ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα

Transcript

1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα 1. ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ Το αλφάβητο Η προφορά των λέξεων 6 2. Ο ΤΟΝΙΣΜΟΣ Acentuación Tilde (Τόνος) Εξαιρέσεις κατά τον Τονισμό ΤΟ ΑΡΘΡΟ Οριστικό Αόριστο Άρθρο Εξαιρέσεις ως προς την χρήση των άρθρων 3.3 Χρήση του LO (ΤΟ / ΑΥΤΟ) ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΙΞΗΣ ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ Καταλήξεις ουσιαστικού Ειδικές κατηγορίες Ουσιαστικά με το πρώτο γράμμα κεφαλαίο Υποκοριστικές και μεγεθυντικές καταλήξεις ουσιαστικών ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ Καταλήξεις επιθέτου Θέση επιθέτου ως προς το ουσιαστικό Επίθετα που χάνουν την κατάληξη τους Υποκοριστικές και μεγεθυντικές καταλήξεις επιθέτων ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ - ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ - ΒΑΘΜΟΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ Βαθμοί σύγκρισης επιθέτου Ανώμαλα παραθετικά επιθέτου Παράθεση Επιρρήματος ΟΙ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ Προσωπικές Περίπτωση ονομαστικής Περίπτωση εμπρόθετης Περίπτωση δοτικής-έμμεσο Αντικείμενο Περίπτωση αιτιατικής Άμεσο Αντικείμενο Περίπτωση Loísmo Laísmo - Leísmo Σύνθετες αντωνυμίες Αναφορικές Ερωτηματικές Ευθεία και Πλάγια ερώτηση Επιφωνηματικές Κτητικές 41 1

2 8.5.1 Δυνατός τύπος Αδύνατος τύπος Περίπτωση MISMO ( Ο ΙΔΙΟΣ) Περίπτωση PROPIO (ΔΙΚΟΣ ΜΟΥ/ΣΟΥ ) Δεικτικές Περίπτωση TAL (ΤΕΤΟΙΟ) - TANTO (ΤΟΣΟ) Αόριστες Αόριστες εκτός Απόλυτων και Τακτικών αριθμητικών Oι αριθμοί (Απόλυτα αριθμητικά) Τακτικά αριθμητικά ΟI ΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟ ΕΠΙΡΡΗΜΑ Τοπικά επιρρήματα Χρονικά επιρρήματα Τροπικά επιρρήματα Ποσοτικά επιρρήματα Βεβαιωτικά επιρρήματα Αρνητικά επιρρήματα Διστακτικά επιρρήματα (αμφιβολίας) ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ Ορισμοί και επισυμάνσεις ως προς τις προθέσεις Απλές προθέσεις Ομαδοποιημένες προθέσεις Ουσιαστικοποίηση γραμματικών στοιχείων μετά από πρόθεση Ρήματα που συντάσονται με προθέσεις Επίθετα που συντάσσονται με προθέσεις TO ΡΗΜΑ Άκλιτοι τύποι Το Απαρέμφατο Το Γερούνδιο Η Μετοχή Κλιτοί τύποι Πρόσωπο Αριθμός Φωνή α Ενεργητική Φωνή 89 -Αμετάβατα 89 -Μεταβατικά 90 -Αυτοπαθή 90 -Αλληλοπαθή 91 -Απρόσωπα β Παθητική Φωνή Οι Εγκλίσεις 95 2

3 12.2.3α Οριστική 95 -Ενεστώτας 96 -Παρακείμενος 100 -Παρατατικός 101 -Αόριστος 103 -Υπερσυντέλικος 105 -Απλός Μέλλοντας 106 -Συντελεσμένος Μέλλοντας 107 -Απλός Δυνητικός 108 -Σύνθετος Δυνητικός 109 -Πρότερος Αόριστος β Υποτακτική 112 -Ενεστώτας 113 -Παρατατικός 115 -Παρακείμενος 117 -Υπερσυντέλικος 118 -Απλός και Συντελεσμένος Μέλλοντας γ Προστακτική 120 -Κλίση Καταφατικής και Αρνητικής Προστακτικής Άλλοι τρόποι έκφρασης προσταγής προτροπής 123 -Πίνακες καταλήξεων ρημάτων κατά την κλίση Οι Ρηματικές Περιφράσεις ΤΟ HABER ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΡΗΜΑ - Ο ΤΥΠΟΣ HAY Το HABER Βοηθητικό Ρήμα Ο Απρόσωπος τύπος HAY Ρηματικές Περιφράσεις και Κλίση του HABER ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΡΗΜΑΤΟΣ ΜΕ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ SER -_ESTAR ΕΙΜΑΙ - ΒΡΙΣΚΟΜΑΙ Το ρήμα SER Το ρήμα ESTAR Επισυμάνσεις κατά την χρήση των SER-ESTAR Κλίση των SER-ESTAR EΥΘΥΣ - ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ Προσδιορισμός Ευθέως και Πλάγιου Λόγου Περιπτώσεις και Σύνταξη Πλάγιου Λόγου στην πρόταση ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ - ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ Τα τρία Είδη Υποθετικού Λόγου Άλλοι τρόποι σύνθεσης των Υποθετικών προτάσεων- Υποθετικοί Σύνδεσμοι Η ΠΡΟΤΑΣΗ Στοιχεία της πρότασης Τάξη των Στοιχείων της πρότασης 159 3

4 19. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ Μονομελείς προτάσεις Διμελείς προτάσεις Κατηγορίες Απλών προτάσεων 164 a. Σύμφωνα με το περιεχόμενο Καταφατικές και Αρνητικές 164 -Ερωτηματικές 165 -Επιφωνηματικές 166 -Πιθανότητας και Διστακτικές 167 -Επιθυμίας 168 -Προτρεπτικές 168 b.σύμφωνα με την γραμματική φύση του Κατηγορήματος Με Συνδετικό ρήμα Αμετάβατες Μεταβατικές 170 -Παθητικές 171 -Αυτοπαθείς 171 -Αλληλοπαθείς 172 -Απρόσωπες Κατηγορίες Σύνθετων προτάσεων Αντιπαραθετικές Παρατακτικές Συνδετικές 174 -Διαχωριστικές 174 -Διανεμητικές 175 -Αντιθετικές Υποτακτικές Συμφωνία των χρόνων σε Υποτακτικές Σύνταξη και Έγκλιση της Δευτερεύουσας σε Ταυτοπροσωπία Ετεροπροσωπία α Ταυτοπροσωπία - Verbos Modales β. Ετεροπροσωπία - Ταυτοπροσωπία με χρήση συνδέσμων γ Έγκλιση της Δευτερεύουσας σε Οριστική/Υποτακτική κατά περίπτωση 181 Σύνδεση με Ονοματική, Επιθετική ( Αναφορική), Επιρρηματική Υπόταξη Ονοματική Υπόταξη Επιθετική Υπόταξη Επιρρηματική Υπόταξη 187 Επιρρηματικές Τόπου 188 Επιρρηματικές Τρόπου - Περίπτωση SIN QUE 187 Χρονικές Επιρρηματικές 190 Συγκριτικές Επιρρηματικές 192 Αιτιολογικές Επιρρηματικές 193 Τελικές Επιρρηματικές 194 Συμπερασματικές Επιρρηματικές 194 Εναντιωματικές Επιρρηματικές 196 4

5 Υποθετικές Επιρρηματικές ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ EL ALFABETO 1.1 Το αλφάβητο αποτελείται από είκοσι εννιά γράμματα. Είναι λατινικοί χαρακτήρες και κάποια όπως τα Κ, Χ, W, Y είναι γράμματα που είναι δάνεια από άλλες γλώσσες προς τα Ισπανικά. Τα γράμματα Ll (έγιε) και Ñ (ένιε) συναντούνται αποκλειστικά στην Ισπανική. Έτσι λοιπόν έχουμε : Προφορά χρήσης A a ά ά B b μπέ μπ, β C c θέ θ, κ Ch ch τσέ τσ D d ντέ ντ, δ E e έ ε F f έφε φ G g χέ γ,χ H h άτσε άφωνο I I ί ι J j χότα χ K k κά κ L l έλε λ Ll ll έγιε γγί M m έμε μ N n ένε ν Ñ ñ ένιε ννί O o ό ό P p πέ π Q q κού κ R r έρε ρ S s έσε σ T t τέ τ U u ού ού V v ούβε β W w ούβε ντόμπλε β X x έκις ξ Y y ί γριέγα ί Z z θέτα θ Όπως βλέπουμε σε κάθε γράμμα αντιστοιχούν τέσσερις στήλες. Η πρώτη βέβαια είναι το κάθε γράμμα σε κεφαλαία η δεύτερη σε μικρά, η τρίτη είναι ο αλφαβητισμός δηλαδή πως προφέρεται το κάθε γράμμα. Η τέταρτη αφορά την προφορά χρήσης, δηλαδή πώς 5

6 προφέρεται το γράμμα μέσα στην λέξη. Η προφορά χρήσης αφορά την επίσημη προφορά της Ισπανικής γλώσσας (Castellano). Πάντως σε κάποιες περιοχές τόσο της Ισπανίας, όσο και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής η φωνητική σε γράμματα ή συνδιασμούς γραμμάτων αλλάζει χωρίς όμως να αποτελεί την φωνητική της επίσημης γλώσσας.πρέπει όμως να τονισθεί ότι οι φωνητικές αυτές αλλαγές αποτελούν αποδεκτή, και αναγνωρισμένη από την Ισπανική Ακαδημία, φωνητική παραλλαγή. 1.2 Η προφορά των λέξεων σε σχέση με άλλες γλώσσες όπως Αγγλικά ή Γαλλικά είναι ευκολότερη, γιατί προφέρουμε όλα τα γράμματα όπως τα βλέπουμε σημειωμένα στην τρίτη στήλη. Θα πρέπει να προσέξουμε τα παρακάτω σημεία που είναι απαραίτητα για την σωστή προφορά μας. Έτσι λοιπόν μπορούμε να δούμε τα εξής: α. Τα φωνήεντα στα Ισπανικά είναι τα Α, E, O, U, I. Όλα τα υπόλοιπα είναι σύμφωνα. Το Y είναι ΣΥΜΦΩΝΟ. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το Υ είναι σύμφωνο. Το σύμφωνο ll αποτελείται από δύο l. Στον σχηματισμό των λέξεων το μόνο σύμφωνο που μπορεί να διπλασιάζεται είναι το r, και τότε η προφορά του είναι μακρύτερη από την προφορά του μονού r. Arroyo Αρρόγιο και όχι Αρόγιο β. Υπάρχουν γράμματα με δύο προφορές. Τέτοια είναι τα B, C, D, G. Πιο αναλυτικά μπορούμε να δούμε : B, b Όταν βρίσκεται μετά από το m ή στην αρχή της λέξης για εμφατικούς λόγους προφέρεται μπ. Πχ ambulancia αμπουλάνθια Botella μποτέγια Σε οποιονδήποτε άλλο συνδυασμό το βρίσκουμε β. Πχ saborear σαβορεάρ libro λίβρο D, d Όταν βρίσκεται μετά από το n, l ή στην αρχή της λέξης για εμφατικούς λόγους προφέρεται ντ. Πχ andar αντάρ Desear ντεσεάρ Aldea αλντέα Σε οποιονδήποτε άλλο συνδυασμό το βρίσκουμε δ. Πχ adular αδουλάρ Acudir ακουδίρ C, c Όταν συντάσσεται με σύμφωνο προφέρεται κ. Πχ actuar ακτουάρ. Όταν συντάσσεται με φωνήεν δίνει τους παρακάτω συνδυασμούς : ca κα casa κάσα co κο comer κομέρ cu κού cuna κούνα ci θι cielo θιέλο 6

