ηµόσια ιαβούλευση επί των συντελεστών απωλειών εγχύσεως του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ - Επί της Μελέτης 1. Προκαθορισµένα επίπεδα φόρτισης Σύµφωνα µε το Άρθρο 50 - Μελέτη προσδιορισµού συντελεστών απωλειών του Κ Σ&ΣΗΕ: «2. Προκειµένου να µειωθεί ο αριθµός των συντελεστών απωλειών, ο ιαχειριστής του Συστήµατος δύναται να υπολογίζει ενιαία τιµή των συντελεστών του Πίνακα Συντελεστών Απωλειών Εγχύσεως για προκαθορισµένα επίπεδα φόρτισης του συστήµατος. Η οµαδοποίηση αιτιολογείται από παρόµοια συγκριτικά στοιχεία, που αφορούν ιδίως στην τοπολογική διάταξη και διαθεσιµότητα στοιχείων του Συστήµατος, τη διαθεσιµότητα των µονάδων παραγωγής, τη γεωγραφική κατανοµή και το µέγεθος της ζητούµενης ποσότητας ενέργειας, και τεκµηριώνεται στην ειδική µελέτη που εκπονείται από τον ιαχειριστή του Συστήµατος.» Η µεθοδολογία υπολογισµού των συντελεστών απωλειών εγχύσεως όπως αποτυπώνεται στην Μελέτη έχει ως αφετηρία τη δηµιουργία µιας «βασικής περίπτωσης» µε εγχύσεις και αποµαστεύσεις ισχύος σύµφωνα µε την υπάρχουσα εµπειρία του ΕΣΜΗΕ για κάθε επίπεδο φορτίου από 3500 ΜW έως 11500 MW µε βήµατα των 250 MW (σελίδα 4 της Μελέτης). Για τις παραπάνω «βασικές περιπτώσεις» γίνεται επίλυση ροής φορτίου συνεχούς ρεύµατος. Σχετικά µε τις εγχύσεις των µονάδων παραγωγής και των εισαγωγών από διασυνδέσεις αναφέρεται ότι οι εγχύσεις ορίστηκαν λαµβάνοντας υπόψη (α) το µεταβλητό κόστος παραγωγής, (β) ιστορικά στοιχεία έγχυσης των υδροηλεκτρικών µονάδων, (γ) συνήθεις εντολές κατανοµής του ΕΣΜΗΕ προς τις µονάδες για φόρτιση ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες σε επικουρικές υπηρεσίες, και (δ) ιστορικά στοιχεία εισαγωγών κατά τα τελευταία έτη (σελίδα 9 της Μελέτης). Θα πρέπει να επισηµανθεί ότι, σύµφωνα µε το Άρθρο 50, ο καθορισµός των επιπέδων φόρτισης, πρέπει να αιτιολογείται από παρόµοια συγκριτικά στοιχεία. Από τη βιβλιογραφία και τη διεθνή πρακτική είναι γνωστό ότι σε ορισµένες χώρες χρησιµοποιούνται διαφορετικοί συντελεστές απωλειών για τις διαφορετικές εποχές του έτους (καλοκαίρι, χειµώνας) ή ακόµα και για τις διαφορετικές ώρες της ηµέρας (ηµέρα και νύχτα). Παράλληλα, σηµαντικές είναι οι υποθέσεις που χρησιµοποιούνται σε κάθε επίπεδο φόρτισης σχετικά µε την κατανοµή των µονάδων παραγωγής. Η άποψη της ΡΑΕ είναι ότι πρέπει, µεταξύ άλλων, να αξιολογηθούν και τα εξής: (α) η διαφάνεια σε ότι αφορά τη µεθοδολογία της Μελέτης. (β) σε ότι αφορά τη δηµιουργία των «βασικών περιπτώσεων»: η σαφήνεια και τεκµηρίωση των υποθέσεων η δυνατότητα αναπαραγωγής και εφαρµογής των και στο µέλλον έτσι ώστε να διασφαλίζεται, πέραν της διαφάνειας, και η σταθερότητα στους όρους που διέπουν τη λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Ερώτηση 1 Παρακαλούµε για το σχολιασµό των υποθέσεων της Μελέτης σχετικά µε τα (α) και (β) ανωτέρω. ηµόσια ιαβούλευση επί των συντελεστών απωλειών εγχύσεως του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς 1 από 3
