ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 15/2015

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΡΙΤΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 15/2015 Η κατά τις διατάξεις του άρθρου 10 3 του Ν. 998/1979 «Περί προστασίας των δασών και δασικών εκτάσεων της Χώρας», όπως αυτές τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν με τις διατάξεις της 5 του άρθρου 1 του ν. 3208/2003, σε συνδυασμό και προς την με αριθμό 90406/10.1.2005 Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Δικαιοσύνης και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ΤΡΙΤΗ Πρωτοβάθμια Επιτροπή Επιλύσεως Δασικών Αμφισβητήσεων Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως Ανατολικής Αττικής, που αριθμήθηκε και συγκροτήθηκε με την με αριθμό 505/26.2.2013 Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Aποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, αποτελούμενη από τους Αναστάσιο Αναστασίου, Πρόεδρο Πρωτοδικών Αθηνών, ως Πρόεδρο και τις Γλυκερία Ντασιοπούλου, Δασολόγο του Δασαρχείου Πεντέλης Αττικής και Ανθή Κακιού, Γεωπόνο της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής, ως μέλη αυτής. Συνεδρίασε δημόσια στις 18.3.2014 στα Γραφεία της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής, παρουσία του Γραμματέα Αθανάσιου Κουτσόπουλου, Δασοπόνου, μετά από πρόσκληση του Προέδρου αυτής, για να κρίνει: Τις με αριθμό πρωτοκόλλου 757/4.3.2013 αντιρρήσεις του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από την Μαγδαληνή Γεράκη, Δασολόγο της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής. ΚΑΤΑ Της με αριθμό πρωτοκόλλου 334/15.2.2013 πράξης χαρακτηρισμού του Δασάρχη Καπανδριτίου Αττικής Απόστολου Σταθόπουλου, Δασολόγου, ο οποίος παρέστη αυτοπροσώπως. Κατά τη συζήτηση της υποθέσεως, η οποία εισήχθη προς εξέταση στην Επιτροπή κατά προτίμηση, παραστάθηκε και ο αιτηθείς την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης χαρακτηρισμού Χαράλαμπος Χάρτζης του Κωνσταντίνου, ο οποίος εκπροσωπήθηκε, δυνάμει της από 17.3.2014 έγγραφης εξουσιοδοτήσεως, από τον Αθανάσιο Κωτούλα, πολιτικό μηχανικό, ο οποίος αναφέρθηκε στα στοιχεία του φακέλου. Η Επιτροπή, αφού προέβη σε επιτόπια θεώρηση, έλαβε υπόψη της τους ισχυρισμούς τόσον του αντιλέγοντος, όσον και του πιο πάνω Χαράλαμπου Χάρτζη αλλά και το σύνολο των στοιχείων του φακέλου. ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ

Με τις κρινόμενες αντιρρήσεις ζητείται η ακύρωση της με αριθμό πρωτοκόλλου 334/15.2.2013 πράξης χαρακτηρισμού του Δασάρχη Καπανδριτίου Αττικής, με την οποία χαρακτηρίστηκε ως μη δασική, γεωργική έκταση της παραγράφου 6α του άρθρου 3 του Ν. 998/1979, έκταση συνολικού εμβαδού διακοσίων πενήντα χιλιοστών του στρέμματος (0,250 στρ.), που βρίσκεται στη θέση «Βλαστός» της Δημοτικής Κοινότητας Καλάμου του Νομού Αττικής και εμφανίζεται στα επισυναφθέντα στην προσβαλλόμενη πράξη α)από μηνός Ιουλίου 2012 τοπογραφικό διάγραμμα του μηχανικού Χαράλαμπου Χάρτζη και β)απόσπασμα πινακίδας Γ.Υ.