ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ BIBΛIOY
TÉÔËÏÓ ÂÉÂËÉÏÕ: Ελληνικό Πάσχα ΕΞΩΦΥΛΛΟ ÅÉÊÏÍÏÃÑÁÖÇÓÇ: Μις Μόλυβ ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Βίκυ Αυδή ÅÐÉÌÅËÅÉÁ ÄÉÏÑÈÙÓÇ ÊÅÉÌÅÍÏÕ: Έλπη Κυργιοπούλου ÇËÅÊÔÑÏÍÉÊÇ ÓÅËÉÄÏÐÏÉÇÓÇ: Μερσίνα Λαδοπούλου, Ραλλού Ρουχωτά EÊÔÕÐÙÓÇ: Ι. Πέππας ΑΒΕΕ ÂÉÂËÉÏÄÅÓÉÁ: Κωνσταντίνα Παναγιώτου & ΣΙΑ Ο.Ε. Ðñþôç Ýêäïóç: Μάρτιος 2012 ÉSBN 978-960-496-750-6 Ôõðþèçêå óå 100% ανακυκλωµένο χαρτί. To ðáñüí Ýñãï ðíåõìáôéêþò éäéïêôçóßáò ðñïóôáôåýåôáé êáôü ôéò äéáôüîåéò ôïõ Åëëçíéêïý Íüìïõ (Í. 2121/1993 üðùò Ý åé ôñïðïðïéçèåß êáé éó ýåé óþìåñá) êáé ôéò äéåèíåßò óõìâüóåéò ðåñß ðíåõìáôéêþò éäéïêôçóßáò. Áðáãïñåýåôáé áðïëýôùò ç Üíåõ ãñáðôþò αäåίáò ôïõ åêäüôç êáôü ïðïéïνäþðïôå ôñüðï Þ ìýóï áíôéãñáöþ, öùôïáíáôýðùóç êáé åí ãýíåé áíáðáñáãùãþ, åêìßóèùóç Þ äáíåéóìüò, ìåôüöñáóç, äéáóêåõþ, áíáìåôüäïóç óôï êïéíü óå ïðïéáäþðïôå ìïñöþ (çëåêôñïíéêþ, ìç áíéêþ Þ Üëëç) êáé ç åí ãýíåé åêìåôüëëåõóç ôïõ óõíüëïõ Þ ìýñïõò ôïõ Ýñãïõ. ÅÊÄÏÓÅÉÓ ØÕ ÏÃÉÏÓ Á.Å. PSICHOGIOS PUBLICATIONS S.A. äñá: ÔáôïÀïõ 121 Head office: 121, Tatoiou Str. 144 52 Ìåôáìüñöùóç 144 52 Metamorfossi, Greece Âéâëéïðùëåßï: Ìáõñïìé Üëç 1 Bookstore: 1, Mavromichali Str. 106 79 ÁèÞíá 106 79 Áthens, Greece Ôçë.: 2102804800 Tel.: 2102804800 Telefax: 2102819550 Telefax: 2102819550 www.psichogios.gr www.psichogios.gr e-mail: info@psichogios.gr e-mail: info@psichogios.gr
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ BIBΛIOY ÅéêïíïãñÜöçóç: Μις Μόλυβ Συµµετέχουν κατά λεξικογραφική σειρά: Μάνος Βενιέρης, Αντωνία Βιταλιώτου-Σέττα, Έλλη Γιαννοπούλου, Γλυκερία Γκρέκου, Ασπασία Κατσούλη-Συµεώνογλου, Χριστίνα Κόλλια, Αγγελική Μαστροµιχαλάκη, Λούλα Παπιδάκη-Πιπίνη, Γιάννης Ρεµούνδος, Φράνση Σταθάτου ΠΡΩΤΗ ΕΚ ΟΣΗ
Περιεχόμενα ΜΑΝΟΣ ΒΕΝΙΕΡΗΣ Αρνάκι πεταλούδα... 7 ΑΝΤΩΝΙΑ ΒΙΤΑΛΙΩΤΟΥ-ΣΕΤΤΑ Πάσχα στη φύση με τον Ταρζάν... 17 ΕΛΛΗ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ Το χάδι που γιατρεύει... 29 ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΓΚΡΕΚΟΥ Ποιος είναι το Πάσχα;... 42 ΑΣΠΑΣΙΑ ΚΑΤΣΟΥΛΗ-ΣΥΜΕΩΝΟΓΛΟΥ Τα γοβάκια να είναι άσπρα... 54 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΛΛΙΑ Το αγγελούδι της Ανάστασης... 65