7 ce θε cerrar θεράρ Βλέπουμε ότι οι συνδυασμοί με e,i δίνουν ήχο θ και όχι κ. Οι συνδυασμοί αυτοί στην φωνητική της Λατινικής Αμερικής προφέρονται σ πχ. Cielo Σιέλο Ο συνδυασμός ch δίνει ήχο τσ πχ: cachear κατσεάρ G, g Σε συνδυασμό με φωνήεντα μέσα στην λέξη δίνει τα παρακάτω : Ga γα pagar παγάρ Go γο algo άλγο Gu γού alguno αλγούνο Gi χί página πάχινα Ge χέ Eugenio Εουχένιο Από τον συνδυασμό gu με το i,e έχουμε τους παρακάτω ήχους: Gui γι alguien άλγιεν Gue γε sigue σίγε Οι συνδυασμοί guo, gua, guu δεν υπάρχουν. * Όλοι οι πιο πάνω συνδιασμοί, εκτός των που δίνουν χί, χέ όταν βρεθούν στην αρχή της λέξης αλλάζουν το γ σε γκ. Guinea Γκινέα, Gusano Γκουσάνο, Gorra Γκόρα * Υπάρχουν λέξεις όπως: cigüeña θιγουένια, antigüedad αντιγουεδάδ, vergüenza βεργουένθα, οι οποίες φέρουν Διαλυτικά πάνω από το u ώστε να μην χαθεί ο ήχος της διφθόγγου. Πάντως πολλές φορές στον σύγχρονο λόγο αυτές οι λέξεις δεν φέρουν Διαλυτικά, αλλά παραμένει η προφορά τους όπως αναφέρθηκε. γ. Το γράμμα q σε συνδυασμό με φωνήεντα δίνει τα παρακάτω : qui κι quimera κιμέρα que κε quemar κεμάρ quo ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ qe ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ qo ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ qa ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Στους συνδυασμούς που δεν υπάρχουν, οι ήχοι όπως έχουμε δεί πιο πάνω βγαίνουν από άλλους συνδυασμούς. Πχ co, ca και όχι qo qa δ. Z, z Το γράμμα αυτό προφέρεται παντού Θ αλλά δεν συναντάται με όλους τους 7

8 συνδυασμούς φωνηέντων. Πιο συγκεκριμένα έχουμε: za θα zarzuela θαρθουέλα zo θο zorro θόρρο zu θου zumbón θουμπόν ze ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ zi ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Όπως και στο προηγούμενο σύμφωνο όπου δεν υπάρχουν οι συνδυασμοί, αυτοί καλύπτονται από άλλο σύμφωνο. Πχ: ce, ci θέ, θί. ε. Με τα ξενικά γράμματα αρχίζουν λέξεις που έχουν ξενική ρίζα και προέλευση δηλαδή υπάρχουν και σε άλλες λατινογενείς γλώσσες ή στην Ελληνική γλώσσα Πχ. Wagón Kilo Káiser Xenofobia Yate Kilovatio ζ. Υπάρχουν γράμματα που έχουν κοινή προφορά. Τέτοια είναι : V,W,B(εκτός αρχής λέξης/ μετά το m), J,G(εκτός ga/gu/go), K,QC(εκτός ci/ce). Όπως όμως έχουμε εξηγήσει πιο πάνω κατά περίπτωση, αυτά δεν μπορούν να συγχέονται κατά την χρήση τους στον λόγο. η. X, cc (διπλό C ). Το cc δίνει ήχο (κθ) στην επίσημη Ισπανική, αλλά (ξ) στην γλώσσα όπως προφέρεται στην Λατινική Αμερική ή σε περιοχές της Ισπανίας όπως τα Κανάρια Νησιά. Το Χ (ξ), συναντάται σε λίγες λέξεις. Πάντως όταν αυτός ο ήχος υπάρχει στην αρχή της λέξης πάντοτε γράφεται με Χ. Ξενοφοβία xenofobia Το cc είναι φθόγγος που συνδυάζεται με τα παρακάτω φωνήεντα: cci ξι accidente ακθιδέντε cce ξθε acceder ακθεδέρ θ. Το H, h είναι άφωνο δηλαδή όταν το βρίσκουμε σε λέξη δεν προφέρεται. Πχ. Hotel. Προφέρεται Οτέλ και όχι χοτέλ. Αlmohada. Προφέρεται Αλμοάδα και όχι αλμοχάδα. Ειδικότερα για το Υ y πρέπει να πούμε ότι χρησιμοποιείται τόσο σε Ισπανικές όσο και σε ξένης προέλευσης λέξεις. Προέρχεται από το Ελληνικό ύψιλον (υ). Όταν συνδυάζεται Με φωνήεν δίνει ήχο γ Υο γιό και όχι Ιό. Με σύμφωνο δίνει ήχο ί Estoy εστόι Το y σαν λέξη στην πρόταση σημαίνει και, δηλαδή είναι συνδετικό. Όταν η επόμενη από το y λέξη αρχίζει από i τότε για αποφυγή κακοφωνίας μετατρέπεται σε e. Habla español e inglés Μιλάει Ισπανικά και Αγγλικά Το o σαν λέξη στην πρόταση σημαίνει ή, δηλαδή είναι διαζευκτικό. Όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από o τότε για τον παραπάνω λόγο μετατρέπεται σε u. Όταν είναι 8

9 διαζευκτικό μεταξύ δύο αριθμών το o μετατρέπεται σε ó. Es soberbio u orgulloso Son siete(7) ó ocho(8) 2. Ο ΤΟΝΙΣΜΟΣ EL ACENTO 2.1 Στην Ισπανική γλώσσα είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τόσο αν φέρει τόνο ( ) μία λέξη, όσο και σε ποια συλλαβή. Αυτό γιατί ανάλογα με το αν φέρει τόνο ή όχι η λέξη μπορούμε να την γράψουμε σωστά, κάτι το οποίο μας είναι απαραίτητο για την σωστή ανάγνωση της. Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι μιλώντας για τονισμό μιλάμε για δύο διαφορετικά πράγματα. Acentuación δηλαδή την συλλαβή εκείνη της λέξης που υψώνεται ο ήχος της φωνής κατά την προφορά της λέξης. Η συλλαβή αυτή δεν φέρει τόνο ( )σε όλες τις λέξεις. Tilde δηλαδή τον τόνο ( ). Στην συλλαβή που υπάρχει tilde αναγκαστικά θα γίνεται και acentuación. PA dre πά δρε Το acentuación στο pa χωρίς tilde ve RA no βε ρά νο Το acentuación στο ra χωρίς tilde pa ÍS Πα ίς Το acentuación στο ís με tilde Η δυσκολία βρίσκεται στις λέξεις που δεν φέρουν tilde γιατί δεν μπορούμε να γνωρίζουμε που θα είναι το acentuación τους. Το ζητούμενο είναι όταν βλέπουμε μία λέξη να ξέρουμε που υψώνεται η φωνή μας για να την προφέρουμε σωστά, ή όταν ακούμε μία λέξη πώς θα την γράψουμε σωστά τονισμένη. Έτσι λοιπόν η χρήση ή όχι της tilde είναι αυτή που θα μας δώσει το σωστό acetuación δηλαδή την σωστά τονισμένη λέξη. Αυτό εξαρτάται από τις συλλαβές. Κάνοντας έναν διαχωρισμό ως προς τις συλλαβές, οι λέξεις μπορούν να είναι μονοσύλλαβες, δισύλλαβες, και ούτω καθεξής ανάλογα με τον αριθμό τους. Για παράδειγμα η λέξη αυ το κί νη το έχει πέντε συλλαβές. Ένας τέτοιος διαχωρισμός γίνεται και στα Ισπανικά. Για παράδειγμα η λέξη al mo ha da έχει τέσσερις συλλαβές.. Tilde ( ) υπάρχει ή όχι σε μία λέξη ανάλογα με το πόσες συλλαβές έχει, και σε τι καταλήγει αυτή( φωνήεν ή σύμφωνο ). Βεβαίως υπάρχουν εξαιρέσεις οι οποίες θα μας βοηθήσουν να ξεκαθαρίσουμε μερικά σημεία τα οποία κατ αρχήν δεν μπορούμε να διακρίνουμε. Προχωρώντας όμως στην γλώσσα θα μας δημιουργηθούν ερωτήματα που ανατρέχοντας στα παρακάτω θα μπορούμε να απαντήσουμε. Μία λέξη μπορεί να ανήκει σε μία από τις παρακάτω κατηγορίες : OΞYTONH - AGUDA ( _) acentuación στην ΛΗΓΟΥΣΑ. 9

10 ΠAΡOΞYTONH- LLANA ( _) acentuación στην ΠΑΡΑΛΗΓΟΥΣΑ. ΠΡΟΠΑΡ/ΤΟΝΗ - SOBRESDRÚJULA ( _) acentuación στην ΠΡΟΠΑΡΑΛΗΓΟΥΣΑ Αυτό που μένει είναι να δούμε σε κάθε κατηγορία πότε υπάρχει tilde ( ) και πότε όχι. Έτσι λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι : Όσες από τις ΟΞΥΤΟΝΕΣ καταλήγουν σε -n, -s, ή φωνήεν ΦΕΡΟΥΝ tilde ενώ σε οτιδήποτε άλλο γράμμα και αν καταλήγουν ΔΕΝ ΦΕΡΟΥΝ tilde. Ca jón gal dós co mí ca lor κα λόρ, ca nal κα νάλ, festivi dad φεστιβι δάδ Όσες από τις ΠΑΡΟΞΥΤΟΝΕΣ καταλήγουν σε n, -s, ή φωνήεν ΔΕΝ ΦΕΡΟΥΝ tilde ενώ σε οτιδήποτε άλλο γράμμα και αν καταλήγουν ΦΕΡΟΥΝ tilde. Tra je ron τρα χέ ρον, ro jos ρό χος, pa dre πά δρε Cár cel κάρ θελ, fút bol φούτ μπολ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΜΕ ότι μεταξύ τους οι δύο περιπτώσεις είναι αντίθετες κάτι το οποίο είναι λογικό αλλιώς θα υπήρχε γραμματικό πρόβλημα. Όλες οι ΠΡΟΠΑΡΟΞΥΤΟΝΕΣ ΦΕΡΟΥΝ tilde. sá ba do fe nó me no Έτσι λοιπόν απαντήσαμε στο ερώτημα του πως θα διαβάζουμε μία λέξη όταν την δούμε γραμμένη. Όταν υπάρχει tilde( ) τότε απλά το acentuación είναι σε αυτήν την συλλαβή. Όταν δεν υπάρχει κοιτάμε την κατάληξη, και αφού όλες οι προπαροξύτονες φέρουν tilde μπορεί να είναι είτε οξύτονη είτε παροξύτονη. Τότε όμως βλέποντας την κατάληξη προσδιορίζουμε και την συλλαβή που θα έχουμε acentuación. Μένει να δούμε πως θα γράψουμε μία άγνωστη μας λέξη όταν την ακούσουμε. Έχοντας υπ όψιν τα παραπάνω ακολουθούμε το εξής σκεπτικό : Ακούγοντας μία λέξη έχουμε δύο στοιχεία : 1. Την κατάληξη ( φωνήεν, σύμφωνο,- n, -s) 2. Εάν είναι οξύτονη, παροξύτονη ή προπαροξύτονη μετρώντας τις συλλαβές. Ζητάμε να βρούμε αν αυτή η λέξη φέρει tilde ή όχι. Απλώς εφαρμόζουμε τους πιο πάνω κανόνες. Δηλαδή εάν σαν παράδειγμα ακούσουμε την λέξη : Μάδρε είναι παροξύτονη, τελειώνει σε φωνήεν άρα ΔΕΝ ΦΕΡΕΙ : Καλόρ είναι οξύτονη, τελειώνει σε -r άρα ΔΕΝ ΦΕΡΕΙ : calor Άρμπολ είναι παροξύτονη, τελειώνει σε -l άρα ΦΕΡΕΙ : árbol Κολόν είναι οξύτονη, τελειώνει σε -n άρα ΦΕΡΕΙ : colón Ντιαγνόστικο είναι προπαροξύτονη άρα ΦΕΡΕΙ : diagnóstico madre 10

11 2.2 ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ 1. Σύνθετες λέξεις ονομάζονται αυτές που αποτελούνται από δύο λέξεις οι οποίες ενώνονται σε μία. Όταν λοιπόν η καινούργια λέξη αποτελείται από δύο λέξεις που φέρουν tilde, τότε η σύνθετη φέρει tilde μόνο στην δεύτερη : décimo δέκατος + séptimo έβδομος : decimoséptimo δέκατος έβδομος 2. Κάποια επιρρήματα στα Ισπανικά σχηματίζονται από θέμα επιθέτου θηλυκού γένους ενικού αριθμού και κατάληξη - mente. Αν λοιπόν το επίθετο αυτό φέρει tilde τότε και το επίρρημα που προκύπτει συνεχίζει να φέρει tilde. rápida γρήγορη + -mente ( κατάληξη) : rápidamente γρήγορα (επίρρημα) Όταν σε μία πρόταση έχουμε δύο ή περισσότερα επιρρήματα σε συνέχεια τότε μόνο το τελευταίο φέρει κατάληξη - mente ενώ τα προηγούμενα κρατούν το θέμα δηλαδή επίθετο θηλυκό ενικού αριθμού. Αναφερόμαστε σε επιρρήματα με σχηματισμό mente. Viene rápida y alegremente Έρχεται γρήγορα και χαρούμενα. 3. Η tilde διατηρείται σε μία λέξη πού αρχίζει με κεφαλαίο, αν αυτή η λέξη θα πρέπει να την φέρει στο πρώτο της γράμμα όταν αρχίζει με μικρό. Ángel ángel 4. Οι λέξεις που καταλήγουν σε - y δεν πρέπει να θεωρείται ότι καταλήγουν σε φωνήεν γιατί όπως έχουμε αναφέρει το -y είναι σύμφωνο. 5. Οι μονοσύλλαβες δεν φέρουν tilde. Όταν όμως υπάρχουν λέξεις μονοσύλλαβες με δύο έννοιες τότε για να ξεχωρίζουν νοηματικά η μία φέρει tilde. Τέτοιες είναι : Sí Ναι Si Εάν Aún Ακόμη Aun Και με Dé Δώσε De Από Él Αυτός El Ο (οριστικό άρθρο) Más Περισσότερο Mas Αλλά Mí Εμένα Mi Δικός μου Sé Να είσαι Se Του ( προσ. Αντωνυμία) Tú Εσύ Tu Δικός σου Té Τσάι Te Σου ( προσ. Αντωνυμία) Sólo Μόνο (επίρρημα) Solo Μόνος (επίθετο) 11

12 6. Όσον αφορά κάποια επιρρήματα και αντωνυμίες, οι αναφορικές και οι ερωτηματικές μορφές, μεταξύ τους διαφέρουν κατά την γραφή τους ως προς την tilde. ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ ΓΕΝΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ Donde Όπου ΟΧΙ ΌΧΙ Dónde? Πού; Cuando Όταν ΌΧΙ ΌΧΙ Cuándo? Πότε; Cuanto Όσο ΝΑΙ ΝΑΙ Cuánto? Πόσο; Como Όπως ΌΧΙ ΌΧΙ Cómo? Πώς; Que Ότι ΟΧΙ ΌΧΙ Qué? Τι; Cual Όποιος(προς/πράγμ) ΌΧΙ ΝΑΙ Cuál? Ποιος; Quien Όποιος (πρόσωπα) ΟΧΙ ΝΑΙ Quién? Ποιος; Cuyo Του οποίου(γενική) ΝΑΙ ΝΑΙ Cúyo? Ποιού; Το cual είναι μεριστικό μεταξύ προσώπων και πραγμάτων και αυτό ξεχωρίζει ως προς το quien που αναφέρεται σε ένα πρόσωπο. Υπάρχουν δύο ερωτηματικά σημεία στίξης στα Ισπανικά, ένα ανάποδο στην αρχή της ερώτησης και ένα στο τέλος της ?. Το ίδιο συμβαίνει και με τα θαυμαστικά ! 7. Τρίφθογγος ονομάζεται ο συνδυασμός τριών φωνηέντων. Τότε το δεύτερο φωνήεν της τριφθόγγου είναι η βάση της και εφ όσον είναι εκεί το acento, δεν φέρει tilde. Σε οποιοδήποτε άλλο φωνήεν της και αν είναι το acento, φέρει tilde. Guia γκία guión γκιόν Συνηθέστεροι τρίφθογγοι είναι οι : iai, iei, iau, ioi, uai, uau, uei, uia. 8. Οι δίφθογγοι είναι συνδυασμοί δύο φωνηέντων. Όπως έχει αναφερθεί τα φωνήεντα είναι πέντε. Τα φωνήεντα χωρίζονται σε ΙΣΧΥΡΑ και ΑΣΘΕΝΗ. Τα ισχυρά είναι a e o Τα ασθενή είναι ι u Όταν η δίφθογγος είναι συνδυασμός ενός ισχυρού φωνήεντος με ένα ασθενές τότε αποτελεί μία συλλαβή. Δίφθογγος ασθενούς με ασθενές ή ισχυρού με ισχυρό φωνήεν ΔΕΝ δίνει μία συλλαβή. Έτσι λοιπόν ai ie uo είναι δίφθογγοι σε μια συλλαβή ενώ i u e o e a είναι δίφθογγοι αλλά δύο συλλαβές ΠΡΟΣΟΧΗ Στις διφθόγγους δεν υπάρχει διαφορετικός ήχος όπως στα Ελληνικά, το κάθε φωνήεν διαβάζεται ξεχωριστά. Παράδειγμα : caigo κ ά ι γο και όχι κ αί γο Όταν έχουμε acentuación σε συνδυασμό ΙΣΧΥΡΟ- ΙΣΧΥΡΟ ή ΑΣΘΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΣ, ακολουθούνται οι κανόνες τονισμού όπως τους έχουμε δει πιο πάνω. Όταν έχουμε acentuación σε συνδυασμό ΙΣΧΥΡΟ- ΑΣΘΕΝΕΣ ή αντίστροφα υπάρχουν δύο περιπτώσεις : 12