Σ. 6416/7, προκειμένου ακολούθως η υπόθεση να αναπεμφθεί στη Διοίκηση και η έκταση να κηρυχθεί αναδασωτέα. Στο μεν άρθρο 24 1 του Συντάγματος ορίζεται ότι: «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων. Η σύνταξη δασολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους. Απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων, εκτός αν προέχει για την Εθνική Οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση, που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον», στο δε άρθρο 117 3 του Συντάγματος ορίζεται ότι: «Δημόσια ή ιδιωτικά δάση και δασικές εκτάσεις που καταστράφηκαν ή καταστρέφονται από πυρκαγιά ή που με άλλο τρόπο αποψιλώθηκαν ή αποψιλώνονται δεν αποβάλλουν για το λόγο αυτό το χαρακτήρα που είχαν πριν καταστραφούν, κηρύσσονται υποχρεωτικά αναδασωτέες και αποκλείεται να διατεθούν για άλλο προορισμό». Κατά την έννοια των παραπάνω διατάξεων, με τις οποίες η προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων, ως στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος έχει αναγορευθεί σε υποχρέωση του Κράτους, δεσμεύεται ο νομοθέτης να θεσπίσει πρόσφορα για τον σκοπό αυτό μέσα, τα οποία είναι βεβαίως δυνατόν να μεταβάλλονται μόνον όμως υπό την έννοια ότι με την εισαγομένη νέα ρύθμιση η προστασία των δασών δεν θα καθίσταται λιγότερο αποτελεσματική (βλ. ΣτΕ 2959/2006, ΑρχΝ 2007/639, ΣτΕ 1641/2002, πρώτη δημοσίευση σε Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών [ΤΝΠ] ΝΟΜΟΣ, ΣτΕ 4309/2001 επταμελούς συνθέσεως, αδημ., πρβλ. ΟλΣτΕ 10/1988, Αρμ. 1988/268 = ΑρχΝ 1988/190 = Δνη 1988/402 = ΔΔνη 1989/817 = ΕΔΚΑ 1988/240 = ΝοΒ 1988/807 = ΤοΣ 1988/117). Ο επακολουθήσας Ν. 998/1979 «Περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της Χώρας» (ΦΕΚ Α 289/29.12.1979) στο υπό τον τίτλο «Μέτρα προστασίας» τρίτο κεφάλαιο αυτού, προβλέπει ότι τα δάση και οι δασικές εκτάσεις φωτογραφίζονται από αέρος κατά τρόπο ώστε να εμφαίνεται η μορφολογία του εδάφους και το είδος της δασικής βλαστήσεως (άρθρο 11 1). Προβλέπει, επίσης, ότι χαρτογραφούνται από την Γενική Διεύθυνση Δασών με σκοπό την απεικόνιση και την οριοθέτησή τους υπό ορισμένη κλίμακα επί χάρτου (άρθρο 12 1 και 2) και ότι επί τη βάσει των επί μέρους χαρτογραφικών εργασιών, των στοιχείων της φωτογραφήσεως καθώς και όλων των εν γένει υφισταμένων στοιχείων συντάσσεται ο δασικός χάρτης κάθε περιοχής. Κατ αυτού δύνανται να υποβληθούν αντιρρήσεις με τις οποίες αμφισβητείται ο δασικός χαρακτήρας τμημάτων ή προβάλλεται ότι υπάρχει ουσιώδες σφάλμα ως προς την οριοθέτηση των δασών και δασικών εκτάσεων, απαγορευομένης της θέσεως και της προβολής θεμάτων ιδιοκτησίας. Οι αντιρρήσεις αυτές εξετάζονται από τις προβλεπόμενες στην 3 του άρθρου 10

του αυτού νόμου Επιτροπές Επιλύσεως Δασικών Αμφισβητήσεων (Ε.Ε.Δ.Α.) και, εάν μεν γίνουν δεκτές, ο χάρτης αναμορφώνεται και κυρώνεται από τον Υπουργό Γεωργίας, εάν δε όχι κυρώνεται από τον αυτό Υπουργό ως έχει, όπως συμβαίνει και αν δεν υποβληθούν αντιρρήσεις. Περαιτέρω, στο άρθρο 14 του ιδίου αυτού Ν. 998/1979 ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Εάν δεν έχει καταρτισθή εισέτι δασολόγιον, ο χαρακτηρισμός περιοχής τινός ή τμήματος της επιφανείας της γης ως δάσους ή δασικής εκτάσεως και ο καθορισμός των ορίων τούτων διά την εφαρμογήν των διατάξεων του παρόντος νόμου, ως και ο προσδιορισμός της κατηγορίας εις ην ανήκει δάσος ή δασική έκτασις κατά τας εν άρθρ. 4 διακρίσεις, ενεργείται κατ αίτησιν οιουδήποτε έχοντος έννομον συμφέρον ή και αυτεπαγγέλτως διά πράξεως του κατά τόπον αρμοδίου δασάρχου ( 1). Η κατά την προηγουμένην παράγραφον πράξις, ερειδομένη επί σχετικής εισηγήσεως αρμοδίου δασολόγου και των τυχόν υφισταμένων στοιχείων φωτογραφήσεως και χαρτογραφήσεως της περιοχής ή παντός ετέρου σχετικού στοιχείου, δέον να είναι προσηκόντως ητιολογημένη δι αναφοράς εις την μορφολογίαν του εδάφους, το είδος, την σύνθεσιν, την έκτασιν της βλαστήσεως