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΑΣΤΡΟΜΙΧΑΛΑΚΗ Τα λουλούδια της Μεγάλης Παρασκευής... 76 ΛΟΥΛΑ ΠΑΠΙ ΑΚΗ-ΠΙΠΙΝΗ Πάσχα στο μικρό ψαροχώρι... 83 ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΜΟΥΝ ΟΣ Κι ακούστηκε ένα πλατς!... 93 ΦΡΑΝΣΗ ΣΤΑΘΑΤΟΥ Η μεγάλη καμπάνα και η μικρή καμπανούλα 101
ΜΑΝΟΣ ΒΕΝΙΕΡΗΣ Αρνάκι πεταλούδα Ακουσα πως είναι άνοιξη. Έτσι κι εγώ σας ανοίγω την καρδιά µου. Έχω µεγάλη χαρά και νιώθω ευτυχία. Ο ήλιος είναι ζεστός και βαδίζω ελεύθερα πάνω στο χορτάρι. Κάποια παιδιά µε κάνουν χάζι καθώς τρώω. Συνεχώς µε χα δεύουν και δείχνουν να µε αγαπάνε. «Μπεεεεε...» φωνάζω δυνατά, για να τα ευχαριστήσω. Αυτά γελάνε. «Μπεεεε...» µου απαντούν στη γλώσσα µου. «Μπορείς να κάνεις µπααα µπουου;» εν µπορώ. Έµαθα να βελάζω πάντα µε 7
τον ίδιο τρόπο και, σαν αρνάκι άσπρο και παχύ, δεν έχω πάει ακόµη στο σχολείο. Όµως, έµαθα πως ήρθε το Πάσχα. Πολλά ακούω, λίγα καταλαβαίνω και µπερδεύοµαι πολύ µε την ανθρώπινη λαλιά. Πότε µιλάνε για Πάσχα, πότε για Λαµπρή κι άλλοτε για Πασχαλιά. Είδα κι έπαθα να καταλάβω ότι εννοούν το ίδιο πράγµα! Άσε που όλα τα παιδιά κρατάνε κόκκινα αυγά! Εγώ ξέρω ότι τα αυγά είναι άσπρα ή καφετιά. Είδα τις κότες που τα γεννούσαν. Πώς άλλαξαν χρώµα; Μυστήριο! Αν µε ρωτήσετε τι ακριβώς είναι το Πάσχα, δε γνωρίζω. Οπωσδήποτε κάποια µεγάλη γιορτή. Χθες βράδυ χτυπούσαν ντάνγκα ντούνγκα βαριά κουδούνια κι ο ουρανός γέµισε αστραπές και βροντές. Οι άνθρωποι κρατούσαν µικρές φλογίτσες και προχωρούσαν στις πλαγιές, στους δρόµους, στα χωράφια... Φοβήθηκα µήπως πάρει φωτιά το χορτάρι. Αν καιγόταν, θα έµενα νηστικό! Όλοι λέγανε «Χριστός Ανέστη» και φιλούσαν ο ένας τον άλλο. 8
«Κάνουν Ανάσταση στο χωριό. Κάθε χρόνο µάς κόβουνε τα ήπατα!» µε πληροφόρησε µια κατσίκα µε γένι, σοφή και διαβασµένη. εν ξέρω τι πάει να πει Ανάσταση, πάντως εγώ αναστατώθηκα! Ακόµη και τώρα συνεχίζω να καρδιοχτυπώ. Ένα αγόρι µε µατάκια αµυγδαλένια και µαλλιά αγκαθωτά, ίδια µε πουρνάρι, πετάει αδιάκοπα κάτι ρεβίθια που πέφτουν στο χώ- µα και κάνουν δυνατά κράτσα κρούτσου κρατς! Εγώ πηδάω απ την τροµάρα µου. «Σταµάτα, Στρακαστρούκα! Ρίχνεις βαρελότα και το αρνάκι φοβάται», φωνάζουν τα κορίτσια. Μόνο φοβάµαι; Ρεβιθάδα κοντεύω να γίνω! Το αγόρι γελάει και δώσ του σπέρνει στραγαλοσπίθες εδώ κι εκεί. Ένα κορίτσι βγάζει απ τη λαµπάδα του µια πράσινη κορδέλα και µου τη δένει φιόγκο στο λαιµό. Από µια πήλινη λεκάνη πίνω νερό και καθρεφτίζοµαι σ αυτό. Μοιάζω µε 9
