2/7/2010 1
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου 2/7/2010 2
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου πρόλογος συγγραφέων: Θεοδώρα Παντελίδου - Κωνσταντίνος Μισαηλίδης - Ελευθέριος Κηπόπουλος Το σχολικό έτος 2008-09 09 οι μαθητές της Στ τάξης του δημοτικού σχολείου Σβορώνου στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος «Ένα σχολείο μια ιστορία» πραγματοποίησαν έρευνα γύρω από την ιστορία του σχολείο τους. Η έρευνα αυτή στάθηκε το έναυσμα για να αναζητήσουμε και να ανασύρουμε από την αχλή του χρόνου όσες πληροφορίες μπορούσαμε να βρούμε, όχι μόνο για το σχολείο αλλά και για την κοινότητα του Σβορώνου, που τόσα χρόνια έστελνε τα παιδιά της στο σχολείο αυτό. Όλες τις πληροφορίες που παραθέτουμε τις επιβεβαιώσαμε από όσες περισσότερες πηγές στάθηκε δυνατόν να βρούμε, με δεδομένο ότι όσο πηγαίναμε προς τα παλιότερα χρόνια τόσο και πιο δύσκολο ήταν να βρούμε πάνω από μία πηγή για το ίδιο θέμα. Όσες πληροφορίες δεν στάθηκε δυνατό να τις επιβεβαιώσουμε τις παραθέτουμε σαν μαρτυρίες και αναμνήσεις κατοίκων του χωριού. 2/7/2010 3
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΒΟΡΩΝΟΥ H Στ τάξη 2008-09 09 2/7/2010 4
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου 2/7/2010 5
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου Το δημοτικό Σχολείο το 1968 2/7/2010 6
Φωτογραφία Δ.Δ. Σβορώνου (google earth) 2/7/2010 7
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου Ιστορικά στοιχεία Η ίδρυση του χωριού ανάγεται στα μέσα του 19ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα γύρω στα 1850 οπότε έχουμε και τις πρώτες πληροφορίες για την ύπαρξη του χωριού. Ο Αθανάσιος Μερσίνης θυμάται: «Ο παππούς μου ανέφερε ότι το χωριό μας, το Κολοκούρι, είχε κι άλλο όνομα πριν, το έλεγαν Καρυδοχώρι». Άλλες αναφορές δίνουν στο χωριό το όνομα «Παλαιόχωρα» (Αναφορά Σωτήριου Μπιτσάνη). Ο περιηγητής Σχοινάς Νίκος το 1887 ανέφερε χαρακτηριστικά: «Απ αυτού οδός ανώμαλος διέρχεται χείμαρρον εν τη κοίτη και φέρει ΒΔ εις Κολοκούρι τσιφλίκιον πεδινόν έχων 30-40 οικίας, τροφάς και υποζύγια καθώς και τρείς υδρόμυλους αλέθοντας 3.000 οκάδες». 2/7/2010 8
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου Ιστορικά στοιχεία Ο Επίσκοπος Κίτρους Παρθένιος Βαρδάκας αναφέρει το 1918: «Ο χώρος εν ω κείται το χωρίον τούτο, φαίνεται ότι εις αρχαιοτέραν εποχήν εχρησίμευε προς συνάθροιση των πέριξ αιγοπροβάτων και κουρά αυτών. Εκείροντο όθεν ενταύθα πρόβατα και αίγες και δη κατά τα οπίσθια μέρη οπόθεν οι ποιμένες συναθροίζουσι ο κοντόμαλλον (κολόκουρον) λεγόμενον κοινώς, οπόθεν καθ ημάς έχει το όνομα τούτο το χωρίον..... Αριθμεί δε βίον το χωρίον άνω των εκατό ετών, περιέχει δε και μέρος 2/7/2010 δασώδες αρκετά πλούσιον». 9
