Μέτρηση Απόδοσης Ασύρµατων Τοπικών ικτύων
|
|
- Ἐλιούδ Δαμασκηνός
- 9 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Μέτρηση Απόδοσης Ασύρµατων Τοπικών ικτύων Πτυχιακή Εργασία των Στεργιούδης Αστέριος (ΑΕΜ: 960) Στόιος Γεώργιος (ΑΕΜ: 810) Τσακιρίδης Σταύρος (ΑΕΜ: 967) Επιβλέπων Καθηγητής: Νικοπολιτίδης Πέτρος ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Φεβρουάριος 2008
2 Πρόλογος Η εργασία αυτή έχει ως σκοπό τη µέτρηση της απόδοσης των ασύρµατων τοπικών δικτύων σε ένα ρεαλιστικό περιβάλλον λειτουργίας. Τα ασύρµατα τοπικά δίκτυα γίνονται ολοένα και πιο δηµοφιλή και τείνουν να αντικαταστήσουν τα αντίστοιχα ενσύρµατα τόσο σε οικιακά, όσο και σε επαγγελµατικά περιβάλλοντα. Η εργασία αυτή έχει ερευνητικό χαρακτήρα και αφορά την απόδοση του δηµοφιλέστερου πρωτοκόλλου για ασύρµατα τοπικά δίκτυα, του g. Η εργασία αυτή εκπονήθηκε στο εργαστήριο Αρχιτεκτονικής και ικτύων Υπολογιστών (Computer Architecture & Communications Lab, CACLAB) του τµήµατος πληροφορικής της σχολής θετικών επιστηµών του Αριστοτέλειου Πανεπιστήµιου Θεσσαλονίκης. Θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε τον επιβλέποντα καθηγητή της διπλωµατικής εργασίας, κ. Νικοπολιτίδη Πέτρο για την εµπιστοσύνη που µας έδειξε στην ανάθεσή της και για την καθοδήγηση καθ όλη τη διάρκεια εκπόνησής της. Επίσης θα θέλαµε να τον ευχαριστήσουµε για την παροχή του απαραίτητου τεχνικού εξοπλισµού. Τέλος, πολλές ευχαριστίες οφείλουµε στους συναδέλφους του εργαστηρίου για τη βοήθεια που µας παρείχαν στις δυσκολίες που αντιµετωπίσαµε. 1
3 2
4 Περιεχόµενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ AΣΥΡΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΙΚΤΥΑ Ιστορικά Στοιχεία Πλεονεκτήµατα/Μειονεκτήµατα Πλεονεκτήµατα Μειονεκτήµατα Αρχιτεκτονική Σταθµοί Βασικό Σύνολο Υπηρεσιών Εκτεταµένο Σύνολο Υπηρεσιών Τύποι Ασύρµατων ικτύων Γνωστά προβλήµατα Πρόβληµα του κρυµµένου κόµβου Πρόβληµα του εκτεθειµένου κόµβου Πρόβληµα πολλαπλών διαδροµών ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ IEEE Αρχιτεκτονική IEEE Περιγραφή IEEE Επιπέδων Φυσικό επίπεδο (Physical Layer, PHY) Υποεπίπεδο MAC του MAC Πακέτο IFS Time Πρότυπο IEEE Distributed Coordination Function (DCF) Point Coordination Function (PCF) ιαµορφώσεις του g Υπηρεσίες οµή Πλαισίων ΜAC Data οµή Πλαισίου RTS οµή Πλαισίου CTS οµή Πλαισίου ACK ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ COMMVIEW FOR WIFI
5 4.1 Γενικά Κεντρική οθόνη Μπάρα εργαλείων Καρτέλες κεντρικής οθόνης Μενού ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ Περιβάλλον Μετρήσεων Αποτελέσµατα Μετρήσεων Με Οπτική Επαφή Με Ένα Εµπόδιο Με πολλαπλά εµπόδια Με άτοµα Συµπεράσµατα...66 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...69 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
6 1 Εισαγωγή Ένα ασύρµατο τοπικό δίκτυο (WLAN) είναι η σύνδεση δύο ή περισσότερων υπολογιστών χωρίς χρησιµοποίηση καλωδίων. Το WLAN χρησιµοποιεί spread spectrum ή OFDM διαµόρφωση βασισµένη στα ραδιοκύµατα για να επιτρέψει την επικοινωνία µεταξύ συσκευών σε µια περιορισµένη περιοχή, επίσης γνωστή ως βασικό σύνολο υπηρεσιών. Αυτό δίνει την ευελιξία στους χρήστες να κινούνται σε µια περιοχή ευρείας κάλυψης και να εξακολουθούν να είναι συνδεδεµένοι στο δίκτυο. Τα ασύρµατα τοπικά δίκτυα παρέχουν υψηλές ταχύτητες µετάδοσης σε σχετικά µικρές περιοχές, όπως ένα µικρό κτίριο ή µια πανεπιστηµιούπολη [1]. Η ανάπτυξή τους άρχισε στα µέσα της δεκαετίας του 1980 µε την απόφαση της Οµοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών των ΗΠΑ (Federal Communication Committee, FCC) να εγκρίνει τη χρήση βιοµηχανικών, επιστηµονικών και ιατρικών περιοχών συχνοτήτων (Industrial, Scientific and Medical, ISM bands) χωρίς αδειοδότηση. Επειδή όµως σε αυτές τις περιοχές συχνοτήτων είναι πιθανό να προκαλούνται πολλές παρεµβολές, η επιτροπή FCC έθεσε όριο στην ανά µονάδα ισχύ εκποµπής των συστηµάτων που εκπέµπουν σε αυτές. Στο διάστηµα που ακολούθησε µετά την απόφαση της επιτροπής, παρατηρήθηκε σηµαντική εξέλιξη στον τοµέα των ασύρµατων τοπικών δικτύων. Πάντως τα πρώτα χρόνια, η έλλειψη προτύπων οδήγησε στην εµφάνιση πολλών διαφορετικών προϊόντων, που είχε σαν συνέπεια τη διαίρεση της αγοράς σε αρκετά (και ενδεχοµένως ασύµβατα) µέρη [2]. 5
7 2 Aσύρµατα Τοπικά ίκτυα Στη συνέχεια αναφέρονται κάποια ιστορικά στοιχεία για τα ασύρµατα δίκτυα, τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα τους, η αρχιτεκτονική, οι τύποι και κάποια γνωστά προβλήµατα. 2.1 Ιστορικά Στοιχεία Το 1970 στο πανεπιστήµιο της Χαβάης, υπό την ηγεσία του Norman Abramson, αναπτύχθηκε το πρώτο παγκοσµίως, δίκτυο επικοινωνίας υπολογιστών χρησιµοποιώντας χαµηλού κόστους ham-like ραδιοποµπούς, το οποίο ονοµαζόταν ALOHAnet. Η τοπολογία αµφίδροµου αστέρα του συστήµατος περιελάµβανε 7 υπολογιστές διασκορπισµένους σε 4 νησιά για να επικοινωνούν µε τον κεντρικό υπολογιστή στο νησί Οάχου χωρίς τη χρησιµοποίηση τηλεφωνικών γραµµών. Το 1979, ο F.R. Gfeller και ο U. Bapst δηµοσίευσαν ένα έγγραφο στην IEEE στο οποίο παρουσίαζαν ένα πειραµατικό ασύρµατο τοπικό δίκτυο µε διασκορπισµένη υπέρυθρη ακτινοβολία. Λίγο αργότερα, το 1980, ο P. Ferrert αναφέρθηκε σε µια πειραµατική εφαρµογή απλού κώδικα spread spectrum για ασύρµατες επικοινωνίες στην εθνική διάσκεψη για τις τηλεπικοινωνίες της IEEE. Το 1984, µια σύγκριση µεταξύ υπέρυθρων και CDMA spread spectrum επικοινωνιών για ασύρµατα δίκτυα πληροφοριών δηµοσιεύθηκε από τον Kaveh Pahlavan στο συµπόσιο για τα δίκτυα υπολογιστών της IEEE και αργότερα δηµοσιεύθηκε σε περιοδικό της IEEE. Το Μάιο του 1985, η FCC ανακοίνωσε πειραµατικές ISM ζώνες για εµπορική χρήση της spread spectrum τεχνολογίας. Αργότερα ο M. Kavehrad πρότεινε ένα πειραµατικό ασύρµατο PBX σύστηµα χρησιµοποιώντας CDMA (Code Division Multiple Access). Αυτές οι προσπάθειες είχαν σαν αποτέλεσµα τη δηµιουργία σηµαντικών βιοµηχανικών δραστηριοτήτων στην ανάπτυξη µιας νέας γενιάς τοπικών ασύρµατων δικτύων και µετέτρεψαν παλιές συζητήσεις στη φορητή ραδιοφωνική βιοµηχανία. Η πρώτη γενιά ασύρµατων µόντεµ δεδοµένων αναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 από ερασιτέχνες ραδιοχειριστές. Πρόσθεσαν ένα µόντεµ µε ρυθµούς δεδοµένων κάτω από 9600 bit/s, σ ένα υπάρχον µικρής απόστασης, ραδιοσύστηµα, τυπικά στην ερασιτεχνική 2 µέτρων ζώνη. Η δεύτερη γενιά ασύρµατων µόντεµ αναπτύχθηκε αµέσως µετά την ανακοίνωση της FCC για µη 6
8 στρατιωτική χρήση της spread spectrum τεχνολογίας σε πειραµατικές ζώνες. Αυτά τα µόντεµ παρείχαν ρυθµούς δεδοµένων της τάξης των χιλιάδων Kbit/s. Η Τρίτη γενιά των ασύρµατων µόντεµ στόχευε στη συµβατότητα µε τα υπάρχοντα LANs µε ρυθµούς δεδοµένων της τάξης των Mbit/s. Πολλές εταιρίες ανέπτυξαν την τρίτη γενιά προϊόντων µε ρυθµούς δεδοµένων πάνω από 1 Mbit/s και µερικά προϊόντα είχαν ήδη ανακοινωθεί στο πρώτο εργαστήριο της IEEE για τα WLANs. Το πρώτο από τα εργαστήρια της ΙΕΕΕ για τα WLANs έγινε το Εκείνη την εποχή τα πρώτα προϊόντα ασύρµατων δικτύων είχαν εµφανιστεί στην αγορά και η επιτροπή της ΙΕΕΕ είχε µόλις ξεκινήσει τις διαδικασίες για την ανάπτυξη ενός προτύπου για τα WLANs. Ο στόχος εκείνου του πρώτου εργαστηρίου ήταν η αξιολόγηση των εναλλακτικών τεχνολογιών. Το 1996 πλέον, η τεχνολογία ήταν σχετικά ώριµη, ένα πλήθος από εφαρµογές είχαν προσδιοριστεί και οι τεχνολογίες που επέτρεπαν τις εφαρµογές ήταν πλήρως κατανοητές. Ολοκληρωµένα κυκλώµατα που στόχευαν σε WLAN εφαρµογές και υλοποιήσεις αναδύονταν στην αγορά. Κάποια WLANs χρησιµοποιούνταν σε νοσοκοµεία, ανταλλαγή αποθεµάτων, και άλλα σε γέφυρες LAN σηµείο-προς-σηµείο, ad-hoc δίκτυα, και ακόµα µεγαλύτερες εφαρµογές µέσω internetworking. Τα πρότυπα της ΙEEE , όπως το forum για τη διαλειτουργικότητα του WLAN και η ευρωπαϊκή προδιαγραφή HIPERLAN είχαν κάνει τεράστια πρόοδο. Αρχικά το υλικό του WLAN ήταν τόσο ακριβό που χρησιµοποιήθηκε µόνο ως εναλλακτική λύση του ενσύρµατου LAN σε περιπτώσεις που η καλωδίωση ήταν δύσκολη ή αδύνατη. Η πρόωρη ανάπτυξη περιελάµβανε τις industry-specific λύσεις και τα ιδιόκτητα πρωτόκολλα, αλλά στο τέλος της δεκαετίας του '90 αυτά αντικαταστάθηκαν από πρότυπα, κυρίως τις διάφορες εκδόσεις του ΙΕΕΕ (Wi- Fi). Μια εναλλακτική ΑΤΜ-like 5 GHz πρότυπη τεχνολογία, το HIPERLAN, δεν έχει πετύχει µέχρι στιγµής στην αγορά, και µε την διάδοση των πιο γρήγορων a (5GHz) και g (2.4 GHz) που τρέχουν στα 54 Mbit/s δεν πρόκειται να πετύχει ποτέ. Το Νοέµβριο του 2006, η αυστραλιανή Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (CSIRO) κέρδισε µια νοµική µάχη στο οµοσπονδιακό δικαστήριο του Texas ενάντια στη Buffalo Technology, και στο οποίο αποδείχθηκε ότι η αµερικάνικη εταιρία δεν είχε πληρώσει τα δικαιώµατα για µια ευρεσιτεχνία της CSIRO πάνω στο US WLAN του Η CSIRO εµπλέκεται αυτήν την περίοδο σε νοµικές υποθέσεις µε επιχειρήσεις υπολογιστών όπως η Microsoft, η Intel, η Dell, η 7
9 Hewlett-Packard και η Netgear που υποστηρίζουν ότι η ευρεσιτεχνία είναι άκυρη και πρέπει να αρνηθούν οποιαδήποτε δικαιώµατα που πληρώνουν στην CSIRO για βασισµένα στο WLAN προϊόντα 2.2 Πλεονεκτήµατα/Μειονεκτήµατα Πλεονεκτήµατα Η ασύρµατη φύση τέτοιων δικτύων επιτρέπει στους χρήστες να έχουν πρόσβαση σε πόρους δικτύων από σχεδόν οποιαδήποτε κατάλληλη τοποθεσία µέσα στο κύριο δικτυακό περιβάλλον τους (γραφείο ή σπίτι). Με την αύξηση των laptops αυτό είναι ό,τι καταλληλότερο. Με την εµφάνιση των δηµόσιων ασύρµατων δικτύων, οι χρήστες µπορούν να έχουν πρόσβαση στο ιαδίκτυο ακόµη και έξω από το κανονικό περιβάλλον εργασίας τους. Οι περισσότερες αλυσίδες καφετεριών, παραδείγµατος χάριν, προσφέρουν στους πελάτες τους µια ασύρµατη σύνδεση στο ιαδίκτυο µε ελάχιστο ή κανένα κόστος. Οι χρήστες που συνδέονται µε ένα ασύρµατο δίκτυο µπορούν να διατηρήσουν µια σχεδόν σταθερή σύνδεση µε το επιθυµητό δίκτυό τους καθώς κινούνται από µέρος σε µέρος. Για µια επιχείρηση, αυτό υπονοεί ότι ένας υπάλληλος µπορεί ενδεχοµένως να είναι παραγωγικότερος δεδοµένου ότι η εργασία του/της µπορεί να ολοκληρωθεί από οποιαδήποτε κατάλληλη θέση. Η αρχική εγκατάσταση ενός ασύρµατου δικτύου µε infrastructure δοµή απαιτεί µόνο έναν αριθµό από access points. Τα ενσύρµατα δίκτυα αντιθέτως, έχουν επιπλέον το κόστος και την πολυπλοκότητα των φυσικών καλωδίων που πρέπει να τοποθετηθούν σε διάφορα µέρη (ενδεχοµένως σε κάποιες περιπτώσεις να είναι αδύνατη η τοποθέτησή τους σε κάποιο κτίριο). Τα ασύρµατα δίκτυα µπορούν να εξυπηρετήσουν έναν ξαφνικά αυξανόµενο αριθµό πελατών µε τον υπάρχοντα εξοπλισµό. Σε ένα ενσύρµατο δίκτυο, οι πρόσθετοι πελάτες θα απαιτούσαν πρόσθετη καλωδίωση. Το κόστος του υλικού της ασύρµατης δικτύωσης είναι στη χειρότερη περίπτωση µια µέτρια αύξηση σε σχέση µε το αντίστοιχο της ενσύρµατης. Αυτή η ενδεχόµενη αύξηση του κόστους σχεδόν πάντα υπερκαλύπτεται από τα χρήµατα και την εργασία που θα χρειαζόταν η καλωδίωση στην περίπτωση ενσύρµατου δικτύου. 8
