Σχολείο: Λύκειο Αυλωναρίου Τμήμα: Β 2 Θέμα: ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΥΛΩΝΑΡΙΟΥ
ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: Γιάννης Περιβολάρης Χριστίνα Μπενάκη Γιώργος Ρέτσας Στέλλα Φάσο Μαρία Τάλο Παναγιώτης Παναγιώτου Μαρία Σταμέλου Γεωργία Μανή Ιωάννα Μπέλλου Μονή Λευκών Αθηνά Παπακωνσταντίνου Γεωργία Μάμμα Ελένη Τζόκα Χαρά Τσιργιώτη Μαρία Τσιμπουκέλλη Νίκη Μάστορη Άγιος Δημήτριος Μονή Μάντζαρη Άννα Μπιλτσάρη Σοφία Πιλάτη Ιωάννα Ρέτσα ΟΝΟΜΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ : ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΕΤΥΧΑΚΗ ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σκοπός της εργασίας αυτής είναι: Να παρουσιάσει εν συντομία την πρώιμη, μέση και ύστερη βυζαντινή περίοδο στο Αυλωνάρι Ευβοίας, εκθέτοντας τα πιο αξιόλογα μνημεία της περιόδου αυτής. Να εξάρει την συνέχεια της ιστορικής παράδοσης στο χώρο που είναι και το κοινό χαρακτηριστικό ολόκληρης της Ελλάδας.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Για την επίτευξη αυτού του στόχου, οι μαθητές του σχολείου μας, με αμέριστο ενδιαφέρον και ενθουσιασμό, έστρεψαν την προσοχή τους στους ζωντανούς μάρτυρες αυτής της μακρινής περιόδου δηλαδή στα εκκλησιαστικά μνημεία που μένουν όρθια με το πέρασμα των χρόνων και καταδεικνύουν την διάρκεια της παράδοσης και τη δύναμη αυτής, που δεν εννοεί να εξασθενίσει. Απέφυγαν βεβαίως να παρουσιάσουν την γραπτή παράδοση που θέλει πολύ χρόνο και συγκριτική μελέτη, αλλά υπάρχει τίποτα πιο δυνατό από το μνημείο που δεν θέλει να καταπέσει με το πέρασμα των αιώνων; Για φανταστείτε να εξέλειπε η ακρόπολη των Αθηνών και να είχαμε μόνο τα κείμενα του Πλουτάρχου, του Θουκυδίδη, των τραγικών και των ρητόρων;
11 ος αιώνας μ.χ. Η Εύβοια υποδουλώνεται στη Βενετία. 13 ος αιώνας μ.χ. Φραγκοκρατία. Βαλδουίνος της Φλάνδρας.
6ος αιώνας μ.χ. Ιδρύεται επισκοπή στο Αυλωνάρι που διαρκεί 1100 χρόνια. Παρά την καταπίεση των Ενετών και την προσπάθεια εκλατινισμού των κατοίκων, η Επισκοπή και ευρύτερα η Εκκλησία συντελεί στην ανατροφοδότηση της πίστης και της παράδοσης. Πολυάριθμοι ναοί χτίζονται. Η Εύβοια χαρακτηρίζεται ΕΥΒΟΙΚΟΣ ΜΥΣΤΡΑΣ. Στολίδι και κόσμημα της Εύβοιας ο Επισκοπικός ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ ΑΥΛΩΝΑΡΙΟΥ.
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου είναι τρισυπόστατος. Το κεντρικό κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Δημήτριο.
Τα δύο πλάγια κλίτη είναι αφιερωμένα στην Αγία Θέκλα και στον Άγιο Ελευθέριο ή Σεραφείμ.
Ο ναός χτίστηκε σε τρεις διαφορετικές οικοδομικές φάσεις. Α) Στην αρχή χτίστηκε η κόγχη του ιερού
Β) Μετά ο νάρθηκας με τον οκτάπλευρο τρούλο
Γ) Και ύστερα ο κυρίως Ναός
Το Ιερό έχει ημιεξαγωνική κόγχη και τρίλοβο παράθυρο.
Η πλινθοπερίκλειστη τοιχοποιία.
Κλίτη Το Βόρειο προγενέστερο και το Νότιο μεταγενέστερο
Οξυκόρυφα τόξα
Τύπος Ναού: σταυρεπίστεγος
Χρονολογία κατασκευής: 6 ος αιώνας μ.χ. έως και 13 ο ή 14 ο αιώνα μ.χ.
