ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ 10/30-10-2015

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ 10/30-10-2015 ΘΕΜΑ 14 ο : Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την εγκατάσταση και λειτουργία αιολικού πάρκου(α/π) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ιδιοκτησίας RENEX ΑΙΟΛΙΚΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΡΓΙΘΕΑΣ Ε.Ε., ισχύος 18,4 MW στη θέση «ΧΟΝ ΡΟΣΠΑΝΙ» της.ε. Ανατολικής Αργιθέας, του ήµου Αργιθέας, στην ΠΕ Καρδίτσας της Περιφέρειας Θεσσαλίας». ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ Λάρισα 03-11-2015 Αριθµ. Πρωτ: 1068 Την Παρασκευή 30-10-2015 και ώρα 6:00 µ.µ. στην Περιφέρεια Θεσσαλίας (στην αίθουσα συνεδριάσεων του Περιφερειακού Συµβουλίου) συνήλθε το Περιφερειακό Συµβούλιο µετά την έγγραφη πρόσκληση µε αριθµό πρωτ. 1034/23-10-2015 του Προέδρου του Περιφερειακού Συµβουλίου, παρόντων του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Αγοραστού Κωνσταντίνου, των Αντιπεριφερειαρχών Π.Ε. Λάρισας κ. Παπαδηµόπουλου ηµητρίου, Π.Ε. Καρδίτσας κ. Τσιάκου Βασιλείου, Π.Ε. Τρικάλων κ. Μιχαλάκη Χρήστου και των Θεµατικών Αντιπεριφερειαρχών κ. εσπόπουλου Κων/νου, κ. Κοπάνα Γεωργίου, κας Μαµάρα Μαρίας, κ. Μπάρδα Κων/νου, κ. Τσίγκα Γεωργίου και κ. Ψαχούλα Ορέστη. Προεδρεύων ο κ. Παπαχαραλάµπους Γρηγόριος. Αντιπρόεδρος η κα. Τσαλίκη Νερατζούλα και Γραµµατέας ο κ. Πουτσιάκας Νικόλαος. Ειδικός Γραµµατέας η υπάλληλος της Περιφέρειας Θεσσαλίας η κα.τσιαντούλη Ευγενία. Στη συνεδρίαση παρευρέθηκαν οι παρακάτω Περιφερειακοί Σύµβουλοι: 1 Αναγνωστόπουλος Παρών 28 Μπίλλης Απόστολος Παρών Βασίλειος 2 Αναγνωστόπουλος Παρών 29 Μπούτας Ευάγγελος Παρών ηµήτριος 3 Αναστασόπουλος Παρών 30 Μπουτίνας Ιωάννης Παρών Στυλιανός 4 Γακόπουλος Χρήστος Παρών 31 Νοτόπουλος Ευάγγελος Παρών 5 εσπόπουλος Κων/νος Παρών 32 Νούσιος Κων/νος Παρών 6 ιώτη Ηρώ Παρούσα 33 Ντούρος Ευστάθιος Παρών 1

7 Ηλιόπουλος Παρών 34 Παιδής Αθανάσιος Παρών Παναγιώτης 8 Ιακωβάκης Ευθύµιος Παρών 35 Παπαχαραλάµπους Γρηγόριος Παρών 9 Ιγγλέσης Γρηγόριος Παρών 36 Πινακάς Βασίλειος Παρών 10 Καλοµπάτσιος Χρήστος Παρών 37 Πλωµαρίτης Νικόλαος Παρών 11 Καλούτσας Αρτέµιος Παρών 38 Πουτσιάκας Νικόλαος Παρών 12 Καλτσογιάννης Παρών 39 Ρεντζιάς Ευθύµιος Παρών Γεώργιος 13 Καραµπάτσας Κων/νος Παρών 40 Σάκκας Γεώργιος Παρών 14 Κίτσιος Γεώργιος Παρών 41 Σταµπουλής Γεώργιος Παρών 15 Κόκκαλη-Κουβέλη Παρούσα 42 Τσαλίκη Νερατζούλα Παρούσα Γεωργία 16 Κολίτσας Απόστολος Παρών 43 Τσίγκας Γεώργιος Παρών 17 Κοπάνας Αργύριος Παρών 44 Τσιλιµίγκας Νικόλαος Παρών 18 Λαδόπουλος Γεώργιος Παρών 45 Τσόγια Σταυρούλα Παρούσα 19 Λιακούλη Ευαγγελία Παρούσα 46 Τύµπας Κων/νος Παρών 20 Λιούπας Νικόλαος Παρών 47 Χαλάτσης Αστέριος Παρών 21 Λιούπης Αθανάσιος Παρών 48 Χαλέβας Κων/νος Απών 22 Λούµας Γεώργιος Παρών 49 Χατζόπουλος Βασίλειος Παρών 23 Λουφόπουλος Παρών 50 Χρυσοβελώνη Μαρίνα Παρούσα ηµήτριος-χρήστος 24 Μαµάρα Μαρία Παρούσα 51 Ψαχούλας Ορέστης Παρών 25 Μάττας Γεώργιος Παρών 26 Μπάρδας Παρών Κωνσταντίνος 27 Μπέµπης Απόστολος Παρών Ενώ βρισκόταν σε νόµιµη απαρτία παρουσιάστηκε το θέµα ηµερησίας διάταξης της τακτικής συνεδρίασης του Περιφερειακού Συµβουλίου Θεσσαλίας: Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την εγκατάσταση και λειτουργία αιολικού πάρκου(α/π) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ιδιοκτησίας RENEX ΑΙΟΛΙΚΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΡΓΙΘΕΑΣ Ε.Ε., ισχύος 18,4 MW στη θέση «ΧΟΝ ΡΟΣΠΑΝΙ» της.ε. Ανατολικής Αργιθέας, του ήµου Αργιθέας, στην ΠΕ Καρδίτσας της Περιφέρειας Θεσσαλίας». Το λόγο πήρε Θεµατικός Αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος, Υδροοικονοµίας, Χωρικού Σχεδιασµού και Πολιτικής γης κ. εσπόπουλος Κων/νος και εισηγήθηκε τα εξής: Έχοντας υπόψη: 1. Τον Ν.1650/1986 (Φ.Ε.Κ. 160/Α/18-10-1986) «Για την προστασία του περιβάλλοντος». 2. Το Ν.4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α/21-9-2011). «Περιβαλλοντική Αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων κλπ.». 2

3. Το Ν. 4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/13-2-2012), «Ποινική προστασία του περιβάλλοντος Εναρµόνιση µε την Οδηγία 2008/98/ΕΚ κλπ». 4. Την Απόφαση Υπουργού ΠΕΚΑ 1958/13-1-2012 (ΦΕΚ 21/Β/13-1-2012) «Κατάταξη δηµοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύµφωνα µε το άρθρο 1 παρ.4 του Ν.4014/2011 (ΦΕΚ209Α /21-09-2011). 5. Το N.3851/2010, Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέµατα αρµοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, ΦΕΚ 85Α/4-6-2010. 6. Το Ν.3468/2006, Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας και Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Απόδοσης και λοιπές διατάξεις, ΦΕΚ 129Α/29-6-2006. 7. Την ΚΥΑ 49828/2008, Έγκριση ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασµού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και της στρατηγικής µελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού, ΦΕΚ 2464Β/3-12- 2008. 8. Τις διατάξεις του Ν. 3852/2010 (Φ.Ε.Κ. 87/Α/7-6-2010) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωµένης ιοίκησης Πρόγραµµα Καλλικράτης» καθώς επίσης και το Π.. 129/2010 (ΦΕΚ222/Α/27-12-2010) «Οργανισµός της Περιφέρειας Θεσσαλίας». 9. Την Κ.Υ.Α.37111/2021/26-9-2003 (Φ.Ε.Κ. 1391/Β/29-9-2003) «Καθορισµός τρόπου ενηµέρωσης και συµµετοχής του κοινού κατά τη διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων σύµφωνα µε την παράγραφο 2 του άρθρου 5 του Ν. 1650 /1986 όπως αντικαταστάθηκε µε τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 3 του Ν. 3010/2002» και ειδικότερα το άρθρο 7 «µεταβατικές διατάξεις». 10. Την υπ. Αριθµ. 187/14-10-2014 (Α Α: ΒΣΖΩ7ΛΡ-ΧΞΒ) Απόφαση του Περιφερειακού Συµβουλίου περί σύστασης Επιτροπής Αναπτυξιακού Προγραµµατισµού, Περιβάλλοντος και Αγροτικού Τοµέα. 11. Την υπ αριθµ. 4212/2014 (ΦΕΚ592/Β/2014) Απόφαση για παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής «Με εντολή Περιφερειάρχη» στον Προϊστάµενο 3

της Γενικής /νσης Αναπτυξιακού Προγραµµατισµού, Περιβάλλοντος και Υποδοµών της Περιφέρειας Θεσσαλίας και στους Προϊσταµένους /νσης, Τµηµάτων και Γραφείων των οργανικών µονάδων που τη συγκροτούν. 12. Το Π.. 129/2010/ΦΕΚ 222/27-12-10/Α Οργανισµός Περιφέρειας Θεσσαλίας. 13. Το Ν.3937/2011(ΦΕΚ60/Α/07-06-2011) «ιατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις». 14. Η µε αρ.πρωτ.948/21-4-2010 Πράξη γνωµοδότηση της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνηµείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας 15. Η µε αρ.