Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. Σχολή Τεχνολογικών Εφαρµογών (Σ.Τ.ΕΦ.) ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. (ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ.) ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ ΕΡΓΩΝ, ΕΡΓΑΣΙΩΝ & ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ [πρόταση τεκµηριωµένη µε βάση το αναλυτικό πρόγραµµα σπουδών, την ακαδηµαϊκή δράση και τα θεσµοθετηµένα ακαδηµαϊκά χαρακτηριστικά του Τµήµατος] Πρόταση Αιτιολογική Έκθεση, εγκεκριµένη οµοφώνως στην από 11/7/2016 Συνέλευση του Τµήµατος Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. (ΑΔΑ: Ω53Γ46914Υ-ΙΕΡ), κατόπιν ερωτήµατος της ΕΕΤΕΜ Αθήνα, Ιούλιος 2016 1
ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. (ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ.) ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ ΕΡΓΩΝ, ΕΡΓΑΣΙΩΝ & ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ Α. ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΝΕΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ Οι πτυχιούχοι, µέσα από σειρά µαθηµάτων ειδικής υποδοµής (3) και ειδικότητας (11), αποκτούν αναλυτικές γνώσεις και δεξιότητες για να είναι σε θέση να εκπονήσουν στατικές µελέτες σε πολυώροφες κατασκευές από διάφορα υλικά (π.χ. κατασκευές από οπλισµένο σκυρόδεµα, χάλυβα, σύµµικτες κατασκευές), βάσει των σύγχρονων αντισεισµικών κανονισµών (Ελληνικών και Ευρωκωδίκων). Διδάσκονται επιπλέον τη µελέτη κατασκευών µεγάλων ανοιγµάτων από προεντεταµένο σκυρόδεµα. Επίσης, αποκτούν αναλυτικές γνώσεις και δεξιότητες για τη µελέτη επισκευής και ενίσχυσης υφισταµένων κατασκευών. Οι πτυχιούχοι µπορούν να επιβλέψουν την εκτέλεση όλων των παραπάνω κατασκευών και εργασιών. Τα µαθήµατα που καλύπτουν τα παραπάνω πεδία και οδηγούν στην λήψη του πτυχίου είναι τα εξής: ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ Ν.3794/2009 1 Μηχανική Ι 2 Μηχανική ΙΙ 3 Στατική Ι 4 Στατική ΙΙ 5 Στατική ΙΙΙ 6 Σκυρόδεµα Ι 7 Σκυρόδεµα ΙΙ 8 Σκυρόδεµα ΙΙΙ 9 Θεµελιώσεις 10 Εδαφοµηχανική 11 Σιδηρές Κατασκευές 12 Σύµµεικτες Κατασκευές 13 Αντισεισµικές Κατασκευές 14 Επισκευές-Ενισχύσεις Παραδοσιακών και Σύγχρονων Κατασκευών 15 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ «ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ» (ΦΕΚ 1041/3-6-2015) στο Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. Το 2015 ιδρύθηκε το Εργαστήριο Κατασκευών Πολιτικού Μηχανικού (ΦΕΚ 1041/3-6-2015), το οποίο, σε συνδυασµό µε τα παραπάνω µαθήµατα, βοηθάει στην απόκτηση γνώσεων και ερευνητικής εµπειρίας και συµβάλει στην παροχή συµβουλευτικών υπηρεσιών στην αγορά του Πολιτικού Μηχανικού. Το Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Αντισεισµική και Ενεργειακή Αναβάθµιση Κατασκευών και Αειφόρος Ανάπτυξη» συµβάλει στην προώθηση της γνώσης για τον αντισεισµικό σχεδιασµό, τον βιοκλιµατικό σχεδιασµό, την αντισεισµική και την ενεργειακή αναβάθµιση των κατασκευών και την επισκευή και ενίσχυση τους µε φιλικά υλικά προς το περιβάλλον. 2
