5ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗΝ ΠΦΥ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΕΡΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Επιστημονικός Φορέας Διοργάνωσης: ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΕΡΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρία Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας (ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.) Yπό την αιγίδα του Ιατρικού Συλλόγου Ευρυτανίας 5ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗΝ ΠΦΥ 07-09 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Ξενοδοχείο MONTANA, ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ 18 ΜΟΡΙΑ Σ. Ι. Ε. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Τ.Θ. 2816 Άστρος, Τ.Κ. 220 01 Τ: 27550 22201, F: 211 8505006 E: info@e-vip.gr, www.e-vip.gr

5ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗΝ Π.Φ.Υ. Αγαπητοί/ες Συνάδελφοι Με μεγάλη χαρά και τιμή σας καλωσορίζουμε στο 5o Πανελλήνιο Συνέδριο Γηριατρικής στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Φέτος το συνέδριό μας συνεργάζεται με την Ελληνική Εταιρεία Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας (ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.), η οποία προσφέρει τεράστιο έργο στην αντιμετώπιση του πόνου στους ηλικιωμένους, αλλά και παρηγορητική φροντίδα, όπου χρειάζεται. Η εταιρεία μας σε συνεργασία με άλλες 4 Ελληνικές Γηριατρικές Εταιρείες, κατόρθωσε δύο σημαντικά πράγματα φέτος: Να αναλάβει, σαν Eλληνική Γηριατρική Ένωση το Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Γηριατρικής στην Ελλάδα, τον Νοέμβριο του 2020 στην Αθήνα, με Πρόεδρο της Οργανωτικής και Επιστημονικής επιτροπής, τον Γηρίατρο, Αν. Καθηγητή Νευρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών και Αντιπρόεδρο της Εταιρείας μας κ. Ελλούλ Ιωάννη και να αναγνωρισθεί σαν ειδικότητα η Γηριατρική στην Ελλάδα. Με αυτή τη δύναμη, το όραμα για ενεργό και υγιή γήρανση, αλλά και βελτιωμένη ποιότητα ζωής για την τρίτη ηλικία, σας περιμένουμε να συζητήσουμε, να διαφωνήσουμε, αλλά και να πορευθούμε μαζί το δύσκολο δρόμο της γνώσης, γιατί η γνώση είναι δύναμη. Με συναδελφικούς χαιρετισμούς Ο Πρόεδρος της Οργανωτικής και Επιστημονικής επιτροπής Καθ. Κων. Χρυσανθόπουλος

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΕΛΗ ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ - ΤΣΙΓΚΑΝΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΕΛΛΟΥΛ ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ - ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΠΑΠΑΡΩΔΗ ΙΩΑΝΝΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΕΛΗ ΑΛΟΚΡΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΒΟΛΙΚΑΣ ΚΙΜΩΝΑΣ ΓΡΑΜΜΕΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ - ΤΣΙΓΚΑΝΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΕΛΛΟΥΛ ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΥΓΟΜΑΛΛΑΣ ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ ΚΟΓΚΟΛΗ ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΠΑΠΑΡΩΔΗ ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑΡΩΔΗΣ ΡΟΔΗΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΣΥΚΑΡΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΤΡΙΓΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΑΤΖΗΜΑΡΚΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

5ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗΝ Π.Φ.Υ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018 09.00-10.00 ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ 10.00-10.45 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΘΡΕΨΗΣ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Προεδρείο: Κ. Χρυσανθόπουλος Εισηγήτρια: Μ. Κογκόλη 10.45-11.30 ΟΞΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΟΙΛΙΑ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Προεδρείο: Κ. Χρυσανθόπουλος Εισηγήτρια: Α. Μπούζιου 11.30-12.15 ΟΙΔΗΜΑΤΑ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Προεδρείο: Β. Στούμπος Εισηγητής: Π. Σταμάτης 12.15-13.00 ΤΟ ΑΝΤΙΕΜΒΟΛΙΑΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ. ΕΧΕΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ; Προεδρείο: Κ. Χρυσανθόπουλος, Δ. Λιάνας Εισηγήτρια: Α. Αργυροπούλου 13.00-14.00 ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟ ΝΤΕΛΙΡΙΟ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Προεδρείο: Σ. Λουμπαρδιάς, Α. Αργυροπούλου Εισηγήτρια: Γ. Σαράντη 14.00-17.00 ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗ 17.00-17.30 ΑΤΥΠΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΝΗΘΩΝ ΝΟΣΩΝ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Προεδρείο: Κ. Βολίκας, Ι. Ελευθερούδης Εισηγήτρια: Γ. Δημητροπούλου 17.30-18.00 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ Προεδρείο: Λ. Μπαλόκας Εισηγητής: Ν. Μπαραμπούτης 18.00-18.30 ΤΟ ΓΟΝΑΤΟ ΚΑΙ ΟΙ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ Προεδρείο: Γ. Χατζημαρκάκης Εισηγητής: Α. Δημητριάδης 18.30-19.00 ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΚΡΟΥ ΠΟΔΟΣ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Προεδρείο: Α. Δημητριάδης Εισηγητής: Γ. Χατζημαρκάκης