2. Αιολική Παραγωγή Στην Μελέτη δεν λαµβάνεται υπόψη η παραγωγή από αιολικά πάρκα. Οπωσδήποτε, η εκτίµηση της επίδρασης της αιολικής παραγωγής στις απώλειες είναι δυσχερής λόγω της στοχαστικότητας του ανέµου. Η άποψη της ΡΑΕ είναι ότι το ζήτηµα της αιολικής παραγωγής σε σχέση µε τις απώλειες θα καταστεί σηµαντικό τα επόµενα χρόνια καθώς θα αυξάνεται ο αριθµός των αιολικών πάρκων στο Σύστηµα Μεταφοράς. Σηµαντικές παράµετροι στο ζήτηµα αυτό είναι ότι (α) η αιολική παραγωγή δεν χρεώνεται µε τις απώλειες του Συστήµατος Μεταφοράς και (β) η παρουσία αιολικών πάρκων σε αποµακρυσµένες περιοχές του Συστήµατος Μεταφοράς επιδεινώνει τους συντελεστές εγχύσεως για τις θερµικές µονάδες που είναι εγκατεστηµένες στις περιοχές αυτές. Ερώτηση 2 Παρακαλούµε για το σχολιασµό της αναγκαιότητας συνεκτίµησης της αιολικής παραγωγής στον υπολογισµό των συντελεστών απωλειών εγχύσεως. 3. Οµαδοποίηση συντελεστών απωλειών Σύµφωνα µε το Άρθρο 50 - Μελέτη προσδιορισµού συντελεστών απωλειών του Κ Σ&ΣΗΕ: «3. Ο ιαχειριστής του Συστήµατος υπολογίζει τους Συντελεστές Απωλειών για κάθε έκαστο Καταχωρηµένο Μετρητή Παραγωγής του Συστήµατος. Προκειµένου να µειωθεί ο αριθµός των συντελεστών απωλειών ο ιαχειριστής του Συστήµατος δύναται ακολούθως να οµαδοποιεί τους συντελεστές απωλειών σε ζωνική βάση καθορίζοντας τον ίδιο συντελεστή απωλειών ανά ζώνη η οποία περιλαµβάνει γεωγραφικά γειτονικούς και συνδεδεµένους κόµβους µε παρόµοιες αριθµητικές τιµές συντελεστών απωλειών. Η οµαδοποίηση αιτιολογείται και τεκµηριώνεται στην ειδική µελέτη που εκπονείται από τον ιαχειριστή του Συστήµατος.» Σε εφαρµογή του παραπάνω Άρθρου, στη Μελέτη υπολογίζεται η συσχέτιση κάθε κοµβικού συντελεστή απωλειών µε όλους τους υπόλοιπους (όπως προέκυψαν από την ανάλυση ευαισθησίας η οποία περιγράφεται στις σελίδες 4 και 5 της Μελέτης) ώστε να διαπιστωθεί η γεωγραφική διαφοροποίηση των συντελεστών. Στη συνέχεια γίνεται οµαδοποίηση των κοµβικών συντελεστών απωλειών βάσει γεωγραφικής συνάφειας και βαθµού συσχέτισης, ώστε να προκύψουν οι τελικές Ζώνες Χρέωσης απωλειών και να υπολογιστούν οι αντίστοιχοι συντελεστές απωλειών. Πιο συγκεκριµένα, τα κριτήρια για την οµαδοποίηση των ζυγών παραγωγής είναι (α) η γεωγραφική γειτνίαση (β) η απόκλιση των κοµβικών συντελεστών απωλειών και (γ) ο περιορισµός των Ζωνών Χρέωσης Απωλειών (σελίδα 12 της Μελέτης). Από την ανάλυση συσχέτισης των κοµβικών συντελεστών απωλειών εγχύσεως στο Σύστηµα προέκυψε ως εύλογος ο διαχωρισµός των ζυγών παραγωγής σε 5 Ζώνες Χρέωσης. Τέλος, αναφέρεται στη Μελέτη ότι η οµαδοποίηση έγινε δι επισκοπήσεως και κατόπιν έγινε έλεγχος της ορθότητας της οµαδοποίησης µε βάση µια µαθηµατική σχέση (η οποία δίνεται στη σελίδα 12 της Μελέτης). Η ΡΑΕ εκτιµά ότι πρέπει να αξιολογηθεί το κατά πόσο η ανάγκη µείωσης των συντελεστών µέσω οµαδοποίησης αυτών, δικαιολογεί την εξοµοίωση µονάδων παραγωγής µε διαφορετικούς συντελεστές απωλειών εγχύσεως, παρόλο που η ύπαρξη περισσότερων ζωνών ενδεχοµένως θα αυξήσει την πολυπλοκότητα στις εφαρµογές της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (όπως π.χ. η εκκαθάριση των συναλλαγών). Επίσης, και σε ότι αφορά τη διαδικασία οµαδοποίησης πρέπει να διασφαλίζεται ότι τα κριτήρια που χρησιµοποιούνται είναι αντικειµενικά και κατανοητά. Τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να µπορούν να εφαρµόζονται και στο µέλλον έτσι ώστε να ηµόσια ιαβούλευση επί των συντελεστών απωλειών εγχύσεως του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς 2 από 3
