Δύο γυναίκες περισσότερες από το 2009 εξελέγησαν στην Βουλή των Ελλήνων

Δύο γυναίκες περισσότερες από το 2009 εξελέγησαν στην Βουλή των Ελλήνων Δύο γυναίκες περισσότερες εξελέγησαν στις Εθνικές εκλογές της 6 ης Μαΐου συγκριτικά με τον αριθμό των βουλευτίνων που συμμετείχαν στο ελληνικό Κοινοβούλιο μετά τις εκλογές του 2009. υγκεκριμένα εξελέγησαν πενήντα τέσσερις (54) γυναίκες, έναντι πενήντα δύο (52) γυναικών το 2009, αριθμός που αντιστοιχεί στο 18% επί του συνόλου των βουλευτών. Ση μεγαλύτερη αντιπροσώπευση γυναικών έχει επιτύχει ο υνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΤΡΙΖΑ), καθώς στο σύνολο των πενήντα δύο (52) βουλευτών της κοινοβουλευτικής του ομάδας, οι δεκαεπτά (17) είναι γυναίκες. Έτσι, στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΤΡΙΖΑ οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 32,69% των εκλεγμένων βουλευτών. Δεύτερο σε ποσοστό γυναικών στην κοινοβουλευτική ομάδα, αλλά τέταρτο σε αριθμό εκλεγμένων βουλευτών έρχεται το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ). Ειδικότερα, σε σύνολο είκοσι έξι (26) βουλευτών, οι επτά (7) είναι γυναίκες, ποσοστό που ανέρχεται στο 26,92%. τη Δημοκρατική Αριστερά (ΔΗΜΑΡ) οι γυναίκες αποτελούν το 26,32% των εκλεγμένων βουλευτών, με πέντε (5) γυναίκες μεταξύ των δεκαεννέα (19) βουλευτών της κοινοβουλευτικής ομάδας. Σρίτο κόμμα σε ποσοστό και σε αριθμό εκλεγμένων γυναικών είναι οι Ανεξάρτητοι Έλληνες με οκτώ (8) γυναίκες στην κοινοβουλευτική του ομάδα, η οποία συνολικά αριθμεί τριάντα τρεις (33) βουλευτές, ποσοστό 24,24%. τη Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) οι γυναίκες αποτελούν το 11,11% των εκλεγμένων βουλευτών, καθώς εκλέχθηκαν δώδεκα (12) γυναίκες σε σύνολο εκατόν οχτώ

(108) συνολικά βουλευτών. την κοινοβουλευτική ομάδα του Πανελλήνιου οσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑΟΚ) οι γυναίκες αποτελούν το 9,76%, σύνολο σαράντα ενός (41) βουλευτών, μόνο οι τέσσερις (4) είναι γυναίκες. Όσο για τη Φρυσή Αυγή, μοναδική γυναικεία επιλογή αποτελεί η σύζυγος του προέδρου του κόμματος επί συνόλου είκοσι ενός (21) βουλευτών (4,76%) ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΕΞΕΛΕΓΗΣΑΝ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΜΑΙΟΥ 2012 ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΥΕΡΕΙΑ ΓΤΝΑΙΚΕ ΠΟΤ ΕΚΛΕΦΘΗΚΑΝ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ Α Αθηνών Όλγα Κεφαλογιάννη Υωτεινή Πιπιλή Β Αθηνών οφία Βούλτεψη Άννα Καραμανλή Κατερίνα Παπακώστα Αττικής Ηλείας Καρδίτσας Καστοριάς ερρών Υωκίδος Γεωργία Μαρτίνου Διονυσία Αυγερινοπούλου Ασημίνα κόνδρα Μαρία Αντωνίου Υωτεινή Αραμπατζή Ασπασία Μανδρέκα Α Θεσσαλονίκης Ελένη Ράπτη ΤΡΙΖΑ Επικρατείας: Θεανώ Υωτίου Α Αθήνας Ζωή Κωνσταντοπούλου Β Αθήνας οφία ακοράφα Ρένα Δούρου Νάντια-Όλγα Βαλαβάνη Β Πειραιά Σζένη Βαμβακά Α Θεσσαλονίκης Δέσποινα Φαραλαμπίδου Β Θεσσαλονίκης Λίτσα Αμμανατίδου-Πασχαλίδου

Άρτας Αχαΐας Ηλείας Κορινθίας Ημαθίας Φαλκιδικής Λάρισας Κεφαλληνίας Κιλκίς Όλγα Γεροβασίλη Μαρία Κανελλοπούλου Εφη Γεωργοπούλου Μαρία Θελερίτη Ξανθίππη Καρανίκα Αικατερίνη Ιγγλέζη Ηρώ Διώτη Αφροδίτη Θεοπεφτάτου Ειρήνη Αγαθοπούλου ΠΑΟΚ Επικρατείας Αττικής Μεσσηνίας Πέλλας Υώφη Γεννηματά Εύη Φριστοφιλοπούλου Νάντια Γιαννακοπούλου Θεοδώρα Σζάκρη ΑΝΕΞΑΡΣΗΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕ Α Αθήνας Έλενα Κουντουρά Αττικής Δωδεκάνησα Ευγενία Πρεβεζάνου Αρβανίτη Μίκα Ιατρίδη Α Θεσσαλονίκης Φρυσούλα-Μαρία Γιαταγάνα Β Θεσσαλονίκης ταυρούλα Ξουλίδου Κοζάνη Μαγνησία έρρες Ραχήλ Μακρή Μαρίνα Φρυσοβελώνη Μαρία Κόλλια-Σσαρουχά ΚΚΕ Α Αθήνας Λιάνα Κανέλλη Β Αθήνας Αλέκα Παπαρήγα Λίνα Κροκίδη Α Πειραιώς Ελπίδα Παντελάκη Β Πειραιώς Διαμάντω Μανωλάκου Ημαθίας Ιωάννα οφρόνωφ Β Θεσσαλονίκης Ελένη Γερασιμίδου ΦΡΤΗ ΑΤΓΗ Β Αθήνας Ελένη Ζαρούλια

ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΚΗ ΑΡΙΣΕΡΑ Α Πειραιώς Μαρία Ρεπούση Β Πειραιώς Μαρία Γιαννακάκη Α Θεσσαλονίκης Ασημίνα Ξηροτύρη-Αικατερινάρη Β Θεσσαλονίκης Αικατερίνη Μάρκου Κοζάνης Θεοδώρα Σσικαρδάνη *Συγκέντρωση και επεξεργασία δεδομένων: Διεύθυνση Προγραμματισμού, Ανάπτυξης και Απασχόλησης της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων. Σημειώνεται ότι η επικαιροποίηση των στοιχείων που παρουσιάζονται έχει πραγματοποιηθεί την 14 η Μαΐου και ενδεχομένως να υπάρξουν διαφοροποιήσεις μετά την τελική επικύρωση των αποτελεσμάτων από τα αρμόδια κατά τόπους Πρωτοδικεία. Αψηφήστε τα στερεότυπα. Χηφίστε και γυναίκες Σο σύνθημα που είχε χρησιμοποιήσει στην καμπάνια που έκανε το 2010 η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Υύλων για τις αυτοδιοικητικές εκλογές ήταν «Αψηφήστε τα στερεότυπα σε αυτές τις εκλογές. Χηφίστε και γυναίκες». «Στόχος», όπως σημειώνεται στο σχετικό φυλλάδιο, «ήταν αφενός η ευαισθητοποίηση του κοινού για την ανατροπή των στερεότυπων αντιλήψεων για τα δυο φύλα στο χώρο της πολιτικής και αφετέρου η υποστήριξη και ενίσχυση των γυναικών υποψηφίων μέσω της διανομής σχετικού έντυπου υλικού». Με έναν ανάλογο τρόπο είχε επιδιώξει και φέτος να απευθυνθεί στην κοινή γνώμη η ΓΓΙΥ ενόψει των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών. Όμως δεν μπόρεσε Σο Εθνικό υμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΡ) απέρριψε την αίτηση και τη σχετική ένσταση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Υύλων για προβολή τηλεοπτικού μηνύματος, προκειμένου να ενισχυθεί η συμμετοχή των γυναικών στη Βουλή. ημειώνεται δε ότι πρόκειται για το ίδιο μήνυμα που είχε εγκριθεί και προβλήθηκε το 2010 για τον ίδιο σκοπό στο πλαίσιο των Αυτοδιοικητικών εκλογών. ύμφωνα με την απόφαση του ΕΡ «το αίτημα δεν μπορεί να γίνει δεκτό διότι υπερβαίνει τον στόχο της ισότητας των φύλων στη βάση αξιοκρατικών κριτηρίων». Όμως «η απόφαση αυτή άνετα θα μπορούσε να προσβληθεί δικαστικά και να καταπέσει», όπως σημειώνει η Επίκουρη Καθηγήτρια υνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, κ. Λίνα Παπαδοπούλου**. Ειδικότερα, το άρθρο 116 παρ. 2 του υντάγματος, στη συνταγματική αναθεώρηση του 2001, ορίζει ότι δεν

αποτελεί διάκριση λόγω φύλου η λήψη θετικών μέτρων για την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Αν και το κράτος, λοιπόν, θεωρεί θεμιτές τις ενέργειες για την άρση των ανισοτήτων που υφίστανται στην πράξη, το ΕΡ τις αμφισβητεί. Εξήντα χρόνια μετά την απόκτηση πλήρη πολιτικών δικαιωμάτων για τις Ελληνίδες, κάποιοι θεσμοί μοιάζει να μη συμμερίζονται τον αγώνα για ίση εκπροσώπηση στον πολιτικό βίο. Η δύσκολη πορεία της γυναικείας εκπροσώπησης στο ελληνικό Κοινοβούλιο Οι γυναίκες απέκτησαν στην Ελλάδα πλήρη πολιτικά δικαιώματα το 1952. τις 18 Ιανουαρίου 1953 εκλέχθηκε η πρώτη Ελληνίδα βουλευτής, η Ελένη κούρα, με την παράταξη Ελληνικός υναγερμός. Σο 1956 η χώρα απέκτησε την πρώτη γυναίκα Τπουργό, την Λίνα Σσαλδάρη, Τπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας και Βουλευτής του κόμματος της ΕΡΕ. Άλλη μια κυρία εκλέχθηκε στη Βουλή το 1956: ήταν η Βάσω Θανασέκου με την ΕΔΑ. Ο αριθμός των γυναικών βουλευτών ανέβηκε στις τέσσερις (4) το 1958. Σο 1961 και οι τρεις κυρίες που εξελέγησαν βουλευτίνες προέρχονταν από την ΕΔΑ, ήταν οι: Ελένη Μπενά, Μαρία βώλου, Ασημίνα Γιάννου. Η Μαρία Καραγιώργη (ΕΔΑ) ήταν η μόνη που εξελέγη στα ταραγμένα χρόνια του 1963 και επανεξελέγη το 1964 μαζί με την Ηρώ Λάμπρου από την Ένωση Κέντρου. τις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές, το 1974, μπήκαν στη Βουλή επτά (7) γυναίκες μεταξύ των οποίων οι: Ελένη Βλάχου (ΝΔ), η Αννα υνοδινού (ΝΔ), η ύλβα Ακρίτα (ΠΑΟΚ) και η Βιργινία Σσουδερού (ΕΚ/ΚΟΔΗΟ). Έναν χρόνο αργότερα, το ύνταγμα του 1975 είναι το πρώτο ύνταγμα της Ελλάδας που ορίζει ρητά ότι «όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου». τις εκλογές του 1977, ο αριθμός των γυναικών που εξελέγησαν στη Βουλή ξεπέρασε για πρώτη φορά τον αριθμό 10! Εξελέγησαν δώδεκα (12) γυναίκες. Όμως στις βουλευτικές εκλογές του 1981 εξελέγησαν έντεκα (11) γυναίκες. Μετά τις εκλογές εκείνες συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά το ζήτημα της ισότητας των φύλων στο κοινωνικό και οικονομικό πρόγραμμα μιας κυβέρνησης. Παρόλα αυτά, στις εκλογές του 1985 ο αριθμός των βουλευτίνων ήταν μόλις δώδεκα(12). Οι γυναίκες βουλευτές έφτασαν τις είκοσι (20) στις εκλογές του 1989, αλλά

μειώθηκαν στις δεκαπέντε (15) το 1990, αυξήθηκαν στις δεκαοχτώ (18), το 1993 και στις δεκαεννέα (19) το 1996. Από το 2000 ο αριθμός των εκλεγμένων γυναικών στο ελληνικό Κοινοβούλιο ους αυξήθηκε αιφνίδια: τριάντα μία (31) εξελέγησαν το 2000, τριάντα εννέα (39) εξελέγησαν το 2004, σαράντα οχτώ (48) εξελέγησαν το 2007. Σο 2008 με το άρθρο 3 του Ν. 3636/2008 καθιερώθηκε η ποσόστωση, σύμφωνα με την οποία ο αριθμός των υποψηφίων από κάθε φύλο στους συνδυασμούς των κομμάτων πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με το 1/3 του συνολικού αριθμού των υποψηφίων, στο σύνολο της επικράτειας. Η ποσόστωση είχε ως αποτέλεσμα να εκλεγούν πενήντα δύο (52) γυναίκες βουλευτές το 2009. Όμως πρόκειται μόλις για το 17,3% του συνόλου των βουλευτών, όταν ο μέσος όρος της ΕΕ των 25 ήταν 24,2%. Με λίγα λόγια, για να φθάσουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο θα πρέπει να εκπροσωπούμαστε από 73 βουλευτίνες. Γιατί είναι τόσο αργή η πρόοδος; Ο Ν.3636/2008 -που ήρθε να τροποποιήσει το Ν.3231/2004 για την εκλογή βουλευτών- προσπάθησε «να κατασκευάσει πραγματικότητα», σημειώνει η κ. Λίνα Παπαδοπούλου. Σελικά, όμως, δεν κατάφερε να την αντικατοπτρίσει Διότι η πολιτική παραμένει στη χώρα μας καταρχήν ανδρική υπόθεση, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλά από τα κόμματα (όπως προκύπτει και από τους παρακάτω Πίνακες όπου παρουσιάζονται σχετικά στοιχεία για τα κόμματα με κοινοβουλευτική εκπροσώπηση) φρόντισαν ώστε το ποσοστό των γυναικών υποψηφίων να ικανοποιεί οριακά τη διάταξη του νόμου. Εξαίρεση αποτελεί η Κοινωνική υμφωνία -της οποίας ηγείται γυναίκα.

Πίνακας 1. Συμμετοχή κατά φύλο στα Ψηφοδέλτια Επικρατείας των κομμάτων ΧΗΥΟΔΕΛΣΙΟ ΕΠΙΚΡΑΣΕΙΑ ΚΟΜΜΑ ΓΤΝΑΙΚΕ ΑΝΔΡΕ ΤΝΟΛΟ ΠΟΟΣΟ ΓΤΝΑΙΚΨΝ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ 3 9 12 25% ΤΡΙΖΑ 6 6 12 50% ΠΑΟΚ 5 7 12 42% ΑΝΕΞΑΡΣΗΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕ 4 8 12 30% ΚΚΕ 2 10 12 17% ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΚΗ ΑΡΙΣΕΡΑ 4 8 12 30% ΛΑΟ 3 9 12 25% ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΚΗ ΤΜΜΑΦΙΑ ΚΟΙΝΨΝΙΚΗ ΤΜΥΨΝΙΑ 3 9 12 25% 4 (επικεφαλής) 8 12 30% Πίνακας 2. Ποσοστό συμμετοχής γυναικών στα Ψηφοδέλτια των κομμάτων στο σύνολο της χώρας ΚΟΜΜΑ ΠΟΟΣΟ ΓΤΝΑΙΚΨΝ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ 33,49% ΤΡΙΖΑ 33,02% ΠΑΟΚ 35,78% ΑΝΕΞΑΡΣΗΣΟΙ ΕΛΛΗΝΕ 35,15% ΚΚΕ 35,85% ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΚΗ ΑΡΙΣΕΡΑ 34,44% ΛΑΟ 33,81% ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΚΗ ΤΜΜΑΦΙΑ 34% ΚΟΙΝΨΝΙΚΗ ΤΜΥΨΝΙΑ 40,55%

Και μπορεί το 1/3 του συνολικού αριθμού των υποψηφίων να είναι γυναίκες, όμως το ποσοστό αυτό ορίζεται στο σύνολο της επικράτειας και όχι ανά εκλογική περιφέρεια. Ψς γενική τάση, οι γυναίκες «συγκεντρώνονται» στα ψηφοδέλτια των μεγάλων αστικών κέντρων και υπο-εκπροσωπούνται στην περιφέρεια. Με αυτόν τον τρόπο, μοιραία, μειώνονται οι πιθανότητες να εκπροσωπηθούν σε μεγαλύτερο ποσοστό στο εθνικό Κοινοβούλιο. Βέβαια το γεγονός ότι ο νόμος ορίζει ότι το 1/3 αφορά το σύνολο της χώρας και όχι κάθε εκλογική περιφέρεια, δεν είναι ο μοναδικός λόγος για την υποεκπροσώπηση των γυναικών. Όπως εμφατικά σημειώνει η κ. Λίνα Παπαδοπούλου, «οι λόγοι για τους οποίους περισσότερες γυναίκες λένε όχι στην πολιτική, δεν είναι άσχετοι με τον κοινωνικό τους ρόλο. Ο τρόπος που έχει δομηθεί η πολιτική δράση στην Ελλάδα είναι ανδροκρατικός». Οι ατελείωτες ώρες συσκέψεων και συνελεύσεων, που αρχίζουν στις έξι το απόγευμα και φθάνουν μέχρι τις δώδεκα και τη μία το βράδυ, αποτρέπουν τις γυναίκες από την περισσότερο ενεργή εμπλοκή τους, καθώς το 24ωρο των γυναικών περιλαμβάνει επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις, σε αντίθεση με τα όσα «ορίζουν» τα στερεότυπα για τους άνδρες, σύμφωνα με τα οποία οι άνδρες είναι κοινωνικά αποδεκτό να ασχολούνται μόνο με την εργασία και να συμβάλλουν ελάχιστα να στις υπόλοιπες δραστηριότητες της οικογένειας. «Η αύξηση της ποσόστωσης από το 33,3% στο 40% ή και το 50% είναι εφικτή και μπορεί να γίνει αποδεκτή από την ελληνική κοινωνία», σημειώνει η κ. Παπαδοπούλου. Εξίσου ώριμη φαίνεται να είναι η ελληνική κοινωνία για να αποδεχθεί τήρηση της ποσόστωσης όχι στο σύνολο της επικράτειας, αλλά σε επίπεδο εκλογικής περιφέρειας, ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες εκλογής γυναικών. Όπως σημειώνει η κ. Λίνα Παπαδοπούλου: «Κάτι τέτοιο θα ήταν ιδιαιτέρως ωφέλιμο στη σημερινή Ελλάδα όπου τα στοιχεία που συνοδεύουν τη γυναικεία προσωπικότητα -μεγαλύτερη διαλλακτικότητα και αυξημένο πνεύμα συνεργασίαςμάλλον ταιριάζουν περισσότερο με τις απαιτήσεις των καιρών». Εξάλλου όσες γυναίκες καταφέρνουν να περάσουν το κατώφλι της πολιτικής -και όχι μόνο- είναι συχνά ικανότερες από τους άνδρες συναδέλφους τους. Όπως χαρακτηριστικά λέει η κ. Λίνα Παπαδοπούλου «η γυναίκα πρέπει να έχει δέκα φορές

περισσότερες ικανότητες από τον άνδρα που βρίσκεται στην ίδια θέση». **Η Λίνα Παπαδοπούλου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στο Τμήμα Νομικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Μέλος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων για την Επεξεργασία Σχεδίου Νόμου για την Ουσιαστική Ισότητα των Φύλων. Δραγατσανίου 8, 10559, Αθήνα, Ελλάδα -- Website: www.isotita.gr -- E-mail: info@isotita.gr