ΑΕΙ ΧΩΡΙΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ... Η καρδιά της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα βάλλεται από τις μνημονιακές πολιτικές και οι πολιτικοί ιθύνοντες της εκπαίδευσης στέκονται άβουλοι μπρος στις επιταγές των τροικανών για νέες απολύσεις προσωπικού από το δημόσιο τομέα, όταν οι συνταξιοδοτήσεις και άλλες κανονικές αποχωρήσεις από την υπηρεσία έχουν μειώσει κατά πολύ τον αριθμό των υπηρετούντων στο δημόσιο από το 2010 και μετά. Επιστημονικά αντικείμενα που διδάσκονται σήμερα, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων απειλούνται με εξαφάνιση, Πανεπιστημιακά Τμήματα που συνιστούν τον ακαδημαϊκό πυρήνα, στον οποίο βασίστηκε πριν από πέντε δεκαετίες το τοπικό ΑΕΙ απειλούνται με αφανισμό, και ως εκ τούτου, σχέδια για την «αναπτυξιακή πορεία του ιδρύματος» παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες. Το όραμα δε, της ίδρυσης ενός Πολυτεχνείου στα Γιάννενα μοιάζει όνειρο και ουτοπία, γιατί για να γίνει ένα νέο Τμήμα, εν προκειμένω το Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, απαιτούνται προσλήψεις, τις οποίες το Υπουργείο αρνείται πεισματικά ακόμα και για τα τμήματα που σήμερα λειτουργούν και μένουν με απίστευτες αναλογίες μελών ΔΕΠ και φοιτητών... 1 / 6
Η σχολή θετικών επιστημών Τμήματα και σχολές που αποτέλεσαν το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων πριν από 50 χρόνια, όπως το Μαθηματικό για παράδειγμα, βρίσκονται αποδεκατισμένα σήμερα από διδακτικό προσωπικό και το Υπουργείο αδυνατεί να κατανοήσει το πρόβλημα, αν ο Αντρέας Λοβέρδος δεν σκεφτεί και για εδώ καμιά ευφάνταστη ιδέα, όπως για τα σχολεία, όπου πρότεινε εθελοντική εργασία με μόρια κλπ. Σύμφωνα με την Κοσμητεία της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, «υπονομεύεται ευθέως η λειτουργία της Σχολής» από τη στιγμή που το Υπουργείο Παιδείας επέστρεψε το αίτημα για την προκήρυξη 115 κενών θέσεων καθηγητών των 14 τμημάτων του τοπικού ΑΕΙ, εκ των οποίων σχεδόν οι μισές προορίζονταν για τη Σχολή Θετικών Επιστημών! Με την απόφαση αυτή του Υπουργείου Παιδείας, ακυρώνεται η προκήρυξη 42 θέσεων μελών ΔΕΠ και 16 θέσεων ΕΤΕΠ. Επιχειρείται με τον τρόπο αυτό δηλαδή, η κατάργηση θέσεων που αντιστοιχούν σε περίπου 25% των θέσεων Διδακτικού Προσωπικού - σήμερα υπηρετούν 174 Καθηγητές και Λέκτορες. Αν συνυπολογισθεί και ο αριθμός των μελών που θα αποχωρήσουν λόγω συνταξιοδότησης άμεσα, είναι προφανές ότι υπονομεύεται ευθέως η λειτουργία της Σχολής, όπως τονίζεται και στην απόφαση της Κοσμητείας της Σχολής. Πρέπει να σημειωθεί δε, ότι κατά την εξωτερική αξιολόγηση των Τμημάτων από επιστήμονες του εξωτερικού, είχε κριθεί αναγκαία η πρόσληψη επιπλέον προσωπικού, ενόσω ο αριθμός διδασκόντων ήταν τότε μεγαλύτερος - 186 μέλη ΔΕΠ. Αντ' αυτού, το Υπουργείο με τη απόφασή του, οδηγεί στη δραστική συρρίκνωση, αγνοώντας παντελώς την αξιολόγηση των Τμημάτων της Σχολής. Τα Τμήματα της Σχολής Θετικών Επιστημών κατάφεραν να αξιολογούνται ιδιαίτερα θετικά διεθνώς, ως αποτέλεσμα μιας επίπονης και μακρόχρονης προσπάθειας. Δυστυχώς, αρκούν ορισμένες άστοχες ενέργειες για να καταστραφεί ό,τι μέχρι τώρα έχει οικοδομηθεί. Οι επιπτώσεις είναι ήδη ορατές. Η αναλογία φοιτητών προς διδάσκοντες στο Μαθηματικό Τμήμα είναι 107/1!!! Ανάλογη είναι και η κατάσταση και στα άλλα Τμήματα και βαίνει συνεχώς προς το χειρότερο. Ενδεικτική της πορείας είναι η περίπτωση του Τμήματος Μηχανικών Υπολογιστών και Πληροφορικής, όπου ο λόγος από 19/1 - όταν αξιολογήθηκε το Τμήμα - έχει φτάσει στην αναλογία 38/1! 2 / 6
