«Την ελιά τα χνώτα του ανθρώπου τηνε θρέφουνε» Κεφαλλονιά

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "«Την ελιά τα χνώτα του ανθρώπου τηνε θρέφουνε» Κεφαλλονιά"

Transcript

1

2 «Την ελιά τα χνώτα του ανθρώπου τηνε θρέφουνε» Κεφαλλονιά Πραγματοποιήστε μια επίσκεψη σε έναν ελαιώνα της περιοχής σας την εποχή του ελαιομαζώματος. Καταγράψτε τη διαδικασία συγκομιδής του καρπού χρησιμοποιώντας διάφορα μοντέλα καταγραφής (περιγραφικό κείμενο, ανθρώπινες μαρτυρίες, φωτογραφίες, σχέδιο κ.α). Κάντε μία έρευνα σε ιστορικές πηγές για τους τρόπους συγκομιδής μέσα στους αιώνες. Αναζητήστε επιπλέον πληροφορίες αξιοποιώντας μαρτυρίες ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας (μην ξεχάσετε να αναφέρετε την πηγή των πληροφοριών σας και αν πρόκειται για πρόσωπο την ιδιότητά του, την ηλικία του και τον τόπο όπου δόθηκαν οι πληροφορίες). 1

3 Ακολουθήστε τα παραπάνω βήματα για να συγκεντρώσετε πληροφορίες για την διαδικασία παραγωγής ελαιόλαδου στην σημερινή εποχή και παλαιότερα. Συγκρίνετε τις διαδικασίες συγκομιδής και παραγωγής της ελιάς και του ελαιόλαδου με το πέρασμα των χρόνων. Προβληματισθείτε ως προς τις συνέπειες των παραπάνω διαδικασιών τότε και σήμερα και καταγράψτε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα ως προς: α) το περιβάλλον β) τον άνθρωπο Δημιουργείστε: α) ένα λεύκωμα (με φωτογραφικό υλικό και κείμενο) στο οποίο να απεικονίζεται το τότε και το τώρα. β) ένα γλωσσάρι με λέξεις σχετικά με την ελιά και το λάδι που ανακαλύψατε από τις παραπάνω αναζητήσεις σας. 2

4 «Η τέχνη θέλει μάστορα κι η φάβα θέλει λάδι» Μακεδονία Επισκεφτείτε τα μουσεία (αρχαιολογικά, βυζαντινά λαογραφικά κ.α.). που βρίσκονται στην περιοχή σας Αναζητήστε παραστάσεις ή αντικείμενα που να σχετίζονται με οποιοδήποτε τρόπο με την ελιά και το λάδι. Ζωγραφίστε τα και συμπληρώστε έναν πίνακα με στοιχεία που τα αφορούν όπως : Αντικείμενο Τόπος προέλευσης Χρήση Ιδιότητες Στη συνέχεια συγκεντρώστε πληροφορίες για τις χρήσεις της ελιάς και του ελαιόλαδου στη περιοχή σας, στη σημερινή εποχή καθώς και για αντικείμενα που έχουν σχέση με την ελιά και το λάδι. Αξιοποιώντας τις πληροφορίες και τα ευρήματα από το «σήμερα» και το «χθες». Βρείτε ομοιότητες και διαφορές μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Τι έχει αλλάξει, τι έχει μείνει ίδιο; 3

5 Ρωτήστε τους μεγαλύτερους ( μη ξεχάσετε να αναφέρετε ποιους) και Καταγράψτε τα έθιμα που σχετίζονται με τη χρήση του λαδιού. Μην ξεχάσετε να ενημερώσετε το γλωσσάρι σας με τις καινούργιες λέξεις. 4

6 «Του Αι Λια το βράδυ βάζει η ελιά το λάδι» Αμοργός Ρωτήστε τους μεγαλύτερους ( μη ξεχάσετε να αναφέρετε ποιους) και συλλέξτε πληροφορίες σχετικά με τη χρήση του ελαιόλαδου στη λατρεία και στα μυστήρια της εκκλησίας. Στη συνέχεια έχοντας συλλέξει πληροφορίες Συμπληρώστε με δικά σας λόγια την ερμηνεία των λέξεων που βρίσκονται στο παρακάτω πίνακα: ΛΕΞΕΙΣ ΕΛΑΙΟ ΟΣΙΑ ΑΡΤΟΚΛΑΣΙΑ ΑΓΙΟ ΜΥΡΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ ΒΑΠΤΙΣΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ 5

