ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ : ΣΑΜΟΛΑΔΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ : ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΤΡΙΜΕΛΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : 1) ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΜΕΛΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ : 2) ΚΑΛΦΑΚΑΚΟΥ ΓΛΥΚΕΡΙΑ 3) ΚΟΥΤΙΤΑΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 2008

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ... 7 Βασικές διαστάσεις της έννοιας της Στρατηγικής... 7 Ολοκληρωμένη διατύπωση της έννοιας της Στρατηγικής... 7 1.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ... 9 2. Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ... 10 2.1 ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ... 10 2.2 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ... 11 3. ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 3.1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΩΡΟ... 15 3.2 ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΦΩΝΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΦΩΝΙΕΣ... 105 4.ΤΑ 12 ΣΤΑΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ... 105 4.1 ΣΤΑΔΙΟ 1... 105 4.2 ΣΤΑΔΙΟ 2... 119 4.3 ΣΤΑΔΙΟ 3... 129 4.4 ΣΤΑΔΙΟ 4... 132 4.5 ΣΤΑΔΙΟ 5... 150 4.6 ΣΤΑΔΙΟ 6... 157 4.7 ΣΤΑΔΙΟ 7... 164 4.8 ΣΤΑΔΙΟ 8... 172 4.9 ΣΤΑΔΙΟ 9... 180 4.10 ΣΤΑΔΙΟ 10... 184 4.11 ΣΤΑΔΙΟ 11... 185 4.12 ΣΤΑΔΙΟ 12... 185 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΜΕ ΟΡΟΛΟΓΙΑ... 187

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εργασία αυτή πραγματεύεται το στρατηγικό προγραμματισμό που πρέπει να ξεκινήσουν τα ποδοσφαιρικά σωματεία της πόλης της Θεσσαλονίκης, με σκοπό να αντιμετωπίσουν πρόσωπο με πρόσωπο τους «αιώνιους» πρωταθλητές της Αθήνας. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα από «παράφωνες» ιστορίες που σχεδόν πάντα είχαν κατάληξη τη σκληρή τιμωρία των ομάδων τηςθεσσαλονίκης και την δυσανάλογα ευεργετικότερη αντιμετώπιση των μεγάλων του κέντρου. Η Ευρώπη αντιμετώπισε παρόμοια θέματα με μεγαλύτερη αυστηρότητα γιατί τήρησε τους νόμους. Τι χρειάζεται λοιπόν για να προσπαθήσουμε να ξανακερδίσουμε αυτό που αξίζει η Θεσσαλονίκη αλλά και κάθε επαρχιακή ομάδα; Πως θα ξαναέρθουν τίτλοι στην πόλη μας; Γίνεται λοιπόν η προσπάθεια να κινηθούμε με τα όπλα που χρησιμοποιούν οι σύγχρονες επιχειρήσεις. Κατατίθεται ένα πλάνο που μελετά την όποια «εταιρεία» που θα κινηθεί, το περιβάλλον της (εσωτερικό και εξωτερικό), το όραμα, την αποστολή και τη φιλοσοφία της, τις σχέσεις της με τον ανταγωνισμό και γενικά μελετώνται βήμα προς βήμα τα 12 στάδια του στρατηγικού προγραμματισμού, που καταλήγουν στα παρακάτω συμπεράσματα: 1. Ισχυρή διοίκηση με όραμα 2. Γηπεδικές εγκαταστάσεις 3. Προπονητικό τημ με εκλεκτό επιτελείο 4. Συνεργασίa με ευρωπαϊκές ομάδες 5. Διαμόρφωση σχέσεων με αρχές 6. Αξιοποίηση όλων των πολιτικών και πολιτιστικών στοιχείων της πόλης 7. Αξιοποίηση του μάρκετινγκ 8. Αξιοποίηση του κόσμου 9. Ηθική επάνάσταση στον τρόπο που χειρίζονται οι ομάδες των Αθηνών, το παιχνίδι 10. Επικοινωνία με επιχειρηματίες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό This study has to do with the manier the football teams of Thessaloniki have to work in order to win titles from the permanent champions of our national championship: The Football teams of Athens. There are written many stories who have almost the same unhappy end, a hard punishment for the teams of Thessaloniki against theese of Athens. In Europe, theese examples have finished because they use every letter of their law to give justice. What should we do to earn the titles we diserve? So here is a strategic plan which, after 12 steps suggests the following: 1. Powerfull leader with vision- 2. Field areas- 3. Technical football team- 4. Cooperation with bigger teams of Europe- 5. Remaking relations with everyone- 6. Help position from polirtical & cultural sources of the city- 7.Use of marketing theory- 8. Help from the funs- 9. Revolution of morality against the money power of the center- 10. Relationship with businessmen from Greece and abroad

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εργασία αυτή πραγματεύεται τη στρατηγική σκέψη και προγραμματισμό που οφείλει να κυριαρχήσει στους ποδοσφαιρικούς συλλόγους της Θεσσαλονίκης ώστε να αντιμετωπίσουν τις κυρίαρχες ομάδες της Αθήνας και να φθάσουν με σοβαρές αξιώσεις σε επίπεδο πρωταθλητισμού. Έχει αρκετές ιδιαιτερότητες γιατί, από τη μια πλευρά, δεν απευθύνεται και δεν αντιπροσωπεύει καμιά συγκεκριμένη ομάδα- εταιρεία, ενώ από την άλλη είναι ακόμα και τώρα συγκεχυμένη η μορφή και το σχήμα που θα αντιμετωπίσει ή θα συνεργαστεί για να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ακόμα και αυτό είναι ένα ερωτηματικό: ποιο είναι το επιθυμητό αποτέλεσμα και κυρίως από ποιους είναι επιθυμητό; Το όλο εγχείρημα ξεκίνησε από καθαρά συναισθηματικούς λόγους. Ίσως και γι αυτό να «κουβαλάει» και όλες αυτές τις ιδιαιτερότητες. Ο καθένας καταλαβαίνει ότι ο σχεδιασμός οδηγεί τις επιχειρήσεις και είναι προαπαιτούμενος για την επιθυμητή κερδοφορία. Τι σημαίνει όμως άραγε Στρατηγικός Προγραμματισμός στο συναίσθημα; Η εργασία λοιπόν είναι φορτισμένη από μια μισαίωνη πορεία της πόλης γεμάτη: Διάθεση για διάκριση των ομάδων της αλλά και συνεχών αποτυχιών, Συχνή μη αναγνωρισμένη, υπάρχουσα ικανότητα αλλά και επαναλαμβανόμενης απογοήτευσης και πίκρας, Κρυφή πίστη για τις δυνατότητες της αλλά και απειλητικά εμφανιζόμενης αδικίας, Έντονη παρουσία σε πολιτιστικά και αθλητικά γεγονότα αλλά και απουσίας τίτλων για την πόλη, Ανάδειξη πολλών και σημαντικών ταλέντων και ομάδων αλλά οι τίτλοι να πηγαίνουν μόνο σε 3 ομάδες, γιατί «στο ποδόσφαιρό μετράει και η τύχη» Διάθεσης για αποκέντρωση απ όλες τις κυβερνήσεις της χώρας αλλά ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα μόνο σε μια πόλη, την πρωτεύουσα, Διακήρυξης από όλα τα ΜΜΕ ότι το ποδόσφαιρο είναι απλά ένα παιγνίδι (έστω ο άρχοντας των παιχνιδιών) αλλά και απόλυτης θεοποίησης του χρήματος, ερήμωσης της ποδοσφαιρικής υπαίθρου και δημιουργίας μιας νέας αθλητικής αστυφιλίας, στυγνής αγοραπωλησίας (καλύτερα πες κατ ανάγκην ξεπουλήματος), θαρρείς και τον άρχοντα τον κάνει το χρήμα, Αγώνα από πολλούς να δουλέψουν μέσα στα γήπεδα αλλά και προδοσίας και κακής διαχείρισης εκ των έσω, Μεράκι από τόσους ανθρώπους σε όλη τη χώρα για εξυγίανση του χώρου αλλά και έντονης παρουσίας του κράτους και ανθρώπων που συνεργάζονται με αυτό, Εν τέλει έναν τεράστιο πόθο για να πάρουμε αυτά που μας ανήκουν αλλά και μιζέριας γιατί από το συνεχές τίποτα πόση δύναμη να πάρεις; Και έτσι, δε χρειάζεται στρατηγική σκέψη για να το αντιληφθεί κανείς, η φτώχεια φέρνει γκρίνια, ξαφνικά ο εχθρός μου γίνεται ο διπλανός μου, η σύγκριση γίνεται με το γείτονα και σε παράπλευρα μεγέθη και όχι σε τίτλους, οι στόχοι γίνονται μικρότεροι,