Τοιχογραφίες Αγίου Δημητρίου Α) Άγνωστος δάσκαλος και μαθητής Β) Τοιχογραφίες Ιερού α)ένθρονη Θεοτόκος β)κοινωνία Αποστόλων
γ)τέσσερις Ιεράρχες
δ) Ανάληψη ε) Φιλοξενία Αβραάμ
Στον Κυρίως Ναό κυριαρχούν τοιχογραφίες από το Χριστολογικό Κύκλο. Βόρειο τμήμα εγκάρσιας καμάρας:υπερφυσική απεικόνιση Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Η Υπαπαντή Η Μεταμόρφωση Η Έγερση του Λαζάρου
Ο Ελκόμενος επί Σταυρού (αρχαιότερος τύπος απεικόνισης ελκόμενου). Στο Νότιο Τοίχο
Σταύρωση του Χριστού, σώζονται οι Μυροφόρες. Αποκαθήλωση, έχει καταστραφεί.
Νότιος τοίχος Χαμηλά ο Άγιος Δημήτριος έφιππος. Βόρειος τοίχος Ο Άγιος Προκόπιος και δίπλα του ο Άγιος Αρτέμιος.
Η Δευτέρα Παρουσία (Χορός Αγίων στον Παράδεισο, διακρίνεται μόλις η Αγία Ειρήνη). Νάρθηκας
Ιαματικοί Άγιοι: ο Κοσμάς και ο Δαμιανός.
Νάρθηκας Πλάγια κλίτη Έφιπποι στρατιωτικοί : α)άγιος Δημήτριος β)άγιος Γεώργιος
Η εντυπωσιακότερη τοιχογραφία είναι η απεικόνιση στον βόρειο τοίχο της εγκάρσιας καμάρας του Αρχάγγελου Μιχαήλ και του Ιησού του Ναυή.
Κοσμήματα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα της Μονής
Eίσοδος
Είσοδος
Ναοδομία: Αργολιθοδομή
Εικόνες
ΘΑΥΜΑΤΑ
Μετατροπή της Μονής σε γυναικεία
Η συμβολή της στον Β Παγκόσμιο πόλεμο.
Τοποθεσία της Μονής
Βυζαντινός Ναός Σταυρεπίστεγος. 11 ος 12 ος μ.χ. αιώνας
Εικόνα Αγίου Χαραλάμπους και Εισοδίων
Μανουάλια και Κηροπήγια
Προέκταση Βόρειας Πλευράς
Σκεπή
Τέμπλο/ Εικόνες
Μαρμάρινη Εντοιχισμένη επιγραφή
Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Η επιτόπου επίσκεψη και διερεύνηση υποβοηθήθηκε πολύ από τις πληροφορίες του φιλολόγου καθηγητή κυρίου Δημήτρη Κοίλιαρη, καθώς και από τις εργασίες των κ.κ. Γιάννη Γ. Αναστασόπουλου ( Ιστορία των Ευβοϊκών Μονών), το βιβλίο της αρχιτέκτονος Λιάπη Μαρίας,που ευγενικά μας παραχώρησε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Κύμης-Καρύστου και Σκύρου κ.κ. Σεραφείμ, το βιβλίο της Εκδοτικής Αθηνών τόμος Θ. σελίδα 276-277, το πόνημα του καθηγητή Δημήτρη Φαράντου, όπως και πληροφορίες δια στόματος μοναχών της μονής Λευκών και της μονής Μάντζαρη. Θα πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα ότι για τη συντήρηση των Μονών και του Αγίου Δημητρίου τα μέγιστα συνέβαλε ο εκλιπών σήμερα, αρχαιολόγος, Δημήτριος Κωνστάντιος.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Πράγματι λοιπόν μπορούμε να πούμε, ότι δεν είμαστε αποκομμένοι από το παρελθόν μας, ότι υπάρχει ζέον το θρησκευτικό συναίσθημα και εμφανής η ιστορική συνέχεια. Ο περιορισμένος χρόνος ήταν ο μεγάλος αντίπαλος για μια πληρέστερη εξερεύνηση των βυζαντινών θησαυρών της περιοχής μας.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η γνωριμία με το πρόσφατο και απώτερο παρελθόν αποκαλύπτει στοιχεία πολύτιμα, τόσο ιστορικά όσο και πολιτισμικά. Είθε, να γίνει πια παράδοση, η επίσκεψη και η ενασχόληση με το ιστορικό παρελθόν μας, ολοένα και περισσοτέρων μαθητών και σχολείων και μάλιστα αυτούς τους χαλεπούς καιρούς, γιατί όπως είπε και ο θαυμάσιος συγγραφέας Πλούταρχος: ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ, ΜΝΗΜΟΣΥΝΗΝ ΕΚΑΛΕΣΑΝ.
ΤΕΛΟΣ