ValidVol: Πιστοποίηση βασικών ικανοτήτων σε εθελοντικούς οργανισμούς ΗΜΕΡΟΛΌΓΙΟ ΕΘΕΛΟΝΤΉ/-ΌΝΤΡΙΑΣ Το όνομά σου:
Αγαπητέ/-ή εθελοντή/-όντρια, Αυτό το ημερολόγιο βρίσκεται εδώ για να σε βοηθήσει να συλλογιστείς τις μαθησιακές σου επιτυχίες (μαθησιακά αποτελέσματα) κατά τη διάρκεια της εθελοντικής σου εργασίας. Μπορείς να το χρησιμοποιήσεις κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του ValidVol και θα είναι το δικό σου εργαλείο που θα σε καθοδηγεί στην αυτοαξιολόγησή σου αναφορικά με τις βασικές σου ικανότητες. Η δομή του ημερολογίου καθρεφτίζει (κάθε) μία από τις διαδικασίες του ValidVol. Σε κάθε κεφάλαιο θα έχεις τη δυνατότητα να συλλογιστείς τις μαθησιακές σου εμπειρίες κατά τη διάρκεια του εθελοντισμού σου, αυτά που έχεις κατακτήσει αναφορικά με τις βασικές ικανότητες και τα μελλοντικά σου σχέδια. 1. Για ποιο λόγο είμαι εθελοντής/-όντρια; North West Regional College from Derry Londonderry in United Kingdom BFI from Linz in Austria 2. Τι είναι η Δια Βίου Μάθηση; - Συλλογισμοί σχετικά με τη μάθηση UniTS from Pisa in Italy KMOP from Athens in Greece 3. Καταγραφή και αναφορά Agora from Barcelona in Spain Το σχέδιο αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα δημοσίευση δεσμεύει μόνο τον συντάκτη της και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν. 539302-LLP-1-2013-1-IT-GRUNDTVIG-GMP 4. Το μελλοντικό σχέδιο μου (προαιρετικό)
1. Γιατί να ασχοληθώ με τον εθελοντισμό; Η Γέφυρα του Μπλομπ Αυτή η ενότητα θα σε βοηθήσει να συλλογιστείς τους προσωπικούς λόγους για τους οποίους θέλεις να ασχοληθείς με τον εθελοντισμό. * 1. Στοιχεία σχετικά με την εθελοντική σου εργασία Ποια είναι η εθελοντική μου εργασία; (Πού είμαι εθελοντής/-όντρια;) Παρακαλούμε, γράψε παρακάτω τα στοιχεία επαφής του οργανισμού σου (όνομα, διεύθυνση, τηλέφωνο, Υπεύθυνος Επαφής και αρμοδιότητες (ρόλος) εθελοντικής σου εργασίας) Με τι ασχολούμαι; Γιατί το κάνω; Θυμάσαι πώς ένιωσες όταν ξεκίνησες να ασχολείσαι με τον εθελοντισμό; Ποιο ήταν το συναίσθημά σου; Διάλεξε μέσα από την εικόνα τη φιγούρα που σε αντιπροσώπευε εκείνη τη χρονική στιγμή και αιτιολόγησέ το. Γιατί βρίσκομαι εδώ; ValidVol Ημερολόγιο Εθελοντή/-όντριας 3
Το Δέντρο του Μπλομπ Και πού βρίσκεσαι τώρα; Πώς νιώθεις για την εθελοντική σου εμπειρία; Διάλεξε μέσα από την εικόνα τη φιγούρα που σε αντιπροσωπεύει αυτή τη στιγμή και αιτιολόγησέ το. ValidVol Ημερολόγιο Εθελοντή/-όντριας 4
* 3. Η μαθησιακή μου εμπειρία Τι έχω μάθει; Πώς γνωρίζω τι έχω μάθει; Μία δεξιότητα που με ξάφνιασε: Δεν είχα διαπιστώσει ότι ValidVol Ημερολόγιο Εθελοντή/-όντριας 5