και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής, τας τυχόν επελθούσας προσφάτους αλλοιώσεις ή καταστροφάς, ως και παν έτερον χρήσιμον στοιχείον προς χαρακτηρισμόν της εκτάσεως ( 2). Κατά της πράξεως του δασάρχου, περί ης αι προηγούμεναι παράγραφοι, επιτρέπονται αντιρρήσεις του νομάρχου ως και παντός έχοντος έννομον συμφέρον φυσικού ή νομικού προσώπου, εντός δύο μηνών από της κατά τα ανωτέρω προς αυτό κοινοποιήσεως ενώπιον της κατά το άρθρον 10 παρ. 3 επιτροπής του νομού, εις όν ευρίσκεται η υπό αμφισβήτησιν έκτασις ή το μεγαλύτερον τμήμα αυτής. Η επιτροπή, ως και η δευτεροβάθμιος τοιαύτη, λαμβάνουσα υπ όψιν τον σχετικόν φάκελον και τας προτάσεις του ενδιαφερομένου ως άνω ιδιώτου, νομικού προσώπου ή δημοσίας υπηρεσίας, δυναμένη δε και να διενεργήση αυτοψίαν προς μόρφωσιν ασφαλεστέρας γνώμης περί της υφισταμένης εν τη περιοχή καταστάσεως, αποφαίνεται ητιολογημένως εντός τριμήνου προθεσμίας από της υποβολής των αντιρρήσεων ( 3). Αι κατά την προηγουμένην παράγραφον αποφάσεις των επιτροπών, δι ων χαρακτηρίζονται περιοχαί τινές ή τμήματα αυτών ως δάση ή δασικαί εκτάσεις, λαμβάνονται υποχρεωτικώς υπ όψιν κατά την μεταγενεστέραν χαρτογράφησιν και την σύνταξιν του δασολογίου της περιοχής ή κατά την συμπλήρωσιν αυτού, συμφώνως προς τα εν άρθροις 12 και 13 οριζόμενα ( 4)». Εξ άλλου, στο άρθρο 38 του ιδίου Νόμου καθορίζονται, σύμφωνα και προς τις προπαρατεθείσες συνταγματικές διατάξεις, οι περιπτώσεις υποχρεωτικής αναδασώσεως, ενώ στο άρθρο 41 ορίζονται τα εξής, που αφορούν στη διαδικασία της αναδασώσεως: «1. Η κήρυξις εκτάσεων ως αναδασωτέων ενεργείται δι αποφάσεως του οικείου νομάρχου [ήδη του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, κατ άρθρα 3 1 του Ν. 2218/1994 «Ίδρυση νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, τροποποίηση διατάξεων για την πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση και την περιφέρεια και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 90), 4 6 και 6 7 του Ν. 2240/1994 «Συμπλήρωση διατάξεων για τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 153) και άρθρα 14 1 και 2 και 15 του Ν. 2399/1996 «Υλοποίηση της εισοδηματικής πολιτικής έτους 1996 για μισθούς και συντάξεις και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 90)], καθοριζούσης σαφώς τα όρια της εκτάσεως η οποία κηρύσσεται αναδασωτέα και συνοδευομένης υποχρεωτικώς υπό σχεδιαγράμματος, το οποίον δημοσιεύεται εν φωτοσμικρύνσει μετά της αποφάσεως εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 2.

Εις έκαστον νομόν το πρόγραμμα αναδασώσεως καταρτίζεται υπό της δασικής υπηρεσίας και εγκρίνεται υπό του νομάρχου...». Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων προκύπτει ότι οι δύο διαδικασίες, δηλαδή η της προσωρινής επιλύσεως αμφισβητήσεων περί του χαρακτήρα εκτάσεως ως δάσους (ή δασικής εκτάσεως) ή μη, που ενεργείται από το δασάρχη και η της κηρύξεως εκτάσεως ως αναδασωτέας, που ενεργείται από το γενικό γραμματέα, είναι διαδικασίες διακεκριμένες αλλήλων, οι οποίες δεν δύνανται να χωρήσουν παραλλήλως. Η μεν κήρυξη εκτάσεως ως αναδασωτέας επιβάλλεται κατά το Σύνταγμα και τον νόμο, υποχρεωτικώς, προς τον σκοπό όπως η έκταση αυτή ανακτήσει τον εκ τινός των προαναφερθέντων λόγων απωλεσθέντα χαρακτήρα αυτής ως δάσους ή δασικής εκτάσεως. Πρόκειται, δηλαδή, περί διαδικασίας αποκαταστάσεως ή ανακτήσεως καταστραφέντος φυσικού κεφαλαίου, δηλαδή του δασικού οικοσυστήματος, η οποία διακρίνεται σαφώς της διαδικασίας εγκύρου διαπιστώσεως ότι ορισμένη έκταση αποτελεί ή όχι δασικό οικοσύστημα. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, περί της οποίας προβλέπουν οι προαναφερθείσες διατάξεις του άρθρου 14 του Ν. 998/1979, το αρμόδιο όργανο προβαίνει, και δη προσωρινώς, μέχρι της καταρτίσεως δασολογίου, στην έγκυρη διαπίστωση εάν μία έκταση αποτελεί ή όχι, κατά τον χρόνο ασκήσεως της αρμοδιότητάς του, δασικό οικοσύστημα, προκειμένου να παρασχεθεί η κατά το Σύνταγμα οφειλομένη εις την έκταση αυτή προστασία. Είναι προφανές, ότι οι ανωτέρω δύο διαδικασίες είναι αμοιβαίως αποκλειόμενες. Διότι, εάν έχει προηγηθεί η κήρυξη κάποιας εκτάσεως ως αναδασωτέας, δηλαδή ως καταστραφέντος δασικού οικοσυστήματος, το οποίο χρήζει αποκαταστάσεως, δεν υπάρχει πλέον έδαφος χαρακτηρισμού αυτής ως δασικής ή μη. Εάν πάλι έχει περαιωθεί η διαδικασία του άρθρου 14 του Ν. 998/1979 απολήξασα στη διαπίστωση ότι η συγκριμένη έκταση δεν έχει το χαρακτήρα δάσους ή δασικής εκτάσεως, τότε δεν υπάρχει δυνατότητα κηρύξεώς της ως αναδασωτέας κατ άρθρα 38 επομ. του Ν. 998/1979, εκτός αν υπάρξουν νεώτερα στοιχεία, δηλαδή πραγματικά περιστατικά, τα οποία δεν είχαν τεθεί υπόψη της Διοικήσεως όταν προέβαινε στον κατά το άρθρο 14 του Ν. 998/1979 ως άνω χαρακτηρισμό. Αντιστρόφως, αν ο δασάρχης, ασκώντας την κατ άρθρο 14 του Ν. 998/1979 αρμοδιότητά του, διαπιστώσει ότι μία έκταση, η οποία είχε κατά το παρελθόν δασικό χαρακτήρα έχει απωλέσει τούτον για κάποιον από τους αναφερόμενους στο άρθρο 117 3 του Συντάγματος και 38 του Ν. 998/1979 λόγους, οφείλει να απόσχει του χαρακτηρισμού, προκειμένου να επιληφθεί της υποθέσεως το αρμόδιο διά την κήρυξη αυτής ως αναδασωτέας όργανο, δηλαδή ο γενικός γραμματέας (ΣτΕ 2861/2013, ΣτΕ 3220/2012, ΣτΕ 5407/2012, ΣτΕ 4327/2011, ΣτΕ 4535/2011, ΣτΕ 84/2009, ΣτΕ 553/2008, ΣτΕ 2441/2008, όλες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΣτΕ 838/2002, ΑρχΝ 2004/135 = Αρμ. 2002/1683, ΣτΕ 1641/2002, ο.π.). Πάντως, με αφορμή τους κριθέντες ως εν μέρει αντισυνταγματικούς (ΣτΕ 2126/2000, ΣτΕ 1316/2000, αδημ., ΣτΕ 1573/2002, επταμελούς συνθέσεως, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ) ορισμούς του δευτέρου εδαφίου της 1 του άρθρου 38 του Ν. 998/1979, το οποίο ορίζει ότι «Κηρύσσονται υποχρεωτικώς ως αναδασωτέα τα δάση και αι δασικαί εκτάσεις, ανεξαρτήτως της ειδικωτέρας κατηγορίας αυτών ή της θέσεως εις ην ευρίσκονται, εφ όσον ταύτα καταστρέφονται ή αποψιλούνται συνεπεία πυρκαϊάς ή παρανόμου υλοτομίας αυτών. Η αυτή υποχρέωσις υφίσταται και δια τα εκ των ως άνω αιτίων καταστραφέντα ή αποψιλωθέντα δάση και δασικάς εκτάσεις, ανεξαρτήτως του χρόνου της καταστροφής ή της αποψιλώσεως τούτων, εφόσον, μέχρι της 11ης Ιουνίου

1975, δεν είχον χρησιμοποιηθεί δι έτερον σκοπόν, ώστε να καθίσταται αδύνατος η ανατροπή της εκ της χρησιμοποιήσεως ταύτης δημιουργηθείσης καταστάσεως», είχε γίνει νομολογιακώς δεκτό ότι αποκλείεται η κήρυξη ως αναδασωτέων δασών ή δασικών εκτάσεων, η δασική βλάστηση των οποίων είχε καταστραφεί ή αποψιλωθεί πριν τις 11.6.1975, με συνέπεια οι εκτάσεις αυτές να απολέσουν το δασικό τους χαρακτήρα, μόνον όταν τούτο συνέβη για κάποια νόμιμη αιτία και όχι ύστερα από αυθαίρετη και παράνομη ανθρώπινη ενέργεια, διότι, στην περίπτωση αυτή δεν είναι δυνατή η ανατροπή της νομίμως δημιουργηθείσας πραγματικής κατάστασης (ΣτΕ 291/2009, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΣτΕ 1956/2008, ΣτΕ 2578/2004, αδημ.). Είχε, ειδικότερα, γίνει δεκτό ότι εκτάσεις που έχουν απολέσει τον δασικό τους χαρακτήρα πριν από την 11η Ιουνίου 1975 λόγω επεμβάσεων που έλαβαν χώρα δυνάμει σχετικής διοικητικής πράξεως, η οποία καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν είναι δυνατόν ούτε να χαρακτηρισθούν ως δάση ή δασικές εκτάσεις, κατά τη διαδικασία του άρθρου 14 του Ν. 998/1979 (ΣτΕ 1573/2002, ο.