13 α. Το acentuación στο ισχυρό φωνήεν οπότε ΔΕΝ ΦΕΡΕΙ tilde. β. Το acentuación στο ασθενές οπότε ΦΕΡΕΙ tilde. Ma ría Μα ρία ΦΕΡΕΙ tilde ΓΙΑΤΙ ΤΟ acentuación ΣΤΟ ΑΣΘΕΝΕΣ. Ma ria no Μα ριά νο ΔΕΝ ΦΕΡΕΙ tilde ΓΙΑΤΙ ΤΟ acentuación ΣΤΟ ΙΣΧΥΡΟ. Όσον αφορά την κλίση ρήματος, η χρήση της tilde στην κατάληξη εξαρτάται από το acentuación της κατάληξης : Habl- áis αμπλ- άις ( μιλάτε). Παρότι το -a είναι ισχυρό φωνήεν στην δίφθογγο, φέρει tilde γιατί είναι κατάληξη ρήματος. Στην κλίση των ρημάτων στο κεφάλαιο ΤΟ ΡΗΜΑ θα δούμε αναλυτικά όλες τις καταλήξεις σε Χρόνους, Εγκλίσεις και Φωνές. Εκεί θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν καταλήξεις που δεν έχουν καθόλου acentuación γιατί ο ήχος είναι στο Θέμα του ρήματος. Τότε όπως θα δούμε δεν έχουμε ποτέ tilde στο Θέμα και απλώς η λέξη δεν φέρει tilde. Habl-o άμπλ-ο Habl-as άμπλ-ας 3. ΤΟ ΑΡΘΡΟ EL ARTÍCULO 3.1 Στα Ισπανικά έχουμε δύο γένη, αρσενικό και θηλυκό. Δεν υπάρχει ουδέτερο. Όταν ένα ουσιαστικό είναι αρσενικού ή θηλυκού γένους στα Ελληνικά ΔΕΝ σημαίνει ότι αναγκαστικά είναι του ιδίου γένους και στα Ισπανικά. El libro = Το βιβλίο Το άρθρο χαρακτηρίζει το γένος κάθε ουσιαστικού, επιθέτου και τον αριθμό τους. Έχουμε δύο ειδών άρθρα που το κάθε ένα έχει και διαφορετική ιδιότητα: ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΟΡΙΣΤΟ DETERMINADO INDETERMINADO ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ Το οριστικό άρθρο έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με τις δεικτικές αντωνυμίες, στην ουσία είναι δεικτική αντωνυμία που έρχεται από τα Λατινικά, η οποία έχει χάσει την ιδιότητα της να προσδιορίζει συγκριτικά και αναφέρεται συγκεκριμένα στην λέξη της οποίας προηγείται. Έχει γένος και αριθμό αλλά και τον τύπο NEUTRO τον οποίο θα αναλύσουμε σε αυτό το κεφάλαιο. ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΣΕΝΙΚΟ El Ο Los Οι ΘΗΛΥΚΟ La Η Las Οι (θηλυκό) NEUTRO Lo Το Αυτό ΑΟΡΙΣΤΟ ΑΡΘΡΟ Το αόριστο άρθρο είναι αόριστη αντωνυμία έχει γένος και αριθμό και είναι διακριτικό, δηλαδή διαχωρίζει χωρίς να συγκεκριμενοποιεί τις λέξεις στις οποίες αναφέρεται. 13

14 ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΣΕΝΙΚΟ Un Ένας- κάποιος Unos Κάποιοι ΘΗΛΥΚΟ Una Μία- κάποια Unas Κάποιες 3.2 ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ * ΟΛΕΣ ΟΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΦΟΡΟΥΝ ΚΑΙ ΤΟ ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΟΡΙΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΠΡΟΣΟΧΗ : Τα αόριστα άρθρα έχουν και γένος και αριθμό όπως βλέπουμε. Έτσι λοιπόν στα Ελληνικά μπορούμε να το μεταφράζαμε ένας /κάποιος, μία /κάποια, κάποιοι, κάποιες για να έχουμε και τους αντίστοιχους πληθυντικούς. Δεν θα πρέπει να συγχέεται το αόριστο άρθρο (un), με τον αριθμό ένα (uno). Ανάλυση της περίπτωσης θα γίνει τόσο στην ενότητα των Απόλυτων Αριθμητικών (αριθμών), που περικλείεται στο κεφάλαιο της Αόριστης Αντωνυμίας ΚΕΦΑΛΑΙΑ και Όλα τα θηλυκού γένους ουσιαστικά που αρχίζουν από a ή ha και το acento τους βρίσκεται στην πρώτη συλλαβή, αλλάζουν το οριστικό και αόριστο άρθρο τους, αλλά και την δεικτική αντωνυμία, από θηλυκού σε αρσενικού γένους. Αυτό γίνεται για αποφυγή κακοφωνίας, και μόνο στον ενικό αριθμό. Στον πληθυντικό παραμένει το θηλυκό άρθρο γιατί έχει εκλείψει η αιτία αλλαγής του. Η αλλαγή αφορά μόνο τα δύο άρθρα και την δεικτική αντωνυμία.κανένα άλλο γραμματικό στοιχείο με γένος. Εξηγώντας, κακοφωνία θα λέγαμε ότι είναι το χάσιμο γραμμάτων κατά την προφορά, εξ αιτίας του όμοιου ήχου μεταξύ φωνήεντος του άρθρου και του πρώτου γράμματος του ουσιαστικού (λά άγουα=λάγουα, λά άτσα=λάτσα). Δηλαδή : la/una hacha θα γίνει el/un hacha για αποφυγή κακοφωνίας las/unas hachas ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ θηλυκό το άρθρο. la/una água θα γίνει el/un água για αποφυγή κακοφωνίας las/unas águas ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ θηλυκό το άρθρο. La/una alma grande θα γίνει el/un alma grande για αποφυγή κακοφωνίας Las/unas almas grandes ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ θηλυκό το άρθρο. *Η περίπτωση δεικτικής αντωνυμίας περιγράφεται στο αντίστοιχο κεφάλαιο.κεφαλαιο 8.6 *Σε λέξεις όπως το la aguanieve (αγουανιέβε), επειδή το acento δεν είναι στο a- δεν υπάρχει λόγος αλλαγής του άρθρου και αντωνυμίας. * Αλλαγή άρθρου δεν γίνεται πριν από Κύρια Ονόματα, Επώνυμα και γράμματα του Αλφαβήτου. La Ána de ayer La hache Ονόματα ατόμων και επώνυμα όπως και τοπωνυμίες δεν φέρουν άρθρο εκτός της περίπτωσης που θέλουμε να διευκρινίσουμε. Grecia αλλά la Grecia del siglo décimo (η Ελλάδα του Δέκατου Αιώνα). 14

15 Οι Η.Π.Α., οι διεθνείς οργανισμοί και κάποιες χώρες ή πόλεις φέρουν οριστικό άρθρο: Los Estados Unidos, la India, el Japón, la Coruña,la UU.EE (Unión Europea), la O.N.U. ( Organización de Naciones Unidos). Η λέξη Θεός όταν αναφερόμαστε στην χριστιανική θρησκεία δεν φέρει άρθρο. Επίσης δεν φέρουν άρθρο οι Άγιοι. Dios bendiga Ο Θεός να ευλογεί San Antonio es el protector Ο Άγιος Αντώνιος είναι ο προστάτης Οι Γλώσσες όπως Ισπανικά, Ελληνικά, και η παράθεση Ουσιαστικών σε μία πρόταση δεν φέρουν άρθρο. Hablo griego Μιλώ Ελληνικά Lleva corbata, camisa y zapatos Φοράει γραβάτα, πουκάμισο και παπούτσια Τέλος οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, εκτός αυτών που έχουμε ήδη αναφέρει, στα Ελληνικά δεν φέρει άρθρο, ακολουθεί τον ίδιο κανόνα και στα Ισπανικά. 3.3 ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ < LO> NEUTRO. ΤΟ / ΑΥΤΟ Τα άρθρα δίνουν το γένος και τον αριθμό στα ουσιαστικά. Έτσι λοιπόν τα συναντάμε πριν από αυτά, πριν οποιοδήποτε γραμματικό στοιχείο μπορεί να λειτουργεί σαν ουσιαστικό, ή πριν από την ακολουθία ουσιαστικό + επίθετο. Όταν όμως θέλουμε να μεταφράσουμε μία πρόταση της μορφής : < Το καλό της υπόθεσης>, τότε η λέξη < το > δεν μπορεί να είναι το οριστικό άρθρο < el > γιατί με το άρθρο <το> δεν προσδιορίζουμε κάποιο ουσιαστικό και δεν υπάρχει ακολουθία ουσιαστικό + επίθετο. Το άρθρο <το> δεν αναφέρεται σε μία λέξη, αλλά σε ολόκληρη πρόταση ή μέρος πρότασης που εννοείται και χάριν συντομίας αντικαθίσταται από το < το>. Έτσι λοιπόν υπάρχει κάποιο άλλο άρθρο, το NEUTRO που αν μεταφραστεί κυριολεκτικά σαν λέξη σημαίνει ουδέτερο άρθρο, αλλά για να μην το συγχέουμε με το ουδέτερο άρθρο στα Ελληνικά, κάνοντας μία παραδοχή, θα το ονομάσουμε εξουδετερωμένο άρθρο. Αυτό το άρθρο, έχει το χαρακτηριστικό ότι δεν έχει γένος και αριθμό αφού αναφέρεται σε τμήμα ή ολόκληρη πρόταση, και βέβαια δεν μπορεί να προηγείται ουσιαστικού ή της ακολουθίας ουσιαστικό + επίθετο. Ας δούμε τις περιπτώσεις: 1. Το καλό της υπόθεσης = Lo bueno del caso Ιδιαίτερη προσοχή στην πιο πάνω περίπτωση, όπου στην πρόταση ΔΕΝ υπάρχει Ουσιαστικό, αλλά μόνο Επίθετο μετά το LO. Το ουσιαστικό ( caso) δεν αποτελεί τμήμα της ακολουθίας ΕΠΙΘΕΤΟ + ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ αφού μεταξύ τους παρεμβάλεται άλλη λέξη ( del). Τότε με την χρήση του Lo δίνουμε αφηρημένο χαρακτήρα στο Επίθετο το οποίο στην πρόταση ουσιαστικοποιείται(λειτουργεί σαν Ουσιαστικό). Ένας μικρός αριθμός Επιθέτων ουσιαστικοποιούνται όχι με το Lo, αλλά με το Αρσενικό Οριστικό Άρθρο El. Αυτά είναι: Largo Μακρύς, Ancho Φαρδύς, Alto Ψηλός, Bajo Κοντός, Ridículo Γελοίος, Sublime Μεγαλοπρεπής, Infinito Άπειρος, 15

