Πάντειο Πανεπιστήµιο Τµήµα Κοινωνιολογίας Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών Πανελλήνιο Συνέδριο Η Κοινωνιολογία στην Ελλάδα Σήµερα. Προς µια Κοινωνιολογία της Σύγχρονης Ελλάδας Συνέδριο Αφιερωµένο στη Μνήµη της Ιωάννας Λαµπίρη ηµάκη Αθήνα 9, 10 & 11 Νοεµβρίου 2005 Πάντειο Πανεπιστήµιο - Αµφιθέατρο Σάκη Καράγιωργα Τετάρτη 9.11 Έναρξη του Συνεδρίου 9.00-9.45 Eγγραφές 9.45-10.00 Χαιρετισµοί Στάµος Παπαστάµου, Πρύτανης Παντείου Πανεπιστηµίου, Μιχάλης Ψαλιδόπουλος, Πρόεδρος Τµήµατος Κοινωνιολογίας Γιάννης Υφαντόπουλος, Πρόεδρος ΕΚΚΕ Θεωρητικές και µεθοδολογικές αντιπαραθέσεις και προβληµατισµοί Ι Συντονίστρια: Μαρία Αντωνοπούλου Κωνσταντίνος Ράντης, Μοντέλα κοινωνικής θεωρίας για την ελληνική κοινωνία Απόστολος Πανταζής, Η θεµελίωση της κοινωνιολογίας της οικονοµίας στο έργο του Μ. Βέµπερ Στέλιος Χιωτάκης, Πρόσληψη της µεθοδολογίας του Μαξ Βέµπερ στην Ελλάδα και η αξιοποίησή της στην έρευνα της ελληνικής κοινωνίας Μιχάλης Φραγκοµιχελάκης, Η τελευταία «Εισαγωγή» του Μαξ Βέµπερ, ως απόπειρα να ορίσει τον καπιταλισµό και ως «αυθεντική» ερµηνεία του ερευνητικού του προγράµµατος 12.30-14.30 Β Πρωϊνή Συνεδρία Θεωρητικές και µεθοδολογικές αντιπαραθέσεις και προβληµατισµοί ΙΙ Συντονιστής: Ιάκωβος Φαρσεδάκης Χαράλαµπος Τσέκερης, Ισχυρή αναστοχαστικότητα / ανίσχυρη θεωρία Χρύσα Καππή, Η ορολογία ως εννοιολογικό εργαλείο αναπαράστασης του αντικειµένου παρατήρησης στις κοινωνικές επιστήµες Γιάννης Καραµίχας, Συγκρίνοντας όψεις της κοινωνίας της επικινδυνότητας και της ελληνικής πολιτικής κουλτούρας Θεώνη Σταθοπούλου, Γεγονότα Ειδήσεις Γνώµες. Η επίδραση της συγκυρίας στην κοινωνική έρευνα Ανδροµάχη Χατζηγιάννη Γιάννης Κάλλας, Το επαγγελµατικό προφίλ του κοινωνικού επιστήµονα: Εκπαίδευση, ειδίκευση και κοινωνικά δίκτυα 1
16.30-18.30 Α Απογευµατινή Συνεδρία Παράδοση και εκσυγχρονισµός στους θεσµούς: το κράτος Συντονιστής: Θεόδωρος Σακελλαρόπουλος Νίκος Κατριβέσης, Κοινωνικές διαφοροποιήσεις και παραστάσεις για το κράτος Νίκη Καλτσόγια-Τουρναβίτη, Το φαινόµενο της ηγεσίας στη µεταµοντέρνα εποχή Νίκος Τσίρος, Το ελληνικό δίκαιο στο κατώφλι της ύστερης νεωτερικότητας: Το παρόν και το µέλλον του ως θεσµού Θανάσης Αλεξίου, Από τις κοινωνικές τάξεις και τις κοινωνικές ανισότητες στον κοινωνικό αποκλεισµό και στις «ευπαθείς οµάδες» Σωκράτης Κονιόρδος, Κοµµατοκρατία, «µέσα» και κοινωνικό κεφάλαιο: ιαστάσεις ρύθµισης της κοινωνικής έρευνας στην Ελλάδα Γεράσιµος Καραµπελιάς, Στρατός και κοινωνία στη Μεταπολεµική Ελλάδα Παράδοση και εκσυγχρονισµός στους θεσµούς: η εκπαίδευση Συντονίστρια: Λάουρα Μαράτου-Αλιπράντη Γιώργος Οικονοµάκης - Λεωνίδας Μαρούδας Ολίβια