10
αρνάκι πεταλούδα και πολύ µου αρέσει! Αν ήµουν πραγµατική πεταλούδα, θα πετούσα µακριά να γνωρίσω τον κόσµο. Αλήθεια, πώς να ναι ο κόσµος; Απέραντα λιβάδια γε- µάτα χορταράκι; Όλο µαντριά µε πρόβατα, στάβλους µε γελάδια και κοτέτσια δίπατα; Οι άνθρωποι κρατάνε συνέχεια φλόγες στα χέρια; Πετάνε από ψηλά στα αθώα αρνάκια ρεβιθοστρακαστρούκες; Ένα άλλο κορίτσι γονατίζει δίπλα µου και µε χα δεύει. Από τα µάτια του κυλάνε χοντρές σταγόνες. Μην είναι ορφανό, σαν κι εµένα; Κι εγώ κάθε φορά που σκέφτοµαι την άφαντη µητέρα µου, αυτό παθαίνω. Ξεχειλίζουν τα µάτια µου µε αλµυρό νερό. Προχθές έχασα τη µανούλα µου. Μήπως την άρπαξε κάποιος; Μήπως έγινε πεταλούδα και ταξιδεύει τώρα ψηλά; «Καηµένο µου! Θα σε σφάξουν και θα σε κάνουν πα δάκια!» µου λέει λυπηµένα το κορίτσι και µε χα δολογάει. Άντε να καταλάβω τώρα! Τι πάει να πει 11
«πα δάκια»; Πολλά παιδάκια; Ένα παιδί που πετάει στα... δάκια; Τι είναι τα δάκια; Χαντάκια ή δαχτυλάκια; Πάλι µπερδεύοµαι, όπως µε το Πάσχα, που είναι και Πασχαλιά και Λα- µπρή! Βελάζω µήπως και πάρω απάντηση. «Μπεεεε... Ξεκαθάρισέ το ντε...» Το κορίτσι µε αγκαλιάζει σφιχτά. «Να το κρύψουµε να το σώσουµε! Αν µου το σφάξουν θα τρελαθώ!» φωνάζει στα άλλα παιδιά.
Ο Στρακαστρούκας έρχεται τρεχάτος, µε αρπάζει ενθουσιασµένος στα χέρια και µε σηκώνει ψηλά. Τσιρίζει, όπως οι τράγοι όταν τους πιάνει λόξιγκας! «Καλή ιδέα, θα γίνει χαµός! Ξέρω µια αποθήκη που δεν µπαίνει µέσα ούτε κουνούπι!» Με βάζει παραµάσχαλα και φεύγουµε από το λιβαδάκι µου. ε βελάζω, γιατί ταξιδεύω στον αέρα πρώτη µασχαλοθέση! Γνωρίζω νέα µέρη, νέα δέντρα, νέα κοτέτσια κι έχω
γίνει πεταλουδοπύραυλος! Επιτέλους, δράση! Έπαψα να προβατοχασµουριέµαι και να παχαίνω τρώγοντας απ το πρωί ως το βράδυ. Φτάνουµε σ ένα µακρινό ξύλινο καλύβι, µπαίνουµε µέσα και βρίσκοµαι χωµένο σε ένα βουναλάκι από άχυρα. Μόνο η µουσούδα µου βγαίνει έξω, για να αναπνέω. Τα παιδιά έχουν στήσει κουβέντα: «Κάθε µία ώρα θα έρχεται ένας από µας να φυλάει σκοπιά», λέει το κορίτσι. «Φρουρός, κοντά στο αρνάκι». «Κι αν βελάζει και το πάρουν µυρωδιά;» ρωτά ένα αγόρι. Ο Στρακαστρούκας βγάζει ένα κόκκινο κορδόνι, το φέρνει βόλτες γύρω από το µουσούδι µου, το δένει σφιχτά και καµαρώνει. «ε θα µιλάει, ούτε θα βελαζολαλάει!» Τα παιδιά γελάνε ασυγκράτητα. Τώρα, εκτός από πράσινο φιόγκο πεταλούδα, έχω κι ένα κόκκινο µασούρι φίµωτρο! εν γκρινιάζω. Κάτι πρέπει να σκαρώνουν τα παιδιά, σίγουρα για το καλό µου... 14