7 «Αμπέλι για δικού σου κι ελιές του κοπελιού σου» Κρήτη Κάντε μια έρευνα στην περιοχή σας για την ηλικία και τον τύπο των ελαιόδεντρων. Εντοπίστε σε ένα χάρτη της περιοχής σας τα σημεία που κάποιος μπορεί να επισκεφτεί και να παρατηρήσει ελαιόδεντρα κάθε ηλικίας και τύπου και στη συνέχεια Εμπλουτίστε τη διαδρομή αυτή σημειώνοντας παραδοσιακές εγκαταστάσεις της κατεργασίας της ελιάς και της παραγωγής του λαδιού. Δημιουργήστε έναν πίνακα όπου θα αναφέρονται ιστορικά γεγονότα του τόπου σου που συνέβησαν από την εμφάνιση του παλαιότερου ελαιόδεντρου έως σήμερα. ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ Ξέρετε ότι η ελιά είναι ένα υπεραιωνόβιο δέντρο; Στις πάνω Βούβες Χανίων βρίσκεται ένα ελαιόδεντρο, μνημείο της φύσης, ηλικίας ετών. 6

8 Το αρχαιότερο εύρημα σε σχέση με την ελιά είναι τα απολιθωμένα φύλλα ελιάς που βρέθηκαν στη Σαντορίνη και εκτιμώνται στην ηλικία των ετών. Αναζητήστε πληροφορίες και μαρτυρίες σχετικά με το αρχαιότερο εύρημα της περιοχής σου. Η καλλιέργεια της ελιάς συνδέθηκε με την ανάπτυξη μεγάλων πολιτισμών. Στη γραμμική Β υπήρχαν ιδεογράμματα,(σύμβολά εικόνες που αντιπροσωπεύουν μια λέξη) για την ελιά, τον καρπό και το λάδι. Βρείτε και αντιγράψτε αυτά τα 3 λαδογράμματα. ΕΛΙΑ ( έντρο) ΚΑΡΠΟΣ (Ελιάς) ΛΑΔΙ 7

9 Δημιουργήστε δικά σας ιδεογράμματα σύμβολα.. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΣΥΜΒΟΛΟ Παρακάτω απεικονίζονται τα ιδεογράμματα της ελιάς, του καρπού και του ελαιόλαδου. Αντιστοιχίστε τα ιδεογράμματα αυτά με τις λέξεις που πιστεύετε ότι αυτά συμβολίζουν. Λάδι Ελιά Καρπός 8

10 Γίνε αρχαιολόγος και χρονολόγησε τα ευρήματα που ανακάλυψες τοποθετώντας τα σε μια ιστορική εποχή από τις παρακάτω: ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ 9

11 Φρόντισέ με να σε θρέψω πότισέ με να σε πλουτίσω» Μεσόγειος Η ελιά εκτός από τη χώρα μας είναι στοιχείο πολιτισμού και άλλων μεσογειακών λαών. Bρείτε κάποιο μύθο ή παράδοση σχετικά με την ελιά ή το λάδι από άλλη ελαιοπαραγωγική χώρα... 10

12 Δημιουργείστε μια ιστορία με τις λέξεις που βρίσκονται μέσα στη εικόνα. 11

13 Είστε ιστορικοί του 2100 και μελετάτε στοιχεία του πολιτισμού του Καταγράψτε τις πληροφορίες που αντλείτε από αυτό το εύρημα. 12

