Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο Με τη συγχρηµατοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα -2011 Διεξάγεται από το 2007 Διάγραμμα 1 Απρίλιος 2012
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΑΝΑΘΕΣΗ: ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: ΠΕΡΙΟΧΗ: ΔΕΙΓΜΑ: ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ: ΤΥΠΙΚΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΔΙΟΥ: PUBLIC ISSUE(Α.Μ. ΕΣΡ: 8) Μέλος WAPOR, ESOMAR, ΣΕΔΕΑ, ΠΕΣΣ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΛΛΑΣ Ποσοτική έρευνα, με τηλεφωνικές συνεντεύξεις στα νοικοκυριά των ερωτώμενων και χρήση δομημένου ερωτηματολογίου Γενικός πληθυσμός 18 ετών και άνω Το σύνολο της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των νήσων Αιγαίου και Ιονίου Το μέγεθος του δείγματος ανέρχεται σε 12.020 άτομα. Η έρευνα πεδίου πραγματοποιήθηκε σε τέσσερα κύματα ως εξής: 21 έως 26 Νοεμβρίου 2011-1.021 άτομα, 28 έως 29 Νοεμβρίου 2011-1.023 άτομα, 29 Νοεμβρίου έως 7 Δεκεμβρίου 2011-2.009 άτομα και 7 έως 27 Δεκεμβρίου 2011-7.967 άτομα. Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2011 Ακολουθήθηκε η μέθοδος της πολυσταδιακής στρωματοποιημένης δειγματοληψίας Για τα αποτελέσματα της έρευνας και σε διάστημα εμπιστοσύνης 95%, το τυπικό σφάλμα υπολογίζεται σε +/- 0,9% Εργάστηκαν 53 ερευνητές και 4 επόπτες Διάγραμμα 2
Διάγραμμα 3
Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ -1 1. Η «Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα» αποτελεί ερευνητική πρωτοβουλία του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Διαφάνειας 2. Καθιερώθηκε το 2007 και διεξάγεται κατ έτος. Μέχρι το 2010 πραγματοποιήθηκε σε μηνιαία βάση, καλύπτοντας ολόκληρο το Β εξάμηνο κάθε έτους. Έχει μεγάλη χρονική διασπορά, επιτρέποντας και τη μέτρηση και της εποχικότητας του φαινομένου. Από το 2012, καλύπτει ολόκληρο το έτος. 3. Έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα ως προς τα ερευνητικά εργαλεία που χρησιμοποιεί η Διεθνής Διαφάνεια σε παγκόσμια κλίμακα, και υποβοηθά την αποτύπωση των ιδιαιτεροτήτων του φαινομένου, στη χώρα μας 4. Δίνει έμφαση κυρίως στα πραγματολογικά δεδομένα του προβλήματος και λιγότερο στις κοινωνικές αντιλήψεις 5. Βασίζεται σε εξαιρετικά μεγάλο δείγμα (6.000 άτομα μέχρι το 2010 και 12.000 άτομα από το 2011), που επιτρέπει τη λεπτομερέστερη καταγραφή του φαινομένου Διάγραμμα 4
Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ -2 6. Παρέχει πληροφορίες, όχι μόνο στο ατομικό επίπεδο του ερωτώμενου, αλλά και στο επίπεδο του νοικοκυριού του 7. Καλύπτει το σύνολο της χώρας, δηλαδή εκτός από τις αστικές περιοχές, περιλαμβάνει και τις ημιαστικές και τις αγροτικές. Κατά συνέπεια, είναι αντιπροσωπευτική του συνολικού πληθυσμού 8. Λόγω του διευρυμένου δείγματος και της καινοτομικής μεθοδολογίας, που ακολουθήθηκε (αυθόρμητες αναφορές), καταγράφει το σύνολο των φορέων του δημοσίου τομέα, στους οποίους παρουσιάζεται το φαινόμενο 9. Παρέχει αναλυτικές πληροφορίες για τα χρηματικά ποσά 10. Καλύπτει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, και το χώρο του ιδιωτικού τομέα Διάγραμμα 5
Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Η «Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα» μετράει: Την έκταση του φαινομένου Τοχρόνοπου συνέβη το περιστατικό Τοχώρο(υπηρεσία/επιχείρηση) Τηνυπόθεσηπου αφορά Το χρηματικό ποσό που ζητήθηκε Διάγραμμα 6
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η Έρευνα επιτρέπει: 1. Την ποσοτική εκτίμηση για το μέγεθος της «διάχυτης» κοινωνικής διαφθοράς, της λεγόμενης «μικρο-διαφθοράς», που πλήττει, σήμερα στη χώρα, τους πολίτες και τα νοικοκυριά 2. Την αναλυτική χαρτογράφηση και τον εντοπισμό των κοινωνικών χώρων της διαφθοράς, το «χάρτη της διαφθοράς», τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα Πληροφορία, εξαιρετικά χρήσιμη για την καταπολέμησή της 3. Την καταγραφή του αναλυτικού«τιμοκαταλόγου της διαφθοράς», δηλαδή το κοινωνικά παγιωμένο, ανά υπηρεσία, ύψος του μέσου χρηματικού ποσού, που ζητείται για την παράνομη συναλλαγή Διάγραμμα 7
Διάγραμμα 8
Η ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ, 2007-2011 Ποσοστό (%) των νοικοκυριών που αναφέρουν περιστατικά διαφθοράς Βάση: Σύνολο δείγματος Ν = 6.027 άτομα Ν = 6.105 άτομα Ν = 6.122 άτομα Ν = 6.114 άτομα Ν = 12.020άτομα * Συνυπολογίζοντας 12,3 13,5 13,4 13,0* τη μη-έκδοση αποδείξεων στον ΙΤ 10,4 8,5 9,5 9,3 10,2 7,4 7,2 4,4 5,1 5,3 4,0 6,6* 3,4 Συνολική διαφθορά (ΔΤ & ΙΤ) Διαφθορά στο Δημόσιο Τομέα Διαφθορά στον Ιδιωτικό Τομέα 2007 2008 2009 2010 2011 Διάγραμμα 9
ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΑΦΕΡΘΕΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ, 2007-2011 Προβολή στον πληθυσμό των νοικοκυριών της χώρας (2001: 3.664.392 νοικοκυριά) & στο συνολικό πληθυσμό 18 ετών και άνω (2001: 9.015.400 άτομα)* * Αναθεωρηθείσα εκτίμηση ΕΛΣΑΤ για το 2011(Έρευνα Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού - Γ` Τρίμηνο 2011) Αριθμός νοικοκυριών Αριθμός πολιτών Προβολή στον αντίστοιχο πληθυσμό Τυπικό σφάλμα 95% Διάστημα εμπιστοσύνης Κάτω φράγμα Άνω φράγμα 2007 301.534 0,7 276.557 326.511 2008 337.009 0,7 310.916 363.101 2009 340.788 0,7 314.129 367.448 2010 263.836 0,6 240.093 287.579 2011 271.165 0,5 254.016 288.314 2007 522.635 0,6 469.940 575.330 2008 602.359 0,6 546.419 658.299 2009 599.180 0,6 543.169 655.190 2010 467.436 0,6 417.408 517.465 2011 459.785 0,4 424.328 495.243 Διάγραμμα 10
ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΑΦΕΡΘΕΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, 2007-2011 Προβολή στον πληθυσμό των νοικοκυριών της χώρας (2001: 3.664.392 νοικοκυριά) & στο συνολικό πληθυσμό 18 ετών και άνω (2001: 9.015.400 άτομα)** * Συνυπολογίζοντας τη μη-έκδοση αποδείξεων στον ΙΤ Προβολή στον αντίστοιχο πληθυσμό 95% Διάστημα εμπιστοσύνης Τυπικό σφάλμα Κάτω φράγμα Άνω φράγμα Αριθμός νοικοκυριών 2007 156.088 0,5 137.720 174.457 2008 180.920 0,6 161.343 200.498 2009 194.213 0,6 173.648 214.778 2010 146.576 0,5 128.576 164.575 2011 124.589 *241.850 0,3 *0,4 112.717 *225.585 136.462 *258.115 Αριθμός πολιτών 2007 301.179 0,5 260.649 341.710 2008 327.754 0,5 285.810 369.698 2009 357.719 0,5 313.820 401.619 2010 260.686 0,4 222.874 298.497 2011 234.400 *513.878 0,3 *0,4 208.752 *476.511 260.048 *551.244 ** Αναθεωρηθείσα εκτίμηση ΕΛΣΤΑΤ για το 2011 (Έρευνα Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού - Γ` Τρίμηνο 2011) Διάγραμμα 11
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ, 2011 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ -1 Μήπως θυμάστε σε ποια υπηρεσία συνέβη αυτό; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Ν = 886άτομα Νοσοκομεία 41,9 Εφορίες 16 Πολεοδομίες 11,3 Υπουργείο Μεταφορών 4 ΙΚΑ 3,5 2011 Διάγραμμα 12
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ, 2007 2011 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ -1 Μήπως θυμάστε σε ποια υπηρεσία συνέβη αυτό; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Νοσοκομεία 34,2 34,5 33,5 35,4 41,9 Ν = 514 άτομα Ν = 580 άτομα Ν = 567 άτομα Εφορίες 13,6 13,8 15,7 14,4 16 Ν = 438 άτομα Ν = 886άτομα Πολεοδομίες 12,4 12,1 11,3 15,2 15,9 Υπουργείο Μεταφορών ΙΚΑ 1,8 2,1 4 2,5 1,6 3,7 4,1 3,5 5,8 6,6 2007 2008 2009 2010 2011 Διάγραμμα 13
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ, 2007 2011 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ -2 Μήπως θυμάστε σε ποια υπηρεσία συνέβη αυτό; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Νομαρχίες Δήμοι ΔΕΗ Ασφαλιστικό ταμείο Άλλο ΔΘ/ΔΓ/ΔΑ 1,8 2,4 2,5 4,3 2,4 2,9 1,4 1,9 1,4 1,9 1,6 1,9 1,1 1,6 0 0,5 0 0,5 1,8 1,1 4,5 6,7 7,2 8,9 7,3 8,8 11,9 13,2 13,2 16 Ν = 514 άτομα Ν = 580 άτομα Ν = 567 άτομα Ν = 438 άτομα Ν = 886άτομα 2007 2008 2009 2010 2011 Διάγραμμα 14
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ, ΚΑΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΥΠΟΘΕΣΗΣ, 2011 Μου αναφέρατε τα Δημόσια Νοσοκομεία. Μήπως θυμάστε πιο συγκεκριμένα, για ποια περίπτωση ήταν αυτό, δηλαδή τι πράγμα αφορούσε; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Επέμβαση/Εγχείρηση Ν = 371άτομα 60,6 Γρηγορόσημο/επίσπευση διαδικασιών Ιατρικές εξετάσεις 10 9,2 Γρηγορότερη/καλύτερη εξυπηρέτηση Φακελάκι/Αμοιβή γιατρού Εισαγωγή/Νοσηλεία/Εξιτήριο Τοκετός Λόγοι υγείας (γενικά) Ραντεβού Άλλο ΔΘ/ΔΓ/ΔΑ 4 3 3 2,2 1,6 0,5 1,9 4 2011 Διάγραμμα 15
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΕΦΟΡΙΕΣ, ΚΑΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΥΠΟΘΕΣΗΣ, 2011 Μου αναφέρατε την Εφορία. Μήπως θυμάστε πιο συγκεκριμένα, για ποια περίπτωση ήταν αυτό, δηλαδή τι πράγμα αφορούσε; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Έκδοση δικαιολογητικών Γρηγορόσημο/επίσπευση διαδικασιών Κλείσιμο/Έλεγχος βιβλίων Ρύθμιση χρεών/οφειλών Κληρονομικά Διεκπεραίωση υπόθεσης Φορολογικές υποθέσεις Επιστροφή ΦΠΑ Φορολογικές δηλώσεις Επιστροφή χρημάτων Θέματα ακινήτων (αγορά/φπα) Κλείσιμο επιχείρησης Περαίωση Ρύθμιση προστίμου Μεταβίβαση ακινήτου Άδεια επαγγέλματος Τέλη Εκτίμηση ακινήτου Άλλο ΔΘ/ΔΓ/ΔΑ 4,2 4,2 3,5 2,8 2,1 2,1 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 9,9 8,5 7,7 6,3 5,6 4,9 8 Ν = 142 άτομα 21,8 2011 Διάγραμμα 16