Β1. ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ. Β2. ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΕΡΓΩΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΥ. Β3. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ, ΤΟΠΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ κ.λπ. Β4. ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ Ν.3794/2009 1 Ειδικό Τεχνικό Σχέδιο 2 Σχέδιο µε Η/Υ 3 Παραστατική Γεωµετρία 4 Οικοδοµική Ι 5 Οικοδοµική ΙΙ 6 Οικοδοµική ΙΙΙ 7 Αρχιτεκτονική 8 Πολεοδοµία και Εφαρµογές Αστικού Σχεδιασµού 9 Βιοκλιµατικές Κατασκευές 10 Τεχνική Νοµοθεσία 11 Ιστορία Κατασκευών 12 13 14 Συναφείς (πολλές) Πτυχιακές Εργασίες που εκπονούνται στα πλαίσια των γνωστικών αντικειµένων του Τοµέα Α` «Αρχιτεκτονικού και Οικοδοµικού Σχεδιασµού» Πρακτικές Ασκήσεις σε αρχιτεκτονικά τεχνικά γραφεία ή εταιρείες, σε Τεχνικές Υπηρεσίες Δήµων, οργανισµών, ΔΕΚΟ κ.λπ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ «ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ» (ΦΕΚ 1041/3-6-2015) στο Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. Β1. ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ 1. Ιδιαίτερα αυξηµένη βαρύτητα του προγράµµατος στο πεδίο του Αρχιτεκτονικού Σχεδιασµού, αφού αποτελεί µία από τις τρεις βασικές συνιστώσες των σπουδών, δηλαδή συγκροτεί τον έναν από τους τρεις Τοµείς µαθηµάτων του Τµήµατος (Τοµέας Α` «Αρχιτεκτονικού και Οικοδοµικού Σχεδιασµού») µε σειρά έντεκα (11) µαθηµάτων, που διατρέχουν όλα τα εξάµηνα (από το 1 ο έως το 7 ο ) και πάνω από τις µισές πτυχιακές εργασίες/έτος, οι οποίες καλύπτουν το πεδίο του αρχιτεκτονικού σχεδιασµού και της τεχνολογίας µε ιδιαίτερη έµφαση στις σύγχρονες επαγγελµατικές εφαρµογές τόσο σε κτιριολογικό όσο και σε τεχνολογικό επίπεδο (πολλές θεωρητικές και εργαστηριακές ώρες). 3
2. Τέσσερα (4) µαθήµατα ειδικότητας του Τοµέα Α («Αρχιτεκτονική», «Οικοδοµική 1», «Οικοδοµική 2», «Οικοδοµική 3»), γεγονός που δεν παρατηρείται σε κανένα οµοειδές Τµήµα/Σχολή του Πανεπιστηµιακού Τοµέα και καταδεικνύει τη βαρύτητα του αρχιτεκτονικού πεδίου µέσα στο πρόγραµµα σπουδών του Πολιτικού Μηχανικού Τ.Ε. του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. (πρ. Πολιτικοί Δοµικών Έργων) αλλά και την ιδιαίτερη φυσιογνωµία των σπουδών. 3. Είναι ενδεικτικό της έµφασης των σπουδών στο εν λόγω πεδίο, ότι ένα από τα δύο Εργαστήρια του Ν.3794/09 που έχει ιδρύσει το Τµ. Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. (ΦΕΚ 1041/3-6-15) καλύπτει αυτά ακριβώς τα γνωστικά πεδία (Εργαστήριο «Πολεοδοµικού & Αρχιτ/κού Σχεδιασµού»). Β2. ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΕΡΓΩΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΥ 1. «Αρχιτεκτονική»: Μάθηµα ειδικότητας (θεωρία και εργαστήριο), όπου αναλύονται οι αρχές διαµόρφωσης βασικών δηµόσιων χώρων και γίνεται εργαστηριακή άσκηση για σχεδιασµό πεζοδρόµου, πλατείας, παιδικής χαράς, ακάλυπτους χώρους οικοδοµικού τετραγώνου κ.λπ.). 2. «Πολεοδοµία και Εφαρµογές Αστικού Σχεδιασµού» (θεωρία και εργαστήριο): Περιλαµβάνει θεωρία, ασκήσεις και εφαρµογές για έργα διαµόρφωσης ελεύθερων και κοινόχρηστων χώρων, δίκτυα πεζοδρόµων, παράκτια µέτωπα, αρχαιολογικούς χώρους, πάρκα τοπικής, υπερτοπικής ή µητροπολιτικής κλίµακας κ.λπ.). 