Σακχαρώδης Διαβήτης Αθηρωµάτωση-Καρδιαγγειακή Νόσος Διοικητικό Συμβούλιο Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας 2005-2006 Πρόεδρος: Α. Μελιδώνης Αντιπρόεδρος: I. Iωαννίδης Γεν. Γραμματέας: Θ. Παναγιώτου Ταμίας: Κ. Μακρυλάκης Μέλη: Σ. Παππάς Φ. Φιλιππίδης Σ. Μπούσμπουλας Χ. Βασιλόπουλος Τ. Διδάγγελος ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Μαιάνδρου 9 115 28 Αθήνα Τηλ. & Fax: 210 7210 935 Η συμμετοχή στη Διημερίδα είναι δωρεάν Θα χορηγηθεί πιστοποιητικό παρακολούθησης (με Μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης C.M.E. Credits) 4
Σακχαρώδης Διαβήτης Αθηρωµάτωση-Καρδιαγγειακή Νόσος ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αγαπητοί Συνάδελφοι, Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας έχει την τιμή και τη χαρά να σας προσκαλέσει στην Επιστημονική Διημερίδα της Εταιρείας μας, στις 24 και 25 Φεβρουαρίου 2006, στο ξενοδοχείο Caravel. Για τη φετινή επιστημονική εκδήλωση επιλέξαμε το θέμα Διαβήτης - Αθηρωμάτωση - Καρδιαγγειακή Νόσος κρίνοντας ότι η ιδιαίτερα σημαντική και κρίσιμη σχέση διαβήτη και αθηρωμάτωσης αξίζει σύγχρονης λεπτομερειακής προσέγγισης και ανάλυσης. Προσπαθήσαμε να καλύψουμε όλες τις πτυχές του θέματος: Επιδημιολογία, παθογενετικούς μηχανισμούς, παράγοντες κινδύνου, περιβαλλοντικές διατροφικές επιρροές, θεραπευτικές προτεραιότητες και παρεμβάσεις, νεότερους ερευνητικούς προσανατολισμούς κ.λπ. Οι επιλεγέντες διακεκριμένοι ομιλητές με ιδιαίτερη εξοικείωση στο θέμα που αναπτύσσουν, προσδοκούμε ότι θα συμβάλουν καθοριστικά στην επιτυχία της εκδήλωσης, ενώ και οι τρεις δορυφορικές εκδηλώσεις που θα γίνουν κατά τη διάρκεια της Διημερίδας, θα προσθέσουν νέα στοιχεία και γνώσεις για την καρδιαγγειακή νόσο και για το σακχαρώδη διαβήτη γενικότερα. Ευελπιστούμε ότι και με τη δική σας συμμετοχή, η επιστημονική Διημερίδα της εταιρείας μας, θα έχει ιδιαίτερη επιτυχία. Με συναδελφικούς χαιρετισμούς Δρ Α. Μελιδώνης 5
Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2006 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 17:30-18:20 Εγγραφές 18:20-18:30 Προσφωνήσεις - Xαιρετισμοί 18:30-20:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Διατροφή και καρδιαγγειακά νοσήματα στα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη. Κριτική θεώρηση των διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών Εισαγωγικά στοιχεία Συντονιστής: Ν. Κατσιλάμπρος Θερμιδικό ισοζύγιο, Υδατάνθρακες, Πρωτεΐνες Κ. Μακρυλάκης Λίπη, Φυτικές ίνες, Οινόπνευμα Σ. Λιάτης Συμπεράσματα Ν. Κατσιλάμπρος 20:00-22:00 Δορυφορικό Συμπόσιο (Pfizer - Sanofi Aventis) Νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις στην αντιμετώπιση του διαβητικού ασθενούς Συντονιστής: Γ. Δημητριάδης Επιδημιολογία και τρέχουσες θεραπευτικές προσεγγίσεις του διαβήτη Μ. Μπενρουμπή Εισπνεόμενη ινσουλίνη: Κλινικά δεδομένα Α. Ράπτης Ασφάλεια του αναπνευστικού συστήματος με την εισπνεόμενη ινσουλίνη Μ. Τουμπής Συζήτηση Δεξίωση 6
Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2006 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 9:30-10:45 1ος Κύκλος Διαλέξεων Συντονιστής: B. Kαραμάνος Η επιδημιολογία των παραγόντων κινδύνου και των μακροαγγειοπαθητικών επιπλοκών στο Σακχαρώδη Διαβήτη A. Ψυρόγιαννης Ο λιπώδης ιστός σαν ενδοκρινές όργανο: H εμπλοκή του στη φλεγμονή ή την αθηρωμάτωση A. Τσατσούλης Η επίδραση του Σακχαρώδη Διαβήτη στην παθογένεση της αθηρωμάτωσης Α. Μελιδώνης 10:45-12:00 2oς Κύκλος Διαλέξεων Συντονιστής: Σ. Παππάς Μικρολευκωματινουρία, πρώιμη αθηρωμάτωση και στεφανιαία νόσος A. Αλαβέρας Ο ρόλος των PPARγ στην αθηρογένεση Θ. Αλεξανδρίδης Διαβητική Μυοκαρδιοπάθεια Ν. Τεντολούρης 12:00-12:30 Διάλειμμα - Καφές 12:30-13:00 Διάλεξη προσκεκλημένου ομιλητή Πρόεδρος: Ν. Θαλασσινός Οξειδωτικό stress: ο κοινός αθηρογενετικός παράγοντας στην ινσουλινοαντίσταση, το Σακχαρώδη Διαβήτη και την καρδιαγγειακή νόσο A. Ceriello 7
Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2006 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 13:00-14:30 Δορυφορικό Συμπόσιο Η αιτιοπαθογένεια του Διαβήτη Τύπου 2, οδηγός στη θεραπεία: H θέση των ευαισθητοποιητών ινσουλίνης Συντονιστής: Π. Χριστακόπουλος Ο ρόλος αντίστασης στην ινσουλίνη και της δυσλειτουργίας των β-κυττάρων στην αιτιοπαθογένεια του Διαβήτη Τύπου 2. Δυνατότητες πρόληψης της νόσου Γ. Δημητριάδης Ο ρόλος των ευαισθητοποιητών ινσουλίνης στην επίτευξη και διατήρηση του γλυκαιμικού ελέγχου Ι. Ιωαννίδης Ευεργετήματα από τους ευαισθητοποιητές ινσουλίνης και πέρα από το γλυκαιμικό έλεγχο Σ. Παππάς 14:30-15:45 Διάλειμμα - Ελαφρύ Γεύμα 15:45-17:00 3ος Κύκλος Διαλέξεων Συντονιστής: Π. Χριστακόπουλος Η συμβολή της γλυκαιμίας (προδιαβήτης-διαβήτης) στην καρδιαγγειακή νόσο: Κλινικά και επιδημιολογικά δεδομένα Α. Μητράκου Νέοι παράγοντες κινδύνου: ποιοι μετριώνται, ποιοι αξιολογούνται, ποιοι αυξάνουν την προγνωστική ικανότητα των κλασικών παραγόντων Α. Κοφίνης Eίναι η ινσουλίνη αθηρογόνος ορμόνη; Η ινσουλινοαντίσταση δείκτης ή παράγων κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο; Δ. Καραμήτσος 8
Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2006 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 17:00-18:15 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Στεφανιαία Νόσος Συντονιστής: X. Στεφανάδης Η στεφανιαία νόσος στο Σακχαρώδη Διαβήτη: Πρωτογενείς προληπτικές παρεμβάσεις. Η αντιαιμοπεταλιακή αγωγή Φ. Φιλιππίδης Τα οξεά στεφανιαία σύνδρομα στον διαβητικό ασθενή: αιτίες επιβαρημένης πρόγνωσης, φαρμακευτική αντιμετώπιση, η αξία της εντατικοποιημένης ινσουλινοθεραπείας Σ. Φούσσας Θεραπευτική αντιμετώπιση στο ΣΝ του Σακχαρώδη Διαβήτη: Αγγειοπλαστική, stents, ή αορτοστεφανιαία παράκαμψη; Β. Βούδρης 18:15-18:40 Διάλειμμα - Καφές 18:40-20:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Θεραπευτικές κατευθύνσεις σε μακροαγγειοπαθητικές επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη Συντονιστής: Ν. Kατσιλάμπρος Θεραπευτικές παρεμβάσεις στην καρδιακή ανεπάρκεια, στο Σακχαρώδη Διαβήτη Τ. Διδάγγελος Θεραπευτικές παρεμβάσεις στην περιφερική αγγειακή νόσο, στο Σακχαρώδη Διαβήτη Σ. Μπούσμπουλας Θεραπευτικές παρεμβάσεις στο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, στο Σακχαρώδη Διαβήτη Θ. Παναγιώτου 9
Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2006 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 20:00-20:30 Διάλεξη Λήξης Πρόεδρος: Α. Μελιδώνης Νέες και μελλοντικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών επιπλοκών στο Σακχαρώδη Διαβήτη Σ. Ράπτης 20:30-22:00 Δορυφορικό Συμπόσιο (AstraZeneca) Ο καρδιαγγειακός κίνδυνος στον διαβητικό ασθενή Συντονιστής: B. Kαραμάνος Η συνολική εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου στον διαβητικό ασθενή Η. Μυγδάλης Η θέση των ανταγωνιστών ΑΤ1 στη θεραπεία της υπέρτασης των διαβητικών Ε. Πάγκαλος Η σύγχρονη στρατηγική στη θεραπευτική αντιμετώπιση της διαβητικής δυσλιπιδαιμίας Μ. Νούτσου Δεξίωση 10
Σακχαρώδης Διαβήτης Αθηρωµάτωση-Καρδιαγγειακή Νόσος ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Η Επιστημονική εκδήλωση της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας θα πραγματοποιηθεί στο Ξενοδοχείο DIVANI CARAVEL στις 24 και 25 Φεβρουαρίου 2006. H συμμετοχή είναι δωρεάν και θα δοθεί Πιστοποιητικό παρακολούθησης (με Μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης CME Credits) σε όλους τους Συνέδρους που έχουν παρακολουθήσει τις εργασίες της Επιστημονικής Διημερίδας. Προβολές - Τεχνική Γραμματεία Η αίθουσα διεξαγωγής των εργασιών της Διημερίδας θα είναι εξοπλισμένες με προβολείς διαφανειών (slide projectors) διαφανοσκόπιο (overhead projector), data video projector για προβολή μέσω PC. Στο Συνεδριακό χώρο θα υπάρχει τεχνική γραμματεία δοκιμής διαφανειών, CD, δισκέτας κ.λπ. στην οποία θα πρέπει να παραδίδεται το υλικό τουλάχιστον 1 ώρα πριν από την παρουσίασή του. Γραμματεία Η Γραμματεία θα λειτουργεί στο Συνεδριακό χώρο, καθ όλη τη διάρκεια της Διημερίδας. Για πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στο γραφείο: ΕΨΙΛΟΝ, E. Παπαπαναγιώτου - Β. Βουραζέρης Ο.Ε. Παπαδιαμαντοπούλου 4, 115 28 Αθήνα, Τηλ. 210 7254 360-2, Fax 210 7254 363 e-mail: info@epsiloncongress.gr http://www.epsiloncongress.gr Διαμονή Για την εξυπηρέτηση των συμμετεχόντων έχουν κρατηθεί δωμάτια στο Ξενοδοχείο DΙVANI CARAVEL. Έκθεση Στο χώρο θα λειτουργεί έκθεση φαρμακευτικών προϊόντων, βιβλίων, ιατρικών οργάνων και μηχανημάτων. Κοινωνικές εκδηλώσεις Δείπνο το βράδυ της Παρασκευής 24-2-2006. Ευγενική χορηγία της Εταιρείας Pfizer Hellas A.E. Δείπνο το βράδυ του Σαββάτου 25-2-2006. Eυγενική χορηγία της Εταιρείας AstraZeneca Ελαφρύ γεύμα το μεσημέρι του Σαββάτου 25-2-2006. Eυγενική χορηγία της Εταιρείας GlaxoSmithKline 11
Σακχαρώδης Διαβήτης Αθηρωµάτωση-Καρδιαγγειακή Νόσος ΟΜΙΛΗΤΕΣ- ΠΡΟΕΔΡΟΙ- ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ Ceriello A. Αλαβέρας Α. Αλεξανδρίδης Θ. Βούδρης Β. Δημητριάδης Γ. Διδάγγελος Τ. Θαλασσινός Ν. Ιωαννίδης Ι. Καραμάνος Β. Καραμήτσος Δ. Professor of Internal Medicine, Department of Pathology and Medicine, Director of the School of Specialty in Geriatric, University of Udine, Italy Αν. Διευθυντής Α Παθολογικού Τμήματος, ΓΝ Αθηνών «ΕΕΣ» Αν. Καθηγητής Παθολογίας - Ενδοκρινολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Αν. Διευθυντής Α Καρδιολογικής Κλινικής «Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο» Αν. Καθηγητής, Β Προπαιδευτικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Μονάδα Έρευνας & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝ «Αττικόν» Λέκτορας Παθολογίας, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου, ΠΓΝ Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» Διευθυντής Τμήματος Ενδοκρινολογίας - Διαβήτη - Μεταβολισμού, ΓΝΑ «Ευαγγελισμός» Επιμελητής Α, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Ιατρείου και Ιατρείου Παχυσαρκίας, ΓΝΑ «Αγία Όλγα» Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Διαβητολογίας, ΑΠΘ Θεσσαλονίκης Κατσιλάμπρος Ν. Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Κοφίνης Α. Λιάτης Σ. Μακρυλάκης Κ. Μελιδώνης Α. Μητράκου Α. Αν. Διευθυντής Διαβητολογικού Κέντρου, ΓΝΑ «Ιπποκράτειο», Αθήνα Επιμελητής Β, Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΓΝΑ «Λαϊκό» Λέκτορας Α Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών ΠΓΝ «Λαϊκό» Αναπληρωτής Διευθυντής Α Παθολογικής Κλινικής, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου, ΓΝΠ «Τζάνειο», Πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Δρ. Διευθύντρια Μονάδας Σακχαρώδους Διαβήτη - Μεταβολισμού, Νοσ. «Ερρίκος Ντυνάν», Αθήνα Μπενρουμπή Μ. Αν. Διευθύντρια Διαβητολογικού Κέντρου, «Πολυκλινική» Αθηνών 12
Σακχαρώδης Διαβήτης Αθηρωµάτωση-Καρδιαγγειακή Νόσος ΟΜΙΛΗΤΕΣ- ΠΡΟΕΔΡΟΙ- ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ Μπούσμπουλας Σ. Μυγδάλης Η. Νούτσου Μ. Πάγκαλος Ε. Παναγιώτου Θ. Παππάς Σ. Ράπτης Α. Ράπτης Σ. Στεφανάδης Χ. Τεντολούρης Ν. Τουμπής Μ. Τσατσούλης Α. Φιλιππίδης Φ. Φούσσας Σ. Αν. Διευθυντής, Γ Παθολογικού Τμήματος, Διαβητολογικού Κέντρου ΓΝ Νίκαιας - Πειραιά «Αγ. Παντελεήμων» Διευθυντής Β Παθολογικού Τμήματος - Διαβητολογικού Κέντρου «ΝΙΜΤΣ» Επιμελήτρια Β, Διαβητολογικό Τμήμα, ΓΝ «Ιπποκράτειο», Αθήνα Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής ΓΝ Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» Επιμελητής Α, Γ Παθολογικό Τμήμα ΓΝΝ «Άγιος Παντελεήμων» Διευθυντής Γ Παθολογικού Τμήματος - Διαβητολογικού Κέντρου ΓΝ Νίκαιας - Πειραιά «Αγ. Παντελεήμων» Λέκτορας Β, Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Μονάδα Έρευνας Πανεπιστημίου Αθηνών, Διαβητολογικό Κέντρο, ΓΝΑ «Αττικόν» Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Καθηγητής Καρδιολογίας, Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική ΓΝΑ «Ιπποκράτειο» Λέκτορας, Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, ΓΝ «Λαϊκό» Διευθυντής ΣΤ Πνευμονολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο «Σωτηρία» Καθηγητής Παθολογίας - Ενδοκρινολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Επ. Καθηγητής Παθολογίας, Διευθυντής Β Παθολογικού Τμήματος ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς» Επ. Καθηγητής, Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος ΓΝΠ «Τζάνειο» Χριστακόπουλος Π. Αμ. Επ. Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Ψυρογιάννης Α. Επ. Καθηγητής Παθολογίας- Διαβητολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου ΠΓΝ Πατρών 13
Σηµειώσεις 14