ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

2 ΕΙΔΗΣΕΙΣ Δραστηριότητα εγχώριων εταιριών της πγδμ Η φαρμακευτική εταιρεία Alkaloid πραγματοποίησε κατά το 2008 καθαρά κέρδη ύψους 7,33 εκατ. ευρώ. Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα, πολυετής έρευνα της εταιρείας «FELTS Dodge Vardar», συμφερόντων αμερικανικών και πγδμ, έχει δείξει την ύπαρξη 300 εκατ. τόνων κοιτασμάτων χαλκού στο χωριό Ilovica κοντά στη Strumica. Βάσει της δυναμικής της εργασίας στο ορυχείο χαλκού Bucim στο Radovis (όπου η εκμετάλλευση μπορεί να συνεχισθεί για τα επόμενα 7-10 έτη), υπολογίζεται ότι η εκμετάλλευση στο ορυχείο στην Ilovica μπορεί να διαρκέσει για 70 έτη. Οι ειδικοί της ανωτέρω εταιρείας καταλήγουν ότι το ορυχείο θα μπορούσε να ανοίξει μόλις οι τιμές του χαλκού στις διεθνείς αγορές φτάσουν στο βέλτιστο σημείο, ενώ η επένδυση εκτιμάται στα 5-6 εκατ. ευρώ. Οι ίδιοι ειδικοί εξετάζουν την κατασκευή ταινιοδρόμου για τη σύνδεση του ορυχείου αυτού με το Bumic, καθώς και τη χρήση του εξοπλισμού επεξεργασίας του τελευταίου. Νέα μονάδα αγοράς και επεξεργασίας μανιταριών, η Bim Food, εγκαινιάσθηκε πρόσφατα στο Prilep. Πρόκειται για ιταλο-σερβική επένδυση ύψους 1,2 εκατ. ευρώ. Η ετήσια παραγωγή της Bim Food αναμένεται ότι θα υπερβαίνει τους 10 τόνους ετησίως και θα εξάγεται κυρίως στην Ιταλία, τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Ελβετία. Όπως δήλωσε ο Υπουργός για την Προσέλκυση Ξένων Επενδύσεων στην πγδμ κ.samak, η κυβέρνηση της χώρας και η εταιρεία Hewlett Packard συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις για την κατασκευή εργοστασίου της τελευταίας. Η δήλωση αυτή έγινε έπειτα από δημοσίευση πληροφορίας, βάσει της οποίας η εταιρεία επέλεξε τελικά την Τουρκία για την κατασκευή του σχεδιαζόμενου εργοστασίου, αξίας 60 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, η τουρκική εφημερίδα Sabah ανέφερε ότι η ΗΡ επέλεξε την τουρκική πόλη Corlu για να πραγματοποιήσει την εν λόγω επένδυση λόγω των προσφερόμενων επιχορηγήσεων, των καλών logistics και της εκτεταμένης αγοράς της χώρας. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος Άνοιξε στο Prilep το εργοστάσιο «Ronikolant» για την παραγωγή κολάν και καλτσών, το οποίο αποτελεί ελληνική επένδυση ύψους 2 εκατ. ευρώ. Το εργοστάσιο πρόκειται αρχικά να απασχολήσει 240 εργαζομένους, ενώ σε μετέπειτα στάδιο σχεδιάζεται ο αριθμός τους να αυξηθεί στους 600. Σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη, τα προϊόντα θα διατίθενται στην τοπική αγορά, όπως και στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Γερμανία, ενώ η επιλογή της πγδμ για τη λειτουργία του εργοστασίου οφείλεται στην ύπαρξη κατάλληλου χώρου στο Prilep και στο φθηνό και ποιοτικό εργατικό δυναμικό της χώρας. Εκπρόσωποι των τοπικών αρχών του Prilep δήλωσαν κατά τα εγκαίνια του εργοστασίου ότι έως τώρα Έλληνες επιχειρηματίες έχουν πραγματοποιήσει συνολικά στην πόλη επενδύσεις ύψους 30 εκατ. ευρώ.