10 Το µεγαλύτερο µέρος του εξοπλισµού του WLAN είναι plug-and-play. Αυτό βοηθάει να µειωθεί το συνολικό κόστος από την τεχνική εγκατάσταση του πωλητή και τη συντήρηση του εξοπλισµού, µέχρι και την εξάλειψη του περίσσιου εξοπλισµού σε περίπτωση κατάρρευσης του συστήµατος Μειονεκτήµατα Οι ποµποδέκτες του WLAN είναι σχεδιασµένοι να εξυπηρετούν υπολογιστές µέσα από µια δοµή µε συνεχή εξυπηρέτηση χρησιµοποιώντας ραδιοσυχνότητες. Λόγω χώρου και κόστους, οι κεραίες που εµφανίζονται στις τυπικές ασύρµατες κάρτες δικτύου των υπολογιστών είναι σχετικά ανεπαρκείς. Προκειµένου να παραλάβει καταλλήλως τα σήµατα ο ασύρµατος ποµποδέκτης που χρησιµοποιεί τέτοια περιορισµένη κεραία ακόµη και σε µια µικρή περιοχή, χρειάζεται ένα αρκετά µεγάλο ποσό ισχύος. Αυτό σηµαίνει ότι όχι µόνο µπορεί κάποιος εχθρός να κλέψει πακέτα µε ένα όχι ιδιαίτερα εξοπλισµένο υπολογιστή, αλλά και ότι κάποιος χρήστης που θα ξοδέψει κάποια χρήµατα για µιας καλής ποιότητας κεραία θα λαµβάνει πακέτα σε αποστάσεις πολύ µεγαλύτερης ακτίνας από ένα τυπικό χρήστη. Στην πραγµατικότητα, υπάρχουν ακόµη και χρήστες υπολογιστών που αφιερώνονται στον εντοπισµό και µερικές φορές ακόµη και την παράνοµη πρόσβαση σε ασύρµατα δίκτυα, γνωστοί ως wardrivers. Σ ένα ενσύρµατο δίκτυο κάποιος υποκλοπέας θα έπρεπε να υπερκεράσει πρώτα το εµπόδιο της παγίδευσης των φυσικών καλωδίων, αλλά αυτό δεν αποτελεί πρόβληµα µε τα ασύρµατα πακέτα. Για να αντιπαρέρθουν αυτό το ενδεχόµενο οι χρήστες ασύρµατων δικτύων συνήθως χρησιµοποιούν διάφορες τεχνικές κρυπτογράφησης που είναι διαθέσιµες όπως το WPA (Wi-Fi Protected Access). Κάποιες παλιότερες τεχνικές κρυπτογράφησης είναι γνωστό ότι έχουν αδυναµίες τις οποίες κάποιος υποκλοπέας θα µπορούσε να εκµεταλλευτεί. Η τυπική εµβέλεια ενός κοινού δικτύου g µε τυπικό εξοπλισµό είναι της τάξης των δεκάδων µέτρων. Ενώ είναι ικανοποιητικό για ένα τυπικό σπίτι, θα είναι ανεπαρκές σε µια µεγαλύτερη δοµή. Για να µεγαλώσει η εµβέλεια, επαναλήπτες ή επιπλέον access points πρέπει να αγοραστούν. Άλλες τεχνολογίες οι οποίες βρίσκονται στη φάση της ανάπτυξης, υπόσχονται αυξηµένη εµβέλεια. Όπως οποιαδήποτε µετάδοση ραδιοσυχνοτήτων, τα σήµατα ασύρµατων δικτύων είναι αντικείµενα διάφορων παρεµβολών, όπως επίσης αντικείµενα της επίδρασης της 9
11 πολύπλοκης διάδοσης (πολλαπλά µονοπάτια, Rician fading), τα οποία είναι πέρα του ελέγχου του διαχειριστή του δικτύου. Στην περίπτωση των τυπικών δικτύων, η διαµόρφωση επιτυγχάνεται µε περίπλοκες µορφές PSK (Phase-Shift Keying) ή QAM (Quadrature Amplitude Modulation), κάνοντας την παρεµβολή και τις επιδράσεις της µετάδοσης ακόµα πιο ενοχλητικές. Κατά συνέπεια, οι σηµαντικοί πόροι δικτύων όπως οι servers σπάνια συνδέονται ασύρµατα. Η ταχύτητα στα περισσότερα ασύρµατα δίκτυα (τυπικά Mbit/s) είναι εύλογα αργή σε σχέση, ακόµα και µε τα πιο αργά κοινά ενσύρµατα δίκτυα (100 Mbit/s µέχρι και µερικά Gbit/s). Υπάρχουν επίσης ζητήµατα απόδοσης που προκαλούνται από το TCP και την ενσωµατωµένη αποφυγή συµφόρησης την οποία διαθέτει. Για τους περισσότερους χρήστες, παρ όλα αυτά, αυτή η παρατήρηση είναι άσχετη από τη στιγµή που το πρόβληµα της ταχύτητας δεν εντοπίζεται στην ασύρµατη δροµολόγηση, αλλά στην εξωτερική δικτυακή σύνδεση. Για παράδειγµα, η µέγιστη ADSL ρυθµοαπόδοση (συνήθως 8 Mbit/s ή λιγότερο) την οποία προσφέρουν οι εταιρίες τηλεπικοινωνιών στους απλούς πελάτες είναι πολύ µικρότερη από το πιο αργό ασύρµατο δίκτυο που θα µπορούσε να συνδεθεί. Εντούτοις, στα εξειδικευµένα περιβάλλοντα, η ρυθµοαπόδοση ενός ενσύρµατου δικτύου µπορεί να είναι απαραίτητη. Τα νεότερα πρότυπα όπως το n εξετάζουν αυτόν τον περιορισµό και θα υποστηρίξουν µέγιστες ρυθµοαποδόσεις της τάξεις των Mbit/s. Λόγω του περιορισµένου εύρους ζώνης, το WLAN δε µπορεί να υποστηρίξει τηλεδιάσκεψη (Video TeleConference, VTC). Εντούτοις, οι ειδικοί θεωρούν ότι το WLAN θα υποστηρίξει VTC µέσα στα επόµενα πέντε έτη. Αν πολλοί άνθρωποι ή επιχειρήσεις έχουν στην ίδια περιοχή WLAN, η ζώνη στην οποία µεταδίδουν σήµατα µπορεί να υπερφορτωθεί. Προβλήµατα µε παρεµβολή υπάρχουν ήδη και δεν υπάρχει αµφιβολία ότι ο αέρας θα υπερφορτωθεί. Τα περισσότερα περιβάλλοντα γραφείων και σύγχρονα σπίτια κατασκευάζονται µε υλικά που είναι σχετικά "διαφανή" στα ραδιοκύµατα των 2,4 GHz έτσι η εµβέλεια δεν θα περιοριστεί πολύ, εντούτοις τείνουν να παρουσιάζονται πολύ αντανακλαστικά και διαθλαστικά περιβάλλοντα και οι περιορισµοί θα προκληθούν πιθανώς από τα σοβαρά "πολλαπλών διαδροµών" προβλήµατα. 10
12 2.3 Αρχιτεκτονική Σταθµοί Όλα τα στοιχεία που µπορούν να συνδεθούν σ ένα ασύρµατο µέσο, σ ένα δίκτυο, αναφέρονται ως σταθµοί. Όλοι οι σταθµοί είναι εξοπλισµένοι µε WNICs (Wireless Network Interface Cards). Οι ασύρµατοι σταθµοί εµπίπτουν σε 2 κατηγορίες: access points και πελάτες. Access Points Τα access points είναι σταθµοί βάσης για ένα ασύρµατο δίκτυο. Στέλνουν και λαµβάνουν ραδιοσυχνότητες για ασύρµατες συσκευές µε τις οποίες µπορούν να επικοινωνήσουν. Πελάτες Οι ασύρµατοι πελάτες µπορούν να είναι φορητές συσκευές όπως τα laptops, οι προσωπικοί ψηφιακοί βοηθοί, τα IP τηλέφωνα ή σταθερές συσκευές όπως οι υπολογιστές γραφείου και workstations που είναι εξοπλισµένοι µε µια ασύρµατη διεπαφή δικτύων Βασικό Σύνολο Υπηρεσιών Το βασικό σύνολο υπηρεσιών (BSS, Basic Service Set) είναι το σύνολο όλων των σταθµών που µπορούν να επικοινωνήσουν ο ένας µε τον άλλον. Υπάρχουν δύο τύποι BSS: ανεξάρτητα BSS και infrastructure BSS. Κάθε BSS έχει ένα αναγνωριστικό (ID) το οποίο λέγεται BSSID, το οποίο είναι η διεύθυνση MAC του access point του BSS. Ανεξάρτητα BSS Ένα ανεξάρτητο BSS είναι ένα ad-hoc δίκτυο που δεν περιέχει κανένα access point, που σηµαίνει ότι δε µπορεί να συνδεθεί µε κανένα άλλο βασικό σύνολο υπηρεσιών. 11
13 BSS Υποδοµής Ένα BSS υποδοµής (infrastructure) µπορεί να επικοινωνήσει µε άλλους σταθµούς και µε διαφορετικά BSS µέσω access points Εκτεταµένο Σύνολο Υπηρεσιών Ένα εκτεταµένο σύνολο υπηρεσιών (ESS, Extended Service Set) είναι ένα σύνολο από συνδεδεµένα BSSes. Τα access points σε ένα ESS είναι συνδεδεµένα µε ένα σύστηµα διανοµής. Κάθε ESS έχει ένα ID που καλείται SSID, το οποίο είναι µια σειρά χαρακτήρων µέγιστου µήκους 32-byte [1]. 2.4 Τύποι Ασύρµατων ικτύων Υπάρχουν δυο βασικοί τρόποι µε τους οποίους µπορεί να στηθεί ένα ασύρµατο δίκτυο που είναι αντίστοιχοι µε τα βασικά σύνολα υπηρεσιών. Είναι τα ad-hoc δίκτυα, και τα infrastructure δίκτυα. AD-hoc δίκτυο Ένα ad-hoc δίκτυο (εικόνα 2.1) επιτρέπει σε ασύρµατες συσκευές να συνδεθούν απευθείας µεταξύ τους. Συσκευές οι οποίες βρίσκονται εντός εµβέλειας µεταξύ τους µπορούν να βρεθούν και να επικοινωνήσουν απευθείας, χωρίς τη µεσολάβηση κάποιου κεντρικού access point. Αυτή η µέθοδος χρησιµοποιείται συνήθως από δύο υπολογιστές έτσι ώστε µπορούν να συνδεθούν ο ένας µε τον άλλον για να διαµορφώσουν ένα δίκτυο. Εάν ένας µετρητής ισχύος σήµατος χρησιµοποιηθεί σε αυτήν την περίπτωση, µπορεί να µην διαβάσει την ισχύ του σήµατος ακριβώς και µπορεί να είναι παραπλανητικός, επειδή καταχωρεί την ισχύ του ισχυρότερου σήµατος, το οποίο µπορεί να είναι του πιο κοντινού υπολογιστή [3]. 12
14 Εικόνα 2.1: Παράδειγµα Ad-hoc ικτύου Infrastructure δίκτυο Αυτή η µορφή δικτύου βασίζεται σε κεντρικά σηµεία σύνδεσης για πελάτες του WLAN. Ένα ασύρµατο access point (AP) απαιτείται για ασύρµατο δίκτυο τύπου infrastructure. Για να συµµετέχει κάποιος στο WLAN πρέπει να φροντίσει ώστε το SSID του να είναι ίδιο µε αυτό που χρησιµοποιεί το AP αλλά και οι υπόλοιποι πελάτες του δικτύου. Έπειτα το ΑP συνδέεται για παράδειγµα, στο Internet ή σε κάποιον εκτυπωτή και δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους συµµετέχοντες του δικτύου να συνδεθούν κι αυτοί. Στο δίκτυο (εικόνα 2.2) µπορούν να προστεθούν κι άλλα APs για να µεγαλώσουν την εµβέλεια του δικτύου και να υποστηρίξουν περισσότερους χρήστες [4]. Εικόνα 2.2: Παράδειγµα ικτύου σε Infrastructure Mode 13
15 2.5 Γνωστά προβλήµατα Πρόβληµα του κρυµµένου κόµβου Στα ασύρµατα δίκτυα, το πρόβληµα του κρυµµένου κόµβου (εικόνα 2.3) εµφανίζεται όταν ένας κόµβος είναι ορατός από ένα ασύρµατο access point, αλλά όχι από άλλους κόµβους που επικοινωνούν µε το εν λόγω AP. Αυτό οδηγεί σe δυσκολίες στον έλεγχο πρόσβασης µέσων. Οι κρυµµένοι κόµβοι σ ένα ασύρµατο δίκτυο αναφέρονται σε κόµβους οι οποίοι είναι εκτός εµβέλειας άλλων κόµβων. Ας πάρουµε για παράδειγµα µια φυσική τοπολογία αστέρα µε ένα AP και πολλούς κόµβους να το περιβάλλουν σε κυκλική µορφή. Κάθε κόµβος είναι εντός εµβέλειας µε το AP, αλλά δε µπορούν όλοι οι κόµβοι να επικοινωνήσουν ή να έχουν line of sight (LOS) µε όλους τους υπόλοιπους. Για παράδειγµα, είναι πιθανό ένας κόµβος σε ένα σηµείο του κύκλου να βλέπει το AP, αλλά να µη βλέπει έναν κόµβο που βρίσκεται σε αντιδιαµετρικό σηµείο από αυτόν. Αυτός ο κόµβος είναι κρυφός. Αν αυτοί οι δυο κόµβοι αρχίσουν να στέλνουν πακέτα ταυτόχρονα στο AP, τότε υπάρχει µεγάλο πρόβληµα. Από τη στιγµή που κανένας από τους δυο κόµβους δε µπορεί να καταλάβει ότι ο άλλος στέλνει πακέτα ταυτόχρονα µε εκείνον, τότε το CSMA/CA (Carrier Sense Multiple Access/Collision Avoidance) δε λειτουργεί. Για να υπερκεράσουµε αυτό το πρόβληµα, η χειραψία (handshaking) υλοποιείται µαζί µε το CSMA/CA πρωτόκολλο. Το πρόβληµα του κρυµµένου κόµβου µπορεί εύκολα να παρατηρηθεί σε µεγάλης έκτασης (>50m ακτίνα) WLANs µε πολλούς κόµβους που χρησιµοποιούν κατευθυντικές κεραίες κι έχουν µεγάλη κινητικότητα. Πρότυπα σαν το WiMAX αναθέτουν χρονικές περιόδους (time slots) ξεχωριστά στους σταθµούς, προλαµβάνοντας έτσι την ταυτόχρονη µετάδοση από πολλαπλούς κόµβους κι εξασφαλίζουν δικαιοσύνη. Κάποιες µέθοδοι επίλυσης αυτού του προβλήµατος είναι: Αύξηση της ισχύος στους κόµβους Χρησιµοποίηση πανκατευθυντικών κεραιών Αφαίρεση εµποδίων Μετακίνηση του κόµβου Χρησιµοποίηση λογισµικού για εµπλουτισµό πρωτοκόλλου 14
