ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΑΥΡΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΜΙΕΩΝ ΤΟΠΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΩΝ & ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Ν. ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ 3ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΦΘΙΩΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ (Ιστορία - Αρχαιολογία - Λαογραφία) 4, 5 και 6 Νοεμβρίου 2005 ΛΑΜΙΑ 2007
2 Πνευματικό Κέντρο Σταυρού Ν.Π.Δ.Δ. Δήμου Λαμιέων Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου: Πρόεδρος: Κοτρωνιάς Γεώργιος, Δήμαρχος Λαμιέων Αντιπρόεδρος: Ριζάκης Μιλτιάδης, Αντιπρόσωπος ΤΕΔΚ Φθιώτιδας Γραμματέας: Καραναστάσης Αναστάσιος, μέλος του Δ.Σ. του Π.Κ. Σταυρού Ταμίας: Στεργίου Λουκία, υπάλληλος Δήμου Λαμιέων Μέλη: Μακρής Ιωάννης, Κυροδήμος Ηρακλής και Γαλάνης Χρίστος Διοικητικό Συμβούλιο του Πνευματικού Κέντρου Σταυρού: Πρόεδρος: Κοτρωνιάς Γεώργιος, Δήμαρχος Λαμιέων Αντιπρόεδρος: Κυροδήμος Ηρακλής, Πρόεδρος Τ. Σ. Δ.Δ. Σταυρού, δημ. σύμβουλος Μέλη: Παλιαλέξης Ηλίας, Δημοτικός Σύμβουλος, Γαλάνης Χρίστος, Καραναστάσης Αναστάσιος και Σακκάς Γεώργιος Σύνθεση εξωφύλλου: Μπάμπης Τσέλος Επιμέλεια έκδοσης: Ιωάννης Μακρής, Κύπρου 89, 35100 Λαμία - Τηλ.: 22310 32709 Αναστάσιος Καραναστάσης, Διάκου 26, 35100 Λαμία- Τηλ.: 22310 21959
Πρακτικά 3ου Συνεδρίου Φθιωτικής Ιστορίας 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος...5 Σύντομο ιστορικό του συνεδρίου...6 Χαιρετισμοί - προσφωνήσεις - κήρυξη εργασιών συνεδρίου...9 1η συνεδρίαση Παπακωνσταντίνου Μαρία Φωτεινή «Τα αποτελέσματα των ανασκαφών ΙΔ Εφ. Π. & Κ. Αρχαιοτήτων στην περιοχή του Δ.Δ. Σταυρού»...18 Παπαπαναγιώτου Τριαντάφυλλος «Η Μυκηναϊκή Άγναντη Λοκρίδας»...27 Δελόπουλος Γεώργιος «Νέα στοιχεία για την Υπάτη της Φραγκοκρατίας»...42 Γεωργίου Ευαγγελία «Νομισματικές μαρτυρίες από την πόλη της Λαμίας»...53 Πανταζής Παναγιώτης «Η μάχη του Σπερχειού»...65 Ερωτήσεις απαντήσεις - απόψεις...93 2η Συνεδρίαση Φρούσσου Ελένη «Εισηγμένες τεχνικές και υλικά κατά τη Μυκηναϊκή Περίοδο στη Φθιώτιδα»...110 Σακκάς Δημήτριος «Η Μυκηναϊκή εποχή στην κοιλάδα του Σπερχειού επί τη βάσει της κεραμικής»...113 Βλαχάκη Μαρία «Ο Θησαυρός των Λιβανατών Λοκρίδας»...130 Παπασταθοπούλου Αριστέα «Κατάλοιπα Ρωμαϊκής αγροικίας θέση Τρίλοφο Ρεγγινίου Φθιώτιδας»...143 Μπάτσος Νικόλαος «Παλαιοχώρι Μαρτίνου ή Βουμελιτέα»...154 Σελέκος Πέτρος «Προβιομηχανικά Υδροκίνητα εργαστήρια της Λάρυμνας»...168 Ερωτήσεις απαντήσεις απόψεις...178 3η Συνεδρίαση Ζαμπεθάνης Βάιος «Η αξιολόγηση των εκπ/κών της Φθιώτιδας στη 10ετία του 1960. Συγχρονική και διαχρονική προσέγγιση»...186 Κουτσολέλος Δημήτριος «Μνήμη Ιωάννη Γ. Βορτσέλα (1841 1913). Μία προσέγγιση της ζωής και του έργου του»...194 Γαλλής Κώστας «Τα «Λαμιακά» του 1918. Ένα αντιπειθαρχικό κίνημα της φρουράς της Λαμίας και οι συνέπειές του»...205 Σπανός Βασίλειος «Υπομνήματα Επισκόπου του Θαυμακού (1659 1857)» 219 Σπανός Κωνσταντίνος «Πέντε υπομνήματα εκλογής επισκόπου Ζητουνίου (Μάρτιος 1647 29.10.1698)»...234 Σταυρόπουλος Γεώργιος «Η άνθηση της ασημουργίας στη Λαμία. (Τέλη 19ου αρχές 20ού αι.)»...242 Χούπας Σωτήριος «Θεατρικά εργαστήρια και θεατρικές ομάδες: Μέσα εκπ/σης & επικοινωνίας στη Λαμία (1978-2005)...256 Ερωτήσεις απαντήσεις απόψεις...264