π., ΣτΕ 2257/2002, επταμελούς συνθέσεως, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ) ούτε να κηρυχθούν αναδασωτέες λόγω των επεμβάσεων αυτών από τον οικείο Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας (ΣτΕ 1285/2009, ΣτΕ 2517/2009, ΣτΕ 3080/2007, ΣτΕ 3456/2007, ΣτΕ 2763/2006, ΣτΕ 2089/2004, όλες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΣτΕ 2188/2005, ΣτΕ 1953/2003, αδημ., ΔΕΑ (Ακυρ) 810/2013, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Η νομολογιακή αυτή αντίληψη έχει γίνει πλέον περιεχόμενο νομοθετικής διάταξης. Πράγματι, με το άρθρο 13 2 εδαφ. γ του Ν. 3889/2010 «Χρηματοδότηση περιβαλλοντικών παρεμβάσεων, Πράσινο Ταμείο, Κύρωση Δασικών Χαρτών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 182/14.10.2010), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 του Ν. 4164/2013 «Συμπλήρωση των διατάξεων περί Εθνικού Κτηματολογίου και άλλες ρυθμίσεις» (ΦΕΚ Α 156/9.7.2013), ορίστηκε ότι «Εκτάσεις που έχουν απωλέσει το δασικό τους χαρακτήρα πριν τις 11.6.1975 λόγω επεμβάσεων που έλαβαν χώρα με βάση σχετική διοικητική πράξη, η οποία καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν χαρακτηρίζονται ως δάση ή δασικές εκτάσεις, κατά τη διαδικασία του άρθρου 14 του ν. 998/1979 και δεν κηρύσσονται αναδασωτέες». Περαιτέρω, με το άρθρο 28 41 του Ν. 4280/2014 «Περιβαλλοντική αναβάθμιση και ιδιωτική πολεοδόμηση Βιώσιμη ανάπτυξη οικισμών. Ρυθμίσεις δασικής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 159/8.8.2014) μετά το τρίτο εδάφιο της 2 του άρθρου 13 του πιο πάνω Νόμου προστέθηκαν εδάφια, τα οποία ορίζουν ότι «Στις περιπτώσεις ακινήτων εκτός σχεδίου για τα οποία εκδόθηκε νόμιμη οικοδομική άδεια προ της 11.6.1975, η οποία δεν έχει ανακληθεί ή ακυρωθεί, δεν χαρακτηρίζεται ως δάσος ή δασική έκταση, κατά τη διαδικασία του άρθρου 14 του ν. 998/1979, και δεν κηρύσσεται αναδασωτέα επιφάνεια αυτών ίση με την απολύτως αναγκαία για την εφαρμογή της συγκεκριμένης διοικητικής πράξης - οικοδομικής άδειας και δεν απαιτείται βεβαίωση του δασαρχείου για κάθε έννομη συνέπεια. Η παρούσα διάταξη εφαρμόζεται για ακίνητα ή τμήματα αυτών που πληρούν τους όρους αρτιότητας σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς κατά το χρόνο έκδοσης της σχετικής άδειας. Ως όρια αρτιότητας λαμβάνονται υπόψη και οι κατά παρέκκλιση όροι δόμησης για την εγκατάσταση λυομένων κατασκευών κατά τις ειδικότερες διατάξεις του β.δ. 7.8.1967. Για τις οικοδομικές άδειες οι οποίες έχουν εκδοθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4030/2011, οι οποίες δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί, εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του άρθρου 13 της παρ. 2 του ν. 3889/2010 (Α 182), όπως ισχύει, και μόνον για ακίνητα ή τμήματα αυτών που