16 Abstracto Αφηρημένος, Vacío Κενός. Έτσι θα έχουμε: Το γελοίον της υπόθεσης El ridículo del caso 2. Σε διάλογο μεταξύ Α και Β: _ Α: Η κατάσταση όπως έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν _ Β: Aυτό /Αυτά που λες είναι έτσι. = Lo que dices es así. *Βλέπουμε, πως το lo μπορεί να μεταφραστεί το και αυτό ή αυτά όπως λέμε συνήθως στα Ελληνικά. Κάτι τέτοιο δεν δημιουργεί πρόβλημα γένους ή αριθμού μιας και το lo δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένο ουσιαστικό. 4. LOS SIGNOS DE PUNTUACIÓN ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΙΞΗΣ Τα σημεία στίξης στα Ισπανικά είναι τα παρακάτω, και όπου δεν γίνεται διευκρίνιση έχουν την ίδια χρήση με αυτή των αντίστοιχων Ελληνικών όπως δίνονται στον πίνακα: - Τελεία Punto final (.) - Κόμμα Coma(,) - Άνω τελεία Punto y coma (;) Έχει την μορφή του Ελληνικού ερωτηματικού. - Άνω κάτω τελεία Dos puntos (:) - Αποσιωπητικά Puntos suspensivos ( ) - Ερωτηματικά Principio y fin de interrogación(?) Είναι δύο, ένα αντεστραμμένο στην αρχή και ένα στο τέλος της πρότασης - Θαυμαστικά Principio y fin de admiración (!) Είναι δύο, ένα αντεστραμμένο στην στην αρχή και ένα στο τέλος της πρότασης - Παρένθεση Paréntesis( ) - Διαλυτικά Diéresis - crema( ) Μόνο πάνω από το -u για να δείξει ότι δεν χάνεται κατά την προφορά της διφθόγγου :vergüenza βεργουένθα, όχι βεργένθα - Εισαγωγικά Comillas ( ) - Ενωτικό Guión (-) 16

17 - Παύλα Raya ( _ ) 5. ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ - EL SUSTANTIVO 5.1 Τα ουσιαστικά είναι λέξεις που κλίνονται έχουν δύο και όχι τρία γένη, φανερώνουν πρόσωπα, ζώα, πράγματα, ενέργεια, κατάσταση ή ιδιότητα. * Μέσα σε μία πρόταση Συντακτικά μπορούν μετά από Πρόθεση να ουσιαστικοποιούνται διάφορα γραμματικά στοιχεία όπως έχουν αναλυθεί στο κεφάλαιο Όσον αφορά τις καταλήξεις που υπάρχουν σε κάθε γένος και αριθμό, μπορούμε να πούμε τα παρακάτω: Καταλήξεις ουσιαστικών είναι OΛΑ ΤΑ ΦΩΝΗΕΝΤΑ και τα σύμφωνα ( -l, n, -r, s, z, -d, -y και σπανιότερα j,-k, -m, -x). Στην πλειοψηφία τους τα ουσιαστικά που λήγουν σε -ο, -or, -aje, -ma, -an, -ambre είναι αρσενικού γένους. Στην πλειοψηφία τους τα ουσιαστικά που λήγουν σε a, -dad, -umbre, -tud, -ción, -sión, -nza, -cia, -ncia είναι θηλυκού γένους. Τα ουσιαστικά που λήγουν σε σύμφωνο ή σε e μπορούν να είναι είτε αρσενικού είτε θηλυκού γένους. Όλα τα ουσιαστικά που προέρχονται από ελληνικές λέξεις και καταλήγουν σε a είναι αρσενικού γένους. El tema, el dilema, el problema Σε κάποια ουσιαστικά οι καταλήξεις των θηλυκών τους γίνονται esa, -isa, -iz Duque-duquesa, principe-principesa, poeta-poetisa, actor-actriz. Όσον αφορά τον πληθυντικό των ουσιαστικών, έχουμε τις παρακάτω καταλήξεις : Όσα λήγουν σε -o γίνονται -os, τα εις -a γίνονται as, τα εις e γίνονται es. El libro los libros la gata las gatas el homenaje los homenajes Όσα λήγουν σε σύμφωνο γίνονται σύμφωνο +es, ενώ τα εις -z αλλάζουν σε -ces El varón los varones el juez los jueces 5.2 ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Υπάρχουν ουσιαστικά με δύο άρθρα, τότε όμως αλλάζει η έννοια τους ανάλογα με το άρθρο. Κάποια από αυτά είναι : El capital το κεφάλαιο la capital η πρωτεύουσα El margen το περιθώριο la margen η όχθη El cólera ο θυμός la cólera η χολέρα El orden η τάξη la orden η διαταγή El cometa ο κομήτης la cometa ο χαρταετός El corte το κόψιμο la corte η αυλή (ακολουθία) El mar η θάλασσα la mar η πλειονότητα 17

18 El azúcar η ζάχαρη la azúcar η επεξεργασμένη ζάχαρη Υπάρχουν ουσιαστικά τα οποία βρίσκονται στον ενικό αριθμό είναι αρσενικού γένους και επειδή είναι σύνθετες λέξεις, με το δεύτερο συνθετικό στον πληθυντικό αριθμό, έχουν κατάληξη πληθυντικού και συγκεκριμένα -s. Τέτοια είναι : el paraguas η ομπρέλα los paraguas el tocadiscos το πικάπ los tocadiscos el parabrisas το παρμπρίζ. los parabrisas el cumpleaños τα γενέθλια los cumpleaños Στον πληθυντικό αριθμό διατηρούν ακριβώς την ίδια κατάληξη. Κάποια ουσιαστικά έχουν διαφορετική λέξη για το αρσενικό και για το θηλυκό φύλο τους. El hombre άνδρας La mujer γυναίκα El padre πατέρας La madre μητέρα Yerno γαμπρός Nuera νύφη Buey βόδι Vaca αγελάδα Gallo κόκορας Gallina κότα Macho αρσενικός Hembra θηλυκιά Porto αρσενικό αλογάκι Jaca θηλυκό αλογάκι Caballo άλογο Yegua φοράδα Marido ο σύζυγος Esposa η σύζυγος Padrino νονός Madrina νονά Κάποια ουσιαστικά χρησιμοποιούνται μόνο στον πληθυντικό αριθμό. Las gafas Τα γυαλιά Las tijeras Το ψαλίδι Los prismáticos Τα κιάλια Las tenazas H τανάλια Los comestibles Τα τρόφιμα Άλλα ουσιαστικά χρησιμοποιούνται μόνο στον ενικό γιατί δείχνουν πλήθος La gente ο κόσμος El dinero τα χρήματα La muchedumbre το πλήθος Όταν αναφερόμαστε σε πόλεις μπορούν αυτές να φέρουν θηλυκό άρθρο γιατί εννοείται η λέξη la ciudad (η πόλη) που είναι θηλυκού γένους. ciudad La Bilbao = la ^ Bilbao 5.3 Από τα ουσιαστικά, με κεφαλαίο το πρώτο τους γράμμα γράφονται, ονόματα και επίθετα ανθρώπων όπως Pedro López, κράτη όπως Grecia España, η λέξη Θεός Dios 18

19 όταν αναφερόμαστε στην χριστιανική θρησκεία, διεθνείς ή κάποιοι δημόσιοι ή άλλοι οργανισμοί όπως O.N.U. (Ο.Η.Ε.), U.I.M.P, τοπωνυμίες (πόλεις, ποτάμια, βουνά κλπ), οι συντμήσεις τίτλων όπως Sr. (Κύριος) Usted (Εσείς Κύριε/α), οι τίτλοι όπως Ministro (Υπουργός) Director(Διευθυντής) κυρίως όταν αυτοί αναφέρονται σε δημόσια έγγραφα, οι λατινικοί αριθμοί όπως I IV. Με Κεφαλαίο επίσης γράφονται τα Ουσιαστικά και Επίθετα που τίθενται σαν τίτλοι κειμένων ή έργων La Historia del Mundo Griego (Η Ιστορία του Ελληνικού Κόσμου). Σε αντίθεση με τα Ελληνικά μήνες, μέρες, εποχές έχουν μικρό το πρώτο τους γράμμα. Ο Ιανουάριος El enero Η Δευτέρα El lunes Όλα τα υπόλοιπα ουσιαστικά αρχίζουν με μικρό. 5.4 ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΥΝΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ Τα Υποκοριστικά Ουσιαστικά, όπως και στα Ελληνικά, είναι αυτά που μικραίνουν αυτό που σημαίνει το πρωτότυπο Ουσιαστικό, είτε γιατί είναι αληθινά μικρό, είτε γιατί λέγεται χαϊδευτικά ή χλευαστικά. Τα Μεγεθυντικά Ουσιαστικά, αντίθετα, είναι αυτά που μεγαλώνουν αυτό που σημαίνει το πρωτότυπο Ουσιαστικό, είτε γιατί είναι αληθινά μεγάλο, είτε γιατί λέγεται σε υπερβολικό βαθμό. Οι καταλήξεις που τίθενται στα πρωτότυπα Ουσιαστικά είναι λοιπόν είτε Υποκοριστικές καταλήξεις Sufijos Diminutivos Μεγεθυντικές καταλήξεις Sufijos Aumentativos Υποκοριστικές καταλήξεις Sufijos Diminutivos -ito arbolito Δεντράκι (Árbol) -aco libraco Βιβλιαράκι (Libro) -illo chiquillo Μικρούλι (Chico) -aja migaja Ψιχούλα (Miga) -ico arbolico Δεντράκι (Árbol) -uco mujeruca Γυναικούλα (Mujer) -uelo chicuelo Μικρούλι (Chico) -astro poetastro Ποιητάκος (Poeta) -cito corazoncito Καρδούλα (Corazón) -orrio villorio Χωριουδάκι (Pueblo) -cillo rinconcillo Γωνίτσα (Rincón) -uza gentuza Κοσμάκης (Gente) -ecito pueblecito Χωριουδάκι (Pueblo) -ucha casucha Χαμόσπιτο (Casa) Η δεύτερη στήλη αποτελείται από καταλήξεις που δίνουν Μειωτικά Ουσιαστικά. Αυτά τα Ουσιαστικά χλευάζουν ή ειρωνεύονται αυτό που σημαίνει το πρωτότυπο Ουσιαστικό. Όπως βλέπουμε η απόδοση στα Ελληνικά δεν μπορεί να μας υποδείξει την Ισπανική κατάληξη, αλλά και στα Ισπανικά δεν υπάρχουν συγκεκριμένες καταλήξεις πρωτότυπων Ουσιαστικών που αντιστοιχούν σε Υποκοριστικές καταλήξεις. Μεγεθυντικές καταλήξεις Sufijos Aumentativos -ón hombretón Άντρακλας (Hombre) -azo perrazo Σκύλαρος (Perro) -ota cabezota Κεφάλας (Cabeza) 19