3. «Τεχνική Νοµοθεσία»: Περιγράφεται το νοµικό πλαίσιο που διέπει τη δέσµευση (αρθ. 17 Συντάγµατος) και χρήση του δηµόσιου ελεύθερου χώρου ή τη χρήση του µη δηµόσιου περιβάλλοντος χώρου (π.χ. ακάλυπτοι χώροι οικοπέδου ή οικοδοµικού τετραγώνου). 4. Πολλές Πτυχιακές Εργασίες επί αυτών των θεµάτων, όπως π.χ. πεζοδροµήσεις, πλατείες, παιδικές χαρές, πεζοδρόµια, πάρκα, γήπεδα, πίστες, εφαρµογή προδιαγραφών για ΑµεΑ σε υπάρχοντες κοινόχρηστους χώρους, παρόχθιες παραλίµνιες παραθαλάσσιες κοινόχρηστες εκτάσεις, δίκτυα µονοπατιών, προσβάσεις και δίκτυα κίνησης εντός αρχαιολογικών χώρων, αναπλάσεις λατοµικών εκτάσεων, λόφοι, υπαίθριες αγορές κ.λπ. 5. Εργαστήριο «Πολεοδοµικού και Αρχιτεκτονικού Σχεδιασµού» του Ν.3794/2009. Β3. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ, ΤΟΠΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ κ.λπ. 1. «Αρχιτεκτονική»: Μάθηµα ειδικότητας, όπου στο περιεχόµενό του (βλ. Οδηγό Σπουδών) περιλαµβάνονται θέµατα ανάλυσης της έννοιας και της σηµασίας της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, του µνηµείου, του ιστορικού τόπου και του τοπίου, ζητήµατα ένταξης νέων κατασκευών σε παραδοσιακούς οικισµούς, ζητήµατα προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονοµιάς, θέµατα µνηµειακής και παραδοσιακής τυπολογίας και µορφολογίας, θέµατα παραδοσιακής οικοδοµικής τεχνολογίας κ.λπ. 2. «Οικοδοµική 2» και «Οικοδοµική 3», µαθήµατα ειδικότητας, όπου αναπτύσσονται ζητήµατα παραδοσιακής οικοδοµικής τεχνολογίας (λιθοδοµές, ανοίγµατα, στέγες κ.λπ.) µε πολλές ώρες εργαστηριακών εφαρµογών. 3. «Ιστορία Κατασκευών», όπου αναλύονται εκτενώς δοµικά, τυπολογικά και µορφολογικά χαρακτηριστικά ιστορικών κτιρίων και κατασκευών. 4. «Πολεοδοµία και Εφαρµογές Αστικού Σχεδιασµού», όπου αναπτύσσονται θέµατα πολεοδοµικής διάρθρωσης ιστορικών κέντρων, σχετικά ζητήµατα αναπλάσεων παρεµβάσεων για την αναβάθµισή τους κ.ά. 5. «Τεχνική Νοµοθεσία», µε περιγραφή των προβλέψεων της νοµοθεσίας για τα αντίστοιχα ζητήµατα που σχετίζονται µε την προστασία, αποκατάσταση και ένταξη καθώς και τον έλεγχο των κατασκευών. 4
Β4. ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ Η εκτενής αναφορά σε θέµατα γενικού οικοδοµικού (ΓΟΚ/ΝΟΚ) και κτιριοδοµικού κανονισµού («Τεχνική Νοµοθεσία», «Αρχιτεκτονική») σε συνδυασµό µε την ανάλυση της έννοιας του αυθαιρέτου (είτε µεµονωµένα είτε ως σύνθετο πολεοδοµικό φαινόµενο στους αυθαίρετους οικισµούς) καθώς και των µηχανισµών και των βασικών νοµικών προβλέψεων που διέπουν τον έλεγχο των κατασκευών («Πολεοδοµία και Εφαρµογές Αστικού Σχεδιασµού», «Τεχνική Νοµοθεσία», «Αρχιτεκτονική») δίνουν στον απόφοιτο ολοκληρωµένες γνώσεις και δεξιότητες ανάλυσης και χειρισµού του ως άνω αντικειµένου. Γ. ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ (ΚΕΝΑΚ) ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ 1 Οικοδοµική ΙΙ 2 Βιοκλιµατικές Κατασκευές 3 Μονώσεις Πυροπροστασία 4 Εγκαταστάσεις Κτιρίων 5 Αρχιτεκτονική 6 Έλεγχος Ποιότητας & Τεχνολογία Δοµικών Υλικών Γ1. Ο φοιτητής, µέσα από τα µαθήµατα, όπως «Αρχιτεκτονική», «Οικοδοµική 2» και «Έλεγχος Ποιότητας & Τεχνολογία Δοµικών Υλικών» εισάγεται στις γενικές αρχές του σχεδιασµού, των τρόπων κατασκευής (οικοδοµικής τεχνολογίας) και των υλικών σε σχέση µε το κλίµα, τον προσανατολισµό και τις ανάγκες της χρήσης και του χρήστη (από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική µέχρι τις σύγχρονες εφαρµογές) ενώ µέσα από ειδικότερα µαθήµατα όπως «Μονώσεις Πυροπροστασία», «Βιοκλιµατικές Κατασκευές» και «Εγκαταστάσεις Κτιρίων» εµβαθύνει στους τρόπους που εξασφαλίζουν τις σύγχρονες απαιτήσεις του σχεδιασµού για υψηλή ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Αναπτύσσονται διεξοδικά οι βασικές έννοιες, οι αρχές, οι µέθοδοι και οι τεχνολογίες θερµοµόνωσης («Μονώσεις Πυροπροστασία», «Εγκαταστάσεις Κτιρίων») υπό το πρίσµα του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου και στα πλαίσια των ασκήσεων εκπονείται µελέτη θερµοµόνωσης µε βάση τις ισχύουσες προδιαγραφές («Μονώσεις Πυροπροστασία»). Παράλληλα, στο µάθηµα «Βιοκλιµατικές Κατασκευές» ο φοιτητής εµβαθύνει περαιτέρω στις αρχές και στις σύγχρονες εφαρµογές του βιοκλιµατικού σχεδιασµού στον κτιριακό τοµέα µε έµφαση στις ανάγκες, το κλίµα, τις ιδιαιτερότητες και τα υλικά των κατασκευών του ελλαδικού χώρου. Γ2. De facto νοµοθετική αναγνώριση από το Υπ. Παιδείας της ακαδηµαϊκής επάρκειας και συνάφειας των προπτυχιακών σπουδών των Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. µε το πεδίο του βιοκλιµατικού σχεδιασµού και της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, δεδοµένου ότι µε δύο (2) Αποφάσεις του Υπ. Παιδείας (ΦΕΚ 2076/26/8-2013 και ΦΕΚ 2132/28-8-2013) έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν από το 2014 στο αντίστοιχο Τµήµα του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. δύο (2) συναφή Π.Μ.Σ. («Αντισεισµική και Ενεργειακή Αναβάθµιση Κτιρίων και Αειφόρος Ανάπτυξη» και «Εφαρµοσµένες Πολιτικές και Τεχνικές Προστασίας Περιβάλλοντος»). 5
[Σηµείωση: Για την ίδρυση των δύο Μεταπτυχιακών ζητήθηκε από το Υπ. Παιδείας η υποβολή Αιτιολογικών Εκθέσεων που τεκµηρίωναν αυτήν ακριβώς τη συνάφεια και επάρκεια, οι οποίες έγιναν πλήρως αποδεκτές από το Υπουργείο και το σκεπτικό τους αποτέλεσε προϋπόθεση ίδρυσης των ΠΜΣ (συνοδεύει τους φακέλους ίδρυσης των ΠΜΣ)]. Δ. ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ 1 Τεχνική Γεωλογία 2 Εδαφοµηχανική 3 Θεµελιώσεις 4 Τοπογραφία Δ1. Ο φοιτητής, µέσα από τα µαθήµατα, όπως «Τεχνική Γεωλογία» και «Τοπογραφία» εισάγεται στις γενικές παραµέτρους κατανόησης, µελέτης και ανάλυσης της γεωµορφολογίας, της δοµής και σύστασης των γεωλογικών σχηµατισµών. Ειδικότερα, αναλύονται οι γεωλογικές µεταβολές που οφείλονται σε ενδογενείς παράγοντες (τεκτονικές κινήσεις του στερεού φλοιού της γης και σεισµοί, µε έµφαση στη γεωλογική και τεκτονική εξέλιξη της Ελλάδας) και αυτοί που οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες (αποσάθρωση, διάβρωση, υπόγεια νερά, υδροφόροι σχηµατισµοί και ορίζοντες) και γίνονται αναφορές, συσχετισµοί και παραδείγµατα για την επίδραση των ως άνω φαινοµένων στην κατασκευή και λειτουργία των τεχνικών έργων. Σε εργαστηριακό επίπεδο πραγµατοποιούνται ασκήσεις αναγνώρισης των κυριότερων πετρωµάτων, ασκήσεις γεωλογικής χαρτογράφησης, αναγνώρισης γεωλογικών δοµών σε