πληρούν τους όρους αρτιότητας σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς κατά το χρόνο έκδοσης της σχετικής άδειας. Στις περιπτώσεις αυτές δεν απαιτείται η εκ νέου έκδοση βεβαίωσης της οικείας δασικής αρχής για την έκδοση έγκρισης δόμησης και άδειας δόμησης κατά τις διατάξεις του ν. 4030/2011». Με τις κρινόμενες αντιρρήσεις προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι πλημμελής, διότι όπως προκύπτει από τις διαπιστώσεις της Διεύθυνσης Δασών, κατά τον έλεγχο που πραγματοποίησε τόσο από την αυτοψία όσο και από τη διαχρονική έρευνα αεροφωτογραφιών, «η χαρακτηρισθείσα έκταση κατά τα έτη 1937 και 1945 είναι δάσος, ενώ εμφανίζεται εκχερσωμένη το έτος 1962 και το 1978 εμφανίζεται να έχει ανεγερθεί κτίσμα, για το οποίο υπάρχει άδεια εγκατάστασης λυομένων του 1970. Συνεπώς η έκταση άλλαξε μορφή, εκχερσώθηκε, χωρίς άδεια πριν από την έκδοση άδειας εγκατάστασης λυομένου, η οποία είναι μεταγενέστερη της εκχέρσωσης. Η έκταση, κατά συνέπεια, δεν τελεί υπό νόμιμο καθεστώς αλλαγής χρήσης αλλά έχει εκχερσωθεί χωρίς άδεια». Στην προκειμένη περίπτωση από τη μελέτη του σχετικού φακέλου, την επιτόπια θεώρηση που προηγήθηκε, από όλα τα έγγραφα που προσκόμισε ο αιτηθείς την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης χαρακτηρισμού και από την εν γένει διαδικασία προέκυψαν τα ακόλουθα: Κατόπιν της από 31.7.2012 αιτήσεως του Χαράλαμπου Χάρτζη του Κωνσταντίνου, με την οποία ζητήθηκε ο χαρακτηρισμός έκτασης περικλειόμενης από τα στοιχεία Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η, Α στο από μηνός Ιουλίου 2012 τοπογραφικό διάγραμμα του μηχανικού Χαράλαμπου Χάρτζη, επιφανείας τριακοσίων τριάντα οκτώ χιλιοστών του στρέμματος και τριάντα τεσσάρων εκατοστών του μέτρου (0,33834 στρ.), κειμένης στη θέση «Βλαστός» της Δημοτικής Κοινότητας Καλάμου Δήμου Ωρωπού Ν. Αττικής, διενεργήθηκε από το Δασαρχείο Καπανδριτίου Αττικής αυτοψία και φωτοερμηνεία αεροφωτογραφιών ετών λήψεως 1937, 1945, 1962, 1978 και 1989 και ακολούθως εκδόθηκε η από 17.10.2012 εισήγηση του Δασολόγου της Υπηρεσίας αυτής Διονύσιου Σωτηρόπουλου, που συντάχθηκε για το χαρακτηρισμό της επίδικης έκτασης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 του Ν. 998/1979 και η οποία λήφθηκε υπόψη για την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης χαρακτηρισμού. Σύμφωνα με την εισήγηση αυτή από το συνολικό εμβαδό της προς χαρακτηρισμό εκτάσεως δύο [2] διακριτά τμήματα επιφανείας εβδομήντα πέντε τετραγωνικών μέτρων (75 τ.μ.) και δεκατριών τετραγωνικών μέτρων και τριάντα τεσσάρων τετραγωνικών εκατοστών (13,34 τ.μ.) αντίστοιχα εξαιρέθηκαν του χαρακτηρισμού, επειδή είχαν ήδη χαρακτηριστεί ως γεωργικές εκτάσεις με τη με αριθμό 1541/11.5.1998 ευρύτερη πράξη χαρακτηρισμού του Δασάρχη Καπανδριτίου Αττικής. Για την υπόλοιπη έκταση, επιφανείας διακοσίων πενήντα χιλιοστών του στρέμματος (0,250 στρ.), που συνορεύει δυτικώς, βορείως και νοτίως με αξιοποιημένες οικιστικά εκτάσεις της περιοχής Καλάμου και ανατολικώς με δρόμο και σήμερα εμφανίζεται και αυτή οικιστικά αξιοποιημένη με οικία, αυλή πλακοστρωμένη και δένδρα, διαπιστώθηκε ότι εμπίπτει σε ευρύτερη δασική και γεωργική περιοχή, στην οποία έχουν δοθεί άδειες εγκατάστασης λυομένων οικίσκων στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η ίδια έκταση είχε στις αεροφωτογραφίες των ετών 1937 και 1945 δασική μορφή και στην αεροφωτογραφία του έτους 1962 εμφανίζεται εκχερσωμένη, ενώ στις επόμενες αεροφωτογραφίες των ετών 1978 και 1989 εμφανίζεται οικιστικά αξιοποιημένη. Εξάλλου, στην πιο πάνω εισήγηση αναφέρεται ότι στο χάρτη που