2. Τι είναι η Δια Βίου Μάθηση; - Συλλογισμοί σχετικά με τη μάθηση Αυτή η ενότητα θα σε βοηθήσει να καταλάβεις περισσότερο με τι ασχολείται η Δία Βίου Μάθηση και τι είδους μαθητής είσαι. Επίσης, θα αποκτήσεις μια καλύτερη γνώση των 8 βασικών ικανοτήτων. Δια Βίου Μάθηση Η Δια Βίου Μάθηση είναι μία συνεχιζόμενη, εθελοντική και με ατομικό κίνητρο αναζήτηση της γνώσης είτε για προσωπικούς είτε για επαγγελματικούς λόγους. Γι αυτό, βελτιώνει όχι μόνο την κοινωνική ένταξη, την ενεργό ιδιότητα του πολίτη και την προσωπική ανάπτυξη αλλά επίσης και την αυτο-βιωσιμότητα, περισσότερο από την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση. Οι Δια Βίου Μαθητές έχουν το κίνητρο να μάθουν και να αναπτυχθούν γιατί οι ίδιοι το επιθυμούν: είναι μία σκόπιμη και εθελοντική πράξη. Η Δια Βίου Μάθηση μπορεί να βελτιώσει την αντίληψή μας γύρω από τον κόσμο, να μας προσφέρει περισσότερες και καλύτερες ευκαιρίες και να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής μας. Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για δια βίου μάθηση: για προσωπική και για επαγγελματική ανάπτυξη. Αυτοί οι λόγοι μπορεί και να μην είναι απαραίτητα ξεχωριστοί, καθώς η προσωπική ανάπτυξη μπορεί να βελτιώσει τις ευκαιρίες απασχόλησής σου και η επαγγελματική ανάπτυξη μπορεί να επιφέρει προσωπική εξέλιξη. Κάθε μέρα είναι μία καινούρια μέρα να μάθει κανείς και να επιτύχει κάτι καινούριο. Άτυπη Μάθηση Η άτυπη μάθηση είναι η μάθηση που προκύπτει από καθημερινές δραστηριότητες, οι οποίες σχετίζονται με την εργασία, την οικογένεια ή τον ελεύθερο χρόνο. Δεν είναι οργανωμένη ούτε διαρθρωμένη όσον αφορά τους στόχους, το χρόνο ή τα μαθησιακά μέσα. Η άτυπη μάθηση μπορεί να μην είναι σκόπιμη από την πλευρά του εκπαιδευόμενου. Παραδείγματα μαθησιακών αποτελεσμάτων που έχουν επιτευχθεί μέσω άτυπης μάθησης είναι οι δεξιότητες που έχουν αποκτηθεί κατά τη διάρκεια της ζωής και της επαγγελματικής πείρας. Άλλα παραδείγματα είναι οι δεξιότητες διαχείρισης έργου ή οι δεξιότητες ΤΠΕ που αποκτώνται κατά την εργασία η εκμάθηση ξένων γλωσσών και οι διαπολιτισμικές δεξιότητες που αποκτήθηκαν κατά την παραμονή σε άλλη χώρα, οι δεξιότητες ΤΠΕ που αποκτήθηκαν εκτός εργασίας, οι δεξιότητες που αποκτήθηκαν μέσω εθελοντισμού, πολιτιστικών δραστηριοτήτων, αθλητισμού, εργασίας στον τομέα της νεολαίας και μέσω δραστηριοτήτων στο σπίτι (π.χ. φροντίδα παιδιών). Μη Tυπική Μάθηση Μη τυπική μάθηση είναι η μάθηση που πραγματοποιείται μέσω σχεδιασμένων δραστηριοτήτων (όσον αφορά τους μαθησιακούς στόχους, το χρόνο μάθησης), όπου υπάρχει κάποια μορφή στήριξης της μάθησης (π.χ. σχέση εκπαιδευομένου εκπαιδευτή). Μπορεί να καλύπτει προγράμματα για τη μετάδοση σχετικών με την εργασία δεξιοτήτων, τον αλφαβητισμό των ενηλίκων και τη βασική εκπαίδευση για όσους εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο. Πολύ συνηθισμένες περιπτώσεις μη τυπικής μάθησης είναι, μεταξύ άλλων, η ενδοεπιχειρησιακή κατάρτιση, μέσω της οποίας οι επιχειρήσεις επικαιροποιούν και βελτιώνουν τις δεξιότητες των εργαζομένων τους, όπως τις δεξιότητες ΤΠΕ, η διαρθρωμένη ηλεκτρονική μάθηση (π.χ. με τη χρήση ανοικτών εκπαιδευτικών πόρων) και οι σειρές μαθημάτων που διοργανώνονται από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για τα μέλη τους, τις ομάδες στόχους τους ή το ευρύ κοινό. Τυπική Μάθηση Τυπική εκπαίδευση είναι η εκπαίδευση που λαμβάνει χώρα σε ένα οργανωμένο και δομημένο περιβάλλον, ειδικά στοχευμένο στη μάθηση και τυπικά ValidVol Ημερολόγιο Εθελοντή/-όντριας 6