16 Εικόνα 2.3: Πρόβληµα του Κρυµµένου Κόµβου Πρόβληµα του εκτεθειµένου κόµβου Στα ασύρµατα δίκτυα, το πρόβληµα του εκτεθειµένου κόµβου (εικόνα 2.4) εµφανίζεται, όταν ένας κόµβος εµποδίζεται από το να στέλνει πακέτα σε άλλους κόµβους λόγω ενός γειτονικού ποµπού. Ας υποθέσουµε ότι έχουµε 4 κόµβους από τους οποίους οι 2 (S1, S2) είναι ποµποί και οι άλλοι 2 (R1, R2) δέκτες. Οι δέκτες είναι εκτός εµβέλειας µεταξύ τους, αλλά οι ποµποί που βρίσκονται στη µέση είναι εντός εµβέλειας ο ένας µε τον άλλο. Αν κάποια χρονική στιγµή ο S1 στέλνει πακέτα στον R1, τότε ο S2 θα εµποδιστεί από το να στείλει στον R2 γιατί θα θεωρηθεί από το CSMA ότι θα υπάρξει παρεµβολή µε τον S1. Κάτι τέτοιο όµως δε θα συνέβαινε ποτέ, γιατί ο R2 είναι εκτός εµβέλειας του S1. Εικόνα 2.4: Πρόβληµα του Εκτεθειµένου Κόµβου 15
17 2.5.3 Πρόβληµα πολλαπλών διαδροµών Στις ασύρµατες επικοινωνίες, το πρόβληµα των πολλαπλών διαδροµών (multipath) είναι το πρόβληµα που εµφανίζεται όταν κατά τη µετάδοση ενός ραδιοσήµατος φτάνουν στον δέκτη δύο ή περισσότερα αντίγραφα του αρχικού εκπεµπόµενου σήµατος µέσω διαφορετικών µονοπατιών. Κάθε ένα από αυτά τα αντίγραφα έχει διαφορετικό πλάτος αλλά και διαφορετική φάση. Το τελευταίο αιτιολογείται από το γεγονός ότι το κάθε αντίγραφο ακολούθησε διαφορετικού µήκους διαδροµή. Η διαφορά στη διαδροµή µπορεί να είναι αρκετές δεκάδες µέτρα και να αντιστοιχεί σε χρονικό διάστηµα συγκρίσιµο µε τη χρονική διάρκεια του εκπεµπόµενου συµβόλου. Στο πεδίο της συχνότητας παρατηρούµε ότι ορισµένες περιοχές του φάσµατος παραµορφώνονται λόγω των πολλαπλών διαδροµών. Το φαινόµενο ονοµάζεται selective fading (επιλεκτική διάλειψη). Στο πεδίο του χρόνου το παραπάνω φαινόµενο περιγράφεται σαν διασυµβολική παρεµβολή. Εκείνο που γίνεται είναι ότι µαζί µε ένα σύµβολο φτάνουν στο δέκτη και καθυστερηµένα γειτονικά ή το ίδιο το σύµβολο. Έτσι ο δέκτης ακόµα και αν έχει επαρκή ισχύ σήµατος στη λήψη του δυσκολεύεται πλέον να κάνει σωστή αποδιαµόρφωση και κάνει λάθη[1]. 16
18 3 Πρωτόκολλο IEEE Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφονται η αρχιτεκτονική και τα επίπεδα του πρωτοκόλλου, παρουσιάζονται τα πακέτα MAC και ο χρόνος IFS, ενώ αναλύονται το πρότυπο του πρωτοκόλλου, οι υπηρεσίες που προσφέρονται και η δοµή των πλαισίων του. 3.1 Αρχιτεκτονική IEEE Ένα δίκτυο βασίζεται σε µια αρχιτεκτονική κυψελών στην οποία το σύστηµα είναι υποδιαιρεµένο σε κυψέλες, όπου κάθε κυψέλη (Basic Service Set ή BSS) ελέγχεται από ένα Base Station (Access Point ή AP). Παρόλο που ένα ασύρµατο δίκτυο µπορεί να σχηµατιστεί από µία µοναδική κυψέλη, µε ένα access point, οι περισσότερες εγκαταστάσεις ασυρµάτων δικτύων δηµιουργούνται από πολλαπλές κυψέλες, όπου τα access points είναι συνδεδεµένα µε ένα είδος ραχοκοκαλιάς (ονοµάζεται Distribution System ή DS). Η συνολική διασύνδεση ενός ασυρµάτου δικτύου συµπεριλαµβανοµένων των διαφορετικών κυψελών, µε τα αντίστοιχα access points και το distribution system ονοµάζεται στο πρωτόκολλο ως Extended Service Set (ESS). Η παρακάτω εικόνα (εικόνα 3.1) απεικονίζει ένα τυπικό WLAN, µε τα στοιχεία που αναφέρθηκαν προηγουµένως. Εικόνα 3.1: Τυπικό WLAN 17
19 3.2 Περιγραφή IEEE Επιπέδων Φυσικό επίπεδο (Physical Layer, PHY) Το πρότυπο ορίζει τρία διαφορετικά PHY επίπεδα. Η ύπαρξη περισσότερων από ένα επιπέδων κάνει την τεχνολογία περισσότερο ευέλικτη στα χέρια των σχεδιαστών συστηµάτων. Το πρότυπο προσδιορίζει ένα οπτικό PHY που χρησιµοποιεί υπέρυθρες ακτίνες για µετάδοση µε ταχύτητες 1 ή 2 Mbps και δύο PHY ραδιοσυχνότητας (RF-based), τα οποία λειτουργούν στην περιοχή συχνοτήτων των 2,4 GHz του ISM (Industrial, Scientific and Medical) (εικόνα 3.2). Τα δύο PHY επίπεδα ραδιοσυχνότητας ανήκουν στην κατηγορία των τεχνικών διασποράς φάσµατος (spread spectrum techniques). Oι τεχνολογίες διασποράς αποτελούνται από την τεχνική διασποράς φάσµατος άµεσης ακολουθίας (Direct Sequence Spread Spectrum, DSSS) µε ταχύτητα 1 ή 2 Mbps και την τεχνική διασποράς φάσµατος αναπήδησης συχνότητας (Frequency Hopping Spread Spectrum, FHSS) µε ταχύτητα µε 1 Mbps [5]. Εικόνα 3.2: ΙΕΕΕ Επίπεδα Η Frequency Hopping Spread Spectrum χρησιµοποιεί 79 κανάλια, το καθένα µε εύρος 1 MHz, ξεκινώντας από το κάτω όριο της ζώνης ISM (ζώνη όπου δεν απαιτείται ειδική άδεια) στα 2,4 GHz. Χρησιµοποιείται µια γεννήτρια ψευδοτυχαίων αριθµών για την παραγωγή της ακολουθίας συχνοτήτων στις οποίες µεταβαίνουν διαδοχικά οι σταθµοί. Όσο όλοι οι σταθµοί χρησιµοποιούν το ίδιο φύτρο (seed) στη γεννήτρια ψευδοτυχαίων αριθµών και παραµένουν χρονικά συγχρονισµένοι, θα εκτελούν ταυτόχρονα τη µετάβαση στις ίδιες συχνότητες. Η χρονική διάρκεια κατά την οποία µένουµε στην ίδια συχνότητα, δηλαδή ο χρόνος παραµονής, είναι µια 18
20 ρυθµιζόµενη παράµετρος, θα πρέπει όµως να είναι µικρότερη από 400 msec. Η τυχαία ακολουθία της FHSS παρέχει ένα δίκαιο τρόπο εκχώρησης του φάσµατος στη µη αδειοδοτηµένη ζώνη ISM. Η Direct Sequence Spread Spectrum περιορίζεται και αυτή σε 1 ή 2 Mbps. Κάθε bit µεταδίδεται ως 11 θραύσµατα, χρησιµοποιώντας τη ονοµαζόµενη Barker Sequence. Χρησιµοποιείται διαµόρφωση µετατόπισης φάσης στο 1 Mbaud, µε µετάδοση 1 bit ανά baud για λειτουργία στα 2 Mbps Υποεπίπεδο MAC του Στο MAC layer υπάρχουν δύο καταστάσεις λειτουργίας: κατάσταση ανταγωνισµού (contention period, CP) και κατάσταση χωρίς ανταγωνισµό (contention-free period, CFP). Στην κατάσταση ανταγωνισµού (CP) όλοι οι σταθµοί ανταγωνίζονται µεταξύ τους για να αποκτήσουν πρόσβαση στο κανάλι και να µεταδώσουν τα δεδοµένα τους. Στην contention-free period (CFP) η πρόσβαση στο µέσο µετάδοσης ελέγχεται από το access point και οι σταθµοί οι οποίοι θα µεταδώσουν, επιλέγονται από αυτό. Το IEEE παρέχει δύο MAC πρωτόκολλα πρόσβασης στο µέσο µετάδοσης. Το DCF (Distributed Coordination Function) βασίζεται στον ανταγωνισµό των σταθµών και είναι µια θεµελιώδης µέθοδος πρόσβασης στο µέσο µετάδοσης γνωστή και ως µηχανισµός ελέγχου πολλαπλής πρόσβασης µε ανίχνευση φέροντος σήµατος και αποφυγή συγκρούσεων (Carrier Sense Multiple Access with Collision Avoidance, CSMA/CA). O DCF µηχανισµός έχει εφαρµογή σε πολλά δίκτυα στα οποία ο κάθε σταθµός θα πρέπει πρώτα να βεβαιωθεί ότι το κανάλι είναι ελεύθερο προτού αρχίσει να µεταδίδει. Το PCF (Point Coordination Function) από την άλλη πλευρά παρέχει CFP κατά τη διάρκεια της οποίας ο Point Coordinator (PC) που υλοποιείται στο access point επιλέγει τους σταθµούς που θα αποκτήσουν πρόσβαση στο κανάλι και θα µεταδώσουν τα πακέτα τους. Το DCF υπάρχει µόνο του στα ad-hoc δίκτυα και συνυπάρχει µε το PCF στα δίκτυα υποδοµής (infrastructure) [6]. 19
21 3.3 MAC Πακέτο Εικόνα 3.3: MAC Πακέτο Το επίπεδο MAC υποστηρίζει τρεις διαφορετικούς τύπους πακέτων, τα διαχείρισης, ελέγχου και δεδοµένων. Η εικόνα 3.3 παρουσιάζει την δοµή ενός πακέτου MAC. Τα πακέτα δεδοµένων χρησιµοποιούνται για την µετάδοση των δεδοµένων, τα πακέτα ελέγχου για την επιβεβαίωση της σωστής λήψης των δεδοµένων και τέλος τα πακέτα διαχείρισης χρησιµοποιούνται για λειτουργίες όπως η σύνδεση και η αποχώρηση από το δίκτυο. 3.4 IFS Time Το IEEE εισάγει τάξεις προτεραιότητας που αντιστοιχούν στα "διαπλαισιακά κενά" (interframe spaces, IFS). Υψηλότερη προτεραιότητα σηµαίνει πως επιτρέπεται η µεταφορά στην πιο πρόσφατη χρονοθυρίδα (time slot). Οι τεχνικές προτεραιότητας δεν µπορούν να εγγυηθούν ποιότητα υπηρεσιών (QoS). Η παρακάτω λίστα παρουσιάζει όλα τα IFS times από τη µικρότερη διάρκεια προς τη µεγαλύτερη. SIFS: Το Short Interframe Space είναι η µικρότερη IFS ποσότητα χρόνου. Χρησιµοποιείται για να δώσει στα δύο άκρα µιας συνδιάλεξης την ευκαιρία να µεταδώσουν πρώτα. Οι περιπτώσεις που περιλαµβάνονται είναι να στείλει ο παραλήπτης ένα µήνυµα CTS (Clear To Send) σε απάντηση ενός RTS (Request To 20
22 Send), να στέλνει ο παραλήπτης µια επιβεβαίωση, και να στέλνει ο αποστολέας την πληροφορία χωρίς να χρειαστεί να στείλει ξανά ένα µήνυµα RTS. PIFS (Point Interframe Space): Ένας σταθµός στο PCF αναµένει τουλάχιστον για PIFS χρόνο προτού αποκτήσει πρόσβαση στο κανάλι µετάδοσης για CFP διάρκεια. Ο µηχανισµός αυτός επιτρέπει σε ένα σταθµό που στέλνει ένα πλαίσιο δεδοµένων να ολοκληρώσει το πλαίσιο του χωρίς να µπει κανείς άλλος στη µέση, δίνει όµως επίσης στο σταθµό βάσης την ευκαιρία να καταλάβει το κανάλι µόλις τελειώσει ο προηγούµενος αποστολέας, χωρίς να χρειαστεί να ανταγωνιστεί µε τους ανυπόµονους χρήστες. DIFS (Distributed Interframe Space): Ένας σταθµός στο DCF επιτρέπεται να µεταδώσει µόνο αν το κανάλι παραµένει ανενεργό για τουλάχιστον DIFS χρόνο. Slot Time: Ο χρόνος χωρίζεται σε σταθερές ποσότητες χρόνου (κβάντα). Κάθε τέτοια ποσότητα είναι ένα slot. Το µέγεθος ενός slot καθορίζεται από το PHY επίπεδο. Back off Time: Με τη χρήση του µηχανισµού CSMA/CA στο DCF ένας σταθµός αντιλαµβάνεται εάν το κανάλι είναι ελεύθερο ή κατειληµµένο. Εφόσον το κανάλι είναι κατειληµµένο ο σταθµός περιµένει να ελευθερωθεί το κανάλι για DIFS χρόνο και επιλέγει ένα τυχαίο back off time στο διάστηµα [0 CW]. Το CW (contention window) παίρνει τιµές ανάµεσα στο CWmin και CWmax. Ο δείκτης i δηλώνει το επίπεδο του back off, το οποίο µηδενίζεται ή πλησιάζει το CWmax, αν η µετάδοση είναι επιτυχηµένη ή όχι αντίστοιχα. 3.5 Πρότυπο IEEE Distributed Coordination Function (DCF) Το DCF βασίζεται στον CSMA/CA µηχανισµό, ο οποίος είναι ευρέως διαδεδοµένος και χρησιµοποιείται σε πολλές τεχνολογίες δικτύων. Ο µηχανισµός αυτός µπορεί να χρησιµοποιηθεί και µε την χρήση του µηχανισµού RTS/CTS έτσι ώστε το πρόβληµα του κρυµµένου σταθµού να µην εµφανίζεται. 21
