Πίνακας 1: Πρόθεση ψήφου στις περιφερειακές εκλογές στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΠΡΟΘΕΣΗ ΨΗΦΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 13,9% 5,5% 2,0% 35,1% Δακής Παπαιορδανίδης Τσάκωνας Αλτίνης 8,0% 5,0% 4,0% 26,5% Άλλος Αποχή Λευκό/Άκυρο Στη μάχη για την Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, ο κ. Δακής εμφανίζεται να υπερέχει έναντι του κ. Παπαιορδανίδη, καθώς τα δύο διαστήματα εμπιστοσύνης δεν επικαλύπτονται. Το ποσοστό του κ. Δάκη αντιστοιχίζεται με αυτό της ΝΔ στην πρόθεση ψήφου, ενώ το ποσοστό του κ. Παπαϊορδανίδη υστερεί σαφώς του ποσοστού που συγκεντρώνει ακόμα και σήμερα το ΠΑΣΟΚ στην πρόθεση ψήφου. Η υστέρηση βέβαια σε σχέση με τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ το 2009 είναι ακόμα μεγαλύτερη γεγονός που μπορεί να αποδοθεί στη χαμηλή συσπείρωσης των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, στην υψηλότερη αναγνωρισιμότητα του κ. Δακή, καθώς και στη δυσαρέσκεια μέρους των πολιτών έναντι των κυβερνητικών επιλογών. Ωστόσο, η ψήφος των πολιτών δεν διαφαίνεται να έχει χαρακτηριστικά αντι- Μνημονιακής ψήφου, την οποία προσπαθούν να προσδώσουν τα κόμματα της
αντιπολίτευσης στις Εκλογές της 7 ης Νοεμβρίου. Αντίθετα σχετίζεται περισσότερο με την αντίστοιχη πανελλαδική τάση που καταγράφεται για αποστροφή έναντι των μεγάλων κομμάτων η οποία φαίνεται ότι στην περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας επηρεάζει περισσότερο τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ για λόγους που σχετίζονται με την τακτική που ακολουθήθηκε γύρω από την επιλογή του Υποψήφιου Αντιπεριφερειάρχη και η οποία είχε δημιουργήσει άλλου είδους προσδοκίες και κλίμα στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ. Αυτό προκύπτει και από τα ποσοστά παράστασης Νίκης που είναι υπέρ του κ. Δακή. Η παρουσία του ως Νομάρχης Κοζάνης τον καθιστά περισσότερο αναγνωρίσιμο έναντι του κ. Παπαιορδανίδη στους ψηφοφόρους της Δυτικής Μακεδονίας και συμβάλλει σε συνδυασμό με άλλους βέβαια παράγοντες στην υπεροχή του στην παράσταση νίκης. Η τυχόν αύξηση της συσπείρωσης των οπαδών του ΠΑΣΟΚ μπορεί να λειτουργήσει θετικά για τον κ. Παπαιορδανίδη καθώς θα περιορίσει τις απώλειες προς τον υποψήφιο της ΝΔ κ. Δακή, δημιουργώντας παράλληλα συνθήκες για μείωση της ψαλίδας που εμφανίζεται μεταξύ των δυο υποψηφίων. Σημαντικός παράγοντας που θα επηρεάσει τις εξελίξεις προς τη μια η την άλλη κατεύθυνση στην περίπτωση αυτή θα είναι οι επιδόσεις των κομμάτων στους υπόλοιπους Νομούς της Δυτικής Μακεδονίας και ιδιαίτερα εκεί όπου το κάθε κόμμα σημειώνει ή σημείωσε στις τελευταίες εκλογές υψηλά ποσοστά, όπως στα Γρεβενά και στην Καστοριά. Η αναγωγή ωστόσο των ποσοστών της πρόθεσης ψήφου των πολιτών που δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν ή δεν θέλουν να απαντήσουν ή εκείνων που δηλώνουν ότι θα απέχουν από τη διαδικασία ή θα προτιμήσουν τη λευκή και την άκυρη ψήφο, ενισχύει τους δύο βασικούς υποψηφίους και διαφοροποιεί την εικόνα στην πρόθεση ψήφου των πολιτών. Ωστόσο, "η πιθανότητα της επαναληπτικής εκλογής σε δεύτερο γύρο στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας παραμένει ισχυρό",