οδηγεί στην απονομή ενός προσόντος, συνήθως υπό τη μορφή πιστοποιητικού ή διπλώματος. Περιλαμβάνει συστήματα γενικής εκπαίδευσης, στοιχειώδους (αρχικής) επαγγελματικής κατάρτισης και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η τυπική μάθηση είναι η μάθηση που συντελείται σε ένα οργανωμένο και δομημένο περιβάλλον, το οποίο είναι ειδικά αφιερωμένο στη μάθηση και, κατά κανόνα, οδηγεί στην αναγνώριση επαγγελματικού προσόντος, συνήθως με τη μορφή πιστοποιητικού ή διπλώματος. Περιλαμβάνει τα συστήματα γενικής εκπαίδευσης, αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το αγαπημένο μου γνωμικό για τη μάθηση: Για μένα μάθηση σημαίνει.. Οι 8 Βασικές Ικανότητες Tο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησαν στα τέλη του 2006 ένα Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς των Βασικών Ικανοτήτων για τη Δια Βίου Μάθηση. Το Πλαίσιο Αναφοράς αναγνωρίζει και ορίζει για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο τις βασικές ικανότητες που χρειάζονται οι πολίτες για την προσωπική τους ολοκλήρωση και ανάπτυξη, την ενεργό ιδιότητα του πολίτη, την κοινωνική ένταξη και την απασχολησιμότητα σε μια κοινωνία βασισμένη στη γνώση. Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο αποτελεί ένα εργαλείο αναφοράς για τους φορείς χάραξης πολιτικής, τους εργοδότες, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τους ίδιους τους εκπαιδευόμενους. Οι ικανότητες ορίζονται στο παρόν ως ένας συνδυασμός γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων κατάλληλων για το ευρύτερο συγκείμενο. Πολλές ικανότητες αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της τυπικής εκπαίδευσης στο σχολείο και το πανεπιστήμιο, καθώς και σε λιγότερο τυπικό πλαίσιο, όπως ο εθελοντισμός. Αυτές οι ικανότητες θα πρέπει να εξελιχθούν και να προσαρμοστούν καθόλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. 1) Επικοινωνία στη μητρική γλώσσα 2) Επικοινωνία σε ξένες γλώσσες 3) Μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στην επιστήμη και την τεχνολογία 4) Ικανότητα στις ψηφιακές τεχνολογίες 5) Μεταγνωστικές ικανότητες (Learning to learn) 6) Κοινωνικές ικανότητες και ικανότητες που σχετίζονται με την ιδιότητα του πολίτη 7) Αίσθημα πρωτοβουλίας και επιχειρηματικότητα 8) Πολιτιστική γνώση και έκφραση Όλες οι βασικές ικανότητες θεωρούνται εξίσου σημαντικές, επειδή κάθε μία από αυτές συνεισφέρει στην επιτυχία του ατόμου σε μια κοινωνία βασισμένη στη γνώση. Πολλές από αυτές τις ικανότητες αλληλοεξαρτώνται και συνδέονται: στοιχεία που είναι σημαντικά σε έναν τομέα υποστηρίζουν την ικανότητα σε άλλον τομέα. Η ικανότητα σε βασικές δεξιότητες στη γλώσσα, τον αλφαβητισμό, την αριθμητική και τις τεχνολογίες της πληροφορίας και επικοινωνίας αποτελεί το θεμέλιο για τη μάθηση και οι μεταγνωστικές ικανότητες υποστηρίζουν όλες της δραστηριότητες μάθησης. Ο πίνακας παρακάτω παραθέτει όλες τις 8 βασικές ικανότητες. Σε αυτόν τον πίνακα, οι βασικές ικανότητες προσαρμόζονται στη μάθηση που αφορά στο πλαίσιο του εθελοντισμού. ValidVol Ημερολόγιο Εθελοντή/-όντριας 7