20 Τα όσα είπαμε για τα Μειωτικά ισχύουν και για τα Μεγεθυντικά ουσιαστικά. 6. ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ EL ADJETIVO 6.1 Το επίθετο είναι κλιτό μέρος της πρότασης με γένος και αριθμό. Όταν συνοδεύει ουσιαστικό έχει το γένος και τον αριθμό του. Τα επίθετα μπορούν να περιορίζουν ( restrictivos), να εξιδεικεύουν (especificativos) ή τέλος να επεξηγούν ( explicativos epítetos) το ουσιαστικό. Οι καταλήξεις του επιθέτου είναι σε αρσενικό και θηλυκό αντίστοιχα: ΑΡΣΕΝΙΚΟ ΘΗΛΥΚΟ ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ -o -os -a -as -e -es -e -es -í (ΕΘΝΙ ΚΟΤΗΤΑ) -íes -í -íes -an on or ( -an on or) + es (-an on or) + a ( -an on or) +as Υπόλ. Σύμφωνα (Υπόλ. Σύμφωνα) + es ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΠΩΣ ΣΤΟ ΑΡΣΕΝΙΚΟ 6.2 Όσον αφορά την θέση του επιθέτου αυτή είτε είναι μετά το ουσιαστικό και δίνει την ιδιότητα του, είτε προηγείται όταν απλά το επεξηγεί. Πάντως εάν θα θέλαμε να δώσουμε κάποιον κανόνα θα λέγαμε ότι, τα επίθετα όταν περιορίζουν ή εξειδικεύουν (restrictivos, especificativos) στην πραγματικότητα πρόκειται για την ίδια κατηγορία επιθέτων, γιατί τα επίθετα αυτά καθορίζουν (calificativos) τίθενται ΠΑΝΤΟΤΕ ΠΙΣΩ από το ουσιαστικό, ενώ όταν επεξηγούν (explicativos-epítetos) μπορούν να τίθενται είτε μπροστά, είτε πίσω από αυτό. Δηλαδή: El hombre alto (ο ψηλός άνθρωπος). Αυτός ο άνθρωπος είναι πραγματικά ψηλός. El alto hombre (ο ψηλός άνθρωπος). Ο οποιοσδήποτε άνθρωπος είναι ψηλός. Las calles grandes (οι μεγάλοι δρόμοι) Όλοι οι δρόμοι είναι μεγάλοι Las grandes calles (οι μεγάλοι δρόμοι) Οι πραγματικά μεγάλοι δρόμοι Έτσι βλέπουμε ότι ενώ στα Ελληνικά δεν υπάρχει διαφορά μεταφράζοντας κατά λέξη, κάθε περίπτωση έχει διαφορετική έννοια. Συγκεκριμένα όταν το επίθετο είναι μπροστά από το ουσιαστικό, χάνει την ιδιότητα του να το καθορίζει. *Σκεφτόμενοι Ελληνικά υπάρχει δυσκολία στο να τοποθετήσουμε το επίθετο πριν ή μετά το ουσιαστικό στην Ισπανική πρόταση, και φυσικά δεν μπορούμε πάντοτε να προσδιορίζουμε εάν κάποιο επίθετο καθορίζει ή επεξηγεί /διευκρινίζει το ουσιαστικό. Έτσι διατρέχουμε τον κίνδυνο λάθους ως προς την θέση του. Ένας απλός τρόπος με τον οποίο μπορούμε να αποφύγουμε την σύγχιση είναι ο παρακάτω. Όταν θα προηγηθεί το ΕΠΙΘΕΤΟ, τότε γενικεύουμε. 'Όταν θα προηγηθεί το ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ, τότε περιορίζουμε ή ειδικεύουμε. Ανατρέχοντας στο αρχικό παράδειγμα μπορούμε να διαπιστώσουμε την ευκολία 20

21 διαχωρισμού των δύο περιπτώσεων. Αυτό που πρέπει να κάνουμε λοιπόν είναι, σε περίπτωση αμφιβολίας, να σκεφτούμε εάν ειδικεύουμε ή γενικεύουμε το ουσιαστικό. Τι γίνεται όμως με το γένος και αριθμό επιθέτου όταν έχουμε περισσότερα από ένα ουσιαστικά; Έχουμε τις παρακάτω περιπτώσεις : ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ + ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ + ΕΠΙΘΕΤΟ ΟΤΑΝ ΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΤΟΤΕ ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΘΗΛΥΚΑ ΕΠΙΘΕΤΟ ΘΗΛΥΚΟ- ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ Las chicas y gatas buenas ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΡΣΕΝΙΚΑ Η ΑΡΣΕΝΙΚΟ- ΘΗΛΥΚΟ ΕΠΙΘΕΤΟ ΑΡΣΕΝΙΚΟ-ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ Los hombres y las gatas buenos ΕΠΙΘΕΤΟ + ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ + ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΟΤΑΝ ΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΤΟΤΕ ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΡΣΕΝΙΚΑ Η ΘΗΛΥΚΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΡΟΣΩΠΑ ΕΠΙΘΕΤΟ ΜΕ ΓΕΝΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΡΟΣΩΠΑ ΙΔΙΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΡΟΣΩΠΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΥ ΓΕΝΟΥΣ Los claros arroyos y agua ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ ΣΕ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ ΚΑΙ ΓΕΝΟΣ ΤΟΥ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥ Las conocidas mujeres y monjas Los conocidos Juan y Pedro ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ ΣΕ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟ, ΑΡΣΕΝΙΚΟΥ ΓΕΝΟΥΣ Los buenos niños y enfermeras 6.3 Υπάρχουν επίθετα που όταν βρίσκονται μπροστά από ουσιαστικό ΑΡΣΕΝΙΚΟΥ γένους, ΕΝΙΚΟΥ αριθμού χάνουν την κατάληξη τους. Τέτοια είναι : Bueno καλός Buen Malo κακός Mal Primero πρώτος Primer Tercero Τρίτος Tercer Alguno κάποιος Algún Ninguno κανείς Ningún Santo άγιος San Grande μεγάλος Gran Cualquiera οποιοσδήποτε Cualquier Έτσι έχουμε λοιπόν : 21

22 El hombre tercero αλλά El tercer hombre Στον πληθυντικό οι καταλήξεις παραμένουν κανονικά. Los hombres terceros και Los terceros hombres * Στα grande, cualquiera η κατάληξη χάνεται και πριν τα αρσενικά αλλά και πριν τα θηλυκά ουσιαστικά στον ενικό αριθμό : El gran libro, la gran casa. Cualquier libro, cualquier casa. 6.4 ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΥΝΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΕΠΙΘΕΤΩΝ Τα Υποκοριστικά και Μεγεθυντικά Επίθετα είναι αυτά που μικραίνουν, μειώνουν, έχουν χαϊδευτικό χαρακτήρα ή μεγαλώνουν, υπερβάλουν ως προς το πρωτότυπο Επίθετο. Οι καταλήξεις που τίθενται στα πρωτότυπα Επίθετα είναι λοιπόν είτε Υποκοριστικές καταλήξεις Sufijos Diminutivos Μεγεθυντικές καταλήξεις Sufijos Aumentativos Υποκοριστικές καταλήξεις Sufijos Diminutivos -ucho delgaducho Λεπτούλης (Delgado) -ito guapito Ομορφούλης (Guapo) -illo rubillo Ξανθούλης (Rubio) -cillo jovencillo Νεαρούλης (Joven) -cito pobrecito Φτωχούλης (Pobre) Μεγεθυντικές καταλήξεις Sufijos Aumentativos -ón pobretón Πάμφτωχος (Pobre) -ote gordote Πολύ χοντρός (Gordo) -acho ricacho Πάμπλουτος (Rico) Όπως βλέπουμε, στα Επίθετα όπως και στα Ουσιαστικά, η απόδοση στα Ελληνικά δεν μπορεί να μας υποδείξει την Ισπανική κατάληξη, αλλά και στα Ισπανικά δεν υπάρχουν συγκεκριμένες καταλήξεις πρωτότυπων Επιθέτων που αντιστοιχούν σε Υποκοριστικές ή Μεγενθυτικές καταλήξεις. 22

23 7. ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ - ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ - ΒΑΘΜΟΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ COMPARACIÓN DE ADJETIVOS- ADVERBIOS- GRADOS DE COMPARACIÓN 7.1 Το επίθετο έχει τρεις βαθμούς σύγκρισης: Θετικός Positivo Συγκριτικός Comparativo Υπερθετικός Superlativo Ο Συγκριτικός και ο Υπερθετικός ονομάζονται Παραθετικά του Επιθέτου. ΘΕΤΙΚΟΣ : El árbol es alto ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ Το επίθετο απλώς δηλώνει την ιδιότητα του ουσιαστικού. Το δέντρο είναι ψηλό. Το επίθετο δηλώνει πως ένα ουσιαστικό έχει μία ιδιότητα σε διαφορετικό βαθμό από ένα ή περισσότερα ουσιαστικά El árbol es más alto que la planta. El árbol es más alto que la planta y el perro. Το δέντρο είναι πιο ψηλό από το φυτό. Το δέντρο είναι πιο ψηλό από το φυτό και τον σκύλο. ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ: Έχουμε δύο τύπους. Τον Σχετικό (Relativo) και τον Απόλυτο(Absoluto). Στον δεύτερο το επίθετο δηλώνει ότι το ουσιαστικό έχει μία ιδιότητα σε μέγιστο ή ελάχιστο βαθμό. Ειδικότερα στον Σχετικό ισχύουν τα παραπάνω όπως έχουν αναφερθεί, ενώ στον Απόλυτο δεν κάνουμε σύγκριση, απλώς το υποκείμενο δηλώνει ότι το ουσιαστικό έχει την ιδιότητα που του δίνει το επίθετο σε πολύ μεγάλο βαθμό. Este árbol es el más alto de todos Αυτό το δέντρο είναι το πιο ψηλό από όλα. Este árbol es muy alto / altísimo Αυτό το δέντρο είναι πολύ ψηλό/ (υψηλότατο) ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΘΕΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΣΧΕΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ Επίθετο πιό + Επίθετο + από ο πιο + Επίθετο + από όλους raro más raro que el más raro de todos Επίθετο raro Επίθετο raro λιγότερο+επίθετο+από menos raro que τόσο + Επίθετο + όσο tan raro como igual de raro que así de raro como..ο λιγότερο + Επίθετο + από όλους el menos raro de todos ********* Παρατηρούμε ότι στον Συγκριτικό, μετά το επίθετο στις δύο από τις τρεις περιπτώσεις 23

