ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ Κωνσταντίνος Καβάφης (1904) Τι περιμένουμε στην αγορά συναθροισμένοι; Είναι οι βάρβαροι να φθάσουν σήμερα. Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μια τέτοια απραξία; Τι κάθοντ οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε; Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα. Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί; Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν. Γιατί ο αυτοκράτωρ μας τόσο πρωί σηκώθη, και κάθεται στης πόλεως την πιο μεγάλη πύλη στον θρόνο επάνω, επίσημος, φορώντας την κορώνα; Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα. Κι ο αυτοκράτωρ περιμένει να δεχθεί τον αρχηγό τους. Μάλιστα ετοίμασε για να τον δώσει μια περγαμηνή. Εκεί τον έγραψε τίτλους πολλούς και ονόματα. Γιατί οι δυο μας ύπατοι κ οι πραίτωρες εβγήκαν σήμερα με τες κόκκινες, τες κεντημένες τόγες γιατί βραχιόλια φόρεσαν με τόσους αμεθύστους, και δαχτυλίδια με λαμπρά, γυαλιστερά σμαράγδια γιατί να πιάσουν σήμερα πολύτιμα μπαστούνια μ ασήμια και μαλάματα έκτακτα σκαλιγμένα; Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα και τέτοια πράγματα θαμπόνουν τους βαρβάρους. Γιατί κ οι άξιοι ρήτορες δεν έρχονται σαν πάντα να βγάλουνε τους λόγους τους, να πούνε τα δικά τους; Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα κι αυτοί βαρυούντ ευφράδειες και δημηγορίες. Γιατί ν αρχίσει μονομιάς αυτή η ανησυχία κ η σύγχυσις. (Τα πρόσωπα τι σοβαρά που εγίναν). Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι κ η πλατέες, κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους πολύ συλλογισμένοι; Γιατί ενύχτωσε κ οι βάρβαροι δεν ήλθαν. Και μερικοί έφθασαν απ τα σύνορα, και είπανε πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν. Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις.
Πολιτισμός και Βαρβαρότητα, Επικοινωνία και Σύγχρονη Κοινωνία Συνέδριο-αφιέρωμα στον E. Morin Αθήνα, 25-28 Μαΐου 2011 Πρόγραμμα Πέμπτη 26 Μαΐου στο Μουσείο της Ακρόπολης 9.00-9.30 : Εγγραφές 9.30-10.15 : Προσφωνήσεις Παναγιώτης Τσίρης, Πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου Αντώνης Παπαρίζος, Πρόεδρος Τμήματος Κοινωνιολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Μέλος Δ.Σ. του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών Χριστιάνα Κωνσταντοπούλου, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Πρόεδρος του CR 14 της Διεθνούς Ένωσης Κοινωνιολογίας (ISA), Μέλος του εκτελεστικού γραφείου της Διεθνούς Ένωσης Γαλλόφωνων Κοινωνιολόγων (AISLF), Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής 10.15-10.30 : Εισαγωγή στη θεματική του συνεδρίου από τον André Petitat Πρόεδρο της Διεθνούς Ένωσης Γαλλόφωνων Κοινωνιολόγων AISLF H μη-κατανομή ως βάση της κατανομής 1 η Συνεδρίαση: 10.30-12.15 Νέες Τεχνολογίες και Σύγχρονη Επικοινωνία Ι Πρόεδρος: Αντώνης Παπαρίζος Pierre Bouvier: Κοινωνιοανθρωπολογία της υπερβολικής έκθεσης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης: υπερατομικισμός και κοινωνικός δεσμός. Florent J. Gaudez: Να επικοινωνείς ή να παράγεις? Κοινωνικοανθρωπολογικές προτάσεις σχετικά με το πιθανό και το απαραίτητο Serge Proulx: Η δυνατότητα