Ηµερίδα ΚΑΠΕ & ήµου Κερατέας «Τρόποι ενσωµάτωσης Ανανεώσιµων Πηγών και Εξοικονόµησης Ενέργειας σε τοπικό επίπεδο» 30 Ιουνίου 2010 Εξοικονόµησης Ηλεκτρικής Ενέργειας στον Οικιακό Τοµέα Αργυρώ Γιακουµή Φυσικός, MSc. Τµήµα Ανάλυσης Ενεργειακής Πολιτικής 1
Γενικά Η κατανάλωση ενέργειας στον οικιακό τοµέα αφορά το 23,5% περίπου της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειαςτηςχώρας. Η κατανάλωση ενέργειας στις κατοικίες προορίζεται για την κάλυψη τωνθερµικώνφορτίων (θέρµανσηχώρωνκαιζεστόνερόχρήσης) καιτωνηλεκτρικώνφορτίων (µαγείρεµα, φωτισµός, οικιακέςσυσκευές, ψύξη, κλπ). Τα ηλεκτρικά φορτία στον οικιακό τοµέα αντιστοιχούν στο 35% περίπου της συνολικά παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας από τη.ε.η. Σεαπόλυτεςτιµές, σύµφωναµεστοιχείατης ΕΗ, ηκατανάλωσηαυτήείναι 12.786 GWh ετησίως σε σύνολο 3.600.000 κατοικίωνπερίπου. 2
Ηλεκτρική Κατανάλωση Παρά τη συνεχή βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των οικιακών συσκευών και του φωτισµού, η ηλεκτρική κατανάλωση αυξάνει κατά 2% το έτος, τα τελευταία 10 χρόνια. Αυτή η αύξηση σχετίζεται µε τα υψηλότερα επίπεδα άνεσης, και την εισαγωγή νέου τύπου φορτίων (ηλεκτρονικές συσκευές) που αυξάνει συνεχώς. 3
Σπατάλη ενέργειας στα κτίρια Κέλυφος Ελλιπής θερµοµόνωση του κελύφους Κακή κατάσταση των πλαισίων ανοιγµάτων Ανεπαρκής σκιασµός Φωτισµός Σηµαντικός αριθµός λαµπτήρων πυρακτώσεως Ανεπαρκής αξιοποίηση φυσικού φωτισµού Ανοικτά φώτα χωρίς να χρειάζεται Θέρµανση Παλαιά συστήµατα λεβήτων/καυστήρων µε χαµηλούς βαθµούς απόδοσης Ελλιπής θερµοµόνωση των δικτύων διανοµής Έλλειψηαυτοµατισµών (θερµοστάτεςχώρων, συστήµατααντιστάθµισης, κλπ) Κλιµατισµός Αυτόνοµες κλιµατιστικές µονάδές αµφιβόλου προελεύσεως, ποιότητας και αποδοτικότητας Ζεστό Νερό Χρήσης Μη αξιοποίηση ηλιακών συστηµάτων 4
Ηλεκτρική κατανάλωση νοικοκυριών Τυπική κατανοµή της ηλεκτρικής κατανάλωσης ανά τελική χρήση, στον οικιακό τοµέα κλιµατισµός για ψύξη 5% µαγείρεµα 14% ζεστό νερό 16% λοιπά 16% πλυντήριο ρούχων/πιάτων 8% ψυγείο/ καταψύκτης 16% φωτισµός οικιακή διασκέδαση & εξοπλισµός γραφείου 13% 11% kwh/κατοικία 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Εξέλιξη της κατανάλωσης στα νοικοκυριά 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 ηλεκτρική κατανάλωση για συσκευές και φωτισµό ενέργεια για θέρµανση χώρων 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 Mtoe/κατοικία PEPESEC (2009) REMODECE (2006 2008) Ε.Σ.Υ.Ε (2004) EURECO (2000 2002) Μέση ετήσια κατανάλωση ενέργειας νοικοκυριού (kwh/έτος) 4.005 4.016 4.035 4.658 Μέση ετήσια κατανάλωση ενέργειας ανά άτοµο (kwh/έτος/κάτοικο) 1.651 1.165 1.517 1.704 5
Φωτισµός PEPESEC 2009 Συµπαγείς Λαµπτήρες Φθορισµού (CFL) 26% Πυρακτώσεως 49% Φθορισµού 3% Αλογόνου 22% Η Ε.Ε. µε τον Κανονισµό 244/2009 έχει απαγορεύσει την παραγωγή λαµπτήρων πυρακτώσεως. Συµβουλές για Εξοικονόµηση Χρησιµοποιείτε το φυσικό φως παρέχει την καλύτερη ποιότητα φωτισµού και είναι δωρεάν! Οι συµπαγείς λαµπτήρες φθορισµού εξοικονοµούν µέχρι και 75% ηλεκτρική ενέργεια και διαρκούν πολύ περισσότερο (συνήθως 6 µε 12 φορές περισσότερο) Σβήνετε τα φώτα σε δωµάτια που δε χρησιµοποιούνται. Χρησιµοποιήστε λαµπτήρες φθορισµού στα δωµάτια που η ποιότητα του φωτισµού δεν είναι τόσο σηµαντική (κουζίνα και γκαράζ). 6
