ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 9 \ 10 \ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Πλάτωνος Πρωταγόρας ( 323 C -324A-C)

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 9 \ 10 \ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Πλάτωνος Πρωταγόρας ( 323 C -324A-C)"

Πέρσις Διδασκάλου
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Πλάτωνος Πρωταγόρας ( 323 C -324A-C) Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 9 \ 10 \ 2016 ὅτι δέ ἀυτήν οὐ φύσει ἡγοῦνται εἶναι οὐδ' ἀπό τοῦ αὐτομάτου, ἀλλά διδακτόν τε καί ἐξ ἐπιμελείας παραγίγνεσθαι ᾧ ἄν παραγίγνηται, τοῦτό σοι μετά τοῦτο πειράσομαι ἀποδεῖξαι. ὅσα γάρ ἡγοῦνται ἀλλήλους κακά ἔχειν ἄνθρωποι φύσει ἤ τύχῃ, οὐδείς θυμοῦται οὐδέ νουθετεῖ οὐδέ διδάσκει οὐδέ κολάζει τούς ταῦτα ἔχοντας, ἵνα μή τοιοῦτοι ὦσιν, ἀλλ' ἐλεοῦσιν οἷον τούς αἰσχρούς ἤ σμικρούς ἤ ἀσθενεῖς τίς οὕτως ἀνόητος ὥστε τι τούτων ἐπιχειρεῖν ποιεῖν ; ταῦτα μέν γάρ οἶμαι ἴσασιν ὅτι φύσει τε καί τύχῃ τοῖς ἀνθρώποις γίγνεται, τά καλά καί τἀναντία τούτοις ' ὅσα δέ ἐξ ἐπιμελείας καί ἀσκήσεως καί διδαχῆς οἴονται γίγνεσθαι ἀγαθά ἀνθρώποις, ἐάν τις ταῦτα μή ἔχῃ, ἀλλά τἀναντία τούτων κακά, ἐπί τούτοις που οἵ τε θυμοί γίγνονται καί αἵ κολάσεις καί αἵ νουθετήσεις. ὥν ἐστιν ἕν καί ἡ ἀδικία καί ἡ ἀσέβεια καί συλλήβδην πᾶν τό ἐναντίον τῆς πολιτικῆς ἀρετῆς. ἔνθα δή πᾶς παντί θυμοῦται καί νουθετεῖ, δῆλον ὅτι ὡς ἐξ ἐπιμελείας καί μαθήσεως κτητῆς οὔσης. εἰ γάρ ἐθέλεις ἐννοῆσαι τό κολάζειν, ὦ Σώκρατες, τούς ἀδικοῦντας τί ποτε δύναται, αὐτό σε διδάξει ὅτι οἵ γε ἄνθρωποι ἡγοῦνται παρασκευαστόν εἶναι ἀρετήν. οὐδείς γάρ κολάζει τούς ἀδικοῦντας πρός τούτῳ τόν νοῦν ἐχων καί τούτου ἕνεκα, ὅτι ἠδίκησεν, ὁστις μή ὥσπερ θηρίον ἀλογίστως τιμωρεῖται ὁ δέ μετά λόγου ἐπιχειρῶν κολάζειν οὐ τοῦ παρεληλυθότος ἕνεκα ἀδικήματος τεμωρεεται - οὐ γάρ ἄν τό γε πραχθέν ἀγένητον θείη - ἀλλά τοῦ μέλλοντος χάριν, ἵνα μή αὖθις ἀδικήσῃ μήτε αὐτός οὗτος μήτε ἄλλος ὁ τοῦτον ἱδών κολασθέντα. καί τοιαύτην διάνοιαν ἔχων διανοεῖται παιδευτήν εἶναι ἀρετήν ἀποτροπῆς γοῦν ἕνεκα κολάζει. ταύτην οὖν τήν δόξαν πάντες ἔχουσιν ὅσοιπερ τιμωροῦνται καί ιδίᾳ καί δημοσίᾳ. τιμωροῦνται δέ καί κολάζονται οἵ τε ἄλλοι ἄνθρωποι οὕς ἄν οἴωνται ἀδικεῖν, καί οὐχ ἥκιστα Ἀθηναῖοι οἱ σοί πολῖται ' ὥστε κατά τοῦτον τόν λόγον καί Ἀθηναῖοι εἰσι τῶν ἡγουμένων παρασκευαστόν εἶναι καί διδακτόν ἀρετήν. ὡς μέν οὔν εἰκότως ἀποδέχονται οἱ σοί πολῖται καί χαλκέως και σκυτοτόμου συμβουλεύοντος τά πολιτικά, καί ὅτι διδακτόν καί παρασκευαστόν ἡγοῦνται ἀρετήν, ἀποδέδεικταί σοι, ὦ Σώκρατες, ὥς γέ μοι φαίνεται. 1 Τρίκαλα τηλ.-fax( )

2 Παρατηρήσεις : Α. Από το κείμενο που σας δίνεται, να μεταφράσετε το απόσπασμα : ὅσα δέ ἐξ ἐπιμελείας καί ἀσκήσεως...ὁ τοῦτον ἰδών κολασθέντα Β 1 «ὅτι δέ ἀυτήν οὐ φύσει ἡγοῦνται εἶναι οὐδ' ἀπό τοῦ αὐτομάτου τῆς πολιτικῆς ἀρετῆς» Με ποια επιχειρήματα στο παραπάνω απόσπασμα ο Πρωταγόρας επιχειρεί να αποδείξει το διδακτόν της αρετής ; Β 2. Σε ποια σημεία του κειμένου διαπιστώνεται ο προοδευτικός χαρακτήρας των απόψεων του Πρωταγόρα ; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Β 3. Λαμβάνοντας υπόψη τα αποσπάσματα του πρωτότυπου «ταῦτα μέν γάρ οἶμαι...τῆς πολιτικῆς ἀρετῆς» και του μεταφρασμένου «Στην πραγματικότητα αρχίζουν από την παιδική ηλικία...λυγίζει και γέρνει» (Ενότητα 7 ) να αναφερθείτε στο ρόλο των κολάσεων και νουθετήσεων στην κατάκτηση της πολιτικής αρετής. «Στην πραγματικότητα, αρχίζουν από την παιδική ηλικία να διδάσκουν και να νουθετούν, συνεχίζοντας για όλη τη ζωή. Αμέσως μόλις αρχίσει να καταλαβαίνει ένα παιδί τι του λένε, και η παραμάνα του και η μητέρα του και ο παιδαγωγός του και ο ίδιος ο πατέρας του αγωνίζονται γι αυτό το πράγμα, για το πώς δηλαδή θα βελτιωθεί το αγόρι, διδάσκοντάς το για κάθε του πράξη και για κάθε του λόγο κα εξηγώντας του ότι αυτό είναι δίκαιο και το άλλο άδικο, και ότι αυτό είναι καλό κα το άλλο αισχρό, και αυτό όσιο κα εκείνο ανόσιο, και ότι αυτά πρέπει να τα κάνεις κα αυτά να μην τα κάνεις. Κι όταν ακούει με τη θέλησή του, πάει καλά. Εάν όμως δεν υπακούει, τότε με τις απειλές κα τα χτυπήματα το «ισιώνουν», σαν δέντρο που λυγίζει κα γέρνει». Β 4. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο και τη λειτουργία του μύθου ως μεθόδου ανάπτυξης απόψεων του Πρωταγόρα και του Πλάτωνα. 2 Τρίκαλα τηλ.-fax( )

3 Β 5. Να γράψετε παράγωγες λέξεις ( απλές ή σύνθετες ) στη νέα ελληνική από τις λέξεις του πρωτότυπου κειμένου : πειράσομαι, γίγνηται, κολάζειν, παρεληλυθότος, φαίνεται ( δύο για την καθεμία) ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ὦ Σώκρατες, ἐγώ μέν ᾤμην τούς φιλοσοφοῦντας εὐδαιμονεστέρους χρῆναι γίγνεσθαι ' σύ μοι δοκεῖς τἀναντία τῆς φιλοσοφίας ἀπολελαυκέναι. ζῇς γοῦν οὕτως ὡς οὐδ' ἄν εἷς δοῦλος ὑπό δεσπότῃ διαιτώμενος μείνειε ' σῖτά τε σιτῇ καί ποτά πίνεις τά φαυλότατα, καί ἱμάτιον ἠμφίεσαι οὐ μόνομ φαῦλον, αλλά τό αὐτό θέρους τε και χειμῶνος, ἀνυπόδητός τε καί ἀχίτων διατελεῖς. καί μήν χρήματά γε οὐ λαμβάνεις, ἅ καί κτωμένους εὐφραίνει καί κεκτημένους ἐλευθεριώτερόν τε καί ἥδιον ποιεῖ ζῆν. εἰ οὖν ὥσπερ καί τῶν ἄλλων ἔργων οἱ διδάσκαλοι τούς μαθητάς μιμητάς ἑαυτῶν ἀποδεικνύουσιν, οὕτω καί σύ τούς συνόντας διαθήσεις, νόμιζε κακοδαιμονίας διδάσκαλος εἶναι. Ξενοφώντα, Ἀπομνημονεύματα Α, Παρατηρήσεις : Α. Να μεταφραστεί το κείμενο Β 1. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται : γίγνεσθαι : το β ενικό πρόσωπο προστακτικής αορίστου β λαμβάνεις : το απαρέμφατο μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται μείνειε : τον ίδιο τύπο στον ενεστώτα ποιεῖ : το γ πληθυντικό στον παρατατικό της άλλης φωνής νόμιζε : το γ ενικό οριστικής μέλλοντα Μονάδες 20 μονάδες 5 Β 2. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται : εὐδαιμονεστέρους : να αντικατασταθεί στους άλλους βαθμούς δεσπότῃ : την κλητική ενικού 3 Τρίκαλα τηλ.-fax( )

