπέδου (τ.μ.) Χ ΒΣΦ Χ ΣΘ Χ ΣΧ Χ ΣΑρ Χ ΣΑπ (όπου εφαρμόζεται) Χ ΣΚ (όπου εφαρμόζεται). Συμπληρωματικός φόρος Τόσο στα φυσικά όσο και στα νομικά πρόσωπα, οι απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τον κύριο φόρο, ισχύουν και για το συμπληρωματικό φόρο. Α. Συμπληρωματικός φόρος φυσικών προσώπων. Στα φυσικά πρόσωπα συμπληρωματικός φόρος επιβάλλεται σε αξία περιουσίας άνω των και με προοδευτική κλίμακα με συντελεστές από 0,1% έως 1%. ΚΛΙΜΑΚΙΟ ( ) Συντελεστής 0, ,0% , ,00 0,1% , ,00 0,2% , ,3% , ,00 0,6% , ,00 0,7% , ,00 0,8% , ,00 0,9% Υπερβάλλον 1,0% Στην αξία δεν συμπεριλαμβάνεται η αξία των γηπέδων, των δικαιωμάτων επί των κτιρίων που είναι προγενέστερα των εκάστοτε τελευταίων εκατό ετών και τα οποία, έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή ως έργα τέχνης, καθώς και των τυχόν αναλογούντων σε αυτά ποσοστών επί των γηπέδων ή οικοπέδων στα οποία βρίσκονται και των ιδιοχρησιμοποιούμενων ξενοδοχείων. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 12

13 Οι λοιπές προβλεπόμενες απαλλαγές, αφαιρούνται από τον προκύπτοντα συμπληρωματικό φόρο. Δηλαδή, η αξία τους υπολογίζεται ως εξής: Με την εφαρμογή της κλίμακας υπολογίζεται ο συμπληρωματικός φόρος επί όλων των ακινήτων που έχει κάποιος στην κατοχή του, ανεξάρτητα από το αν αυτά απαλλάσσονται (με εξαίρεση τα αγροτεμάχια, τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ξενοδοχεία και τα προγενέστερα των 100 ετών ιστορικά διατηρητέα μνημεία και έργα τέχνης) και από αυτόν αφαιρείται ο συμπληρωματικός φόρος του απαλλασσόμενου ακινήτου. Π.χ. Φορολογούμενος έχει αξία ακίνητης περιουσίας ,00. Για ένα από τα ακίνητά, του αξίας ,00, υφίσταται ολική απαγόρευση χρήσης. Ο συμπληρωματικός φόρος που αναλογεί στην αξία των ,00 είναι 600,00. Ο φόρος που αναλογεί στο ακίνητο για το οποίο υφίσταται πλήρης απαγόρευση χρήσης, αξίας ,00, είναι 150,00. Ο συμπληρωματικός φόρος που θα καταβάλει ο φορολογούμενος είναι 450,00 (600,00-150,00.) Β. Συμπληρωματικός φόρος νομικών προσώπων Στα νομικά πρόσωπα για το σύνολο της αξίας της ακίνητης περιουσίας ο συμπληρωματικός φόρος υπολογίζεται με 0,5%. Ειδικά: Στα ν.π.δ.δ.(είτε εντάσσονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης είτε όχι) και στα μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα που επιτελούν σκοπούς θρησκευτικούς και κοινωφελείς, για τα μη ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητά τους, ο συμπληρωματικός φόρος υπολογίζεται με 0,25% επί της αξίας των ακινήτων αυτών. Με 0,25% υπολογίζεται και ο συμπληρωματικός φόρος των Ανώνυμων Εταιρειών Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (Α.Ε.Ε.Α.Π.) του ν. 2778/1999, για τα μη ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητά τους. Δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. Η δήλωση συντίθεται μηχανογραφικά για τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα, από τις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9). Για τον προσδιορισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. των φυσικών προσώπων έτους 2014 λαμβάνονται υπόψη οι δηλώσεις στοιχείων ακινήτων των ετών 2005 έως και 2014, ενώ για τα νομικά πρόσωπα, οι δηλώσεις των ετών 2013 και Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 13