14 Χωριστείτε σε δύο ομάδες όπου, η μία θα απαρτίζεται από άτομα που ζουν το 450 πχ και η άλλη από άτομα που ζουν στη σημερινή εποχή. Μετά από συζήτηση και με συντονιστή τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό σας: Αναπτύξτε τις απόψεις και τα επιχειρήματά σας ως προς: Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των αθλητών που συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες τότε και σήμερα. Τις αξίες για τις οποίες αγωνίζονταν οι αθλητές την εποχή εκείνη σε σχέση με τη σημερινή. Κατά πόσο η αλλαγή του επάθλου των νικητών των Ολυμπιακών Αγώνων από κότινο ελιάς σε χρηματική αμοιβή επηρέασε το σκοπό και την ιδεολογία ύπαρξης των αγώνων αυτών. Στη συνέχεια Καταγράψτε τα συμπεράσματα που θα προκύψουν από την παραπάνω συζήτηση, συμφωνήστε συνολικά για το έπαθλο που εσείς πιστεύετε ότι θα πρέπει να δίνεται στο εξής στους νικητές των Ολυμπιακών Αγώνων. Τέλος αφού συγκεντρώσετε και καταγράψετε όλα τα συμπεράσματα που προέκυψαν, στείλτε τα με μια επιστολή στο αρμόδιο Υπουργείο αναφέροντας την περιοχή σας, το όνομα του σχολείου σας και τα ονόματά σας. 13

15 «Καταμεσήμερο Ιουλίου που κι αν ακόμα δεν υπήρχαν ελαιώνες θα τους είχα επινοήσει» Ο. Ελύτης. Από την εποχή του Ομήρου η ελιά κατέχει σπουδαίο ρόλο στη καλλιτεχνική δημιουργία. Μελετήστε τα παρακάτω ποιήματα και συζητήστε για το πώς παρουσιάζεται και τι συμβολίζει σε κάθε ένα από αυτά η ελιά..φιντάνι ελιάς στενόφυλλης μες στην αυλή μου ανθούσε, κι ολόγυρα της έχτισα μια κάμαρα, φτιασμένη με μάρμαρα πελεκητά και με σκεπή από πάνω κι έβαλα πόρτες ταιριαστές κι ομορφοκαμωμένες Όμηρος Οδύσσεια (Ψ ) κ είναι ακόμα εδώ τέτοιο, που εγώ πουθενά αλλού παρόμοιο δέντρο δεν ακούω να βλάστησε ποτέ ουδέ στις χώρες της Ασίας, ουδέ στο μεγάλο του Πέλοπα δώριο νησί, ανέγγιχτο αυτοφύτρωτο δέντρο, τρόμος και φόβος στα κοντάρια του εχθρού που ανθίζει πιο παρ όπου άλλού σ αυτή τη χώρα: η σταχτόχλωρη ελιά η παιδοτρόφα που ποτέ του κανείς ή νέος ή γηραιός με χέρι εχθρικό θα σώσει ν αφανίσει γιατί απάνω της πάντ ανοιχτά ο Μόριος ίας κ η γλαυκόφθαλμη Αθηνά έχουν τα μάτια. Σοφοκλής Οιδίπους επί Κολωνώ 14

16 Τα γράμματά μου στο χαρτί κι ο νους μου πάει πέρα πάει πέρα στις όμορφες, πέρα στις μαυρομάτες πόχουν τα μάτια σαν ελιές, τα φρύδια σαν γαϊτάνι κι έχουν τα ματοτσίνορα σαν της ελιάς τα φύλλα. ημοτικό τραγούδι Σε κάμα ή σε βροχή καλοδεχούμενοι θα ναι για μας των δέντρων όλοι οι ίσκιοι. Μα στης ελιάς τον ίσκιο κάτι ξέχωρο και το κορμί μας κι η ψυχή μας θα βρίσκει. Γ. ροσίνης Της ελιάς ο ίσκιος Ετούτο το τοπίο είναι σκληρό σαν τη σιωπή, σφίγγει στον κόρφο του τα πυρωμένα λιθάρια, σφίγγει στο φως τις ορφανές ελιές του και τα αμπέλια του σφίγγει τα δόντια. εν υπάρχει νερό. Μονάχα φως. Γιάννης Ρίτσος Ρωμιοσύνη αντιστέκομαι όπως οι ελιές της πατρίδας μου οι σκληρές που σφηνωμένες γερά στην απόλυτη πέτρα, αδιαφορούν για τις θύελλες, αναπνέουν τις αστραπές και τις κάνουν μες στους πικρούς τους χυμούς ειρήνη και φως. Ν. Βρεττάκος Αντιστέκομαι 15