πρωτ.1520/13-5-2010 γνωµοδότηση της Λ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων 16. Η µε αρ.πρωτ.1652/4-6-2010 γνωµοδότηση της 19ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. 17. Η µε αρ.πρωτ. 3/ /12086/3393/25-6-2010 γνωµάτευση της /νσης Αερολιµένων/Τµήµα Χαρτών και Εµποδίων. 18. Η µε αρ.πρωτ.φ.100.1/157756/σ.7269/24-8-2010 γνωµοδότηση του ΓΕΕΘΑ 19. Η µε αρ.πρωτ.515294/25-10-2010 γνωµοδότηση της /νσης Τουριστικών Εγκαταστάσεων του Ε.Ο.Τ. 20. Το 1644/18-10-2010 έγγραφο της πρώην /νσης Πολεοδµίας της Ν.Α. Καρδίτσας. 21. Το 18458/831/ΑΠΕ 790/25-5-2010 έγγραφο του Τµήµατος Ηλεκτροµαγνητικής Συµβατότητας του Υπουργείου Υποδοµών Μεταφορών και ικτύων. 22. Η 3953/142190/17-09-2010 πράξη χαρακτηρισµού της έκτασης από το ασαρχείο Μουζακίου. 23. Η 2228/110326/26-9-2011 έγκριση της µελέτης βελτίωσης βατότητας και διάνοιξης δασικού δρόµου για την εγκατάσταση του έργου του θέµατος από τη /νση ασών Καρδίτσας. 4

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Πρόκειται για την κατασκευή και λειτουργία αιολικού σταθµού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 18,4 MW, στη θέση «Χονδροσπάνι» του ήµου Αργιθέας. Αποτελείται από οκτώ (8) ανεµογεννήτριες ονοµαστικής ισχύος 2,3 MW έκαστη εντός ευρύτερης έκτασης 1.091.440µ2 Το έργο περιλαµβάνει τις εξής επεµβάσεις: - Έργα οδοποιίας που αντιστοιχούν σε διάνοιξη νέας οδοποιίας πρόσβασης (δασικοί δρόµοι) περίπου 4,513χλµ., σύµφωνα µε τα σχέδια και βελτίωση της υφιστάµενης συνολικού µήκους περί τα 4.800µ. - Κανάλια όδευσης καλωδίων εντός του αιολικού πάρκου µήκους 1.915µ. - Κανάλια όδευσης καλωδίων για τη διασύνδεση του αιολικού πάρκου συνολικού µήκους 10.928µ. - ιαµόρφωση πλατειών διαστάσεων 50µ.*50µ. για την εγκατάσταση των ανεµογεννητριών. - Εκσκαφή φρεατίων θεµελίωσης Α/Γ διαστάσεων R8/ H2,7µ., όγκου 542,6µ3 για κάθε Α/Γ και συνολικού όγκου εκσκαφών 4.340 µ3. - Σκυροδέτηση πεδίλων / θεµελίων των Α/Γ όγκου σκυροδέµατος 2477 m3. Επίσης θα απαιτηθεί η διάστρωση µπετόν καθαριότητας συνολικού όγκου 158,9 µ.3 και ακολούθως επιχωµάτωση. - Τοποθέτηση και συναρµολόγηση των Α/Γ. Πρόκειται για ανεµογεννήτριες τριών πτερυγίων οριζοντίου άξονα, ονοµαστικής ισχύος 2,3 MW, µε µήκος πτερυγίων 33,3m, διάµετρο ρότορα 71m, ύψους πυλώνα 64m και συνολικού ύψους 99,5m. - Κατασκευή οικίσκου ελέγχου/εξυπηρέτησης του ΑΣΠΗΕ εµβαδού 80 m2. - Ο υποσταθµός µε τον οποίο θα συνδεθούν οι Α/Γ προβλέπεται να κατασκευαστεί σε κατάλληλο γήπεδο εντός της ζώνης όδευσης της Γ.Μ. 400KV «ΚΥΤ Τρικάλων ΚΥΤ Αράχθου», σε ευθεία απόσταση έξι (6) περίπου χιλιοµέτρων ΒΑ του χώρου εγκατάστασης του αιολικού πάρκου. 5

ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Το έργο χωροµετρείται δυτικά της Καρδίτσας, στο ήµο Αργιθέας, στη θέση «Χονδροσπάνι» σε κορυφογραµµή µήκους 2.650µ. περίπου. Οι πλησιέστεροι οικισµοί δίνονται στον παρακάτω πίνακα: ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗ (χλµ) Πετροχώρι 1,450 ροσάτο 1,850 Ματζουραίικα 2,250 Παλαιοχώρι 2,650 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ - ΕΥΑΙΣΘΗΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΙ ΙΚΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΖΩΝΕΣ. Η περιοχή στην οποία πρόκειται να εγκατασταθεί το αιολικό πάρκο είναι εκτός διατηρητέων µνηµείων, Natura 2000, σχεδίων πόλεων και ορίων οικισµών. Περικλείεται όµως από περιοχές Natura, ενώ η ευρύτερη περιοχή αποτελεί βιότοπο Corine µε κωδικό Α00060014 και ονοµασία «Όρη Άγραφα» (Ορεινό Συγκρότηµα Αγράφων. Αποτελεί µεγάλο σύµπλεγµα βουνών που καλύπτεται από ελατοδάση και εκτεταµένα αλπικά λιβάδια που χρησιµοποιούνται για τη νοµαδική εκτροφή ζώων. Είναι σηµαντική περιοχή για την παραδοσιακή εκτροφή προβάτων και πιθανώς για την παρουσία Όρνεων και του Χρυσαετού. Η περιοχή αυτή βρίσκεται σε καλή κατάσταση, έχει αργή υποβάθµιση ενώ κύριοι κίνδυνοι διαταρασής της είναι το παράνοµο κυνήγι και η επέκταση του οδικού δικτύου. Επιπλέον η εγκατάσταση βρίσκεται σε βιότοπο µε κωδικό ΑΒ3080007 και ονοµασία «Όρος Καράβα Αγράφων» όπου ζει ένα σπάνιο ασπόνδυλο ενδηµικό είδος ακρίδας, το Oropodisma Karavica ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Όσον αφορά τις εγκρίσεις και γνωµοδοτήσεις άλλων υπηρεσιών για την εγκατάσταση του έργου έχουµε να παρατηρήσουµε τα εξής: εν έχει προσκοµιστεί µέχρι σήµερα γνωµοδότηση του ηµοτικού Συµβουλίου Αργιθέας παρά την έγγραφη αίτηση της Υπηρεσίας µας (Σε ανάλογα έργα η γνωµοδότηση ζητείται από την Επιτροπή Αναπτυξιακού Προγραµµατισµού, Περιβάλλοντος, και Αγροτικού Τοµέα). 6

εν υπάρχει γνωµοδότηση του ασαρχείου Μουζακίου και της /νσης ασών Καρδίτσας για την εγκατάσταση και λειτουργία του έργου του θέµατος ούτε του ήµου Αργιθέας καθ ότι η δραστηριότητα διέρχεται από το διακατεχόµενο δάσος Βλασίου και το διακατεχόµενο δάσος Μεσοβουνίου. εν υπάρχει έγκριση αρµοδίως των εµπλεκοµένων Υπηρεσιών για το χώρο εναπόθεσης των προϊόντων εκσκαφών. Επίσης, δεν αναφέρεται σε καµία αρµόδια Υπηρεσία (ΡΑΕ, Τµήµα Ηλεκτροµαγνητικής Συµβατότητας, ΕΗ) ούτε από την παρούσα ΜΠΕ εξετάζεται το ενδεχόµενο αλληλεπίδρασης των αιολικών πάρκων µεταξύ τους και τις επιπτώσεις στους γύρω οικισµούς καθώς στην ευρύτερη περιοχή πρόκειται να εγκατασταθεί µεγάλος αριθµός ανεµογεννητριών όπως και στη µελέτη αναφέρεται χωρίς να ελέγχεται το ποσοστό κάλυψης της περιοχής σύµφωνα µε την ΚΥΑ49828/08 (ΦΕΚ 2464 Β/3-12-2008) : Έγκριση ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασµού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και της στρατηγικής µελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού. Για το λόγο αυτό απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση και έλεγχος του συνόλου των εγκεκριµένων αιολικών σταθµών από τη ΡΑΕ και της επίδρασής τους ως συνόλου στην ευρύτερη περιοχή και σε περίπτωση αρνητικής επίδρασής τους η προσεκτική και σχεδιασµένη επιλογή µόνο αυτών των ανεµογεννητριών που δεν θα προκαλέσουν µεγάλα προβλήµατα στην ευρύτερη περιοχή (επιπτώσεις στη χλωρίδα και στην πανίδα, επεµβάσεις µικρής έκτασης διανοίξεις δρόµων µικρού µήκους, αποφυγή τοποθέτησης ανεµογεννητριών σε πολύ µεγάλα ύψη). Όσον αφορά την πληρότητα της µελέτης εν αναφέρεται η αποκατάσταση του χώρου µετά την εγκατάσταση. Ο τρόπος αποκατάστασης πρέπει να αναφερθεί και να περιγραφεί µέσα στη µελέτη και να εγκριθεί αρµοδίως. εν περιγράφεται η διαδικασία αποµάκρυνσης και διαχείρισης του εξοπλισµού µετά το τέλος ζωής του πάρκου καθώς και της αποκατάστασης της περιοχής µε δεδοµένο το µέγεθος του, την κατάσταση του, το είδος των εξαρτηµάτων του και τα φυσικά χαρακτηριστικά των περιοχών εγκατάστασης. 7

Στην σύνδεση µε το δίκτυο της ΕΗ, αναφέρονται προβλήµατα τα οποία θα εξεταστούν λεπτοµερώς στο µέλλον (σελ.38-39 ΜΠΕ καθώς και στο έγγραφο της ΕΗ). Θεωρούµε αδύνατη την έγκριση περιβαλλοντικών όρων χωρίς την επίλυση αυτών. Για τη θεµελίωση των ανεµογεννητριών και την κατασκευή των τεχνικών στους δρόµους αναγράφεται ότι θα υπάρχει κινητή µονάδα παραγωγής σκυροδέµατος καθώς και κινητό σπαστηροτριβείο για την παραγωγή των αδρανών υλικών που απαιτούνται. Για τη δραστηριότητα αυτή όµως απαιτείται αδειοδότηση και περιβαλλοντική αδειοδότηση η οποία εκλείπει από την παρούσα µελέτη. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Επιπτώσεις κατά τη διάρκεια κατασκευής Στη µελέτη έχουµε να παρατηρήσουµε τα εξής: - Ο υπολογισµός των εκσκαφών στις θεµελιώσεις και στις διαµορφώσεις των χώρων έγινε χωρίς να ληφθεί υπ όψιν το ανάγλυφο όπου οι κλίσεις του εδάφους είναι µεγάλες και µεταβλητές. - Στη µελέτη διάνοιξης του δρόµου δεν µελετώνται οι ακτίνες καµπυλότητας και οι επεµβάσεις που απαιτούνται για τη βελτίωση- διαπλάτυνση του υπάρχοντος δασικού δρόµου και τη διάνοιξη του νέου. Γενικά η επέµβαση στους υπάρχοντες δρόµους καθώς και στους υπό διάνοιξη υποεκτιµάται αφού δεν λαµβάνονται υπ όψιν τα οχήµατα µεταφοράς των τµηµάτων των Α/Γ τα οποία θα είναι βαρέως τύπου µήκους τουλάχιστον 40 µέτρων. εν αποτιµώνται τα γεωµετρικά χαρακτηριστικά των τµηµάτων της υφιστάµενης οδοποιίας που θα χρησιµοποιηθεί. εν γίνεται καµία εκτίµηση για την καταλληλότητα της υφιστάµενης επαρχιακής οδοποιίας ούτε για τις επιπτώσεις που θα φέρει η κατασκευή του έργου σε τµήµατα αυτής (π.χ. τροποποιήσεις ακτίνας καµπυλότητας, κατά µήκος κλίσεων, διαµόρφωση ζώνης αποψίλωσης στις στροφές και διασταυρώσεις κ.λ.π.). Για την διάνοιξη νέων δασικών δρόµων η ΜΠΕ αναφέρει ως µέγιστη κατά µήκος κλίση 12% χωρίς άλλα χαρακτηριστικά δρόµου. Και µόνο η κατά µήκος κλίση 12% είναι απαγορευτική για χωµάτινους δρόµους καθώς, σύµφωνα µε εγχειρίδια κατασκευαστών α/γ, η µέγιστη επιτρεπτή κλίση είναι 7% λόγω της αστάθειας των εδαφών και του µεγάλου όγκου και βάρους των φορτηγών µεταφοράς του εξοπλισµού. Επιπλέον, χωµατόδροµοι µε κλίσεις > 8-9% αντί να στραγγίζουν εγκάρσια στις τάφρους, το νερό συγκεντρώνεται, 8

ρέει κατά µήκος και διαβρώνει το κατάστρωµα. Έτσι βαθµιαία µετατρέπεται σε χαντάκι. - Εξάλλου υπάρχουν αµφιβολίες για το αν ο δρόµος µπορεί να έχει κλίση 12% αφού σύµφωνα µε την πράξη χαρακτηρισµού του ασαρχείου οι κλίσεις της περιοχής εγκατάστασης είναι 20-80% ενώ στην κορυφογραµµή και στη διαδροµή διάνοιξης δασικής οδού σύµφωνα µε την ανάλυση υψοµέτρου του google earth οι κλίσεις που προκύπτουν είναι µεγαλύτερες από 12%. Το πλάτος του δρόµου πρόσβασης των 5 µέτρων που αναφέρεται στη µελέτη είναι το θεωρητικά ελάχιστο απαιτούµενο. Στην πράξη απαιτούνται µεγαλύτερα πλάτη δρόµων δεδοµένου και του ανάγλυφου της περιοχής. Επιπτώσεις κατά τη διάρκεια λειτουργίας Η Πίνδος είναι οροσειρά µε υψηλό υψόµετρο και µεγάλο ορεινό όγκο και το ανάγλυφό της χαρακτηρίζεται εξαιρετικά σύνθετο σύµφωνα µε διεθνή βιβλιογραφία (µεγάλες υψοµετρικές διαφορές, έντονες κλίσεις). Η µορφή αυτή της τοπογραφίας, εκτός από αξιόλογη και σηµαντική για την χλωρίδα και την πανίδα της, δυσχεραίνει ακόµα περισσότερο την αξιολόγηση του αιολικού δυναµικού και τη βέλτιστη χωροθέτησή του αφού συνήθως εµφανίζονται αυξηµένες ταχύτητες λόγω ορογραφίας και τραχύτητας, αλλαγές της κατακόρυφης διακύµανσης της ταχύτητας, ζώνες αποκόλλησης ροής και περιοχές υψηλής τύρβης. Το µεγάλο υψόµετρο µέσω της επικρατούσας ατµοσφαιρικής πίεσης επηρεάζει την πυκνότητα του αέρα και τη µείωση της απόδοσης των Α/Γ. Επίσης η αυξηµένη υγρασία και οι συχνές βροχοπτώσεις συµβάλλουν στην εµφάνιση οξείδωσης και διάβρωσης των Α/Γ. Ειδικότερα οι Α/Γ εποξειδικής ρητίνης παρουσιάζουν το µειονέκτηµα να απορροφούν κατά µεγάλο ποσοστό το νερό και την υγρασία µε συνέπεια την πιθανή καταστροφή σε συνθήκες παγετώνα. Ο παγετός επιδρά καθοριστικά στη λειτουργία ενός αιολικού πάρκου. Η επικάθιση πάγου στα µέρη της ανεµογεννήτριας αυξάνει τη στατική και δυναµική της καταπόνηση. Εκτός από το αυξηµένο βάρος στα πτερύγια των ανεµογεννητριών, υπάρχει και µεγάλη πιθανότητα εκτόξευσης τµηµάτων πάγου κατά την περιστροφή τους. Επιπλέον ο παγετός προκαλεί δυσλειτουργία ή καταστροφή των µετρητικών οργάνων αλλά και µετέπειτα του ανεµοδείκτη και ανεµοµέτρου της α/γ. Οι συχνές χιονοπτώσεις προκαλούν δυσκολία στην πρόσβαση και µειώνουν την αεροδυναµική απόδοση των α/γ. Όταν το χιόνι παγιοποιείται έχουµε τα προβλήµατα που περιγράφηκαν παραπάνω. Επίσης το χιόνι µπαίνει εντός της πλήµνης η οποία 9

δεν είναι αεροστεγώς κλειστή και µπορεί να συγκεντρωθεί εντός της προκαλώντας φθορά στον εξοπλισµό. Ενδεικτικά αναφέρουµε διάφορα προβλήµατα αποδοτικότητας όπως βλαβών εξαιτίας παγώµατος των µηχανηµάτων. Πιθανόν να προκύψουν και διάφορα προβλήµατα π.χ. στις εγκαταστάσεις υψηλής τάσης. ηλαδή οι Α/Γ καλούνται να δουλέψουν σε ένα ακραίο περιβάλλον µεγάλου υψοµέτρου και χαµηλών θερµοκρασιών εξαιτίας του οποίου ενδέχεται να έχουν αρκετές βλάβες και µειωµένη απόδοση για µεγάλο διάστηµα µέσα στο έτος. Με βάση τις διαπιστωµένες ακραίες καιρικές συνθήκες στα υψόµετρα που θα χωροθετηθούν τα υπό εξέταση αιολικά πάρκά, θα είναι αδύνατη η πρόσβαση σε αυτά για επισκευή βλαβών κατά τους χειµερινούς µήνες πράγµα ιδιαίτερα επιβαρυντικό για την ηλεκτροπαραγωγή χωρίς να υπολογίσουµε τις σχεδόν αναπόφευκτες καταστροφές επί των οδών πρόσβασης ή εξυπηρέτησης λόγω γεωλογίας και καιρικών φαινοµένων. Από την µελέτη του φακέλου δεν προέκυψε ότι ο συγκεκριµένος παράγοντας λήφθηκε υπόψη κατά τον υπολογισµό των αποδόσεων. Με δεδοµένη ήδη την προβληµατική φύση της ηλεκτροπαραγωγής από αιολικά πάρκα λόγω της στοχαστικής φύσεως του ανέµου αλλά και των εγγενών προβληµάτων δικτύωσης, εγείρεται ένα θέµα περί του κατά πόσο τελικά θα µπορέσει να συµβάλουν πραγµατικά οι υπό εξέταση ΑΣΠΗΕ στην ενίσχυση του µείγµατος ηλεκτροπαραγωγής της χώρας και στην αποκόµιση περιβαλλοντικών οφελών µέσω ουσιαστικής µείωσης εκποµπής αεριών θερµοκηπίου. Οι γυµνές επιφάνειες της ψευδαλπικής ζώνης την ηµέρα "ψήνονται " απ τον ήλιο και το βράδυ παγώνουν, Το οργανικό έδαφος είναι ελαχίστου πάχους, αποτέλεσµα του κλίµατος και της ποώδους βλάστησης (που σηµαίνει µικρό βάθος ριζών και κατά συνέπεια διεργασιών) που απαιτεί χιλιετίες να δηµιουργηθεί. Κάτω απ αυτές τις συνθήκες οποιαδήποτε αποκατάσταση είναι δύσκολη, αν όχι ανέφικτη κατ εµάς, όπως αποδεικνύουν τα πρανή των δρόµων βοσκοτόπων της περιοχής ή πρανή εγκαταστάσεων κεραιών κινητής τηλεφωνίας τοποθετηµένων προ πολλών ετών που παραµένουν "κρανίου τόπος". Στα υψόµετρα αυτά αναπτύσσεται σπάνια βλάστηση µεγάλης οικολογικής σηµασίας και αυτός είναι και ο λόγος που τα περισσότερα ορεινά συγκροτήµατα εντάχθηκαν στο δίκτυο ΦΥΣΗ 2000. Η συγκεκριµένη περιοχή αν και δεν είναι ενταγµένη στον κατάλογο αυτό, δεν έχει µικρότερη οικολογική σηµασία. Ακόµη, σε µεγάλα υψόµετρα (άνω των 1800µ.) είναι γνωστό ότι υπάρχουν περιορισµοί στη λειτουργία των Α/Γ λόγω καιρικών συνθηκών(παγετοί, καθιζήσεις 10

χιονιού στα πτερύγια κλπ). Πουθενά στη µελέτη δεν αναφέρεται πώς και κατά πόσο µπορούν να αντιµετωπιστούν τα προβλήµατα αυτά. Λόγω του µεγάλου υψοµέτρου η περιοχή είναι συχνά αποκλεισµένη το χειµώνα και χρειάζονται εκχιονιστικά µηχανήµατα για τη διάνοιξη των δρόµων. Ακόµη, λόγω των καιρικών συνθηκών και των κατολισθήσεων οι δρόµοι κλείνουν. Οι δασικοί δρόµοι ανήκουν στο ελληνικό δηµόσιο το οποίο αναλαµβάνει τη συντήρηση και επισκευή τους. Αυτό σηµαίνει πως θα δαπανώνται µεγάλα ποσά σε βάρος του κρατικού προϋπολογισµού για να διατηρούνται οι δρόµοι αυτοί ανοιχτοί. εδοµένων των ακραίων καιρικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή, του γεγονότος ότι οι δρόµοι αυτοί κλείνουν για µεγάλο χρονικό διάστηµα λόγω χιονιού και κατολισθήσεων και της οικονοµικής κρίσης που επικρατεί στην Ελλάδα, αντιλαµβανόµαστε τη δυσκολία συντήρησης των δρόµων οι οποίοι εξυπηρετούν αποκλειστικά και µόνον τα συµφέροντα των εταιρειών των αιολικών πάρκων, χωρίς να υπολογιστούν και τυχόν προσφυγές τους εναντίον του Ελληνικού ηµοσίου, για διαφυγόντα κέρδη σε περίπτωση αδυναµίας επισκευής ή µη έγκαιρης αποκατάστασης του οδικού δικτύου αφού δεν θα έχουν πρόσβαση στις εγκαταστάσεις των ανεµογεννητριών. Επίσης θα υπάρχουν αρνητικές πιέσεις στην κτηνοτροφία που ασκείται παραδοσιακά στην περιοχή λόγω κατακερµατισµού των βοσκοτόπων και απώλειας έκτασης που καλύπτει διατροφικές ανάγκες του κτηνοτροφικού κεφαλαίου. Όσον αφορά τον εκπεµπόµενο θόρυβο από τις ανεµογεννήτριες: Για την αποτίµηση της ηχητικής όχλησης των αιολικών πάρκων διενεργήθηκε µελέτη θορύβου βασισµένη σe υπολογιστικό ανέζικο µοντέλο, αποδεκτό από το Υπουργείο Περιβάλλοντος της ανίας χωρίς να γνωρίζουµε τι µέλλει γενέσθαι για τα ελληνικά δεδοµένα. Τα αποτελέσµατα αποτυπώθηκαν σε χάρτες µε ισοθορυβικές καµπύλες όπου φαίνεται η στάθµη του θορύβου (db) ανάλογα µε την απόσταση. Αυτό όµως που δεν έλαβε καθόλου υπ όψιν της η µελέτη είναι η αλληλεπίδραση των αιολικών πάρκων αφού αν τοποθετηθούν όλα µαζί στο χάρτη, παρατηρούµε ότι περιοχές αλληλοκαλύπτονται από τις ισοθορυβικές καµπύλες διαφορετικών ανεµογεννητριών, γεγονός που σηµαίνει ότι ο θόρυβος στις περιοχές αυτές θα είναι αυξηµένος. (Σε µικρή απόσταση υπάρχει ο αιολικός σταθµός της EARTH ENERGY A.E. ισχύος 30 MW). 11