14 Τα στοιχεία που προκύπτουν από τις δηλώσεις αυτές αποτελούν τη «Δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α.» έτους 2014 Για τον προσδιορισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. κάθε επόμενου του 2014 έτους, λαμβάνεται η δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. με τα στοιχεία των ακινήτων του προηγούμενου έτους με τις μεταβολές που επήλθαν. Καταβολή φόρου Ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου ή σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, καθεμιά από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δέκα ευρώ, και από τις οποίες η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου και η τελευταία δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Δεκεμβρίου του ίδιου έτους. Ειδικά για το έτος 2014, η τελευταία δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Φεβρουαρίου του έτους Εφόσον η πράξη προσδιορισμού του φόρου έχει εκδοθεί μέχρι και την 31η Ιουλίου 2014, η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι και την 30ή Σεπτεμβρίου Διορθώσεις ΕΝ.Φ.Ι.Α. έτους 2014 Ειδικά για το 2014, ο φορολογούμενος μπορεί να τροποποιήσει τα στοιχεία των ακινήτων του, που περιλαμβάνονται στη δήλωση του άρθρου 23 του ν. 3427/2005, εμπρόθεσμα μέχρι και την 30ή Νοεμβρίου Εφόσον, από την εκκαθάριση της δήλωσης προκύπτει μείωση φόρου μεγαλύτερη των τριακοσίων ευρώ, η σύνθεση της νέας δήλωσης ΕΝ.Φ.Ι.Α. και η εκκαθάριση αυτής πραγματοποιείται μετά από έλεγχο της Φορολογικής Διοίκησης. Εάν, μετά την υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης, υποβληθούν νέες τροποποιητικές δηλώσεις, μέχρι και την 30ή Νοεμβρίου 2014, η σύνθεση της νέας δήλωσης ΕΝ.Φ.Ι.Α. και η εκκαθάριση αυτής πραγματοποιείται μετά από έλεγχο της Φορολογικής Διοίκησης, εφόσον από τη δήλωση προκύπτει μείωση φόρου. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 14

15 Πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. Με το άρθρο 54Α του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.), που προστέθηκε με το άρθρο 9 του ν. 4223/2013 ορίζεται ότι: Είναι αυτοδικαίως άκυρη κάθε υποσχετική ή εκποιητική δικαιοπραξία με την οποία συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται, από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται από το συμβολαιογράφο στο συμβόλαιο που συντάσσει, πιστοποιητικό της Φορολογικής Διοίκησης, με το οποίο πιστοποιείται ότι το ίδιο ακίνητο, με τα ίδια στοιχεία, περιλαμβάνεται στη δήλωση Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων, καθώς και ότι ο φορολογούμενος έχει καταβάλει ή νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. για το συγκεκριμένο ακίνητο και έχει καταβάλει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις, έχει ρυθμίσει ή έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα υπόλοιπα ακίνητα, για τα οποία είναι υπόχρεος για τα πέντε (5) προηγούμενα έτη. Αυτοδικαίως άκυρος είναι ο συμβολαιογραφικός τίτλος και για τη σύνταξη κατακυρωτικής έκθεσης επί εκούσιου πλειστηριασμού. Οι φύλακες μεταγραφών και οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων υποχρεούνται να αρνηθούν τη μεταγραφή ή την καταχώρηση στα κτηματολογικά βιβλία συμβολαιογραφικού εγγράφου, με το οποίο συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται το πιστοποιητικό της προηγούμενης παραγράφου. Το προηγούμενο εδάφιο ισχύει και για τη μεταγραφή ή καταχώρηση της κατακυρωτικής έκθεσης επί εκούσιου πλειστηριασμού, καθώς και για τη μεταγραφή ή καταχώρηση της αποδοχής κληρονομιάς. Εάν δεν είναι δυνατή η επισύναψη στο συμβολαιογραφικό έγγραφο του πιστοποιητικού του ΕΝ.Φ.Ι.Α. της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού για τα πέντε (5)προηγούμενα της μεταβίβασης έτη, επισυνάπτεται για τα υπόλοιπα έτη το πιστοποιητικό του άρθρου 48 του ν. 3842/ 2010 (Α 58) με το οποίο πιστοποιείται ότι το ίδιο ακίνητο, με τα ίδια στοιχεία, περιλαμβάνεται στη δήλωση φόρου ακίνητης περιουσίας (Φ.Α.Π.), καθώς και ότι ο φορολογούμενος έχει καταβάλει το Φ.Α.Π. για το συγκεκριμένο ακίνητο και ότι έχει καταβάλει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις του Φ.Α.Π. ή έχει ρυθμίσει το Φ.Α.Π. για τα υπόλοιπα ακίνητα, για τα οποία είναι υπόχρεος για τα προηγούμενα έτη. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 15