17 Τοποθετήστε τους παρακάτω στίχους του Οδ. Ελύτη στη σωστή σειρά. τα αμπέλια και οι χρυσές ελιές μέσα στα μεσημέρια μου μόνο ετούτον αγαπώ ε, σεις στεριές και θάλασσες ακούτε τα χαμπέρια μου σ όλους τους τόπους και αν γυρνώ Συμπληρώστε τις λέξεις που λείπουν από το παρακάτω ποίημα του Ιωάννη Πολέμη: Ευλογημένο να ναι το που σε τρέφει κι ευλογημένο το που πίνεις απ τα νέφη. Κι ευλογημένος τρεις φορές αυτός που σ έχει στείλει για το _ του φτωχού και τα αγίου το λυχνάρι, χώμα, νερό, καντήλι, ελιά. 16

18

19 Φιλοτέχνησε μια δική σου ετικέτα για να κοσμήσεις ένα μπουκάλι λάδι. Επέλεξε ένα όνομα για το λάδι σου. Εξήγησε με λίγα λόγια τις επιλογές σου. 18

20 Συμπληρώστε τα παρακάτω σταυρόλεξα: ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 2) Μεγάλο πήλινο δοχείο με δύο λαβές που χρησίμευε για την αποθήκευση και τη μεταφορά λαδιού. 3) Κλαδί από αγριελιά με το οποίο στεφάνωναν τους νικητές αγώνων. ΚΑΘΕΤΑ 1) Μυτιληνιός λαϊκός ζωγράφος που αποτύπωσε σκηνές από το μάζεμα της ελιάς. 5) Η Θεά που πρόσφερε στην Αθήνα την ελιά. 4) Με το όπλο αυτό κατασκευασμένο από αγριελιά, ο Ηρακλής πραγματοποίησε τους άθλους του. 6) Πηγή φωτισμού στα χρόνια της αρχαιότητας. 19

21 ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 2) Ονομάζονταν τα πήλινα δοχεία που χρησίμευαν για το στράγγιγμα του λαδιού στη Μινωική εποχή. 3) Χρησίμευαν για το φωτισμό σπιτιών, ανακτόρων, νεκροταφείων. 5) Ονομάζονταν έτσι οι αμφορείς που χρησίμευαν για τη μεταφορά του λαδιού από τη θάλασσα στους Κλασσικούς και Νεότερους χρόνους. 6) Εκεί έχουν βρεθεί απολιθώματα φύλλων ελιάς ηλικίας χρόνων. 7) Χρησίμευε αποκλειστικά το λάδι της ήμερης ελιάς. ΚΑΘΕΤΑ 1) Μια από τις χρήσεις της ελιάς στην αρχαία Ελλάδα. 2) Απεικονίζεται από το ιδεόγραμμα αυτό της γραμμικής Β. 4) Πιθανός τόπος προέλευσης της αγριελιάς. 20

22 Συνδέστε τις προτάσεις της πρώτης στήλης με τις αντίστοιχες της δεύτερης ώστε να προκύψουν ολοκληρωμένες παροιμίες οι οποίες έχουν ως σημείο αναφοράς το λάδι. 1. Άλλοι κλαίνε κ δέρνοντε α) λυχνάρι δίχως λάδι 2. Αν δε σφίξεις την ελιά β) να σε αλείψω λάδι 3. Άλλου ζιπάν τσι ελιές κι γ) και άλλοι τη βγάζουν λάδι 4. Άνθρωπος χωρίς υπομονή δ) δε βγάνει λάδι 5. Να σε κάψω Γιάννη ε) άλλου βγαίν του λάδ Καταγράψτε παροιμίες από τον τόπο σας, οι οποίες σχετίζονται με την ελιά και το λάδι και αναφέρετε την πηγή προέλευσής τους. 21

23 Ο ΗΓΙΕΣ Απευθύνεται σε μαθητές του Νηπιαγωγείου. Απευθύνεται σε μαθητές των Α Β Γ τάξεων του ημοτικού. Απευθύνεται σε μαθητές των Ε ΣΤ τάξεων του ημοτικού. Απευθύνεται σε μαθητές του Γυμνασίου. Απευθύνεται σε μαθητές του Λυκείου. Σκοπός του παραπάνω φύλλου εργασίας είναι η βιωματική προσέγγιση των μαθητών και των δύο βαθμίδων εκπαίδευσης σε σχέση με την ελιά και τον πολιτισμό της μέσα στο πέρασμα των αιώνων. Όταν πρόκειται να πραγματοποιήσετε κάποια επίσκεψη να έχετε μαζί σας φωτογραφική μηχανή, δημοσιογραφικό μαγνητοφωνάκι, τετράδιο για σημειώσεις, λευκά φύλλα, μολύβια στυλό και ό,τι άλλο κρίνετε εσείς απαραίτητο. Για τη δραστηριότητα στη σελίδα 11 προτείνουμε να υπάρξει αναφορά στο πολιτιστικό οδοιπορικό «Οι δρόμοι της ελιάς».(βλέπε σχετικό cd- Rom). Όλες οι παραπάνω δραστηριότητες είναι προτεινόμενες, και όχι υποχρεωτικές. 22

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ & ΒΕΡΤΙΣΚΟΥ

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ & ΒΕΡΤΙΣΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ & ΒΕΡΤΙΣΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ: Η ΠΟΛΗ ΠΕΔΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ» ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΑ ΤΗΓΑΝΕΛΑΙΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. κοινωνική μάθηση ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. κοινωνική μάθηση ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ κοινωνική μάθηση ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ κοινωνική μάθηση ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Πλένω τα χέρια μου»

ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Πλένω τα χέρια μου» ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «Εκπαίδευση των παιδιών Ρομά» Επιστημονικός Υπεύθυνος: Γεώργιος Π. Μάρκου Καθηγητής Παιδαγωγικής ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «Πλένω τα χέρια μου» Επιστημονικός

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ. Μη τυπική εκπαίδευση για την καταπολέμηση των διακρίσεων σε παιδιά σχολικής ηλικίας

ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ. Μη τυπική εκπαίδευση για την καταπολέμηση των διακρίσεων σε παιδιά σχολικής ηλικίας Πρόγραμμα Ίρις - Καταπολεμώντας τα στερεότυπα και τις διακρίσεις: Δράσεις για τη συμμετοχή, την ένταξη και την εκπαίδευση Μη τυπική εκπαίδευση για την καταπολέμηση των διακρίσεων σε παιδιά σχολικής ηλικίας

Διαβάστε περισσότερα

Τα αντικείμενα που φαίνονται πιο κάτω, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, κατασκευάστηκαν, πριν από περίπου 4000 χρόνια.

Τα αντικείμενα που φαίνονται πιο κάτω, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, κατασκευάστηκαν, πριν από περίπου 4000 χρόνια. Τα αντικείμενα που φαίνονται πιο κάτω, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, κατασκευάστηκαν, πριν από περίπου 4000 χρόνια. Αδράχτι με σφονδύλι, από χαλκό, πηλό και νήμα. Δεν γνωρίζουμε τον χώρο ανασκαφής του.

Διαβάστε περισσότερα

κόσμου τους θυσαυρούς που δεν

κόσμου τους θυσαυρούς που δεν μες στο μουσείο, μες στο μουσείο μια μερα μπήκα με φόρα κι εγω, μη με τραβάτε μη μου κολλάτε, απ το μουσείο δεν θέλω Στο Μουσείο να βγω. Τρέχω Οδηγίες προς τους εκπαιδευτικούς τρέχω μές στα δωμάτια, μ

Διαβάστε περισσότερα

Εξοικονόμηση ενέργειας στα σχολεία

Εξοικονόμηση ενέργειας στα σχολεία Euronet 50/50 Εξοικονόμηση ενέργειας στα σχολεία E-Pack Ενημέρωση - Οδηγός για το πρόγραμμα 50/50 1 Εισαγωγή Ο παρών οδηγός έχει στόχο να σας προσφέρει μια μεθοδολογία οργάνωσης του προγράμματος 50/50

Διαβάστε περισσότερα

Ανακαλύπτοντας το παρελθόν

Ανακαλύπτοντας το παρελθόν ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ανακαλύπτοντας το παρελθόν Μ Ο Υ Σ Ε Ι Ο Β Υ Ζ Α Ν Τ Ι Ν Ο Υ Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Μ Ο Υ Ε Κ Π Α Ι Ε Υ Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Ε Κ Π Α Ι Ε Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Ανακαλύπτοντας

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργία δραστηριοτήτων με πολυμέσα

Δημιουργία δραστηριοτήτων με πολυμέσα Δημιουργία δραστηριοτήτων με πολυμέσα A. Μπελεχάκη 1, K. Περτσινίδου 2 abele@sch.gr, corinna.pertsinidou@gmail.com 1 2o Γυμνάσιο Μελισσίων Αττικής 2 1 ο Γυμνάσιο Γέρακα Αττικής Περίληψη Στην παρούσα εργασία

Διαβάστε περισσότερα

Ο θρήνος στο δημοτικό τραγούδι

Ο θρήνος στο δημοτικό τραγούδι Ο θρήνος στο δημοτικό τραγούδι Kandidatuppsats i Nygrekiska Silvia Goudas 760310 Handledare: Vassilios Sabatakakis 1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ...3 1.1 Το δημοτικό τραγούδι και η τεχνική του...4 2 Ο ΘΡΗΝΟΣ...5 2.1 Ο ρόλος

Διαβάστε περισσότερα

Αρθρογραφία/Μελέτες #1 Αθήναι, Απρίλιος 2788 Από πρώτης καταγεγραμμένης Ολυμπιάδος, «2012» Τάσος Πετούρης. «Μαρούσι» * Το Αρχαίο Άθμονον*

Αρθρογραφία/Μελέτες #1 Αθήναι, Απρίλιος 2788 Από πρώτης καταγεγραμμένης Ολυμπιάδος, «2012» Τάσος Πετούρης. «Μαρούσι» * Το Αρχαίο Άθμονον* Αρθρογραφία/Μελέτες #1 Αθήναι, Απρίλιος 2788 Από πρώτης καταγεγραμμένης Ολυμπιάδος, «2012» Τάσος Πετούρης «Μαρούσι» * Το Αρχαίο Άθμονον* Εικόνα εξωφύλλου: Επιτύμβια Στήλη των αδελφών Ζωσιμένους και Σωκράτους,

Διαβάστε περισσότερα

Copyright British Council

Copyright British Council ΜΑΘΗΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ Connecting Classrooms ΜΑΘΗΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ Το εγχειρίδιο αυτό δημιουργήθηκε για να παρέχει ιδέες, έμπνευση και πρακτική βοήθεια σε εκπαιδευτικούς που σχεδιάζουν καινοτόμα προγράμματα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΟΣ UNESCO ΗΜΟΥ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΟΜΙΛΟΣ UNESCO ΗΜΟΥ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Η εφηµερίδα των νέων µας ΟΜΙΛΟΣ UNESCO ΗΜΟΥ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Η εφημερίδα των νέων μας -Τεύχος 3, εκέµβριος 2008 URL: www.unesco.gr - E-mail: info@unesco.gr - - ΓΙΝΕΤΕ ΚΙ ΕΣΕΙΣ ΜΕΛΟΣ!!! UNESCO

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Στ Δημοτικού

Μαθηματικά Στ Δημοτικού Μαθηματικά Στ Δημοτικού Τετράδιο εργασιών β τεύχος 10-0171_MATHIMATIKA_B_TEU_ST_DHM.indd 1 2/4/1 12:1 PM ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΣYΓΓPAΦEIΣ ΚΡΙΤΕΣ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣ ΟΥΛΕΨΟΥΜΕ ΜΑΖΙ η λειτουργία της ομάδας η δουλειά με την ομάδα