δράσης ενός πολιτισμού της συνεισφοράς σε αντιπαράθεση με την κυριαρχία ενός πληροφοριακού καπιταλισμού Χριστιάνα Κωνσταντοπούλου: Ανθρωπισμός και βαρβαρότητα: η μεταμοντέρνα επικοινωνία Σχολιαστής: Didier Vrancken 12.15 : Διάλειμμα για καφέ 2 η Συνεδρίαση: 12.30-14.30 Νέες Τεχνολογίες και Σύγχρονη Επικοινωνία II Πρόεδρος: Anne Cauquelin Eric Letonturier: Δίκτυα και κοινωνία: μεταξύ της επιστήμης και της ιδεολογίας της επικοινωνίας Oksana Lychkovska: Η αναγωγή σε τελετουργία των επικοινωνιακών πρακτικών στη σύγχρονη κοινωνία: μια καινούρια «βαρβαρότητα» ή η προστασία της εποχής της εικονικότητας Delphine Saurier - Sarah Ghlamallah: Ο πολιτισμός των μουσείων στη δοκιμασία του ψηφιακού πολιτισμού Fiorenza Gamba: «Κόσμος των εικόνων» και «Εικόνες του κόσμου». Καθημερινές εικόνες μεταξύ πολιτισμού και βαρβαρότητας. Σχολιάστρια: Monique Legrand 14.30 Ελαφρύ γεύμα Ξενάγηση στο Μουσείο της Ακρόπολης
3 η Συνεδρίαση: 18.00-20.30 Πολιτισμός και Βαρβαρότητα: Η Σύγχρονη Επικοινωνία Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Τσουκαλάς Michel Maffesoli: Επικοινωνία, η επιστροφή στο αρχαϊκό; Bruno Péquignot: Νέος εθνοκεντρισμός, παλιά βαρβαρότητα. Lucien Sfez: Μεταξύ πολιτισμού και βαρβαρότητας, η αδυναμία της τεχνολογίας Edgar Morin: Η κρίση του πολιτισμού στην εποχή των επιστημών και των μέσων μαζικής επικοινωνίας Σχολιάστρια: Johanne Charbonneau 20.30 20.45 Παραδοσιακά τραγούδια της Νάξου από το Γιάννη και το Γιώργο Ρεφενέ, στην έξοδο του Μουσείου Παρασκευή 27 Μαΐου στο Auditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών 4 η Συνεδρίαση: 9.30-11.45 Πολιτισμικοί μετασχηματισμοί στη Σύγχρονη Εποχή I Πρόεδρος: Βάσω Αρτινοπούλου Αναστασία Σωτηριάδου: Παγκοσμιοποίηση και πολιτισμικές ταυτότητες στην εποχή της κοινωνίας της πληροφορίας: Η επαναδιαπραγμάτευση της μνήμης μέσα από το Διαδίκτυο Μιχάλης Ψημίτης: Ταυτότητες σε κρίση: η πολιτισμική μετατόπιση της κοινωνικής σύγκρουσης στον καπιταλισμό σε κρίση Ευαγγελία Καλεράντε: Μορφικά, εννοιολογικά σχήματα στην εξοικείωση με τις ανορθολογικές δομές του τρόμου: Tα βαμπίρ ως «πνεύματα των καιρών». Khosro Maleki: Μετατροπή της κοινωνικής δυσαρέσκειας και προσφυγή στη διαπραγμάτευση Σήλια Νικολαΐδου: Ο επαναπροσδιορισμός του χρόνου στον αστικό χώρο. Το παράδειγμα των αργών πόλεων ως απάντηση στην αστική βαρβαρότητα Σχολιαστής: M. H. Soulet 11.45 Διάλειμμα για καφέ 5 η Συνεδρίαση: 12.00-14.00 Πολιτισμικοί μετασχηματισμοί στη Σύγχρονη Εποχή II Πρόεδρος: Αrmel Huet Gilles Verpraert: Εθνικισμός και κοσμοπολιτισμός: μορφογενετική προσέγγιση των εκφάνσεων της «πόλεως» Cyrille B. Koné: Διαμεσολάβηση και δημοσιοποίηση. Έρευνα σχετικά με τις προκλήσεις και τις δυσκολίες της κοινωνικής εγγύτητας Marina D Amato: Οι υπερήρωες μεταξύ πολιτισμού και βαρβαρότητας Olivier Chantraine: Οργανωτικές και θεσμικές καινοτομίες και «βαρβαρότητα». Εστίαση στην κλινική φιγούρα του άπιστου, αλλά όχι αιρετικού διευθυντή Daniela Roventa-Frumusani, Adriana Stefanel: Από τους σταρ στους ανθρώπους της πληροφόρησης Σχολιαστής: Imed Melliti