16 Επίσης, είναι απαράδεκτη η συζήτηση εμπράγματης αγωγής ή οποιαδήποτε άλλη ενέργεια ενώπιον δικαστηρίου ή δημόσιας αρχής, αν δεν προσκομισθεί πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. Το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. χορηγείται για τα πέντε προηγούμενα έτη. Για το έτος 2014 χορηγείται πιστοποιητικό για τα έτη 2010 έως και 2013, επειδή σύμφωνα με το νόμο, εάν δεν είναι δυνατή η επισύναψη στο συμβολαιογραφικό έγγραφο του πιστοποιητικού του ΕΝ.Φ.Ι.Α. επισυνάπτεται για τα υπόλοιπα έτη το πιστοποιητικό του ΦΑΠ. Κατά τη μεταγραφή συμβολαιογραφικών εγγράφων που συντάχθηκαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013, δεν απαιτείται το πιστοποιητικό. Ειδικότερα: Στα νομικά πρόσωπα το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2014, χορηγείται χειρόγραφα. Στα φυσικά πρόσωπα η λήψη του πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2014, πραγματοποιείται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου. Κατ εξαίρεση στα φυσικά πρόσωπα το πιστοποιητικό χορηγείται χειρόγραφα αποκλειστικά: για αποβιώσαντες, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το ακίνητο περιγράφεται διαφορετικά από τον τρόπο αποτύπωσής του στο συμβολαιογραφικό έγγραφο στις δηλώσεις ΦΑΠ, σύμφωνα με εγκυκλίους του Υπουργείου Οικονομικών, στις περιπτώσεις που υπάρχει ρύθμιση βεβαιωμένων οφειλών και πρέπει να καταβληθεί ο επιμεριστικά αναλογών φόρος, στις περιπτώσεις που ο επιμεριστικά αναλογών φόρος παρακρατείται και αποδίδεται από το συμβολαιογράφο. Αρμόδιος για τη χορήγηση του πιστοποιητικού με χειρόγραφη διαδικασία, είναι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ., που ήταν αρμόδιος για τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του αντίστοιχου έτους υποβολής της δήλωσης ΦΑΠ. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 16

17 Αν ο φορολογούμενος απέκτησε ακίνητο ή είχε υποχρέωση δήλωσής του μετά την 1η Ιανουαρίου του έτους ή των ετών για τα οποία απαιτείται πιστοποιητικό, για το έτος ή τα έτη αυτά, αντί του πιστοποιητικού, υποβάλλει υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, με την οποία ο φορολογούμενος δηλώνει το χρόνο απόκτησης ή υποχρέωσης δήλωσης του ακινήτου καθώς και ότι δεν είχε υποχρέωση να το συμπεριλάβει στη δήλωση φόρου ακίνητης περιουσίας του εν λόγω έτους, επισυνάπτοντας φωτοτυπία του τίτλου κτήσης του ακινήτου ή του δικαιώματος επί ακινήτου ή οικοδομικής άδειας και εργολαβικού προσυμφώνου ή οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο παραστατικό, κατά περίπτωση. Η υπεύθυνη δήλωση υποβάλλεται σε δύο αντίγραφα στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. Το ένα αντίγραφο επιστρέφεται θεωρημένο, προκειμένου να επισυναφθεί στο οικείο συμβολαιογραφικό έγγραφο. Στο πιστοποιητικό το ακίνητο αναγράφεται, όπως θα αποτυπωθεί στο συμβολαιογραφικό έγγραφο. Αν διαφοροποιούνται τα περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου τότε, για να χορηγηθεί το πιστοποιητικό, πρέπει να υποβληθεί και εκκαθαρισθεί τροποποιητική δήλωση. Αν τα περιγραφικά στοιχεία δεν ταυτίζονται, επειδή ο φορολογούμενος ακολούθησε εγκυκλίους του Υπουργείου Οικονομικών που όριζαν άλλως, αφού ελεγχθεί και από τα προσκομισθέντα παραστατικά προκύψει ότι ορθώς έχει απεικονισθεί το ακίνητο, χορηγείται το πιστοποιητικό, από τη Δ.Ο.Υ., με τα στοιχεία του ακινήτου, όπως αναγράφονται στην αίτηση του νομικού προσώπου. Δεν χορηγείται το πιστοποιητικό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. για δικαιώματα επί γηπέδων φυσικών προσώπων. Σχετικές οι ΠΟΛ 1279/ /2014 και 1239 Αποφάσεις Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων. Άννα Αδάμ Κόλλια Σελίδα 17