3 Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης της πγδμ κ. Stavreski πρόκειται να συμμετάσχει σε επιχειρηματικό συνέδριο ανάμεσα στην πγδμ και την Ουκρανία, το οποίο θα διεξαχθεί στο Κίεβο στις 27 Φεβρουαρίου. Επίσης, στις 21-22 Φεβρουαρίου ο Υπουργός Γεωργίας κ. Spasenoski επισκέφθηκε τη διεθνή έκθεση γεωργίας στο Παρίσι. Εκθέσεις Η διεθνής έκθεση Build and Construct 2009 που αφορά στον τομέα των κατασκευών και των οικοδομικών υλικών πρόκειται να διεξαχθεί στον εκθεσιακό χώρο των Σκοπίων από 3 έως 7 Μαρτίου. Αναμένεται ότι θα συμμετάσχουν σε αυτήν άνω των 200 κατασκευαστικών εταιρειών από 18 χώρες. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οικονομική κατάσταση στην πγδμ Γενικά Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ, οι βιομηχανίες της χώρας τον Ιανουάριο δούλεψαν στο ήμισυ της δυναμικότητάς τους, γεγονός που αποτελεί ένδειξη ότι οι συνθήκες στον τομέα της μεταποίησης έχουν επιδεινωθεί. Εξ άλλου, σύμφωνα με την ανωτέρω πηγή, τον ίδιο μήνα η παραγωγή μειώθηκε κατά 16,7% σε σύγκριση με ένα μήνα πριν. Οι διευθυντές των βιομηχανιών θεωρούν ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες και αναμένουν περαιτέρω μείωση της παραγωγής καθώς και απολύσεις εργαζομένων. Κατά την άποψή τους, για την παρούσα κατάσταση ευθύνονται η μειωμένη ζήτηση τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά, το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον και τα χρηματοπιστωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Στη χειρότερη θέση έχουν περιέλθει οι βιομηχανίες κατεργασίας μετάλλων και οι κλωστοϋφαντουργίες. Μάλιστα, ο διευθυντής της μεταλλοβιομηχανίας Silmak ανακοίνωσε ότι το εργοστάσιο πρόκειται να κλείσει την 1 η Μαρτίου και όλοι οι εργαζόμενοι να απολυθούν, εφ όσον δεν υπάρχει πλέον ζήτηση για την παραγωγή του. Βάσει των προβλέψεων της Κεντρικής Τράπεζας της πγδμ, το 2009 πρόκειται να είναι δύσκολη χρονιά για τη χώρα, καθώς η παραγωγή αναμένεται να σημειώσει πτώση και η κατανάλωση να μειωθεί. H πγδμ κατατάσσεται 97 η στον διεθνή δείκτη για τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα (International Property Rights Index IPRI 2009) του αμερικανικού οργανισμού Property Rights Alliance, καταλαμβάνοντας την ίδια θέση με πέρυσι. Η θέση αυτή σημαίνει ότι η προστασία των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στη χώρα εξακολουθεί να παραμένει μειωμένη. Ο διεθνής δείκτης συγκρίνει αφ ενός τη φυσική και την πνευματική ιδιοκτησία και αφ ετέρου την οικονομική σταθερότητα σε 115 χώρες, οι οποίες συμβάλλουν στο 96% του παγκοσμίου ΑΕΠ. Πληθωρισμός αύξηση/μείωση τιμών Όπως ανακοίνωσε η Κεντρική Τράπεζα της πγδμ, ο πληθωρισμός έχει αρχίσει να μειώνεται, καθώς τους δύο πρώτους μήνες του έτους έφτασε στο 1,7%.