Κυριακίδου, Οι αλλαγές στην τριτοβάθµια εκπαίδευση: µια κριτική διερεύνηση των συντελούµενων θεσµικών µεταρρυθµίσεων στο ελληνικό πανεπιστήµιο Νικόλαος Ιντζεσίλογλου, Η ανάγκη και τα πλεονεκτήµατα της διδασκαλίας του µαθήµατος της Κοινωνιολογίας Στράτος Γεωργούλας, Η κοινωνιολογική διαπραγµάτευση του «ελεύθερου χρόνου»: θεωρία, διδασκαλία, έρευνα. Αποτίµηση της τελευταίας πενταετίας στο έργο του Τµήµατος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστηµίου του Αιγαίου Θωµάς Μαλούτας, Εκπαιδευτικές στρατηγικές των µεσαίων στρωµάτων και κοινωνικός διαχωρισµός στην Αθήνα Πέµπτη 10.11 Κοινωνικοί µετασχηµατισµοί στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία: Ο αγροτικός χώρος Συντονιστής: Αντώνης Παπαρίζος Βαγγέλης Τζούκας, Αγροτικός χώρος και ληστρική παράδοση: Η «κοινωνική ληστεία» στην Ήπειρο κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέµου Ελευθέριος Αλεξάκης, Από τα τσελιγκάτα στις φάµπρικες της υτικής Γερµανίας. Μετανάστευση και οικονοµικοκοινωνικός µετασχηµατισµός στους Βλάχους του Κεφαλόβρυσου (Μετζιτιέ) Πωγωνίου Ηπείρου Κωνσταντίνα Σαφιλίου, Η σηµαντική γεωγραφική διαφοροποίηση των κατόχων και ενεργών γεωργών 2
Απόστολος Παπαδόπουλος, Η κοινωνικής διαστρωµάτωση της σύγχρονης ελληνικής αγροτικής κοινωνίας: ιαχωρισµοί και διαφοροποιήσεις 12.30-14.30 Β Πρωϊνή Συνεδρία Α Στρογγυλό Τραπέζι: Η Ιωάννα Λαµπίρη- ηµάκη και το Εργο της Συντονιστής: Μιχάλης Ψαλιδόπουλος Νίκος Μουζέλης, Αθανάσιος Παπαχρήστου, Νίκος Τάτσης, Γιάννης Υφαντόπουλος 16.30-18.30 Α Απογευµατινή Συνεδρία Κοινωνικοί µετασχηµατισµοί στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία: ο αστικός χώρος Συντονίστρια: Ελίζα Παναγιωτάτου Γιώργος Μακρίδης, Η διαµόρφωση των νέων λαϊκών στρωµάτων. Η περίπτωση του Πειραιά και της ευρύτερης περιφέρειας Κώστας Αθανασόπουλος Θάνος Βλαστός, Ιστορικό και προοπτικές των κοινωνικών παραµέτρων του κυκλοφοριακού σχεδιασµού. Η περίπτωση της Αθήνας Παύλος Μπαλτάς Νίκος Μπαρµπόπουλος, Ποδήλατο στην Καρδίτσα: Μια καινοτόµος εµπειρία και απόπειρα της κοινωνιολογικής ερµηνείας της Β Στρογγυλό Τραπέζι: Η Κοινωνιολογία στην Ελλάδα Σήµερα Συντονίστρια: Μαρία Αντωνοπούλου Σκεύος Παπαϊωάννου, Σωτήρης Χτούρης, Έρση Ζακοπούλου, Ρόη Παναγιωτοπούλου εξίωση Παρασκευή 11.11 Παράδοση και εκσυγχρονισµός στους θεσµούς: η οικογένεια Συντονίστρια: Αφροδίτη Τεπέρογλου Νίκος Φακιολάς, Οι επιρροές της οικογένειας στον επαγγελµατικό προσανατολισµό των νέων Χάρη Συµεωνίδου, Πολιτικές για την οικογένεια και το δηµογραφικό ζήτηµα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ανάλυση κόστους οφέλους για την Ελλάδα Σωτήρης Χτούρης, Οι πρακτικές της νεολαίας υπό το φως της θεωρίας του κοινωνικού κεφαλαίου και των κοινωνικών δικτύων Χριστιάνα Κωνσταντοπούλου, Η ελληνική οικογένεια άλλοτε και τώρα: Η εξέλιξη µέσα από τη διακωµώδηση στις ταινίες και τις τηλεοπτικές σειρές 12.30-14.30 Β Πρωινή Συνεδρία 3