συρρικνώνονται και οι ομάδες, γίνονται ευκολότερη λεία για όλους, επιτήδειοι αναλαμβάνουν θέσεις με σκοπό ίδια οφέλη, οδηγούν πιο βαθειά σε χρέη την ομάδα, σε μεγαλύτερη απογοήτευση τους οπαδούς, οι οπαδοί απογοητεύονται αλλά αντέχουν και πεισμώνουν, ελπίζουν για του χρόνου και πάλι η ίδια απογοήτευση, που και που μικρές χαρές για «αντιβίωση», ζουν για μια πιθανή χαρά από τον άρχοντα των αθλημάτων αλλά η ίδια φτώχεια γιατί ο άρχοντας έχει μόνο 3 πρίγκιπες. Κάποια στιγμή χάνεται ο στόχος, δεν υπάρχει πια ένα φως για να δεις ευοίωνα το μέλλον, η σκληρή εποχή σου βάζει τα όρια της και όλοι τα υιοθετούν χωρίς πολλή συζήτηση, οι απόψεις που κυριαρχούν στηρίζονται σ εκείνο το αφελές επιχειρηματικό αξίωμα: «όλα γίνονται με τα χρήματα», που αφοπλίζει όχι με την αλήθεια του αλλά με τον πόνο που σκορπάει, τείνουμε να πιστέψουμε ότι ένας επενδυτής είναι η μόνη λύση στο πρόβλημα που ταλανίζει την πόλη ποδοσφαιρικά, πιστεύουμε ότι για να φτιάξουμε μια καλή ομάδα απαιτούνται χρήματα και μόνον, άρα λοιπόν το να φτιαχτεί μια ομάδα πχ. Όπως αυτή των Κούδα, Σαράφη, Τερζανίδη, Παρίδη, κλπ ή των Πάλλα, Φοιρού, Χρηστίδη, Μπαλλή, Κούη, κλπ ή η παρουσία του Χατζηπαναγή, απαιτεί χρήματα και μόνον, ακόμα πιστεύουμε ότι έτσι θα χτυπήσουμε τους 3 πρίγκιπες, ξεχνώντας ότι οι παραπάνω αναφερθείσες ομάδες πήραν όλους και όλους 3 τίτλους εκ των οποίων μόνον ο ένας πρωτάθλημα, ενώ ο καλύτερος Έλληνας ποδοσφαιριστής (Β. Χατζηπαναγής) πήρε ένα κύπελλο μόνον. Γιατί πράγμα μιλάμε τελικά; Μήπως βαδίζουμε σε λάθος μονοπάτια και προσπαθούμε να μιμηθούμε λάθος πρότυπα; Μήπως τελικά, αφού και το θέμα συνηγορεί, έχουμε χάσει την μπάλα; Ας μη χανόμαστε σε απλουστευμένες σκέψεις που παίζουν στα γήπεδα των αντιπάλων. Ας μην χρησιμοποιούμε τα όπλα των δυνατών για να τους επιβληθούμε. Ας ψάξουμε λίγο περισσότερο τις καταστάσεις και τα γεγονότα για να πατήσουμε γερά στο ταξίδι που ονειρευόμαστε να ζήσουμε, Ας ξεφύγουμε όσο μπορούμε περισσότερο από τη μιζέρια βάζοντας στόχους. Ας μάθουμε να έχουμε υπομονή στο σχεδιασμό μας. Ας μην ενθουσιαζόμαστε εύκολα, αλλά και ας μην απογοητευόμαστε την επόμενη στιγμή και με το παραμικρό.

Ας αποκαλύψουμε με ειλικρίνεια στον εαυτό μας που είμαστε δυνατοί και που αδύναμοι. Ας αναγνωρίσουμε τους φίλους και τους εχθρούς μας και ας τους χειριστούμε κατάλληλα. Ας ψάξουμε για ευκαιρίες και απειλές και ας στρώσουμε το μέλλον που θέλουμε. Ας ορίσουμε το που θέλουμε να φτάσουμε, πότε και με ποια μέσα και ας ξεκινήσουμε την πορεία. Ας διαλέξουμε τους ανθρώπους που μπορούν και θέλουν να βοηθήσουν και ας τους δώσουμε να καταλάβουν καλά το όραμα για το οποίο θα παλέψουμε. Ας κάνουμε τον προϋπολογισμό μας για να δούμε πόσο θα μας κοστίσει και τι θα κερδίσουμε από αυτή την προσπάθεια (και μη σκεφτείτε μόνον τα χρήματα). Ας «κλέψουμε» κάτι από την τακτική των επιχειρήσεων που πρώτες από όλες είναι αυτές που έχουν κάνει τον αγώνα για επιβίωση, επιστήμη. ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΑΣ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΝΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΠΩΣ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΗΜΕΡΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΝ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΤΙΣ ΑΙΩΝΙΕΣ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΕΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ! Όχι πια προβληματισμοί του στυλ: πιστεύετε ότι μπορούμε να το καταφέρουμε; Όχι στην ηττοπάθεια που θέλει την πόλη μας φτωχομάνα και έτσι εξ ορισμού αδύναμη. Όχι διαμάχες που ανοίγουν κερκόπορτες. Όχι συμμαχίες που βλέπουν μόνο το σήμερα Όχι απογοήτευση στο πρώτο στραβοπάτημα. Όχι θεοποίηση των δυνατών παικτών. Όχι υποτίμηση των αδύνατων παραμέτρων. Χρειάζεται αναγνώριση, εκτίμηση, αξιοποίηση όλων των παραγόντων που εμπλέκονται στο θέμα με υπολογισμένες στρατηγικές και κινήσεις, χωρίς έπαρση και χωρίς φόβο. Στο κάτω- κάτω έχουμε να διδαχτούμε στρατηγική και θάρρος από έναν δικό μας στρατηγό, ίσως το μεγαλύτερο που έβγαλε η χώρα, που οραματίστηκε, έπεισε για το όραμα του και τελικά το υλοποίησε αντιμετωπίζοντας και αυτός πολύ δυνατότερους αντιπάλους.

Και για όσους θεωρούν ότι αυτά που λέμε είναι φιλοσοφίες απαντάμε πως αν ο Σωκράτης ήταν αυτός που κατέβασε τη φιλοσοφία από τα άστρα στη γη, ο Μέγας Αλέξανδρος εξύψωσε τη στρατηγική οργανωμένη σκέψη από τα πεδία των μαχών στη σφαίρα της τέχνης! Ας τον ακολουθήσουμε! 1.ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Η στρατηγική είναι η περιβάλλουσα και ο συνεκτικός κορμός των δραστηριοτήτων μιας εταιρείας, που κατατείνει στην ικανοποίηση συγκεκριμένων στόχων και διευκολύνει την προσαρμογή της, στις εκάστοτε συνθήκες του περιβάλλοντος δραστηριοποίησης. Είναι λοιπόν μια πολυδιάστατη έννοια που αποτελείται από επιμέρους σημαντικές παραμέτρους Βασικές διαστάσεις της έννοιας της Στρατηγικής Ορισμός του τελικού προϊόντος για τους συμμετέχοντες στην εταιρεία. Μέσο διαφοροποίησης των διοικητικών δραστηριοτήτων στο εταιρικό, επιχειρηματικό και λειτουργικό επίπεδο. Ανταπόκριση στις συνθήκες για την απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Ορισμός του ανταγωνιστικού πεδίου της εταιρείας. Μέσο καθορισμού του επιχειρησιακού σκοπού. Σχήμα συσχέτισης αποφάσεων. Ολοκληρωμένη διατύπωση της έννοιας της Στρατηγικής Μια πλατφόρμα που περιλαμβάνει καθολικά τις αποφάσεις, καθορίζει και αναδεικνύει των επιχειρησιακό σκοπό ως σύνολο μακροπρόθεσμων επιδιώξεων αλλά και απαιτούμενων δράσεων και πόρων για την επίτευξη των σκοπών, υποδεικνύει το επιχειρηματικό πεδίο στο οποίο είναι και πρέπει να είναι ο οργανισμός, κατατείνει στη διαμόρφωση διατηρήσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος προσδιορίζοντας την αντίδραση στις εσωτερικές και εξωτερικές συνθήκες για κάθε επιχειρηματική δράση, ενοποιεί τα επίπεδα λειτουργίας του οργανισμού (εταιρικό, επιχειρηματικό, λειτουργικό),και καθορίζει τις οικονομικές και άλλες απολαβές όλων των συμμετεχόντων. Πριν τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής πρέπει ο Διοικητής (Chief Executive Officer CEO) να τοποθετείται στα ακόλουθα ζητήματα: Σε ποιο βαθμό ανάλυσης θα παρουσιάζεται η στρατηγική στους ενδιαφερόμενους εντός και εκτός του οργανισμού; Η διεργασία της διαμόρφωσης στρατηγικής πρέπει να είναι τυποποιημένη ή όχι;

Η στρατηγική διαμορφώνεται με γνώμονα το μέλλον ή το παρελθόν; Η στρατηγική ακολουθεί μια σταθερή πορεία ή επηρεάζεται σε πραγματικό χρόνο; Αναλύοντας τα παραπάνω ξεχωρίζουμε τις διατυπώσεις της στρατηγικής σε: ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ- ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ Η στρατηγική διατυπώνεται ανοικτά εσωτερικά και εξωτερικά στον οργανισμό Η στρατηγική παράγεται από μια ευρεία συμμετοχική διεργασία Η στρατηγική χρησιμοποιείται για την οικοδόμηση ευρείας συναίνεσης γύρω από προτεινόμενες δράσεις ΤΥΠΙΚΗ - ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗ Η στρατηγική βασίζεται σε μια οριοθετημένη και αυστηρή διεργασία που προδιαγράφει τις στρατηγικές στα επίπεδα λειτουργίας Η στρατηγική βασίζεται σε διαπραγματεύσεις μεταξύ όλων των κυρίων συντελεστών ΠΡΟΟΡΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ Η στρατηγική είναι προϊόν σχημάτων δράσεων σε προηγούμενες αποφάσεις Η στρατηγική είναι ένα όχημα αλλαγών που διαμορφώνει νέους δρόμους δράσης ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΙΜΗ Η στρατηγική είναι κυρίως προκαθορισμένη Σε όλα τα προηγούμενα ζεύγη τύπων στρατηγικής ο επιτυχημένος στρατηγικός σχεδιασμός βρίσκεται στις ενδιάμεσες καταστάσεις. Ο επιτυχημένος στρατηγικός σχεδιασμός είναι εκείνος που είναι προσαρμοσμένος στις ιδιαιτερότητες της κάθε εταιρείας Έτσι στην περίπτωση μας, η ανάλυση έχει αποφασιστεί ότι θα φθάσει σε πλάνα, διαδικασίες, πρακτικές, κινήσεις και προϋπολογισμούς που σκοπό θα έχουν την εμπλοκή όλων των ενδιαφερομένων για την επίτευξη του στόχου. Επίσης έχει αποφασισθεί να κρατηθούν χαμηλοί τόνοι στο επαγγελματικό περιβάλλον κατά την εκπόνηση του σχεδίου. Στο θέμα της τυποποίησης ή μη, είμαστε σύμφωνοι να χρησιμοποιήσουμε όσες τυποποιημένες τεχνικές ή διεργασίες γνωρίζουμε και είναι ταιριαστές στο προϊόν και στον κλάδο, αλλά συγχρόνως θα προσπαθήσουμε να εκμεταλλευθούμε τυχόν ιδιαιτερότητες (σε σχέση με το προϊόν, τη γεωγραφική περιοχή δραστηριοποίησης, μάρκετινγκ, κλπ) για να στοχεύσουμε με περισσότερες πιθανότητες στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Είναι σαφές ότι ο γνώμονας του στρατηγικού σχεδιασμού θα είναι το μέλλον λαμβάνοντας όμως υπόψη μας πολύ σοβαρά την ιστορία αλλά και τα δεδομένα που μας δίνει το παρελθόν στο χώρο του αθλητισμού. Επίσης πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι ότι ο στρατηγικός προγραμματισμός αποτελεί ένα ζωντανό κείμενο πρωτεύουσας σημασίας και αυτό σημαίνει 2 πράγματα:

α) Είναι μια βαθιά μελέτη των δεδομένων του περιβάλλοντος και των ικανοτήτων των επιχειρούντων, που συνδυάζονται σε μια λεπτομερέστατη ανάλυση, που οδηγεί σε αποτελέσματα και προτάσεις που θα πρέπει να έχει αποφασιστεί από τους συμμετέχοντες ότι θα ακολουθήσουν, και β) Η επιχείρηση κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του παραπάνω προγράμματος πρέπει να έχει ανοιχτά τα μάτια της στο εξωτερικό, στο ανταγωνιστικό αλλά και στο εσωτερικό της περιβάλλον ώστε όταν παρουσιαστούν συνθήκες απρόσμενα διαφορετικές από αυτές που λαμβάνονται υπόψη στο πλάνο, να έχει τη δυνατότητα να αντιδράσει σε πραγματικό χρόνο με διαφοροποίηση περισσότερων ή λιγότερων στοιχείων του προγράμματος. ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΧΗ Από το σημείο αυτό και για όλο το κείμενο που ακολουθεί θα δεχθούμε ότι την εκπόνηση του παρακάτω σχεδιασμού θα αναλάβει μια «Εταιρεία» που θα αναφέρεται ακριβώς έτσι, ως εταιρεία. Η «Εταιρεία» αυτή μπορεί να είναι: είτε μια Π.Α.Ε. της πόλης της Θεσσαλονίκης, είτε μια ένωση ισχυρών ατόμων, ικανών να φέρουν αποτέλεσμα, είτε μια ένωση Π.Α.Ε., είτε όλα τα παραπάνω. Αυτό σημαίνει ότι όποια μορφή κι αν έχει η εταιρεία αυτή, το σίγουρο είναι ότι θα έχει δομή, στελέχη με διακριτούς ρόλους, στόχο το κέρδος που θα είναι άρρηκτα δεμένο με το συμφέρον της πόλης και εκτελεστικά όργανα, που θα έχουν σαφή ρόλο και ευθύνες για το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. 1.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ Οι αποφάσεις της εταιρείας ακολουθούν ένα σχήμα συσχέτισης αποφάσεων. Ο σκοπός της εταιρείας εκφράζεται με: Μακροπρόθεσμους στόχους Προγράμματα δράσης Προτεραιότητες κατανομής πόρων Η εταιρεία: - Διακριτοποιεί σαφώς τις επιχειρήσεις στις οποίες εμπλέκεται. - Αναγνωρίζει κατάλληλα τις επιχειρήσεις στις οποίες πρόκειται να εμπλακεί. - Διακρίνει τους κύριους ανταγωνιστές της. - Επιχειρεί να ανταπεξέλθει στις κινήσεις τους. - Έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζει δυναμικά την στρατηγική της σε αλλαγές του περιβάλλοντος. - Αναγνωρίζει την ισχύ και τις αδυναμίες της.

- Προσπαθεί να επιτύχει ένα διατηρήσιμο μακρόχρονα πλεονέκτημα έναντι των κυριότερων ανταγωνιστών της σε κάθε μια από τις κύριες επιχειρήσεις της. Η εταιρεία σαφώς αναγνωρίζει τις διαφορετικές διοικητικές δραστηριότητες που ενέχει: 1. Το εταιρικό επίπεδο 2. Το επιχειρηματικό επίπεδο 3. Το λειτουργικό επίπεδο Επίσης η εταιρεία ορίζει το οικονομικό και μη οικονομικό όφελος, που επιδιώκει να προσπορίσει στους συντελεστές της Υπάρχουν ωστόσο κάποιες γενικές συνιστώσες που είναι κοινές σε όλες τις περιπτώσεις στρατηγικού σχεδιασμού, όπως: - Τα επίπεδα λειτουργίας του οργανισμού - Οι ενέργειες σε κάθε επίπεδο λειτουργίας - Η διαδοχή των ενεργειών σε κάθε επίπεδο λειτουργίας Εταιρικό: Αφορά αποφάσεις κεντρικού στρατηγικού χαρακτήρα που λαμβάνονται στο υψηλό επίπεδο διοίκησης της εταιρείας. Επιχειρηματικό: Αφορά τις κύριες ενέργειες που αποσκοπούν στη διατήρηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος σε όλες τις δραστηριότητες της εταιρείας. Λειτουργικό: Αφορά τις λειτουργικές απαιτήσεις για τη σύνθεση των επιχειρηματικών δράσεων της εταιρείας αλλά και τη δημιουργία δυναμικού για την ανάπτυξη μελλοντικού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος της εταιρείας. 2. Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Κάθε μονάδα σε κάθε επίπεδο λειτουργίας του οργανισμού συσχετίζεται με κάποιο στοιχείο (πρόγραμμα δράσης, στόχο, κλπ.) της στρατηγικής. Η διαμόρφωση της στρατηγικής δεν είναι από κάτω προς τα πάνω ή από πάνω προς τα κάτω αλλά συνδυαστική ενεργειών από όλα τα επίπεδα λειτουργίας προς τη διαχείριση για θέματα που θέτει η τελευταία. 2.1 ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Τα πλεονεκτήματα που αποκτά η εταιρεία χρησιμοποιώντας στρατηγικό σχεδιασμό κατά την ανάπτυξη της είναι :

Ενοποίηση των εταιρικών κατευθύνσεων που επιτυγχάνεται με τη συνεργασία όλων των διαχειριστών σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να διαμορφωθούν στρατηγικοί στόχοι. Βέλτιστη διάκριση τομέων στον οργανισμό που επιτυγχάνεται αντιστοιχίζοντας τα αποτελέσματα της διεργασίας με τις απαιτούμενες μονάδες υλοποίησης της στρατηγικής Καθορισμός θεμάτων λειτουργίας του οργανισμού που επιτυγχάνεται δια της οριζόμενης διαδοχής και των συνακόλουθων χρονοδιαγραμμάτων των διαφόρων ενεργειών υλοποίησης της στρατηγικής Παροχή σχήματος κατάρτισης, αλληλεπίδρασης και ανταλλαγής ιδεών για τους διαχειριστές της εταιρείας σε θέματα διαμόρφωσης στρατηγικής. 2.2 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ Κίνδυνος υπερβολικής γραφειοκρατίας. Η αντιμετώπισή του μπορεί να γίνει με έναν από τους ακόλουθους τρόπους: Γενικός επανέλεγχος των ενεργειών της διεργασίας σε μεγάλες περιόδους (π.χ. 5ετία) (στο ενδιάμεσο οι απαραίτητες παρεμβάσεις μπορούν να είναι περιορισμένες και σε χαμηλό επίπεδο) Επιλογή και εστίαση στις μονάδες που απαιτούν μεγαλύτερη προσοχή λόγω μεταβολής στις εσωτερικές ή εξωτερικές συνθήκες Επιλογή και εστίαση σε κάποιο ειδικό θέμα στρατηγικής (π.χ. κανάλια διανομής, βελτίωση παραγωγικότητας, κλπ.) που θα απασχολήσει τους διαχειριστές στο άμεσο μέλλον Έλλειψη ομογενοποίησης με τα άλλα εταιρικά συστήματα διαχείρισης. Η αντιμετώπισή του μπορεί να γίνει με τον ακόλουθο τρόπο: Αποφυγή δημιουργίας ενός τμήματος στρατηγικού σχεδιασμού αλλά συγκρότηση ενός σχήματος από διαχειριστές σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του οργανισμού. Ημερολογιακή εξέλιξη της διεργασίας Το μοντέλο υπονοεί μια χρονική αλληλουχία των επιμέρους διαδικασιών σε μια ημερολογιακή βάση. Προκειμένου να αρθεί αυτός ο περιορισμός μπορεί να εφαρμοστεί η διεργασία των επιμέρους προγραμμάτων. Επιμέρους προγράμματα που αφορούν ζητήματα στρατηγικής και μπορούν να αναπτύσσονται στα διάφορα επίπεδα λειτουργίας σε όλη τη διάρκεια του χρόνου

και σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα αυτά να ομογενοποιούνται και να ενσωματώνονται στην στρατηγική. Περιορισμοί λόγω ιεραρχίας Οι ιεραρχικές δομές γίνονται σταδιακά χαλαρότερες και αντικαθίστανται από συνεργατικές δομές και δικτυακές δράσεις εντός της εταιρείας. Η εισαγωγή της τεχνολογίας και η μεγαλύτερη διάχυση της πληροφορίας συνεργεί στον περιορισμό των προβλημάτων λόγω της ιεραρχίας. Προσανατολισμός σε μακρόχρονο γενικό σχεδιασμό μέσα από καθορισμένη διεργασία Το βασικό πρόβλημα που ανακύπτει είναι κατά πόσο η εταιρεία μπορεί να ανταποκριθεί σε ειδικές συνθήκες, ευκαιρίες ή απαιτήσεις που προκύπτουν στην πορεία του χρόνου. Συγκυριακός Σχεδιασμός Αφορά την ανταπόκριση της εταιρείας σε μη αναμενόμενες εξελίξεις που επηρεάζουν τμήμα της και όχι τη συνολική πορεία. Η επί μέρους μελέτη λοιπόν της στρατηγικής γίνεται: Ως Ορισμός του τελικού προϊόντος για τους συμμετέχοντες στην εταιρεία Συμμετέχοντες: οποιοσδήποτε απολαμβάνει τα οφέλη ή επιβαρύνεται τις δαπάνες από τη δραστηριότητα της εταιρείας με άμεσο ή έμμεσο τρόπο. Π.χ. : μέτοχοι, υπάλληλοι, στελέχη, πελάτες, προμηθευτές, κ.ά Τελικό προϊόν: οικονομικό ή μη οικονομικό αποτέλεσμα από τη δραστηριότητα της εταιρείας Η διάσταση αυτή καθιστά την στρατηγική ως μέσο υλοποίησης κοινωνικών συμβάσεων, δηλαδή ως εργαλείο διαμόρφωσης εταιρικής κουλτούρας, οργάνωσης και δράσης που ανταποκρίνεται ταυτόχρονα στις απαιτήσεις όλων των συμμετεχόντων στη δραστηριότητα της εταιρείας. Παράλειψη αυτής της διάστασης στη θεώρηση της στρατηγικής συνεπάγεται την απώλεια ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος στην αγορά. Ως Μέσο διαφοροποίησης των καθηκόντων διοίκησης στα τρία επίπεδα του οργανισμού Τα τρία επίπεδα έχουν διαφορετικές απαιτήσεις διοίκησης: Εταιρικό: ευθύνη υλοποίησης του στόχου του συνόλου του οργανισμού, επικύρωση ιδεών και προτάσεων, γενική κατανομή πόρων. Επιχειρηματικό: ευθύνη διατήρησης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρησιακών μονάδων του οργανισμού. Λειτουργικό: ευθύνη ανάπτυξης ικανοτήτων σε όλους τους τομείς του οργανισμού που συμβάλλουν στη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας

Ο συνδυασμός των αποτελεσμάτων σε κάθε επίπεδο και η συναρμογή τους εμπίπτουν στην έννοια της στρατηγικής. Ως Ανταπόκριση στις συνθήκες για την απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα προσδιορίζεται από την εις βάθος κατανόηση των εσωτερικών και εξωτερικών επιδράσεων του οργανισμού. Εσωτερικές επιδράσεις: Πλεονεκτήματα και Αδυναμίες που προκύπτουν από την αποτίμηση των ικανοτήτων του οργανισμού Εξωτερικές επιδράσεις: Ευκαιρίες και Απειλές που προκύπτουν από την αναγνώριση των χαρακτηριστικών της αγοράς (π.χ. τάσεις, ανταγωνιστές, κλπ.) Η στρατηγική ενοποιεί τα συμπεράσματα από την κατανόηση των επιδράσεων Ως Ορισμός του ανταγωνιστικού πεδίου της εταιρείας Απαντήσεις στα θεμελιώδη επιχειρηματικά ερωτήματα: 1. Σε ποιο επιχειρηματικό πεδίο εμπίπτει η εταιρεία; 2. Σε ποιο επιχειρηματικό πεδίο θα πρέπει να εμπίπτει η εταιρεία; Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά καθορίζουν: 1. Την οργανωτική δομή του οργανισμού. 2. Τον καθορισμό των ευθυνών των στελεχών. 3. Τη διάκριση σε επιμέρους επιχειρηματικούς στόχους. 4. Τη διαχείριση και ενοποίηση των επιμέρους επιχειρηματικών στόχων (χαρτοφυλάκιο) σε ένα κοινό σκοπό. 5. Τις ανταγωνιστικές δράσεις για την επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων. Ως Μέσο καθορισμού του επιχειρησιακού σκοπού Η στρατηγική είναι το μέσο του καθορισμού των απαιτούμενων δράσεων και πόρων για την επίτευξη των σαφώς προσδιοριζόμενων μακροπρόθεσμων επιδιώξεων και σκοπών ενός οργανισμού. Μακροπρόθεσμες επιδιώξεις: Αναλλοίωτες όσο δεν διαφοροποιούνται οι εσωτερικές ή οι εξωτερικές συνθήκες Απαιτούμενες δράσεις: Προσαρμόσιμες στις τρέχουσες συνθήκες αποσκοπώντας στην επίτευξη των επιδιώξεων Απαιτούμενοι πόροι: Κατανομή σύμφωνα με τις επιδιώξεις σε επιμέρους δράσεις και μακροπρόθεσμους στόχους.

Ως Σχήμα συσχέτισης αποφάσεων Η στρατηγική ως κορμός της συνολικής λειτουργίας του οργανισμού. Η στρατηγική ταυτίζεται με τον τρόπο λήψης των αποφάσεων και επομένως ενυπάρχει πάντοτε σε οποιονδήποτε οργανισμό ανεξάρτητα από το αν διατυπώνεται ρητά ή όχι. Η στρατηγική είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δράση καθώς αποτελεί το σύνολο των αποφάσεων που υλοποιούν τη δράση Δυνατότητα μελέτης της στρατηγικής στο παρελθόν Δυνατότητα εντοπισμού σφαλμάτων στρατηγικής και διόρθωσής τους. Το ζητούμενο λοιπόν στον στρατηγικό προγραμματισμό που ακολουθεί είναι η ανάπτυξη της εταιρείας που θα φανεί με δείκτες αναγνωρισιμότητας όσο και με οικονομικούς δείκτες.

3. ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ TOY ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 3.1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΩΡΟ Τα πρώτα χρόνια και ο ΣΕΓΑΣ Το ποδόσφαιρο πρώτο εμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1894 και άρχισε να διαδίδεται μετά την Ολυμπιάδα του 1896 που συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα των αγώνων. Πολλοί σύλλογοι άρχισαν να ιδρύουν τμήματα ποδοσφαίρου ενώ ιδρύθηκαν και οι πρώτοι αμιγώς ποδοσφαιρικοί σύλλογοι. Τα πρώτα χρόνια, έως το 1922, το ελληνικό ποδόσφαιρο υπαγόταν στον Σ.Ε.Γ.Α.Σ., ο οποίος έκανε και τις πρώτες προσπάθειες για διοργάνωση πανελλήνιου πρωταθλήματος. Η προσπάθεια ευδοκίμησε το 1906 με την διοργάνωση του πρώτου πρωταθλήματος με την συμμετοχή του Εθνικού Αθηνών, Πανελλήνιου και Πειραϊκού. Μέχρι το 1912 διοργανώνεται συνεχώς πρωτάθλημα με συμμετοχή πάντα ομάδων, άλλοτε τριών άλλοτε έξι (1910), από την Αττική αφού η μετακίνηση από την επαρχία στην πρωτεύουσα την εποχή εκείνη ήταν πολύ δύσκολη. Λόγω έλλειψης στοιχείων δεν είναι διευκρινισμένο πλήρως αν τα διοργάνωσε όλα τα πρωταθλήματα ο ΣΕΓΑΣ ή κάποια από αυτά τα σωματεία. Οι πρωταθλήτριες αυτής της περιόδου είναι οι παρακάτω [1][2] : Περίοδος Πρωταθλητής 1906 Εθνικός Αθηνών 1907 Εθνικός Αθηνών 1908 Π.Ο. Γουδί 1909 Πειραϊκός Σύνδεσμος 1910 Π.Ο. Γουδί 1911 Παναθηναϊκός Α.Ο. [3] 1912 Π.Ο. Γουδί Δεύτερη περίοδος και η ΕΠΣΕ Το 1912 ο ΣΕΓΑΣ διοργανώνει το τελευταίο πρωτάθλημα αφού μεσολαβούν οι Βαλκανικοί πόλεμοι και όλοι οι αθλητικοί σύλλογοι αδρανούν. Το 1922-23 έγινε μια νέα προσπάθεια για διοργάνωση πανελλήνιου πρωταθλήματος με την δημιουργία της Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Ελλάδος (ΕΠΣΕ). Η νέα ένωση διοργάνωσε πρωτάθλημα για πρώτη φορά με συμμετοχή συλλόγων εκτός Αττικής με την συμμετοχή αυτών της Θεσσαλονίκης. Η προσπάθεια όμως αντιμετώπισε πολλά προβλήματα, όπως μετακινήσεις, οικονομικά και αδυναμία των ποδοσφαιριστών να απουσιάσουν από τις δουλείες τους για πολλές μέρες, έτσι έγινε ένας αγώνας για την ανάδειξη του πρωταθλητή ανάμεσα στον πρωταθλητή Αθηνών-Πειραιώς και αυτόν της Θεσσαλονίκης. Έτσι ο Πειραϊκός Σύνδεσμος νικώντας τον Άρη Θεσσαλονίκης με 3-1 αναδείχτηκε πρωταθλητής Ελλάδος. Η προσπάθεια δεν συνεχίστηκε αφού η ένωση διαλύθηκε την ίδια χρονιά. [4][5]

περίοδος πρωταθλητής 1922 Πειραϊκός Σύνδεσμος Το σημερινό πρωτάθλημα Το 1926, 14 Νοεμβρίου, ιδρύεται η Ελληνική ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και κηρύσσει Πανελλήνιο πρωτάθλημα το 1927-28. Το πρώτο πρωτάθλημα όμως δεν συμμετείχαν οι Ολυμπιακός, ΑΕΚ και Παναθηναϊκός λόγω προστριβών με την ΕΠΟ. Οι πρώτες διοργανώσεις της ΕΠΟ γίνονταν με ομάδες της Αθήνας και Θεσσαλονίκης αποκλείοντας τις επαρχιακές. Αρχικά γίνονταν τα τοπικά πρωταθλήματα Αθήνας, Πειραιά και Θεσσαλονίκης, στην τελική φάση προκρίνονταν άλλοτε ο πρώτες άλλοτε οι δύο ή οι τρεις πρώτοι. Την αγωνιστική περίοδο 1930-31 έγινε προσπάθεια δημιουργίας εθνικής κατηγορίας η οποία άντεξε μέχρι το 1937 αντιμετωπίζοντας πολλά προβλήματα και συχνές αλλαγές στο σύστημα διεξαγωγής. Για πρώτη φορά επαρχιακές ομάδες συμμετείχαν το 1953-54, αυτές ήταν η Παναχαΐκή και η Γ.Σ. Νίκη Βόλου. Το 1959-1960 δημιουργείτε μόνιμη κατηγορία, Α εθνική, και το 1979-80 το Ελληνικό ποδόσφαιρο γίνετε επαγγελματικό και η Ε.Π.Α.Ε. έχει την ευθύνη της διοργάνωσης του. Με νομοσχέδιο που κατατέθηκε στην βουλή στις 19 Ιανουαρίου 1979 οι σύλλογοι μετατρέπονται σε ΠΑΕ και γίνονται επαγγελματικοί. Ταυτόχρονα επιχειρηματίες και εφοπλιστές αναλαμβάνουν τις νέες ΠΑΕ αποκτώντας τα πλειοψηφικά πακέτα των μετοχών, πρώτος πρόεδρος της ΕΠΑΕ ήταν ο Μάκης Ιθακήσιος. Την αγωνιστική περίοδο 2006-07 διαλύεται η ΕΠΑΕ και ιδρύεται η Σούπερ Λίγκα η οποία αναλαμβάνει και την διοργάνωση του έως σήμερα. Περίοδος Πρωταθλητής 1927-28 Α.Σ. Άρης 1928-29 δεν διεξήχθη 1929-30 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1930-31 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1931-32 Α.Σ. Άρης 1932-33 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1933-34 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1934-35 δεν διεξήχθη 1935-36 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1936-37 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1937-38 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1938-39 Α.Ε.Κ. 1939-40 Α.Ε.Κ. 1940-45 δεν διεξήχθη [6] 1945-46 Α.Σ. Άρης 1946-47 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1947-48 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1948-49 Παναθηναϊκός Α.Ο.