ΑΣ ΟΥΛΕΨΟΥΜΕ ΜΑΖΙ η λειτουργία της ομάδας η δουλειά με την ομάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΜΑΚΡΙΝΙΤΣΑΣ ΑΣ ΟΥΛΕΨΟΥΜΕ ΜΑΖΙ η λειτουργία της ομάδας η δουλειά με την ομάδα ΜΑΚΡΙΝΙΤΣΑ ΠΗΛΙΟΥ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2007 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γνωρίζω τις βυζαντινές εικόνες

Γνωρίζω τις βυζαντινές εικόνες ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Γνωρίζω τις βυζαντινές εικόνες Μ Ο Υ Σ Ε Ι Ο Β Υ Ζ Α Ν Τ Ι Ν Ο Υ Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Μ Ο Υ Ε Κ Π Α Ι Ε Υ Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Ε Κ Π Α Ι Ε Υ Τ Ι Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Γνωρίζω

Διαβάστε περισσότερα

Μετάφραση / Επιμέλεια. Συχνές Ερωτήσεις. για τις Μαθησιακές Δυσκολίες. Μετάφραση από www.ld.org

Μετάφραση / Επιμέλεια. Συχνές Ερωτήσεις. για τις Μαθησιακές Δυσκολίες. Μετάφραση από www.ld.org Μετάφραση / Επιμέλεια Συχνές Ερωτήσεις για τις Μαθησιακές Δυσκολίες Μετάφραση από www.ld.org Συχνές Ερωτήσεις για τις Μαθησιακές Δυσκολίες Από την Αλίκη Κασσωτάκη Λογοπεδικός /Επιστημονική Συντονίστρια

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Θεσσαλονίκη

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Θεσσαλονίκη ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ οδηγός για τις εξετάσεις πιστοποίησης της ελληνομάθειας Θεσσαλονίκη Επιστημονική επιτροπή πιστοποίησης ελληνομάθειας: Σ. Ευσταθιάδης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ ΖΟΟΜ ΣΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ ΖΟΟΜ ΣΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ ΖΟΟΜ ΣΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ 1 15 ΕΦΗΒΟΙ ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ Οι «ρεπόρτερς» του εκπαιδευτικού προγράμματος Zoom στο Παρασκήνιο της Στέγης αναζήτησαν τον Κ.Π Καβάφη παντού. Στα ποιήματα και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΣΙΝΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΥΛΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΗΜΟΤΙΚΟ

ΠΡΑΣΙΝΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΥΛΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΗΜΟΤΙΚΟ ΠΡΑΣΙΝΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΥΛΕΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΗΜΟΤΙΚΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1999 1 ΠΡΑΣΙΝΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΥΛΕΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Mες στο Μουσείο... 11. Mε προσκαλούν και προσκαλώ... 45. Αλληλογραφώ... 87. Νιώθω... 119. Εφηµερίδες! Εφηµερίδες!... 149

Mες στο Μουσείο... 11. Mε προσκαλούν και προσκαλώ... 45. Αλληλογραφώ... 87. Νιώθω... 119. Εφηµερίδες! Εφηµερίδες!... 149 Á appleëùô ÁÔÓÂ, Tο βιβλίο αυτό σκοπό έχει να προσφέρει στους µικρούς µαθητές της B ηµοτικού κάθε δυνατή βοήθεια στο µάθηµα της Γλώσσας. Έτσι σε κάθε ενότητα υπάρχουν: οι απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

5. Κάθε δικαίωµα που έχουµε γεννά και µια υποχρέωση. Αντιστοιχίστε τις κάρτες των δικαιωµάτων µε τις κάρτες των υποχρεώσεων.