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 19.00-19.30 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΟΝΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΠΡΩΤΟΠΑΘΗ Η ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΥ ΜΕΣΩ ΑΥΤΟΨΥΧΟΜΕΝΗΣ ΣΥΣΚΕΥΗΣ ΡΑΔΙΟΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ Προεδρείο: Κ. Μάγκος, Δ. Παρίδης Εισηγητής: Α. Τσαγκάλης 19.30-20.00 ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ. ΕΧΕΙ ΘΕΣΗ; Προεδρείο: Ι. Ξάνθη, Ι. Παπαρώδη Εισηγήτρια: Δ. Σπυροπούλου 20.00-20.30 ΙΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ Προεδρείο: Κ. Χρυσανθόπουλος Εισηγητής: Α. Σωτηρούδης 20.30-21.00 ΔΙΑΛΕΞΗ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΥ ΟΜΙΛΗΤΗ. Η ΥΠΟΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΕΧΕΙ ΘΕΣΗ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ; Προεδρείο: Κ. Χρυσανθόπουλος Εισηγητής: Κ. Βολίκας 21.00 ΔΕΙΠΝΟ ΣΑΒBΑΤΟ 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018 Α Αίθουσα 09.00-09.30 ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΩΡΛ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Προεδρείο: Θ. Σταθάς, Κ. Κατσαρός Εισηγητής: Ν. Χριστοδουλόπουλος 09.30-10.00 ΟΞΕΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΟΙΛΙΑ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Προεδρείο: Δ. Σπυροπούλου, Α. Μπαντής Εισηγητής: Α. Ζυγομαλάς 10.00-10.30 ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟ ΒΟΛΟΥ Προεδρείο: Γ. Λύκας Εισηγητές: Τ. Βλαχονάτσιου, Β. Πανοπούλου, Γ. Λύκας 10.30-11.00 Η ΧΑΠ ΤΟ 2018: ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Προεδρείο: Κ. Χρυσανθόπουλος, Ε. Γκουντουβά Εισηγητής: Δ. Παπαπέτρου Με την ευγενική χορηγία της Menarini Hellas

5ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗΝ Π.Φ.Υ. 11.00-12.00 ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΟ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ: ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Προεδρείο: Κ. Χρυσανθόπουλος Εισηγητής: Ε. Πριτσιόλας Με την ευγενική χορηγία της Servier 12.00-14.00 ΣΤΡOΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΤΗΣ EUROPEAN GERIATRIC MEDICINE SOCIETY (EuGMS) Συντονιστής: Ι. Ελλούλ Σφαιρική Γηριατρική Αξιολόγηση, Γ. Σουλής Ο ρόλος του χορού στην Τρίτη Ηλικία, Μ. Κοτσάνη Η συμβολή του Γηριάτρου στις άλλες ιατρικές ειδικότητες, Α. Μπενέτος Β Αίθουσα 09.30-12.30 ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΟΥ ΠΟΝΟΥ Χαιρετισμός προέδρου ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α., A. Baδαλούκα Προεδρείο: Ν. Μπερναλή, Ε. Σταυροπούλου 09.30-10.30 ΔΙΑΛΕΞΗ Ι 09.30-10.15 Ισχυρή Αναλγησία πέρα από τα καθιερωμένα Εισηγήτρια: Ι. Σιαφάκα 10.15-10.30 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 10.30-10.45 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 10.45-11.45 ΔΙΑΛΕΞΗ ΙΙ 10.45-11.30 Εντοπισμένος Νευροπαθητικός Πόνος. Μία Νέα Οντότητα Εισηγήτρια: Ε. Αλεξοπούλου-Βραχνού 11.30-11.45 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 11.45-12.30 Παρουσίαση Κλινικών Περιστατικών εφαρμογής επιθέματος καψαϊκίνης 8% Εισηγητής: Ι. Σταύρου

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 12:30-13:00 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Με την ευγενική χορηγία της Βιανέξ 14.00-17.00 ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΔΙΑΚΟΠΗ Α Αίθουσα 17.00-18.00 ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΝΕΦΡΟΣ Προεδρείο: Κ. Βολίκας, Χ. Σκούρτης Υπερθεραπεία-Υποθεραπεία, Π. Τρίγκας 18.00-18.30 ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Προεδρείο:Κ. Χρυσανθόπουλος Εισηγητής: Κ. Νικολακόπουλος 18.30-19.00 ΜΥΟΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ Προεδρείο: Χ. Αναγνωστόπουλος Εισηγήτρια: Ε. Τραχάνη 19.00-19.30 ΝΕΟΤΕΡΑ ΑΝΤΙΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ. ΕΧΟΥΝ ΘΕΣΗ; Προεδρείο: Κ. Βολίκας, Ι. Αντωνόπουλος Εισηγητής: Ρ. Παπαρώδης 19.30-20.00 ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΑ Προεδρείο: Ι. Ελλούλ, Α. Κοντορίγα Εισηγήτρια: Φ. Γιαννακοπούλου 20.00-20.30 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ. ΜΙΑ ΜΑΣΤΙΓΑ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ Προεδρείο: Α. Σωτηρούδης, Κ. Βασιλάκος Εισηγήτρια: Γ. Συκαρά 20.30-21.00 ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ. ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΘΕΙ; Προεδρείο: Κ. Χρυσανθόπουλος Εισηγητής: Β. Γραμμέλης 21.00 ΔΕΙΠΝΟ

5ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗΝ Π.Φ.Υ. ΚΥΡΙΑΚH 9 ΔΕΚΕΜΒΡIΟΥ 2018 10.00-12.00 ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ & ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Συντονιστές: Κ. Βολίκας, Ι. Ελλούλ 12.00-13.00 ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΗΣ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Συντονιστής: Ι. Ελλούλ, Κ. Βολίκας 13.00-13.30 ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΛΗΞΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΠΡΟΕΔΡΕΙΑ ΟΜΙΛΗΤΕΣ Αλεξοπούλου - Βραχνού Ε., Αναισθησιολόγος, Διευθύντρια Αναισθησιολογικού Τμήματος & Ιατρείου Πόνου, Α.Ο.Ν.Α. «Ο Άγιος Σάββας», ΚΗΝ «ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ», Γεν. Γραμματέας ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. Αναγνωστόπουλος Χ., Γενικός Ιατρός, Επιμελητής Π.Π.Ι Βλυχού, Αν. υπεύθυνος Επιστημονικής Λειτουργίας Κέντρου Υγείας Βασιλικής, Λευκάδα Αντωνόπουλος Ι., Γενικός Ιατρός, Διευθυντής Π.Ι. Αμπελώνα Λάρισας Αργυροπούλου Α., Γενική Ιατρός, Επιμελήτρια ΕΣΥ ΤΕΠ, Γ.Ν. Πατρών Βαδαλούκα Α., Αν. Καθηγήτρια Αναισθησιολογίας, Θεραπείας Πόνου και Παρηγορητικής Αγωγής, Πρόεδρος ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α, Πρόεδρος EuLAP Βασιλάκος Κ., Γενικός Ιατρός, Πειραιάς Βλαχονάτσιου Τ., Κοινωνική Λειτουργός, Γηροκομείο Βόλου Βολίκας Κ., PhD, Παθολόγος, Καθηγητής Γηριατρικής, Επιστημονικός Υπεύθυνος στον Άκτιο Οδηγό Γιαννακοπούλου Φ., Ψυχίατρος, Επιμελήτρια Κέντρου Ψυχικής Υγείας Πατρών Γκουντουβά Ε., Γενική Ιατρός, Επιμελήτρια Π.Ι. Αγίου Γεωργίου Κέντρου Υγείας Φαρσάλων Γραμμέλης Β., PhD, Παθολόγος, Medical Lead, Pfizer Hellas A.E. Δημητριάδης Α., Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Ολύμπιον Θεραπευτήριο Δημητροπούλου Γ., Ιατρός Γηρίατρος, Οίκος Φιλοξενίας «Παπαδοπούλειον» Καλαμάτα Ελευθερούδης Ι., Γενικός Ιατρός, Διευθυντής Κέντρου Υγείας Παλαιοχωρίου Ελλούλ Ι., Αναπληρωτής Καθηγητής Νευρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Ζυγομαλάς Α., Χειρουργός, MSc, PhD, FACS, «Ολύμπιον» Γενική Κλινική Πατρών Κατσαρός Κ., Γενικός Ιατρός, Επιμελητής Π.Ι. Μύλων, Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Αργολίδας Κογκόλη Μ., Διατροφολόγος - Φυσικός, Πάτρα Κοντορίγα Α., Παθολόγος, Αθήνα Κοτσάνη Μ., Γηρίατρος, Πανεπιστήμιο Nancy, Γαλλία Λιάνας Δ., Γενικός Ιατρός, Διευθυντής ΠΕΔΥ Μ.Υ. Ζαρουχλέϊκα Λουμπαρδιάς Σ., Παθολόγος, Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Παναρκαδικού Νοσοκομείου Τρίπολης «Η Ευαγγελίστρια»

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Λύκας Γ., Γενικός Ιατρός, Γηροκομείο Βόλου Μάγκος Κ., Ορθοπαιδικός Χειρουργός, ANIMUS-Κυανούς Σταυρός, Λάρισα Μπαλόκας Λ., Παθολόγος, Λιβαδειά Μπαντής Α., Παθολόγος, Τρίκαλα Μπαραμπούτης Ν., Kαρδιολόγος, Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Π.Π.Γ.Ν.Π., Υπεύθυνος Ιατρείου Υπέρτασης/Λιπιδίων Π.Π.Γ.Ν.Π., Υποψήφιος Διδάκτωρ Τμήματος Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών Μπενέτος Α., Καθηγητής Γηριατρικής, Πανεπιστήμιο Nancy, Γαλλία Μπερναλή Ν., Αναισθησιολόγος, Συντονίστρια Διευθύντρια Αναισθησιολογικού Τμήματος-Ιατρείο Πόνου και Παρηγορικής Αγωγής Γενικού Νοσοκομείου Θηβών, Πρόεδρος Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας Θηβών, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Μπούζιου Α., Γενική Ιατρός, Επιμελήτρια Κέντρου Υγείας Αμφιλοχίας Νικολακόπουλος Κ., MSc, PhD, Επ. Επιμελητής Αγγειοχειρουργικής, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών Ξάνθη Ι., Γενική Ιατρός, Επιμελήτρια Κέντρου Υγείας Πύλης Πανοπούλου Β., Κοινωνική Λειτουργός, Γηροκομείο Βόλου Παπαπέτρου Δ., MSc, Πνευμονολόγος - Συνεργάτης Πνευμονολογικού Τμήματος, Ιατρικό Αθηνών, Κλινική Π. Φαλήρου Παπαρώδη Ι., Παθολόγος, τ. Διευθύντρια ΙΚΑ Παπαρώδης Ρ., Ενδοκρινολόγος, Πάτρα, Επισκέπτης Καθηγητής Ενδοκρινολογίας University of Toledo, ΗΠΑ Παρίδης Δ., Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Επιστημονικός Υπεύθυνος Τμήματος Μεταβολικών Νοσημάτων Κυανούς Σταυρός - ANIMUS Πριτσιόλας Ε., Ψυχίατρος, Συντονιστής Διευθυντής Γενικού Νοσοκομείου Καρπενησίου, Επιστημονικά Υπεύθυνος Κέντρου Ψυχικής Υγείας Καρπενησίου Σαράντη Γ., Ειδικευόμενη Παθολογίας, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Σιαφάκα Ι., Καθηγήτρια Αναισθησιολογίας-Θεραπείας Πόνου ΕΚΠΑ, Διευθύντρια Α Αναισθησιολογικής Κλινικής Κέντρου Πόνου & Παρηγορικής Αγωγής, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αρεταίειο Σουλής Γ., Γενικός Ιατρός - Γηρίατρος, Κλινική Γηριατρικής Αξιολόγησης, Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν, Β Αντιπρόεδρος της ΕΕΜΕΓ Σπυροπούλου Δ., Επίκουρη Καθηγήτρια Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Σταύρου Ι., Αναισθησιολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Σταθάς Θ., Ωτορινολαρυγγολόγος, Επιμελητής ΩΡΛ Κλινικής Π.Γ.Ν. Πατρών Σταμάτης Π., Γενικός Ιατρός, Επιμελητής Κέντρου Υγείας Κατούνας Σταυροπούλου Ε., Αναισθησιολόγος, Διευθύντρια Αναισθησιολογικού Τμήματος, Γ.Ν. «ΚΑΤ», Αθήνα Στούμπος Β., Γενικός Ιατρός, Επιμελητής Κέντρου Υγείας Θέρμου Συκαρά Γ., Ιατρικός Σύμβουλος, Pfizer Hellas AE Σωτηρούδης Α., Καρδιολόγος, Διευθυντής ΠΕΔΥ Πάτρας Τραχάνη Ε., Νευρολόγος, Πάτρα, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών Τρίγκας Π., Νεφρολόγος, Επιστημονικά Υπεύθυνος Κυανούς Σταυρός Πατρών- Μονάδα Χρόνιας Αιμοκάθαρσης Τσαγκάλης Α., Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Μέλος ΚΕΟΧ-ANIMUS, Διευθυντής Ορθοπαιδικού Τμήματος Κυανούς Σταυρός, Λάρισα Χατζημαρκάκης Γ., MSc, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, «Ολύμπιον» Θεραπευτήριο, Πάτρα Χριστοδουλόπουλος Ν., Ωτορινολαρυγγολόγος, Αμαλιάδα Χρυσανθόπουλος Κ., Ομ. Καθηγητής Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας, Πρόεδρος Πανελλήνιας Εταιρείας Γηριατρικής και Γεροντολογίας

5ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗΝ Π.Φ.Υ. ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Προεδρείο: Κ. Βολίκας, Ι.Ελλούλ ΕΑ1. ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΠΤΩΣΗΣ ΠΥΕΛΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΜΕ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΣΣΩΝ ΣΙΛΙΚΟΝΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Α. Κοντογεώργη 1, Μ. Καλαντζή 2 1 Ειδικευόμενη Γυναικολογίας, Γενικό Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τρίπολης «Ευαγγελίστρια» 2 Ειδικευόμενη Οφθαλμολογίας, Γενικό Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τρίπολης ΕΑ2. ΣΑΡΚΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Α. Κοντογεώργη 1, Β. Στούκας 2 1 Ειδικευόμενη Γυναικολογίας, Γενικό Νοσοκομείο Τρίπολης 2 Ειδικευόμενος Γενικής Ιατρικής, Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας Άγιος Παντελεήμων ΕΑ3. ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΠΕΡΙΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΗΣ ΚΟΛΠΙΚΗΣ ΑΤΡΟΦΙΑΣ Α. Κοντογεώργη 1, Μ. Καλαντζή 2, Χ. Τσουράς 1 1 Ειδικευόμενοι Γυναικολογίας, Γενικό Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» 2 Ειδικευόμενη Οφθαλμολογίας, Γενικό Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τρίπολης ΕΑ4. ΑΥΤΟΜΕΤΡΗΣΗ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΜΕ ΧΕΡΙΑ ΑΠΛΥΤΑ Ή ΠΛΥΜΕΝΑ ΜΕ ΣΑΠΟΥΝΙ ΚΑΙ ΝΕΡΟ. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΕ ΑΤΟΜΑ 65-75 ΕΤΩΝ, ΠΟΥ ΠΑΣΧΟΥΝ ΑΠΟ ΣΔ-2 Κ. Στολάκης 1, Κ. Φίκας 2, Β. Πανοπούλου 3, Σ. Αγγελάκου - Βαΐτση 4, Ν. Βαΐτσης 4 1 Ιατρός, Κιάτο 2 Φαρμακοποιός, Φάρσαλα ΕΠΑΙΝΟΣ 3 Κοινωνική Λειτουργός, Βόλος 4 Ιατρός, Φάρσαλα ΕΑ5. ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ Ε. Μαχίνη¹, Κ. Αργυρόπουλος². ¹Γενικός Ιατρός, Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας Ανατολικής Αττικής ² Ψυχίατρος, Σύμβουλος Καθηγητής ΕΑΠ ΕΠΑΙΝΟΣ ΕΑ6. ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΞΗΡΟΘΑΛΜΙΑΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Μ. Καλαντζή 1, Α. Κοντογεώργη 2 1 Ειδικευόμενη Οφθαλμολογικής κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» 2 Ειδικευόμενη Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια»

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΑ7. ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ Μ. Καλαντζή 1, Α. Κοντογεώργη 2 1 Ειδικευόμενη Οφθαλμολογικής κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» 2 Ειδικευόμενη Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» ΕΑ8. ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ ΚΑΙ ΣΔ Τ2 Μ. Καλαντζή 1, Α. Κοντογεώργη 2 1 Ειδικευόμενη Οφθαλμολογικής κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» 2 Ειδικευόμενη Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΕΟΦ: (81867/19-11-2012) Όλοι οι σύνεδροι κατά την εγγραφή τους θα παραλαμβάνουν από τη γραμματεία κάρτα με το ονοματεπώνυμό τους και γραμμωτό κώδικα (barcode). Στην είσοδο της κάθε αίθουσας θα υπάρχει σαρωτής για την σάρωση της κάρτας κατά την είσοδο και έξοδο και θα καταγράφει τις ώρες παρακολούθησης. Σημαντική σημείωση: Για την παραλαβή μοριοδοτημένου πιστοποιητικού παρακολούθησης απαραίτητη είναι η παρακολούθηση του 60% του επιστημονικού προγράμματος.

ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Προεδρείο: Κ. Βολίκας, Ι.Ελλούλ