χάρτες, διάκριση οριζοντίων και κεκλιµένων στρωµάτων, υπολογισµός µορφολογικής και πραγµατικής κλίσης των στρωµάτων, αποτύπωση κατά µήκος γεωλογικών τοµών και υπολογισµός πάχους στρωµάτων και κατακόρυφης µετατόπισης στα ρήγµατα ενώ γίνονται παραδείγµατα στατιστικής επεξεργασίας δεδοµένων (µετρήσεων) υπαίθρου. Δ2. Μέσα από το ειδικότερο ως προς το γεωτεχνικό αντικείµενο µάθηµα «Εδαφοµηχανική» ο φοιτητής εµβαθύνει στα ζητήµατα που αφορούν τα φυσικά χαρακτηριστικά του εδάφους και τη συµπεριφορά του εδάφους κάτω από την επιβολή φορτίων µέσω µιας θεµελίωσης (µέθοδοι γεωτεχνικής έρευνας, κατάταξη εδαφών, συµπύκνωση και υδραυλική εδαφών, καθιζήσεις, κατανοµή τάσεων, µηχανική συµπεριφορά και µελέτη εντατικής κατάστασης, ευθεία Coulomb, οριζόντιες ωθήσεις γαιών επί τοίχων αντιστήριξης κατά Rankine & Coulomb, φέρουσα ικανότητα αβαθών θεµελιώσεων κ.ά.). Το εργαστηριακό µέρος περιλαµβάνει δοκιµές εδαφών όπως ενδεικτικά περιεχόµενη υγρασία, ειδικό βάρος, όρια Atterberg, κοκκοµετρική ανάλυση, συµπύκνωσης (δοκιµή Proctor), διαπερατότητα, δοκιµή συµπιεσοµέτρου, ανεµπόδιστης θλίψης, άµεσης διάτµησης, τριαξονικής θλίψης κ.ά. Δ3. Στις «Θεµελιώσεις» µελετάται η αλληλεπίδραση των ζητηµάτων γεωτεχνικού σχεδιασµού που πραγµατεύεται το µάθηµα «Εδαφοµηχανική» µε τη θεµελίωση και το φέροντα οργανισµό του κτιρίου, προκειµένου να αποφεύγονται κατασκευαστικές αστοχίες µε επιπτώσεις στην ασφάλεια και την οικονοµία των κατασκευών. 6
Ε. ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (ύδρευση αποχέτευση, φυσικό αέριο). ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 1 Υδραυλική 2 Εγκαταστάσεις Κτιρίων Ε1. Αναλύονται διεξοδικά («Υδραυλική») βασικές έννοιες και ιδιότητες των ρευστών µε παραδείγµατα από την τρέχουσα εφαρµογή και τις βασικές σχεδιαστικές και κατασκευαστικές πρακτικές. Αναλύονται βασικοί τύποι ροών (στρωτή, τυρβώδης, σωληνοειδής, µόνιµη κ.λπ.), έννοιες της υδροστατικής (πίεση σε σηµείο, κατανοµή πιέσεων, µανόµετρα κ.ά.), βασικές αρχές της εφαρµοσµένης υδραυλικής (κινηµατική ρευστών, είδη δυνάµεων, πιεζοµετρική γραµµή και γραµµή ενέργειας, µετρητές Venturi, αριθµός Reynolds κ.λπ. βλ. Οδηγό Σπουδών 2015), ροές σε κλειστούς αγωγούς υπό πίεση και σε αγωγούς ελεύθερης επιφάνειας, περιγραφή διαστατικής ανάλυσης και οµοιότητας καθώς και αναφορά και επίδειξη λογισµικών εµπορίου που επιλύουν αστικά υδραυλικά δίκτυα και αγωγούς αποχετεύσεων. Κατά το εργαστηριακό µέρος διεξάγονται µετρήσεις και υπολογισµοί πυκνότητας ρευστών, ιξώδους, υδραυλικών απωλειών σε κλειστό αγωγό, κέντρου πίεσης σε επίπεδες επιφάνειες, µετρητής Venturi, µέτρηση ταχύτητας σε ανοικτούς αγωγούς κ.λπ. ή επιδείξεις φαινοµένου τριχοειδούς ανύψωσης και δυνάµεων συνάφειας κ.ά. Ε2. Αναλύονται εφαρµοσµένα ζητήµατα µελέτης σχεδιασµού της ύδρευσης και αποχέτευσης κτιρίων («Εγκαταστάσεις Κτιρίων») καθώς και θέµατα εγκατάστασης φυσικού αερίου. Ε3. Αναλύονται ζητήµατα ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων σε επίπεδο θεωρίας και εργαστηριακής επίδειξης και εφαρµογής («Εγκαταστάσεις Κτιρίων», 3 ώρες Θ & 1 Ε). Περιγράφονται βασικές εισαγωγικές έννοιες στον ηλεκτρισµό (και ηλεκτροµαγνητισµό) καθώς και τα υλικά, τα εξαρτήµατα, οι διατάξεις και οι διαδικασίες ασφάλειας, ελέγχου και προστασίας σε µια Ε.Η.Ε. Επίσης, αναλύονται ηλεκτροτεχνικές εφαρµογές της ειδικότητας πολιτικού µηχανικού (κεντρική θέρµανση, κλιµατισµός, ανελκυστήρες, παροχή εργοταξίου πίνακας τροφοδοσίας) και γίνεται λεπτοµερής ανάλυση του σχεδιασµού ηλεκτρικής εγκατάστασης µιας µονοκατοικίας. Σε εργαστηριακό επίπεδο γίνεται ονοµατολογία υλικού και οργάνων καθώς και επίδειξη διαδικασιών και τρόπων εφαρµογής και λειτουργίας οργάνων ελέγχου και µετρήσεων, κυκλωµάτων και συνδεσµολογιών για κτιριακές εφαρµογές, θεµελιακής γείωσης (υλικά κατασκευαστική προσοµοίωση) και λοιπών γειώσεων (υλικά, τρόποι, διαδικασία, χρήση συνδεσµολογία πολυµέτρου). ΣΤ. ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 1 Μονώσεις Πυροπροστασία 2 Εγκαταστάσεις Κτιρίων 3 Τεχνική Νοµοθεσία 4 Αρχιτεκτονική Ο φοιτητής, µέσα από τα µαθήµατα «Αρχιτεκτονική» και «Τεχνική Νοµοθεσία», εισάγεται στις γενικές αρχές του σχεδιασµού, τις απαιτήσεις της νοµοθεσίας και τους τρόπους κατασκευής σε σχέση µε το ζήτηµα της 7
παθητικής πυροπροστασίας ενώ, στα µαθήµατα «Μονώσεις Πυροπροστασία» και «Εγκαταστάσεις Κτιρίων», αναλύονται διεξοδικά θέµατα παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας υπό το πρίσµα των ισχυουσών προδιαγραφών και κανονισµών, προκειµένου ο απόφοιτος να αποκτήσει δεξιότητες εκπόνησης µιας αντίστοιχης µελέτης (ορολογία έννοιες, συµπεριφορά δοµικών υλών και δοµικών στοιχείων σε πυρκαγιά, πυροπροστατευτικές επενδύσεις, βασικές αρχές κατάσβεσης κατασβεστικά υλικά, επισήµανση πυρκαγιάς και συστήµατα συναγερµού, είδη πυρανιχνευτών, δοµική πυροπροστασία, ενεργητική πυροπροστασία). Ζ. ΕΚΠΟΝΗΣΗ, ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΓΕΩΔΑΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 1 Τοπογραφία 2 Τεχνική Γεωλογία 3 Τεχνική Νοµοθεσία 4 Οικοδοµική Ι 5 Αρχιτεκτονική Ζ1. Ο φοιτητής (στα µαθήµατα «Οικοδοµική 1», «Αρχιτεκτονική») εξοικειώνεται µε βασικές έννοιες και αρχές αποτύπωσης µε µετροταινία («Αρχιτεκτονική») και τοποθέτησης του κτιρίου µέσα στο οικόπεδο µε απλά µέσα («Οικοδοµική 1») ενώ αναλύονται θεωρητικά («Τεχνική Νοµοθεσία», «Αρχιτεκτονική») και εφαρµόζονται (εργαστήριο «Οικοδοµική 1») οι βασικές αρχές σύνταξης τοπογραφικών διαγραµµάτων, βάσει των ισχυουσών προδιαγραφών. Στην «Τεχνική Γεωλογία» εισάγεται στις βασικές έννοιες που χαρακτηρίζουν τη µελέτη για το ανάγλυφο της γήινης επιφάνειας και στα κύρια στοιχεία για την οριζοντιογραφική και σε τοµή απεικόνισή της (υψοµετρικές καµπύλες, στοιχεία γεωλογικής χαρτογράφησης, αναγνώριση γεωλογικών δοµών σε χάρτες, διάκριση οριζοντίων και κεκλιµένων στρωµάτων, γεωλογικές τοµές κ.