Πολιτιστική γνώση και έκφραση εκτίμηση της σημασίας της δημιουργικής έκφρασης ιδεών, εμπειριών και συναισθημάτων όσα συνδέονται με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, τη μουσική, το θέατρο, τη λογοτεχνία και τις εικαστικές τέχνες Μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στην επιστήμη και την τεχνολογία η ικανότητα ανάπτυξης, θέληση και χρησιμοποίηση μαθηματικών συλλογισμών για την επίλυση ενός φάσματος προβλημάτων σε καθημερινές καταστάσεις η ικανότητα, θέληση και χρησιμοποίηση των γνώσεων για την εξήγηση του φυσικού κόσμου, της αναγνώρισης ερωτήσεων και του εντοπισμού συμπερασμάτων βάσει αποδείξεων Μεταγνωστικές ικανότητες πώς να οργανώσετε την ατομική σας μάθηση να μπορείτε να αντιμετωπίζετε εμπόδια όσον αφορά την ατομική σας μάθηση να αξιολογείτε τα αποτελέσματα της ατομικής σας μάθησης Αίσθημα πρωτοβουλίας και επιχειρηματικότητα η ικανότητα του ατόμου να μετατρέπει τις ιδέες του σε πράξη δημιουργικότητα και καινοτομία ανάληψη ρίσκου διαχείριση έργου Επικοινωνία σε ξένες γλώσσες η ικανότητα έκφρασης και κατανόησης μιας ξένης γλώσσας ανάλογα με τις ανάγκες του ατόμου θετική στάση απέναντι στις πολιτισμικές διαφορές και στην ποικιλομορφία ενδιαφέρον για τις γλώσσες και τη διαπολιτισμική επικοινωνία Βασικές ικανότητες Ποιες είναι; Επικοινωνία στη μητρική γλώσσα η ικανότητα έκφρασης σκέψεων, συναισθημάτων και γεγονότων σε λέξεις (προφορικά/γραπτά) η ικανότητα γλωσσικής αλληλεπίδρασης με κατάλληλο τρόπο Κοινωνικές ικανότητες και ικανότητες που σχετίζονται με την ιδιότητα του πολίτη η ικανότητα επικοινωνίας του ατόμου με την οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους του η ικανότητα του ατόμου να συναναστρέφεται με ανθρώπους με διαφορετικό υπόβαθρο αντιμετώπιση διενέξεων με εποικοδομητικό τρόπο να γνωρίζει το άτομο τι συμβαίνει στο χωριό, την πόλη και τη χώρα του, καθώς και στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο γνώση των εννοιών/ιδεών σχετικά με τη δημοκρατία/την ιθαγένεια/ τα πολιτικά δικαιώματα η συμμετοχή του ατόμου στην κοινωνία Ψηφιακή ικανότητα αφορά τη χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής με κριτικό τρόπο ValidVol Ημερολόγιο Εθελοντή/-όντριας 8