ΕΑ1. ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΠΤΩΣΗΣ ΠΥΕΛΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΜΕ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΣΣΩΝ ΣΙΛΙΚΟΝΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Α. Κοντογεώργη 1, Μ. Καλαντζή 2, Χ. Αναγνωστόπουλος 1 Ειδικευόμενη Γυναικολογίας, Γενικό Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τρίπολης «Ευαγγελίστρια» 2 Ειδικευόμενη Οφθαλμολογίας, Γενικό Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τρίπολης ΕΙΣΑΓΩΓΗ : Η τοποθέτηση γυναικολογικών πεσσών αποτελεί τη συντηρητική εναλλακτική στα χειρουργεία πλαστικής αποκατάστασης πυελικού εδάφους σε ασθενείς με πρόπτωση πυελικών οργάνων. ΣΚΟΠΟΣ : Η βιβλιογραφική ανασκόπηση σε ότι αφορά τα πλεονεκτήματα της τοποθέτησης των πεσσών σε ηλικιωμένες γυναίκες και η περιγραφή της ενδεδειγμένης τοποθέτησης τους. ΜΕΘΟΔΟΣ: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση μέσα από τις βάσεις δεδομένων PubMed, Cochrane Library, NCBI, CINAHL, Science Direct, Elsevier και την σχετική ξενόγλωσση βιβλιογραφία με λέξεις-κλειδιά <pessaries>, <pelvic organ prolapsed> ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ : Η πρόπτωση των πυελικών οργάνων είναι συνήθης σε ηλικιωμένες γυναίκες και είτε αντιμετωπίζεται χειρουργικά με πλαστική αποκατάσταση πυελικού εδάφους είτε συντηρητικά με τη χρήση γυναικολογικών πεσσών σιλικόνης. Στις ανεπτυγμένες χώρες, περίπου το 11% των γυναικών που αντιμετωπίζουν πρόπτωση πυελικών οργάνων αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Σε αυτές το 6%-30% υποτροπιάζουν. Συνήθως, η συντηρητική αντιμετώπιση με τη χρήση πεσσών προτιμάται σε ηλικιωμένες γυναίκες υψηλού χειρουργικού κινδύνου, σε γυναίκες που έχουν υποτροπιάσει μετά από χειρουργική αντιμετώπιση πρόπτωσης ή σε γυναίκες αρνούνται χειρουργείου. Η εφαρμογή πεσσών σε ηλικιωμένες γυναίκες μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς των κολπικών τοιχωμάτων και υποτροπή των συμπτωμάτων, με αποτέλεσμα την τελική χειρουργική αντιμετώπιση. Σύγχρονες μελέτες συσχετίζουν τις τεχνικές τοποθέτησης πεσσών, τις πιθανές συννοσηρότητες και την ηλικία πρώτης τοποθέτησης με τον μέγιστο χρόνο διατήρησης της συσκευής. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Τόσο η πλαστική αποκατάσταση πρόπτωσης πυελικών οργάνων όσο και η συντηρητική αντιμετώπιση με τοποθέτηση πεσσών σιλικόνης ενέχουν τον κίνδυνο υποτροπής. Στις ηλικιωμένες ασθενείς καθίσταται επιτακτική η λεπτομερής γνώση του γυναικολογικού ιστορικού και η επιμελής παρακολούθηση τους για μεγιστοποίηση του θεραπευτικού αποτελέσματος και αποφυγή της χειρουργικής κατάληξης ειδικά όταν η συνολική φυσικής τους κατάσταση δε το επιτρέπει.

ΕΑ2. ΣΑΡΚΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Α. Κοντογεώργη 1, Β. Στούκας 2 1 Ειδικευόμενη Γυναικολογίας, Γενικό Νοσοκομείο Τρίπολης 2 Ειδικευόμενος Γενικής Ιατρικής, Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας Άγιος Παντελεήμων ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η μετάβαση στην εμμηνόπαυση σχετίζεται με μείωση στα επίπεδα των οιστρογόνων, GH, IGF-1, DHEA, μερική καταστολή της πρωτεϊνοσύνθεσης και συνοδό αύξηση δεικτών φλεγμονής. Αυτά σε συνδυασμό με αλλαγές του τρόπου ζωής, μειωμένη φυσική άσκηση, αύξηση βάρους και οξειδωτικού στρες επιταχύνουν την εμφάνιση σαρκοπενίας, δηλαδή προοδευτική απώλεια μυϊκής μάζας και ισχύος. ΣΚΟΠΟΣ: Η εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση και παρουσίαση ερευνητικών δεδομένων σε σχέση με τα ιδιαίτερα αιτιολογικά και κλινικά χαρακτηριστικά της σαρκοπενίας που αφορά τις γυναίκες εμμηνοπαυσιακής ηλικίας. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση μέσα από τις βάσεις δεδομένων PubMed, Cochrane Library, NCBI, CINAHL, Science Direct, Elsevier και την σχετική ξενόγλωσση βιβλιογραφία με λέξεις-κλειδιά <sarcopenia>, <menopause>, <decrease in muscle mass>, < sex hormones> ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ : Στην εμμηνόπαυση η μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων πιθανόν συμβάλλει στη απώλεια μυϊκής μάζας ωστόσο τα επιστημονικά δεδομένα παραμένουν αντικρουόμενα. Νεότερα δεδομένα αποδεικνύουν την ύπαρξη οιστρογονικών υποδοχέων στο μυϊκό ιστό, συγκεκριμένα στα μυοκύτταρα τύπου 2, η διέγερση των οποίων πιθανόν να οδηγεί σε παραγωγή μυϊκού ιστού εκ νέου σε συνδυασμό με τη συστηματική άσκηση. Επιπλέον, έχουν διενεργηθεί μελέτες συσχέτισης της σαρκοπενίας εμμηνοπαυσιακών γυναικών με το αν αυτές υπόκεινται σε ορμονική θεραπεία υποκατάστασης χωρίς να υπάρχει ακόμα σαφής σύνδεση των δυο. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ : Από την βιβλιογραφική έρευνα προκύπτει μεγάλη σύγχυση αναφορικά με το αν η σαρκοπενία με το φύλο συσχετίζονται. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι συχνά η σαρκοπενία εμφανίζεται ως ένας επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας στη συνολικά επιβαρυμένη φυσική κατάσταση ηλικιωμένων ανδρών και γυναικών. Ωστόσο, η ενδελεχής μελέτη των παραγόντων κινδύνου και η τελική συσχέτιση ή όχι της νόσου με το φύλο σίγουρα θα αποτελέσουν αντικείμενο διεξοδικής έρευνα στο μέλλον.