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΕΣ, ΚΑΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΥΠΟΘΕΣΗΣ, 2011 Μου αναφέρατε την Πολεοδομία. Μήπως θυμάστε πιο συγκεκριμένα, για ποια περίπτωση ήταν αυτό, δηλαδή τι πράγμα αφορούσε; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Οικοδομική άδεια Νομιμοποίηση αυθαιρέτου Έκδοση δικαιολογητικών Γρηγορόσημο/επίσπευση διαδικασιών Άδεια καταστήματος Θέματα ακινήτων (αγορά/φπα) Αλλαγή χρήσης χώρου Ανανέωση / Επέκταση οικοδομικής άδειας Ρύθμιση προστίμου Αλλαγή σχεδίου / Ρυμοτόμησης Μεταβίβαση ακινήτου Εφαρμογή πολεοδομικής μελέτης Διεκπεραίωση υπόθεσης Άδεια κατεδάφισης Ημιυπαίθριοι χώροι Άδεια κοπής δέντρων Θέσεις parking ΔΘ/ΔΓ/ΔΑ 8 7 6 5 4 3 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 9 Ν = 100 άτομα 44 2011 Διάγραμμα 17
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, 2011-1 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ Μήπως θυμάστε σε τι είδους εταιρεία/ επιχείρηση/ επάγγελμα, ή κλάδο επιχειρήσεων συνέβη αυτό; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Νοσοκομεία 16,9 Ν = 403άτομα Γιατροί/Ιατρεία 13,2 Δικηγόροι/Νομικοί 11,9 Ιδιωτικά ΚΤΕΟ 5,5 Κλινικές 4,2 Πολιτικοί Μηχανικοί/Αρχιτέκτονες 3,7 Υδραυλικοί Μηχανικοί 3,5 3,2 2011 Διάγραμμα 18
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, 2007-2011 -1 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ Μήπως θυμάστε σε τι είδους εταιρεία/ επιχείρηση/ επάγγελμα, ή κλάδο επιχειρήσεων συνέβη αυτό; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Νοσοκομεία Γιατροί/Ιατρεία Δικηγόροι/Νομικοί Ιδιωτικά ΚΤΕΟ Κλινικές Πολιτικοί Μηχανικοί/Αρχιτέκτονες Υδραυλικοί Μηχανικοί 2,6 3,2 4,6 4,9 5,5 1,9 3,9 3,7 3,3 4,2 1,1 1,9 2,8 2,9 3,7 3,7 1 2,8 1,2 3,5 1,5 1,6 2,2 2,9 3,2 7,7 9 8,2 9 9,7 11,4 13,2 12,3 13,1 11,9 15,5 18 18,7 19,2 16,9 Ν = 267 άτομα Ν = 310 άτομα Ν = 323άτομα Ν = 245 άτομα Ν = 403άτομα 2007 2008 2009 2010 2011 Διάγραμμα 19
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, 2011-2 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ Μήπως θυμάστε σε τι είδους εταιρεία/ επιχείρηση/ επάγγελμα, ή κλάδο επιχειρήσεων συνέβη αυτό; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Τράπεζες 2,7 Ν = 403άτομα Ηλεκτρολόγοι 2,2 Σχολές οδηγών 2,2 Εταιρείες/Επαγγελματίες 1,5 Συμβολαιογράφοι 1,2 Εργολάβοι 1,2 Μεσίτες Έμποροι/Εμπορικές εταιρείες Οικοδομικές Κατασκευαστικές/Τεχνικές εταιρείες 1,2 1 1 1 2011 Διάγραμμα 20
