ΜΑΘΗΜΑ 4 ΔΙΚΤΥΑ (NETWORKS) ΣΤΟΧΟΙ: 1. Δίκτυα Πληροφοριών 2. Πελάτης/Διακομιστής 3. Διαδίκτυο 4. Ενδοδίκτυο Και Ενδοδίκτυο Εξωτερικής Πρόσβασης 5. Μεταφορά Δεδομένων 6. Υπηρεσίες Σύνδεσης Με Το Διαδίκτυο 7. Τρόποι Σύνδεσης Με Το Διαδίκτυο 8. Χαρακτηριστικά Της Ευρυζωνικής Σύνδεσης 1. Δίκτυα Πληροφοριών 1.1 Τοπικό Δίκτυο (Local Area Network-LAN) Είναι ένα σύστημα δια του οποίου ατομικά PC συνδέονται τοπικά μεταξύ τους μέσα σε μια εταιρεία ή οργανισμό. Για παράδειγμα, εάν 10 άτομα δουλεύουν μαζί σε ένα γραφείο είναι λογικό να είναι όλοι συνδεδεμένοι μεταξύ τους. Με αυτόν τον τρόπο, το γραφείο μπορεί να έχει ένα μόνο εκτυπωτή και να εκτυπώνουν και οι 10 σε αυτόν. Με τον ίδιο τρόπο, και άλλες συσκευές όπως διαμορφωτές/αποδιομορφωτές ή σαρωτές μπορούν να μοιραστούν σε πολλούς χρήστες. Ακόμα πιο χρήσιμη δυνατότητα είναι η ανταλλαγή και μετάδοση πληροφοριών μεταξύ αυτών που είναι συνδεδεμένα σε ένα δίκτυο. 1.2 Ασύρματο Τοπικό Δίκτυο (Wireless Local Area Network-WLAN) Το Ασύρματο Τοπικό Δίκτυο συνδέει συσκευές μέσω μιας μεθόδου ασύρματης διανομής και συνήθως παρέχει μια σύνδεση μέσω ενός σημείου πρόσβασης στο ευρύτερο Διαδίκτυο. Αυτό δίνει στους χρήστες την δυνατότητα να μετακινούνται εντός μιας τοπικής περιοχής κάλυψης και να εξακολουθούν να είναι στο δίκτυο. Τα WLAN έχουν γίνει δημοφιλή στο σπίτι λόγω της ευκολίας εγκατάστασης και της αυξανόμενης δημοτικότητας των φορητών Η/Υ. Επιχειρήσεις, όπως καφετέριες και εμπορικά κέντρα συνήθως προσφέρουν ασύρματη πρόσβαση στους πελάτες. ΜΑΘΗΜΑ 4-1 -
1.3 Δίκτυο Ευρείας Περιοχής (Wide Area Network-WAN) Έχει τις ίδιες δυνατότητες όπως και το LAN αλλά μας επιτρέπει να συνδεθούμε με άλλους Η/Υ μέσα σε μια μεγαλύτερη περιοχή (όλο τον κόσμο). Η διασύνδεση γίνεται είτε με καλώδια ή με τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους επικοινωνίας. Ένα παράδειγμα είναι μια τράπεζα η οποία έχει παραρτήματα σε πολλές πόλεις ή ακόμα και σε χώρες. Με άλλα λόγια, διάφορα LAN είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους χρησιμοποιώντας τηλεπικοινωνιακά μέσα. Ένα WAN καλύπτει μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή, όπως μια επαρχία ή χώρα. Το πιο δημοφιλές WAN στο κόσμο είναι το Διαδίκτυο. 2. Πελάτης/Διακομιστής Ο όρος πελάτης/διακομιστής (client/server) αναφέρεται σε μια αρχιτεκτονική η οποία σχετίζεται με τον τύπο του δικτύου, όπου οι πληροφορίες κρατούνται κεντρικά σε ένα διακομιστή και χρησιμοποιούνται τοπικά από ένα πελάτη ή πελάτες. Ένας διακομιστής/server είναι συνήθως ένας υπολογιστής (ή πρόγραμμα) ο οποίος επιτρέπει σε άλλους υπολογιστές (ή πρόγραμμα) να ενωθούν μαζί του με σκοπό να του αποστείλουν ή να πάρουν από αυτόν πληροφορίες. Ένας πελάτης/client είναι συνήθως ένας υπολογιστής (ή πρόγραμμα) που έχει την δυνατότητα να ενωθεί και να ανταλλάξει πληροφορίες με ένα διακομιστής/server. 