ΕΑ3. ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΠΕΡΙΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΗΣ ΚΟΛΠΙΚΗΣ ΑΤΡΟΦΙΑΣ Α. Κοντογεώργη 1, Μ. Καλαντζή 2, Χ. Τσουράς 1 1 Ειδικευόμενοι Γυναικολογίας, Γενικό Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» 2 Ειδικευόμενη Οφθαλμολογίας, Γενικό Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τρίπολης ΕΙΣΑΓΩΓΗ : Η εμμηνόπαυση αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για πρόκληση κολπικής ατροφίας και συνοδού σεξουαλικής δυσλειτουργίας. ΣΚΟΠΟΣ : Η βιβλιογραφική ανασκόπηση και παρουσίαση των ορμονικών και μη θεραπειών αντιμετώπισης της κολπικής ατροφίας και η σύνοψη των προτεινόμενων τρόπων αποκατάστασης της περιεμμηνοπαυσιακής σεξουαλικής υγείας. ΜΕΘΟΔΟΣ : Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση μέσα από τις βάσεις δεδομένων pubmed, Cochrane, NCBI, CINAHL, Science Direct, Elsevier και την σχετική ξενόγλωσση βιβλιογραφία με λέξεις-κλειδιά <vuvlovaginal atrophy>, < sexual dysfunction>. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ : Τα διαθέσιμα σκευάσματα περιλαμβάνουν κολπικές κρέμες συζευγμένων οιστρογόνων ιπποειδών, κρέμες οιστραδιόλης, κολπικούς δακτυλίους οιστραδιόλης και χαμηλής δόσης δισκία οισταδιόλης. Σε γυναίκες με ιστορικό καρκίνου μαστού και σοβαρής κολπικής ατροφίας προτιμάται η αντιμετώπιση με κολπική χορήγηση οιστρογόνων με την ελάχιστη συστηματική απορρόφηση. Επικουρικά συνίσταται η χρήση ενυδατικών και λιπαντικών κολπικών σκευασμάτων προς αποφυγή συνεχούς έκθεσης σε οιστρογονικά σκευάσματα και βελτίωσης της σεξουαλικής υγείας ηλικιωμένων γυναικών. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ : Η χορήγηση οιστρογόνων Per os, διαδερμικά και ενδοκολπικά αποτελεί την ενδεδειγμένη θεραπευτική λύση προς αντιμετώπιση της κολπικής ατροφίας. Πρόσφατες εργασίες απέδειξαν ότι ενδεχομένως και οι εκλεκτικοί τροποποιητές υποδοχέων οιστρογόνων να έχουν θέση στην θεραπεία της μετεμμηνοπαυσιακής κολπικής ατροφίας. Τέλος, η φαρμακολογική έρευνα εντάσσει στα θεραπευτικά σκευάσματα τη κολπική χορήγηση τεστοστερόνης και διυδροεπιανδροστενεδιόνης όμως, σίγουρα απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την ανάδειξη αποτελεσματικότερων θεραπευτικών επιλογών που θα βελτιώσουν τη καθημερινότητα των περιεμμηνοπαυσιακών γυναικών.

ΕΠΑΙΝΟΣ ΕΑ4. ΑΥΤΟΜΕΤΡΗΣΗ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΜΕ ΧΕΡΙΑ ΑΠΛΥΤΑ Ή ΠΛΥΜΕΝΑ ΜΕ ΣΑΠΟΥΝΙ ΚΑΙ ΝΕΡΟ. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΕ ΑΤΟΜΑ 65-75 ΕΤΩΝ, ΠΟΥ ΠΑΣΧΟΥΝ ΑΠΟ ΣΔ-2 Κ. Στολάκης 1, Κ. Φίκας 2, Β. Πανοπούλου 3, Σ. Αγγελάκου - Βαΐτση 4, Ν. Βαΐτσης 4 1 Ιατρός, Κιάτο 2 Φαρμακοποιός, Φάρσαλα 3 Κοινωνική Λειτουργός, Βόλος 4 Ιατρός, Φάρσαλα ΕΙΣΑΓΩΓΗ: η μέτρηση του σακχάρου στο σπίτι (και μερικές φορές στο νοσοκομείο, όπως για παράδειγμα συμβαίνει πριν από μια αιμοδοσία), απαιτεί λήψη μιας σταγόνας αίματος από το δάκτυλο. Οι πάσχοντες από διαβήτη κατά κανόνα έχουν στο σπίτι φορητούς μετρητές σακχάρου, τους οποίους καθημερινά χρησιμοποιούν για να ρυθμίζουν τις ανάγκες τους σε φάρμακα. Πολλοί κατασκευαστές μετρητών σακχάρου γράφουν στις οδηγίες χρήσεως να καθαρίζεται το δάκτυλο με λίγο οινόπνευμα πριν από την μέτρηση. ΣΚΟΠΟΣ: εκτίμηση της διακύμανσης της τιμής σακχάρου, μέσω ηλεκτρονικού σακχαρομέτρου, σε πάσχοντα άτομα από ΣΔ-2, σε σχέση με την μέθοδο καθαρισμού του δακτύλου προ της λήψεως αίματος. ΜΕΘΟΔΟΣ: μελετήθηκαν συνολικά 50 διαδοχικοί ασθενείς με ΣΔ-2, ηλικίας 65-75 ετών, που προσήλθαν σε ιατρείο πρωτοβάθμιας υγείας για άλλον λόγο. Σε όλα τα άτομα της μελέτης, πριν την λήψη σταγόνας αίματος έγινε καθαρισμός του δακτύλου μόνο με οινόπνευμα (μέθοδος Α). Εν συνεχεία έγινε, άμεσα και με το ίδιο ηλεκτρονικό σακχαρόμετρο, και δεύτερη λήψη αίματος, της οποίας προηγήθηκε καθαρισμός με νερό και σαπούνι και μετά με οινόπνευμα (μέθοδος Β). Έγινε καταγραφή των τιμών και τα δεδομένα επεξεργάστηκαν με την στατιστική μέθοδο t-student, με επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας 5%. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: οι μέσοι όροι της τιμής του σακχάρου βρέθηκαν στατιστικώς σημαντικά διαφορετικοί και συγκεκριμένα 128,6 (SD=17,5) για την μέθοδο Α και 109,1 (SD=14,8) για την μέθοδο Β, με p<0.001. Δεν παρατηρήθηκε στατιστική διαφορά σε σχέση με το φύλο. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: φαίνεται ότι κατά την μέτρηση του σακχάρου, με ηλεκτρονικό σακχαρόμετρο, υπάρχει κίνδυνος να βρεθεί τιμή υψηλότερη από την αληθινή και αυτό δεν μπορεί να το αποτρέψει ούτε καν το οινόπνευμα. Γι αυτό πρέπει πριν τη μέτρηση, να πλένονται καλά τα χέρια με σαπούνι και νερό και μετά να καθαρίζεται το δάκτυλο με λίγο οινόπνευμα, για απολύμανση.