6 η Συνεδρίαση: 17.00-19.15 Κοινωνικές αναπαραστάσεις, διαμάχες και βία στον σύγχρονο πολιτισμό I Πρόεδρος: Ανδρομάχη Χατζηγιάννη Ipek Merçil: Η κυριαρχία εις βάρος των γυναικών για το «nâmous» (τιμή): τα εγκλήματα τιμής στην Τουρκία Julie Alev Dilmac: Η «βάρβαρη» τιμή και η«πολιτισμένη» τιμή: η περίπτωση των εγκλημάτων τιμής στην Τουρκία Régine Tchicaya-Oboa: Γυναίκες και εγκληματική βία: η περίπτωση των τριών κρατουμένων της φυλακής της Brazzaville Monique Hirschhorn: Βία και συλλογική ταυτότητα: η περίπτωση των κρυμμένων Αρμενίων στην Τουρκία Raúl-Enrique Rojo: Περιμένοντας τους βαρβάρους: τα τείχη του φόβου Jan Spurk: Μπορεί να εκλογικευτεί η βαρβαρότητα; Σχολιαστής: Manuel Sarmento 19.15 Διάλειμμα για καφέ 7 η Συνεδρίαση: 19.30-21.00 Πολιτισμός και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας στις ευρωπαϊκές χώρες Πρόεδρος: Jan Spurk Milena Gammaitoni: Η κοινωνική τέχνη και η πολιτική επικοινωνία στο Παρίσι και στη Ρώμη Lucille Chartain: Η αφήγηση της βαρβαρότητας στον γερμανικό κινηματογράφο: η κινηματογραφική μεταφορά ως εξιλέωση μιας «δύσκολης» Ιστορίας; Χρυσάνθη Ζάχου: Οι Ζωές των Άλλων : Η κουλτούρα των celebrities και οι κοινωνικές συνιστώσες ενός πολιτισμικού μετασχηματισμού στην Ελλάδα Μαριάννα Ψύλλα, Δήμητρα Παπαδοπούλου: Η αφηγηματική κατασκευή της κοινωνικοοικονομικής επικαιρότητας στην Ελλάδα: η περίπτωση του τύπου Vittorio Cotesta: Ευρώπη ή βαρβαρότητα: Η απεικόνιση της Ευρώπης στον ιταλικό τύπο κατά την περίοδο 2000-2010 Σχολιάστρια: Rahma Bourqia Σάββατο 28 Μαΐου στο Auditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών 8 η Συνεδρίαση: 09.30-11.45 Κοινωνικές αναπαραστάσεις, διαμάχες και βία στον σύγχρονο πολιτισμό II Πρόεδρος: Άννα Παναγιωταρέα Νίκος Φωτόπουλος: Εκπαίδευση και ετερότητα Ηλίας Μαδεμλής: Βαρβαρότητα και σχολική βία Κατερίνα Ηλιού: Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών: Ο πολιτισμός στην υπηρεσία της επικοινωνίας με το χθες και το σήμερα Τέσσα Δουλκέρη (και συνεργάτες): Ελληνικός Κινηματογράφος: Βαρβαρότητα ή Πολιτισμός; Faradji Mohamed Akli, Abdellah Tchougou: Ο πολιτισμός και η βία στην Αφρική: Κοινωνιολογική μελέτη των αιτιών του πολέμου στο Νταρφούρ Tristana Pimor: Η βία στα υποβαθμισμένα προάστια μεταξύ βαρβαρότητας και κανονικότητας Προκόπιος Ορφανός: Βάρβαρες δράσεις απέναντι σε έναν βάρβαρο πολιτισμό: η περίπτωση του Cabaret Voltaire Σχολιαστής: Jean Ruffier
11.45 Διάλειμμα για καφέ 9 η Συνεδρίαση: 12.00-14.00 Πολιτισμικοί ανασχηματισμοί στη Σύγχρονη Εποχή III Πρόεδρος: Marina D Amato Bernard Convert, Lise Demailly: Αναπαραστάσεις του πολιτισμού και της βαρβαρότητας στη λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας Ιωάννα Βώβου: Ο πολιτισμός της τηλεόρασης: η κοινοτυπία σαν μετωνυμία της καθημερινότητας Αγγελική Γαζή: Ναρκισσιστικός Εαυτός: εκτελόν υποκείμενο της ρομαντικής αγάπης: Περίπτωση Κάρυ Μπράντσο Μεγάλου στην τηλεοπτική σειρά Sex and the City Alain Eraly: Χαρισματικοί Ηγέτες. Πολιτική και μέσα μαζικής επικοινωνίας Karine Poirier, Sylvain Quidot: Η μάθηση ως μέσο υπέρβασης της βαρβαρότητας: για μια ψηφιακή οικολογία της μειονεξίας Σχολιάστρια: Λ. Μαράτου- Αλιπράντη 10 η Συνεδρίαση 17.30 20.30 Αφιέρωμα στον E. Morin Α. Κύκλος: (17.30-19.00 ) Πρόεδρος: Θωμάς Μαλούτας Μιχάλης Σκομβούλης: Ανοιχτό