23 CSMA/CA χωρίς την χρήση µηχανισµού RTS/CTS Ο Carrier Sensing (CS) µηχανισµός ακούει το κανάλι προτού επιτρέψει την µετάδοση ενός πακέτου και µε αυτόν τον τρόπο, αποφεύγει τις συγκρούσεις (collisions) που µπορούν να συµβούν κατά την διάρκεια µιας µετάδοσης. Στα ασύρµατα δίκτυα χρησιµοποιείται ο µηχανισµός πολλαπλής πρόσβασης µε αποφυγή σύγκρουσης CSMA/CA σε αντίθεση µε αυτόν που χρησιµοποιείται στα ενσύρµατα δίκτυα Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection (CSMA/CD). Ο λόγος για τον οποίο χρησιµοποιείται ο παραπάνω µηχανισµός, οφείλεται στο γεγονός ότι ένας ασύρµατος σταθµός δεν έχει τη δυνατότητα να ακούσει το κανάλι και να διαπιστώσει κάποια σύγκρουση ενώ ταυτόχρονα µεταδίδει δεδοµένα. Το IEEE εισάγει δύο µηχανισµούς ανίχνευσης, τον Physical CS και τον Virtual CS οι οποίοι δραστηριοποιούνται στο Physical και MAC επίπεδο αντίστοιχα. Στην παρούσα εργασία όταν µιλάµε για CS θα αναφερόµαστε στον Virtual CS. Έστω ότι ένας σταθµός ετοιµάζει να µεταδώσει ένα MPDU (MAC Protocol Data Unit). Ο σταθµός ενηµερώνει το δεύτερο πεδίο του MPDU (duration field) µε την ποσότητα του χρόνου (microseconds) που θα διαρκέσει η επιτυχηµένη µετάδοση του πακέτου. Οι υπόλοιποι σταθµοί του συγκεκριµένου BSS διαβάζουν το duration field και ενηµερώνουν το Network Allocation Vector (NAV) τους, το οποίο αναπαριστά τη διάρκεια του χρόνου η οποία θα πρέπει να παρέρθει µέχρι να ολοκληρωθεί επιτυχώς η τρέχουσα µετάδοση και το κανάλι να έρθει και πάλι σε ηρεµία. Μόλις ένας σταθµός διαπιστώσει ότι το κανάλι δεν χρησιµοποιείται, περιµένει για DIFS χρόνο και ακούει ξανά. Αν το κανάλι εξακολουθεί να παραµένει ανενεργό, τότε ο σταθµός ξεκινάει να µεταδίδει το MPDU του. Ο παραλήπτης ελέγχει το πακέτο για να διαπιστώσει αν έφτασε σωστά. Αν το πακέτο λήφθηκε χωρίς λάθη ο παραλήπτης περιµένει για SIFS χρόνο και επιβεβαιώνει τη σωστή λήψη στέλνοντας µια ACK στον αποστολέα. Από το duration field του MPDU οι υπόλοιποι σταθµοί του BSS γνωρίζουν για πόσο χρόνο το κανάλι θα παραµείνει απασχοληµένο και ενηµερώνουν το NAV τους. Ο χρόνος αυτός ισούται µε το άθροισµα του χρόνου µετάδοσης του πακέτου δεδοµένων, της ACK και του SIFS χρόνου. Στην εικόνα 3.4 αναπαρίσταται γραφικά η µετάδοση ενός MPDU µε χρήση του CSMA. Ο σταθµός δεν έχει τη δυνατότητα να ακούει το κανάλι όσο εκείνος µεταδίδει, για αυτό το λόγο, αν συµβεί κάποια σύγκρουση δεν θα µπορέσει να την αντιληφθεί πριν την ολοκλήρωση της µετάδοσης του MPDU του. Αν το MPDU είναι µεγάλο τότε ένα 22
24 σηµαντικό ποσοστό της χωρητικότητας (bandwidth) της γραµµής σπαταλάται εξαιτίας της αποτυχηµένης µετάδοσης του πακέτου. Τη λύση στο πρόβληµα αυτό έδωσε η ανάπτυξη ενός µηχανισµού (RTS/CTS) δέσµευσης των πόρων του δικτύου από το σταθµό που µεταδίδει [7]. Εικόνα 3.4: Μετάδοση MPDU µέσω CSMA Μηχανισµού CSMA/CA µε χρήση µηχανισµού RTS/CTS Τα RTS/CTS (Request To Send / Clear To Send) είναι πακέτα ελέγχου τα οποία χρησιµοποιούνται από τον σταθµό που θέλει να µεταδώσει προκειµένου να γίνει εκ των προτέρων κράτηση των πόρων του δικτύου και να ελαχιστοποιηθεί το ποσοστό του bandwidth που σπαταλάται στην περίπτωση που συµβεί σύγκρουση. Το RTS είναι το πρώτο πακέτο που στέλνεται από τον σταθµό αµέσως µόλις αυτός αποκτήσει πρόσβαση στο κανάλι µετάδοσης. Οι υπόλοιποι σταθµοί που ανήκουν στον ίδιο BSS λαµβάνουν το RTS, διαβάζουν το duration field και ενηµερώνουν το NAV τους. Ο σταθµός προορισµού απαντάει στο RTS πακέτο στέλνοντας ένα CTS µετά από SIFS χρόνο. Οµοίως οι υπόλοιποι σταθµοί του BSS λαµβάνουν το CTS, διαβάζουν το duration field και ενηµερώνουν το NAV τους. Μετά την επιτυχηµένη λήψη του CTS ο αποστολέας είναι βέβαιος ότι το κανάλι είναι ελεύθερο και έχει γίνει δέσµευση 23
25 πόρων για την επιτυχηµένη µετάδοση του MPDU. Η συνεχής ενηµέρωση των NAVs των υπολοίπων σταθµών του BSS βοηθάει στη αντιµετώπιση του hidden terminal problem. Στην εικόνα 3.5 αναπαριστάται η µετάδοση ενός MPDU µε τη χρήση του µηχανισµού RTS/CTS. Ο µηχανισµός ενεργοποιείται αν το MPDU είναι µεγαλύτερο από το RTS Threshold. Αν συµβεί σύγκρουση µε το RTS/CTS το ποσοστό του bandwidth που σπαταλάται είναι µικρότερο καθώς το µέγεθος των RTS και CTS πακέτων είναι πολύ µικρότερο από του MPDU [6]. Εικόνα 3.5: Μετάδοση MPDU µε RTS/CTS Τα µεγάλα πακέτα διαιρούνται σε µικρότερα πακέτα (fragments) προκειµένου να µεταδοθούν µε µεγαλύτερη αξιοπιστία. Αν το µέγεθος του MPDU είναι µεγαλύτερο από το Fragmentation Threshold τότε το αρχικό πακέτο διαιρείται σε µικρότερα πακέτα, τα οποία µεταδίδονται το ένα µετά το άλλο. Το κανάλι µετάδοσης δεν απελευθερώνεται µέχρι να ολοκληρωθεί η µετάδοση ολόκληρου του MPDU ή µέχρι να αποτύχει η σωστή λήψη κάποιου fragment. Ο παραλήπτης επιβεβαιώνει τη σωστή λήψη των fragments που λαµβάνει, στέλνοντας θετικές επιβεβαιώσεις (ACKs). Ο αποστολέας προκειµένου να αυξήσει το throughput της γραµµής αναµένει SIFS χρόνο αφού λάβει το ACK πακέτο και προχωράει στη µετάδοση του επόµενου 24
26 fragment (εικόνα 3.6). Αν κάποιο ACK δεν ληφθεί σωστά από τον αποστολέα τότε η µετάδοση του MPDU αποτυγχάνει και ο σταθµός χάνει την πρόσβαση στο µέσο µετάδοσης. Αν χρησιµοποιείται ο µηχανισµός RTS/CTS τότε µόνο για το πρώτο fragment στέλνονται RTS και CTS πακέτα ελέγχου. Τέλος οι υπόλοιποι σταθµοί του BSS ενηµερώνουν το NAV τους διαβάζοντας το duration field του κάθε fragment. Εικόνα 3.6: Μετάδοση των Fragments του MPDU Αν ο αποστολέας διαπιστώσει ότι το κανάλι δεν είναι ελεύθερο, τότε περιµένει µέχρι να ελευθερωθεί για DIFS χρόνο και υπολογίζει ένα backoff time. Μετά το πέρας του DIFS χρόνου και όσο το κανάλι παραµένει ελεύθερο, ο σταθµός µειώνει το backoff time µέχρι αυτό να πάρει την τιµή µηδέν ή µέχρι το µέσο µετάδοσης να καταληφθεί από κάποιον άλλο σταθµό. Αν το backoff δε φτάσει στο µηδέν και το κανάλι παύσει να είναι ελεύθερο τότε ο backoff timer παγώνει και συνεχίζει να µειώνεται µόνο όταν το κανάλι ελευθερωθεί και πάλι. Μόλις ο backoff timer πάρει την τιµή µηδέν, τότε ο σταθµός ξεκινάει τη µετάδοση. Αν o backoff timer δύο ή περισσοτέρων σταθµών γίνει µηδέν την ίδια χρονική στιγµή, τότε θα συµβεί σύγκρουση (collision) και οι σταθµοί αυτοί θα υπολογίσουν ένα νέο backoff time και θα επαναλάβουν την παραπάνω διαδικασία. 25
27 3.5.2 Point Coordination Function (PCF) Το PCF είναι ένα πρωτόκολλο που παρέχει contention free (CF) µετάδοση δεδοµένων. Το PCF συνυπάρχει µε το DCF στα δίκτυα υποδοµής (εικόνα 3.7). Σε αντίθεση µε το DCF, το PCF διαθέτει ένα κεντρικό ελεγκτή (point coordinator, PC) που υλοποιείται στο AP και περιορίζει την πρόσβαση στο µέσο µετάδοσης. Κάθε σταθµός που επιλέγει να χρησιµοποιεί το PCF είναι συνδεδεµένος µε το δίκτυο αλλά δεν µπορεί να µεταδώσει αν δεν του το επιτρέψει το AP. Οι σταθµοί του BSS που θα αποκτήσουν πρόσβαση στο µέσο µετάδοσης από το AP ονοµάζονται CF-aware STAs (Contention-Free Aware Stations). Εικόνα 3.7: Συνύπαρξη PCF και DCF Με την έναρξη της CFP περιόδου όλοι οι σταθµοί στο ίδιο BSS δίνουν στο NAV τους την τιµή του CFP Max Duration. Κατά τη διάρκεια του CFP επιτρέπεται να µεταδώσουν µόνο οι σταθµοί που επιλέγονται από το AP και όσοι σταθµοί επιβεβαιώνουν τη λήψη κάποιου πακέτου στέλνοντας ACK στον αποστολέα τους. Ο PC που βρίσκεται στο AP αρχικά ακούει το µέσο µετάδοσης για να διαπιστώσει αν είναι ελεύθερο ή κατειληµµένο. Αν το κανάλι παραµείνει ελεύθερο για PIFS χρόνο, ο PC στέλνει ένα beacon frame για να σηµάνει την έναρξη του CFP. Στη συνέχεια ο PC περιµένει για SIFS χρόνο και στέλνει ένα CF-Poll πακέτο στον STA επιλέγοντας µε αυτό τον τρόπο τον σταθµό που θα αποκτήσει πρόσβαση στο κανάλι µετάδοσης. Αν ο CF-aware σταθµός λάβει το CF-Poll πακέτο από τον PC περιµένει για SIFS χρόνο και απαντάει στέλνοντας ένα CF+ACK+data πακέτο, όπου 26
28 data τα δεδοµένα που θέλει να στείλει στον παραλήπτη (εικόνα 3.8). Αν ο PC στείλει ένα CF-Poll στον σταθµό και αυτός δεν διαθέτει δεδοµένα για αποστολή τότε απαντάει στον PC στέλνοντάς του ένα Null πακέτο. Αν ο PC δεν λάβει ACK από κάποιον σταθµό περιµένει για PIFS χρόνο και επιλέγει τον επόµενο στη λίστα από τους CF-aware STAs για µετάδοση [7]. Εικόνα 3.8: Μετάδοση από τον PC στον STA Μετά τη λήψη του CF-Poll από τον PC ο σταθµός µπορεί να θέλει να µεταδώσει ένα πακέτο σε κάποιον άλλο σταθµό του ίδιου BSS. Μόλις ο σταθµός παραλήπτης λάβει το πακέτο περιµένει για SIFS χρόνο και επιβεβαιώνει τη σωστή λήψη στέλνοντας µία ACK στον αποστολέα. Ο PC αναµένει PIFS χρόνο µετά τη λήψη της ACK και προχωράει στη µετάδοση του επόµενου πακέτου (εικόνα 3.9). Αν η απόδοση του δικτύου είναι πολύ χαµηλή και η κίνηση περιορισµένη, ο PC µπορεί να τερµατίσει στην CFP περίοδο στέλνοντας ένα CF-End πακέτο ελέγχου [6]. 27
29 Εικόνα 3.9: Μετάδοση από STA σε STA ιαµορφώσεις του g Το βασικό πρότυπο καθιστά υποχρεωτική τη χρήση της διαµόρφωσης OFDM (Orthogonal Frequency-Division Multiplexing) για υψηλούς ρυθµούς µετάδοσης και απαιτεί την υποστήριξη της διαµόρφωσης CCK (Complementary Code Keying) για την εξασφάλιση της προς τα πίσω συµβατότητας µε το πρωτόκολλο b. Επίσης το πρότυπο ορίζει δύο προαιρετικές διαµορφώσεις, την CCK/OFDM και την PBCC (Packet Binary Convolutional Coding) [8]. Η OFDM διαµόρφωση χρησιµοποιεί µεγάλο αριθµό από κοντινές µεταξύ τους, ορθογωνικές υποφέρουσες για τη µεταφορά δεδοµένων. Οι υποφέρουσες επικαλύπτονται στη συχνότητα αλλά έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να µη παρεµβάλλονται µεταξύ τους. Aντίθετα, η CCK χρησιµοποιεί µόνο µία φέρουσα συχνότητα. Η CCK διαµόρφωση αντιµετωπίζει το πρόβληµα των πολλαπλών διαδροµών µε χρήση τεχνικών εξισορρόπησης (equalization). Υπάρχουν διάφορες τεχνικές, κάποιες από τις οποίες εργάζονται στο πεδίο συχνότητας και κάποιες άλλες στο πεδίο του χρόνου. Για λόγους κόστους και απλότητας χρησιµοποιείται η δεύτερη κατηγορία 28
30 τεχνικών. Όσο αυξάνεται ο ρυθµός µετάδοσης τόσο η τεχνική εξισορρόπησης γίνεται πιο δύσκολο και ακριβό να υλοποιηθεί. Για µετάδοση σε ρυθµούς µεγαλύτερους από 11 Mbps η αντιµετώπιση των πολλαπλών διαδροµών πρέπει να γίνει µε άλλο τρόπο, αλλιώς η υλοποίηση θα είναι πολύ ακριβή-πολύπλοκη. Η τεχνική OFDM σχεδόν εξαλείφει αυτό το πρόβληµα χρησιµοποιώντας έναν αριθµό από υποφέρουσες. Έτσι, αν λόγω φαινοµένων µετάδοσης όπως ανακλάσεις, παρεµβολές, χάσουµε κάποια από τις υποφέρουσες, οι υπόλοιπες θα διαδοθούν χωρίς πρόβληµα. Στη συνέχεια έχοντας σκορπίσει τα δείγµατα στις υποφέρουσες, µε τεχνικές διόρθωσης λαθών µπορούµε να ανακτήσουµε την πληροφορία που µεταφέρονταν στις χτυπηµένες υποφέρουσες. Το πλεονέκτηµα της χρησιµοποίησης τέτοιων µεθόδων αντιµετώπισης του multipath είναι ότι δεν αυξάνεται το κόστος και η πολυπλοκότητα όσο αυξάνονται οι ρυθµοί µετάδοσης και όσο αυξάνεται η καθυστέρηση [9]. 3.6 Υπηρεσίες Το πρότυπο καθορίζει ότι κάθε ασύρµατο LAN που συµµορφώνεται µε το πρότυπο πρέπει να παρέχει εννιά υπηρεσίες. Οι υπηρεσίες αυτές διαιρούνται σε δύο κατηγορίες: πέντε υπηρεσίες διανοµής και τέσσερις υπηρεσίες σταθµών. Οι υπηρεσίες διανοµής σχετίζονται µε τη διαχείριση των µελών µιας κυψέλης και την αλληλεπίδραση µε σταθµούς εκτός της κυψέλης. Αντιθέτως, οι υπηρεσίες σταθµών ασχολούνται µε τις δραστηριότητες µέσα σε µία µόνο κυψέλη. Οι πέντε υπηρεσίες διανοµής παρέχονται από τους σταθµούς βάσης και ασχολούνται µε την δυνατότητα µετακίνησης των σταθµών καθώς αυτοί εισέρχονται και εγκαταλείπουν τις κυψέλες, συνδεόµενοι και αποσυνδεόµενοι από τους σταθµούς βάσης. Οι υπηρεσίες αυτές είναι οι ακόλουθες: Συσχέτιση (Association): Η υπηρεσία αυτή χρησιµοποιείται από τους κινητούς σταθµούς για να συνδεθούν µε τους σταθµούς βάσης. Τυπικά χρησιµοποιείται αµέσως µόλις ένας σταθµός µετακινηθεί εντός εµβέλειας του σταθµού βάσης. Με την άφιξη του, ο σταθµός ανακοινώνει την ταυτότητα και τις δυνατότητες του. Οι δυνατότητες περιλαµβάνουν τους υποστηριζόµενους ρυθµούς µετάδοσης δεδοµένων, την ανάγκη για υπηρεσίες PCF και τις απαιτήσεις διαχείρισης ισχύος. Ο σταθµός 29
31 βάσης µπορεί να αποδεχθεί ή να απορρίψει τον κινητό σταθµό. Αν ο κινητός σταθµός γίνει αποδεκτός, θα πρέπει στην συνέχεια να πιστοποιήσει την ταυτότητά του. Αποσυσχέτιση (Disassociation): Είτε ο σταθµός είτε ο σταθµός βάσης µπορούν να αποσυνδεθούν, τερµατίζοντας έτσι την συσχέτιση. Ο σταθµός θα πρέπει να χρησιµοποιεί την υπηρεσία αυτή πριν την απενεργοποιήσει ή πριν φύγει από την κυψέλη, ενώ ο σταθµός βάσης µπορεί επίσης να τη χρησιµοποιήσει πριν απενεργοποιηθεί για λόγους συντήρησης. Επανασυσχέτιση (Reassociation): Με αυτή την υπηρεσία ένας σταθµός µπορεί να αλλάξει τον προτιµώµενο σταθµό βάσης. Αυτή η βοηθητική λειτουργία είναι χρήσιµη για τους κινητούς σταθµούς που µετακινούνται από κυψέλη σε κυψέλη. Αν χρησιµοποιηθεί σωστά, δεν θα χαθούν δεδοµένα κατά τη µεταβίβαση. ιανοµή (Distribution): Η υπηρεσία αυτή προσδιορίζει πως θα δροµολογούνται τα πλαίσια που στέλλονται στο σταθµό βάσης. Αν ο προορισµός είναι τοπικός στο σταθµό βάσης, τα πλαίσια µπορούν να σταλούν άµεσα στην κυψέλη. ιαφορετικά, θα πρέπει να προωθηθούν µέσω του ενσύρµατου δικτύου. Ενοποίηση (Intergration). Όταν ένα πλαίσιο πρέπει να σταλεί µέσω ενός δικτύου που δεν είναι της µορφής και χρησιµοποιεί διαφορετική µέθοδο διευθυνσιοδότησης ή µορφή πλαισίων, η υπηρεσία αυτή διαχειρίζεται τη µετατροπή από τη µορφή του στη µορφή που απαιτείται από το δίκτυο προορισµού. Οι υπόλοιπες τέσσερις υπηρεσίες είναι εσωτερικές στις κυψέλες (σχετίζονται µε ενέργειες που γίνονται µέσα σε µία µόνο κυψέλη). Χρησιµοποιούνται αφού πραγµατοποιηθεί η συσχέτιση, και είναι οι ακόλουθες. Πιστοποίηση ταυτότητας (Authentication): Επειδή οι ασύρµατες µεταδόσεις είναι εύκολο να σταλούν ή να ληφθούν από µη εξουσιοδοτηµένους σταθµούς, ο σταθµός θα πρέπει να πιστοποιήσει την ταυτότητά του πριν του επιτραπεί να στείλει δεδοµένα. Μόλις ένας κινητός σταθµός συνδεθεί µε το σταθµό βάσης, ο σταθµός βάσης του στέλνει ένα ειδικό πλαίσιο πρόκλησης για να δει αν ο κινητός σταθµός γνωρίζει το µυστικό κλειδί που του έχει εκχωρηθεί. Ο σταθµός αποδεικνύει ότι γνωρίζει το µυστικό κλειδί κρυπτογραφώντας το πλαίσιο πρόκλησης και επιστρέφοντάς το στο σταθµό βάσης. Αν το αποτέλεσµα είναι ορθό, ο κινητός σταθµός εγγράφεται πλήρως στην κυψέλη. 30
32 Ακύρωση πιστοποίησης ταυτότητας (Diauthentication): Όταν ένας σταθµός που έχει ήδη πιστοποιηθεί θέλει να εγκαταλείψει το δίκτυο, ακυρώνεται η πιστοποίησή του. Μετά την ακύρωση της πιστοποίησης, ο σταθµός δεν µπορεί πια να χρησιµοποιήσει το δίκτυο. Προστασία απορρήτου (Privacy): Για να διατηρούνται εµπιστευτικές οι πληροφορίες που στέλνονται µέσω ενός ασυρµάτου LAN, θα πρέπει να κρυπτογραφούνται. Η υπηρεσία αυτή διαχειρίζεται την κρυπτογράφηση και την αποκρυπτογράφηση. Ο αλγόριθµος κρυπτογράφησης που προσδιορίζεται είναι ο RC4, που εφευρέθηκε από τον Ronald Rivest του M.I.T. Παράδοση εδοµένων (Data Delivery): Τέλος αφού η µετάδοση δεδοµένων είναι ο σκοπός του δικτύου, το είναι φυσικό να παρέχει µια µέθοδο µετάδοσης και λήψης δεδοµένων. Επειδή το ακολουθεί το µοντέλο του Ethernet και η µετάδοση στο Ethernet δεν είναι εγγυηµένα αξιόπιστη κατά 100%, ούτε η µετάδοση στο είναι εγγυηµένα αξιόπιστη. Τα ανώτερα επίπεδα θα πρέπει να ασχοληθούν µε την ανίχνευση και την επιδιόρθωση των σφαλµάτων [10]. 3.7 οµή Πλαισίων Όλα τα πλαίσια στο αποτελούνται από τα παρακάτω µέρη. Πίνακας 3.1: Μέρη ενός Πλαισίου Preamble PLCP Header MAC Data CRC ΜAC Data Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τη γενική µορφή MAC πλαισίων. Κάθε πεδίο επεξηγείται στην συνέχεια. Πίνακας 3.2: οµή MAC Πλαισίου 31
33 Frame Control Το πεδίο frame control περιέχει την παρακάτω πληροφορία. Πίνακας 3.3: οµή Frame Control Protocol Version Το πεδίο αυτό αποτελείται από 2 bits τα οποία καθορίζουν την έκδοση του πρωτοκόλλου IEEE Type & Subtype Τα έξι αυτά bits ορίζουν τους τύπους και υποτύπους των πλαισίων όπως φαίνονται στον πίνακα 3.4. ToDS Αυτό το bit παίρνει τιµή 1 όταν το πλαίσιο απευθύνεται στο ΑΡ για αποστολή στο Distribution System. FromDS Αυτό το bit παίρνει τιµή 1 όταν το πλαίσιο λαµβάνεται από το Distribution System. More Fragments Αυτό το bit παίρνει τιµή 1 όταν υπάρχουν υπολειπόµενα fragments του ίδιου πλαισίου. 32
34 Πίνακας 3.4: Πιθανοί Συνδυασµοί Retry Ένδειξη ότι το τρέχον fragment αποτελεί επανεκποµπή προηγούµενου. Με αυτή την ένδειξη µπορεί ο δέκτης να αναγνωρίζει τα διπλότυπα. 33
35 Power Management Αυτό το bit προσδιορίζει το Power Management Mode στο οποίο θα βρίσκεται ο σταθµός µετά τη µετάδοση του πλαισίου. Χρησιµοποιείται από σταθµούς οι οποίοι αλλάζουν καταστάσεις µεταξύ Power Save και Active. More Data Αυτό το bit χρησιµοποιείται επίσης για Power Management και χρησιµοποιείται από το AP για να προειδοποιήσει ότι υπάρχουν και άλλα πλαίσια φορτωµένα στο σταθµό. WEP Ένδειξη ότι το πλαίσιο είναι κωδικοποιηµένο µε αλγόριθµο WEP (Wired Equivalent Privacy). Order Ένδειξη ότι το πλαίσιο στέλνεται χρησιµοποιώντας την τάξη υπηρεσίας Strictly- Ordered. Duration/ID Το πεδίο αυτό έχει δύο ενδείξεις αναλόγως του τύπου του πλαισίου. Στα Power- Save Poll µηνύµατα είναι το STATION ID και στα υπόλοιπα πλαίσια είναι η χρονική διάρκεια και χρησιµοποιείται για τον υπολογισµό των NAV. Address Fields Ένα πλαίσιο µπορεί να περιέχει µέχρι 4 διευθύνσεις αναλόγως µε τα ToDS και FromDS bits που ορίζονται στο Control Field. Ο πίνακας 3.5 περιγράφει τη χρήση των διαφορετικών διευθύνσεων [7]. 34
36 Πίνακας 3.5: Περιεχόµενα ιευθύνσεων ToDS FromDS Address 1 Address 2 Address 3 Address DA SA APA N/A 0 1 DA APA SA N/A 1 0 APA SA DA N/A 1 1 RA TA DA SA DA: Destination Address SA: Source Address RA: Recipient Address TA: Transmitter Address APA: Access Point Address Sequence Control Το Sequence Control πεδίο χρησιµοποιείται για να αναπαραστήσει την διαφορετική σειρά των fragments που ανήκουν στο ίδιο πλαίσιο και για αναγνώριση διπλότυπων πακέτων. Αποτελείται από δύο υποεπίπεδα, το Fragment Number και το Sequence Number, τα οποία ορίζουν το πλαίσιο και τον αριθµό του fragment µέσα στο πλαίσιο. CRC To CRC είναι ένα 32-bit πεδίο που περιέχει ένα Cycle Redundancy Check. 35
37 3.7.2 οµή Πλαισίου RTS Το πλαίσιο RTS είναι αυτό του πίνακα. Πίνακας 3.6: Πλαίσιο RTS Το RA (Receiver Address) του πλαισίου είναι η διεύθυνση του σταθµού στο µέσο µετάδοσης, που θα είναι ο παραλήπτης του επόµενου DATA πλαισίου. Το ΤΑ είναι η διεύθυνση του σταθµού που µεταδίδει το RTS. Duration είναι ο χρόνος σε microseconds, που απαιτείται για τη µετάδοση του επόµενου DATA πλαισίου, συν ενός CTS πλαισίου, συν ενός ACK, και τριών SIFS οµή Πλαισίου CTS Το πλαίσιο CTS είναι αυτό του πίνακα. Πίνακας 3.7: Πλαίσιο CTS Το RA του CTS πλαισίου είναι αντιγραµµένο από το ΤΑ πεδίο του αµέσως προηγούµενου RTS πλαισίου στο οποίο το συγκεκριµένο CTS είναι απάντηση. Η τιµή του duration είναι η τιµή από το duration πεδίο του προηγούµενου RTS, 36
38 αφαιρώντας τον χρόνο, σε microseconds, που απαιτείται για τη µετάδοση του CTS και του SIFS οµή Πλαισίου ACK Το πλαίσιο ACK είναι αυτό του πίνακα. Πίνακας 3.8: Πλαίσιο ACK Η RA του πλαισίου είναι αντιγραµµένη από το πεδίο Address-2 του προηγούµενου πλαισίου. Αν το More Fragment bit είναι 0 στο Frame Control πεδίο του προηγούµενου πλαισίου η τιµή του πεδίου Duration γίνεται 0, αλλιώς η τιµή του πεδίου Duration ανακτάται από το Duration του προηγούµενου πλαισίου, αφαιρώντας το χρόνο που απαιτείται για τη µετάδοση του ACK και του SIFS [9]. 37