ΕΠΑΙΝΟΣ ΕΑ5. ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ Ε. Μαχίνη¹, Κ. Αργυρόπουλος². ¹Γενικός Ιατρός, Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας Ανατολικής Αττικής ² Ψυχίατρος, Σύμβουλος Καθηγητής ΕΑΠ Σκοπός: Η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για την δημόσια υγεία. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η εκτίμηση της συχνότητας εμφάνισης καταθλιπτικών συμπτωμάτων σε κοινοτικό πληθυσμό ηλικιωμένων της Ανατολικής Αττικής, ηλικίας άνω των 60ετών και η διερεύνηση συσχέτισης με τη μεσογειακή διατροφή και άλλους πιθανούς παράγοντες κινδύνου, όπως το φύλο, η οικονομική κατάσταση, το μορφωτικό επίπεδο, τα χρόνια νοσήματα. Μέθοδος: Διεξήχθη Συγχρονική Μελέτη (cross-sectional study), σε 154 ενεργά μέλη των Κέντρων Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) των Δήμων Ραφήνας-Πικερμίου και Παλλήνης-Γέρακα-Ανθούσας της Ανατολικής Αττικής. Σχεδιάστηκε ένα κατάλληλα διαμορφωμένο ανώνυμο ερωτηματολόγιο για την καταγραφή των βασικών δημογραφικών δεδομένων του υπό μελέτη πληθυσμού. Εφαρμόστηκε η Ελληνική έκδοση της Γηριατρικής κλίμακας κατάθλιψης (GDS-15) για την εκτίμηση καταθλιπτικών συμπτωμάτων στους ηλικιωμένους και η MedDietScore (MDS) για την εκτίμηση των συνηθειών μεσογειακή διατροφής των συμμετεχόντων. Αποτελέσματα: Συμπτώματα κατάθλιψης βάσει του διαγνωστικού εργαλείου GDS-15 εμφανίζει το 24,7% (21,4% μέτρια και 3,2% σοβαρά μορφή) του υπό μελέτη πληθυσμού. Συχνότερη εμφανίζεται η κατάθλιψη στις γυναίκες (14,3% έναντι 3,2%, p=0,034), στα άτομα με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο (p=0,012) και μικρότερο εισόδημα (p=0,003) καθώς και σε όσους παρουσιάζουν συν-νοσηρότητα με ασθένειες του μυοσκελετικού συστήματος, αγχώδεις εκδηλώσεις, κατάθλιψη και προβλήματα του αναπνευστικού (με αντίστοιχες τιμές p=0,026, p<0,001, p<0,001 και p=0,001). Ο βαθμός υιοθέτησης του MedDietScore δεν σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση κατάθλιψης όπως προκύπτει από τη βαθμολογία της GDS-15. Παρατηρείται όμως συσχέτιση κάποιων επιμέρους τροφών με την καταθλιπτική συμπτωματολογία. Η αύξηση της κατανάλωσης λαχανικών και η ελάττωση της κατανάλωσης πουλερικών και αλκοόλ μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης στους ηλικιωμένους. Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από την παρούσα μελέτη αποδεικνύουν την ύπαρξη παραγόντων κινδύνου εμφάνισης κατάθλιψης στους ηλικιωμένους, ανάμεσα τους και η διατροφή.

ΕΑ6. ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΞΗΡΟΘΑΛΜΙΑΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Μ. Καλαντζή 1, Α. Κοντογεώργη 2, Χ. Αναγνωστόπουλος 3 1 Ειδικευόμενη Οφθαλμολογικής κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» 2 Ειδικευόμενη Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ξηροφθαλμία είναι πάθηση των οφθαλμών. Οφείλεται στην κακή ποιότητα και ποσότητα δακρύων που επαλείφουν το κερατοειδή με αποτέλεσμα την ανεπαρκή του λίπανση. Είναι συχνότερα απαντημένη, μέχρι και 35%, σε ηλικιωμένα άτομα και κυρίως μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. ΣΚΟΠΟΣ: Η βιβλιογραφική ανασκόπηση και παρουσίαση της κλινικής εικόνας, συμπτωματολογίας και αντιμετώπισης-θεραπεία πρώτης γραμμής της ξηροφθαλμίας σε γηριατρικούς ασθενείς ΜΕΘΟΔΟΣ: Πραγματοποιήθηκε αναζήτησε σε βάσεις δεδομένων aao, pubmed, ncbi, webmed, mayoclinic, nhs και στην σχετική ξενόγλωσση βιβλιογραφία με τους όρους < dry eye syndrome> ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Η ξηροφθαλμία σε γηριατρικούς ασθενείς είναι μια κατάσταση όπου χαρακτηρίζεται από επίδραση πολλών παραγόντων και ευρύ φάσμα σοβαρότητας. Παράγοντες κινδύνου είναι η μεγάλη ηλικία,το θήλυ φύλο, το κάπνισμα, χρήση υπολογιστών φαρμακευτική αγωγή (αντισταμινικά, διουρητικά κα), περιβαλλοντικό στρες. Η κλινική διερεύνηση συχνά παρέχει συσσωρευτικές αποδείξεις ότι η υπεροσμωτικότητα του δακρυικού φιλμ και η φλεγμονή του οφθαλμού ή των δακρυϊκών αδένων είναι παθογενετικά χαρακτηριστικά της νόσου. Η μετεμμηνοπαυσική μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων σχετίζεται με την εκδήλωση και την πορεία της νόσου. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Οι θεραπείες εκλογής είναι λιπαντικές γέλες, τεχνητά δάκρυα και αντιφλεγμονώδη όπως τοπικά κορτικοστεροειδή και κυκλοσπορίνη Α. Διεγερτικά της παραγωγή δακρύων και ορμονική υποκατάσταση είναι πιθανές μελλοντικές θεραπείες. Η αυξανόμενη κατανόηση της επίδρασης των παθογενετικών παραγόντων υπεύθυνων για τον ξηρό οφθαλμό προσφέρει πολλαπλές θεραπευτικές επιλογές για αυτή την πολυπαραγοντική πάθηση. Σε ηλικιωμένους ασθενείς είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται η σωστή θεραπευτική προσέγγιση με βάση την εξατομίκευση του κάθε περιστατικού.

ΕΑ7. ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ Μ. Καλαντζή 1, Α. Κοντογεώργη 2, Χ. Αναγνωστόπουλος 1 Ειδικευόμενη Οφθαλμολογικής κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» 2 Ειδικευόμενη Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» ΕΙΣΑΓΩΓΗ : Υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια ονομάζεται το σύνολο των βλαβών που προκαλεί η αρτηριακή υπέρταση στο οφθαλμό.η εκδήλωση και ο βαθμός της ανακλούν τα επίπεδα της πίεσης στο αίμα και το χρονικό διάστημα που παραμένει υψηλή. ΣΚΟΠΟΣ: Η βιβλιογραφική ανασκόπηση όπου δείχνει τα αποτελέσματα της πρόληψης και της άμεσης αντιμετώπισης της αρτηριακής υπέρτασης στην υγεία του οφθαλμού. ΜΕΘΟΔΟΣ: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση σε βάσεις δεδομένων aao,eyewiki, msdmanual, webmed, ινστιτούτο οφθαλμικής φλεγμονής και παθολογίας οφθαλμού και από σχετική ξενόγλωσση βιβλιογραφία με αναζήτηση των λέξεων retinal hypertension, hypertension effects etc ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Η υπέρταση για μεγάλο χρονικό διάστημα προκαλεί αμφιβληστροειδοπάθεια, οπτική νευροπάθεια και χοριοειδοπάθεια. Η υψηλή πίεση προκαλεί σκλήρυνση, στένωση ή και απόφραξη των αγγείων με αποτέλεσμα την έξοδο συστατικών από το αίμα, την διαταραχή της αιμάτωσης του αμφιβληστροειδή και τελικά την ισχαιμία και την καταστροφή των κυττάρων. Αποτέλεσμα αυτών των βλαβών είναι η εμφάνιση στον αμφιβληστροειδή αιμορραγιών, σκληρών εξιδρωμάτων, βαμβακόμορφων κηλίδων, οίδημα στο οπτικό νεύρο. Αρχικά, οι βλάβες είναι αναστρέψιμες αλλά η μη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης οδηγεί σε μόνιμες βλάβες. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η ορατή απεικόνιση της βλάβης των αγγείων από την αρτηριακή υπέρταση. Συνήθως συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο για ΑΕΕ και άλλες αγγειακές εκδηλώσεις της ΑΥ, πχ στεφανιαία νόσο, και από βλάβες του εγκεφαλικού παρεγχύματος στην απεικόνιση. Εν κατακλείδι, άρα υπάρχει ανάγκη για πρώιμη αναγνώριση και αντιμετώπιση της ΑΥ καθώς και για τακτικό έλεγχο.

ΕΑ8. ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ ΚΑΙ ΣΔ Τ2 Μ. Καλαντζή 1, Α. Κοντογεώργη 2 1 Ειδικευόμενη Οφθαλμολογικής κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» 2 Ειδικευόμενη Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής, Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Τριπόλεως «Ευαγγελίστρια» ΕΙΣΑΓΩΓΗ : Η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού λέγεται καταρράκτης ματιού. Ο φυσικός φακός του ματιού (κρυσταλλοειδής) είναι διαυγής και βρίσκεται πίσω από την ίριδα. Μέσα από αυτόν περνάει το φως για να φτάσει στη συνέχεια στον αμφιβληστροειδή χιτώνα στην οπίσθια επιφάνεια του ματιού. Ο καταρράκτης είναι από τις συχνότερες επιπλοκές του ΣΔ. Οι ασθενείς με ΣΔ είναι 2-5 φορές πιο πιθανό να εμφανίσουν καταρράκτη. ΣΚΟΠΟΣ: Η εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση και παρουσίαση δεδομένων όπου συνδέουν παθοφυσιολογικά την υπεργλυκαιμία τον αυξημένο μέσο όρο ηλικίας ασθενών με ΣΔ 2 με την ανάπτυξη καταρράκτη. ΜΕΘΟΔΟΣ-ΥΛΙΚΟ: Αναζήτηση σε aao, pubmed, ncbi, hindawi και στην σχετική ξενόγλωσση βιβλιογραφία αναζήτηση με τους όρους diabetic eye, cataract etc ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Το ένζυμο aldose reductase μετατρέπει την γλυόζη σε σορβιτόλη. Η αυξημένη παραγωγή σορβιτόλης οδηγεί αυξημένη είσοδο υγρού ενδοκυττάρια στα κύτταρα του φακού λόγω υπερωσμωτικότητας.επίσης το ωσμωτικό στρες από την αυξημένη παραγωγή σορβιτόλης όπου δεν αντιρροπίζεται με ισάξια μετατροπή σε φρουκτόζη οδηγεί σε μείωση των επιθηλιακών κυττάρων του φακού. Επιπλέον η αυξημένη παραγωγή ελευθέρων ριζών, η μειωμένη αντιοξειδωτική ικανότητα στον ΣΔ και η μεγάλη ηλικία των ασθενών δρουν συνεργατικά στην μείωση της διαύγειας και στο κολλαψάρισμα του φακού. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η εμφάνιση ΣΔτ2 και μεταβολικού συνδρόμου συμβαδίζει με μεγαλύτερες ηλικίες. Ο κίνδυνος επιπλοκών σε ένα διαβητικό ασθενή είναι μεγαλύτερος από το μη διαβητικό. Οπότε,υπάρχει ανάγκη για διατήρηση κ.φ επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και για τακτικό έλεγχο ώστε να αποφευχθούν οι επεμβατικές μέθοδοι αντιμετώπισης του καταρράκτη.

ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Η Οργανωτική Επιτροπή ευχαριστεί τις παρακάτω εταιρείες - χορηγούς για την βοήθειά τους στην πραγματοποίηση του 5ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΦΥ:

ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 2019 ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΝΟΤΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ 07-09 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019, ΠΟΡΟΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ XENIA POROS IMAGE 6o ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗΝ ΠΦΥ 27-30 IOYNIOY 2019, ΛΕΥΚΑΔΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ IONIAN BLUE ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΡΗΤΗΣ 04-06 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2019, ΚΡΗΤΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ CRETA MARIS ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ 06-08 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019, ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΕΛΛΑΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ KAIMAK INN ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Τ.Θ. 2816 Άστρος, Τ.Κ. 220 01 Τ: 27550 22201, F: 211 8505006 E: info@e-vip.gr, www.e-vip.gr