3. Διαδίκτυο 3.1 Τι Είναι Το Διαδίκτυο (What Is The Internet) Είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο αποτελούμενο από άλλα αλληλοσυνδεόμενα δίκτυα. Στην ουσία, το Διαδίκτυο απαρτίζεται από πολλά δίκτυα και Η/Υ τα οποία είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους. Η μοναδικότητα του Διαδικτύου είναι η τεράστια ποσότητα πληροφοριών που μπορεί να μας προσφέρει. Οποιαδήποτε και αν είναι τα ενδιαφέροντα μας μπορούμε να ερευνήσουμε γι αυτά, έστω και εάν είναι πολύ απομακρυσμένα. Ως εργαλείο έρευνας, το Διαδίκτυο είναι ένα πολύτιμο εργαλείο. Έστω και αν ψάχνουμε πληροφορίες για μια ανταγωνιστική εταιρεία στην άλλη άκρη του κόσμου, θα βρούμε απεριόριστες διαθέσιμες πληροφορίες. Εάν δημοσιεύσουμε κάποιο υλικό στο Διαδίκτυο, σε αυτό μπορεί να έχουν πρόσβαση όλοι όσοι είναι συνδεδεμένοι με το Διαδίκτυο. Ως εργαλείο μάρκετινγκ, αυτό έχει πολύ καλές δυνατότητες. Είναι δυνατόν για μια μικρή εταιρεία να πωλεί προϊόντα και υπηρεσίες παγκόσμια, χωρίς την ανάγκη κανενός πωλητή. Αυτές τις μέρες το πρόβλημα δεν είναι η εύρεση πληροφοριών, αλλά η αντιμετώπιση και επεξεργασία των μεγάλων ποσοτήτων που είναι διαθέσιμες. Επίσης, δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε πόσο αξιόπιστες και σύγχρονες είναι οι πληροφορίες. ΜΑΘΗΜΑ 4-2 -
3.2 Υπηρεσίες Στο Διαδίκτυο (Internet Services) Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web) Ο Παγκόσμιος Ιστός (www) είναι απλά ο τρόπος με τον οποίο όλα αυτά τα δίκτυα σε όλο τον κόσμο είναι αλληλοσυνδεόμενα, όπως ένας ιστός. Είναι μια εφαρμογή, ένα τυποποιημένο περιβάλλον επικοινωνίας μεταξύ του χρήστη και του Διαδικτύου για τη διανομή ιστοσελίδων. Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο (Email) Η υπηρεσία αυτή μας επιτρέπει να στείλουμε και να παραλάβουμε μηνύματα, δηλαδή να επικοινωνήσουμε με άλλους χρήστες μέσω των υπηρεσιών αυτών. IRC (Internet Relay Chat) Αυτή είναι μια υπηρεσία που επιτρέπει στους χρήστες να επικοινωνούν σε πραγματικό χρόνο. Η συνομιλία διεξάγεται σε εικονικά δωμάτια που ονομάζονται κανάλια (channels) μέσω μιας σειράς πληκτρολογημένων μηνυμάτων. Ο κάθε ένας που συμμετέχει πληκτρολογεί την δική του/της συνεισφορά και τα γραφόμενα εμφανίζονται στην οθόνη όλων που βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο συνομιλίας. Ειδησεογραφικές Ομάδες (Newgroups) Μέσω της υπηρεσίας αυτής ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να γίνει συνδρομητής σε μια ομάδα που αποτελείται από άτομα που μοιράζονται ένα κοινό ενδιαφέρον. Όταν κάποιος συνδρομητής αποστείλει ένα ηλεκτρονικό μήνυμα (email) στην ομάδα, αυτό παραλαμβάνεται