24 ακολουθεί que ενώ στον Σχετικό Υπερθετικό ακολουθεί de. 7.2 ΑΝΩΜΑΛΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ: Τα παρακάτω επίθετα έχουν ανώμαλα παραθετικά. Πάντως μπορούν να παρουσιάζουν και τις ομαλές μορφές παράθεσης στον συγκριτικό βαθμό τους. Ό ανώμαλος Υπερθετικός είναι ΠΑΝΤΑ ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ : Este coche es el óptimo. Ο Συγκριτικός τους δεν αλλάζει κατάληξη στο θηλυκό γένος. ΘΕΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ Bueno/a καλός/ή Mejor Óptimo/a Malo/a κακός/ή Peor Pésimo/a Grande μεγάλος/η Mayor Máximo/a Pequeño/a μικρός/ή Menor Mínimo/a Alto/a ψηλός/ή Superior Supremo/a Bajo/a κοντός /ή χαμηλός/ή Inferior Ínfimo/a *Τα superior ανώτερος, inferior κατώτερος, anterior προηγούμενος, inmediato άμεσος, posterior μεταγενέστερος, igual όμοιος δεν συντάσσονται με que αλλά με a, όταν μεταξύ αυτών των επιθέτων και της αντωνυμίας δεν υπάρχει άλλη λέξη. Superior a, inferior a. * Όταν έχουμε σύγκριση δύο άμεσων αντικειμένων μεταξύ τους και η σύγκριση είναι ως προς ένα από τα δύο, τότε μεταξύ τους παρεμβάλλεται το a,και όχι το que. VERBO + Compl Directo + a + Compl Directo Prefiero el vino a la cerveza ΡΗΜΑ + Άμμ. Αντικείμ + a + Άμμ. Αντικείμ. Προτιμώ το κρασί από την μπύρα ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ : Όπως έχουμε αναφέρει ο Απόλυτος Υπερθετικός έχει δύο τύπους. Ο πρώτος είναι muy + ΕΠΙΘΕΤΟ, ενώ ο μονολεκτικός σχηματίζεται από το ΘΕΜΑ ΕΠΙΘΕΤΟΥ + -ísimo. Alt o alt ísimo, baj-o baj -ísimo * Στον σχηματισμό του Απόλυτου Υπερθετικού, όταν τα επίθετα λήγουν σε -co, -go, -zo, αλλάζει ο ήχος του θέματος. Προκειμένου λοιπόν να κρατηθεί ο αρχικός ήχος οι καταλήξεις αλλάζουν ως εξής: -co (κο) -císimo (θίσιμο) αλλάζει σε -quísimo parco parquísimo -go (γο) -gísimo (χίσιμο) αλλάζει σε -guísimo vago vaguísimo -zo (θο) -zísimo (ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ) αλλάζει σε -císimo pelmazo pelmacísimo Επίσης όσα καταλήγουν σε: -ble γίνονται -bilísimo amable amabilísimo * Στον σχηματισμό το Απόλυτου Υπερθετικού, κάποια επίθετα κρατούν και την λατινική τους μορφή εκτός της Ισπανικής ( Castellano), ενώ άλλα έχουν μόνο την λατινική. Κάποια από αυτά είναι: Fuerte Δυνατός Fuertísimo Fortísimo Antiguo Παλιός Antiguísimo Antiquísimo Simple Απλός Simplísimo Simplicísimo Bueno Καλός Buenísimo Bonísimo Cierto Βέβαιος Ciertísimo Certísimo 24

25 Nuevo Νέος Nuevísimo Novísimo Pobre Φτωχός Pobrísimo Paupérrimo Célebre Διάσημος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Celebérrimo Libre Ελεύθερος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Libérrimo Mísero Μίζερος ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Misérrimo Όταν σε μία Απλή πρόταση έχουμε más de περισσότερο από ή menos de λιγότερο από τότε αναφερόμαστε σε αριθμούς. Tengo más de euros. Έχω περισσότερα από 2000 ευρώ. Στην Σύνθετη πρόταση το más de ή menos de παρουσιάζεται όταν το δεύτερο μέλος της πρότασης αρχίζει με το LO ή με το ΑΡΘΡΟ του ουσιαστικού που συνδέεται και που βρίσκεατι στο πρώτο μέλος,. Fue más fácil de LO que esperaba Ήταν πιο εύκολο απ όσο περίμενε Había más água de LA que podía pensar Υπήρχε πιο πολύ νερό απ όσο μπορούσε να σκεφτεί Μπορούμε να διακρίνουμε περιπτώσεις όπως: Cuanto más más Όσο περισσότερο τόσο Cuanto menos menos Όσο λιγότερο τόσο Más vale que Πιο πολύ αξίζει να από Συγκρίσεις μπορούν επίσης να θεωρηθούν και απρόσωπες εκφράσεις που εκφράζουν προτίμηση ή κρίση. Es bueno que Είναι καλό να Es malo que Είναι κακό να Es preferible que Είναι προτιμότερο να Οι εκφράσεις θαυμασμού όπως : Τι ωραίο σπίτι! Τι όμορφα λουλούδια! Στα Ισπανικά έχουν την μορφή QUÉ + ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ + TAN + ΕΠΙΘΕΤΟ! Τι ωραίο σπίτι! Qué casa tan bonita! Τι ωραία λουλούδια! Qué flores tan preciosas! Όταν έχουμε ουσιαστικό αντί για επίθετο μετά το πρώτο συγκριτικό, τότε η μορφή tan como γίνεται tanto/a/os/as como : Tengo tanta alegría como tú Είμαι τόσο χαρούμενος όσο και εσύ. Έτσι έχουμε την μορφή : ΡΗΜΑ + ΤΑΝΤΟ/Α/OS/AS + COMO Αυτό συμβαίνει γιατί, ενώ στην περίπτωση συγκρινόμενων επιθέτων, το tan είναι επίρρημα, στην περίπτωση συγκρινόμενων ουσιαστικών τα tanto/a/os/as είναι επίθετα, και έχουν το γένος και αριθμό του ουσιαστικούυ που ακολουθεί. 7.3 ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΘΕΣΗ Έχουμε επιρρηματική σύγκριση στον συγκριτικό βαθμό, στις παρακάτω μορφές : Ρήμα + más que : Estudia más que tú Μελετά περισσότερο από εσένα Ρήμα + menos que : Estudia menos que tú Μελετά λιγότερο από εσένα Ρήμα + tanto como : Estudia tanto como tú Μελετά όσο και εσύ Όσον αφορά τον τρόπο σύγκρισης επιρρημάτων (το επίρρημα είναι το αμέσως επόμενο κεφάλαιο), μπορούμε να διακρίνουμε τα έξής: 25

26 Παράθεση επιρρημάτων: ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΘΕΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ Επίρρημα Raramente πιό + ΕΠΙΡΡΗΜΑ+ από más raramente que Αυτός/ή/οί/ές + ΠΟΥ ΠΙΟ+ΕΠΙΡΡΗΜΑ + ΡΗΜΑ Él/la/los/las + que más + raramente+ VERBO Επίρρημα Raramente Επίρρημα Raramente λιγότερο+επίρρημα+από menos raramente que Τόσο + Επίρρημα + όσο Tan raramente como το ίδιο+επίρρημα+μέ igual raramente que Αυτός/ή/οί/ές+ΠΟΥ ΛΙΓΟΤΕΡΟ+ΕΠΙΡΡΗΜΑ + ΡΗΜΑ Él/la/los/las + que menos + raramente+ VERBO ********* Ας δούμε το παρακάτω παράδειγμα: Juan habla raramente Pedro habla más raramente que Juan Paco es él que más raramente habla ΟJuan μιλά σπάνια Ο Pedro μιλά πιο σπάνια από τον Juan O Paco είναι αυτός που πιο σπάνια μιλά Όσον αφορά τον πίνακα των ανώμαλων παραθετικών επιθέτου που είδαμε πιο πάνω, προκύπτουν τα επιρρήματα : Bien Καλά, Mal Άσχημα, Alto Ψηλά, Bajo Χαμηλά. Σαν επιρρήματα μπορούν κατά την παράθεση τους σε συγκριτικό βαθμό να έχουν ομαλό και ανώμαλο τύπο, ενώ στον υπερθετικό μόνο ανώμαλο. Ας δούμε το παράδειγμα: Juan habla bien Ο Juan μιλά καλά Pedro habla mejor/ más bien que Juan Ο Pedro μιλά καλύτερα / πιο καλά από τον Juan Paco es él que mejor habla Ο Paco είναι αυτός που μιλά καλύτερα. Ο ΑΝΩΜΑΛΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΕΠΙΘΕΤΟΥ ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΟ ΕΠΙΡΡΗΜΑ Τα επιρρήματα mucho, poco, tanto,todo δεν πρέπει να συγχέονται με τα αντίστοιχα επίθετα αρσενικού γένους, ενικού αριθμού, γιατί τα επίθετα προηγούνται ουσιαστικού ενώ τα επιρρήματα δεν συντάσσονται με ουσιαστικό. Mucho dinero, poca hora, tanto tiempo είναι επίθετα, ενώ τα te quiero tanto, hablamos poco, me alegro mucho είναι επιρρήματα.. Το solo σαν επίθετο ΔΕΝ φέρει tilde, ενώ σαν επίρρημα φέρει. Όπως βλέπουμε όμως τα mucho, poco, tanto είναι και επιρρήματα και επίθετα χωρίς διαφορά στην γραφή τους, κάτι το οποίο κάποιες φορές δημιουργεί σύγχυση. Πάντως η διαφορά μεταφράζοντας στα Ελληνικά γίνεται προφανής εάν αλλάξουμε από ενικό σε πληθυντικό τον αριθμό του ουσιαστικού, ρήματος ή αντωνυμίας που υπάρχει στην πρόταση. Τότε θα διαπιστώσουμε ότι το επίρρημα ΔΕΝ αλλάζει αριθμό, ενώ το επίθετο αλλάζει. El frio es poco Το κρύο είναι λίγο Εάν αλλάξουμε σε πληθυντικό τότε γίνεται 26