39 4 Παρουσίαση του Commview for Wifi 5.7 Παρακάτω δίνονται γενικές πληροφορίες για το πρόγραµµα και εξηγούνται η κεντρική του οθόνη καθώς επίσης και τα µενού του. 4.1 Γενικά Το commview for wifi είναι ένας ισχυρός καταγραφέας και αναλυτής ασύρµατων δικτύων βασισµένων στα πρωτόκολλα a/b/g. Τα χαρακτηριστικά του είναι φιλικά προς τον χρήστη και συνδυάζει την απόδοση µε την ευελιξία. Το commview for wifi συλλαµβάνει κάθε πακέτο που υπάρχει στον αέρα και εµφανίζει σηµαντικές πληροφορίες όπως µία λίστα µε τα access points και τους σταθµούς, ανά κόµβο και ανά κανάλι στατιστικά δεδοµένα, την ισχύ του σήµατος, µία λίστα µε τα πακέτα και τις συνδέσεις του δικτύου, διαγράµµατα κατανοµής πρωτοκόλλων κ.α. Με την βοήθεια αυτών των πληροφοριών ο χρήστης µπορεί να δει και να εξετάσει τα πακέτα, να εντοπίσει τα προβλήµατα του δικτύου και να επιλύσει προβλήµατα σχετικά µε το ηλεκτροµηχανολογικό και λογισµικό µέρος του συστήµατός του. Τα πακέτα µπορούν να αποκωδικοποιηθούν µέχρι και το χαµηλότερο επίπεδο µε την χρήση WEP και WPA-PSK κλειδιών ορισµένων από τον χρήστη δίνοντας µία πλήρη ανάλυση των πιο διαδεδοµένων πρωτοκόλλων. Η ανάλυση των πακέτων γίνεται µε την χρήση µίας εξυπηρετικής δενδρικής δοµής όπου εµφανίζονται τα επίπεδα των πρωτοκόλλων και οι επικεφαλίδες των πακέτων. Επίσης παρέχεται πλήρης πρόσβαση σε ακατέργαστα δεδοµένα. Τα συλληφθέντα πακέτα µπορούν να αποθηκευτούν για µελλοντική ανάλυση. Ένα ευέλικτο σύστηµα φίλτρων καθίστα δυνατή την απόρριψη µη επιθυµητών πακέτων και την σύλληψη µόνο των απαραίτητων πακέτων. Ένα σύνολο από διαµορφώσιµους συναγερµούς ειδοποιεί τον χρήστη για σηµαντικά γεγονότα όπως ύποπτα πακέτα, υψηλή χρησιµοποίηση του εύρους ζώνης ή άγνωστες διευθύνσεις [11]. 38
CSMA/CA στο Κατανεμημένα Ενσωματωμένα Συστήματα Πραγματικού Χρόνου
CSMA/CA στο 802.11 Κατανεμημένα Ενσωματωμένα Συστήματα Πραγματικού Χρόνου Medium Access Control Συνήθως πολλοί κόμβοι μοιράζονται ένα κοινό μέσο Πρόβλημα: απαιτείται διαχείριση της πρόσβασης των κόμβων
Μια εισαγωγή στην ασύρματη δικτύωση. Δρ. Χατζημίσιος Περικλής
Ασύρματα Δίκτυα και Επικοινωνίες: Μια εισαγωγή στην ασύρματη δικτύωση Δρ. Χατζημίσιος Περικλής Εισαγωγή στην ασύρματη δικτύωση Αύξηση ενδιαφέροντος για ασύρματη τοπική δικτύωση στα μέσα της δεκαετίας του
27/3/2010. Ασφάλεια Ασύρματων & Κινητών Επικοινωνιών. Περιεχόμενα εισαγωγή /1 ΙΕΕΕ Εισαγωγή. Λειτουργικό μοντέλο 802.
Ασφάλεια Ασύρματων & Κινητών Επικοινωνιών Ασύρματες Επικοινωνίες Μέρος I Χρήστος Ξενάκης Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Πανεπιστήμιο Πειραιώς Slide: 1/30 Περιεχόμενα ΙΕΕΕ 802.11 Εισαγωγή Λειτουργικό μοντέλο
Υπόστρωµα Ελέγχου Πρόσβασης Μέσου. Medium Access Control Sub-layer.
Υπόστρωµα Ελέγχου Πρόσβασης Μέσου Medium Access Control Sub-layer. Πρόβληµα Υπάρχει ένα κανάλι το οποίο «µοιράζονται» πολλοί κόµβοι. Πρόβληµα: Ποίος µεταδίδει και πότε; Περίληψη Κανάλια πολλαπλής πρόσβασης
Πτυχιακή Εργασία. Ασύρματα Δίκτυα της Τεχνολογίας Hot Spot
Πτυχιακή Εργασία Ασύρματα Δίκτυα της Τεχνολογίας Hot Spot Σκοπός της σημερινής παρουσίασης είναι να παρουσιαστεί και να αναλυθεί η δομή και ο τρόπος λειτουργίας ενός δικτύου Hot Spot. Υπεύθυνος Παρουσίασης
ΔΙΚΤΥΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ Ενότητα #10: Πρότυπο ΙΕΕΕ
ΔΙΚΤΥΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ Ενότητα #10: Καθηγητής Χρήστος Ι. Μπούρας Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο Πατρών email: bouras@cti.gr, site: http://ru6.cti.gr/ru6/bouras
Δίκτυα ΙΕΕΕ Διάρθρωση μαθήματος. Δομή προτύπου (1/2) Δομή προτύπου (2/2)
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Διάρθρωση μαθήματος Δίκτυα ΙΕΕΕ 802.11 MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Δομή προτύπου Αρχιτεκτονική δικτύων IEEE 802.11 Προδιαγραφή φυσικού
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Δίκτυα ΙΕΕΕ MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ. Ευάγγελος Παπαπέτρου
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Δίκτυα ΙΕΕΕ 802.11 MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Διάρθρωση μαθήματος Δομή προτύπου Αρχιτεκτονική δικτύων IEEE 802.11 Προδιαγραφή φυσικού
ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (MOBILE NETWORKS)
ΟΜΑΔΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ: Μιχαηλίνα Αργυρού Κασιανή Πάρη ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (MOBILE NETWORKS) Δρ. Χριστόφορος Χριστοφόρου Πανεπιστήμιο Κύπρου - Τμήμα Πληροφορικής WiMAX (Worldwide Interoperability
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Δίκτυα ΙΕΕΕ MYE006-ΠΛΕ065: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ. Ευάγγελος Παπαπέτρου
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Δίκτυα ΙΕΕΕ 802.11 MYE006-ΠΛΕ065: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Διάρθρωση μαθήματος Δομή προτύπου Αρχιτεκτονική δικτύων IEEE 802.11 Προδιαγραφή
Ασφάλεια Ασύρματων & Κινητών Επικοινωνιών Γ.Κ.:Μάιος 2006
Ασφάλεια Ασύρματων & Κινητών Επικοινωνιών Ασύρματες Επικοινωνίες Μέρος I Slide: 1/26 Περιεχόμενα ΙΕΕΕ 802.11 Εισαγωγή Λειτουργικό μοντέλο 802.11 Στοίβα πρωτοκόλλων του 802.11 Δομή πλαισίων 802.11 Υπηρεσίες
7.5 Πρωτόκολλο IP. Τεχνολογία ικτύων Επικοινωνιών ΙΙ
Τεχνολογία ικτύων Επικοινωνιών ΙΙ 7.5 Πρωτόκολλο IP 38. Τι είναι το πρωτόκολλο ιαδικτύου (Internet Protocol, IP); Είναι το βασικό πρωτόκολλο του επιπέδου δικτύου της τεχνολογίας TCP/IP. Βασίζεται στα αυτοδύναµα
ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΤΣΙΑΝΤΗΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΚΥΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Ασύρματα Δίκτυα Μικρής Εμβέλειας (3) Αγγελική Αλεξίου
Ασύρματα Δίκτυα Μικρής Εμβέλειας (3) Αγγελική Αλεξίου alexiou@unipi.gr 1 Ασύρματα Τοπικά Δίκτυα IEEE 802.11 2 WLAN Ένα ασύρματο τοπικό δίκτυο (Wireless Local Area Network- WLAN) είναι ένα επικοινωνιακό
ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΑΣΥΡΜΑΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ HIPERLAN/2 & Η ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ IEEE a
ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΑΣΥΡΜΑΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ HIPERLAN/2 & Η ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ IEEE 802.11a ΟΥΡΑΝΙΑ Φ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΥΘΥΜΙΑ Π.ΤΣΙΡΟΓΙΑΝΝΗ Επιβλέπων: κ.στεργιου ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΑΡΤΑ 2005 ΙΣΤΟΡΙΚΗ
Υπόστρωμα Ελέγχου Πρόσβασης Μέσου. Medium Access Control Sub-layer.
Υπόστρωμα Ελέγχου Πρόσβασης Μέσου Medium Access Control Sub-layer. Πρόβλημα Υπάρχει ένα κανάλι το οποίο «μοιράζονται» πολλοί κόμβοι. Πρόβλημα: Ποίος μεταδίδει και πότε; Περίληψη Κανάλια πολλαπλής πρόσβασης
J. Glenn Brookshear. Copyright 2008 Pearson Education, Inc. Publishing as Pearson Addison-Wesley
Κεφάλαιο 4: ικτύωση και ιαδίκτυο Η Επιστήµη των Υπολογιστών: Μια Ολοκληρωµένη Παρουσίαση (δέκατη αµερικανική έκδοση) J. Glenn Brookshear Copyright 2008 Pearson Education, Inc. Publishing as Pearson Addison-Wesley
Κεφάλαιο 5: Τοπικά ίκτυα
Κεφάλαιο 5: Τοπικά ίκτυα 5.1 ΤοΠρωτόκολλο ALOHA Αλγόριθµοι επίλυσης συγκρούσεων µε βάση το δυαδικό δένδρο 5.2 ίκτυα Ethernet Πρότυπο ΙΕΕΕ 802.3 5.3 ίκτυα Token Ring - Πρότυπο ΙΕΕΕ 802.5 Τοπικά ίκτυα 5-1
ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. Ασύρματα Τοπικά Δίκτυα
ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ασύρματα Τοπικά Δίκτυα Περίληψη Βασικές αρχές και θέματα υλοποίησης για τα ασύρματα τοπικά δίκτυα Σχεδιαστικοί στόχοι Αρχιτεκτονικές Ασύρματα τοπικά δίκτυα ΙΕΕΕ 802.11 Περιεχόμενα Εισαγωγή
Ασύρματα δίκτυα. Bluetooth
Ασύρματα δίκτυα Η εξέλιξη των ασύρματων επικοινωνιών τα τελευταία χρόνια έχει δείξει ότι είναι πολύ δύσκολο ένα σύστημα να μπορέσει να ικανοποιήσει όλες τις ανάγκες του χρήστη και να προσαρμοστεί στις
Ασύρματα τοπικά δίκτυα
Ασύρματα τοπικά δίκτυα Ασύρματα LAN Εξασφαλίζουν απαιτήσεις: Κινητικότητας Μετεγκατάστασης ικτύωσης ad hoc Παρέχουν τρόπο κάλυψης σε περιοχές που υπάρχει δυσκολία καλωδίωσης Παρέχουν υψηλούς ρυθμούς μετάδοσης
Βιοµηχανικά ίκτυα Υπολογιστών Επικοινωνιακά Πρωτόκολλα και Συστήµατα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Xο ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΙΚΤΥΑ Χ.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι ασύρµατες επικοινωνίες τα τελευταία χρόνια έχουν κερδίσει ένα µεγάλο µερίδιο στον τοµέα των επικοινωνιών προσφέροντας σηµαντική ανάπτυξη στον τοµέα της κινητής
Δίκτυα Επικοινωνίας και Υπολογιστών
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Δίκτυα Επικοινωνίας και Υπολογιστών Ενότητα 5 η : Ασύρματα Τοπικά Δίκτυα Γούδος Σωτήριος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΠΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΟΥ WIFI ΙΕΕΕ 802.11 ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ WIMAX VIDEO AWMN(ATHENS WIRELLES ΤΕΛΟΣ 1 ΠΗΓΕΣ METROMOLITAN NETWORK)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΠΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΟΥ WIFI ΙΕΕΕ 802.11 ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ WIMAX VIDEO AWMN(ATHENS WIRELLES METROMOLITAN NETWORK) ΠΗΓΕΣ ΤΕΛΟΣ 1 ΙΕΕΕ 802.11 Τι είναι η ISM (Industrial Scientific and Medical ) ζώνη; Ζώνη
ΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. Ασύρματα Τοπικά ίκτυα
ΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ασύρματα Τοπικά ίκτυα Περίληψη Βασικές αρχές και θέματα υλοποίησης για τα ασύρματα τοπικά δίκτυα Σχεδιαστικοί στόχοι Αρχιτεκτονικές ίκτυα ΙΕΕΕ 802.11 Περιεχόμενα Εισαγωγή στα ασύρματα
ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΑC
ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΥΝΔΕΣΗΣ Το επίπεδο σύνδεσης αποτελείται από δύο υποεπίπεδα: Το υποεπίπεδο ελέγχου προσπέλασης μέσων (Medium Access Control) Το υποεπίπεδο λογικού ελέγχου σύνδεσης (Logical Link Control) To υποεπίπεδο
Ασύρματα Τοπικά Δίκτυα Wireless Local Area Networks (WLAN)
Ασύρματα Τοπικά Δίκτυα Wireless Local Area Networks (WLAN) Ασύρματα LAN Τα ασύρματα τοπικά δίκτυα επιτρέπουν σε σταθμούς εργασίας, servers, εκτυπωτές, αλλά και συσκευές όπως κινητά τηλέφωνα, PDA, τηλεοράσεις,
Συνδεσιμότητα κινητού τηλεφώνου
Συνδεσιμότητα κινητού τηλεφώνου Συνδεσιμότητα κινητού Wifi O όρος WIFI (Wireless Fidelity) χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει τις συσκευές που βασίζονται στην προδιαγραφή και εκπέμπουν σε συχνότητες 2.4GHz.
Ενότητα 3. Στρώµα Ζεύξης: Αρχές Λειτουργίας & Το Υπόδειγµα του Ethernet
Ενότητα 3 Στρώµα Ζεύξης: Αρχές Λειτουργίας & Το Υπόδειγµα του Ethernet Εισαγωγή στις βασικές έννοιες του στρώµατος Ζεύξης (Data Link Layer) στα δίκτυα ΗΥ Γενικές Αρχές Λειτουργίας ηµιουργία Πλαισίων Έλεγχος
Certified Wireless Networks Professional (CWNP) Εξεταστέα Ύλη (Syllabus) Έκδοση 1.0
Certified Wireless Networks Professional (CWNP) Εξεταστέα Ύλη (Syllabus) Πνευµατικά ικαιώµατα Το παρόν είναι πνευµατική ιδιοκτησία της ACTA Α.Ε. και προστατεύεται από την Ελληνική και Ευρωπαϊκή νοµοθεσία
ΑσύρµαταΜητροπολιτικά ίκτυα
ΑσύρµαταΜητροπολιτικά ίκτυα Απαιτήσεις ικτύωση υπολογιστικών συστηµάτων που βρίσκονται διασκορπισµένα σε µια γεωγραφική περιοχή της τάξης µιας «πόλης». Μεγαλύτερό εύρος ζώνης από τα αντίστοιχα τοπικά δίκτυα.
Μάθημα 6: Αρχιτεκτονική TCP/IP
Μάθημα 6: Αρχιτεκτονική TCP/IP 6.1 Συσχέτιση OSI και TCP/IP Η αρχιτεκτονική TCP/IP ακολουθεί ένα πρότυπο διαστρωμάτωσης παρόμοιο με το μοντέλο OSI. Η αντιστοιχία φαίνεται στο σχήμα 6.1. Η ονομασία της
ΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. Ασύρματα Τοπικά ίκτυα
ΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ασύρματα Τοπικά ίκτυα Περίληψη Βασικές αρχές και θέματα υλοποίησης για τα ασύρματα τοπικά δίκτυα Σχεδιαστικοί στόχοι Αρχιτεκτονικές ίκτυα ΙΕΕΕ 802.11 Περιεχόμενα Εισαγωγή στα ασύρματα
ΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. Ασύρματα Τοπικά ίκτυα
ΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ασύρματα Τοπικά ίκτυα Περίληψη Βασικές αρχές και θέματα υλοποίησης για τα ασύρματα τοπικά δίκτυα Σχεδιαστικοί στόχοι Αρχιτεκτονικές ίκτυα ΙΕΕΕ 802.11 Περιεχόμενα Εισαγωγή στα ασύρματα
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ INTERNET
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ INTERNET Κεφάλαιο 4: Τεχνικές Μετάδοσης ΜΕΤΑΓΩΓΗ Τεχνική µεταγωγής ονομάζεται ο τρόπος µε τον οποίο αποκαθίσταται η επικοινωνία ανάµεσα σε δύο κόµβους με σκοπό την
Φροντιστήριο στο Mac Layer Καραγκούνης Δημήτρης
Φροντιστήριο στο Mac Layer Καραγκούνης Δημήτρης Πρωτόκολλα Τυχαίας Προσπέλασης (Random Access Protocols) Αρχές Πρωτοκόλλων RA Όταν υπάρχει πακέτο προς αποστολή, αποστέλλεται με μέγιστο ρυθμό μετάδοσης
Ασύρµατα τοπικά δίκτυα. Σαράντης Πασκαλής Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών
Ασύρµατα τοπικά δίκτυα Σαράντης Πασκαλής Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών 1 Ιστορικό 1970: Πανεπιστήµιο Χαβάης ALOHAnet Το πρώτο ασύρµατο δίκτυο επικοινωνίας υπολογιστών
Περίληψη. Ethernet Δίκτυα Δακτυλίου, (Token Ring) Άλλα Δίκτυα Σύνδεση Τοπικών Δικτύων.
Τοπικά Δίκτυα Περίληψη Ethernet Δίκτυα Δακτυλίου, (Token Ring) Άλλα Δίκτυα Σύνδεση Τοπικών Δικτύων. Αναμεταδότες, Γέφυρες, Μεταγωγείς, δρομολογητές και Πύλες (repeaters, hubs, bridges, switches, routers,
Τρίτη Πρόοδος [110 μονάδες] Απαντήσεις
ΗY335: Δίκτυα Υπολογιστών Χειμερινό Εξάμηνο 2011-20112 Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών Πανεπιστήμιο Κρήτης Διδάσκουσα: Μαρία Παπαδοπούλη 15 Δεκεμβρίου 2011 Τρίτη Πρόοδος [110 μονάδες] Απαντήσεις 1. Θεωρήσετε
Μελέτη Απόδοσης Ασύρματων Δικτύων Multimedia
Πτυχιακή Εργασία Με Θέμα : Μελέτη Απόδοσης Ασύρματων Δικτύων Multimedia Ονοματεπώνυμο : Ιωάννης Μίνως ΑΕΜ : 3120 Τπεύθυνος Καθηγητής : Ιωάννης Βραδελης Ευχαριστίες Ολοκληρώνοντας έναν κύκλο στη ζωή μου
ίκτυα - Internet Μάθηµα 5ο Ενότητες Μαθήµατος Παρασκευή 01 ΕΚ 2006 ιευθυνσιοδότηση στα Τοπικά ίκτυα (LAN).
Ιόνιο Πανεπιστήµιο Τµήµα Αρχειονοµίας-Βιβλιοθηκονοµίας, Κέρκυρα Παρασκευή 01 ΕΚ 2006 ίκτυα - Internet Μάθηµα 5ο Ενότητες Μαθήµατος 1. Τεχνικές Πολλαπλής Πρόσβασης Πρωτόκολλα LAN ιευθυνσιοδότηση στα Τοπικά
Ethernet Ethernet ΙΕΕΕ CSMA/CD
Ethernet Τα τοπικά δίκτυα είναι συνήθως τύπου Ethernet ή λέμε ότι ακολουθούν το πρότυπο ΙΕΕΕ 802.3 Ακολουθούν το μηχανισμό CSMA/CD (Πολλαπλή πρόσβαση με Ακρόαση Φέροντος και Ανίχνευση Συγκρούσεων). Πολλαπλή
Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση MYE006-ΠΛΕ065: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Διάρθρωση μαθήματος Βασικές έννοιες μετάδοσης Διαμόρφωση ορισμός
Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση
Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Διάρθρωση μαθήματος Μετάδοση Βασικές έννοιες Διαμόρφωση ορισμός είδη
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: Σχεδιασµός και Μελέτη Αλγορίθµου για Παροχή ιαφοροποιηµένων Υπηρεσιών σε Εφαρµογές Video, Φωνής και εδοµένων
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Σχεδιασμός του πρωτοκόλλου MAC του προτύπου ΙΕΕΕ 802.11 και αξιολόγηση της απόδοσης του, με δυνατότητα για παράλληλες μεταδόσεις
Περίληψη. Ethernet Δίκτυα Δακτυλίου, (Token Ring) Άλλα Δίκτυα Σύνδεση Τοπικών Δικτύων.
Τοπικά Δίκτυα Περίληψη Ethernet Δίκτυα Δακτυλίου, (Token Ring) Άλλα Δίκτυα Σύνδεση Τοπικών Δικτύων. Αναµεταδότες, Γέφυρες, Μεταγωγείς, δροµολογητές και Πύλες (repeaters, hubs, bridges, switches, routers,
Πρότυπο Αναφοράς Open Systems Interconnection (OSI) Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 5 ο
Πρότυπο Αναφοράς Open Systems Interconnection (OSI) Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 5 ο Πρωτόκολλα και Αρχιτεκτονική Δικτύου Για να ανταλλάξουν δεδομένα δύο σταθμοί, εκτός από την ύπαρξη διαδρομής μεταξύ
Τη φυσική (MAC) διεύθυνση που δίνει ο κατασκευαστής του δικτυακού υλικού στις συσκευές του (π.χ. στις κάρτες δικτύου). Η περιοχή διευθύνσεων που
7.7 Πρωτόκολλο ARP 1 ύο είδη διευθύνσεων: MAC - IP Τη φυσική (MAC) διεύθυνση που δίνει ο κατασκευαστής του δικτυακού υλικού στις συσκευές του (π.χ. στις κάρτες δικτύου). Η περιοχή διευθύνσεων που µπορεί
7.9 ροµολόγηση. Ερωτήσεις
7.9 ροµολόγηση Ερωτήσεις 1. Να δώσετε τον ορισµό της δροµολόγησης; 2. Από τι εξαρτάται η χρονική στιγµή στην οποία λαµβάνονται οι αποφάσεις δροµολόγησης; Να αναφέρετε ποια είναι αυτή στην περίπτωση των
2 η Σειρά Ασκήσεων Data Link Layer
HY335: Δίκτυα Υπολογιστών Χειμερινό Εξάμηνο 2017-2018 Διδάσκουσα: Μαρία Παπαδοπούλη Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών, Πανεπιστημίου Κρήτης 2 η Σειρά Ασκήσεων Data Link Layer Άσκηση 1 Αναφέρεται τα 4 επιθυμητά
1.5.1 ΓΕΦΥΡΑ (BRIDGE) Εικόνα Επίπεδα λειτουργίας επαναλήπτη, γέφυρας, δρομολογητή και πύλης ως προς το μοντέλο OSI.
40 Σύγχρονα τηλεπικοινωνιακά και δικτυακά πρωτόκολλα Εικόνα 1.5.1 Επίπεδα λειτουργίας επαναλήπτη, γέφυρας, δρομολογητή και πύλης ως προς το μοντέλο OSI. 1.5.1 ΓΕΦΥΡΑ (BRIDGE) Οι γέφυρες λειτουργούν τόσο
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Έστω ότι θέλετε να συνδέσετε 20 υπολογιστές με συνδέσεις από σημείο σε σημείο (point-to-point), ώστε να είναι δυνατή η επικοινωνία όλων
LC Sweex Wireless LAN USB 2.0 Adapter 54 Mbps
LC100060 Sweex Wireless LAN USB 2.0 Adapter 54 Mbps Εισαγωγή Σας ευχαριστούµε που αγοράσατε τον προσαρµογέα USB 2.0 ασύρµατου δικτύου 54 Mbps Sweex. Ο προσαρµογέας USB σας επιτρέπει να στήσετε ένα ασύρµατο
Αρχές Δικτύων Επικοινωνιών. Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 4 ο
Αρχές Δικτύων Επικοινωνιών Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 4 ο Τα επικοινωνιακά δίκτυα και οι ανάγκες που εξυπηρετούν Για την επικοινωνία δύο συσκευών απαιτείται να υπάρχει μεταξύ τους σύνδεση από σημείο
Πρωτόκολλα Επικοινωνίας Πρωτόκολλο IP
Πρωτόκολλα Επικοινωνίας Πρωτόκολλο IP Πρωτόκολλα επικοινωνίας Ορισμός Σύνολα προσυμφωνημένων κανόνων που απαιτούνται για τον καθορισμό του τρόπου με τον οποίο επιτυγχάνεται η ανταλλαγή δεδομένων, και επομένως
Πτυχιακή εργασία. «Προσομοίωση λειτουργίας ασύρματου δικτύου με χρήση ΙΕΕΕ e ως πρωτόκολλο»
ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία «Προσομοίωση λειτουργίας ασύρματου δικτύου με χρήση ΙΕΕΕ 802.11e ως πρωτόκολλο» Του φοιτητή Παλιουδάκη Πέτρου
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΝΑΛΥΤΙΚΩΝ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΣΕ ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΙΚΤΥΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν. ΑΛΑΦΟΥΖΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ
Εισαγωγή στην πληροφορική
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Εισαγωγή στην πληροφορική Ενότητα 7: Εισαγωγή στα δίκτυα Η/Υ (μέρος Β) Αγγελίδης Παντελής Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Άδειες Χρήσης Το
Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα άμεσου συνδέσμου: Μέρος Α. Διάρθρωση. Δίκτυα άμεσου συνδέσμου και μοντέλο OSI (1/2) Ευάγγελος Παπαπέτρου
Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα άμεσου συνδέσμου: Μέρος Α Ευάγγελος Παπαπέτρου 2 Τμ. Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής, Παν. Ιωαννίνων 3 Δίκτυα Slotted Reservation Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) ΜΥΥ703: Δίκτυα
A1. Φυσικό επίπεδο 1. Αντιπαραθέσετε (κάνετε τη σύγκριση) με 2-3 προτάσεις την στατιστική πολυπλεξία και την πολυπλεξία με διαίρεση χρόνου.
ΗY335: Δίκτυα Υπολογιστών Χειμερινό Εξάμηνο 2014-2015 Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών Πανεπιστήμιο Κρήτης Διδάσκουσα: Μαρία Παπαδοπούλη 27.10.2014 mockup Πρόοδος Οδηγίες: Η κάθε απάντηση θα πρέπει να συνοδεύεται
Δίκτυα Υπολογιστών I
Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα άμεσου συνδέσμου: Μέρος Α Ευάγγελος Παπαπέτρου Τμ. Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής, Παν. Ιωαννίνων Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) ΜΥΥ703: Δίκτυα Υπολογιστών Ι 1 / 36 Διάρθρωση
Ερώτηση 1 η μεταγωγής κυκλώματος? : Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της. Ερώτηση 2 η : Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της μεταγωγής μηνύματος?
Μετάδοση Δεδομένων Δίκτυα Υπολογιστών 68 Ερώτηση 1 η μεταγωγής κυκλώματος? : Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της Απάντηση : Στα δίκτυα μεταγωγής κυκλώματος (circuit switching networks), η μετάδοση των
Σχήμα 1: TCP αποστολέας με παράθυρο αποστολέα = 1
I. Παράδειγμα 1: Απόδοση TCP με παράθυρο αποστολέα = 1 a. Ο μηχανισμός όπως έχει περιγραφεί ως τώρα στέλνει μόνο ένα πακέτο και σταματάει να μεταδίδει έως ότου πάρει το ack του πακέτου αυτού (λειτουργία
7.3 Πρωτόκολλο TCP. 1. Το TCP πρωτόκολλο παρέχει υπηρεσίες προσανατολισµένες σε σύνδεση. Σ Λ
Ερωτήσεις 7.3 Πρωτόκολλο TCP 1. Τι είναι το τµήµα (segment) στο πρωτόκολλο TCP; Από ποια µέρη αποτελείται; 2. Για ποιο σκοπό χρησιµοποιείται ο Αριθµός ειράς στην επικεφαλίδα ενός segment TCP; 3. την περίπτωση
Επιχειρησιακή ιαδικτύωση
Επιχειρησιακή ιαδικτύωση Τοπικά ίκτυα Γ. ιακονικολάου Γ.Διακονικολάου, Η.Μπούρας, Α.Αγιακάτσικα 1 Σκοπός Κεφαλαίου Τι είναι το τοπικό δίκτυο (LAN); Κατανόηση των συστατικών μερών ενός LAN Είδη και πιθανές
Εισαγωγή στο 802.11 AC Συμβουλές και Λύσεις Υλοποίησης Ασύρματων Δικτύων στο RouterOS v6 MUM 2015 GREECE. Ελευθέριος Λιοδάκης
Εισαγωγή στο 802.11 AC Συμβουλές και Λύσεις Υλοποίησης Ασύρματων Δικτύων στο RouterOS v6 MUM 2015 GREECE Ελευθέριος Λιοδάκης Σχετικά με εμένα! Λιοδάκης Ελευθέριος D&C ELECTRONICS MikroTik Certified Consultant
Γενικές Αρχές. Τεχνολογία ικτύων Επικοινωνιών ΙΙ
Τεχνολογία ικτύων Επικοινωνιών ΙΙ 7.1.1. Γενικές Αρχές 1. Τι ονοµάζεται επικοινωνιακό υποδίκτυο και ποιο είναι το έργο του; Το σύνολο όλων των ενδιάµεσων κόµβων που εξασφαλίζουν την επικοινωνία µεταξύ
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής
Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ORBCOMM Study and simulation of ORBCOMM physical layer ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΣΑΝΙΔΟΥ
Ασύρµατα Τοπικά ίκτυα
Ασύρµατα Τοπικά ίκτυα ρ. Νίκος Πασσάς Εργαστήριο ικτύων Επικοινωνιών Πανεπιστήµιο Αθηνών passas@di.uoa.gr ιατµηµατικό ΠΜΣ στην ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ και ΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΙΚΤΥΩΝ 2/12/2003 1 Περιεχόµενα
ιαδίκτυα & Ενδοδίκτυα Η/Υ
ιαδίκτυα & Ενδοδίκτυα Η/Υ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΙΑ ΙΚΤΥΩΣΗΣ (Kεφ. 15) IPV6 ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΙΡ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ επί του κεφ. 15 Βιβλίο Μαθήµατος: Επικοινωνίες Υπολογιστών & εδοµένων, William Stallings, 6/e, 2000. ΕΥ -
Συσκευές Τηλεπικοινωνιών και Δικτύωσης. Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 9 ο
Συσκευές Τηλεπικοινωνιών και Δικτύωσης Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 9 ο Εισαγωγή Ένα δίκτυο αποτελείται από ενεργά και παθητικά στοιχεία. Στα παθητικά στοιχεία εντάσσονται τα καλώδια και τα εξαρτήματα
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Η/Υ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ «Σχεδιασμός και μελέτη απόδοσης μηχανισμού για την ενοποιημένη μετάδοση πληροφορίας
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ INTERNET
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ INTERNET Κεφάλαιο 6: Συσκευές τηλεπικοινωνιών και δικτύωσης (Θ) Ενεργά στοιχεία δικτύων Δύο συστήματα Η/Υ μπορούν να συνδεθούν χρησιμοποιώντας: Δια-αποδιαμορφωτές
Λύση: Λύση: Λύση: Λύση:
1. Ένας δίαυλος έχει ρυθµό δεδοµένων 4 kbps και καθυστέρηση διάδοσης 20 msec. Για ποια περιοχή µηκών των πλαισίων µπορεί η µέθοδος παύσης και αναµονής να έχει απόδοση τουλάχιστον 50%; Η απόδοση θα είναι
Ασύρµατη λειτουργία (µόνο σε επιλεγµένα µοντέλα)
Ασύρµατη λειτουργία (µόνο σε επιλεγµένα µοντέλα) Οδηγός χρήσης Copyright 2007 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Η επωνυµία Windows είναι εµπορικό σήµα κατατεθέν της εταιρείας Microsoft Corporation.
ZigBee. Φοιτητής: Μόσχογλου Στυλιανός Επιβλέπων καθηγητής: κ. Δοκουζγιάννης Σταύρος
ZigBee Φοιτητής: Μόσχογλου Στυλιανός Επιβλέπων καθηγητής: κ. Δοκουζγιάννης Σταύρος Τι είναι το ZigBee; Ένα τυποποιημένο πρωτόκολλο χαμηλής Κατανάλωσης Ισχύος σε Wireless Persnal Area Netwrks (WPANs) Ένα
Διάρθρωση. Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα άμεσου συνδέσμου: Μέρος Α. Διάρθρωση. Δίκτυα άμεσου συνδέσμου και μοντέλο OSI (1/2) Ευάγγελος Παπαπέτρου
Δίκτυα Υπολογιστών I Δίκτυα άμεσου συνδέσμου: Μέρος Α Ευάγγελος Παπαπέτρου Τμ. Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής, Παν. Ιωαννίνων 3 Δίκτυα Slotted Reservation Ε.Παπαπέτρου (Τμ.Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής) ΜΥΥ703: Δίκτυα
Δίκτυα Απευθείας Ζεύξης. Επικοινωνία µεταξύ δύο υπολογιστών οι οποίοι είναι απευθείας συνδεδεµένοι.
Δίκτυα Απευθείας Ζεύξης Επικοινωνία µεταξύ δύο υπολογιστών οι οποίοι είναι απευθείας συνδεδεµένοι. Περίληψη Ζεύξεις σηµείου προς σηµείο (point-to-point links) Πλαισίωση (framing) Ανίχνευση και διόρθωση
1. Περιγράψετε τον πιο σημαντικό ρόλο του κάθε επιπέδου της TCP/IP στοίβας (δίνοντας και το όνομα του).
ΗY335: Δίκτυα Υπολογιστών Χειμερινό Εξάμηνο 2014-2015 Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών Πανεπιστήμιο Κρήτης Διδάσκουσα: Μαρία Παπαδοπούλη 20.11.20104 Πρόοδος Οδηγίες: Η κάθε απάντηση θα πρέπει να συνοδεύεται
Πρόσβαση στο ίκτυο (Network Access) & ιασύνδεση ικτύων (internetworking) Ενότητα ΣΤ
Ιόνιο Πανεπιστήµιο Τµήµα Αρχειονοµίας Βιβλιοθηκονοµίας ίκτυα Η/Υ Πρόσβαση στο ίκτυο (Network Access) & ιασύνδεση ικτύων (internetworking) Ενότητα ΣΤ ρ. Ε. Μάγκος Ενότητες Μαθήµατος 1. Επίπεδο 2 στο Μοντέλο
Δίκτυα Η/Υ Θεωρία. Διάλεξη 2η
Δίκτυα Η/Υ Θεωρία Διάλεξη 2η Kάρτες Δικτύωσης (NIC-Network Interface Controller) Βασικές εντολές δρομολόγησης και ανίχνευσης Η κάρτα δικτύου συνδέει τον υπολογιστή στο τοπικό δίκτυο παράγει και λαμβάνει
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 5ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 5ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 14. Ποιος είναι ο ρόλος των καρτών δικτύου (Network Interface Card, NIC); Απάντηση: Οι κάρτες δικτύου χρησιμοποιούνται για να συνδέσουν
ΗY335: Δίκτυα Υπολογιστών Χειμερινό Εξάμηνο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών Πανεπιστήμιο Κρήτης Διδάσκουσα: Μαρία Παπαδοπούλη 16 Νοεμβρίου 2013
ΗY335: Δίκτυα Υπολογιστών Χειμερινό Εξάμηνο 2013-2014 Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών Πανεπιστήμιο Κρήτης Διδάσκουσα: Μαρία Παπαδοπούλη 16 Νοεμβρίου 2013 Λύσεις Πρώτης Προόδου (συνολικά 100 μονάδες) 1. Αντιπαραθέσετε
Πρωτόκολλα Διαδικτύου Μέρος 2ο. Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 3 ο
Πρωτόκολλα Διαδικτύου Μέρος 2ο Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 3 ο Internet Protocol (IP) Στο επίπεδο δικτύου της τεχνολογίας TCP/IP, συναντάμε το πρωτόκολλο IP. Η λειτουργία του IP βασίζεται αποκλειστικά
Σχολή Προγραµµατιστών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (ΣΠΗΥ) Τµήµα Προγραµµατιστών Σειρά 112
Σχολή Προγραµµατιστών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (ΣΠΗΥ) Τµήµα Προγραµµατιστών Σειρά 112 Πλωτάρχης Γ. ΚΑΤΣΗΣ ΠΝ Γιατί χρησιµοποιούµε δίκτυα? Δίκτυο Σύνολο Η/Υ και συσκευών Συνδεδεµένα µε κάποιο µέσο Stand-alone
Τοπικά Δίκτυα. Ethernet Δίκτυα Δακτυλίου, (Token Ring) Άλλα Δίκτυα Σύνδεση Τοπικών Δικτύων.
Τοπικά Δίκτυα Περίληψη Ethernet Δίκτυα Δακτυλίου, (Token Ring) Άλλα Δίκτυα Σύνδεση Τοπικών Δικτύων. Αναμεταδότες, Γέφυρες, Μεταγωγείς, δρομολογητές και Πύλες (repeaters, hubs, bridges, switches, routers,
Μάθημα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες
Μάθημα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες Τεχνικές Μετάδοσης : Διαμόρφωση και πολυπλεξία Μάθημα 10 ο 11 ο 12 ο ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τομέας Επικοινωνιών και Επεξεργασίας Σήματος Τμήμα Πληροφορικής
Μελέτη και Προσομοίωση n πομπού για ασύρματη πρόσβαση ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Μελέτη και Προσομοίωση 802.11n πομπού για ασύρματη πρόσβαση ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ A) Προσομοίωση του φάσματος του καναλιού του προτύπου για να φανεί
«ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΟΜΠΟΔΕΚΤΗ ΚΥΨΕΛΩΤΟΥ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ»
«ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΟΜΠΟΔΕΚΤΗ ΚΥΨΕΛΩΤΟΥ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ» FEASIBILITY STUDY AND LAB MEASUREMENTS OF A CELLULAR TELECOMMUNICATIONS TRANSCEIVER Δεσπότης Χρήστος Δάλατζης
Ενότητα 1. Εισαγωγή στις βασικές έννοιες των ικτύων ΗΥ
Ενότητα 1 Εισαγωγή στις βασικές έννοιες των ικτύων ΗΥ Εύρος Ζώνης και Ταχύτητα Μετάδοσης Η ταχύτητα µετάδοσης [εύρος ζώνης (banwidth)] των δεδοµένων αποτελεί ένα δείκτη επίδοσης των δικτύων και συνήθως
Κεφάλαιο 1 Ε Π Α Ν Α Λ Η Ψ Η. Αρχές Δικτύων Επικοινωνιών
Κεφάλαιο 1 Ε Π Α Ν Α Λ Η Ψ Η Αρχές Δικτύων Επικοινωνιών Τι είναι επικοινωνία; Είναι η διαδικασία αποστολής πληροφοριών από ένα πομπό σε κάποιο δέκτη. Η Τηλεπικοινωνία είναι η επικοινωνία από απόσταση (τηλε-).
Νέες Επικοινωνιακές Τεχνολογίες
Νέες Επικοινωνιακές Τεχνολογίες Λύσεις Θεμάτων http://nop33.wordpress.com Τι ορίζουμε ως Τοπικό Δίκτυο Υπολογιστών; Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των Τοπικών Δικτύων; Ποιες οι βασικές τοπολογίες
Πακέτα, Πλαίσια και Ανίχνευση Σφαλμάτων
ΔΙΚΤΥΑ Π. Φουληράς Πακέτα, Πλαίσια και Ανίχνευση Σφαλμάτων Οποιοδήποτε δικτυακό σύστημα παραχωρεί σε μία εφαρμογή αποκλειστική χρήση των μεριζομένων πόρων θέτει σε εμπλοκή τους άλλους υπολογιστές για απαράδεκτα
ιαδίκτυα & Ενδοδίκτυα Η/Υ
ιαδίκτυα & Ενδοδίκτυα Η/Υ (Kεφ. 10) ΑΡΧΕΣ ΜΕΤΑΓΩΓΗΣ ΠΑΚΕΤΩΝ Τεχνική Μεταγωγής Μέγεθος Πακέτου Σύγκριση Μεταγωγής Κυκλώµατος και Μεταγωγής Πακέτου Εξωτερική και Εσωτερική Λειτουργία Βιβλίο Μαθήµατος: Επικοινωνίες
Μάθημα 5: To Μοντέλο Αναφοράς O.S.I.
Μάθημα 5: To Μοντέλο Αναφοράς O.S.I. 5.1 Γενικά Τα πρώτα δίκτυα χαρακτηρίζονταν από την «κλειστή» αρχιτεκτονική τους με την έννοια ότι αυτή ήταν γνωστή μόνο στην εταιρία που την είχε σχεδιάσει. Με τον
Υπόστρωμα Ελέγχου Πρόσβασης Μέσου
Υπόστρωμα Ελέγχου Πρόσβασης Μέσου Medium Access Control Sub-layer. Πρόβλημα Υπάρχει ένα κανάλι το οποίο «μοιράζονται» πολλοί κόμβοι. Πρόβλημα: Ποίος μεταδίδει και πότε; 1 Περίληψη Κανάλια πολλαπλής πρόσβασης
Κινητές Επικοινωνίες & Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Κινητές Επικοινωνίες & Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα Ενότητα : Στρώμα Ζεύξης στα Δίκτυα ΗΥ- Ethernet MAC Στρώμα Σαββαΐδης Στυλιανός
ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΙΚΤΥΑ
ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΕΡΒΑΣ ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΙΚΤΥΑ ΑΡΤΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2005 ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΙΚΤΥΑ ΣΠΟΥ ΑΣΤΗΣ: ΖΕΡΒΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ ΣΠΥΡΙ ΟΥΛΑ ΑΡΤΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2005
Ασύρµατη λειτουργία (µόνο σε επιλεγµένα µοντέλα)
Ασύρµατη λειτουργία (µόνο σε επιλεγµένα µοντέλα) Οδηγός χρήσης Copyright 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Οι επωνυµίες Microsoft και Windows είναι εµπορικά σήµατα κατατεθέντα της εταιρίας