Κλιµατισµός Ρύθµιση θερµοστάτη: Τοχειµώνα 19 21 ο C Τοκαλοκαίρι 26-28 ο C % ποσοστό 35 30 25 20 15 10 Θερµοκρασίες ρύθµισης κλιµατιστικού Συµβουλές Εξοικονόµησης Η χρήση της ενέργειας για κλιµατισµό αναµένεται ναδιπλασιαστείαπότο 2000 στο 2020. 25% εξοικονόµηση µπορεί να επιτευχθεί από συστήµατα κλιµατισµού που εξασφαλίζουν απαιτήσεις ελάχιστης απόδοσης. 5 Πορεία εσωτερικής και εξωτερικής θερµοκρασίας σε συνάρτηση µε την ωριαία κατανάλωσηενέργειαςκλιµατιστικήςµονάδαςκατάτηδιάρκειαµίαςκαλοκαιρινήςηµέρας. 1600,00 0 20ºC και χαµηλότερα 20 µε 24ºC 24 µε 26ºC 26ºC και υψηλότερα 45,00 Αντί του κλιµατιστικού χρησιµοποιούµε ανεµιστήρα οροφής, αν είναι εφικτό, διαφορετικά ανεµιστήρα δαπέδου. ροσίζειτοχώροκαικαταναλώνει 6 φορές λιγότερη ενέργεια. 1400,00 40,00 Wh/ώρα 1200,00 1000,00 800,00 600,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 θερµοκρασία (οc) Όταν το κλιµατιστικό είναι σε λειτουργία πόρτες και παράθυρα µένουν κλειστά. 400,00 ώρες λειτουργίας κλιµατιστικού 10,00 200,00 5,00 0,00 0,00 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 ώρα Ωριαία ενεργειακή κατανάλωση Εσωτερική θερµοκρασία Εξωτερική θερµοκρασία Τους καλοκαιρινούς µήνες είναι απαραίτητο, να αερίζουµε το σπίτι κατά τις νυκτερινές ώρες. εν αµελούµε την ετήσια συντήρηση του κλιµατιστικού. 7
Stand-by & off-modeκατανάλωση Σύµφωνα µε τον ιεθνή Οργανισµό Ενέργειας (IEA), το 15%τηςσυνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, µέχρι το 2030, θα οφείλεται σε λειτουργία συσκευών που βρίσκονται σε «κατάσταση αναµονής» ή κατάσταση «εκτός λειτουργίας». Μεγάλο δυναµικό εξοικονόµησης από τη σωστή διαχείριση των standby φορτίων Ο Κανονισµός 1275/2008 της Ε.Ε επιβάλλει από το 2010 η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας : σε θέση «εκτός λειτουργίας» να µην υπερβαίνει το 1Watt σε «κατάσταση αναµονής» να µην υπερβαίνει τα 2Watt Από το 2013 τα αντίστοιχα όρια θα πέρουν στο 0,5Watt και 1Watt. Σε ορισµένου τύπου συσκευές (π.χ. DVD) η κατανάλωση ενέργειας σε κατάσταση αναµονής ή εκτός λειτουργίας φτάνει µέχρι και το 72% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας. 8
φορτιστής ξυπνητήρι κονσόλα παιχνιδιών Stand-byκατανάλωση Ισχύς σε κατάσταση αναµονής (standby) Μέση τιµή της ενεργής κατάστασης αναµονής για τους κύριους τύπους συσκευών 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 9 Ενεργή κατάσταση αναµονής (W) ψυγειοκαταψύκτης δορυφορική κεραία αποκωδικοποιητής CPU + οθόνη ψυγείο στερεοφωνικό βίντεο φαξ τηλεόραση πλυντήριο ρούχων ISDN Cooker πλυντήριο πίατων φούρνος τηλεφωνητής Modem οθόνη υπολογιστή ασύρµατο τηλέφωνο φούρνος µικροκυµάτων κασετόφωνο ενισχυτής ραδιόφωνο-ρολόι
Ευρωπαϊκές Οδηγίες Ενεργειακή Σήµανση Οδηγία 92/75/ΕΟΚ για την ένδειξη της κατανάλωσης ενέργειας των οικιακών συσκευών (energy labelling). Πλήθος άλλων οδηγιών που αφορούν την ένδειξη ενεργειακής κατανάλωσης για κάθε τύπο οικιακής συσκευής (ψυγεία, καταψύκτες, πλυντήρια πιάτων και ρούχων, στεγνωτήρια, ηλεκτρικούς φούρνους, κλιµατιστικά, λαµπτήρες). Οι οδηγίες αυτές έχουν ενσωµατωθεί στην ελληνική νοµοθεσία και είναι πλέον υποχρεωτικό κάθε συσκευή να φέρει την ειδική ενεργειακή ετικέτα, η οποία πρέπει να αναρτάται σε εµφανές σηµείο στα καταστήµατα πώλησης των συσκευών. Απαιτήσειςελάχιστηςενεργειακήςαπόδοσης (92/42/EE, 96/57/EC, 2000/55/EC) Απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασµού προϊόντων που καταναλώνουν ενέργεια (2005/32/EC) Εξοπλισµός γραφείου (Energy star_ 2001/469/EC) 10