5. Κάθε δικαίωµα που έχουµε γεννά και µια υποχρέωση. Αντιστοιχίστε τις κάρτες των δικαιωµάτων µε τις κάρτες των υποχρεώσεων. 3. ιαφορετικοί άνθρωποι έχουν διαφορετικές ανάγκες; Παρατηρήστε τις εικόνες. Ποιες διαφορές έχουν τα παιδιά ; Είµαι ο Γιάννης, είµαι 10 χρονών και ζω στην Ελλάδα. Είµαι ο Οµάν, είµαι 11 χρονών και ζω στην

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Ελαιοτριβεία Χίου

ΘΕΜΑ: Ελαιοτριβεία Χίου ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ 19 ου ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ 20 ού ΑΙΩΝΑ ΘΕΜΑ: Ελαιοτριβεία Χίου ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ : ΜΠΑΛΑΚΙΤΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΤΑΡΑΣ ΜΑΜΑΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗ-ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ:Δρ.Γ.ΒΑΡΕΛΙΔΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

όλα για την Κρήτη Ρέθυμνο Χωριά Παραλίες Ιστορία Αξιοθέατα

όλα για την Κρήτη Ρέθυμνο Χωριά Παραλίες Ιστορία Αξιοθέατα όλα για την Κρήτη Ρέθυμνο Χωριά Παραλίες Ιστορία Αξιοθέατα Νομός Ρεθύμνης...4 Η πόλη του Ρεθύμνου...5 Παραλία Ρεθύμνου... 10 Το χωριό και η παραλία Πλατανιάς... 10 Η παραλία Περιβόλια... 11 Η παραλία Κουμπές...

Διαβάστε περισσότερα

Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), Νοέμβριος 2014

Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), Νοέμβριος 2014 Το παρόν εγχειρίδιο αποτελεί συλλογή αποσπασμάτων από εκδόσεις διεθνών, περιφερειακών και εθνικών φορέων και οργανισμών, που έχουν διατεθεί στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες για τους σκοπούς

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση των αντιλήψεων και στάσεων των μαθητών του ΕΠΑΛ Νάξου σε σχέση με το αιολικό πάρκο της περιοχής τους

Διερεύνηση των αντιλήψεων και στάσεων των μαθητών του ΕΠΑΛ Νάξου σε σχέση με το αιολικό πάρκο της περιοχής τους Έρκυνα, Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Επιστημονικών Θεμάτων, Τεύχος 2ο, 107 133, 2014 Διερεύνηση των αντιλήψεων και στάσεων των μαθητών του ΕΠΑΛ Νάξου σε σχέση με το αιολικό πάρκο της περιοχής τους Αντώνιος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ. ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ και ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ. ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ και ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ και ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ Έκδοση 1η Έρευνα: Αλέξανδρος Κοφτερός, Μιχάλης Α. Μάγος, Γιώργος Μιχαήλ, Αδάμος Νικολάου, Αναστασία Οικονόμου,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ - ΥΛΗ Γ ΕΞΑΜΗΝΟΥ

ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ - ΥΛΗ Γ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ - ΥΛΗ Γ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο όρος «διακοσμητικές εφαρμογές» αφορά μια τεράστια ποικιλία αντικειμένων που μας περιβάλλουν και που είναι δύσκολο να τα απαριθμήσουμε ένα-ένα με τις

Διαβάστε περισσότερα

Κίνα. Τσισμετζόγου Λεωνίδας Α 4 Λυκείου Εργασία ιστορίας Διδάσκουσα:Ν.Τρίγκα

Κίνα. Τσισμετζόγου Λεωνίδας Α 4 Λυκείου Εργασία ιστορίας Διδάσκουσα:Ν.Τρίγκα Τσισμετζόγου Λεωνίδας Α 4 Λυκείου Εργασία ιστορίας Διδάσκουσα:Ν.Τρίγκα Κίνα Ο πολιτισμός της Κίνας μοιάζει σαν να έχει ακολουθήσει μια εξέλιξη τελείως διαφορετική από τη υπόλοιπη ανθρωπότητα. Σαν να ξεπήδησε

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Στ Δημοτικού

Μαθηματικά Στ Δημοτικού Μαθηματικά Στ Δημοτικού Τετράδιο εργασιών α τεύχος 10-0170_MATHIMATIKA_A_TEU_ST_DHM.indd 1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΣYΓΓPAΦEIΣ ΚΡΙΤΕΣ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα