Πρόγραμμα Έβρου Το ΚΕΕΛΠΝΟ από το Μάρτιο του 2012 μέχρι και τέλος Αυγούστου του 2012, σε συνεργασία με την 4 η ΥΠΕ, συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων (ERF) κατά 80% για το πρόγραμμα: Υλοποίηση Δράσεων Κάλυψης Ιατρικών και Ψυχοκοινωνικών αναγκών Αλλοδαπών Υπηκόων Τρίτων Χωρών που ενδεχομένως χρήζουν διεθνούς προστασίας στην περιοχή του Έβρου. Η υλοποίηση του ανωτέρω προγράμματος στην περιοχή του Έβρου, ανατέθηκε στο ΚΕΕΛΠΝΟ, με την απόφαση Π2δ/Γ.Π. 29478-15/3/2012 της Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας του ΥΥΚΑ (το οποίο χρηματοδοτεί στο υπόλοιπο ποσοστό το πρόγραμμα). Επιστημονικά Υπεύθυνη προγράμματος: Καθ. Τζένη Κρεμαστινού, Πρόεδρος ΔΣ ΚΕΕΛΠΝΟ Συντονίστρια προγράμματος: Ελεονώρα Χατζηπασχάλη, Αναπληρώτρια Διευθύντρια ΔΕΔΥ-ΚΕΕΛΠΝΟ Σκοπός Σκοπός του προγράμματος είναι η παροχή υγειονομικών και ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών στις αναφερόμενες πληθυσμιακές ομάδες με την κατάλληλη στελέχωση των πέντε βασικών κέντρων κράτησης των νεοεισερχομένων στην ευρύτερη περιοχή του Εβρου (Βέννα, Τυχερό, Σουφλί, Φέρρες & Φυλάκιο). Παράλληλα, προβλέπεται ενίσχυση του επιστημονικού προσωπικού των τοπικών Νοσοκομείων Διδυμοτείχου & Αλεξανδρούπολης ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες του προγράμματος. Το ιατρονοσηλευτικό και ψυχοκοινωνικό προσωπικό του προγράμματος έχει στόχο τη διασφάλιση της υγείας των εισερχομένων μεταναστών χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα με την αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών και με τη διενέργεια ιατρικού και ψυχοκοινωνικού screening, την πρόωρη ανίχνευση πιθανών επιδημιών και κατ επέκταση τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας της χώρας μας, ενώ ιδιαίτερο στόχο για το ΚΕΕΛΠΝΟ
αποτελεί και η φροντίδα των ασυνόδευτων ανηλίκων χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, στα κέντρα κράτησης. Στόχοι Προγράμματος Ενίσχυση του υπάρχοντος δικτύου μεταξύ του ΚΕΕΛΠΝΟ, της 4 η ΥΠΕ και των Τοπικών Υγειονομικών Μονάδων για την καλύτερη διαχείριση των υγειονομικών προβλημάτων των νεοεισερχομένων μεταναστών χωρίς έγγραφα αλλά και την περιφρούρηση της δημόσιας υγείας. Η αντιμετώπιση στα κέντρα κράτησης επειγόντων συμβαμμάτων, η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση νοσημάτων, και η έγκαιρη πρόληψη επιδημικών εξάρσεων με απώτερο σκοπό την προστασία της δημόσιας υγείας. Ανάπτυξη δικτύου παραπομπής των εισερχόμενων ασυνόδευτων ανηλίκων. Εποπτεία και αξιολόγηση των ψυχοκοινωνικών δεδομένων που συλλέγονται από τους κοινωνικούς επιστήμονες. Καταγραφή, επεξεργασία και αξιολόγηση των δεδομένων που συλλέγονται με στόχο τη γενικότερη εκτίμηση (ιατρική και κοινωνική) του φαινομένου της άτυπης μετανάστευσης, των προβλημάτων και των αναγκών ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, των φαινομένων του smuggling και trafficking. Προϋπολογισμός Συνολικός προϋπολογισμός : 1.056.100 Συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσφύγων (80%) : 844.880 Συμμετοχή του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (20%) : 211.220 Διάρκεια Ημερομηνία έναρξης: Μάρτιος 2012 Ημερομηνία λήξης: Αύγουστος 2012
Περιγραφή Το ΚΕΕΛΠΝΟ θα ενδυναμώσει τη λειτουργία του δικτύου που έχει ήδη δημιουργήσει μεταξύ του προσωπικού των υγειονομικών μονάδων της 4 ης ΥΠΕ, της περιφερείας και των αρμοδίων αρχών της περιοχής. Το ΚΕΕΛΠΝΟ θα προχωρήσει στην ανάπτυξη δικτύου παραπομπής των ανηλίκων με τις δομές υποδοχής ανηλίκων και τη ΜΚΟ ΑΡΣΙΣ της περιοχής που χρηματοδοτείται για τη διαχείριση και φιλοξενία των ασυνόδευτων ανηλίκων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η όσο το δυνατόν ταχύτερη διαχείρισή τους, η αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας και η προώθησή τους προς τη διαδικασία ασύλου ή επαναπατρισμού και επανένωσης με την οικογένειά τους. Οι ομάδες του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και οι ψυχοκοινωνικοί επιστήμονες που βρίσκονται καθημερινά στα κέντρα φύλαξης στοχεύουν: Στην αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών με την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση και εν ανάγκη παραπομπή στις αντίστοιχες υγειονομικές δομές. Στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας από λοιμώδη νοσήματα. Στην πρώιμη ανίχνευση επιδημικών νοσημάτων. Στη διασφάλιση του δικαιώματος στην υγεία σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου. Για την ευάλωτη ομάδα των ασυνόδευτων ανηλίκων το ΚΕΕΛΠΝΟ θα συμβάλει: Στην εξασφάλιση ασφάλειας κατά την υποδοχή. Στην ψυχοκοινωνική τους υποστήριξη. Στην ανάπτυξη του δικτύου επικοινωνίας με τους αρμόδιους φορείς προκειμένου να συμβάλλει στην κατά το δυνατόν ταχύτερη διαδικασία παραπομπής τους.
Μεθοδολογία Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία σχετικά με τις κατά τόπους ροές εισόδου μεταναστών/ αιτούντων άσυλο-προσφύγων στη χώρα, αλλά και την ανάγκη συλλογής στοιχείων σχετικά με τα προβλήματα υγείας μετακινουμένων πληθυσμών αλλά και των φαινομένων smuggling/traffickingεφαρμόζονται οι εξής παρεμβάσεις: Σε επιστημονικό επίπεδο Καταγραφή του ιατρικού και ψυχοκοινωνικού ιστορικού των επωφελουμένων Στατιστική επεξεργασία των δεδομένων που θα προκύψουν από την καταγραφή Σε επίπεδο υγειονομικού και ψυχοκοινωνικού προσωπικού Στα σημεία εισόδου στον Έβρο και στα Φυλάκια Έβρου Ροδόπης: Ιατρονοσηλευτικό, ψυχοκοινωνικό προσωπικό με τη βοήθεια πολιτισμικών διαμεσολαβητών και κοινωνικών επιστημόνων κ.λπ. προσφέρει υπηρεσίες στα Τμήματα Συνοριακής Φύλαξης στο Σουφλί, στο Τυχερό, στις Φέρρες στη Βέννα και στο Φυλάκιο (Ορεστιάδα). Έργο του προσωπικού είναι η παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγείας. Δύο τεχνολόγοι έχουν ενισχύσει το προσωπικό των Νοσοκομείων Διδυμοτείχου & Αλεξανδρούπολης, προκειμένου να βοηθήσουν το έργο τους. Για την περαιτέρω εκτίμηση ή παραπομπή προς αντιμετώπιση των μεταναστών χωρίς έγγραφα χρησιμοποιούνται οι διαθέσιμες υγειονομικές υποδομές καθ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος. Σε τεχνικό επίπεδο και επίπεδο βελτίωσης υποδομών Για τη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής των κέντρων κράτησης το πρόγραμμα θα επιμεληθεί της
καθαριότητας/απολύμανσης των χώρων. Επίλυση πρακτικών θεμάτων που σχετίζονται με τις τεχνικές εγκαταστάσεις στα κέντρα κράτησης προσφέρει το πρόγραμμα με την τεχνική υποστήριξη και συντήρηση των χώρων (υδραυλικά/ ηλεκτρολογικά). Σε επίπεδο παροχής ειδών ανάγκης Για την κάλυψη βασικών αναγκών των νεοεισρχομένων στα κέντρα κράτησης παρέχεται βασικός ιματισμός και ειδών υγιεινής. Παροχή διαφόρων ειδών π.χ. στρώματα, κουβέρτες για τις ανάγκες των Συνοριακών Κέντρων Φύλαξης. Συνεργασίες Με την 4 η Υ.ΠΕ. (εταίρος στην υλοποίηση του προγράμματος). Με τη ΜΚΟ Γιατροί Χωρίς Σύνορα, οι οποίοι επιχειρούν στην περιοχή του Πόρου και προς τούτο προβλέπεται σχετικό μνημόνιο συνεργασίας. Η συνεργασία αυτή δεν επιβαρύνει το συνολικό προϋπολογισμό του προγράμματος. Με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Δείκτες Αξιολόγησης Αριθμός επωφελουμένων μεταναστών χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα Αριθμός παραπομπών προς εκτίμηση Αριθμός επειγόντων συμβαμμάτων Αριθμός εμβολιασθέντων Καταγραφή λοιμώξεων κατά το διάστημα υλοποίησης του προγράμματος Αριθμός ασυνόδευτων ανηλίκων που παραπέμφθηκαν προς διαχείριση και χρονικό διάστημα παραμονής τους στα κέντρα Καταγραφή υγειονομικών προβλημάτων των αλλοδαπών χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα
Στατιστική επεξεργασία δεδομένων υγείας αλλά και smuggling/trafficking όπως αυτά καταγράφονται Δράσεις Προγράμματος ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Στο πλαίσιο της έναρξης του προγράμματος, στις 5 και 6 Απριλίου πραγματοποιήθηκε στην Αλεξανδρούπολη διήμερη ενημερωτική συνάντηση για όλο το προσωπικό που επρόκειτο να απασχοληθεί στο πρόγραμμα. Στη συνάντηση που έγινε συμμετείχαν εκτός των επιστημόνων του ΚΕΕΛΠΝΟ, η Ελληνική Αστυνομία, οι ΜΚΟ ΑΡΣΙΣ και Γιατροί Χωρίς Σύνορα, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και οι διοικητές των συνοριακών κέντρων και των νοσοκομείων της Αλεξανδρούπολης και του Διδυμοτείχου. Συζητήθηκαν θέματα που αφορούσαν την πρακτική υλοποίησης του προγράμματος αλλά και τα προβλήματα λειτουργίας των Κέντρων Κράτησης στη διαχείριση ασυνόδευτων ανηλίκων, τα νομικά δικαιώματα των χωρίς έγγραφα αλλοδαπών, οι λοιμώξεις και τα λοιπά προβλήματα υγείας που συνοδεύουν τη μετακίνηση πληθυσμών, τα προβλήματα υγείας των θυμάτων smuggling και trafficking, η χρήση διαμεσολάβησης ως μέσου επικοινωνίας και τα ψυχολογικά προβλήματα των μεταναστών.