Κοινωνικοί µετασχηµατισµοί στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία: φύλο και διαφυλικές σχέσεις Συντονίστρια: Μαρία Θανοπούλου Μαρούλα Κανταράκη, Κοινωνικό φύλο και κοινωνική τάξη µέσα από τις εργασιακές σχέσεις και το συνδικαλισµό των κλωστοϋφαντουργίνων Eλένη Νίνα-Παζαρζή, Στάσεις των φοιτητών και των φοιτητριών σε θέµατα ισότητας των φύλων στην εργασία. Αποτελέσµατα έρευνας Νικόλας Χρηστάκης, ιαφυλική φιλία και φύλα Βενετία Ευεργέτη - Αναστασία Χρήστου, Ταυτότητα και ετερότητα µέσα από τα δίκτυα συγγενικών σχέσεων 16.30-18.30 Α Απογευµατινή Συνεδρία Κοινωνικοί µετασχηµατισµοί στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία: Το µεταναστευτικό φαινόµενο Συντονιστής: Νίκος Φακιολάς Γιώργος Νικολόπουλος, Μεταβολές στην αγορά εργασίας και αναδιοργάνωση της ποινικής καταστολής: υποθέσεις εργασίας για τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία Χαράλαµπος Κασίµης, Η απασχόληση των µεταναστών στην ελληνική ύπαιθρο και οι στρατηγικές επιβίωσης και εκσυγχρονισµού των αγροτικών νοικοκυριών έσποινα Παπαδοπούλου, Σύγχρονες µορφές κοινωνικής ενσωµάτωσης για τους οικονοµικούς µετανάστες της περιφέρειας Αττικής Χριστίνα Μίλεση, Αίτια που καθυστερούν ή εµποδίζουν την οµαλή ένταξη των Αλβανών µαθητών στη σχολική βαθµίδα της Π.Ε.: Εµπειρική έρευνα Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις στην Ιστορία Συντονιστής: Νεοκλής Σαρρής Γιάννης Κουµπουρλής, Η ιστορία της ιστοριογραφίας µέσα από την οπτική µιας κοινωνιολογίας της (ιστορικής) γνώσης Νίκος Βαφέας, Κατανόηση και ερµηνεία στην ιστορική κοινωνιολογία Ελένη Μπούντα, Ορισµένοι άξονες προβληµατισµού για το φάσµα των ιστορικών περιόδων πολιτισµών εθνικής ιστορίας στα αναλυτικά προγράµµατα του µαθήµατος της ιστορίας στο δηµοτικό σχολείο Λήξη του Συνεδρίου Eπιστηµονική Επιτροπή 4
Αντωνοπούλου Μαρία, Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστηµίου, Θανοπούλου Μαρία, Κύρια Ερευνήτρια ΕΚΚΕ, Κυριαζή Νότα, Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστηµίου, Λυδάκη Άννα, Επίκουρη Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστηµίου Μαράτου Αλιπράντη Λάουρα, Κύρια Ερευνήτρια ΕΚΚΕ Μουζέλης Νίκος, Καθηγητής του London School of Economics Παπαχρήστος Αθανάσιος, Καθηγητής Πανεπιστηµίου Αθηνών Τσουκαλάς Κωνσταντίνος, Καθηγητής Πανεπιστηµίου Αθηνών Ψαλιδόπουλος Μιχάλης, Καθηγητής Παντείου Πανεπιστηµίου 5