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, 2007-2011 -2 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ Μήπως θυμάστε σε τι είδους εταιρεία/ επιχείρηση/ επάγγελμα, ή κλάδο επιχειρήσεων συνέβη αυτό; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Τράπεζες Ηλεκτρολόγοι Σχολές οδηγών Εταιρείες/Επαγγελματίες Συμβολαιογράφοι Εργολάβοι Μεσίτες Έμποροι/Εμπορικές εταιρείες Οικοδομικές Κατασκευαστικές/Τεχνικές εταιρείες 4,9 2,7 3 1,6 2,2 2,4 2,2 1,5 3,9 1,2 1,2 2,2 4,1 1,6 3,4 4,5 1,5 0 1,2 2,2 1,9 2,2 0,4 1,2 2,6 0,6 1,2 0,4 1,2 0 1 1,9 1 0,9 0,4 1 0,7 1,6 2,2 0,4 1 9,7 9,7 10,8 Ν = 267 άτομα Ν = 310 άτομα Ν = 323άτομα Ν = 245 άτομα Ν = 403άτομα 2007 2008 2009 2010 2011 Διάγραμμα 21
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, 2007-2011 -3 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ Μήπως θυμάστε σε τι είδους εταιρεία/ επιχείρηση/ επάγγελμα, ή κλάδο επιχειρήσεων συνέβη αυτό; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο ΙΕΚ/Ιδιωτική εκπαίδευση Ασφαλιστικές Τεχνίτες Αντιπροσωπείες αυτοκινήτων Ναυτιλιακή εταιρία Εταιρία με υποθέσεις τραπεζών Χρηματοοικονομικές εταιρείες Συνεργεία/Μηχανικοί αυτοκινήτων/φανοποιοί Εταιρείες τηλεπικοινωνιών Λογιστικά γραφεία Άλλο ΔΘ/ΔΓ/ΔΑ 0 0,6 0 0,4 0,7 1,1 0,6 2,5 0,8 0,7 0,7 1,3 0,3 0,5 1,9 0,6 0,9 0,4 0,5 0 0,5 0 0,5 0 0 0,5 1,1 0,3 1,5 0,2 0,7 1 0 1,2 0 1,1 0,6 1,2 0,8 0 4,7 5,7 10,5 10,3 10,5 9,6 10,6 12,3 12,9 18,1 Ν = 267 άτομα Ν = 310 άτομα Ν = 323άτομα Ν = 245 άτομα Ν = 403άτομα 2007 2008 2009 2010 2011 Διάγραμμα 22
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, 2011 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Τομέας υγείας (Νοσοκομεία/ Γιατροί/ Ιατρεία/ Κλινικές/ Μαιευτήρια/ Φαρμακευτικές/ Φυσιοθεραπευτές/ Διαγνωστικά κέντρα) 31,1 34,2 Δικηγόροι/Νομικοί/Συμβολαιογράφοι Περί αυτοκινήτου (Αντιπροσωπείες/ Συνεργεία/ Μηχανικοί αυτοκινήτων/ ΙΚΤΕΟ/ Σχολές οδηγών/ Εταιρείες απόσυρσης) 10,5 8,4 6,7 13,2 Ν = 403άτομα Ν = 794 άτομα Διάφοροι τεχνίτες (Ηλεκτρολόγοι/ Υδραυλικοί/ Ξυλουργοί/ Ελαιοχρωματιστές/ Ψυκτικοί/ Αποφράξεις/ Καυστηρατζήδες/ Γκαραζόπορτες) 7,4 20,3 Τομέας κατασκευών (Μηχανικοί/ Πολ. Μηχανικοί/ Αρχιτέκτονες/ Εργολάβοι/ Κατασκευαστικές/ Οικοδομικές/ Χτίστες) 8,1 10,2 Τράπεζες 2,7 1,5 Λοιπές απαντήσεις ΔΘ/ΔΓ/ΔΑ 6,8 10,9 15,1 12,9 2011 Περιλαμβάνεται η μηέκδοση αποδείξεων Διάγραμμα 23
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΥΠΟΘΕΣΗΣ, 2011 Μου αναφέρατε τα: Νοσοκομεία, Κλινικές, Ιατρεία, Μαιευτήρια, Γιατρούς, Φυσιοθεραπευτές, Διαγνωστικά κέντρα. Μήπως θυμάστε πιο συγκεκριμένα, για ποια περίπτωση ήταν αυτό, δηλαδή τι πράγμα αφορούσε; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι τους έχουν ζητηθεί χρήματα, εκτός από τα νόμιμα, για να προχωρήσει πιο γρήγορα, ή να τακτοποιηθεί μια υπόθεσή τους, τον τελευταίο χρόνο Επέμβαση/Εγχείρηση Ιατρικές εξετάσεις Εισαγωγή/Νοσηλεία Λόγοι υγείας Γρηγορόσημο Φακελάκι/Αμοιβή γιατρού Χωρίς απόδειξη/μικρότερη απόδειξη Τοκετός Υπερτιμολόγηση Χορήγηση/Επικύρωση πιστοποιητικού Μεταφορά με το ασθενοφόρο Μεσολάβηση για το Δημόσιο Επιλογή ιδιωτικού αντί δημόσιου νοσοκομείου ΔΘ/ΔΓ/ΔΑ 2,2 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 8 5,1 5,1 4,3 15,9 Ν = 138 άτομα 54,3 2011 Διάγραμμα 24