1949-50 δεν διεξήχθη 1950-51 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1951-52 δεν διεξήχθη 1952-53 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1953-54 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1954-55 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1955-56 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1956-57 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1957-58 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1958-59 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. Α Εθνική Περίοδος Πρωταθλητής 1959-60 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1960-61 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1961-62 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1962-63 Α.Ε.Κ. 1963-64 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1964-65 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1965-66 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1966-67 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1967-68 Α.Ε.Κ. 1968-69 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1969-70 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1970-71 Α.Ε.Κ. 1971-72 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1972-73 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1973-74 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1974-75 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1975-76 Π.Α.Ο.Κ. 1976-77 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1977-78 Α.Ε.Κ. 1978-79 Α.Ε.Κ. 1979-80 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1980-81 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1981-82 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1982-83 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π.

1983-84 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1984-85 Π.Α.Ο.Κ. 1985-86 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1986-87 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1987-88 Α.Ε. Λάρισα 1988-89 Α.Ε.Κ. 1989-90 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1990-91 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1991-92 Α.Ε.Κ. 1992-93 Α.Ε.Κ. 1993-94 Α.Ε.Κ. 1994-95 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1995-96 Παναθηναϊκός Α.Ο. 1996-97 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1997-98 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1998-99 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 1999-00 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 2000-01 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 2001-02 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 2002-03 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 2003-04 Παναθηναϊκός Α.Ο. 2004-05 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 2005-06 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 2006-07 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. 2007-08 Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. Σύνολο τίτλων Σύλλογος Τίτλοι Χρονιές Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. Παναθηναϊκός Α.Ο. 36 20 Α.Ε.Κ. 11 Α.Σ. Άρης 3 1928, 1932, 1946 Π.Ο. Γουδί 3 1908, 1910, 1912 1931, 1933, 1934, 1936, 1937, 1938, 1947, 1948, 1951, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1966, 1967, 1973, 1974, 1975, 1980, 1981, 1982, 1983, 1987, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2005, 2006, 2007, 2008 1911, 1930, 1949, 1953, 1960, 1961, 1962, 1964, 1965, 1969, 1970, 1972, 1977, 1984, 1986, 1990, 1991, 1995, 1996, 2004 1939, 1940, 1963, 1968, 1971, 1978, 1979, 1989, 1992, 1993, 1994

Π.Α.Ο.Κ. 2 1976, 1985 Εθνικός Γ.Σ. 2 1906, 1907 Πειραϊκός Σύνδεσμος 2 1909, 1922 Α.Ε. Λάρισα 1 1988 Σύνολο τίτλων από την ίδρυση της ΕΠΟ Σύλλογος Τίτλοι Χρονιές Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. Παναθηναϊκός Α.Ο. 36 19 Α.Ε.Κ. 11 Α.Σ. Άρης 3 1928, 1932, 1946 Π.Α.Ο.Κ. 2 1976, 1985 Α.Ε. Λάρισα 1 1988 Συμμετοχές ομάδων στην Α Εθνική 1931, 1933, 1934, 1936, 1937, 1938, 1947, 1948, 1951, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1966, 1967, 1973, 1974, 1975, 1980, 1981, 1982, 1983, 1987, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2005, 2006, 2007, 2008 1930, 1949, 1953, 1960, 1961, 1962, 1964, 1965, 1969, 1970, 1972, 1977, 1984, 1986, 1990, 1991, 1995, 1996, 2004 1939, 1940, 1963, 1968, 1971, 1978, 1979, 1989, 1992, 1993, 1994 Το ελληνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου άρχισε να διεξάγεται με την μορφή εθνικής κατηγορίας την περίοδο 1959-60. Έως τότε διεξαγόταν με την μορφή προκριματικών ομίλων. Οι ομάδες που προκρίνονταν απ' αυτούς συγκροτούσαν στην συνέχεια την τελική φάση του πρωταθλήματος. Οι μόνες ομάδες που συμμετέχουν ανελλιπώς στα πρωταθλήματα της πρώτης εθνικής από την καθιέρωσή τους είναι οι Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, ΑΕΚ και ΠΑΟΚ, ενώ ο Ηρακλής έχει απουσιάσει μόνο μία φορά. Ακολουθούν σε παρουσίες οι Άρης και Πανιώνιος. Σύλλογος Συμ. Ολυμπιακός 50 Παναθηναϊκός 50 Α.Ε.Κ. 50 Π.Α.Ο.Κ. 50 Ηρακλής 49 Άρης 48 Πανιώνιος 48 Απόλλων Αθηνών 37 Εθνικός Πειραιώς 36

Ο.Φ.Η. 36 Παναχαϊκή 26 Λάρισα 24 Αιγάλεω 23 Πανσερραϊκός 23 Δόξα Δράμας 20 Απόλλων Καλαμαριάς 20 Ξάνθη 20 Πιερικός 16 Καβάλα 16 Ιωνικός 16 Προοδευτική 15 ΠΑΣ Γιάννενα 15 Βέροια 12 Καστοριά 10 Αθηναϊκός 9 Λεβαδειακός 9 Ατρόμητος Αθηνών 8 Ολυμπιακός Βόλου 8 Φωστήρας 7 Καλαμάτα 7 Πανηλειακός 7 Τρίκαλα 7 Παναιγιάλειος 6 Νίκη Βόλου 5 Κόρινθος 5 Εδεσσαϊκός 5 Βύζας Μεγάρων 4 Ακράτητος 4 Εθνικός Αστέρας 4 Καλλιθέα 4 Εργοτέλης 4 Ρόδος 4 Πανελευσινιακός 3 Διαγόρας 3 Ολυμπιακός Λευκωσίας 3 Παναιτωλικός 2 Χαλκηδόνα 2 Κέρκυρα 2 Αστέρας Τρίπολης 2

Πανθρακικός 1 Θρασύβουλος 1 Μακεδονικός 1 Α.Ε. Λεμεσού 1 Λάρνακα 1 Ομόνοια Λευκωσίας 1 Α.Π.Ο.Ε.Λ. 1 Παγκορινθιακός 1 Α.Ε. Νικαίας 1 Φ.Α.Σ. Νάουσα 1 Μέγας Αλέξανδρος Κατερίνης 1 Θερμαϊκός 1 Ατρόμητος Πειραιώς 1 Α.Ο. Χαλκίδα 1 Ολυμπιακός Χαλκίδας 1 Συμμετοχές ομάδων στην Α Εθνική ανά περιφέρεια 20 συνολικά ομάδες από την Αττική έχουν συμμετάσχει στα πρωταθλήματα της πρώτης εθνικής. Ακολουθούν σε εκπροσώπηση οι ομάδες από την Μακεδονία (εκτός Θεσσαλονίκης) και μετά αυτές της Πελοποννήσου. Παρακάτω παρουσιάζονται οι συμμετοχές των ομάδων ανά "ποδοσφαιρική" περιφέρεια. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΟΜΑΔΕΣ Αττική 21 Μακεδονία 9 Πελοπόννησος 7 Θεσσαλονίκη 6 Θεσσαλία 4 Στερεά Ελλάδα 4 Κρήτη 2 Θράκη 2 Νησιά Αιγαίου 2 Ήπειρος 1 Νησιά Ιονίου 1 * Συμμετείχαν και 5 ομάδες απο την Κύπρο Συμμετοχές ελληνικών ομάδων στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις Η Ελλάδα άρχισε να συμμετέχει στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις την αγωνιστική περίοδο 1959-1960, αρχικά στο κύπελλο πρωταθλητριών, με πρώτο εκπρόσωπο τον Ολυμπιακό. Στο κύπελλο UEFA (στην πρώιμη μορφή του) άρχισε να συμμετέχει την περίοδο 1961-62 με πρώτο εκπρόσωπο τον Ηρακλή. Η πρώτη συμμετοχή της Ελλάδας στο κύπελλο

κυπελλούχων ήταν την περίοδο 1963-64 με πρώτο εκπρόσωπο τον Ολυμπιακό. Η πορεία των ελληνικών ομάδων στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις την δεκαετία του 60 ήταν πολύ κακή. Την δεκαετία του 70 η παρουσία των ελληνικών ομάδων βελτιώθηκε αισθητά, με αποκορύφωμα την συμμετοχή του Παναθηναϊκου στον τελικό του κυπέλλου πρωταθλητριών το 1971, και την συμμετοχή της ΑΕΚ στα ημιτελικά του κυπέλλου UEFA το 1977. Την δεκαετία του 80 οι πορείες των ελληνικών ομάδων ήταν μέτριες με εξαίρεση την συμμετοχή του Παναθηναϊκού στα ημιτελικα του κυπέλλου πρωταθλητριών το 1985. Τις δεκαετίες του 90 και του 2000 η παρουσία των ελληνικών ομάδων βελτιώθηκε σημαντικά, χωρίς όμως κάποια αξιόλογη πορεία, με εξαίρεση αυτή του Παναθηναικού στο κυπέλλο πρωταθλητριών το 1996. Στις Ευρωπαϊκές διοργανώσεις έχουν συμμετάσχει συνολικά 17 ελληνικές ομάδες. [7] Συμμετοχές (και αναμετρήσεις) των ελληνικών ομάδων στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις Σύλλογος Κυπ. Πρωτ. UEFA [8] Κυπ. Κυπ. Ολυμπιακός 23 (104) 14 (44) 8 (30) Παναθηναϊκός 22 (131) 15 (64) 7 (22) ΑΕΚ 14 (62) 20 (88) 6 (22) ΠΑΟΚ 3 (8) 19 (66) 6 (18) Λάρισα 1 (2) 2 (4) 2 (8) Άρης 0 (0) 15 (48) 1 (2) Ηρακλής Γ.Σ. 0 (0) 8 (18) 1 (2) Πανιώνιος 0 (0) 6 (24) 2 (10) ΟΦΗ 0 (0) 4 (18) 1 (4) Ξάνθη 0 (0) 3 (6) 0 (0) Αιγάλεω 0 (0) 1 (6) 0 (0) Παναχαϊκή 0 (0) 1 (4) 0 (0) Απόλλων Αθηνών 0 (0) 1 (2) 0 (0) Ιωνικός 0 (0) 1 (2) 0 (0) Ατρόμητος Αθηνών 0 (0) 1 (2) 0 (0) Καστοριά 0 (0) 0 (0) 1 (2) Αθηναϊκός 0 (0) 0 (0) 1 (2) Πορεία ελληνικών ομάδων στο κύπελλο πρωταθλητριών Η Ελλάδα άρχισε να συμμετέχει στην διοργάνωση του κυπέλλου πρωταθλητριών ομάδων Ευρώπης την αγωνιστική περίοδο 1959-60, με πρώτο εκπρόσωπο τον Ολυμπιακό. Μόνο 5 ομάδες έχουν εκπροσωπήσει την Ελλάδα σε αυτή την διοργάνωση, ο Ολυμπιακός, ο Παναθηναϊκός, η ΑΕΚ, ο ΠΑΟΚ και η Λάρισα.