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου Ιστορικά στοιχεία Η ονομασία «Σβορώνος» δόθηκε το 1954. Η πρόταση αλλαγής του ονόματος έγινε κατά την επίσκεψη της βασιλικής οικογένειας στο χωριό το Μάιο του 1951, την οποία και υποδέχθηκαν μπροστά στο σχολείο και την εκκλησία όλοι οι κάτοικοι. Μόλις πληροφορήθηκε το όνομα του χωριού «Κολοκούριον» και αφού του αφηγήθηκαν την ιστορία της μάχης της απελευθέρωσης της Κατερίνης, ο Βασιλεύς Παύλος ο Α, τους προέτρεψε να μετονομάσουν την κοινότητα σε «Σβορώνο». Έτσι δόθηκε η ευκαιρία να τιμηθεί ο αντισυνταγματάρχης Δημήτριος Σβορώνος, ο οποίος έπεσε νεκρός από τούρκικο βόλι την παραμονή της εισόδου των ελληνικών στρατευμάτων στην Κατερίνη. 2/7/2010 10
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου Ιστορικά στοιχεία Η μάχη της Κατερίνης Στις 14 Οκτωβρίου του 1912, η 7η Μεραρχία του Ελληνικού στρατού, υπό τας διαταγάς του Συνταγματάρχη Κλεομένη Κλεομένους, έφθασε στα στενά της Πέτρας, όπου και στρατοπέδευσαν για να ξεκουραστούν. Στις 2 το μεσημέρι η εμπροσθοφυλακή της 7ης Μεραρχίας και συγκεκριμένα το 20 ο σύνταγμα πλησίαζε κοντά στο χωριό Κολοκούρι. Εκεί βορειοδυτικά του χωριού, δέχθηκε σφοδρά πυρά, εντελώς ξαφνικά, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο διοικητής του Συντάγματος Αν/χης Δημήτριος Σβορώνος. 20 ου Συντάγματος 2/7/2010 11
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου Ιστορικά στοιχεία Ο Δημήτριος Σβορώνος, Αντισυνταγματάρχης πεζικού, γεννημένος στην Κεφαλονιά, ήταν ένας από τους πλέον μορφωμένους αξιωματικούς της σειράς του. Ήταν μετριόφρων, μεγαλόκαρδος και γενναίος κατά τις μαρτυρίες των συμπολεμιστών του. Η κηδεία του Αντισυνταγματάρχη Δημητρίου Σβορώνου έγινε στον Ιερό Ναό της Θείας Αναλήψεως αμέσως μετά τη χαρμόσυνη δοξολογία για την απελευθέρωση της πόλης, παρουσία στρατού και πλήθος λαού (ανάμεσά τους και του δημάρχου Κατερίνης Μουχαρέμ Ρουστέμ ο οποίος διατήρησε το αξίωμά του μέχρι το Σεπτέμβριο του 1915). 2/7/2010 12
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Οι πρώτοι κάτοικοι του Κολοκουρίου ήταν ντόπιοι μεσιακάρηδες που δούλευαν τα κτήματα του Πασά, καθώς και βλαχοποιμένες που είχαν τα χειμαδιά τους στο χωριό. Οικογένειες από τις παλαιότερες είναι οι: Νατσιάβας, Χρυσαργύρης, Μερσίνης, Τατόλας, Μπιτσιάνης, Γουλιόπουλος, Παπαγεωργόπουλος, Βούλγαρης, Παπαδόπουλος κ.ά. Πριν το 1912 ήρθαν οι Ρουμανόβλαχοι (Αρβαντόβλαχοι - Έλληνες εκ Ρουμανίας) και εγκαταστάθηκαν στο Κολοκούρι περίπου 12 οικογένειες Tο 1913 και αφορά στοιχεία της σύνθεσης του πληθυσμού, αναφέρεται ότι στην περιοχή κατοικούσε αμιγής χριστιανικός πληθυσμός αποτελούμενος από 56 άρρενες και 53 θήλεις (σύνολο 109) σε 15 οικίες, με την παρατήρηση ότι «Παραχειμάζουσι βλαχοποιμένες». Το 1927 εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες Πόντιοι γύρω στις 100 οικογένειες To 1941-44 44 κατά τη διάρκεια της κατοχής ήλθαν και εγκαταστάθηκαν στο Σβορώνο κάτοικοι από το Μοσχοπόταμο, τη Μηλιά, τη Λόκοβη και πολύ αργότερα από τον Κοκκινοπηλό, τον Άγιο Δημήτριο, και την Ελασσόνα. Το 1951-53 53 δόθηκε αγροτικός κλήρος σε Έλληνες ποντίους από την Τασκένδη Ρωσίας μετά από αγορά από τον ΟΗΕ τμήματος από το τσιφλίκι Παπάζογλου. Το 1980 ήλθε άλλη γενιά Ελλήνων του Πόντου εκ Ρωσίας. 2/7/2010 13
Μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας το 1912, η οικογένεια Παπάζογλου (ο Θεόδωρος Παπάζογλου μαζί με τον αδελφό του Αλέξανδρο) αγόρασαν το κτήμα στο Κουλουκούρι (σημερινός Σβορώνος) της Πιερίας. Η Ανδρομάχη Παπάζογλου, κόρη του Θεόδωρου, είχε παντρευτεί τον Νικόλαο Τσιγκαρά, δικηγόρο, ο οποίος απεβίωσε στο Μοναστήρι περί το 1917. Είχαν τέσσερα παιδιά τη Χρυσούλα, το Γεώργιο, το Θεόδωρο και το Μιχαήλ. Το 1928 χτίστηκε το σπίτι της οικογένειας της Ανδρομάχης Τσιγκαρά που σώζεται και κατοικείται μέχρι σήμερα (στο κέντρο του σημερινού οικισμού του Σβορώνου). ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΣΒΟΡΩΝΟΥ 2/7/2010 14
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΙ Επί Τουρκοκρατίας στο κέντρο του χωριού χτίσθηκε τριώροφο οικοδόμημα το λεγόμενο «κονάκι» σε μία έκταση 5 στρ. και εκεί έμενε ένας λόχος Τούρκων στρατιωτών με το διοικητή τους. Μέχρι το 1931 ο Σβορώνος ανήκε στην κοινότητα Κατερίνης και μετά αποτελούσε συνοικισμό του Δήμου Κατερίνης. Το 1960 έγινε ξεχωριστή Κοινότητα. Από το 1998, μετά την εφαρμογή του νόμου «Καποδίστριας», αποτελεί Δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Κατερίνης. Άλλοι οικισμοί Προσήλιο Οικισμός Αγίας Βαρβάρας Οικισμός Ανδρομάχης 2/7/2010 15
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΙ οικισμός το το «προσήλιο» 2/7/2010 16
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου Οικισμός «Αγίας Βαρβάρας» 2/7/2010 17
ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ Ξετυλίγοντας το κουβάρι του χρόνου Aνδρομάχη 2/7/2010 18
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ Μονάδες στη θέση «Παναγία» Μονάδα στον «Άγιο Αθανάσιο» Μονάδα στην «Αγία Βαρβάρα» 2/7/2010 19
ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ ΕΙΝΑΙ: Άγιος Αθανάσιος 2/7/2010 20
ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ Άγιος Αντώνιος 2/7/2010 21
Ο Ι.Ν. της Παναγίας, εντός του χώρου πρώην στρατοπέδου. 2/7/2010 22
Αγία Κυριακή - Αγία Βαρβάρα 2/7/2010 23
Ι.Ν. Αγίας «Της του Θεού Σοφίας» στο χώρο του γηροκομείου, στη θέση «Προσήλιο» 2/7/2010 24