ΖΗΤΗΘΕΝΤΑ ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΟΣΑ (ΣΕ ΕΥΡΩ), ΣΕ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ 2007-2011 Βάση: Όσοι αναφέρουν χρηματικό ποσό Μέσος όρος χρηματικού ποσού Μεταβολή 2010-2011 Δημόσιος τομέας 2007 (Ν=271) 2008 (Ν=320) 2009 (Ν=318) 2010 (Ν=273) 2011 (Ν=609) Σε Ευρώ Ποσοστό % 1.313 1.374 1.355 1.492 1.399-93 -6,6% Μέσος όρος χρηματικού ποσού Μεταβολή 2010-2011 Ιδιωτικός τομέας 2007 (Ν=151) 2008 (Ν=162) 2009 (Ν=189) 2010 (Ν=137) 2011 (Ν=235) Σε Ευρώ Ποσοστό % 1.554 1.575 1.671 1.623 1.406-217 -15,4% Διάγραμμα 25
ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΖΗΤΗΘΗΚΑΝ ΣΕ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ, 2011 Για να τακτοποιηθεί η υπόθεση που αναφέρατε, περίπου πόσα χρήματα σας ζήτησαν, εκτός από τα νόμιμα; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι δήλωσαν ποσό Έως 300 39,9 Ν = 609 άτομα, Μ.Ο.: 1.399 301-1000 39,2 1001-3000 13,8 3001 και πάνω 7,1 2011 Διάγραμμα 26
ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΖΗΤΗΘΗΚΑΝ ΣΕ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ, 2007-2011 Για να τακτοποιηθεί η υπόθεση που αναφέρατε, περίπου πόσα χρήματα σας ζήτησαν, εκτός από τα νόμιμα; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι δήλωσαν ποσό Έως 300 301-1000 1001-3000 3001 και πάνω 8,1 8,1 8,2 9,5 7,1 13,8 15,9 18,8 20,8 21,6 40,2 35,6 32,1 29,7 39,9 35,8 37,5 39 39,2 39,2 Ν = 271 άτομα, Μ.Ο.: 1.313 Ν = 320 άτομα, Μ.Ο.: 1.374 Ν = 318 άτομα, Μ.Ο.: 1.355 Ν = 273 άτομα, Μ.Ο.: 1.492 Ν = 609 άτομα, Μ.Ο.: 1.399 2007 2008 2009 2010 2011 Διάγραμμα 27
ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΖΗΤΗΘΗΚΑΝ ΣΕ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, 2011 Για να τακτοποιηθεί η υπόθεση που αναφέρατε, περίπου πόσα χρήματα σας ζήτησαν, εκτός από τα νόμιμα; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι δήλωσαν ποσό Ν = 235 άτομα, Μ.Ο.: 1.406 Έως 300 40,9 301-1000 34 1001-3000 15,7 3001 και πάνω 9,4 2011 Διάγραμμα 28
ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΖΗΤΗΘΗΚΑΝ ΣΕ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, 2007-2011 Για να τακτοποιηθεί η υπόθεση που αναφέρατε, περίπου πόσα χρήματα σας ζήτησαν, εκτός από τα νόμιμα; (Αυθόρμητες απαντήσεις) Βάση: Απαντούν μόνον όσοι δήλωσαν ποσό Έως 300 301-1000 1001-3000 3001 και πάνω 7,9 13 10,6 9,5 9,4 15,7 21,9 24,7 25,2 21 20,1 20,4 34,4 36,5 34,9 33,6 34 45 41,4 40,9 Ν = 151άτομα, Μ.Ο.: 1.554 Ν = 162άτομα, Μ.Ο.: 1.575 Ν = 189 άτομα, Μ.Ο.: 1.671 Ν = 137 άτομα, Μ.Ο.: 1.623 Ν = 235 άτομα, Μ.Ο.: 1.406 2007 2008 2009 2010 2011 Διάγραμμα 29
ΣΥΝΘΕΣΗ (%) ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ & ΖΗΤΗΘΕΝΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΟΣΩΝ, ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ, 2007-2011 Περιστατικά * Συνυπολογίζοντας τη μη-έκδοση αποδείξεων στον ΙΤ Χρηματικά ποσά 64,2 63 60,7 61,2 67,3 *49,2 56,6 53,5 57,7 64,7 72,1 30,9 29,6 31,1 31,1 27,7 *43,1 4,9 7,4 8,1 7,8 5 *7,7 43,4 46,5 42,3 35,3 27,9 2007 2008 2009 2010 2011 2007 2008 2009 2010 2011 Δημόσιος Τομέας Ιδιωτικός Τομέας Και ΔΤ και ΙΤ Ιδιωτικός Τομέας Δημόσιος Τομέας Διάγραμμα 30
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2011 (ΣΕ ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ) Υπολογισμός με βάση τα αποτελέσματα της «Εθνικής Έρευνας για τη Διαφθορά στην Ελλάδα» και την απογραφή πληθυσμού του 2001* * Αναθεωρηθείσα εκτίμηση ΕΛΣΤΑΤ για το 2011 (Έρευνα Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού - Γ` Τρίμηνο 2011) Δημόσιος Τομέας Περιστατικά διαφθοράς το 2011 στα νοικοκυριά: 7,4% Ιδιωτικός Τομέας Περιστατικά διαφθοράς το 2011 στα νοικοκυριά: 3,4% Εκτιμώμενος αριθμός νοικοκυριών: 271.165 Χ Μέσος όρος ζητηθέντος ποσού: 1.399 = 379 εκατ. (355-403 εκατ. ) Εκτιμώμενος αριθμός νοικοκυριών: 124.589 Χ Μέσος όρος ζητηθέντος ποσού: 1.406 = 175 εκατ. (158-192 εκατ. ) Εκτιμώμενο μέγεθος συνολικής διαφθοράς κατά το έτος 2011: 554 εκατ. (513-595 εκατ. ) Διάγραμμα 31
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 2010-2011 (ΣΕ ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ) Υπολογισμός με βάση τα αποτελέσματα της «Εθνικής Έρευνας για τη Διαφθορά στην Ελλάδα» και την απογραφή πληθυσμού του 2001* * Αναθεωρηθείσα εκτίμηση ΕΛΣΤΑΤ για το 2011 (Έρευνα Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού - Γ` Τρίμηνο 2011) Εκτιμώμενο μέγεθος συνολικής διαφθοράς κατά το έτος 2010: 632 εκατ. (567-696 εκατ. ) Εκτιμώμενο μέγεθος συνολικής διαφθοράς κατά το έτος 2011: 554 εκατ. (513-595 εκατ. ) Μεταβολή 2010-2011: -78 εκατ. Διάγραμμα 32
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 2007-2011 (ΣΕ ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ) Υπολογισμός με βάση τα αποτελέσματα της «Εθνικής Έρευνας για τη Διαφθορά στην Ελλάδα» και την απογραφή πληθυσμού του 2001* * Αναθεωρηθείσα εκτίμηση ΕΛΣΤΑΤ για το 2011 (Έρευνα Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού - Γ` Τρίμηνο 2011) 639 748 787 632 554 2007 2008 2009 2010 2011 Εκτιμώμενο μέγεθος συνολικής διαφθοράς Διάγραμμα 33
ΕΚΒΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ 2011 Ποσοστό % ερωτηθέντων που έδωσαν ή αρνήθηκαν τα ζητηθέντα ποσά στα περιστατικά διαφθοράς Αυθόρμητες αναφορές των ερωτώμενων * Καταγράφεται για πρώτη φορά στην έρευνα του 2011 Δημόσιος Τομέας Ιδιωτικός Τομέας Αδιευκρίνιστο 14,2% Αδιευκρίνιστο 23,6% Αρνήθηκαν 25,3% Έδωσαν 60,5% Αρνήθηκαν 21,6% Έδωσαν 54,8% Διάγραμμα 34
Διάγραμμα 35
Η ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ, ΚΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 2011 Ποσοστό (%) των νοικοκυριών που αναφέρουν περιστατικά διαφθοράς Ποσοστό συνολικής διαφθοράς - Σύνολο χώρας: 10,2% Διάγραμμα 36