4 Συναλλαγματικά αποθέματα Συναλλαγματική ισοτιμία Όπως αναφέρουν δημοσιεύματα, η Κεντρική Τράπεζα της πγδμ τον Ιανουάριο δαπάνησε 53,3 εκατ. ευρώ από τα συναλλαγματικά αποθέματά της, προκειμένου να διατηρήσει τη σταθερότητα του δηναρίου. Ως εκ τούτου, στα τέλη Ιανουαρίου τα συναλλαγματικά αποθέματα ήσαν 1.441 εκατ. ευρώ, κατά 53,3 εκατ. ευρώ χαμηλότερα σε σύγκριση με τα τέλη 2008. Ωστόσο, σύμφωνα με ειδησεογραφική πηγή, το πρώτο δεκαπενθήμερο Φεβρουαρίου παρενέβη σε μικρότερη κλίμακα σε σχέση με τον Ιανουάριο, ενώ κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο Φεβρουαρίου δεν υπήρξε καθόλου παρέμβασή της. Κατά το παρελθόν έτος, τα συναλλαγματικά αποθέματα στη χώρα μειώθηκαν κατά 200 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων η Κεντρική Τράπεζα δαπάνησε 112,2 εκατ. ευρώ για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους και 87 εκατ. ευρώ για την προστασία του δηναρίου. Αγροτική Πολιτική Σύμφωνα με ειδικούς του αγροτικού τομέα στην πγδμ, ο καπνός, το κρέας των αμνοεριφίων, τα σταφύλια και τα άλλα φρούτα μπορούν να αποτελέσουν το εξαγωγικό «ατού» της χώρας στις ευρωπαϊκές αγορές. Εν τω μεταξύ, το πρώτο φορτίο 5.000 τόνων μήλων από το Resen πρόκειται να εξαχθεί στο Ιράκ μέσω της Τουρκίας. Ενέργεια Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τόνισε ότι η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην πγδμ θα πρέπει να αυξηθεί, ενώ συμβούλευσε την κυβέρνηση της χώρας να μην επεμβαίνει στο έργο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας. Η κατασκευή του δικτύου φυσικού αερίου στην πγδμ δεν πρόκειται να αρχίσει ούτε κατά το παρόν έτος, καθώς δεν έχει επιτευχθεί ακόμη συμφωνία ανάμεσα στη χώρα και τη Ρωσία για τη διευθέτηση του χρέους της δεύτερης προς την πρώτη. Μεταφορές Επικοινωνία Όπως αναφέρουν τοπικά δημοσιεύματα, η κυβέρνηση της πγδμ, βάσει της αρχής της σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, θα δημιουργήσει εμπορικό στόλο, ο οποίος θα ταξιδεύει σε όλους τους προορισμούς υπό τη σημαία της πγδμ. Ο στόλος θα αποτελείται αρχικά από περισσότερα από 10 πλοία και αργότερα θα επεκταθεί βάσει του παραδείγματος άλλων χωρών, οι οποίες, μολονότι δεν έχουν άμεση πρόσβαση στη θάλασσα, διαθέτουν εμπορικό στόλο. Η απόφαση αυτή ελήφθη σε μια από τις τελευταίες κυβερνητικές συνεδριάσεις όπου συστήθηκε και ομάδα εργασίας η οποία θα δημιουργήσει το στόλο. Κατά την κυβερνητική συνεδρίαση συζητήθηκαν επίσης τα πιθανά λιμάνια που θα χρησιμοποιεί ο στόλος της πγδμ. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το οποίο είναι το πλησιέστερο στη χώρα, δεν αναφέρθηκε καθόλου, ενώ η συζήτηση επικεντρώθηκε στα λιμάνια του Δυρραχίου στην Αλβανία και της Κωνσταντινούπολης. Εκπρόσωποι του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών της πγδμ δήλωσαν ότι προσδοκούν ότι η χώρα θα αποκτήσει πολλά πλεονεκτήματα από τον εμπορικό στόλο, όπως εμπορικό πλεονέκτημα, εκπαιδευμένο προσωπικό για τα πλοία, προώθηση της χώρας, καθώς τα πλοία θα ταξιδεύουν υπό τη σημαία της πγδμ, κ.ά. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η κυβέρνηση της πγδμ τροποποίησε πρόσφατα τον αντίστοιχο νόμο, ο οποίος προβλέπει την εκπαίδευση των πληρωμάτων των πλοίων.

5 Οικονομική Κατάσταση Άλλο Όπως δείχνουν τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της πγδμ, αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν στη χώρα άνω του 1 εκατομμυρίου καρτών πληρωμής, ενώ τον Ιανουάριο 2007 ο αριθμός τους ανερχόταν στις 450.000. Αυτό σημαίνει ότι, κατά μέσο όρο, κάθε πολίτης της πγδμ διαθέτει 2 με 3 κάρτες. Οι χρηματιστηριακές εταιρίες στην πγδμ, οι οποίες γνώρισαν ανάπτυξη την περίοδο 2007-2008, έχουν εισέλθει πλέον σε ύφεση λόγω της οικονομικής κρίσης. Τοπικά δημοσιεύματα αναφέρουν ότι ο αριθμός των πολιτών της πγδμ οι οποίοι καταφεύγουν σε δανεισμό από ενεχυροδανειστήρια, αυξάνει διαρκώς. Ως ενέχυρο καταθέτουν χρυσό ή περιουσιακά στοιχεία. Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Οικονομικών, οι φόροι που συνελέγησαν τον περασμένο Ιανουάριο ήταν κατά 2% χαμηλότεροι από τους φόρους που συνελέγησαν τον Ιανουάριο 2008. Στην πγδμ υπάρχουν 451.000 εργαζόμενοι πολίτες και 273.000 συνταξιούχοι, γεγονός που σημαίνει ότι δύο εργαζόμενοι συντηρούν τρεις συνταξιούχους. Βάσει των στατιστικών στοιχείων της Υπηρεσίας Απασχόλησης της πγδμ, 19.000 άτομα βρήκαν εργασία τον Ιανουάριο. Περίπου 12.000 άτομα εξ αυτών βρήκαν μερική απασχόληση ή προσελήφθησαν ως εποχιακοί εργάτες. Σύμφωνα με στοιχεία κτηματομεσιτικών γραφείων στην πγδμ, η πώληση των διαμερισμάτων στη χώρα έχει μειωθεί κατά 10%. Κυρίως οι αλλοδαποί ενδιαφέρονται να αγοράσουν διαμερίσματα στα Σκόπια και την Αχρίδα. Οι πωλήσεις οχημάτων στην πγδμ έχουν μειωθεί δραματικά, με αποτέλεσμα αυτά να πωλούνται πλέον με έκπτωση από 500 έως 6.000 ευρώ. Οικονομική πολιτική στην πγδμ Τραπεζικά Νομισματικά Εξ αιτίας των αυστηρών πιστωτικών όρων που έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν οι τράπεζες στην πγδμ, όλο και λιγότεροι πολίτες και εταιρείες απευθύνονται πλέον σε αυτές για δάνεια. Μάλιστα, η Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα νέα αυστηρά μέτρα, τα οποία θα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των δανείων προς τους πολίτες, ενώ ζήτησε από τις τράπεζες να ελέγχουν τη φερεγγυότητα των πελατών τους. Εκπρόσωποι των μεγαλύτερων τραπεζών της πγδμ δήλωσαν ότι οι τράπεζες τους θα εγκρίνουν δάνεια μόνον προς αξιόπιστες εταιρείες. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της Ohridska Banka, η οποία αποτελεί μέλος του γαλλικού ομίλου Societe Generale, τα χρέη των πολιτών και των εταιρειών στην πγδμ αντιστοιχούν στο 15 και το 25% του ΑΕΠ αντιστοίχως, ποσοστό που, σύμφωνα με τον ίδιο, βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο. Όπως δήλωσε λοιπόν, η Ohridska Banka, η οποία το τελευταίο τρίμηνο του παρελθόντος έτους αύξησε τις πιστώσεις της προς τους πολίτες και τις εταιρείες κατά 30%, θα εξακολουθεί να εγκρίνει δάνεια προς την οικονομία της χώρας και, μάλιστα, θα επεκτείνει τις σχετικές της δραστηριότητες. Όσον αφορά στις πιστώσεις προς τους πολίτες, η τράπεζα εκτιμά ότι δεν

6 υπάρχει μεγάλο περιθώριο για αύξηση, εξ αιτίας του περιοριστικού ορίου, ύψους 11,3%, το οποίο έθεσε η Κεντρική Τράπεζα στην ετήσια αύξηση των πιστώσεων. Γενικά Παρά τις απαισιόδοξες προβλέψεις που περιέχονται στην έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την πγδμ, η κυβέρνηση της τελευταίας δήλωσε ότι θα εμμείνει στη θέση της, να προστατεύσει δηλαδή τη χώρα από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης μέσω επενδύσεων του προϋπολογισμού. Όπως προειδοποίησε το ΔΝΤ, το επίπεδο των αποθεμάτων σε ξένο συνάλλαγμα της πγδμ πρόκειται να μειωθεί σε λιγότερο των τριών μηνών κάλυψη των εισαγωγών (έως το 2007 το επίπεδο διατηρούταν σε τέσσερις μήνες κάλυψη των εισαγωγών). Σημειωτέον ότι η διεθνής οικονομική θέση της χώρας και η χρηματοοικονομική της σταθερότητα εκτιμώνται ακριβώς βάσει αυτής της παραμέτρου. Όπως υποστηρίζει η αντιπολίτευση, η Κεντρική Τράπεζα της χώρας δαπανά 25-30 εκατ. ευρώ ανά μήνα προκειμένου να προστατεύσει το δηνάριο και προειδοποιεί ότι, εάν η κυβέρνηση δεν περιορίσει άμεσα τις δαπάνες, η κατάρρευση της οικονομίας της χώρας είναι αναπόφευκτη. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, ο κίνδυνος για την πγδμ συνίσταται στο ότι η κυβέρνηση, σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, προβλέπει έλλειμμα του προϋπολογισμού στο 3% του ΑΕΠ. Ο διεθνής οργανισμός ωστόσο εκτιμά ότι το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών θα αυξηθεί στο 14% της πραγματικής μεγέθυνσης, ενώ το εξωτερικό χρέος έως το 2013 θα αυξηθεί στο 75% του ΑΕΠ. Βάσει των προβλέψεων του ΔΝΤ, το 2009 θα είναι η χειρότερη χρονιά για τη χώρα, καθώς οι εξαγωγές της θα αυξηθούν μόνον κατά 8,7%. Όπως αναφέρουν τοπικά δημοσιεύματα, η κυβέρνηση της πγδμ ετοιμάζει νέο πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Η κυβέρνηση δεν έχεο αποκαλύψει ακόμη τι πρόκειται να περιλαμβάνει το πακέτο αυτό, καθώς αναμένει να δει τα αποτελέσματα του πρώτου πακέτου, το οποίο εφαρμόζεται εδώ και δύο περίπου μήνες. Σημειωτέον ότι το προηγούμενο πακέτο εμπεριείχε μείωση των τελωνειακών δασμών, φοροαπαλλαγές, αναπροσαρμογή και παραγραφή χρεών των εταιρειών, εξοικονόμηση χρημάτων του προϋπολογισμού κ.