συντάχθηκε από τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (με αριθμό φύλλου Γ.Υ.Σ. 6416/7) για τις ανάγκες του Συμβουλίου Ιδιοκτησίας Δασών [Σ.Ι.Δ.] του Δήμου Καλάμου η επίδικη έκταση εμφανίζεται ως δασική και στον αντίστοιχο χάρτη που συντάχθηκε για τις ανάγκες της Β κατοικίας ως εκχερσωμένη έκταση. Ρητά επίσης στην ίδια εισήγηση διαπιστώνεται αλλαγή χρήσης της γης από δασική σε οικιστική. Μετά τις παραδοχές αυτές και με την περαιτέρω επίκληση της με αριθμό 1573/2002 απόφασης του ΣτΕ, που προαναφέρθηκε, η οποία δέχθηκε ότι δεν είναι δυνατός ο εκ μέρους του δασάρχη χαρακτηρισμός ως δασικής της έκτασης εκείνης η οποία έχει νομίμως απωλέσει το δασικό της χαρακτήρα με βάση διοικητικές πράξεις πριν την 11η.6.1975, η εν λόγω εισήγηση, την αιτιολογία της οποίας δέχθηκε και η προσβαλλόμενη, θεώρησε ότι η επίδικη έκταση είναι ως προς τη μορφή της «μη δασική και ανήκει στην παρ. 6α του άρθρου 3 του Ν. 998/79», επειδή γι αυτήν «είχε εκδοθεί η 4025/70 άδεια της Πολεοδομίας του Γραφείου Πολεοδομίας του Υπουργείου Δημοσίων Έργων και κατασκευάστηκε λυόμενη οικία και το 18624/17.12.1969 έγγραφο του Δασαρχείου Αθηνών». Τα έγγραφα αυτά προσκομίστηκαν από τον Χαράλαμπο Χάρτζη ήδη πριν την έκδοση της προσβαλλομένης και ήδη επαναπροσκομίζονται ενώπιον την Επιτροπής. Από τα ίδια δε αυτά έγγραφα προκύπτει πράγματι ότι κατόπιν της από 6.12.1969 αιτήσεως του δικαιοπαρόχου του αιτηθέντος την έκδοση της προσβαλλομένης Αναστάσιου Γρίβα διενεργήθηκε από αρμόδιο δασικό υπάλληλο του Δασικού Γραφείου του Δασαρχείου Αθηνών αυτοψία στο επίδικο εδαφικό τμήμα και εκδόθηκε η με αριθμό 18624/17.12.1969 έγγραφη απάντηση αυτού, επέχουσα ρητώς θέση πιστοποιητικού «ίνα χρησιμεύση δια την λήψιν αδείας τοποθετήσεως λυομένου κατά τας διατάξεις του Β.Δ. 7.8.1967 «περί εγκαταστάσεων προς παραθερισμόν», με την οποία βεβαιωνόταν ότι το τμήμα αυτό, χαρακτηριζόμενο ως «οικόπεδο» δεν αποτελεί δάσος ή δασική έκταση κατά την έννοια του άρθρου 1 του Ν.Δ. 86/1969 «περί Δασικού Κώδικος» και ούτε είχε κηρυχθεί αναδασωτέο, με αποτέλεσμα να μην υφίσταται ουδεμία δέσμευση εξ αυτού του λόγου για την εγκατάσταση σ αυτό λυόμενου οικήματος. Να σημειωθεί εδώ ότι με Β.Δ. της 8.7.1967 «Περί εγκαταστάσεως προς παραθερισμόν» (ΦΕΚ Α 101/14.8.1967), όπως ίσχυε πριν την αντικατάστασή του με το Β.Δ. της 23.9.1972 «περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως του από 7.8.1967 Β.Δ/τος» (ΦΕΚ Δ 259/1972), που εκδόθηκε κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 17 του Ν.Δ. της 17.7. 16.8.1923 «Περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του Κράτους και οικοδομής αυτών» και καταργήθηκε με το Π.Δ. 29.8.1996 «Καθορισμός όρων και περιορισμών δόμησης για εγκατάσταση λυόμενων κατοικιών με προκατασκευασμένα στοιχεία» (ΦΕΚ Δ 1032/11.9/1996) επιτράπηκε υπό όρους ο παραθερισμός σε εγκαταστάσεις επί ιδιοκτήτων εξοχικών οικοπέδων κειμένων είτε εντός της κατά το άρθρον 14 του Ν.Δ. της 17.7.1923 ζώνης του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου των πόλεων κωμών και συνοικισμών είτε σε απόσταση τουλάχιστον 500 μέτρων από των άνευ εγκεκριμένου σχεδίου κωμών ή συνοικισμών κατόπιν άδειας χορηγούμενης από τα Γραφεία Πολεοδομίας ή τις Διευθύνσεις Τεχνικών Υπηρεσιών μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου, που έπρεπε να συνυποβάλει, μεταξύ άλλων, τοπογραφικό διάγραμμα του οικοπέδου του και της πέριξ αυτού περιοχής. Ειδικώς δε για τις δασικές εκτάσεις ορίστηκε ότι «Εις περίπτωσιν τοιαύτης εγκαταστάσεως επί ιδιοκτησίας κειμένης εις δασικάς εκτάσεις ή δασωτέας τοιαύτας διά την έκδοσιν της ως άνω αδείας απαιτείται προσκόμισις της κατά τας διατάξεις της δασικής νομοθεσίας απαιτουμένης αδείας».