εξασφαλισθεί, πέραν της διαφάνειας, και η σταθερότητα στους όρους που διέπουν τη λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Και στην περίπτωση αυτή κρίνεται σκόπιµο να αξιολογηθεί από τους συµµετέχοντες στη διαβούλευση: (α) η διαφάνεια σε ότι αφορά τη µεθοδολογία οµαδοποίησης των συντελεστών. (β) κατά πόσο τα κριτήρια που χρησιµοποιούνται στη Μελέτη για την οµαδοποίηση των ζυγών παραγωγής είναι επαρκώς αιτιολογηµένα και αντικειµενικά (αναφορικά µε το στόχο της χρέωσης των απωλειών ανάλογα µε την πραγµατική επίδραση των µονάδων παραγωγής σε αυτές) (γ) η αναγκαιότητα ύπαρξης περισσότερων των 5 Ζωνών Χρέωσης Ερώτηση 3 Παρακαλούµε για το σχολιασµό της οµαδοποίησης των συντελεστών σε Ζώνες Χρέωσης αναφορικά µε τα (α), (β) και (γ) ανωτέρω. ΜΕΡΟΣ ΕΥΤΕΡΟ - Επί του ισχύοντος νοµικού πλαισίου για τις απώλειες εγχύσεως Τα όσα αφορούν τους συντελεστές εγχύσεως και τη µελέτη υπολογισµού τους περιγράφονται στα Άρθρα 48 και 50 του Κ Σ&ΣΗΕ. Οι συντελεστές εγχύσεως υπεισέρχονται στο Μηχανισµό Επίλυσης του Ηµερήσιου Ενεργειακού Προγραµµατισµού (Άρθρο 58) καθώς και στον Υπολογισµό Πληρωµών και Εισπράξεων (Άρθρο 63). Σύµφωνα µε τον Κ Σ&ΣΗΕ, η µελέτη υπολογισµού των συντελεστών εγχύσεως ισχύει από την έναρξη του επόµενου ηµερολογιακού έτους και για δύο τουλάχιστον συνεχή έτη. Η µελέτη αυτή µπορεί να τροποποιείται εντός του χρονικού διαστήµατος ισχύος της σε περίπτωση σηµαντικής αλλαγής µόνιµου χαρακτήρα στην τοπολογία του Συστήµατος Μεταφοράς. Με αυτό τον τρόπο, παρέχονται «σήµατα» έτσι ώστε να εγκατασταθούν µονάδες παραγωγής σε περιοχές του Συστήµατος όπου οι συντελεστές απωλειών λαµβάνουν ευνοϊκές τιµές. Εναλλακτικά, θα µπορούσε να διερευνηθεί η δυνατότητα υπολογισµού των συντελεστών εγχύσεως σε χρόνο εγγύτερο στην πραγµατική λειτουργία του Συστήµατος (π.χ. σε ηµερήσια βάση και την ανακοίνωσή τους πριν την υποβολή προσφορών στον ΗΕΠ), δηλαδή όταν ο βαθµός βεβαιότητας για τα δεδοµένα του προβλήµατος (διαθεσιµότητα µονάδων, αιολική παραγωγή κατανοµή φορτίων στο Σύστηµα, τοπολογία Συστήµατος) είναι µεγαλύτερος. Σηµειώνεται ότι µια τέτοια επιλογή (α) θα αύξανε την πολυπλοκότητα στις εφαρµογές της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και (β) θα δηµιουργούσε πρόσθετες αβεβαιότητες αναφορικά µε τις συνθήκες συµµετοχής των µονάδων στην Αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Μια τρίτη επιλογή θα ήταν o συνδυασµός των 2 προαναφερθεισών επιλογών, δηλαδή αφενός ο υπολογισµός των συντελεστών απωλειών και η δηµοσίευση τους σύµφωνα µε την ισχύουσα πρακτική (κάθε 2 έτη), έτσι ώστε να παρέχονται τα κατάλληλα µακροπρόθεσµα «σήµατα» στην Αγορά και, αφετέρου, ο υπολογισµός των συντελεστών σε ηµερήσια βάση, µε ακριβέστερες προβλέψεις, για τις εφαρµογές της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Ερώτηση 4 Παρακαλούµε να σχολιάσετε τις παραπάνω εναλλακτικές επιλογές υπολογισµού των απωλειών εγχύσεως συγκριτικά µε την τρέχουσα πρακτική (όπως προκύπτει από το υφιστάµενο νοµικό πλαίσιο). ηµόσια ιαβούλευση επί των συντελεστών απωλειών εγχύσεως του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς 3 από 3