όπως σημειώνει ο Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Κωνσταντινίδης Γιάννης. Πίνακας 2: Παράσταση νίκης στις περιφερειακές εκλογές στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΝΙΚΗΣ/ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ Άλλος Αλτίνης Τσάκωνας Παπαϊορδανίδης Δάκης Δάκης Παπαϊορδανίδης Τσάκωνας Αλτίνης Άλλος 0 10 20 30 40 Ο κ. Δακής φαίνεται να δικαιώνει τον τίτλο του φαβορί, καθώς τα δεδομένα που προκύπτουν από την έρευνα φαίνονται να είναι σε αντιστοιχία με την αίσθηση της κοινής γνώμης για το ποίος έχει τις περισσότερες πιθανότητες να εκλεγεί η οποία βέβαια επηρεάζεται και από μια σειρά παράγοντες όπως αναγνωρισιμότητα, κατάταξη στελεχών κλπ). Η παράσταση νίκης είναι σημαντική καθώς μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση της συσπείρωσης των οπαδών ενός κόμματος, στην προσέλκυση μιας μερίδας αναποφάσιστων ή μετακινούμενων ψηφοφόρων, στη δημιουργία αντίστοιχων εντυπώσεων, ιδιαίτερα όμως στο γεγονός ότι μπορεί να συμβάλλει στον περιορισμό της διείσδυσης του κ. Παπαιορδανίδη στο χώρο των ψηφοφόρων της ΝΔ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, και σύμφωνα με τον κ. Χρήστο Μουρατίδη «δεδομένης της μεγάλης υστέρησης του υποψηφίου που στηρίζεται από το ΠΑΣΟΚ, η θετική για τον κ. Δάκη διαφορά μπορεί να συμβάλλει στον περιορισμό της διείσδυσης του κ. Παπαϊορδανίδη στο χώρο των ψηφοφόρων της ΝΔ». Αυτό ωστόσο
που πρέπει να έχουμε υπόψη, όπως αναφέρει ο κ. Αθανάσιος Σούλιος είναι ότι «όπως όλες οι δημοσκοπήσεις έτσι και αυτή αποτελεί απεικόνιση των διαθέσεων του εκλογικού σώματος σε μια συγκεκριμένη στιγμή. Πολύ ουσιαστικά είναι τα συμπεράσματα που μπορούν να αντληθούν σχετικά με τις μετακινήσεις των ψηφοφόρων, τα αδύνατα και δυνατά σημεία του ίδιου του υποψηφίου και των άλλων, αλλά και την απήχηση που έχει η επικοινωνία του». Πίνακας 3: Πρόθεση ψήφου σε εθνικές εκλογές ΠΡΟΘΕΣΗ ΨΗΦΟΥ ΣΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΛΕΥΚΟ/ΑΚΥΡΟ ΑΠΟΧΗ ΑΛΛΟ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΣΥΡΙΖΑ ΛΑΟΣ ΚΚΕ ΝΔ ΠΑΣΟΚ 0 5 10 15 20 25 30 Η ελαφρά υπεροχή του ΠΑΣΟΚ στην περιφέρεια κατά τις εκλογές του 2009 φαίνεται να έχει εξανεμιστεί προς όφελος της ΝΔ κατά την αναγωγή των αποτελεσμάτων σε πραγματικά εκλογικά αποτελέσματα. Στην ουσία πάντως, εντυπωσιακότερο στοιχείο είναι το ποσοστό ψηφοφόρων που δηλώνουν με βεβαιότητα ότι είτε θα απέχουν (8%- 9%), είτε θα ψηφίζουν λευκό και άκυρο (9,5%). Πρόκειται περί σαφέστατης εκδήλωσης δυσαρέσκειας προς τα παραδοσιακά κόμματα, τα οποία φαίνονται να χάνουν από 5%-8% μονάδες έκαστο μόλις έναν χρόνο μετά τις εκλογές προς όφελος μη κοινοβουλευτικών κομμάτων (Οικολόγοι και άλλα κόμματα). Εντυπωσιακό είναι το ότι ακόμη και τα κόμματα της Αριστεράς αποτυγχάνουν να καρπωθούν μεγάλο