Ακολούθως, ο πιο πάνω Αναστάσιος Γρίβας, ο οποίος δυνάμει του με αριθμό 27.011/2.10.1969 αγοραπωλητηρίου συμβολαίου του Συμβολαιογράφου Αθηνών Αθανασίου Παπακώστα, που μεταγράφηκε νόμιμα στα βιβλία μεταγραφών του Δήμου Μαραθώνα Αττικής στον τόμο 104 υπ αύξοντα αριθμό εγγραφής 320, είχε αποκτήσει με αγορά το επίδικο ακίνητο, που ρητά στο συμβόλαιο χαρακτηρίζεται ως «αγροτεμάχιο», ζήτησε από το Γραφείο Πολεοδομίας Αθηνών, στο οποίο προσκόμισε το παραπάνω έγγραφο του Δασικού Γραφείου Αθηνών, την έκδοση άδειας ανέγερσης λυόμενης οικίας. Στις 15.4.1970 εκδόθηκε πράγματι η με αριθμό 4025/1970 άδεια που αφορούσε μία [1] μονόροφη λυόμενη οικία, η οποία και εγκαταστάθηκε στο επίδικο. Από όλα τα παραπάνω αποδεικνύεται ότι η χρήση της επίδικης έκτασης μεταβλήθηκε και αξιοποιήθηκε αυτή οικιστικά από τον τότε ιδιοκτήτη της και δικαιοπάροχο του Χαράλαμπου Χάρτζη. Επομένως, η διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη πράξη ως υφιστάμενη προ της 11ης Ιουνίου 1975 κατάσταση στην επίδικη έκταση δεν οφείλεται σε παράνομες και αυθαίρετες ενέργειες του δικαιοπαρόχου του Χαράλαμπου Χάρτζη αλλά δημιουργήθηκε επί τη βάσει διοικητικών πράξεων. Με τα δεδομένα αυτά νομίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι η ίδια αυτή έκταση δεν έχει δασικό χαρακτήρα. Να σημειωθεί και ότι η μεταβολή του χαρακτήρα της επίδικης έκτασης δεν συνίσταται στην εκχέρσωσή της, όπως υπολαμβάνει ο αντιλέγων αλλά στην αλλαγή της χρήσης της γης από δασική σε οικιστική. Η μεταβολή αυτή επήλθε λόγω της ανέγερσης της λυόμενης οικίας με βάση διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν πριν από την 11.6.1975, και, συγκεκριμένα την βεβαίωση του Δασικού Γραφείου του Δασαρχείου Αθηνών περί του μη δασικού της χαρακτήρα και την άδεια του Γραφείου Πολεοδομίας Αθηνών, που δεν έχουν ακυρωθεί ή ανακληθεί, τεκμαιρόμενες έτσι νόμιμες. Συνεπώς, οι ένδικες αντιρρήσεις πρέπει να απορριφθούν ως ουσιαστικά αβάσιμες. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Απορρίπτει τις με αριθμό πρωτοκόλλου 757/4.3.2013 αντιρρήσεις του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής κατά της με αριθμό πρωτοκόλλου 334/15.2.2013 πράξης χαρακτηρισμού του Δασάρχη Καπανδριτίου Αττικής ως αβάσιμες. Η παρούσα δεν αποτελεί στοιχείο απόδειξης ιδιωτικών εμπραγμάτων δικαιωμάτων, αφού με αυτή δε θίγονται εμπράγματα δικαιώματα του Δημοσίου ή ιδιωτών. Κρίθηκε και αποφασίστηκε στις 27.06.2014 και στις 10.12.2014 και δημοσιεύθηκε στις 27.3.2015 στα Γραφεία της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής (επί της συμβολής των οδών Αγίου Ιωάννου αριθμ. 65 και Ελευθερίας αριθμ. 2) στην Αγία Παρασκευή Αττικής. Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΑ ΜΕΛΗ T.Y. T.Y. T.Y. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ 1.ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΝΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΥ T.Y. 2. ΑΝΘΗ ΚΑΚΙΟΥ