Η καλύτερη πορεία ελληνικής ομάδας στο κύπελλο πρωταθλητριών είναι η πορεία του Παναθηναϊκού την χρονιά 1970-71 ο οποίος έφτασε μέχρι τον τελικό όπου ηττήθηκε από τον Άγιαξ με 2-0. Δύο φορές ο Παναθηναϊκός έχει φτάσει στα ημιτελικά του θεσμού. Την χρονιά 1984-85 όπου αποκλείστηκε από την Λίβερπουλ με δύο ήττες (1-0 και 4-0). Επίσης την χρονιά 1995-96 όπου αποκλείστηκε από τον Άγιαξ καθώς νίκησε μεν 1-0 στην Ολλανδία αλλά ηττήθηκε με σκορ 3-0 στην Αθήνα Τρεις φορές έχουν φτάσει ελληνικές ομάδες στα προημιτελικά του θεσμού. Η ΑΕΚ την χρονιά 1968-69 όπου αποκλείστηκε από την Τσεχοσλοβακική Σπάρτακ Τρνάβα φέρνοντας αποτελέσματα 1-2 και 1-1. Ο Ολυμπιακός την χρονιά 1998-99 όπου αποκλείστηκε από την Γιουβέντους με αποτελέσματα 1-2 και 1-1. Ο Παναθηναϊκός την χρονιά 2001-02 οπού αποκλείστηκε από την Μπαρτσελόνα με νίκη 1-0 και ήττα 3-1. Συγκεντρωτικά η πορεία των ελληνικών ομάδων στο κύπελλο Πρωταθλητριών [9] Σύλλογος Παρου σίες Ολυμπιακ ός Παναθην αϊκός Αγώ νες Ν Ι Η ΤΕΡ Μ 2 5 4 9 122-172 Αγων. Περίοδοι 1960,1967,1968,1974,1975,1976,1981,1982,1983, 1984,1988,1998,1999, 23 104 3 0 2000,2001,2002,2003,2004,2005,2006,2007,2008, 2009 1961,1962,1963,1965,1966,1970,1971,1973,1978, 22 131 4 3 5 153-1985,1987,1991,1992, 2 8 1 175 1996,1997,1999,2001,2002,2004,2005,2006,2009 1964,1969,1972,1979,1980,1990,1993,1994,1995, ΑΕΚ 14 62 1 2 2 71-2000,2003,2004,2007 6 0 6 98 2008 ΠΑΟΚ 3 8 1 1 6 5-16 1977, 1986, 2005 Λάρισα 1 2 1 0 1 3-3 1989 Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επίσημο site Super League Πρωταθλητές Πρώτοι σκόρερ ανά σεζόν Στατιστικά Super League Παραπομπές 1. Βιβλίο100 χρόνια ποδόσφαιρο Γιάννης Διακογιάννης ISBN 960-8460-08-5 Σελίδες 5,6,7 Βιβλίο Γκολ 2000 Ένας αιώνας ποδόσφαιρο Εκδοση Πελεκάνος 2000 Ανδρέα Μπόμπη σελίδες 38,39,40,41 Βιβλίο Ιστορία του Ολυμπιακού Έκδοση Γ.Χ. Αλεξανδρής 1998 Τόμος Α σελίδες 4,5,8

Βιβλίο Παναθηναικός 90 χρόνια ιστορικής πορείας 1998 Έκδοση Γ Γεωργιάδης Ε.Π.Ε. σελίδες 14,15,16,18,87 2. Το βήμα 3. Τότε ο Π.Α.Ο. ονομαζόταν Πανελλήνιος Ποδοσφαιρικός Όμιλος, ονομασία την οποία διατήρησε μέχρι το 1924 όταν και με απόφαση του δ.σ. άλλαξε στο σημερινό. 4. Βιβλίο100 χρόνια ποδόσφαιρο Γιάννης Διακογιάννης ISBN 960-8460-08-5 Σελίδες 5,6,7 Βιβλίο Γκολ 2000 Ένας αιώνας ποδόσφαιρο Εκδοση Πελεκάνος 2000 Ανδρέα Μπόμπη σελίδες 38,39,40,41 Βιβλίο Ιστορία του Ολυμπιακού Έκδοση Γ.Χ. Αλεξανδρής 1998 Τόμος Α σελίδες 4,5,8 Βιβλίο Παναθηναϊκός 90 χρόνια ιστορικής πορείας 1998 Έκδοση Γ Γεωργιάδης Ε.Π.Ε. σελίδες 14,15,16,18,87 5. Το βήμα 6. Την περίοδο 1940-41 και 1942-43 διεξήχθησαν πρωταθλήματα τα οποία διακόπηκαν πριν ολοκληρωθούν. Μέχρι τότε προηγείτο η ΑΕΚ η οποία διεκδικεί να τις κατοχυρωθούν και επίσημα αυτά τα πρωταθλήματα 7. O Ολυμπιακός, ο Παναθηναϊκός, η ΑΕΚ και ο ΠΑΟΚ έχουν συμμετάσχει μέσα στην ίδια αγωνιστική περίοδο και στο κύπελλο πρωταθλητριών και στο UEFA, λόγω αποκλεισμού τους από τον τρίτο προκριματικό γύρο του κυπέλλου πρωταθλητριών ή γιατί τερμάτισαν τρίτοι στην φάση των ομίλων 8. Συμπεριλαμβάνονται και οι συμμετοχές στο κύπελλο εκθέσων 9. Πηγή:[1] Κύπελλο Ελλάδος ποδοσφαίρου αντρών Το κύπελλο Ελλάδος στο ποδόσφαιρο διοργανώνεται από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και είναι η δεύτερη σημαντικότερη διοργάνωση μετά το πρωτάθλημα Α εθνικής. Συμμετέχουν μόνο ομάδες από τις τρεις Εθνικές κατηγορίες Α, Β, και Γ. Παλιότερα στα προκριματικά διεξάγονταν διπλοί αγώνες μέχρι τον τελικό που γίνεται σε έναν αγώνα. Τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί ένα πιο σύνθετο σύστημα διεξαγωγής. Σημερινός κάτοχος του τροπαίου είναι ο Ολυμπιακός, ο οποίος στον τελικό στις 17 Μαΐου του 2008 κέρδισε τον Άρη στο Καυτατζόγλειο με 2-0 στη Θεσσαλονίκη [1].

Πίνακας περιεχομένων 1 Ιστορία 2 Σύστημα διεξαγωγής o 2.1 Παλιότερα συστήματα o 2.2 Σημερινό σύστημα 3 Όλοι οι τελικοί 4 Σύνολο τίτλων ανά σύλλογο o 4.1 Σύνολο τίτλων ανά πόλη 5 Παραπομπές Ιστορία Ξεκίνησε το 1931 και τα πρώτα χρόνια η συμμετοχή ήταν προαιρετική, ενώ οι αγώνες γίνονταν χωρίς κλήρωση, αλλά με ορισμό μεταξύ των σωματείων. Αργότερα και για πολλά χρόνια εφαρμόστηκε το σύστημα με κλήρωση και διπλούς αγώνες μέχρι τον τελικό. Τη δεκαετία του '90 τα προκριματικά γίνονταν σε ομίλους και οι πρώτοι που προκρίνονταν έπαιζαν μέχρι τον τελικό σε διπλούς αγώνες. Μέχρι το 1964 αν κάποιο παιχνίδι τελείωνε ισόπαλο και στην παράταση, γινόταν επαναληπτικός αγώνας ενώ δεν υπήρχαν πέναλτι. Αυτό το σύστημα κράτησε μέχρι το 1964, όταν στον ημιτελικό Παναθηναϊκού - Ολυμπιακού 1-1 οι φίλαθλοι και των δύο ομάδων μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο, κατέστρεψαν το γήπεδο και διέκοψαν το παιχνίδι πιστεύοντας ότι ήταν κανονισμένο να έρθει ισόπαλο ώστε να γίνει επαναληπτικός. Την επομένη χρονιά (1965) εφαρμόστηκε νέος κανονισμός, που όριζε ότι αν οι αντίπαλοι έρχονταν ισόπαλοι, δεν θα γινόταν επαναληπτικός, αλλά κλήρωση. Αυτό γινόταν μέχρι το 1969, όταν και εφαρμόστηκαν τα πέναλτι. Μέχρι και το 1971 στο κύπελλο συμμετείχαν όλες οι ομάδες της Ελλάδας: Έπαιζαν πρώτα στην κάθε ποδοσφαιρική ένωση και οι δύο πρώτοι συνέχιζαν στο πανελλήνιο. Από το 1972 συμμετέχουν μόνο ομάδες της Α, Β και Γ Εθνικής κατηγορίας ενώ τα ερασιτεχνικά σωματεία συμμετέχουν στο Κύπελλο Ερασιτεχνών Ελλάδος. Σύστημα διεξαγωγής Παλιότερα συστήματα Κατά καιρούς στη διοργάνωση έχουν εφαρμοστεί διάφορα συστήματα διεξαγωγής. Το αρχικό σύστημα πρόκρισης ήταν οι απλοί αγώνες νοκ-άουτ στην έδρα της ομάδας που προέκυπτε από την κλήρωση. Οι ισόπαλοι αγώνες επαναλαμβάνονταν στην έδρα του αντιπάλου. Υπήρχε παράταση αλλά όχι πέναλτι. Σε περίπτωση αδιεξόδου γινόταν κλήρωση. Από το 1970 καθιερώθηκε το σύστημα των πέναλτι και οι αγώνες κρίνονταν χωρίς επαναληπτικό.