μέρος της δυσαρέσκειας αυτής, η οποία κατευθύνεται σε μη κοινοβουλευτικά κόμματα. Η τάση αυτή αναδεικνύει ότι η ψήφος στις εκλογές έχει περισσότερο χαρακτήρα έντονης δυσαρέσκειας έναντι όλων των πολιτικών σχηματισμών, του πολιτικού κατεστημένου. Οι κοινοβουλευτικοί κομματικοί σχηματισμοί, και ιδιαίτερα τα δυο μεγάλα κόμματα υφίστανται σημαντική κοινωνική αποδυνάμωση, τάση των πολιτών της Δυτικής Μακεδονίας η οποία βρίσκεται σε αντιστοιχία με ότι έχει καταγραφεί πανελλαδικά. Σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Κωνσταντινίδη, Επίκουρο Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας, «διαπιστώνουμε ότι κύρια επιλογή των δυσαρεστημένων πολιτών της Δυτικής Μακεδονίας παραμένει η «έξοδος» από το εκλογικό σώμα. Αν αυτή η ένδειξη απηχεί πράγματι τις διαθέσεις του εκλογικού σώματος, τότε σημαίνει, ότι η πρόθεση αποχής που καταγράφεται στην έρευνα αυτή μπορεί να είναι παρόμοιας έκτασης, με εκείνη των Ευρωεκλογών του Ιούνιου 2009. Η αποχή ωστόσο μπορεί να μετριαστεί από το γεγονός της διπλής εκλογικής αναμέτρησης (Δημοτικές/Περιφερειακές) και της προσέλευσης ψηφοφόρων λόγω του μεγάλου αριθμού υποψηφίων στις πρώτες. Η αποχή αυτή αποτελεί προάγγελο μιας σειράς εξελίξεων στο κομματικό και πολιτικό σκηνικό καθώς εισάγει νέα δεδομένα στο μέχρι τώρα σκηνικό. Η βαρύτητα της για δεύτερη φορά καταγεγραμμένης διαμαρτυρίας, είτε μέσω της αποχής, είτε μέσω της προτίμησης της λευκής και άκυρης ψήφου, αποτελεί σοβαρή ένδειξη μιας σειράς εξελίξεων στο κομματικό και πολιτικό σκηνικό. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι η τάση εξόδου δεν αφορά μόνο τις συνήθεις ομάδες αποστασιοποιημένων από την πολιτική ψηφοφόρων, δηλαδή τους νέους ή τους ανέργους, αλλά και τα λεγόμενα δυναμικά στρώματα της κοινωνίας, δηλαδή τους αποφοίτους πανεπιστημίου 25-44 ετών». Αντίστοιχα για τον κ.νίκο Παναγιώτου, Λέκτορα Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, «Η επιλογή να δοθούν χαρακτηριστικά αντι- Μνημονίου στην ψήφο των πολιτών στις περιφερειακές εκλογές δεν φαίνεται ότι
βρίσκει απήχηση στο εκλογικό σώμα αλλά άλλοι παράγοντες βαρύνουν περισσότερο στην επιλογή των ψηφοφόρων. Οι συνιστώσες του κομματικού συστήματος βρίσκονται σε καθοδική πορεία, συμπαρασυρόμενοι από το γενικό κλίμα απαξίωσης καθώς η κοινωνική διαμαρτυρία οδηγείται προς την αποχή, ή μη κοινοβουλευτικούς σχηματισμούς. Αν κάτι τέτοιο συνιστά σοβαρή απειλή για το κομματικό σύστημα η αποτελεί ένδειξη κοινωνικής παθητικοποίησης μένει να εκτιμηθεί. Βασικό στοιχείο της ψήφου, είναι ο αντικομματικός της χαρακτήρας και όχι αυτός ενάντια στο Μνημόνιο που προσπαθούν να προσδώσουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Οι πολίτες καταδικάζουν ουσιαστικά τις πρακτικές που οδήγησαν τη χώρα αυτή και το κομματικό προσωπικό, παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί στα πλαίσια του Μνημονίου».