λπ.). Ζ2. Στην «Τοπογραφία» (2 ώρες θεωρία, 3 ώρες εργαστήριο) ο φοιτητής αποκοµίζει τη γνώση που αφενός θα του επιτρέψει να µεταφέρει µε ακρίβεια σε σχέδιο µια περιοχή της γήινης επιφάνειας µε όλες τις φυσικές και τεχνικές της λεπτοµέρειες, σύµφωνα µε τις ισχύουσες προδιαγραφές και, αφετέρου, θα του δώσει τη δυνατότητα να χαράξει στο έδαφος µε την απαιτούµενη ακρίβεια ένα νέο τεχνικό έργο. Το µάθηµα προσφέρει είτε µε θεωρητική ανάλυση είτε µε εργαστηριακή εφαρµογή όλες τις απαραίτητες για πολιτικό µηχανικό δεξιότητες της τρέχουσας εφαρµογής και περιλαµβάνει ενδεικτικά: Εισαγωγή σε βασικές έννοιες τοπογραφίας και χαρτογραφίας, επιφάνειες αναφοράς αποστάσεων και υψοµέτρων, µέτρηση µεγεθών, µέθοδοι σήµανσης & επισήµανσης σηµείων, χάραξη ευθυγραµµίας, περιγραφή αναλυτική παρουσίαση ταχυµέτρου και χωροβάτη, µέτρηση αποστάσεων µηχανική, οπτική, ηλεκτροµαγνητική. Μέτρηση οριζοντίων και κατακόρυφων γωνιών µε το ταχύµετρο. Θεµελιώδη προβλήµατα Τοπογραφίας. Επίλυση κλειστών πολυγωνικών οδεύσεων ανεξάρτητων και εξαρτηµένων από το Εθνικό Γεωδαιτικό Σύστηµα Αναφοράς και µέθοδος διόρθωσης του σφάλµατος. Υψοµετρία (γεωµετρική, τριγωνοµετρική). Αποτυπώσεις (µε µετροταινία µόνο, µε χρήση γωνιοµετρικού οργάνου, ταχυµετρική µέθοδος). Τοπογραφικές σχεδιάσεις. Αντίστοιχα, το εργαστήριο περιλαµβάνει άσκηση πεδίου µε κατάλληλο τοπογραφικό εξοπλισµό για την πρακτική εφαρµογή των παραπάνω µεθόδων και µετρήσεων (βλ. σχετ. Οδηγό Σπουδών 2015). 8
Η. ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΕΣ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 1 Κοστολόγηση Κατασκευών 2 Οργάνωση και Διαχείριση Έργων Πολιτικού Μηχανικού 3 Πολιτική Οικονοµία 4 Επιχειρησιακή Έρευνα Μηχανικού 5 Οικοδοµική 3 Τα παραπάνω µαθήµατα υπερκαλύπτουν όλο το φάσµα οικονοµικών, τεχνικών και διαχειριστικών γνώσεων που απαιτείται για την εκπόνηση αυτών των µελετών από το επίπεδο των βασικών αρχών οικονοµικής θεωρίας και των εννοιών µακροοικονοµίας και µικροοικονοµίας µέχρι το επίπεδο της επιχειρησιακής έρευνας (γραµµικός προγραµµατισµός. προβλήµατα µεταφοράς και αναθέσεων, χρονικός προγραµµατισµός. θεωρία αποφάσεων, ουρές αναµονής, προσοµοίωση) και της αναλυτικής διαδικασίας κοστολόγησης ιδιωτικών και δηµόσιων έργων («Κοστολόγηση Κατασκευών», «Οργάνωση και Διαχείριση Έργων Πολιτικού Μηχανικού») ενώ το µάθηµα «Οργάνωση και Διαχείριση Έργων Πολιτικού Μηχανικού» περιλαµβάνει όλες τις απαραίτητες γνώσεις για να αποκτήσει ο απόφοιτος δεξιότητες εκπόνησης µελετών χρονικού προγραµµατισµού τεχνικών έργων (βλ. αναλυτικό περιεχόµενο µαθήµατος, Οδηγός Σπουδών 2015). Θ. ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ (ΠΠΕ, ΜΠΕ, ΣΠΕ κ.λπ.) και ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ Ν.3794/2009 1 Περιβαλλοντική Διαχείριση Έργων Πολιτικού Μηχανικού 2 Περιβαλλοντική Χηµεία 3 Τεχνική Νοµοθεσία 4 Πολεοδοµία και Εφαρµογές Αστικού Σχεδιασµού 5 Ιστορία Κατασκευών 6 Μονώσεις Πυροπροστασία 7 Βιοκλιµατικές Κατασκευές 8 Συναφείς (πολλές) Πτυχιακές Εργασίες, πολλές εκ των οποίων σε προγραµµατική συµφωνία µε Δήµους της Αττικής (βλ. «Αστικό Παρατηρητήριο Βιοµηχανικών Περιοχών Αττικής») 9 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ «ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ» (ΦΕΚ 1041/3-6-2015) στο Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. 9