27 Τα κρύα είναι λίγα άρα το poco είναι επίθετο. Te quiero poco Σε αγαπώ λίγο Εάν αλλάξουμε σε πληθυντικό τότε γίνεται Σε αγαπούν λίγο άρα το poco είναι επίρρημα. Η παραπάνω επισήμανση είναι ένας απλός και γρήγορος τρόπος σε περίπτωση αμφιβολίας, που πάντως προκύπτει από όσα έχουμε ήδη αναφέρει στο επίθετο. 8. ΟΙ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ - LOS PRONOMBRES Οι αντωνυμίες στα Ισπανικά είναι μία μεγάλη και σημαντική κατηγορία λέξεων που έχουν συγκεκριμένα μορφολογικά και συντακτικά χαρακτηριστικά. Σε μερικές αντωνυμίες αυτά τα χαρακτηριστικά μοιράζονται με τα ουσιαστικά και επίθετα με τα οποία συντάσσονται, ενώ σε άλλες είναι ανεξάρτητα. Πολλές αντωνυμίες έχουν γένος και αριθμό, ενώ σε κάποιες είναι συχνή η χρήση του NEUTRO. Οι αντωνυμίες δεν μπορούμε να πούμε ότι αντικαθιστούν αλλά ότι χαρακτηρίζουν κάποια ενέργεια, γιατί σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουμε αντικατάσταση. Σωστότερα θα λέγαμε ότι αντιπροσωπεύουν, υποδεικνύουν ή αναφέρουν κάτι. Ανάλογα με την χρήση τους και τον τρόπο σύνταξης τους χωρίζονται στις παρακάτω υποκατηγορίες: ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΙΚΕΣ ΚΤΗΤΙΚΕΣ ΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΟΡΙΣΤΕΣ και ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ PERSONALES RELATIVOS INTERROGATIVOS EXCLAMATIVOS POSESIVOS DEMOSTRATIVOS INDEFINIDOS y NUMERALES 8.1 ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ - PERSONALES Οι προσωπικές αντωνυμίες υποδεικνύουν πρόσωπα, πράγματα, μέρη πρότασης. Δηλαδή ο ορισμός τους σαν προσωπικές δεν αφορά μόνο πρόσωπα. Διακρίνονται σε δυνατές και αδύνατες. Μπορούν να χωρίζονται στις εξής περιπτώσεις: -Περίπτωση ονομαστικής -Περίπτωση εμπρόθετης -Περίπτωση δοτικής-εμμεσο Αντικείμενο -Περίπτωση κατηγορηματικής - Αμεσο Αντικείμενο Caso nominativo Caso preposicional Caso dativo- objeto indirecto Caso acusativo objeto directo Άς τις δούμε λίγο αναλυτικά, και έτσι θα μας λυθούν διάφορες απορίες που μπορεί να προκύψουν στην σύνταξη της πρότασης 27

28 8.1.1 Περίπτωση ονομαστικής Caso nominativo Αναφέρονται στα πρόσωπα, πράγματα ή μέρη πρότασης και έχουν θέση υποκειμένου ως προς το ρήμα του οποίου προηγούνται με το οποίο συμφωνούν σε πρόσωπο και αριθμό. Ανήκουν στις δυνατές αντωνυμίες. Α ενικό Εγώ Yo Β ενικό Εσύ Tú Γ ενικό Αυτός /τή- Αυτό (τμ. Πρότασης)- Εσείς Él / Ella- Ello Usted/ Vd Α πληθυντικό Εμείς Nosotros- Nosotras Β πληθυντικό Εσείς Vosotros Vosotras Γ πληθυντικό Αυτοί- Αυτές Ellos Ellas- Ustedes/ Vds Παρατηρούμε ότι : Το ello αναφέρεται σε τμήμα πρότασης, δηλαδή είναι NEUTRO και γι αυτόν τον λόγο δεν το συναντάμε σε πληθυντικό αριθμό, όπως έχουμε αναλύσει στο κεφάλαιο του οριστικού άρθρου. Μόνο τα nosotros/as, vosotros/as έχουν γένος, και αυτό γιατί προέρχονται από τον λατινικό τύπο nos, vos και κατάληξη otros-as. Πάντως το nos χρησιμοποιείται ακόμη στην León, ενώ το vos σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής. ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Usted / U / Vd και Ustedes / Uds / Vds /VV. (Μπορεί να χρησιμοποιείται οποιαδήποτε από τις πιό πάνω Βραχυλογίες κατά την γραφή του) Η έκφραση ευγένειας, Εσείς Κύριε είστε, Εσείς Κύριοι είστε, γνωρίζουμε ότι στα Ελληνικά θέλει την αντωνυμία άρα και το ρήμα, σε δεύτερο πληθυντικό ανεξάρτητα στο εάν αναφερόμαστε σε ένα ή πολλά πρόσωπα. Στα Ισπανικά δεν συμβαίνει αυτό. Κατ αρχήν η αντωνυμία άρα και το ρήμα, βρίσκονται είτε σε ενικό, είτε σε πληθυντικό ανάλογα σε πόσα πρόσωπα απευθυνόμαστε. Δεύτερον, η αντωνυμία άρα και το ρήμα, συντάσσεται σε τρίτο ενικό ή πληθυντικό και όχι σε δεύτερο πληθυντικό όπως στα Ελληνικά. Αυτή η μορφή σύνταξης λέγεται Forma de cortesia (Έκφραση Ευγένειας), και η αντωνυμία είναι Usted όταν αναφέρεται σε ένα πρόσωπο, και Ustedes όταν αναφέρεται σε πολλά πρόσωπα Τα Usted και Ustedes είναι τρίτο ενικό και πληθυντικό, και όχι δεύτερο, άρα και το ρήμα θα συντάσσεται σε τρίτο ενικό ή πληθυντικό, ανεξάρτητα με το εάν εμείς σκεπτόμενοι στα Ελληνικά θα μεταφράζουμε σε δεύτερο πληθυντικό. Δίνοντας ένα παράδειγμα : Εσείς (2 ο πληθ.) Κύριε /α είστε(2 ο πληθ.) ψηλός /ή. Usted ( 3 ο ενικό) Señor/a es ( 3 ο ενικό) alto/a. 28

29 Εσείς (2 ο πληθ.) Κύριοι /ες είστε(2 ο πληθ.) ψηλοί /ές. Ustedes (3 ο πληθ.) Señores/as son (3 ο πληθ.) altos/as. Ίσως να δημιουργηθεί απορία όσον αφορά την προέλευση και την σύνταξη των Usted και Ustedes. Όπως έχουμε αναφέρει στην αρχή αυτής της περίπτωσης αντωνυμιών, κατά τον αιώνα XVI η αντωνυμία ήταν vos, και όχι vosotros για το δεύτερο πληθυντικό. Έτσι λοιπόν όταν ήθελαν να απευθυνθούν με τίτλο ευγενείας σε κάποιο πρόσωπο του απευθυνόταν ως εξής: La majestad de vos Η Μεγαλειότητα Σας ( μία μεγαλειότητα), ή αλλιώς Las Majestades de vos Οι Μεγαλειότητες Σας (πολλές μεγαλειότητες). Φυσικά εκτός από το majestsad υπήρχαν και υπάρχουν και άλλοι τίτλοι ευγένειας όπως: excelencia, señoria, alteza, bondeza, gracia, nobleza, αλλά ο τίτλος από τον οποίο τελικά προήλθε το Usted -Ustedes, είναι το: merced, η Χάρη. Έτσι λοιπόν το Η Χάρη Σας ήταν La merced de vos που αργότερα εξελίχθηκε σε La merced de vosotros/as άρα σε Vuestra/as Merced/es και όλη αυτή η πρόταση σε σύντμηση της, έδωσε τα Usted, Ustedes αντίστοιχα Και φυσικά αφού όταν απευθυνόμαστε σε κάποιον ή κάποιους με αυτόν τον τρόπο μιλάμε σε τρίτο ενικό Η /Οι Χάρη /ες Σας είναι πολύ ευγενική /ές, τότε είναι πολύ λογικό και η τελική μορφή Usted/ des, να βρίσκεται και να συντάσσεται μαζί με το ρήμα σε τρίτο ενικό ή πληθυντικό. Η Χάρη Σας είναι πολύ ευγενής Vd es muy noble Είστε πολύ ευγενής Οι Χάρες Σας είναι πολύ ευγενείς VV son muy nobles Είστε πολύ ευγενείς Περίπτωση εμπρόθετης Caso preposicional Αυτή η περίπτωση αντωνυμιών που ανήκουν στις δυνατές, αποτελούν συνδυασμό με πρόθεση, δηλαδή έχουν περιφραστικό τύπο, όλες εκτός από μία, που έχει μονολεκτικό τελικό τύπο στα δύο πρώτα Πρόσωπα στον Ενικό αριθμό. Όλες αναφέρονται σε πρόσωπα ή πράγματα. Έτσι λοιπόν: DE, CON, SIN, POR, + EN... Mí Tí Él / ella / ello / Usted Nosotros/ as Vosotros/ as Ellos / ellas/ Ustedes Εμένα Εσένα Αυτόν /αυτήν /αυτό / Εσάς Εμάς Εσάς Αυτούς /αυτές / Εσάς Αναφορικά δίνουμε: A: Προς, De: Από, Para: Για, En: Σε, Sin: Χωρίς Όσον αφορά την πρόθεση Tras: Μέσω όταν προηγείται Προσωπικής Αντωνυμίας έχει την έννοια ΠΙΣΩ ΑΠΟ ή ΠΙΣΩ ΑΠΟ. Δηλαδή μπορούν να υπάρξουν συνδυασμοί όπως: De tí από εσένα, a nosotros σε μάς, tras ello μετά από αυτό, sin Usted χωρίς Εσάς * Όσον αφορά τις προθέσεις, θα τις αναλύσουμε στο αντίστοιχο κεφάλαιο. Στο τέλος του κεφαλαίου ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ, θα δούμε ότι κάποια ρήματα συντάσσονται με συγκεκριμένες προθέσεις ακόμη και όταν τα ρήματα αφορούν Πρόσωπα. Αυτές οι προθέσεις θα πρέπει να τηρούνται, και ΔΕΝ θα πρέπει να συντάσσουμε με την Α σκεπτόμενοι ότι πρόκειται για πρόσωπο. 29