από τους υπόλοιπους συνδρομητές δημιουργώντας έτσι ένα περιβάλλον όπου μπορούν να γίνουν συζητήσεις και να ανταλλαγούν απόψεις για κάποιο συγκεκριμένο θέμα. FTP (File Transfer Protocol) Είναι μια υπηρεσία του Internet που επιτρέπει να κατεβάζουμε αρχεία από μια αποθηκευτική τοποθεσία στον υπολογιστή μας. Η υπηρεσία αυτή συνήθως χρησιμοποιείται για τη μεταφορά και αποθήκευση λογισμικού (είτε λογισμικό δοκιμαστικής χρήσης είτε άλλων δωρεάν προγραμμάτων). 4. Ενδοδίκτυο Και Ενδοδίκτυο Εξωτερικής Πρόσβασης 4.1 Ενδοδίκτυο (Ιntranet) Ένα Ενδοδίκτυο είναι μια μικρότερη, κλειστή έκδοση του Διαδικτύου, στο οποίο μπορούν να έχουν πρόσβαση μόνο εξουσιοδοτημένα μέλη του οργανισμού. Τα Ενδοδίκτυα γίνονται όλο και πιο δημοφιλή για το διαμοιρασμό πληροφοριών μέσα σε μια εταιρεία ή άλλο οργανισμό. Ένα Ενδοδίκτυο χρησιμοποιεί τεχνολογίες του Διαδικτύου, για να επιτρέπει στους χρήστες να έχουν πρόσβαση στα έγγραφα της εταιρείας, να ερευνούν τις βάσεις δεδομένων, να προγραμματίζουν συναντήσεις και βεβαίως να αποστέλλουν e-mails. 4.2 Ενδοδίκτυο Εξωτερικής Πρόσβασης (Extranet) Ένα Ενδοδίκτυο Εξωτερικής Πρόσβασης είναι ένα Ενδοδίκτυο το οποίο είναι μερικώς προσιτό σε εξουσιοδοτημένα εξωτερικά άτομα. Ένα Ενδοδίκτυο είναι φυσιολογικά προσιτό μόνο σε μέλη της ίδιας εταιρείας ή οργανισμού. Ένα Ενδοδίκτυο Εξωτερικής Πρόσβασης επιτρέπει επίσης σε εξωτερικά άτομα στα οποία έχουν εκδοθεί συνθηματικές λέξεις πρόσβασης να έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε πληροφορίες που κρατούνται στο δίκτυο μιας εταιρείας. ΜΑΘΗΜΑ 4-3 -
5. Μεταφορά Δεδομένων 5.1 Λήψη Και Φόρτωση Αρχείων (Data Downloading And Uploading) Κατά την μεταφορά δεδομένων από ένα υπολογιστή σε κάποιο άλλο χρησιμοποιούμε τους όρους Λήψη ή Κατέβασμα και Φόρτωση για να αναφερθούμε στην κατεύθυνση μεταφοράς των πληροφοριών. Λήψη (Download) - Μεταφορά και αποθήκευση πληροφοριών από ένα άλλο υπολογιστή (συνήθως ένα Διακομιστή - server) προς τον δικό μας υπολογιστή. Φόρτωση (Upload) - Μεταφορά και αποθήκευση πληροφοριών ή αρχείων από τον δικό μας υπολογιστή σε ένα άλλο. 5.2 Ρυθμός Μεταφοράς Δεδομένων (Data Transfer Rate) Κατά τη διάρκεια των διαδικασιών καταβίβασης και φόρτωσης η ταχύτητα που μεταφέρονται τα δεδομένα ονομάζεται ρυθμός μεταφοράς. Ο ρυθμός μεταφοράς μετριέται από την ποσότητα των δεδομένων που μεταφέρονται ανά δευτερόλεπτο. Οι μονάδες μέτρησης του ρυθμού μεταφοράς είναι τα bits ανά δευτερόλεπτο (bps) για χαμηλή ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων, kilobits ανά δευτερόλεπτο (kbps) και megabits ανά δευτερόλεπτο (mbps) για ψηλή ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων. Ο ρυθμός μεταφοράς εξαρτάται κυρίως από την ταχύτητα σύνδεσης στο Διαδίκτυο, γι αυτό