Τώρα που γνωρίζεις τις 8 βασικές ικανότητες και τι σημαίνουν, μπορείς να τις συνδυάσεις με αυτά που έχεις μάθει κατά τη διάρκεια της εθελοντικής σου εργασίας (σε αυτούς τους τομείς). Σκέψου οτιδήποτε έχεις μάθει σύμφωνα με τις 8 βασικές ικανότητες, συλλογιζόμενος/η: «Τα δυνατά μου σημεία» «Τι εύχομαι να είχα κάνει παραπάνω» «Δεν ενδιαφέρομαι πραγματικά» Το Δέντρο Μάθησης του Εθελοντή/-όντριας Το δέντρο της μάθησής σου είναι μια μεταφορά του μαθησιακού σου δυναμικού (συμβολίζει το μαθησιακό σου δυναμικό). Σκέψου σε τι θα ήθελες να εμπλουτίσεις τις γνώσεις σου: προσωπική ανάπτυξη, επαγγελματική ανάπτυξη, άλλα πεδία. Γράψε τους μαθησιακούς σου στόχους πάνω σε κάθε κλαδί. Τι θα άλλαζε για σένα προσωπικά εάν Ήσουν ικανός να μιλήσεις άλλη γλώσσα; Ήσουν ικανός να χρησιμοποιήσεις υπολογιστή;...ήξερες περισσότερα για τους ξένους πολιτισμούς; ValidVol Ημερολόγιο Εθελοντή/-όντριας 9
3. Καταγραφή και αναφορά Μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στην επιστήμη και την τεχνολογία Ήρθε τώρα η ώρα να αξιολογήσεις τα μαθησιακά σου αποτελέσματα. Πώς να το κάνεις; Μπορεί να προτιμάς να το κάνεις μόνος/-η σου ή πρώτα μόνος/-η σου και στη συνέχεια να το διασταυρώσεις με κάποιους άλλους ανθρώπους. Ίσως η ανατροφοδότηση από άλλους να σου δώσει μια αυτο-αξιολόγηση μεγαλύτερης ακρίβειας. Η πρότασή μας είναι να περιγράψεις τα μαθησιακά σου αποτελέσματα αναφορικά με τις 8 βασικές ικανότητες αλλά και να συμπεριλάβεις και άλλες μαθησιακές σου επιτυχίες που μπορεί να συνέβησαν απροσδόκητα. Κατά τη διάρκεια της αυτο-αξιολόγησης, μπορεί να επιθυμείς να χρησιμοποιήσεις τις παρακάτω ημιτελείς φράσεις: Νιώθω πιο άνετα τώρα... Ανακάλυψα ότι... Έμαθα ότι... Νιώθω σίγουρος/-η... Έχω προοδεύσει Μπορώ να... Γνωρίζω πώς να Έχω αναπτύξει... Έχω μια σαφή άποψη πλέον... Θέλω να διερευνήσω περαιτέρω... Χώρος για την αυτο-αξιολόγηση των 8 βασικών σου ικανοτήτων Ικανότητα στις ψηφιακές τεχνολογίες Μεταγνωστικές ικανότητες (learning to learn) Κοινωνικές ικανότητες και ικανότητες που σχετίζονται με την ιδιότητα του πολίτη Αίσθημα πρωτοβουλίας και επιχειρηματικότητα Επικοινωνία στη μητρική γλώσσα Πολιτιστική γνώση και έκφραση Επικοινωνία σε ξένες γλώσσες ValidVol Ημερολόγιο Εθελοντή/-όντριας 10
Η ανάλυση SWOT μέσα από τα δυνατά και αδύνατά σου σημεία, τις ευκαιρίες και τις απειλές (προκλήσεις) θα σε βοηθήσει να αναγνωρίσεις πώς οι μαθησιακές σου επιτυχίες σε επηρεάζουν και τι χρειάζεται να κάνεις για να βελτιωθείς. Αυτό το σχεδιάγραμμα θα σε βοηθήσει να θυμηθείς τα ορόσημα των μαθησιακών σου αποτελεσμάτων Τι έχω μάθει; Τι δεξιότητες έχω αποκτήσει; Δυνατά σημεία Αδύνατα σημεία Ημερομηνία Τομέας Χρόνος Αποτέλεσμα Ευκαιρίες Απειλές (Προκλήσεις) ValidVol Ημερολόγιο Εθελοντή/-όντριας 11
4. Το μελλοντικό σχέδιο μου (προαιρετικό) Σε αυτή την ενότητα μπορείς να σκεφτείς τα μελλοντικά σου σχέδια και τις μελλοντικές ευκαιρίες και να σχεδιάσεις το πλάνο δράσης σου. Ποιος είναι ο επόμενός μου στόχος; Τι μπορώ να προσφέρω ως εθελοντής/-όντρια σε αυτού του είδους την εργασία; Τι γνώσεις πρέπει να έχω για να επιτύχω το στόχο μου; Χρειάζομαι επιπλέον εκπαίδευση; Πώς μπορώ να το μάθω; Ποιο είναι το επόμενο βήμα μου; ValidVol Ημερολόγιο Εθελοντή/-όντριας 12