υποχρεώσεωντηςτυπικήςελληνικήςοικογένειας. παρατηρούνταιτιςαπογευματινές/ Τοπροφίλείναιτυπικότηςμέσηςκατοικίαςμεταμέγιστανα ώρεςωςτις11μμ, λόγωτων Εκστρατεία Μετρήσεων - Αποτελέσµατα ιδιαίτερεςανάγκεςψύξης. τοέτος, Ανεξεταστείσεετήσιαβάση, έγιναντοφθινόπωροόπουδενυπάρχουν Δενείναιτυπικόγιαόλο μονάδων. ώρεςλόγοτηςχρήσηςκλιματιστικών υπάρχειαυξημένη βραδινές καθώςοιμετρήσεις ενεργεαικήζήτησητιςμεσημεριανές Προφίλ Ζήτησης Ισχύος - Μέση Hµέρα στο Σύνολο του είγµατος 800 700 600 500 Watt 400 300 200 100 0 0:00 1:00 2:00 3:00 4:00 5:00 6:00 7:00 8:00 9:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 Ώρα 11
ΠαρατηρείταιμιαμικρήδιαφοράμεταξύτωνΣαββατοκύριακωνκαιτων μεμιααιχμήκατανάλωσηςτοσάββατοόπουπιθανότατα Προφίλ ζήτησης ισχύος για σιδερώματοςτωνρούχων. µέση εβδοµάδα στο σύνολο τουστεγνώματοςκαιτου δείγµατος καθημερινών, υπάρχειαυξημένηζήτησηλόγωτουπλυσίματος, 12
υνατότητα εξοικονόµησης ενέργειας Υπολογίστηκετοποσοστόεξοικονόµησηςενέργειαςπουδύναταιναπροκύψειµεβάσητιςεξήςπαραδοχές: α) για τις συσκευές γίνεται αντικατάσταση των υπαρχόντων ηλεκτρικών συσκευών µε ενεργειακά αποδοτικότερες β) για το φωτισµό γίνεται αντικατάσταση όλων των λαµπτήρων πυρακτώσεως µε συµπαγείς λαµπτήρες φθορισµού (CFL) γ) για την standby κατανάλωση έχουµε αλλαγή συµπεριφοράς των καταναλωτών και όλες οι συσκευές σβήνονται από το διακόπτη on/off off που βρίσκεται πάνω τους, έτσι ώστε να µηδενίζεται η κατανάλωση τους σε κατάσταση αναµονής. EURECO υνατότητα εξοικονόµησης ενέργειας οµή της εξοικονόµησης ενέργειας ανά τύπο χρήσης Standby 27% Φωτισµός 21% Μέση ετήσια εξοικονόµηση ενέργειας ανά κατοικία: 1074kWh/έτος/κατοικία Συσκευές πλυσίµατος 12% Ψυγεία/ καταψύκτες 40% 13
Έρευνα συµπεριφοράς καταναλωτών Ποσοστά ενεργειακών κλάσεων για τον κάθε τύπο συσκευής. 100% 90% Έλεγχοςενεργειακήςετικέτας 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Ψυγείο µε κατάψυξη Καταψύκτης Πλυντήριο Ρούχων Στεγνωτήριο Πλυντήριο Πιάτων A++ A+ A B C D E G δεν γνωρίζω Σχεδόν το 60% των ερωτηθέντων δεν γνωρίζει την ενεργειακή κλάση των συσκευών που κατέχει. 14
Έρευνα συµπεριφοράς καταναλωτών Κατανοµή για την κατάσταση στην οποία αφήνονται οι συσκευές γραφείου & οικιακής διασκέδασης όταν δε χρησιµοποιούνται. 100% 100% 80% 80% 60% 60% 40% 40% 20% 20% 0% 0% Τηλεόραση Home cinema Βίντεο DVD Στερεοφωνικό Υπολογιστήπωτής µηχάνηµα τυπικό Οθόνη Laptop Εκτυ- Πολυ- Scanner Φωτο- Fax Modem Ηχεία Router πρίζακαταναλώνουνενέργειαακόμηκαι ότανείναιστην Κλειστή Standby Ανοιχτή Γνωρίζετεότιοισυσκευές ανδεχρησιμοποιούνται; Αποκωδικοποιητής Σκληρός δίσκος Σβήνεται από το on-off Σβήνεται µε το τηλεχειριστήριο Standby Ανοιχτή Κονσόλα παιχνιδιών 15
Λογισµικά εργαλεία για ενεργειακή κατανάλωση http://www.wwf.gr/footprint/index.html http://www.isr.uc.pt/~remodece/ 16