μερικές φορές η καταβίβαση ή η φόρτωση είναι γρήγορη και μερικές φορές είναι αργή. 5.3 Τηλεφωνικό Δίκτυο (Telephone Network) Δημόσιο Αναλογικό Τηλεφωνικό Δίκτυο (Public Switched Telephone Network - PSTN) Το Δημόσιο Αναλογικό Τηλεφωνικό Δίκτυο (PSTN) είναι το τεχνικό όνομα για το δημόσιο τηλεφωνικό δίκτυο που προσφέρεται και υποστηρίζεται από τον αντίστοιχο εθνικό τηλεπικοινωνιακό οργανισμό (πχ. CYTA). Είναι βασισμένο στην παραδοσιακή τεχνολογία του χάλκινου καλωδίου και μπορεί να μεταδίδει αναλογικά δεδομένα φωνής. Ένας άλλος όρος, το Δημόσιο Δίκτυο Μετάδοσης και Μεταγωγής Δεδομένων (PSDN) είναι απλά το τεχνικό όνομα του τηλεφωνικού συστήματος που χρησιμοποιείται σήμερα. Ψηφιακό Δίκτυο Ολοκληρωμένων Υπηρεσιών (Integrated Services Digital Network - ISDN) Το Ψηφιακό Δίκτυο Ολοκληρωμένων Υπηρεσιών (ISDN) είναι το διεθνές δίκτυο ψηφιακής επικοινωνίας, που δίνει τη δυνατότητα μετάδοσης φωνής, εικόνας, σημάτων τηλεομοιοτυπίας, δεδομένων Η/Υ, κ.λπ. Έχει επίσης τη δυνατότητα παροχής επιπρόσθετων υπηρεσιών πληροφορικής σε οργανισμούς, επιχειρήσεις, σπίτια, κ.λπ., μέσω των τηλεπικοινωνιακών οργανισμών και των δημόσιων συστημάτων μετάδοσης και μεταγωγής δεδομένων των διάφορων χωρών. Το ISDN επιτρέπει πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς μεταφοράς. Ασύμμετρη Ψηφιακή Γραμμή Συνδρομητή (Asymmetric Digital Subscriber Line - ADSL) Η Ασύμμετρη Ψηφιακή Γραμμή Συνδρομητή (ADSL) είναι μια πρόσφατη τεχνολογία η οποία επιτρέπει να αποστέλλονται περισσότερα δεδομένα μέσω των υφισταμένων χάλκινων τηλεφωνικών γραμμών, αλλά χρειάζεται ένα ειδικό modem (διαμορφωτή/αποδιαμορφωτή) ADSL. Το ADSL επιτρέπει πολύ ψηλούς ρυθμούς μεταφοράς δεδομένων. ΜΑΘΗΜΑ 4-4 -
6. Υπηρεσίες Σύνδεσης Με Το Διαδίκτυο 6.1 Σύνδεση Μέσω Τηλεφωνικού Δικτύου (Dial-up Connection) Είναι μια μορφή πρόσβασης στο Διαδίκτυο η οποία χρησιμοποιεί μια τηλεφωνική γραμμή. Ο Η/Υ ή ο δρομολογητής του χρήστη χρησιμοποιεί ένα διαμορφωτή/αποδιαμορφωτή (modem) συνδεδεμένο σε μια τηλεφωνική γραμμή για να καλέσει στον κόμβο ενός παρόχου υπηρεσιών Διαδικτύου για εγκαθίδρυση μιας σύνδεσης. Είναι η ίδια όταν καλούμε ένα άτομο στο τηλέφωνο. Αυτή η διαδικασία πρέπει να ακολουθείται κάθε φορά που θέλουμε να έχουμε πρόσβαση στο Διαδίκτυο, διότι υπάρχει χρέωση κάθε λεπτό της σύνδεσης, αλλιώς θα πρέπει να είμαστε αποσυνδεδεμένοι. 6.2 Ευρυζωνική Σύνδεση (Broadband Connection) Αυτή η σύνδεση αφορά τις τηλεπικοινωνίες στις οποίες μια ευρεία ζώνη συχνοτήτων είναι διαθέσιμη για τη μετάδοση πληροφοριών. Εξαιτίας αυτού, οι πληροφορίες μπορούν να πολλαπλασιάζονται και να αποστέλλονται σε πολλές διαφορετικές συχνότητες ή κανάλια εντός της ζώνης ταυτόχρονα, επιτρέποντας περισσότερες πληροφορίες να διαβιβάζονται σε ένα δεδομένο χρονικό διάστημα. Η ευρυζωνική σύνδεση προσφέρει μια μόνιμη σύνδεση, ψηλές ταχύτητες (ανάλογα με το πόσα μπορούμε να πληρώσουμε) και ένα μηνιαίο ή ετήσιο κόστος, ανεξάρτητα από το πόσες ώρες είμαστε στο Διαδίκτυο. 