Θ1. ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ (ΠΠΕ, ΜΠΕ, ΣΠΕ κ.λπ.) Α. Τα ως άνω µαθήµατα (υπ` αρ. 1 7) καλύπτουν το φυσικοχηµικό, τεχνικό, διαχειριστικό και νοµικό πεδίο των περιβαλλοντικών εφαρµογών και επιπτώσεων στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον από την κλίµακα του κτιριακού έργου µέχρι την κλίµακα του µεγάλου δηµόσιου έργου ή την κλίµακα του πολεοδοµικού σχεδιασµού και της ανθρωπογενούς παρέµβασης σε ένα οικοσύστηµα (βλ. περιγράµµατα των ως άνω µαθηµάτων). Β. Είναι χαρακτηριστικό, ότι στο Τµ. Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. έχει ιδρυθεί το «Αστικό Παρατηρητήριο Βιοµηχανικών Περιοχών Αττικής» που έχει συνάψει προγραµµατικές συµφωνίες µε δώδεκα (12) Δήµους, προκειµένου σε συνεργασία µε αυτούς, να εκπονούνται Πτυχιακές Εργασίες στα πλαίσια των περιβαλλοντικών και πολεοδοµικών ερευνητικών του στόχων. Γ. De facto νοµοθετική αναγνώριση από το Υπ. Παιδείας της ακαδηµαϊκής επάρκειας και συνάφειας των προπτυχιακών σπουδών των Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. µε το πεδίο της περιβαλλοντικής διαχείρισης, δεδοµένου ότι µε Απόφαση του Υπ. Παιδείας (ΦΕΚ 2132/28-8-2013) έχει ιδρυθεί και λειτουργεί από το 2014 στο αντίστοιχο Τµήµα του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. το Π.Μ.Σ. «Εφαρµοσµένες Πολιτικές και Τεχνικές Προστασίας Περιβάλλοντος». Costis 11/7/16 14:14 Deleted: Σηµείωση 1: Προϋπόθεση για την ίδρυση του Μεταπτυχιακού ήταν η υποβολή Αιτιολογικής Έκθεσης, η οποία έγινε πλήρως αποδεκτή από το Υπ. Παιδείας, και τεκµηρίωνε αυτήν ακριβώς τη συνάφεια και επάρκεια (συνοδεύει το φάκελο ίδρυσης του ΠΜΣ). Σηµείωση 2: Δικαίωµα υπογραφής περιβαλλοντικών µελετών έχουν σήµερα όλες οι ειδικότητες µηχανικών. Εποµένως, από άποψη νοµοθετική έχει de facto υιοθετηθεί αυτή η επαγγελµατική δυνατότητα για όλες τις ειδικότητες (άρα και για τους Πολιτικούς) ενώ από άποψη ουσίας (ακαδηµαϊκή εκπαίδευση) το πεδίο αυτό καλύπτεται απολύτως από το πρόγραµµα σπουδών των Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. Θ2. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Α. «Πολεοδοµία και Εφαρµογές Αστικού Σχεδιασµού» µε ύλη θεωρίας που περιλαµβάνει εµβάθυνση σε όλες τις βασικές παραµέτρους της πολεοδοµικής ανάλυσης και ρύθµισης σύµφωνα µε τις ισχύουσες προδιαγραφές εκπόνησης των αντίστοιχων µελετών και εργαστηριακό µέρος που περιλαµβάνει επιτόπια έρευνα καταγραφής ανάλυσης ενός υφιστάµενου πολεοδοµικού πεδίου. Β. «Τεχνική Νοµοθεσία» µε εκτενή ανάλυση των αρθ.24 και 17 του Συντάγµατος, εµβάθυνση στο νοµικό πλαίσιο που διέπει τα Γ.Π.Σ./ΣΧΟΟΑΠ, την Πολεοδοµική Μελέτη και την Πράξη Εφαρµογής, ανάλυση της περί αυθαιρέτων νοµοθεσίας κ.ά. Γ. «Ιστορία Κατασκευών» που περιλαµβάνει στοιχεία για την ιστορία της εξέλιξης πόλεων και πολεοδοµικών ενοτήτων, µεγάλης πολεοδοµικής κλίµακας κατασκευές κ.λπ. Δ. Πλήθος πτυχιακών εργασιών (άνω των 30 από το 2008), που εκπονούνται µέσω προγραµµατικών συµφωνιών µε Ο.Τ.Α. στα πλαίσια των πολεοδοµικών στόχων του «Αστικού Παρατηρητηρίου Βιοµηχανικών Περιοχών Αττικής» (Τµ. Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ.). Ε. Έµφαση στο πολεοδοµικό αντικείµενο µε την ίδρυση λειτουργία Εργαστηρίου «Πολεοδοµικού και Αρχιτεκτονικού Σχεδιασµού» (ΦΕΚ 1041/3-6-2015) στο Τµ. Πολιτικών Μηχ. Τ.Ε. του ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. (ένα από τα δύο Εργαστήρια που έχουν ιδρυθεί στο Τµήµα). 10