Λόγω δε του οριζόντιου χαρακτήρα της απόφασης του Υπουργείου Παιδείας, επιστημονικά αντικείμενα απειλούνται με αφανισμό. Παράλληλα, σχεδιασμοί που αφορούν στη διαμόρφωση «πολυτεχνικής φυσιογνωμίας» του Τμήματος Μηχανικών Υλικών, ουσιαστικά ανατρέπονται, σύμφωνα με την Κοσμητεία, ωστόσο κανείς δεν απαιτεί σήμερα, αλλαγές στις διεκδικήσεις της διοίκησης του τοπικού ΑΕΙ, για λόγους σοβαρότητας κυρίως «δε μπορεί», έλεγε στην «Έρευνα» πανεπιστημιακός του Μαθηματικού Τμήματος, «τρεις Πρυτανείες του τοπικού Πανεπιστημίου να διεκδικούν την ίδρυση Πολυτεχνείου και μπρος στα σοβαρότατα αυτά προβλήματα προσωπικού για μια σειρά από τμήματα, να πούμε ότι δεν θέλουμε το Πολυτεχνείο. Δεν θα ήταν σοβαρό εκ μέρους μας!». Η επιστολή Καψάλη Μετά το αίτημα της Κοσμητείας της Σχολής Θετικών Επιστημών αλλά και άλλων, παλιών τμημάτων που αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα με το διδακτικό προσωπικό, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Καψάλης απηύθυνε επιστολή προς τον Υπουργό Ανδρέα Λοβέρδο, με ημερομηνία 12/11/2014. Με την επιστολή αυτή, η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων μετά τη συνεδρία της 24ης/10, εκφράζει ομόφωνα την έντονη διαμαρτυρία και ανησυχία για την επιστροφή στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με τα δύο έγγραφα του περασμένου Σεπτέμβρη, από πλευράς Υπουργείου, «λόγω δημοσιονομικών περιορισμών...», των 115 προκηρύξεων πλήρωσης κενών θέσεων καθηγητών των 14 τμημάτων του πανεπιστημιακού ιδρύματος. «Οι ως άνω 115 θέσεις έχουν προκύψει λόγω αποχώρησης ισάριθμων καθηγητών (παραίτηση, συνταξιοδότηση, μη αποδοχή διορισμού, θάνατος) ή άγονων εκλογών, με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα στο εκπαιδευτικό διδακτικό ερευνητικό έργο, πράγμα το οποίο πλήττει το κύρος και την αναπτυξιακή πορεία του Ιδρύματός μας» επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην σχετική επιστολή του Γ. Καψάλη, με αίτημα την έγκριση των απαιτούμενων πιστώσεων για την προκήρυξη σταδιακά κενών θέσεων καθηγητών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Γ. Καψάλης: «Με μπαλώματα κλείνουμε τρύπες για τις ελλείψεις προσωπικού» 3 / 6
Τι λέει ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Καψάλης για τις τεράστιες ελλείψεις διδακτικού προσωπικού, στα Τμήματα που καθιέρωσαν το τοπικό ΑΕΙ στον ακαδημαϊκό χάρτη της χώρας; Λύσεις που είναι ημίμετρα, όπως ο θεσμός των πανεπιστημιακών υποτρόφων εντελώς νέος όρος για τις εργασιακές σχέσεις των Πανεπιστημίων προσφέρονται για την πρόσκαιρη αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος, όπως παραδέχεται, μιλώντας στην «Έρευνα» ο κ. Καψάλης. Κ. Πρύτανη, τι κάνατε εσείς για να αντιμετωπίσετε το μεγάλο πρόβλημα με την έλλειψη διδακτικού προσωπικού στα διάφορα τμήματα του Πανεπιστημίου; Στείλαμε ήδη ένα έγγραφο διαμαρτυρίας προς τον Υπουργό Παιδείας για το γεγονός ότι επιστρέφει, δεν προκηρύσσει αλλά αντίθετα στέλνει πίσω θέσεις καθηγητών που είτε λόγω συνταξιοδότησης είτε λόγω ασθενειών, έχουν προκύψει στο τοπικό ΑΕΙ, ενώ κανονικά θα έπρεπε να υπάρχουν όχι μόνο αυτές, αλλά και επιπλέον