Έµεινα µέσα στα άχυρα, µέχρι που βράδιασε και ξηµέρωσε. Πάντα υπήρχε ένα παιδί έξω απ το καλύβι µου. Άκουγα φωνές µεγάλων να ρωτάνε τους φρουρούς µου: «Είδες τον Τάκη, το αρνάκι;» «Όχι. ε βόσκει εκεί που έβοσκε;» «Εξαφανίστηκε». «Θα κόπηκε το σχοινί του και ποιος ξέρει τώρα πού να βόσκει!» Ήθελα να γελάσω προβατίσια, αλλά κρατιόµουν! Μ εµπόδιζε το κορδόνι στη µουσούδα, αλλιώς θα βέλαζα: «Κοκουµπέεεε! Μέσα στο άχυρο είµαι, ανθρωποκουτεντέ!» Τα παιδιά µε φανέρωσαν την άλλη µέρα και µε πήγανε πίσω στο λιβάδι µου. Ένας κύριος χοντροµπαλάς, µε τσιγκελωτά µουστάκια, µόλις µε είδε γκάριξε σαν γα δούρι στον ανήφορο: «Πού το βρήκατε;» «Είχε χωθεί στο καταφύγιο Σωτηρία», απάντησε πονηρά το κορίτσι. «Μάλλον δεν ήθελε να γίνει πα δάκια!» 15
Καθώς όλοι χαχάνιζαν, ο αντροβούβαλος µε χάιδεψε και µου είπε: «Είσαι τυχερό! Χορτάσαµε αρνί στη σούβλα, βαρυστοµαχιάσαµε από γαρδούµπα και κοκορέτσι για φέτος τη γλίτωσες!» Έτσι, συνεχίζω να βόσκω ελεύθερα και να πηγαίνω τσάρκα µε το κοπάδι µου. Ο καιρός περνάει, µεγαλώνω, ωριµάζω, αλλά έχω πάντα την απορία. Θα µου εξηγήσει κάποτε κάποιος τι σηµαίνει να σε κάνουν πα δάκια; Λέτε να έχασα κάτι που θα άλλαζε την τύχη µου; Πάντως, τώρα πια δε θέλω να γίνω πεταλούδα. Αφού πέταξα µπόι, προτιµώ να γίνω αρνάκι γεράκι ή βασιλιάς χρυσαετός! Τι λέτε; Μου ταιριάζει;
Τυπώθηκε σε 100% ανακυκλωμένο χαρτί. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΚΥΚΛ ΚΥΚΛΟΣ Ο ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΠΑΙΔΙΚΟΥBIBΛIOY ΛΟΣ ΤΟ ΕΛΛΗΝ ΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚ Ο ΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ Α OY Υ BIBΛIOY Π άσχα και Λαμπρή, χαί- ρονται οι λαγοί! Και όχι μόνο οι λαγοί. Αλλά και τα παιδιά. Γιατί Πάσχα σημαί- νει κόκκινα κινα αυγά, πεντανό- στιμα τσουρέκια, μοσχομυ- ομυ- ριστή μαγειρίτσα, λαμπάδες και δώρα. Και, κυρίως, Πά- σχα σημαίνει τη θυσία του Ιησού και την Aνάστασή Του. Δέκα αγαπημένοι απημένοι συγγραφείς από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου περιγράφουν ράφουν μέσα από τις ιστορίες τους το παραδοσιακό ελληνικό Πάσχα.