Κατά τη διάδοση του ήχου σε ελεύθερο πεδίο παρατηρείται µείωση της έντασης υψηλών συχνοτήτων λόγω απορρόφησης µέσω εδάφους και αέρα. Αντιθέτως ήχοι χαµηλών συχνοτήτων µπορούν να µεταδοθούν σε µεγάλες αποστάσεις, χωρίς να µειωθεί η έντασή τους σηµαντικά. Οι ανεµογεννήτριες αποτελούν εκτεταµένες πηγές θορύβου που παράγουν ήχο χαµηλών συχνοτήτων (υπόηχους). ιεθνείς έρευνες έχουν δείξει ότι οι επιδράσεις των ήχων χαµηλών συχνοτήτων είναι αρνητικές για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων. Οι ήχοι αυτοί (συχνότητα<20hz) δεν γίνονται αντιληπτοί µέσω της ακοής αλλά µέσω διαφορετικών µηχανισµών, όπως του σκελετού και των εσωτερικών οργάνων και είναι ιδιαίτερα ενοχλητικοί. Μια ειδική επίδραση υποηχητικών συχνοτήτων είναι ότι µειώνουν τη συχνότητα αναπνοής. Έχει διαπιστωθεί επίσης ότι οι υπόηχοι προκαλούν αισθήµατα δέους ή φόβου στους ανθρώπους, αλλά δεν µπορούν να γίνουν συνειδητά αισθητοί(θυµίζει την αντήχηση του ελικοπτέρου από µακριά). Σε συχνότητες µεταξύ 20-60 Hz οι ήχοι γίνονται αισθητοί µέσω της ακοής, αλλά είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς τις συχνότητες. Όπως και στις υποηχητικές συχνότητες κι εδώ µπορεί να υπάρξουν δευτερογενή φαινόµενα που δηµιουργούν ενόχληση. - Για την ευρύτερη περιοχή έχουν εκδοθεί πολυάριθµες άδειες (παραγωγής από την ΡΑΕ) για εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ, των οποίων η διασπορά στο σενάριο της πλήρους υλοποίησης τους, καλύπτουν σχεδόν την περιοχή. Στην περίπτωση αυτή ή στην περίπτωση κατά την οποία και µέρος από αυτές τις άδειες καταλήξουν σε εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ, δεν έχουν ελεγχθεί οι επιπτώσεις από τις σωρευτικές επεµβάσεις για την πανίδα και τη χλωρίδα. Μερικές από τις επιπτώσεις από την εγκατάσταση των ανεµογεννητριών είναι σύµφωνα µε τους επιστήµονες οι εξής: - Η χλωρίδα, η πανίδα, οι ανεξερεύνητες αρχαιολογικές θέσεις, τα παραδοσιακά µονοπάτια, θα χαθούν κάτω από το βάρος των βίαιων επεµβάσεων. - Οι εκατοντάδες ανεµογεννήτριες, οι υποσταθµοί, οι γραµµές µεταφοράς θα εξαφανίσουν το κάλλος των φυσικών τοπίων που θα µετατραπούν σε βιοµηχανικές ζώνες παραγωγής αιολικής ενέργειας. Επίσης θα φέρουν καίριο πλήγµα στον τουρισµό, την κτηνοτροφία και σε όλους αυτούς που εργάζονται και ζουν από το δάσος. - Το µεγαλύτερο αιολικό «πάρκο» στην Ευρώπη έχει τρεις µόνιµους υπαλλήλους. Εποµένως το πρόσχηµα για την καταπολέµηση της ανεργίας δεν ευσταθεί. 12

Η συνεισφορά της αιολικής ενέργειας προς αποφυγή του φαινοµένου του θερµοκηπίου είναι περίπου 1 έως 2 τοις χιλίοις σύµφωνα µε σχετικές αναφορές. Λαµβάνοντας υπόψη τα παραπάνω Εισηγούµαστε Aρνητικά επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σχετικά µε τις αναµενόµενες επιπτώσεις στο Περιβάλλον από την εγκατάσταση του αιολικού πάρκου ισχύος 18,4MW ατη θέση «Χονδροσπάνι» του ήµου Αργιθέας, Νοµού Καρδίτσας της εταιρείας RENEX ΑΙΟΛΙΚΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΡΓΙΘΕΑΣ Ε.Ε.. Το Περιφερειακό Συµβούλιο µετά από διαλογική συζήτηση Λαµβάνει υπόψη τις προτάσεις και Αποφασίζει Να γνωµοδοτήσει αρνητικά επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την εγκατάσταση και λειτουργία αιολικού πάρκου(α/π) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ιδιοκτησίας RENEX ΑΙΟΛΙΚΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΡΓΙΘΕΑΣ Ε.Ε., ισχύος 18,4 MW στη θέση «ΧΟΝ ΡΟΣΠΑΝΙ» της.ε. Ανατολικής Αργιθέας, του ήµου Αργιθέας, στην ΠΕ Καρδίτσας της Περιφέρειας Θεσσαλίας». Εγκρίνει οµόφωνα την απόφαση. Η παρούσα απόφαση έλαβε α.α. 154. Ο Πρόεδρος Του Περιφερειακού Συµβουλίου Γρηγόρης Παπαχαραλάµπους 13