Για ένα διάστημα, τη δεκαετία του '90, οι πρώτοι γύροι του Κυπέλλου γίνονταν σε καλοκαιρινούς ομίλους, από τους οποίους προκρίνονταν 16 ομάδες. Οι ομάδες συνέχιζαν με διπλούς αγώνες νοκ-άουτ ως τον μονό τελικό. Για δυο σεζόν ίσχυσε και ο τελικός να είναι διπλός αλλά αυτό καταργήθηκε κι επανήλθε ο μονός τελικός στο μεγαλύτερο γήπεδο της πρωτεύουσας ή της Θεσσαλονίκης. Σημερινό σύστημα Από την περίοδο 2005-06 ισχύει το ακόλουθο σύστημα διεξαγωγής: 1ος γύρος: Μετέχουν αποκλειστικά οι ομάδες των 2 ομίλων της Γ' εθνικής και οι αγώνες είναι μονοί νοκ άουτ στην έδρα της ομάδας που ορίζεται από την κλήρωση. Σε περίπτωση ισοπαλίας ακολουθεί παράταση και αν χρειαστεί η διαδικασία των πέναλτι. 2ος γύρος: Οι προκριθείσες ομάδες του 1ου γύρου αντιμετωπίζουν σε μονό νοκ άουτ αγώνα (με πιθανότητα παράτασης ή πέναλτι) τις ομάδες της Β' εθνικής που εισέρχονται στη διοργάνωση. Οι αγώνες γίνονται υποχρεωτικά στην έδρα της ομάδας της Γ' εθνικής. Περίπτωση να βρεθούν αντιμέτωπες μεταξύ τους ομάδες της ίδιας κατηγορίας, αποκλείεται. 3ος γύρος: Οι προκριθείσες ομάδες του 2ου γύρου αντιμετωπίζουν σε μονό νοκ άουτ αγώνα (με πιθανότητα παράτασης ή πέναλτι ξανά) τις ομάδες της Α' εθνικής που εισέρχονται στη διοργάνωση. Οι αγώνες γίνονται υποχρεωτικά στην έδρα της ομάδας μικρότερης κατηγορίας, δηλαδή οι ομάδες της Α' εθνικής είναι όλες φιλοξενούμενες. Περίπτωση να βρεθούν αντιμέτωπες μεταξύ τους ομάδες της ίδιας κατηγορίας, και πάλι αποκλείεται. 4ος γύρος (φάση των 16): Οι 16 ομάδες που προκρίθηκαν από τον 3ο γύρο μπαίνουν πλέον σε ελεύθερη κλήρωση και σχηματίζονται 8 ζευγάρια, ανεξαρτήτως κατηγορίας. Η έδρα του αγώνα ορίζεται από την κλήρωση. Και πάλι οι αγώνες είναι μονοί νοκ άουτ, μόνο που σε περίπτωση ισοπαλίας δεν υπάρχει δυνατότητα για παράταση ή πέναλτι. Σ' αυτήν την περίπτωση ορίζεται επαναληπτικός αγώνας στην έδρα της φιλοξενούμενης ομάδας. Αν και πάλι υπάρξει ισοπαλία, τότε ακολουθεί κανονικά η διαδικασία παράτασης και πέναλτι. Δεν υπολογίζεται ο κανονισμός του εκτός έδρας γκολ στην περίπτωση 2 ισοπαλιών, αφού κάθε αγώνας αυτής της φάσης λογίζεται ως μοναδικός. Προημιτελικοί (φάση των 8): Οι 8 ομάδες σχηματίζουν, πάντα κατόπιν κλήρωσης, 4 ζευγάρια όπου πλέον οι αγώνες γίνονται διπλοί στις έδρες των αντιπάλων ομάδων. Σ' αυτή την περίπτωση ισχύει ο κανονισμός του εκτός έδρας γκολ για την πρόκριση, χωρίς όμως και πάλι να αποκλείεται το ενδεχόμενο για παράταση ή πέναλτι στον επαναληπτικό αγώνα. Ημιτελικοί: Διεξάγονται ακριβώς με την ίδια διαδικασία των προημιτελικών. Τελικός: Διεξάγεται μονός αγώνας με ενδεχόμενο παράτασης ή πέναλτι σε περίπτωση ισοπαλίας, ενώ η έδρα του αγώνα ορίζεται έγκαιρα από την ΕΠΟ και διευκρινίζονται οι περιπτώσεις όπου οι αντίπαλες ομάδες του τελικού προέρχονται από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Πέρα από τους προκαθορισμένους γύρους, διεξάγεται κι ένας συμπληρωματικός εμβόλιμος γύρος ανάμεσα στον 2ο και τον 3ο με μόνο 2 ζευγάρια αγώνων ομάδων

Β' και Γ' εθνικής, ώστε το σύνολο των ομάδων που θα συνεχίσουν στη διοργάνωση να είναι 32. Όλοι οι τελικοί Σαιζόν Κυπελλούχος Φιναλίστ Σκορ Έδρα τελικού 1931-32 ΑΕΚ Άρης 5-3 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1932-33 Εθνικός Άρης 2-2 (παρ.), 2-1 (επαν.) Γήπεδο Άρη / Λεωφόρος 1938-39 ΑΕΚ ΠΑΟΚ 2-1 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1939-40 Άρης 3-1 Λεωφόρος Αλεξάνδρας Παναθηναϊκός 1946-47 Ολυμπιακός Ηρακλής 5-0 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1947-48 ΑΕΚ 2-1 Λεωφόρος Αλεξάνδρας Παναθηναϊκός 1948-49 ΑΕΚ Παναθηναϊκός 0-0 (π.-διακ.), 2-1 (π.-επ.) Λεωφόρος / Λεωφόρος 1949-50 ΑΕΚ Άρης 4-0 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1950-51 Ολυμπιακός ΠΑΟΚ 4-0 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 2-2 (παρ.), 2-0 (επαν.) Λεωφόρος / Λεωφόρος 1951-52 Ολυμπιακός Πανιώνιος 1952-53 Ολυμπιακός ΑΕΚ 3-2 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1953-54 Ολυμπιακός Δόξα Δράμας 2-0 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1954-55 Παναθηναϊκός ΠΑΟΚ 2-0 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1955-56 ΑΕΚ Ολυμπιακός 2-1 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1956-57 Ολυμπιακός Ηρακλής 2-0 Στάδιο Καραϊσκάκη 1957-58 Ολυμπιακός Δόξα Δράμας 5-1 Στάδιο Καραϊσκάκη 1958-59 Ολυμπιακός Δόξα Δράμας 2-1 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1959-1-1 (παρ.), 3-0 60 Ολυμπιακός Παναθηναϊκός (επαν.) Λεωφόρος / Καραϊσκάκη 1960-61 Ολυμπιακός Πανιώνιος 3-0 Λεωφόρος Αλεξάνδρας

1961-62 --- ΟΣΦΠ / ΠΑΟ 0-0 (παρ. - διακοπή) Γήπεδο Νέας Φιλαδέλφειας 1962-63 Ολυμπιακός Πιερικός 3-0 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1963-64 ΑΕΚ Χωρίς αντίπαλο 1964-65 Ολυμπιακός Παναθηναϊκός 1-0 Στάδιο Καραϊσκάκη 1965-66 ΑΕΚ Ολυμπιακός 2-0 (χωρίς αγώνα) 1966- Γήπεδο Νέας 67 Πανιώνιος 1-0 Παναθηναϊκός Φιλαδέλφειας 1967-68 Ολυμπιακός Παναθηναϊκός 1-0 Λεωφόρος Αλεξάνδρας 1968-69 Παναθηναϊκός Ολυμπιακός 1-1 (κλήρωση) Στάδιο Καραϊσκάκη 1969-70 Άρης ΠΑΟΚ 1-0 Καυταντζόγλειο Στάδιο 1970-71 Ολυμπιακός ΠΑΟΚ 3-1 Στάδιο Καραϊσκάκη 1971-72 ΠΑΟΚ Παναθηναϊκός 2-1 Στάδιο Καραϊσκάκη 1972-73 Ολυμπιακός ΠΑΟΚ 1-0 Στάδιο Καραϊσκάκη 1973-74 ΠΑΟΚ Ολυμπιακός 2-2 (παρ., 4-3 πέναλτυ) Γήπεδο Νέας Φιλαδέλφειας 1974-75 Ολυμπιακός Παναθηναϊκός 1-0 Στάδιο Καραϊσκάκη 1975-4-4 (παρ., 6-5 Γήπεδο Νέας 76 Ηρακλής Ολυμπιακός πέναλτυ) Φιλαδέλφειας 1976-77 Παναθηναϊκός ΠΑΟΚ 2-1 Στάδιο Καραϊσκάκη 1977-78 ΑΕΚ ΠΑΟΚ 2-0 Στάδιο Καραϊσκάκη 1978-79 Πανιώνιος ΑΕΚ 3-1 Στάδιο Καραϊσκάκη 1979- Γήπεδο Νέας 80 Καστοριά Ηρακλής 5-2 Φιλαδέλφειας 1980-81 Ολυμπιακός ΠΑΟΚ 3-1 1981-82 Παναθηναϊκός Λάρισα 1-0 Γήπεδο Νέας Φιλαδέλφειας Γήπεδο Νέας Φιλαδέλφειας