νέες θέσεις για νέα γνωστικά αντικείμενα και νέα έρευνα. Παλιότερα, ξέραμε ότι για κάθε αποχώρηση, προβλέπονταν μια προκήρυξη θέσης αλλά ακόμα δεν έχει γίνει τίποτα. Ποια ακριβώς, είναι η κατάσταση στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων; Σε σύνολο 530 ΔΕΠ που είχε το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, λείπουν σήμερα οι 115, ένα 20% δηλαδή, που έχει αποχωρήσει και ενώ έπρεπε να προκηρυχθούν οι θέσεις αυτές, δεν βλέπουμε να έρχονται. Το πρόβλημα είναι εντονότερο στα παλιά τμήματα και σχολές. Όλα σχεδόν, τα παλιά τμήματα αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως είναι το Μαθηματικό, το Ιστορικό - Αρχαιολογικό με κύριο πρόβλημα εδώ στον Τομέα Αρχαιολογίας, το Φιλολογικό με τον Τομέα γλωσσολογίας που δεν αναπτύχθηκε ποτέ όπως θα έπρεπε, ακόμα και στο ΦΠΨ έχει ενισχυθεί η Ψυχολογία αλλά το Παιδαγωγικό φθίνει. 4 / 6
Ενδεικτικά σας λέω για παράδειγμα πως στον Τομέα Αρχαιολογίας του Ιστορικού Αρχαιολογικού ο Γιάννης Πετρόχειλος υπέβαλε την παραίτησή του πρόσφατα, ενώ όλοι οι άλλοι καθηγητές έχουν φύγει, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει η Κλασική Αρχαιολογία που έχει παράδοση στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με πρόσωπα όπως η Αμαλία Βλαχοπούλου που υπήρξε συνεργάτιδα του Δάκαρη. Χρειάζεται στα παλιά τμήματα ιδίως, η ανανέωση προσωπικού από όλες τις πλευρές. Ήμουνα μέσα στις εξωτερικές αξιολογήσεις και αυτό που επισημαίνονταν ήταν πως για παράδειγμα το Μαθηματικό πρέπει να πάει προς τα μπρος, σε νέα γνωστικά αντικείμενα. Δεν είναι δυνατόν να διδάσκονται ακόμα γνωστικά αντικείμενα που διδάσκονταν πριν από 30 χρόνια. Το Υπουργείο τι λέει; Μέχρι πρόσφατα, το Υπουργείο Παιδείας μας έλεγε για παράδειγμα, ότι δεν θα υπάρχουν οι γνωστές θέσεις «ΠΔ 407» για συμβασιούχους και ξαφνικά και λόγω των μετεγγραφών που «έπνιξαν» από κόσμο τα κεντρικά ΑΕΙ και το οποίο πρόβλημα δεν έχει ακόμα, αντιμετωπιστεί, έρχεται και δίνει θέσεις 407. Για το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων προβλέπονται 2,5 θέσεις. Και είναι κατ' αρχήν θετικό ότι το Υπουργείο ανοίγει θέσεις. Συνολικά μοίρασε γύρω στις 80 θέσεις στα 24 Πανεπιστήμια της χώρας και αυτό έγινε σχετικά δίκαια και αναλογικά, αν αναλογιστούμε ότι η μερίδα του λέοντος πήγε εκεί που πήγε το μεγάλο δυναμικό των φοιτητών από την απελευθέρωση των μεταγραφών. Το σίγουρο είναι πάντως, ότι δε μας αδίκησε αλλά βέβαια, καλύπτεις «τρύπες» και δε δίνεις αναπτυξιακή προοπτική στο Πανεπιστήμιο. Απλά καλύπτεις κάποια ελαχιστότατα κενά. Άλλες λύσεις υπάρχουν; Φαίνεται λοιπόν, ότι επειδή δεν υπάρχει ο απαιτούμενος σχεδιασμός από πλευράς Υπουργείου, αφού την τελευταία στιγμή και όποτε θέλουν, προκηρύσσουν θέσεις, το μόνο που μας μένει είναι οι «πανεπιστημιακοί υπότροφοι». Η τρόικα ως γνωστόν, δεν επιτρέπει προσλήψεις και έτσι, βρήκαμε την ορολογία των «πανεπιστημιακών υποτρόφων» που συνδυάζουν σπουδές με διδακτικό έργο και έτσι, καλύψαμε βασικά κενά σε αυτό τον τομέα, με την πρόσληψη 5-6 υποτρόφων σε πρώτη φάση. 5 / 6
Πρόκειται ουσιαστικά για μια «αναλαμπή» η λύση των «πανεπιστημιακών υποτρόφων». Ο υπότροφος πληρώνεται από την Επιτροπή Ερευνών, άρα βαρύνει οικονομικά το ίδιο το ΑΕΙ, για το διάστημα που διδάσκει και προσπαθούμε να έχει αξιοπρεπή αμοιβή, γιατί αλλιώς δεν θα ενδιαφερθεί σίγουρα. 6 / 6