7. Τρόποι Σύνδεσης Με Το Διαδίκτυο 7.1 Τηλεφωνική Γραμμή (Phone Line) Ο συνήθης τύπος σύνδεσης με το Διαδίκτυο. Ο Η/Υ μας συνδέεται σε ένα διαμορφωτή/αποδιαμορφωτή (modem) ο οποίος συνδέεται στην τηλεφωνική γραμμή. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σύνδεση μέσω τηλεφώνου ή ευρυζωνική σύνδεση διαμέσου της τηλεφωνικής γραμμής. 7.2 Κινητό Τηλέφωνο (Mobile Phone) Αυτή η σύνδεση είναι συχνά πιο πολύ δαπανηρή. Η σύνδεση εγκαθιδρύεται μέσω κινητών τηλεφώνων συμβατά με το Διαδίκτυο. Η πλοήγηση είναι δύσκολη λόγω του μικρού μεγέθους της οθόνης των κινητών τηλεφώνων. ΜΑΘΗΜΑ 4-5 -
7.3 Καλωδιακή (Cable) Το ίδιο καλώδιο το οποίο προμηθεύει κανάλια τηλεόρασης μπορεί επίσης να προμηθεύει τη σύνδεση μας με το Διαδίκτυο. Η καλωδιακή σύνδεση δίνει συχνά πολύ ψηλές ταχύτητες πρόσβασης στο Διαδίκτυο. 7.4 Ασύρματη (Wireless) Πολλά μέρη, όπως καφετέριες, εμπορικά κέντρα, ξενοδοχεία και αεροδρόμια προσφέρουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Αυτή η σύνδεση είναι συνήθως δωρεάν αλλά κανονικά δεν επιτρέπεται η καταβίβαση. 7.5 Δορυφορική (Satellite) Η δορυφορική σύνδεση εφαρμόζεται συνήθως σε πολύ απομακρυσμένες περιοχές, όπου δεν είναι διαθέσιμη άλλη επιλογή. Αυτή η σύνδεση απαιτεί ένα μεγάλο δορυφορικό πιάτο και δαπανηρό εξειδικευμένο εξοπλισμό, με κόστος σύνδεσης να είναι επίσης πολύ ψηλό. 8. Χαρακτηριστικά Της Ευρυζωνικής Σύνδεσης 8.1 Συνεχής Σύνδεση (Always On Connection) Σε αντίθεση με μια σύνδεση μέσω τηλεφώνου, μια ευρυζωνική σύνδεση είναι πάντα συνδεδεμένη στο Διαδίκτυο. 8.2 Σταθερό Κόστος (Flat Cost) Σε αντίθεση με μια σύνδεση μέσω τηλεφώνου, όπου πληρώνουμε για κάθε λεπτό σύνδεσης στο Διαδίκτυο, μια ευρυζωνική σύνδεση αποπληρώνεται μέσω μιας σταθερής μηνιαίας ή ετήσιας συνδρομής. 8.3 Ψηλή Ταχύτητα (High Speed) Σε αντίθεση με μια σύνδεση μέσω τηλεφώνου, μια ευρυζωνική σύνδεση προσφέρει ψηλές ταχύτητες σύνδεσης στο Διαδίκτυο. Όσα περισσότερα, πληρώνουμε τόσο ψηλότερη είναι η ταχύτητα. Υπάρχουν βεβαίως, περιορισμοί και οι θεωρητικές ταχύτητες πρόσβασης δεν πληρώνονται πάντοτε στην πράξη. 8.4 Κίνδυνος Από Εξωτερικές Επιθέσεις (Danger Of External Attacks) Εξαιτίας του γεγονότος ότι μια ευρυζωνική σύνδεση είναι πάντα συνδεδεμένη στο Διαδίκτυο, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα ότι οι χάκερς θα προσπαθήσουν να εισβάλουν στη σύνδεση του Η/Υ μας. Αυτό γίνεται συνήθως μέσω των ιών, έτσι ένα ενημερωμένο πρόγραμμα αντιμετώπισης των ιών εγκατεστημένο στον Η/Υ μας, είναι αναγκαίο. ΜΑΘΗΜΑ 4-6 -