1982-83 ΑΕΚ ΠΑΟΚ 2-0 1983-84 Παναθηναϊκός Λάρισα 2-0 1984-85 Λάρισα ΠΑΟΚ 4-1 1985-86 Παναθηναϊκός Ολυμπιακός 4-0 1986-87 ΟΦΗ Ηρακλής 1987-88 Παναθηναϊκός Ολυμπιακός 1988-89 Παναθηναϊκός Πανιώνιος 3-1 1989-90 Ολυμπιακός ΟΦΗ 4-2 1990-91 Παναθηναϊκός Αθηναϊκός 1991-92 Ολυμπιακός ΠΑΟΚ 1992-93 Παναθηναϊκός Ολυμπιακός 1-0 1993-94 Παναθηναϊκός ΑΕΚ 1994-95 Παναθηναϊκός ΑΕΚ 1995-96 ΑΕΚ Απόλλων 7-1 1996-97 ΑΕΚ 1997-98 Πανιώνιος Παναθηναϊκός Παναθηναϊκός 1998-99 Ολυμπιακός Παναθηναϊκός 2-0 1999-00 ΑΕΚ Ιωνικός 3-0 2000-01 ΠΑΟΚ Ολυμπιακός 4-2 2001-02 ΑΕΚ Ολυμπιακός 2-1 1-1 (παρ., 3-1 πέναλτυ) 2-2 (παρ., 4-3 πέναλτυ) 3-0 και 2-1 (διπλός) 1-1 και 2-0 (διπλός) 3-3 (παρ., 4-2 πέναλτυ) 1-0 (παράταση) 0-0 (παρ., 5-3 πέναλτυ) Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Λεωφόρος και Ολ. Στάδιο Τούμπα και Καραϊσκάκη Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Στάδιο Καραϊσκάκη 1-0 Στάδιο Καραϊσκάκη Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας Γήπεδο Νέας Φιλαδέλφειας Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας 2002-03 ΠΑΟΚ Άρης 1-0 Γήπεδο Τούμπας

2003-04 Παναθηναϊκός 2004-05 Ολυμπιακός Άρης 3-0 Ολυμπιακός 3-1 Γήπεδο Νέας Σμύρνης Παμπελοποννησιακό Στάδιο 2005-06 Ολυμπιακός ΑΕΚ 3-0 Παγκρήτιο Στάδιο 2006-07 Λάρισα 2-1 Πανθεσσαλικό Στάδιο Παναθηναϊκός 2007-08 Ολυμπιακός Άρης 2-0 Καυταντζόγλειο Στάδιο 2008-09??? ΟΑΚΑ ή Καυταντζόγλειο Το 1941 διεκόπη η διοργάνωση λόγω του Β παγκοσμίου πολέμου. Ο τελικός του 1962 διεκόπη στο 62 λόγω σκότους και δεν επαναλήφθηκε ποτέ. Στο Κύπελλο Κυπελλούχων δηλώθηκε η ΑΕΚ. Ο τελικός του 1964 δεν έγινε ποτέ, διότι στον έναν ημιτελικό ο αγώνας μεταξύ Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού διεκόπη λόγω φοβερών επεισοδίων από τους φιλάθλους και των δύο ομάδων. Δεν συνεπλάκησαν μεταξύ τους αλλά ενωμένοι μπήκαν και κατέστρεψαν το γήπεδο, γιατί πίστευαν ότι το ματς ήταν στημένο για να ξαναγίνει για οικονομικούς λόγους. Στο Κυπελλούχων δηλώθηκε η ΑΕΚ που ήταν η νικήτρια του άλλου ημιτελικού. Σύνολο τίτλων ανά σύλλογο Σύλλογος Κυπ. Φιν. Χρονιές κατάκτησης 1947, 1951, 1952, 1953, 1954, 1957, 1958, 1959, 1960, Ολυμπιακός 23 1961, 1963, 1965, 1968, 12 1971, 1973, 1975, 1981, 1990, 1992, 1999, 2005, 2006, 2008 1940, 1948, 1955, 1967, 1969, 1977, 1982, 1984, 1986, Παναθηναϊκός 16 11 1988, 1989, 1991, 1993, 1994, 1995, 2004 ΑΕΚ 13 6 1932, 1939, 1949, 1950, 1956, 1964, 1966, 1978, 1983, 1996, 1997, 2000, 2002 ΠΑΟΚ 4 12 1972, 1974, 2001, 2003 Πανιώνιος 2 4 1979, 1998 Λάρισα 2 2 1985, 2007 Άρης 1 7 1970 Ηρακλής 1 4 1976

ΟΦΗ 1 1 1987 Εθνικός 1-1933 Καστοριά 1-1980 Δόξα Δράμας - 3 - Πιερικός - 1 - Αθηναϊκός - 1 - Απόλλων - 1 - Ιωνικός - 1 - Σύνολο τίτλων ανά πόλη Πόλη Κυπ. Νικητές σύλλογοι Αθήνα 31 Παναθηναϊκός 16, ΑΕΚ 13, Πανιώνιος 2 Πειραιάς 24 Ολυμπιακός 23, Εθνικός 1 Θεσσαλονίκη 6 ΠΑΟΚ 4, Άρης 1, Ηρακλής 1 Λάρισα 2 Λάρισα 2 Καστοριά 1 Καστοριά 1 Ηράκλειο 1 ΟΦΗ 1 Παραπομπές 1. Ναυτεμπορική, 17/05/2008 3.2 ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΦΩΝΕΣ ΚΑΙ «ΠΑΡΑΦΩΝΙΕΣ» Παρακάτω παρατίθενται διάφορα δημοσιεύματα που αναδεικνύουν το πρόβλημα του μονοπωλίου τίτλων και όχι μόνον από τους «μεγάλους» του κέντρου. Διαιτησία Στάση... "Σφαγεία", θα κατέβει κανείς; Επτά φορές φέτος σε αγώνες του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού οι διαιτητές έκαναν αναγκαστική "στάση" στις ομάδες της Θεσσαλονίκης με τα σφυρίγματά τους. Σύμπτωση ή εθισμός, όπου ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; Η τελευταία σχετική δήλωση του Λάμπρου Σκόρδα για το λεωφορείο "Βούλγαρη-Σφαγεία" περιέγραψε με ευστοχία το τι συμβαίνει (και) φέτος στο ελληνικό πρωτάθλημα, όπου ανθεί το επάγγελμα του... βουτηχτή.

Η... συμβουλή του Λάμπρου Σκόρδα για όσους θέλουν να ταξιδέψουν στη Θεσσαλονίκη ήταν αφοπλιστική: "Ας πάρουν το λεωφορείο Βούλγαρη-Σφαγεία". Αφορμή τα σφυρίγματα του Μαζαράκου και οι επαναλαμβανόμενες αδικίες σε βάρος του Άρη, αλλά και των ομάδων της Θεσσαλονίκης συνολικά. Μια ακόμη ευφυής δήλωση, θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς; Μήπως δεν έχουν γίνει άπειρες δηλώσεις για τη διαιτησία από τα στόματα των παραγόντων του ποδοσφαίρου; Άλλες τετριμμένες, άλλες έξυπνες ή δεικτικές, ανάλογα με την έμπνευση του καταγγέλλοντος, την ψυχολογία, τις συγκυρίες, το μέγεθος της αδικίες; Σίγουρα, έχουν γίνει πολλές. Του Γιώργου Τότσικα gtotsikas@makthes.gr Στην Ελλάδα είμαστε, όπου τα φώτα, δυστυχώς, πέφτουν στους παράγοντες και τους διαιτητές περισσότερο από όσο πρέπει ή το αξίζουν και λιγότερο στους κατ' εξοχήν πρωταγωνιστές που είναι οι ποδοσφαιριστές. Σε κάθε περίπτωση, η τελευταία δήλωση του προέδρου της ΠΑΕ Άρης μετά τον αγώνα με τον Ολυμπιακό στο Καραϊσκάκη, για την 18η αγωνιστική, αξίζει Όσκαρ πρωτοτυπίας και ευστοχίας. Μια δήλωση που κατάφερε να αποτυπώσει πολλά από αυτά που σκέφτεται και θέλει να πει οι απλός φίλαθλος, όταν στο δρόμο του βρίσκονται οι "μεγάλοι", τα "βουβάλια", κάνοντας επίδειξη ισχύος. Ας θυμηθούμε τι είπε ακριβώς ο Σκόρδας: "Καταρχήν να προσέξω τι θα πω για να μην κληθώ σε απολογία, γιατί ακόμα δεν έχω συνέλθει από το αναισθητικό. Όταν μαλώνουν τα βουβάλια την πληρώνουν τα βατράχια και εμείς προφανώς είμαστε τα βατράχια. Εύχομαι καλό καλοκαίρι σε όλους και να δώσω μια συμβουλή σε όσους ταξιδέψουν στη Θεσσαλονίκη. Να πάρουν το λεωφορείο Βούλγαρη-Σφαγεία για να μάθουν την πόλη...". Μια αφοπλιστική δήλωση που έκανε πολλούς να χαμογελάσουν, άλλους να προβληματιστούν. Μια δήλωση που περνάει σίγουρα στην ιστορία. Με μια δεύτερη "ανάγνωσή" της διαπιστώνουμε ότι ο πρόεδρος των κίτρινων χαρακτήρισε βουβάλια τις μεγάλες ομάδες, όπως είναι ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός, ευχήθηκε καλό καλοκαίρι, μια (και) ο Κοβάσεβιτς επιδόθηκε σε βουτιές στο χορτάρι, όπως έκανε και λίγες μέρες πριν ο Καραγκούνης στον αγώνα του Παναθηναϊκού με τον Απόλλωνα και περιέγραψε με γλαφυρότητα τη μοίρα των ομάδων της Θεσσαλονίκης, που οδηγούνται με συνοπτικές διαδικασίες στα διαιτητικά σφαγεία Σε αυτή τη "στάση" μέχρι πότε θα κατεβαίνουν οι ίδιοι και οι ίδιοι; "ΣΥΜΠΤΩΣΕΙΣ" ΜΕ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Η αλήθεια είναι ότι αν κάποιος προσπαθήσει να ξετυλίξει το κουβάρι των διαιτητικών λαθών (και) στη φετινή Σούπερ λίγκα θα χαθεί η μπάλα. Τεράστια λάθη σε κάθε αγωνιστική, σχεδόν σε κάθε παιχνίδι από τους διαιτητές, οι οποίοι έχουν γίνει "βορά" των διάφορων τηλεκριτικών. Στην σημερινή αναφορά μας θα εστιάσουμε απλώς σε επτά "στάσεις" -σε σύνολο εννιά αγώνων- της περιβόητης διαδρομής "Βούλγαρη-Σφαγεία" για να διαπιστώσουμε ότι οι τέσσερις ομάδες της