4 ἥδιον : τον θετικό του επιρρήματος ἅ : τη δοτική πληθυντικού στο θηλυκό γένος χειμῶνος : τη δοτική πληθυντικού Β3. Να αναγνωριστούν συντακτικά οι λέξεις του κειμένου : γίγνεσθαι, μοι, ποτά, ἀχίτων, κακοδαιμονίας Β4. «εἰ οὖν ὥσπερ καί τῶν ἄλλων ἔργων οἱ διδάσκαλοι τούς μαθητάς μιμητάς ἑαυτῶν ἀποδεικνύουσιν, οὕτω καί σύ τούς συνόντας διαθήσεις, νόμιζε κακοδαιμονίας διδάσκαλος εἶναι». Να βρεθεί ο υποθετικός λόγου του αποσπάσματος και να αναγνωριστεί το είδος του. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Απαντήσεις αδίδακτου κειμένου Α. Μετάφραση κειμένου Σωκράτη, εγώ βέβαια νόμιζα ότι έπρεπε όσοι ασχολούνται με τη φιλοσοφία να γίνονται περισσότερο ευτυχισμένοι. εσύ όμως κατά τη γνώμη μου φαίνεται ότι έχεις απολαύσει τις αντίθετες από τη φιλοσοφία απολαύσεις. Ζεις λοιπόν έτσι, όπως δεν θα έμενε κανένας δούλος, αν ζούσε κάτω από την εξουσία κάποιου αφέντη. Τρως τροφές και πίνεις ποτά τα πιο φτωχά κα φοράς ρούχα όχι μόνο φτηνά (παλιά) αλλά τα ίδια καλοκαίρι και χειμώνα κα συνέχεια βρίσκεσαι ξυπόλυτος και χωρίς χιτώνιο. Και όμως δεν παίρνεις χρήματα, τα οποία ευχαριστούν και όταν τα έχουν αποκτήσει (οι άνθρωποι) τους κάνουν να ζουν με μεγαλύτερη ελευθερία κα ευχαρίστηση. Εάν λοιπόν, όπως και οι δάσκαλοι των άλλων έργων κάνουν τους μαθητές μιμητές τους, έτσι και συ θα εμπνεύσεις στους μαθητές σου τέτοια συναισθήματα ( αρχές ), νόμιζε ότι είσαι δάσκαλος της δυστυχίας. Β1. γενοῦ, λήψεσθαι, μένοι, ἐποιοῦντο, νομιεῖ Β 2. εὐδαίμονας \ εὐδαιμονεστάτους, δέσποτα, ἡδέως, αἷς, χειμῶσι Β3. γίγνεσθαι : τελικό απαρέμφατο, υποκείμενο στο χρῆναι μοι : δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου στο δοκεῖς 4 Τρίκαλα τηλ.-fax( )

5 ποτά : σύστοιχο αντικείμενο στο ρήμα πίνεις ἀχίτων : κατηγορούμενο στο ρήμα διατελεῖς κακοδαιμονίας : γενική αντικειμενική στο διδάσκαλος Β4. εἰ οὖν καί σύ τούς συνόντας διαθήσεις = υπόθεση νόμιζε κακοδαιμονίας διδάσκαλος εἶναι = απόδοση ο υποθετικός λόγος φανερώνει το πραγματικό 5 Τρίκαλα τηλ.-fax( )

Σχετικά έγγραφα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 3)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (διαγώνισμα 3) Διδαγμένο κείμενο από το πρωτότυπο Πλάτωνος Πρωταγόρας, 324 Α-C Εἰ γάρ ἐθέλεις ἐννοῆσαι τό κολάζειν, ὦ Σώκρατες, τούς ἀδικοῦντας τί ποτε