4 Πνευματικό Κέντρο Σταυρού Ν.Π.Δ.Δ. Δήμου Λαμιέων 4η Συνεδρίαση Κονάνου Παναγιώτα «Φθιώτες και άλλοι Στερεοελλαδίτες ήρωες του 1821»...268 Δελημπούρας Χρήστος «Οι υπέρ Ελευθερίας αγώνες της Επαρχίας Δομοκού»...273 Λέλης Γεώργιος «Πρακτικά οροθετικής γραμμής (1832) του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους. Προσκήνιο Παρασκήνιο»...282 Μπρέκης Σπύρος «Το γεωκτησιακό καθεστώς στη Φθιώτιδα, όπως αυτό διαμορφώθηκε την πρώτη 20ετία του ελεύθερου βίου»...341 Καραγεώργος Νικόλαος «Τοπογραφικός προσδιορισμός των αρχαίων πόλεων Φθίας και Ελλάδας της επικράτειας του Πηλέα και του Αχιλλέα»...350 Κυροδήμος Ηρακλής «Απαν χορός Πελασγίας»...360 Λάζου Βασιλική «Η συγκρότηση και η δράση της Εθνοφυλακής από την Απελευθέρωση ως τον Σεπτέμβρη του 1945. Η περίπτωση της Λαμίας»...376 Ερωτήσεις απαντήσεις απόψεις...394 5η Συνεδρίαση Δακορώνια Φανουρία «Η Λαμία πριν τη Λαμία»...414 Γιαλούρη Άννα «Οι πύργοι της Φθιώτιδας»...424 Ζήσης Ιωάννης «ΜΥΣΩΝ ο Οιταίος ή Μαλιεύς, η σχέση του με την εποχή του και το διαχρονικό του μήνυμα»...440 Χριστόπουλος Ευθύμιος «Η παλαίστρα στη Λαμία από τον 4ο 3ο π.χ. αιώνα»...451 Καλαντζή Σμπυράκη Αικατερίνη «Η παρουσία της Υπάτης στην Παλαιοχριστιανική και Βυζαντινή εποχή»...459 Νάτσιου Βαρβάρα «Το μοναστήρι της Αντίνιτσας Λαμίας ως χώρος διεθνών διπλωματικών συναντήσεων 1856 1881»...463 Καλοδήμος Θωμάς «Η Φθιώτιδα στα χρόνια της ληστοκρατίας»...468 Δαβανέλλος Νίκος «Η Δημοτική Αγορά της Λαμίας (1935 2005)»...527 Ερωτήσεις απαντήσεις απόψεις...536 Το 4ο Συνέδριο Φθιωτικής Ιστορίας θα πραγματοποιηθεί στις 9, 10 & 11 Νοεμβρίου 2007
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πνευματικού Κέντρου Σταυρού και η ΤΕΔΚ Ν. Φθιώτιδας, παραδίδοντας τα Πρακτικά του 3ου Συνεδρίου Φθιωτικής Ιστορίας αισθάνονται ιδιαίτερη ικανοποίηση διότι εκπληρώνουν την υποχρέωσή τους να ολοκληρώσουν μια εργασία που άρχισε με την πραγματοποίηση του συνεδρίου στις 4, 5 και 6 Νοεμβρίου 2005. Είναι γεγονός ότι η έκδοση των πρακτικών καθυστέρησε, η καθυστέρηση όμως αυτή οφείλεται σε λόγους ανεξαρτήτους της θέλησής μας. Τα πρακτικά περιλαμβάνουν σε πλήρη ανάπτυξη τις ανακοινώσεις των εισηγητών, που εξ αιτίας του περιορισμένου χρόνου παρουσιάστηκαν στο συνέδριο περιληπτικά. Με την έκδοση και των πρακτικών του 3ου Συνεδρίου Φ. Ι. όπως και αυτών του 1ου και του 2ου Συνεδρίων, πιστεύουμε ότι δίνουμε τη δυνατότητα σε όσους επιθυμούν να προσεγγίσουν την ιστορία της Φθιώτιδας, να έχουν στη διάθεσή τους αρκετά στοιχεία για μια σοβαρή και υπεύθυνη μελέτη. Επειδή πιστεύουμε ότι η γνώση της τοπικής Ιστορίας βοηθάει στη μελέτη και γνώση τόσο της Εθνικής όσο και της Παγκόσμιας Ιστορίας παραδίδουμε τα πρακτικά του 3ου Συνεδρίου Φθιωτικής Ιστορίας, προχωρώντας και στη διοργάνωση του 4ου Συνεδρίου Φθιωτικής Ιστορίας στις 9, 10 και 11 Νοεμβρίου 2007. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πνευματικού Κέντρου Σταυρού Λαμίας Τ.Ε.Δ.Κ. Ν. Φθιώτιδας