ά. Οι επιχειρηματίες της χώρας περιμένουν με ανυπομονησία το δεύτερο πακέτο μέτρων, το οποίο θεωρούν ως τη μοναδική τους σωτηρία εν όψει του οικονομικού «τσουνάμι» που απειλεί να πλήξει τη χώρα την ερχόμενη άνοιξη. Ο Υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε ότι, με τα νέα μέτρα, θα δοθεί μεγαλύτερη προσοχή ως προς τις εισαγωγές και τόνισε ότι οι εγχώριες εταιρείες θα αποκτήσουν το προβάδισμα στην κατανομή κονδυλίων του προϋπολογισμού για κεφαλαιακά έργα γεγονός που αναμένεται να ευνοήσει κυρίως τις κατασκευαστικές εταιρείες της χώρας. Ταυτοχρόνως, οικονομικοί αναλυτές εντοπίζουν ως τα πιο αδύνατα σημεία της οικονομίας της πγδμ, το τεράστιο εμπορικό έλλειμμα, τη χαμηλή ανάπτυξη, τον ογκώδη προϋπολογισμό, τη σταθερή ισοτιμία του νομίσματος και τη χαμηλή παραγωγικότητα, ενώ συνιστούν την εφαρμογή μίας επιλεκτικής πληθωριστικής πολιτικής. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της πγδμ κ. Gruevski, τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα των προηγούμενων μέτρων έχουν ξεπεράσει τις προσδοκίες και έχουν σώσει πολλές εταιρείες από πτώχευση. Ωστόσο, αντίθετη γνώμη φαίνεται να έχουν οι επιχειρηματίες της χώρας. Σύμφωνα με αυτούς, το μεγαλύτερο πρόβλημα αποτελεί η συλλογή των χρεών και η έλλειψη χρημάτων που απαιτούνται για την τρέχουσα εργασία τους. Όπως δήλωσαν χαρακτηριστικά οι γενικοί διευθυντές των μεταλλοβιομηχανιών, οι οποίες συμμετέχουν σε ποσοστό 40-50% στις εξαγωγές της χώρας, ούτε ένα μέτρο από τα ληφθέντα δεν διευκόλυνε το έργο τους και δεν τους έχει βοηθήσει σε σχέση με την οικονομική κρίση. Επίσης, ο Πρόεδρος της Ένωσης Κλωστοϋφαντουργιών, οι οποίες συμμετέχουν κατά 25% στις εξαγωγές της πγδμ, δήλωσε ότι το 30% της δυναμικότητας των κλωστοϋφαντουργιών έχει τεθεί σε παύση, ενώ από τους 40.000 εργάτες του τομέα οι

7 10.000 έχουν απολυθεί. Σύμφωνα με τον ίδιο, η παραγραφή των χρεών των εταιρειών οι οποίες δεν έχουν καταβάλει τις εισφορές τους, αποτελεί μέτρο διάκρισης. Εκπρόσωποι της Υπηρεσίας Δημοσίων Εσόδων δήλωσαν ότι 2.087 εταιρείες έχουν έως τώρα δηλώσει τα χρέη τους προς το δημόσιο, τα οποία ανέρχονται συνολικά στα 165 εκατ. ευρώ συν 60 εκατ. ευρώ τόκων. Στις εταιρείες αυτές δόθηκε προθεσμία ως τον Απρίλιο να καταβάλουν ολόκληρο το χρέος προκειμένου να τους παραγραφούν οι τόκοι. Εάν πληρώσουν έως τον Αύγουστο, θα παραγραφεί το 75% των τόκων και, εάν πληρώσουν έως τον Δεκέμβριο, θα παραγραφεί το 50% των τόκων. Εξαιρούνται οι εισφορές υγείας, οι οποίες θα πρέπει να καταβληθούν το αργότερο έως το 2010. Οι βιομηχανίες τροφίμων τέλος ζητούν χαλαρότερη πιστωτική πολιτική ως μέσο διεξόδου από την κρίση. Σύμφωνα με στοιχεία της έκθεσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την πγδμ, ο μεγαλύτερος «παίκτης» της εγχώριας οικονομίας το 2008 υπήρξε το Κράτος, καθώς το παρελθόν έτος η δημόσια κατανάλωση ανήλθε στο 10% του ΑΕΠ της χώρας. Οικονομική Πολιτική - Άλλο Η κυβέρνηση της πγδμ παρέγραψε συνολικό χρέος ύψους 142 εκατ. ευρώ των δύο εταιρειών που δημιουργήθηκαν από τη διαίρεση της παλιάς δημόσιας εταιρείας σιδηροδρόμων της χώρας, δηλαδή της Δημόσιας Εταιρείας Σιδηροδρόμων Υποδομών (χρέος 42 εκατ. ευρώ), καθώς και της μετοχικής Εταιρείας Σιδηροδρόμων Μεταφορών (χρέος 100 εκατ. ευρώ). Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση αποφάσισε τα δάνεια των δύο εταιρειών προς το κράτος να μετατραπούν σε μετοχές του τελευταίου στις δύο εταιρείες. Διάρθρωση Αγοράς Καταναλωτικές Συνήθειες Οι πολίτες της πγδμ δαπάνησαν 280 εκατ. ευρώ σε λογαριασμούς σταθερής και κινητής τηλεφωνίας κατά το 2008. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Υποστήριξη Επενδυτικών Δραστηριοτήτων Κοινοτικά Προγράμματα O Εκπρόσωπος της Ε.Ε. στην πγδμ κ. Fuere και ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης της πγδμ αρμόδιος για ζητήματα ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης κ. Bocevski, υπέγραψαν στις 23.02.2009 τρεις συμφωνίες για την περαιτέρω εφαρμογή του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΙΡΑ), βάσει των οποίων η Ε.Ε. χορηγεί στην πγδμ 37 εκατομμύρια ευρώ, ενώ άλλα 10 εκατ. ευρώ θα διατεθούν από την πγδμ ως εθνική συμμετοχή. Οι εν λόγω συμφωνίες αφορούν στη χρηματοδότηση για μεταβατική βοήθεια και τη δόμηση θεσμών της χώρας, τη διασυνοριακή συνεργασία με την Ελλάδα (διαθέσιμο ποσό 3,5 εκατ. ευρώ) και τη χρηματοδότηση της συμμετοχής της πγδμ στο Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Συνεργασίας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ Σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα, οι εταιρείες που συμμετέσχον στον διεθνή διαγωνισμό για την κατασκευή 145 γυμναστηρίων, θεωρούν ότι η επιτροπή του Υπουργείου Παιδείας διεξήγαγε τον εν λόγω διαγωνισμό παρατύπως, καθώς επελέγη τελικά η πιο ακριβή προσφορά, ήτοι η προσφορά της εταιρείας Granit των Σκοπίων, ύψους 58,2 εκατ. ευρώ.

8 Ως εκ τούτου, σχεδόν όλες οι υπόλοιπες εταιρείες προσέφυγαν στην δευτεροβάθμια επιτροπή. Η προσφορά της Konstructor από το Split ήταν 57,3 εκατ. ευρώ, της ελληνικής Δομοτεχνικής 55,7 εκατ. ευρώ και της κροατικής Ingra, η οποία είναι ιδιοκτήτρια της εταιρείας Mavrovo των Σκοπίων, 52,8 εκατ. ευρώ. Βάσει των όρων του διαγωνισμού, η χαμηλή τιμή προσφοράς ισοδυναμεί με 80 βαθμούς, ενώ η υπόλοιπη βαθμολογία εξαρτάται από την κατάταξη της εταιρείας, τις εγγυήσεις κ.ά. Πάντως, τα προβλήματα που αφορούν στις διαδικασίες των διαγωνισμών στη χώρα είναι συχνά. Όπως μάλιστα κατέδειξε σχετική έρευνα, περίπου το 40% των διαγωνισμών για δημόσιες προμήθειες έχουν ακυρωθεί για διάφορους λόγους, ενώ, γενικά, μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα έχουν ακυρωθεί πολλοί διαγωνισμοί συνολικής αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Περίπου 20 εταιρείες έχουν υποβάλει παρατηρήσεις στο Υπουργείο Οικονομίας σχετικά με τον διεθνή διαγωνισμό κατασκευής των υδροηλεκτρικών σταθμών Cebren και Galiste.