Από το Γραμματοδιδασκαλείο του Κολοκουρίου στο Δημοτικό Σχολείο του Σβορώνου. Το σχολείο στον «Άγιο Αθανάσιο»: Οι πρώτες αναφορές για την εκπαίδευση γίνονται έμμεσα σε στατιστικό πίνακα (1894-1895) 1895) της Δάσιου για τα Ελληνικά σχολεία του «Καζά» Κατερίνης, όπου φαίνεται στο «Κολοκούρι» ένα (1) σχολείο με Γραμματοδιδασκαλείο με έναν (1) διδάσκοντα και εικοσιπέντε (25) μαθητές. Επίσης, σε πίνακα του Σάρρου του 1906, με την ένδειξη ότι λειτουργεί Γραμματοδιδασκαλείο με έναν (1) διδάσκοντα. 2/7/2010 25
Το σχολείο στον «Άγιο Αντώνιο»: Με προσωπική εργασία των κατοίκων και με εράνους συγκεντρώθηκαν χρήματα για την ανέγερση. Πέτρες για τη θεμελίωση φέρνανε με κάρα από το ποτάμι οι κάτοικοι με τη βοήθεια των παιδιών. Το σημερινό κτήριο του Δημοτικού σχολείου Σβορώνου άρχιζε να κτίζεται το 1949. Το έργο είχε αναλάβει μετά από δημοπρασία ο εργολάβος Δημοσίων έργων κ. Λολίδης. Το επόμενο σχολικό έτος 1950-51 φοίτησαν οι πρώτοι μαθητές στο νέο κτήριο 2/7/2010 26
Το σχολείο στον «Άγιο Αντώνιο»: Το 1948-49 με πρόταση του Γεωργίου Μερσίνη και με τη συμπαράσταση του ιερέα Παναγιώτη Φουρνιάδη, του οποίου η προτροπή στους καπνοπαραγωγούς αγρότες του χωριού ήταν χαρακτηριστική «ένα δεμάτι για την εκκλησία και ένα δεμάτι για το σχολείο», ξεκίνησαν οι ενέργειες να ευρεθεί οικόπεδο κατάλληλο για την ανέγερση του νέου σχολικού κτηρίου στη θέση που βρίσκεται σήμερα. 2/7/2010 27
Το 1964-1968 1968 προστέθηκε ένας όροφος με δύο ακόμη αίθουσες 2/7/2010 28
Το 1968 το σχολείο έχει ένας όροφο με δύο ακόμη αίθουσες διδασκαλίας 2/7/2010 29
Τo 1983-85 επεκτάθηκε στο σχολικό κτήριο και προστίθεται ισόγειο και ένας όροφος. 2/7/2010 30
2/7/2010 31
Το 1987 έγινε προσθήκη του γυμναστηρίου και δύο αιθουσών το έτος αυτό μεταβιβάζεται με νόμο, στην κυριότητα του Δήμου η κινητή και ακίνητη περιουσία των σχολείων. 2/7/2010 32
Το 2003-04 ένας χώρος του υπογείου διαμορφώθηκε σε αίθουσα εικαστικών, με δαπάνη της σχολικής επιτροπής. 2/7/2010 33
Το 2004 με απόφαση του Δήμου Κατερίνης πάρθηκε ένα μέρος από το προαύλιο του σχολείου και ενώθηκε με την εκκλησία για τη δημιουργία πλατείας 2/7/2010 34
Το 2008 γκρεμίστηκαν οι παλιές και κατασκευάστηκαν νέες τουαλέτες με δαπάνη του Δ. Κατερίνης. 2/7/2010 35
Το 2009 με δαπάνη του Δ. Κατερίνης έγινε η πλακόστρωση περιμετρικά του σχολείου. 2/7/2010 36
Το νηπιαγωγείο Σβορώνου κτίσθηκε με δαπάνες της οικ. Αθανασίου και Αθανασίας Μερσίνη. 2/7/2010 37
Εκδηλώσεις- δραστηριότητες 1950-1952 1952 2/7/2010 38
Εκδηλώσεις- δραστηριότητες 60 ετών 1963-1965 1965 2/7/2010 39
Εκδηλώσεις- δραστηριότητες 60 ετών 1966-19 1967 2/7/2010 40
Εκδηλώσεις- δραστηριότητες 60 ετών 1970-1973 1973 2/7/2010 41
Εκδηλώσεις- δραστηριότητες 60 ετών 1976-1980 1980 2/7/2010 42
Εκδηλώσεις- δραστηριότητες 60 ετών 2003-2004 2004 2/7/2010 43
Εκδηλώσεις- δραστηριότητες 60 ετών 2005-2006 2006 2/7/2010 44
Εκδηλώσεις- δραστηριότητες 60 ετών 2007-2008 2008 2/7/2010 45
Εκδηλώσεις- δραστηριότητες 60 ετών 2009-2010 2010 2/7/2010 46