Η ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ, ΚΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 2011 Ποσοστό (%) των νοικοκυριών που αναφέρουν περιστατικά διαφθοράς Ποσοστό διαφθοράς στο Δημόσιο Τομέα - Σύνολο χώρας: 7,4% Διάγραμμα 37
Η ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, ΚΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 2011 Ποσοστό (%) των νοικοκυριών που αναφέρουν περιστατικά διαφθοράς Ποσοστό διαφθοράς στον Ιδιωτικό Τομέα - Σύνολο χώρας: 3,4% Διάγραμμα 38
Διάγραμμα 39
ΑΤΟΜΙΚΑΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ Εκτός από την έκταση του φαινομένου της διαφθοράς που προκύπτει από τη ανάλυση των νοικοκυριών, η Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα παρέχει, επιπλέον, τη βάση για να διερευνηθούν ταυτοχρόνως και τα ατομικά δημογραφικά χαρακτηριστικά των θυμάτων της διαφθοράς. Για το σκοπό αυτό υπολογίζεται ένα επιπρόσθετο μέγεθος, που αφορά στο ποσοστό των ατόμων (ερωτηθέντων) που έχουν υπάρξει προσωπικά θύματα διαφθοράς, ανεξαρτήτως χρονικού προσδιορισμού, δηλαδή είτε το 2011 είτε παλαιότερα και ανεξαρτήτως τομέα συμβάντος. Το εν λόγω ποσοστό υπολογίζεται σε 22,2% των ατόμων (ερωτηθέντων) που συμμετείχαν συνολικά στην έρευνα. Τα βασικά δημογραφικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου πληθυσμού των θυμάτων δίδονται στα διαγράμματα που ακολουθούν. Διάγραμμα 40
ΑΤΟΜΙΚΑΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ, 2011-1 Ποσοστό %, κατά κοινωνική κατηγορία Κοινωνική κατηγορία = 100 Φύλο Ηλικία Εκπαίδευση Απασχόληση 26,7 18,0 19,0 24,3 26,2 24,4 17,6 11,0 14,2 22,5 26,0 26,3 22,1 18,4 Άνδρες Γυναίκες 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+ Κατώτερη Μέση Ανώτερη Ενεργοί Άνεργοι Μη-ενεργοί Φύλο & ηλικία Θέση στην απασχόληση 10,7 11,4 22,0 16,1 31,6 18,9 32,0 21,3 30,3 18,8 20,4 13,4 30,7 22,2 24,2 22,1 20,1 14,7 Α/18-24 Γ/18-24 Α/25-34 Γ/25-34 Α/35-44 Γ/35-44 Α/45-54 Γ/45-54 Α/55-64 Γ/55-64 Α/65+ Γ/65+ Εργοδ. - Αυτ/μενοι Μισθωτοί Δ.Τ. Μισθωτοί Ι.Τ. Άνεργοι Συνταξιούχοι Νοικοκυρές Διάγραμμα 41
ΑΤΟΜΙΚΑΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ, 2011-2 Ποσοστό %, κατά κοινωνική κατηγορία Κοινωνική κατηγορία = 100 Αστικότητα Πολεοδομικό συγκρότημα Παράσταση εισοδήματος 24,1 22,2 17,5 25,9 25,7 20,0 23,8 20,3 21,5 24,0 Αστικά Ημιαστικά Αγροτικά ΠΣΠ ΠΣΘ ΛΟΙΠΗ Μεγάλη Δυσκολία Τα ΕΛΛΑΔΑ δυσκολία καταφέρνουν Ζουν άνετα 17,4 Γεωγραφική περιφέρεια κατοικίας 26,2 27,4 21,8 16,4 17,5 19,0 21,6 21,0 22,2 19,4 16,9 16,9 Αυτοτοποθέτησησε κοινωνική τάξη 24,8 22,4 24,1 16,4 Αν.Μακεδονία - Θράκη Κεντρική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Ήπειρος Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Δυτική Ελλάδα Αττική Πελοπόννησος Νησιά Ιονίου Βόρειο Αιγαίο Νότιο Αιγαίο Κρήτη ΑΝΩΤΕΡΗ- ΑΣΤΙΚΗ ΜΕΣΑΙΑ ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΑΤΑΞΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ/ ΔΓ/ΔΑ Διάγραμμα 42