Πρόγραμμα 5 ο Διακλινικό Συμπόσιο για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας 9-11 Νοεμβρίου 2018 Electra Palace - Θεσσαλονίκη www.mssymposium.gr ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΧΟΡΗΓΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ VORIA.GR Η e-οικονοµική εφηµερίδα
5
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΌΊ ΠΡΟΈΔΡΩΝ Αγαπητοί συνάδελφοι, Καθώς ολοκληρώνεται η δεύτερη δεκαετία της νέας χιλιετίας, οι αλλαγές στο χώρο της Πολλαπλής Σκλήρυνσης είναι πραγματικά καταιγιστικές. Οι εκρηκτικές εξελίξεις στον τομέα της νευροανοσολογίας, της νευροφαρμακολογίας, της νευροαπεικόνισης και της γενετικής διαμορφώνουν πλέον τις κατάλληλες εκείνες συνθήκες για τη μετάβαση σε μια νέα εποχή στη θεραπευτική της νόσου. Αναστάσιος Ωρολογάς Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Η παρουσία πληθώρας εξειδικευμένων θεραπευτικών επιλογών για την Πολλαπλή Σκλήρυνση αποτελεί πρόκληση για τον σύγχρονο κλινικό νευρολόγο, καθώς η ορθή επιλογή οφείλει να εξατομικεύεται στα χαρακτηριστικά της νόσου, το προφίλ και τις προτιμήσεις του ασθενή και να σταθμίζει το όφελος σε σχέση με το ρίσκο κάθε θεραπείας. Ο συνδυασμός της κλινικής εμπειρίας με τη χρήση κατευθυντήριων οδηγιών και εξειδικευμένων θεραπευτικών πρωτοκόλλων μπορεί να υποβοηθήσει σε σημαντικό βαθμό την καθημερινή θεραπευτική πρακτική, αφήνοντας όμως συχνά αναπάντητα ερωτήματα σε ξεχωριστές περιπτώσεις. Κωνσταντίνος Φωκάς Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής Επιδίωξη του 5 ου Διακλινικού Συμποσίου για τη Σκλήρυνση Κατά Πλάκας αποτελεί η ανάδειξη αυτών των προβληματισμών και η ερμηνεία των «γκρίζων ζωνών» στη διαγνωστική και θεραπευτική προσπέλαση της νόσου, προβληματισμών οι οποίοι παραμένουν παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει 150 χρόνια από την πρώτη περιγραφή της νόσου από τον Charcot. Αντίστοιχα, εξαιρετικά σημαντική κρίνεται η παροχή πρακτικών θεραπευτικών οδηγιών για τη διαχείριση της νόσου στην καθημερινή πρακτική. 3 Θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε θερμά για την υποστήριξη και εμπιστοσύνη που μας δείξατε στην διοργάνωση των τεσσάρων προηγούμενων Διακλινικών Συμποσίων, με τη βεβαιότητα ότι η φετινή διοργάνωση θα αποτελέσει εφαλτήριο για την ανάπτυξη ενός γόνιμου διαλόγου γύρω από τη θεραπευτική της νόσου και την αναβάθμιση της παρεχόμενης γνώσης. Ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής Αναστάσιος Ωρολογάς Ομότιμος Καθηγητής Νευρολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αντιπρόεδρος Διεθνούς Εταιρείας Εγκέφαλου και Συμπεριφοράς (ISBB) Επιστημονικά Υπεύθυνος Μονάδας Πολλαπλής Σκλήρυνσης Κλινική Άγιος Λουκάς, Πανόραμα Κωνσταντίνος Φωκάς Καθηγητής Ψυχιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Διευθυντής Ά Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής, Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, Πρόεδρος Διεθνούς Εταιρείας Εγκεφάλου και Συμπεριφοράς (ISBB)
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉ ΕΠΙΤΡΟΠΉ Πρόεδρος Φωκάς Κωνσταντίνος (Καθηγητής Ψυχιατρικής Α.Π.Θ) 4 Μέλη Kappos Ludwig (Professor of Neurology, Chair Department of Neurology, University Hospital, Basel, Switzerland) Karussis Dimitrios (Professor of Neurology, Hadassah-Hebrew University, Jerusalem, Israel) Αθανασιάδης Λουκάς (Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής Α.Π.Θ.) Αναγνωστούλη Μαρία (Επικ. Καθηγήτρια Νευρολογίας ΕΚΠΑ) Αρναούτογλου Μαριάνθη (Αν. Καθηγήτρια Νευρολογίας Α.Π.Θ.) Βαδικόλιας Κωνσταντίνος (Καθηγητής Νευρολογίας Δ.Π.Θ.) Βλαϊκίδης Νικόλαος (Ομ. Καθηγητής Νευρολογίας Α.Π.Θ.) Γρηγοριάδης Νικόλαος (Καθηγητής Νευρολογίας Α.Π.Θ.) Δερετζή Γεωργία (Νευρολόγος, Διευθύντρια Ε.Σ.Υ. Γ.Ν. Παπαγεωργίου) Διακογιάννης Ιωάννης (Καθηγητής Ψυχιατρικής Α.Π.Θ.) Ευαγγελίου Αθανάσιος (Καθηγητής Παιδιατρικής Α.Π.Θ.) Ευαγγελοπούλου Ελευθερία-Μαρία (Επικ. Καθηγήτρια Νευρολογίας ΕΚΠΑ) Ηλιόπουλος Ιωάννης (Καθηγητής Νευρολογίας Δ.Π.Θ.) Κιμισκίδης Βασίλειος (Αν. Καθηγητής Νευρολογίας Α.Π.Θ.) Κώνστα Αναστασία (Επικ. Καθηγήτρια Ψυχιατρικής Α.Π.Θ.) Μήτσιας Παναγιώτης (Καθηγητής Νευρολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης) Μόσχου Μαρία (Νευρολόγος, Ακαδημαϊκός Υπότροφος Α.Π.Θ.) Μποζίκας Παντελεήμων-Βασίλειος (Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής Α.Π.Θ.) Νηματούδης Ιωάννης (Καθηγητής Ψυχιατρικής Α.Π.Θ.) Νώτας Κωνσταντίνος (Νευρολόγος, Ακαδημαϊκός Υπότροφος Α.Π.Θ.) Παπαδημητρίου Αλέξανδρος (Ομοτ. Καθηγητής Νευρολογίας Ιατρικής Σχολής Θεσσαλίας) Παπαθανασόπουλος Παναγιώτης (Ομοτ. Καθηγητής Νευρολογίας, Ιατρική Πατρών) Πελίδου Εριέττα Συγκλητή (Επίκ. Καθηγήτρια Νευρολογίας Ιατρικής Ιωαννίνων) Σπηλιώτη Μάρθα (Επικ. Καθηγήτρια Νευρολογίας Α.Π.Θ.) Τσίπτσιος Ιάκωβος (Νευρολόγος) Φάκας Νικόλαος (Νευρολόγος Γενικός Αρχίατρος,) Ωρολογάς Αναστάσιος (Ομοτ. Καθηγητής Νευρολογίας Α.Π.Θ.)
ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΈΝΟΙ ΟΜΙΛΗΤΈΣ Ludwig Kappos, MD Professor of Neurology Chair Neurology, University Hospital Petersgraben 4 CH-4031 Basel, Switzerland Prof. Dimitrios Karussis, MD, PhD Full Professor of Neurology Hebrew University of Jerusalem Phone: +41 61 265 44 64 Fax: +41 61 265 41 98 e-mail: HUkapposl-pa@usb.chU Grown up in Athens, Greece Ludwig Kappos obtained his M.D. and a Diploma in Clinical Psychology from the University of Würzburg, Germany, in 1980, where he went on to specialise in Neurology and Neuroimmunology, and became Deputy Chief, Division of Clinical Neurology, Max Planck Society, Clinical Research Unit for Multiple Sclerosis. In 1990 he was elected Head of the Outpatient Department, Neurology/Neurosurgery and since 2008 Chair of Neurology at the University of Basel, Switzerland. Research interests include immuno-logical and molecular studies in neuroimmunological diseases, methodology and conduct of therapeutic studies mainly in the field of MS, standardisation of clinical assessment, use of magnetic resonance tomography in elucidating the pathogenesis of inflammatory CNS disease and as tool in monitoring therapeutic studies. Ludwig Kappos serves as chair or member in several steering committees and advisory boards of Clinical Trials and Organizations active in the field of MS and general Neurology. Ludwig Kappos has published more than 670 original papers, reviews and book chapters. Basel, July 2018 Prof. Dimitrios Karussis, was born in Thessaloniki, Greece on 7-8-1962. He graduated from Aristotelion University of Thessaloniki, Medical school in 1986 with excellency. Since 1988 Prof. Karussis moved and lives in Jerusalem, Israel. He completed at Hadassah his Neurology specialization and his PhD degree. Since 2007 he is the Chairman of the Neuroimmunology Unit and MS Center at Hadassah and the neuroimmunology laboratory. Prof. Karussis has published more than 120 peer reviewed scientific papers, mostly in the field of neuroimmunology and stem cells. He has delivered more than 150 invited plenary lectures and served as chairman in tens of European and world congresses in the field of Neuroimmunology. He serves as ad-hoc reviewer and as member of the editorial board in many major journals. He has been for six years a member of the Executive Committee of the ECTRIMS. Prof. Karussis has pioneered the studies with Linomide and with bone marrow hematopoetic and mesenchymal stem cell transplantation in MS. He is considered one of the world experts in the field of clinical applications of stem cells in neurological diseases. Since 2010, Prof Karussis is the elected President of the Israeli Neuroimmunological society and has organized several International meetings in this field. He has hosted and was President of the International Neuroimmunological meeting in 2016 in Jerusalem. 5
6 Kappos Ludwig, Chair Neurology, University Hospital Basel, Petersgraben, Basel Karussis Dimitrios, Professor of Neurology, Director, Neuroimmunology and Cell Therapies Unit Head, Multiple Sclerosis Center Αθανασιάδης Λουκάς, Αν. Καθηγητής Ψυχιατρικής και Ψυχοσεξουαλικότητας ΑΠΘ Αναγνωστούλη Μαρία, Επικ. Καθηγήτρια Νευρολογίας ΕΚΠΑ Αποστολίδης Απόστολος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας-Νευροουρολογιας ΑΠΘ, Β Ουρολογική Κλινική, ΓΝ Παπαγεωργιου Αρναούτογλου Μαριάνθη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νευρολογίας ΑΠΘ, Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Βαδικόλιας Κωνσταντίνος, Καθηγητής Νευρολογίας ΔΠΘ Βλαϊκίδης Νικόλαος, Ομότιμος Καθηγητής Νευρολογίας ΑΠΘ Βρέντας Παναγιώτης, Νευρολόγος Γαροπούλου Βασιλική, M.Sc. s., Ph.D., P.D., Neurorehabilitation & Medical Exercise Specialist, Scientific Collaborator at 1st Neurology DEPT AHEPA University General Hospital, Rehabilitation & Medical Exercise Γιαντζή Βιργινία, Νευρολόγος ΕΣΥ, Β Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ Δαρδιώτης Ευθύμιος, Επίκουρος Καθηγητής Νευρολογίας Ιατρικής Σχολής Θεσσαλίας Δερετζή Γεωργία, Διευθύντρια Νευρολογικής Κλινικής, Γ. Ν. Παπαγεωργίου Δερμιτζάκης Μανώλης, Νευρολόγος Ευαγγελίου Αθανάσιος, Καθηγητής Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Νευρολογίας ΑΠΘ Δ/της Δ' Παιδιατρικής Κλινικής ΑΠΘ, Νοσοκομειο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκη Ευαγγελοπούλου Ελευθερία-Μαρία, Επικ. Καθηγήτρια Νευρολογίας ΕΚΠΑ Ηλιόπουλος Ιωάννης, Καθηγητής Νευρολογίας Δ.Π.Θ. Πατούση Αθανασία Καλλιφατίδης Αλέξανδρος, Ειδικός Ακτινοδιαγνώστης, EBCR, Ακτινολογικό Τμήμα, Κλινική "ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ" Καραγεωργίου Κλημεντίνη, Διευθύντρια Νευρολόγος Ιατρικού Κέντρου Αθηνών Κιμισκίδης Βασίλειος, Καθηγητής Νευρολογίας-Κλινικής Νευροφυσιολογίας Α.Π.Θ. Κούτλας Ευάγγελος, Νευρολόγος Κώνστα Αναστασία, Επικ. Καθηγήτρια Ψυχιατρικής ΑΠΘ, Γ. Ν. Παπαγεωργίου Κωνσταντινίδης Θεόδωρος, Δρ. Νευρολόγος, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρίας Κλινικής Νευροφυσιολογίας Κωσταδήμα Βασιλική, Δ/ντρια Νευρολόγος ΕΣΥ Λιασίδης Χαράλαμπος, Διευθυντής ΕΣΥ Ιπποκράτειο Μεντενόπουλος Γεωργιος, Ομ. Καθηγητής Νευρολογίας, ΑΠΘ Μεσσήνης Λάμπρος, Νευροψυχολόγος, Πανεπιστήμιο Πάτρας Μητσικώστας Δήμος Δημήτριος, Αναπλ. Καθηγητής Νευρολογίας ΕΚΠΑ Μποζίκη Μαρίνα, Νευρολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης Β' Πανεπιστημιακής Νευρολογικής Κλινικής, Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Μωραΐτου Δέσποινα, Γνωστική Γηροψυχολόγος
Νάσιος Γρηγόριος, Νευρολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ Ντόσκου Αικατερίνη, Λογοθεραπεύτρια-Λογοπαθολόγος Νώτας Κωνσταντίνος, Νευρολόγος, Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Παπαγιαννόπουλος Σωτήριος, Επικ. Καθηγητής Νευρολογίας ΑΠΘ, Γ. Ν. Παπανικολάου Παπαδημητρίου Δήμητρα, Διευθύντρια Νευρολογικού Ερρίκος Ντυνάν Παπαδημητρίου Αλέξανδρος, Ομοτ. Καθηγητής Νευρολογίας Ιατρικής Σχολής Θεσσαλίας Παπαδόπουλος Δημήτριος, Νευρολόγος-νευροανοσολόγος, διευθυντής νευρολογικού τμήματος και υπεύθυνος ιατρείου πολλαπλής σκλήρυνσης, Ιατρικό κέντρο Αθηνών- Κλινική Παλαιού Φαλήρου Παπαλιάγκας Βασίλειος, Νευρολόγος, Ακαδημαικός Υπότροφος Εργαστηρίου Κλινικής Νευροφυσιολογιας Πελίδου Ερριέττα Συγκλητή, Επίκ. Καθηγήτρια Νευρολογίας Ιατρικής Ιωαννίνων Σπηλιώτη Μάρθα, Επίκουρη Καθηγήτρια Νευρολογίας ΑΠΘ, Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ Τέγος Θωμάς, Αναπλ. Καθηγητή Νευρολογίας ΑΠΘ, Α' Νευρολογική Κλινική Τζανετάκος Δημήτριος, Νευρολόγος, Ακαδημαϊκός Υπότροφος Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Α Νευρολογική Κλινική ΕΚΠΑ - Αιγινήτειο Νοσοκομείο Τζάρτος Ιωάννης, Νευρολόγος Τσαγκαρόπουλος Αντώνης, Νευρολόγος, Επιμελητής Νευρολογικής Κλινικής και Υπεύθυνος Ιατρείου Απομυελινωτικής Νόσου 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας Τσίπτσιος Ιάκωβος, τ. Συντονιστής Διευθυντής, Νευρολογική Κλινική, Νοσοκομείο "Παπαγεωργίου' Φάκας Νικόλαος, Διευθυντής Νευρολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Φωκάς Κωνσταντίνος, Διευθυντής Ά Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής, Νοσοκομείο Παπαγεωργίου Χιονίδου Χριστίνα, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια Ωρολογάς Αναστάσιος, Επιστημονικά Υπεύθυνος Μονάδας Πολλαπλής Σκλήρυνσης, Κλινική Άγιος Λουκάς, Πανόραμα 7
ΠΡΌΣΚΛΗΣΗ ΧΏΡΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΉΣ & ΔΙΑΜΟΝΉΣ Electra Palace Thessaloniki, 5* 8 Μεγαλοπρεπές: μια έννοια που δεν αποτελεί υπερβολή όταν αναφέρεται κανείς στο ξενοδοχείο Electra Palace Thessaloniki. Χτισμένο σε μια από τις πιο εντυπωσιακές πλατείες της Ελλάδας, στην πλατεία Αριστοτέλους, μπροστά από την απέραντη θάλασσα του Θερμαϊκού Κόλπου, η αρχιτεκτονική του, επιβλητική και ταυτόχρονα αριστοκρατική, καθιστά το Electra Palace της Θεσσαλονίκης ένα από τα πολύτιμα κοσμήματα της πόλης. Το εσωτερικό του ξενοδοχείου με την εμπνευσμένη από το Βυζάντιο πρόσοψή του, κρύβει μια νεοκλασική καρδιά : ξύλινες επενδύσεις, μαρμάρινα παρκέ και ξύλινα πατώματα, μαλακά χαλιά, cabriole και chesterfield καναπέδες, περίτεχνα έπιπλα, πολυτελείς λεπτομέρειες, πλουσιοπάροχες παροχές και, φυσικά, συναρπαστική θέα: Από εδώ η ματιά σας φτάνει μέχρι τον Όλυμπο, απέναντι από τον Θερμαϊκό, ενώ κάτω από τα παράθυρα και τα μπαλκόνια του Electra Palace Thessaloniki βρίσκεται η καρδιά τής όλο ζωντάνια πόλης, η πλατεία Αριστοτέλους. Ακριβώς στο κέντρο της πόλης, το Electra Palace Thessaloniki βρίσκεται σε ιδανικό σημείο είτε βρίσκεστε στην πόλη για επαγγελματικούς λόγους είτε για αναψυχή: σε ιδιαίτερα κοντινή απόσταση από την αγορά του κέντρου, το Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλονίκης, τα περισσότερα σημαντικά μνημεία, μουσεία και αξιοθέατα και από τα Λαδάδικα, και ακριβώς απέναντι από το σινεμά Ολύμπιον, όπου πραγματοποιείται το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το ξενοδοχείο μας αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή διαμονής είτε είστε εδώ για τις επαγγελματικές σας συναντήσεις ή τη συμμετοχή σας σε εμπορικές εκθέσεις, είτε σκοπεύετε να απολαύσετε την πλούσια πολιτιστική σκηνή της πόλης ή να εξερευνήσετε τη νυχτερινή της ζωή. Με άνετα και πλήρως εξοπλισμένα δωμάτια, εσωτερική και εξωτερική πισίνα, γυμναστήριο, spa, ένα υπέροχο εστιατόριο στον τελευταίο όροφο και το γνωστό service των Electra Hotels and Resorts, το ξενοδοχείο Electra Palace στη Θεσσαλονίκη αποτελεί το κατεξοχήν μέρος για να χαλαρώσετε, απολαμβάνοντας μοναδικές θέες αλλά και τη φιλοξενία που σας αξίζει.
Η ΠΌΛΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ 9 Σας καλωσορίζουμε στη Θεσσαλονίκη, μια πόλη με ξεχωριστή ομορφιά και φιλόξενους ανθρώπους. Η Θεσσαλονίκη, γνωστή και ως «Νύμφη του Θερμαϊκού» ήταν ανέκαθεν ένα σταυροδρόμι συνάντησης των πολιτισμών της Ανατολής και της Δύσης και τόπος ανάμειξης των μεγάλων πολιτισμών και θρησκειών. Από την ίδρυση της από τον στρατηγό Κάσσανδρο, ο οποίος για να μπορέσει να διεκδικήσει το θρόνο της Μακεδονίας παντρεύτηκε την ετεροθαλή αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την Θεσσαλονίκη, προς τιμήν της οποίας ίδρυσε την πόλη συνενώνοντας 26 πολίχνες, που βρίσκονταν γύρω από το Θερμαϊκό κόλπο. Η Θεσσαλονίκη μετά την απελευθέρωση της το 1912 από την Οθωμανική κυριαρχία και με τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων αξιοποιεί τη στρατηγική της θέση και αναπτύσσεται σε μια πολυπολιτισμική πόλη. Από το 1912, με τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων και την ενσωμάτωση της περιοχής στο σύγχρονο Ελληνικό Κράτος, η Θεσσαλονίκη αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη και λιμάνι της Ελλάδας. Διαθέτει μνημεία από όλο το φάσμα του ιστορικού χρόνου: Λευκός Πύργος, Ρωμαϊκή Αγορά (Forum), Αψίδα του Γαλέριου (Καμάρα), Ροτόντα, εκκλησία του Αγ. Δημητρίου, Τείχη και πλήθος Βυζαντινών εκκλησιών. Επιβάλλεται μία επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης. Αξίζει όμως ο επισκέπτης της να δει και το σύγχρονο πρόσωπο της πόλης. Να διανύσει με ποδήλατο, ή περπατώντας, τον παραλιακό πεζόδρομο στολίδι που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και εκτείνεται από το Μέγαρο Μουσικής μέχρι τον Λευκό Πύργο. Συνεχίζοντας να φθάσει στο λιμάνι της πόλης
απολαμβάνοντας το ηλιοβασίλεμα της πόλης, λίγο πριν ξαποστάσει σε ένα από τα πολυάριθμα καφέ της Λεωφόρου Νίκης. Τον επισκέπτη περιμένουν φημισμένα ουζερί, ταβερνάκια και μεζεδοπωλεία διάσπαρτα σε όλη την πόλη, αλλά και συγκεντρωμένα στην πλατεία Άθωνος και την περιοχή των Λαδάδικων. Κλίμα H θερμοκρασία το Νοέμβριο στη Θεσσαλονίκη 10 Μέγιστη Μηνιαία C 14.2 Μέση Μηνιαία C 10.0 Ελάχιστη Μηνιαία C 5.7 Υγρασία % 82.0 Μην ξεχνάτε ότι η πόλη παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλές τιμές υγρασίας που αλλάζουν την αίσθηση της θερμοκρασίας! Χρήσιμα Link Δήμος Θεσσαλονίκης Θέλω να γνωρίσω την πόλη www.thessaloniki.travel Visit Greece Discover Thessaloniki
ΘΕΜΑΤΙΚΈΣ ΕΝΌΤΗΤΕΣ Πολλαπλή Σκλήρυνση: Θεραπευτικά διλήμματα και επιλογές στην κλινική πράξη Στρατηγικές στη θεραπεία της υποτροπιάζουσας- διαλείπουσας και προϊούσας μορφής της νόσου. Διαγνωστικά κριτήρια και κατευθυντήριες οδηγίες. Διαγνωστικές προκλήσεις και διλήμματα. Συμπτωματική αντιμετώπιση. Διαγνωστικά εργαλεία και σύγχρονοι biomarkers στην διάγνωση και καθημερινή παρακολούθηση. Απεικονιστικές μέθοδοι. Ειδική θεματολόγια Η δράση των νευρολογικών κλινικών στην Ελλάδα: Ενδιαφέρουσες μελέτες περιπτώσεων. Νοσήματα του φάσματος της οπτικής νευρομυελίτιδας. Κεφαλαλγία και πολλαπλή σκλήρυνση. Γυναίκα και Πολλαπλή Σκλήρυνση. Νόηση και πολλαπλή σκλήρυνση. 11
ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ Παρασκευή 9 Νοεμβρίου 2018 09.00 Έναρξη εγγραφών 10.20-10.30 Καλωσόρισμα - Ενημέρωση - Δομή Συμποσίου (Φωκάς Κωνσταντίνος, Ωρολογάς Αναστάσιος) 12 10.30-11.30 Κλινικό φροντιστήριο (1) «Διαγνωστικά εργαλεία και σύγχρονοι biomarkers στη διάγνωση και παρακολούθηση της πολλαπλής σκλήρυνσης» (Προεδρείο: Κιμισκίδης Βασίλειος, Παπαδόπουλος Δημήτριος) 1. Η χρήση εξειδικευμένων βιοδεικτών στην αξιολόγηση της ασφάλειας και αποτελεσματικότητας της νοσοτροπο-ποιητικής θεραπείας. Μποζίκη Μαρίνα 2. Η χρήση νευροφυσιολογικών δεικτών για τη διάγνωση γνωστικών διαταραχών στην πολλαπλή σκλήρυνση. Παπαλιάγκας Βασίλειος 3. Κλιμάκωση της ανοσοτροποποιητικής αγωγής: ο ρόλος των νευροϊνιδίων. Παπαδόπουλος Δημήτριος 11.30-12.00 Επίκαιρη Ομιλία (1) «Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων (AHSCT) και η χρήση τους στη θεραπεία της πολλαπλής σκλήρυνσης» (Προεδρείο: Ωρολογάς Αναστάσιος, Τσίπτσιος Ιάκωβος) Κιμισκίδης Βασίλειος 12.00-12.30 Διάλειμμα Καφές 12.30-13.30 Κλινικό φροντιστήριο (2) «Η χρήση των απεικονιστικών μεθόδων στην πολλαπλή σκλήρυνση» (Προεδρείο: Φάκας Νικόλαος, Κούτλας Ευάγγελος) 1. Η χρήση της μαγνητικής τομογραφίας στην καθημερινή κλινική πρακτική: εφαρμογή των κατευθυντήριων οδηγιών και ο ρόλος του ακτινολόγου. Καλλιφατίδης Αλέξανδρος 2. Πολλαπλή σκλήρυνση και μιμητές: Διαφορική διάγνωση μέσω της μαγνητικήςτομογραφίας. Τζανετάκος Δημήτριος 3. Προηγμένες τεχνικές νευροαπεικόνισης στη διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης. Φάκας Νικόλαος
13.30-14.00 Δορυφορική Διάλεξη (1): Genzyme 14.00-15.00 Διάλειμμα - Ελαφρύ γεύμα 15.00-16.00 Προφορικές ανακοινώσεις (1) «Η δράση των νευρολογικών κλινικών στην Ελλάδα» (Προεδρείο: Δερετζή Γεωργία, Λιασίδης Χαράλαμπος) 1. Περιστατικό ογκόμορφης πολλαπλής σκλήρυνσης σε γυναίκα 25 ετών Γόντικα Μ, Αλεξίου ΕΜ, Μούζακ ΑΜ, Ταβερναράκης Α 2. Θεραπεία με ναταλιζουμάμπη: διακοπή επανεκκίνηση και επιπλοκές Αθανασιάδης Δ, Δακής Κ, Χρίστου Ν, Ανδραβίζου Α, Λιασίδης Χ 3. Μυελίτιδα σε ασθενή με κοιλιοκάκη Kαραφυλές Γ, Πιτετζής Δ, Μπαλογιάννη Ε, Κατσιαρδάνης Κ, Δαβόρα Φ, Σαμαρά Ε, Ρούντολφ Γ, Δερετζή Γ 4. Η συμβολή της μουσικοθεραπείας στη νευρολογική αποκατάσταση ατόμων με σκλήρυνση κατά πλάκας Νίκα Γ, Ψαλτοπούλου-Καμίνη Ν 5. Therapeutic effects of early harvest olive oil in primary (ppms) and secondary (spms) progressive multiple sclerosis Chatzintounas Τ, Tsolaki Μ 16.00-17.00 Session (1) «Διαγνωστικά κριτήρια και κατευθυντήριες οδηγίες στην πολλαπλή σκλήρυνση» (Προεδρείο: Ηλιόπουλος Ιωάννης, Πελίδου Εριέττα-Συγκλητή) 1. Νέα διαγνωστικά κριτήρια και προβληματισμοί. Κωσταδήμα Βασιλική 2. Κατευθυντήριες οδηγίες και η χρήση τους στην καθημερινή κλινική πράξη. Νώτας Κωνσταντίνος 3. Πλέοντας σε αχαρτογράφητα νερά: Όταν οι κατευθυντήριες οδηγίες δεν αποτελούν πάντα τη λύση. Πελίδου Εριέττα Συγκλητή 13 17.00-17.45 Κεντρική ομιλία (1) «Modern Understanding and Management of MS: The Present and the Future» (Προεδρείο: Βλαϊκίδης Νικόλαος, Ωρολογάς Αναστάσιος) Κarussis Dimitrios 17.45-18.00 Διάλειμμα Καφές 18.00-18.45 Ειδική θεματολογία (1) «Κεφαλαλγία και πολλαπλή σκλήρυνση» (Προεδρείο: Κωνσταντινίδης Θεόδωρος, Μητσικώστας Δήμος Δημήτριος)
1. Χαρακτηριστικά της κεφαλαλγίας στην πολλαπλή σκλήρυνση. Δερμιτζάκης Μανώλης 2. Θεραπευτικές επιλογές στην αντιμετώπιση της κεφαλαλγίας στην πολλαπλή σκλήρυνση. Μητσικώστας Δήμος Δημήτριος 18.45-19.45 Session (2) «Νοσήματα του φάσματος της οπτικής νευρομυελίτιδας» (Προεδρείο: Βλαϊκίδης Νικόλαος, Φάκας Νικόλαος) 1. NMOSD: Απεικόνιση και διαγνωστικά κριτήρια. Βλαϊκίδης Νικόλαος 2. Νεότερα δεδομένα στο φάσμα ασθενειών με αντι-mog αντισώματα. Τζάρτος Ιωάννης 3. Θεραπευτική προσέγγιση ασθενών με NMOSD. Ευαγγελοπούλου Ελευθερία-Μαρία 19.45-20.15 Δορυφορική διάλεξη (2): Novartis 20.15-21.00 Τελετή έναρξης- Ομιλία: «Αναζητώντας τη σεξουαλικότητα στην πολλαπλή σκλήρυνση» (Προεδρείο: Φωκάς Κωνσταντίνος, Ωρολογάς Αναστάσιος) 14 Αθανασιάδης Λουκάς Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2018 09.00-10.00 Κλινικό φροντιστήριο (3) «Άτυπες εκδηλώσεις της πολλαπλής σκλήρυνσης και αντιμετώπισή τους» (Προεδρείο: Βλαϊκίδης Νικόλαος, Μεντενόπουλος Γεώργιος) 1. Πολλαπλή σκλήρυνση και αρτηριοσκλήρυνση: συνύπαρξη, εκδηλώσεις και μέθοδοι ανίχνευσης. Τέγος Θωμάς 2. Επιληπτικές κρίσεις και πολλαπλή σκλήρυνση. Σπηλιώτη Μάρθα 3. Κινητικές διαταραχές και πολλαπλή σκλήρυνση. Αρναούτογλου Μαριάνθη 10.00-11.00 Session (3) «Διαγνωστικές προκλήσεις και διλήμματα στα απομυελινωτικά νοσήματα (1): είναι πάντα ορθή η διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης;» (Προεδρείο: Ευαγγελοπούλου Ελευθερία-Μαρία, Καραγεωργίου Κλημεντίνη)
1. Πολλαπλή σκλήρυνση με συνύπαρξη θετικών ανοσολογικών δεικτών. Ευαγγελοπουλου Ελευθερία-Μαρία 2. Ακτινολογικά και κλινικά μεμονωμένο σύνδρομο: άτυπα συμπτώματα και θεραπευτικά διλήμματα. Καραγεωργίου Κλημεντίνη 3. Αναθεώρηση της διάγνωσης με τη χρήση σύγχρονων διαγνωστικών εξετάσεων: μελέτες περιπτώσεων. Πελίδου Εριέττα Συγκλητή 11.00-11.15 Διάλειμμα Καφές 11.15-12.00 Κεντρική ομιλία (2) «Changing Paradigms in MS Treatment» (Προεδρείο: Φάκας Νικόλαος, Ωρολογάς Αναστάσιος) Ludwig Kappos 12.00-12.30 Δορυφορική διάλεξη (3): Mylan 12.30-13.10 Ειδική θεματολογία (2) «Παιδιατρική μορφή Πολλαπλής Σκλήρυνσης» (Προεδρείο: Αναγνωστούλη Μαρία, Ευαγγελίου Αθανάσιος) 1. Δημογραφικά στοιχεία, διαγνωστικές προκλήσεις, βιοδείκτες και πρόγνωση στην παιδιατρική μορφή της νόσου. Αναγνωστούλη Μαρία 2. Θεραπευτική προσέγγιση της παιδιατρικής μορφής της πολλαπλής σκλήρυνσης. Ευαγγελίου Αθανάσιος 15 13.10-14.30 Προφορικές ανακοινώσεις (2) «Η δράση των νευρολογικών κλινικών στην Ελλάδα» (Προεδρείο: Βαδικόλιας Κωνσταντίνος, Ευαγγελοπούλου Ελευθερία-Μαρία) 1. Ασθενής άνδρας 46 ετών με εικόνα ισχαιμικού αγγειακού επεισοδίου γέφυρας και μετέπειτα διάγνωση πολλαπλής σκλήρυνσης. Γόντικα Μ, Δεληγιάννη Β, Κόσυφα Ε, Αγγελιδάκης Π, Ταβερναράκης Α 2. Η Αnti-MOG εγκεφαλομυελίτιδα στα πλαίσια του διαφοροδιαγνωστικού αλγορίθμου της πολλαπλής σκλήρυνσης: παρουσίαση περιστατικού. Καλλίβουλος Σ, Κιτμερίδου Σ, Συντήλα ΣΑ, Μπακιρτζης Χ, Νικολαΐδης Ι, Μποζίκη Μ, Αφράντου Θ, Γρηγοριάδης Ν 3. Παροξυσμική δυστονία σε ασθενή με πολλαπλή σκλήρυνση. Σαμαρά Ε, Κατσιαρδάνης Κ, Δαβόρα Φ, Γεωργακούδας Γ, Παπαδόπουλος Τ, Σινάνη Ο, Δερετζή Γ
4. Διερεύνηση των επιμέρους διαστάσεων φυσικής (σωματικής) και πνευματικής (ψυχικής) υγείας και της διακύμανσης του επιπέδου ποιότητας ζωής (MSQOL) ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση: εφαρμογή πρωτοκόλλων θεραπευτικής αερόβιας άσκησης και pilates. Γαροπούλου Β, Πορτελάνος Ε, Μεκέ Μ, Νώτας Κ, Ωρολογάς Α 14.30-15.30 Διάλειμμα - Ελαφρύ γεύμα 15.30-16.30 Ειδική θεματολογία (3) «Γυναίκα και Πολλαπλή Σκλήρυνση» (Προεδρείο: Αναγνωστούλη Μαρία, Δερετζή Γεωργία) 1. Ορμόνες και αυτοανοσία. Παπαδημητρίου Δήμητρα 2. Εγκυμοσύνη και πολλαπλή σκλήρυνση. Γιαντζή Βιργινία 3. Οι επιπτώσεις των θεραπειών της νόσου στη γονιμότητα και κύηση. Τσαγκαρόπουλος Αντώνιος 16 16.30-17.30 Session (4) «Προϊούσες μορφές πολλαπλής σκλήρυνσης: Υπάρχει μέλλον;» (Προεδρείο: Κωνσταντινίδης Θεόδωρος, Μητσικώστας Δήμος Δημήτριος) 1. Θεραπευτικές επιλογές στις προϊούσες μορφές της νόσου. Κωσταδήμα Βασιλική 2. Επιλέγοντας τους κατάλληλους ασθενείς για χορήγηση θεραπείας στις προϊούσες μορφές: ανάλυση των κλινικών μελετών. Κωνσταντινίδης Θεόδωρος 3. Μακροχρόνια διαχείριση των ασθενών με προϊούσες μορφές της νόσου. Παπαδημητρίου Δήμητρα 17.30-18.00 Διάλειμμα Καφές 18.00-19.00 Session (5) «Υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση: επιλέγοντας την κατάλληλη θεραπεία σε ένα σκηνικό που διαρκώς αλλάζει» (Προεδρείο: Καραγεωργίου Κλημεντίνη, Ωρολογάς Αναστάσιος) 1. Ανεπαρκής ανταπόκριση στην αγωγή: πότε τροποποιούμε την θεραπεία; Μητσικώστας Δήμος Δημήτριος 2. Διαχείριση των ασθενών με νόσο υψηλής ενεργότητας στην κλινική πράξη. Παπαδόπουλος Δημήτριος 3. Επιλέγοντας τον κατάλληλο ανοσολογικό θεραπευτικό στόχο στην πολλαπλή σκλήρυνση Φάκας Νικόλαος
19.30-20.00 Επίκαιρη ομιλία (2) «Διακοπή της ανοσοτροποποιητικής αγωγής σε ασθενείς με μακροχρόνια απουσία ενεργότητας. Κίνδυνοι και οφέλη.» (Προεδρείο: Ηλιόπουλος Ιωάννης) Καραγεωργίου Κλημεντίνη Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2018 09.00-10.00 Κλινικό φροντιστήριο (4) «Συμπτωματική αντιμετώπιση των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση» (Προεδρείο: Βαδικόλιας Κωνσταντίνος, Δαρδιώτης Ευθύμιος) 1. Η θεραπευτική χρήση της άσκησης στους ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση. Γαροπούλου Βασιλική 2. Η συμπτωματική θεραπεία της πολλαπλής σκλήρυνσης στην κλινική πράξη. Νώτας Κωνσταντίνος 3. Σύγχρονες εξελίξεις και εφαρμογές στη διάγνωση και αντιμετώπιση των ουρολογικών διαταραχών σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση. Αποστολίδης Απόστολος 17 10.00-11.00 Session (6) «Διαγνωστικές προκλήσεις και διλήμματα στα απομυελινωτικά νοσήματα (2): από το σύμπτωμα στη διάγνωση» (Προεδρείο: Βαδικόλιας Κωνσταντίνος, Κούτλας Ευάγγελος) 1. Οπτική νευρίτιδα. Πατούση Αθανασία 2. Εγκάρσια μυελίτιδα. Παπαγιαννόπουλος Σωτήριος 3. Οξεία πολυεστιακή σημειολογία. Αναγνωστούλη Μαρία 11.00-11.30 Διάλειμμα-Καφές 11.30-12.00 Επίκαιρη ομιλία (3) «Induction vs Escalation treatment στην πολλαπλή σκλήρυνση: Οφέλη και κίνδυνοι» (Προεδρείο: Κούτλας Ευάγγελος, Ωρολογάς Αναστάσιος) Δαρδιώτης Ευθύμιος
12.00-13.00 Ειδική θεματολογία (4) «Νευροψυχολογικές συνιστώσες της πολλαπλής σκλήρυνσης» (Προεδρείο: Μεσσήνης Λάμπρος, Νάσιος Γρηγόριος) 1. Νευροψυχολογικές εκδηλώσεις της πολλαπλής σκλήρυνσης: επίπτωση και δυνατότητες αποκατάστασης. Μεσσήνης Λάμπρος 2. Λειτουργική αναδιοργάνωση του εγκεφάλου και νευροαποκατάσταση των γνωστικών διαταραχών στην πολλαπλή σκλήρυνση. Νάσιος Γρηγόριος 3. Η χρήση του λογισμικού RehaCom στην αποκατάσταση γνωστικών ελλειμμάτων σε ασθενείς με σκλήρυνση κατα πλάκας. Ντόσκου Κατερίνα 18 13.00-14.00 Session (7) «Νόηση και πολλαπλή σκλήρυνση» (Προεδρείο: Μωραΐτου Δέσποινα, Φωκάς Κωνσταντίνος) 1. Κοινωνική Νόηση στη Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Μωραΐτου Δέσποινα 2. Η διαχείριση της διάγνωσης και οι διαφοροποιημένες ανάγκες υποστήριξης των ασθενών με πολλαπλή στήριξη. Χιονίδου Χριστίνα 3. Θεραπευτική αντιμετώπιση και διαχείριση των ψυχιατρικών συμπτωμάτων στην πολλαπλή σκλήρυνση. Κώνστα Αναστασία 14.00-14.15 Συμπεράσματα - Λήξη Εργασιών (Φωκάς Κωνσταντίνος, Ωρολογάς Αναστάσιος)
ΕΥΡΕΤΉΡΙΟ Roman C Chatzintounas, Τ................................... 13 K Kappos, L...................................... 4, 5, 6 Karussis, D..................................... 4, 5, 6 T Tsolaki, Μ......................................... 13 Ελληνικά Α Αγγελιδάκης, Π.................................... 15 Αθανασιάδης, Δ................................... 13 Αθανασιάδης, Λ............................... 4, 6, 14 Αλεξίου, ΕΜ....................................... 13 Αναγνωστούλη, Μ....................... 4, 6, 15, 16, 17 Ανδραβίζου, Α..................................... 13 Αποστολίδης, Α.................................. 6, 17 Αρναούτογλου, Μ............................. 4, 6, 14 Αφράντου, Θ...................................... 15 Β Βαδικόλιας, Κ............................... 4, 6, 15, 17 Βλαϊκίδης, Ν................................ 4, 6, 13, 14 Βρέντας, Π..........................................6 Γ Γαροπούλου, Β............................... 6, 16, 17 Γεωργακούδας, Γ.................................. 15 Γιαντζή, Β....................................... 6, 16 Γόντικα, Μ...................................... 13, 15 Γρηγοριάδης, Ν.................................. 4, 15 Δ Δαβόρα, Φ..................................... 13, 15 Δακής, Κ.......................................... 13 Δαρδιώτης, Ε.................................... 6, 17 Δεληγιάννη, Β..................................... 15 Δερετζή, Γ............................... 4, 6, 13, 15, 16 Δερμιτζάκης, Μ.................................. 6, 13 Διακογιάννης, Ι......................................4 19 Ε Ευαγγελίου, Α................................. 4, 6, 15 Ευαγγελοπούλου, Ε-Μ....................... 4, 6, 14, 15 Η Ηλιόπουλος, Ι............................... 4, 6, 13, 17 Κ Καλλίβουλος, Σ.................................... 15 Καλλιφατίδης, Α................................. 6, 12 Καραγεωργίου, Κ....................... 6, 14, 15, 16, 17 Καραφυλές, Γ...................................... 13 Κατσιαρδάνης, Κ................................ 13, 15 Κιμισκίδης, Β.................................. 4, 6, 12 Κιτμερίδου, Σ...................................... 15 Κόσυφα, Ε......................................... 15 Κούτλας, Ε.................................... 6, 12, 17 Κώνστα, Α..................................... 4, 6, 18 Κωνσταντινίδης, Θ............................ 6, 13, 16
Κωσταδήμα, Β................................ 6, 13, 16 Λ Λιασίδης, Χ...................................... 6, 13 Μ Μεκέ, Μ........................................... 16 Μεντενόπουλος, Γ............................... 6, 14 Μεσσήνης, Λ.................................... 6, 18 Μήτσιας, Π..........................................4 Μητσικώστας, Δ-Δ......................... 6, 13, 14, 16 Μόσχου, Μ..........................................4 Μούζακ, ΑΜ....................................... 13 Μπακιρτζης, Χ..................................... 15 Μπαλογιάννη, Ε................................... 13 Μποζίκας, Π-Β.......................................4 Μποζίκη, Μ.................................. 6, 12, 15 Μωραΐτου, Δ.................................... 6, 18 Φ Φάκας, Ν............................. 4, 7, 12, 14, 15, 16 Φωκάς, Κ.............................. 3, 4, 7, 12, 14, 18 Χ Χιονίδου, Χ...................................... 7, 18 Χρίστου, Ν........................................ 13 Ψ Ψαλτοπούλου-Καμίνη, Ν........................... 13 Ω Ωρολογάς, Α..............3, 4, 7, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 Ν Νάσιος, Γ........................................ 7, 18 Νηματούδης, Ι.......................................4 Νίκα, Γ............................................ 13 Νικολαΐδης, Ι...................................... 15 Ντόσκου, Α..........................................7 Ντόσκου, Κ........................................ 18 Νώτας, Κ................................ 4, 7, 13, 16, 17 20 Π Παπαγιαννόπουλος, Σ............................ 7, 17 Παπαδημητρίου, Α.................................4, 7 Παπαδημητρίου, Δ............................... 7, 16 Παπαδόπουλος, Δ............................ 7, 12, 16 Παπαδόπουλος, Τ.................................. 15 Παπαθανασόπουλος, Π..............................4 Παπαλιάγκας, Β.................................. 7, 12 Πατούση, Α..................................... 6, 17 Πελίδου, Ε-Σ................................ 4, 7, 13, 15 Πιτετζής, Δ........................................ 13 Πορτελάνος, Ε..................................... 16 Ρ Ρούντολφ, Γ....................................... 13 Σ Σαμαρά, Ε...................................... 13, 15 Σινάνη, Ο......................................... 15 Σπηλιώτη, Μ.................................. 4, 7, 14 Συντήλα, ΣΑ....................................... 15 Τ Ταβερναράκης, Α............................... 13, 15 Τέγος, Θ......................................... 7, 14 Τζανετάκος, Δ................................... 7, 12 Τζάρτος, Ι....................................... 7, 14 Τσαγκαρόπουλος, Α.............................. 7, 16 Τσίπτσιος, Ι........................................4, 7
ΓΡΑΜΜΑΤΕΊΑ ΣΥΝΕΔΡΊΟΥ www.artion.com.gr ΑRTION CONFERENCES & EVENTS Επίσημος Οργανωτής Συνεδρίου - PCO για το 5 ο Διακλινικό Συμπόσιο για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας E. mssymposium@artion.com.gr T. 2310257818 (Γραμμή Συνεδρίου), 2310272275 W. www.mssymposium.gr Συντονισμός συνεδρίου: Δέσποινα Αμαραντίδου, Τάσος Παπαδόπουλος Συντονισμός επιστημονικού προγράμματος: Κέλλυ Αγγελάκη, Λίλα Σταθάκη Διαχείριση συνέδρων & διαμονής: Μάρκος Παπαδόπουλος Έκθεση & χορηγίες: Πρόδρομος Νικολαΐδης, Νϊκος Σωτηρίου Εκδόσεις & γραφείο Tύπου: Πρόδρομος Νικολαΐδης, Λίλα Σταθάκη E-Marketing: Πρόδρομος Νικολαΐδης IT: Γιώργος Κανακάρης 21
5 ο Διακλινικό Συμπόσιο για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας 9-11 Νοεμβρίου 2018 Electra Palace - Θεσσαλονίκη www.mssymposium.gr PROFESSIONAL CONGRESS ORGANISER www.artion.com.gr E. mssymposium@artion.com.gr D. 2310257818 (conference line) T. (+30) 2310272275 W. www.mssymposium.gr