Σύστημα και κοινωνικοϊστορική διάσταση της ορθολογικότητας στη Μέθοδο του Εντγκάρ Μορέν: Κανονιστικές και πολιτικές συνέπειες Αλέξανδρος Δάγκας: Ο πολιτικός Ε. Μορέν; Ελένη Κοβάνη: Ο Μπλαιζ Πασκάλ στο έργο του Εντγκάρ Μορέν. Βασιλική Καντζάρα: Η παιδεία του μέλλοντος στο έργο του Μορέν Β. Κύκλος: (19.00-20.30 ) Πρόεδρος: Pierre Bouvier Bernard Cahier: Ηρακλής βελονιστής; Πολιτική, ροή και πολυπλοκότητα Pedro Alberto Garcia Bilbao: Η έννοια της βαρβαρότητας και της νεοφιλελεύθερης τάξης: ανάλυση με βάση το έργο του Edgar Morin Michel Grossetti: Ένθεση και αποσύνδεση: δύο έννοιες για την ανάλυση των φαινομένων ανάδυσης στον κοινωνικό κόσμο Σχολιαστής: Olivier Chantraine 20.30 Παράσταση: παραδοσιακοί χοροί από τον Χορευτικό Τομέα του Πολιτιστικού Ομίλου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Π.Ο.Φ.Π.Α) Αποχαιρετιστήριο ποτό Επιστημονική επιτροπή: P. Bouvier, O. Chantraine, V. Cotesta, M. D Amato, F. Gamba, F. Gaudez, M. Grossetti, J. Halley, M. Hirschhorn, O. Lychkovska, E. Morin, B. Pequignot, A. Petitat, D. Roventa-Frumusani, L. Sfez, R. Tchicaya-Oboa, D. Vrancken. Τοπική Επιστημονική Επιτροπή: Ι. Βώβου, Ε. Ζακοπούλου, Μ. Θανοπούλου, Χρ. Κωνσταντοπούλου, Λ. Μαράτου-Αλιπράντη, Α. Παπαρίζος, Στ. Τσοτσορός, Μ. Χατζηγιάννη, Μ. Ψύλλα
Κατάλογος ομιλητών AKLI Faradji Mohamed, Πανεπιστήμιο της Bejaia ΑΡΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ Βάσσω, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα BILBAO Pedro Alberto Garcia, Πανεπιστήμιο Rey Juan Carlos, Μαδρίτη BOURQIA Rahma, Université Hassan II Mohammedia BOUVIER Pierre, Πανεπιστήμιο Paris X Nanterre & LAIOS CNRS, Παρίσι ΒΩΒΟΥ Ιωάννα, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα ΓΑΖΗ Αγγελική, Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λευκωσία CAHIER Bernard, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Kata Kairon, Clermont-Ferrand CAUQUELIN Anne, Πανεπιστήμιο Paris Ouest Nanterre CHANTRAINE Olivier, Πανεπιστήμιο Charles de Gaulle Lille 3 CHARBONNEAU Johanne, INRS Μόντρεαλ CHARTAIN Lucile, Υποψήφια διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο Paris Descartes CONVERT Bernard, Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών, Λίλλη COTESTA Vittorio, Πανεπιστήμιο Roma III ΔΑΓΚΑΣ Αλέξανδρος, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ΔΟΥΛΚΕΡΗ Αναστάζια, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης D AMATO Marina, Πανεπιστήμιο Roma III DEMAILLY Lise, Πανεπιστήμιο Lille 1 DILMAC Julie Alev, CERSES- Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών & Πανεπιστήμιο Paris Descartes ERALY Alain, Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών GAMBA Fiorenza, Sapienza Πανεπιστήμιο της Ρώμης GAMMAITONI Milena, Πανεπιστήμιο Roma III GAUDEZ J. Florent, UPMF Πανεπιστήμιο Grenoble GHLAMALLAH Sarah, CERLIS, Πανεπιστήμιο Paris Descartes GROSSETI Michel, Πανεπιστήμιο Toulouse-le-Mirail, Ταμίας AISLF ΖΑΧΟΥ Χρυσάνθη, Κολλέγιο Deree, Αθήνα HIRSCHHORN Monique, CERLIS, Πανεπιστήμιο Paris Descartes HUET Armel, Πανεπιστήμιο Rennes II ΗΛΙΟΥ Κατερίνα, ΕΚΚΕ, Αθήνα ΚΑΛΕΡΑΝΤΕ Ευαγγελία, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Φλώρινα ΚΑΝΤΖΑΡΑ Βασιλική, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα ΚΟΒΑΝΗ Ελένη, ΕΚΚΕ, Αθήνα KONÉ Cyrille, Πανεπιστήμιο της Ouagadougou ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Χριστιάνα, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα LEGRAND Monique, Πανεπιστήμιο Nancy 2 LETONTURIER Eric, Πανεπιστήμιο Paris Descartes LYCHKOVSKA Oksana, Εθνικό Πανεπιστήμιο του Μέτσνικοφ της Οδησσού ΜΑΔΕΜΛΗΣ Ηλίας, Διδάκτωρ Kοινωνιολογίας, Δάσκαλος, Σέρρες MAFFESOLI Michel, CEAQ Πανεπιστήμιο Paris Descartes MALEKI Khosro, Ερευνητής στην ERASE/2L2S, Πανεπιστήμιο της Metz ΜΑΛΟΥΤΑΣ Θωμάς, ΕΚΚΕ, & Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα ΜΑΡΑΤΟΥ ΑΛΙΠΡΑΝΤΗ Λάουρα, ΕΚΚΕ, Αθήνα MELLITI Imed, Ανώτερο Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών, Τύνιδα MERÇIL Ipek, Πανεπιστήμιο Galatasaray της Κωνσταντινούπολης MORIN Edgar, Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών, Παρίσι ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ Σήλια, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βόλος
ΟΡΦΑΝΟΣ Προκόπιος, Υποψήφιος Διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο Αθηνών ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΕΑ Άννα, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Δήμητρα, Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών ΠΑΠΑΡΙΖΟΣ Αντώνης, Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών PÉQUIGNOT Bruno, Πανεπιστήμιο Sorbonne Nouvelle Paris III PETITAT André, Πανεπιστήμιο Lausanne, Πρόεδρος της AISLF PIMOR Tristana, Υποψήφια διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο Bordeaux II POIRIER Karine, «Communautique», Κεμπέκ PROULX Serge, Πανεπιστήμιο του Κεμπέκ, Μόντρεαλ QUIDOT Sylvain, «Communautique», Κεμπέκ ROJO Raúl-Enrique, Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Rio-Grande-do-Sul ROVENTA-FRUMUSANI Daniela, Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου RUFFIER Jean, Πανεπιστήμιο Jean Moulin Lyon 3 SARMENTO Manuel, Πανεπιστήμιο του Minho, Braga SAURIER Delphine, Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών, Υπουργείο Δικαιοσύνης της Γαλλίας SFEZ Lucien, Πανεπιστήμιο Paris I ΣΚΟΜΒΟΥΛΗΣ Μιχάλης, Υποψήφιος Διδάκτωρ Πανεπιστήμιο Paris I SOULET Marc-Henry, Πανεπιστήμιο του Fribourg, Γενικός Γραμματέας της AISLF SPURK Jan, Πανεπιστήμιο Paris-René Descartes STEFANEL Adriana, Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου ΣΩΤΗΡΙΑΔΟΥ Αναστασία, Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, Αθήνα TCHICAYA - OBOA Régine, Πανεπιστήμιο Marien Ngouabi της Brazzaville TCHOUGOU Abdellah, Πανεπιστήμιο της Bejaia ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ Κωνσταντίνος, Πανεπιστήμιο Αθηνών VERPRAET Gilles, LACSO Sophiapole, Πανεπιστήμιο Paris Ouest VRANCKEN Didier, Πανεπιστήμιο της Liège, Αντιπρόεδρος της AISLF ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Νίκος, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Φλώρινα ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ Ανδρομάχη, ΕΚΚΕ, Αθήνα ΨΗΜΙΤΗΣ Μιχάλης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Μυτιλήνη ΨΥΛΛΑ Μαριάννα, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα