MEMO/0/174 Bρυξέλλες, 7 Απριλίου 00 ιερµηνεία: πού βρισκόµαστε δύο έτη µετά τη διεύρυνση; Η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται εδώ και δύο έτη µε 5 κράτη µέλη και 0 επίσηµες γλώσσες. Η κλίµακα του πολυγλωσσικού της καθεστώτος την καθιστά µοναδική στον κόσµο και, κατά την άποψη ορισµένων, η πρόσθετη εργασία που δηµιουργεί για τα θεσµικά της όργανα µπορεί να φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, ότι αντισταθµίζει τα πλεονεκτήµατά της. Όµως υπάρχουν ειδικοί λόγοι που συµβαίνει αυτό. Η Ένωση θεσπίζει νοµοθετικές διατάξεις άµεσα δεσµευτικές για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, ενώ, για λόγους απλής φυσικής δικαιοσύνης, τόσο αυτοί όσο και τα δικαστήριά τους πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους, σε γλώσσα την οποία κατανοούν, τους νόµους προς τους οποίους οφείλουν να συµµορφώνονται ή τους οποίους οφείλουν να εφαρµόζουν. Ο καθένας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δικαιούται επίσης και ενθαρρύνεται να διαδραµατίζει ένα ρόλο στην οικοδόµησή της και πρέπει να είναι σε θέση να το πράττει στη δική του γλώσσα. Η ταυτόχρονη ενσωµάτωση εννέα νέων επίσηµων γλωσσών της τσεχικής, εσθονικής, ουγγρικής, λετονικής, λιθουανικής, µαλτεζικής, πολωνικής, σλοβακικής και σλοβενικής στο σύστηµα το Μάιο του 004 αποτέλεσε ένα άνευ προηγουµένου γεγονός για την Επιτροπή και οι γλωσσικές της υπηρεσίες χρειάστηκε να υιοθετήσουν ορισµένες καινοτόµες προσεγγίσεις για την αντιµετώπιση των προκλήσεων που προέκυψαν. Τώρα που βρισκόµαστε σε καλό δρόµο, ωρίµασε ο χρόνος για την επανεξέταση της µέχρι τώρα κατάστασης. Ποιος είναι υπεύθυνος όσον αφορά την διερµηνεία στα όργανα της ΕΕ; Ένας τρόπος να δει κανείς τα όργανα της ΕΕ είναι να τα δει ως φορέα που φιλοξενεί την πλέον έντονη, συνεχώς εξελισσόµενη πολιτική και τεχνική διάσκεψη στον κόσµο. Η Γενική ιεύθυνση ιερµηνείας (συχνά γνωστή µε το καθιερωµένο της ακρωνύµιο SCIC 1 ) παρέχει ποιοτική διερµηνεία σε συνεδριάσεις που οργανώνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συµβούλιο, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και άλλους φορείς και οργανισµούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι εγκατεστηµένοι στα κράτη µέλη. Η Γ ιερµηνείας παρέχει επίσης υπηρεσίες διοργάνωσης συνεδρίων στις υπηρεσίες της Επιτροπής. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το ικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων διαθέτουν τη δική τους χωριστή υπηρεσία διερµηνείας. 1 Η Γ ιερµηνείας ήταν γνωστή µέχρι το 003 ως Service Commun Interprétation- Conférences - Κοινή Υπηρεσία ιερµηνείας και Συνεδρίων.
Πώς είναι οργανωµένη η Γ ιερµηνείας; Η Γ ιερµηνείας παρέχει διερµηνείς για 50-0 συνεδριάσεις ηµερησίως στις Βρυξέλλες και αλλού. Κάθε εργάσιµη ηµέρα 700-800 διερµηνείς είναι έτοιµοι να βοηθήσουν τις αντιπροσωπείες των κρατών µελών και άλλων χωρών να κατανοηθούν αµοιβαία. Οι γλωσσικές ρυθµίσεις για τις συνεδριάσεις αυτές ποικίλλουν σηµαντικά - από διαδοχική διερµηνεία µεταξύ δύο γλωσσών, για την οποία ενδεχοµένως να χρειάζεται µόνον ένας διερµηνέας, µέχρι ταυτόχρονη διερµηνεία προς και από 0 ή περισσότερες γλώσσες, διαδικασία που απαιτεί 0 διερµηνείς. Η Γ ιερµηνείας απασχολεί 500 διερµηνείς µονίµους υπαλλήλους καθώς και µεγάλο αριθµό εξωτερικών συµβασιούχων συνεργατών από συνολικό αριθµό περισσοτέρων των 700 εξωτερικών συνεργατών διερµηνέων σε παγκόσµια κλίµακα, οι οποίοι έχουν πιστοποιηθεί για να εργάζονται για τις τρεις υπηρεσίες διερµηνείας της ΕΕ. Ποια είναι η κατάσταση δύο έτη µετά τη διεύρυνση; Πόσους διερµηνείς χρειαζόµαστε; Οι προβολές των ευρωπαϊκών οργάνων πριν από τη διεύρυνση του 004 έδειξαν µια ανάγκη για, κατά µέσο όρο, 80 διερµηνείς ανά γλώσσα και ηµέρα για όλα τα όργανα από τη στιγµή που οι νέες γλώσσες θα έχουν πλήρη ενσωµατωθεί που σχεδόν όλοι επρόκειτο να εκπαιδευτούν από τα µελλοντικά κράτη µέλη. Η Γ ιερµηνείας θα χρειαζόταν περίπου τους µισούς από αυτούς, ενώ θα προσπαθούσε να διατηρήσει µια γενική αναλογία 50/50 µεταξύ µόνιµου προσωπικού και εξωτερικών διερµηνέων. Αρχίζοντας από το Μάιο του 004, η Γ ιερµηνείας έδειξε ότι ήταν σε θέση να παράσχει τρεις πλήρεις (0-0) οµάδες διερµηνείας ηµερησίως. Υπάρχουν διαθέσιµες πέντε αίθουσες συνεδριάσεων που εξυπηρετούνται από τη Γ ιερµηνείας, µε τον απαιτούµενο αριθµό θαλάµων που επιτρέπουν την πλήρη κάλυψη των γλωσσών. Μετά τη διεύρυνση, το Συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθιέρωσε κλιµακούµενες προτεραιότητες διερµηνείας. Οι συνεδριάσεις υπουργικού επιπέδου καθώς και επιλεγµένες οµάδες εργασίας διαθέτουν πλήρη κάλυψη, ενώ άλλες οµάδες διαθέτουν κυµαινόµενη κάλυψη ανάλογα µε τα αιτήµατα των κρατών µελών. Οι συνεδριάσεις της ολοµέλειας της Επιτροπής των Περιφερειών και της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής εξακολουθούν να λειτουργούν µε πλήρη κάλυψη. Οι οµάδες εργασίας της Επιτροπής και οι επιτροπές λειτουργούν - όπως στην πράξη συνέβαινε κατά τα τελευταία 0 έτη - µε οµάδες διερµηνέων που καλύπτουν τις πραγµατικές ανάγκες για διερµηνεία. Η ολοµέλεια της Επιτροπής εξακολουθεί να εργάζεται µε διερµηνεία σε τρεις γλώσσες (EN, FR, DE).
Ποια είναι η κατάσταση όσον αφορά τις νέες γλώσσες; Ο παρακάτω πίνακας παραθέτει τον αριθµό µονίµων υπαλλήλων διερµηνέων νέων γλωσσών που διαθέτει η Γ ιερµηνείας και το συνολικό αριθµό πιστοποιηµένων εξωτερικών συνεργατών διερµηνέων που διατίθενται και στις τρεις υπηρεσίες διερµηνείας της ΕΕ. Τη στιγµή αυτή, η πλέον εκπροσωπούµενη νέα γλώσσα στη διερµηνεία είναι η πολωνική µε σύνολο 110 διερµηνέων, λαµβανοµένων υπόψη συνολικά των µονίµων και εκτάκτων υπαλλήλων, καθώς και των εξωτερικών συνεργατών. Για τις άλλες νέες γλώσσες, µε εξαίρεση τη µαλτεζική (βλ. παρακάτω), 47 έως 8 διερµηνείς διατίθενται ανά γλώσσα. Η Επιτροπή ήταν καλύτερα προετοιµασµένη από πλευράς αριθµού διερµηνέων κατά την ηµέρα της διεύρυνσης, το 004, από ό,τι σε οποιαδήποτε από τις προηγούµενες διευρύνσεις, έστω και αν για πολλές γλώσσες χρειάζεται ακόµη να καταβληθεί σηµαντική προσπάθεια σε κάθε κράτος µέλος για να φτάσουν οι αριθµοί των υψηλής εξειδίκευσης διερµηνέων συνεδρίων σε άνετο επίπεδο. Οπωσδήποτε η διεύρυνση είναι µια διαδικασία και όχι ένα γεγονός. Γενική εικόνα των διερµηνέων νέων γλωσσών που διαθέτει η Γ ιερµηνείας (Απρίλιος 00) (µόνιµο και έκτακτο προσωπικό και εξωτερικοί συνεργάτες) Γλώσσες CS ET HU LT LV PL SK SL MT Προσληφθέντες διερµηνείς µόνιµοι υπάλληλοι 8 11 10 18 7 7 0 Μόνιµοι υπάλληλοι διερµηνείς υπό πρόσληψη 1 5 4 3 0 Εξωτερικοί συνεργάτες 58 41 7 44 35 8 47 40 11 ΣΥΝΟΛΟ 50 8 55 49 110 57 47 13 Σύνολο 73 5 434 507 Στην πράξη, η ζήτηση έχει διαφοροποιηθεί µεταξύ των επιµέρους γλωσσών. Για τα 15 «παλιά» κράτη µέλη το αίτηµα να µπορούν οι εκπρόσωποι να οµιλούν και να ακούν (ενεργά) και να οµιλούν µόνο (παθητικά) στη γλώσσα τους µπορεί να ικανοποιηθεί σχεδόν κατά 100% στο πλαίσιο του Συµβουλίου των Υπουργών, δηλ. του οργάνου που χρησιµοποιεί το µεγαλύτερο αριθµό νέων γλωσσών. Για τις γλώσσες των «νέων» κρατών µελών η Γ ιερµηνείας λειτουργεί στο 80%. Για ορισµένες νέες γλώσσες (τσεχική, εσθονική, ουγγρική, πολωνική και σλοβενική) η Γ ιερµηνείας είναι ήδη σε θέση να ικανοποιεί περισσότερο από το 90% της ζήτησης, ενώ για άλλες νέες γλώσσες τα αιτήµατα εκπληρώνονται από 53% (λετονικά) έως 74% (σλοβακικά). Καταβάλλονται προσπάθειες για βελτίωση των αριθµών αυτών σε όλες τις γλώσσες, αλλά απαιτείται χρόνος και δέσµευση των κρατών µελών να συνεχίσουν τις εκπαιδευτικές τους προσπάθειες. Τα όργανα παρέχουν υποστήριξη για την κατάρτιση αυτή. Η ζήτηση για διερµηνεία για συγκεκριµένες γλώσσες στο Συµβούλιο των Υπουργών ποικίλλει, ανάλογα µε τα αιτήµατα διερµηνείας που υποβάλλουν τα κράτη µέλη. Ένα σχετικά υψηλό επίπεδο ζήτησης απαιτεί µεγαλύτερο αριθµό διερµηνέων και αντίστροφα. 3
Ικανοποίηση της ζήτησης (επί τοις %) για διερµηνεία προς τις γλώσσες των νέων κρατών µελών στο Συµβούλιο της Ένωσης Ιανουάριος - Μάρτιος 00. Γλώσσα CS ET LV LT HU MT PL SK SL Σύνολο* Ενεργά 83.5 94.9 5.5 7. 97.8. 99 73.4 91.1 81. Παθητικά 91 95.8 5.9 0.7 99.5 14.1 99 74.4 9 78.4 * Περιλαµβανοµένης της µαλτεζικής Η µαλτεζική αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση στον τοµέα αυτόν, καθόσον ο διαγωνισµός για µαλτέζους διερµηνείς το Νοέµβριο του 003 δεν απέδωσε επιτυχόντες, ενώ ο διαθέσιµος αριθµός εξωτερικών διερµηνέων είναι πολύ περιορισµένος. Η Γ ιερµηνείας βρίσκεται σε επαφή µε τις µαλτεζικές αρχές σε διαρκή βάση ώστε να υπάρξει βοήθεια για τη διόρθωση της κατάστασης αυτής. Μια σειρά µαθηµάτων κατάρτισης στο Λονδίνο κατά το 004-05 απέδωσε άλλους 5 διερµηνείς, ενώ βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη στο πανεπιστήµιο της Μάλτας ένα µεταπτυχιακό εκπαιδευτικό πρόγραµµα διερµηνείας, πράγµα που σηµαίνει ότι σήµερα είµαστε σε θέση να ικανοποιήσουµε το 14-% των αιτηµάτων για διερµηνεία στη µαλτεζική γλώσσα. Ποιες είναι οι ρυθµίσεις για την ιρλανδική γλώσσα και τις ισπανικές περιφερειακές γλώσσες; Κατόπιν απόφασης των κρατών µελών στο Συµβούλιο στις 13 Ιουνίου 005, η ιρλανδική θα καταστεί επίσηµη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1 Ιανουαρίου 007. Για να ανταποκριθεί στην πιθανή ζήτηση για τη γλώσσα αυτή, η Γ ιερµηνείας λαµβάνει µέτρα σε συνεργασία µε τις ιρλανδικές αρχές και άλλα όργανα. Χωριστά και σε διαφορετικό νοµικό πλαίσιο από την ιρλανδική το Συµβούλιο εξέδωσε σειρά συµπερασµάτων σχετικά µε την επίσηµη χρήση πρόσθετων γλωσσών εντός του Συµβουλίου και ενδεχοµένως σε άλλα όργανα και οργανισµούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ισπανικές περιφερειακές γλώσσες (βασκική, γαλικιανή και η γλώσσα της Καταλονίας, των Βαλεαρίδων και της Βαλένθιας) αποτελούν τα πρώτα παραδείγµατα γλωσσών που είναι επίσηµες σε µια περιφέρεια κράτους µέλους και δύνανται να χρησιµοποιούνται σε ορισµένο βαθµό σε συνεδριάσεις της ΕΕ. Η Γ ιερµηνείας είναι σε θέση να προσφέρει διερµηνεία σε περιορισµένο αριθµό συνεδριάσεων, µετά από αίτηµα των ισπανικών αρχών, όταν ένας περιφερειακός εκπρόσωπος της Ισπανίας είναι γνωστό ότι επιθυµεί να απευθυνθεί στη συνεδρίαση σε µία από τις γλώσσες αυτές. Οι πρόσθετες δαπάνες διερµηνείας που συνεπάγεται αυτό βαρύνουν την κυβέρνηση της Ισπανίας, η οποία έχει επίσης δηµιουργήσει έναν φορέα αρµόδιο για µετάφραση κειµένων προς τις τρεις γλώσσες (βλ. MEMO/0/173). Πώς βρίσκουµε τους διερµηνείς που χρειαζόµαστε; Πολυάριθµες ενέργειες ενηµέρωσης έχουν πραγµατοποιηθεί στα νέα κράτη µέλη και στις υποψήφιες χώρες. Η Γ ιερµηνείας βοηθά τα πανεπιστήµια τους και τις σπουδές διερµηνείας µε πολλούς τρόπους: µε παροχή συµβουλών για τη διδακτέα ύλη κατά τη διάρκεια της φάσης σχεδιασµού και, από τη στιγµή που τα µαθήµατα αρχίζουν να πραγµατοποιούνται, µε επιδοτήσεις, υποτροφίες για σπουδαστές, κατάρτιση εκπαιδευτών, εκπαιδευτική συνδροµή και εκπαιδευτικό υλικό. Ένα πρόγραµµα µεταπτυχιακού τύπου θεωρείται ότι αποτελεί τον πλέον ενδεδειγµένο τρόπο για την κατάρτιση διερµηνέων συνεδρίων υψηλής ποιότητας. Υπόδειγµα αποτελεί το European Masters in Conference Interpreting (EMCI: www.emcinterpreting.net). 4
Η Γ ιερµηνείας άρχισε να δηµιουργεί την εσωτερική της επάρκεια στις νέες γλώσσες ήδη από το 1998. Όλα τα νέα κράτη µέλη και οι υπό προσχώρηση χώρες διαθέτουν τώρα µεταπτυχιακά προγράµµατα, συχνά ως άµεσο αποτέλεσµα των προσπαθειών της Γ ιερµηνείας. Οι προπαρασκευές αυτές θα συνεχίσουν και µετά το 007, τον νέο ορίζοντα για τη διεύρυνση. Το ετήσιο συνέδριο Γ ιερµηνείας πανεπιστηµίων αποτελεί ένα βήµα όπου µπορούν να συναντώνται όλοι όσοι εµπλέκονται στην κατάρτιση ανά την Ευρώπη. Για αναλυτικές πληροφορίες, δείτε http://europa.eu.int/comm/scic/interpreter/assuniversities_en.htm Μια πρώτη σειρά διοργανικών γενικών διαγωνισµών για διερµηνείς ολοκληρώθηκε στο τελευταίο τρίµηνο του 004 και σε κάθε µία από τις τρεις υπηρεσίες διερµηνείας διατέθηκε αριθµός επιτυχόντων υποψηφίων. Μια δεύτερη σειρά διαγωνισµών για κύριους διερµηνείς πραγµατοποιείται φέτος. Η Γ ιερµηνείας προσέλαβε 48 µόνιµους υπαλλήλους διερµηνείς το 004-005, µάλλον λιγότερους από τον αριθµό που προσδοκούσε, και προσλαµβάνει πρόσθετους διερµηνείς µε σύµβαση προσωρινής εργασίας το 00 για να καλυφθούν οι ελλείψεις. Πέραν της ανάληψης εκτεταµένων δραστηριοτήτων ενηµέρωσης και συµβολής στον τοµέα της κατάρτισης, η Γ ιερµηνείας οργάνωσε κατά την τελευταία εξαετία ετήσιες δοκιµασίες πιστοποίησης εξωτερικών διερµηνέων, που καλύπτουν όλα τα όργανα, σχεδόν σε όλα τα νέα κράτη µέλη. Πώς ελέγχεται η ποιότητα της διερµηνείας; Η ποιότητα της διερµηνείας ελέγχεται µέσω της εποπτείας της απόδοσης των διερµηνέων σε τακτική βάση. Κάθε προϊστάµενος µονάδας διερµηνείας οργανώνει την εποπτεία του µόνιµου προσωπικού (στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας αξιολόγησης «επισκόπηση εξέλιξης σταδιοδροµίας») και των εξωτερικών διερµηνέων. Επιπλέον, ο προϊστάµενος της οµάδας διερµηνείας κάθε επιµέρους συνεδρίασης υποβάλλει έκθεση η οποία καλύπτει την ποιότητα καθώς και τεχνικά και οργανωτικά θέµατα. Για τις συνεδριάσεις της Επιτροπής, η Γ ιερµηνείας διενεργεί µια εν εξελίξει έρευνα ικανοποίησης των πελατών, η οποία καλύπτει επίσης την ποιότητα της διερµηνείας. Ποιες είναι οι εσωτερικές επιµορφωτικές προσπάθειες της Γ ιερµηνείας; Η Γ ιερµηνείας πραγµατοποιεί µια µακροπρόθεσµη επένδυση στην επιµόρφωση, τα αποτελέσµατα της οποίας θα εµφανιστούν µόνο βαθµιαία. 5 µέλη του µονίµου προσωπικού πρόσθεσαν στα προσόντα τους µία γλώσσα νέου κράτους µέλους στα τέλη του 005. Τη στιγµή αυτή, 58 διερµηνείς από τα κράτη µέλη EΕ-15 (43 µόνιµοι υπάλληλοι και 15 εξωτερικοί συνεργάτες) παρακολουθούν µαθήµατα γλωσσών των 10 «νέων» κρατών µελών + βουλγαρική, ρουµανική και τουρκική. Τουλάχιστον συµµετέχοντες στα µαθήµατα επιµόρφωσης θα προσθέσουν µία γλώσσα το 00, ενώ άλλοι 1 αναµένεται να προσθέσουν µία γλώσσα το 007. 5
Πώς προετοιµάζεται η Επιτροπή για την άφιξη νέων γλωσσών; Η Γ ιερµηνείας ασχολείται µε την κατάρτιση εκπαιδευτών διερµηνέων από τη Βουλγαρία και τη Ρουµανία από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Από τις αρχές του 00, προσφέρεται στα πανεπιστήµια των δύο προσχωρουσών χωρών περισσότερο δοµηµένη συνδροµή, όπως αναφέρεται παραπάνω. Το Μάρτιο του 005, ο Επίτροπος κ. Ján Figel επισκέφτηκε τις δύο αυτές χώρες και είχε συζητήσεις µε τις αρχές τους και τα πανεπιστήµια, οι οποίες οδήγησαν σε παγίωση των επιµορφωτικών δραστηριοτήτων σε κάθε χώρα. Η Γ ιερµηνείας προσέλαβε τους πρώτους της τέσσερις συµβασιούχους διερµηνείς βουλγαρικής και ρουµανικής την άνοιξη του 00. Το Νοέµβριο του 004, η Γ ιερµηνείας άρχισε συνεργασία µε την Κροατία, η οποία οδήγησε, τον Οκτώβριο του 005, στην πρώτη κροατική µεταπτυχιακή σειρά µαθηµάτων πλήρους χρόνου για διερµηνεία συνεδρίων στο πανεπιστήµιο του Ζάγκρεµπ. Ποιο είναι το κόστος της διερµηνείας για τον προϋπολογισµό της ΕΕ; Το συνολικό ετήσιο κόστος της Γ ιερµηνείας το 005, κατανεµηµένο στους προϋπολογισµούς των θεσµικών οργάνων και οργανισµών στους οποίους παρέχει διερµηνείς, ήταν 100 εκατοµµύρια ευρώ ή 0,1 ευρώ ανά πολίτη ετησίως για την διευρυµένη Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι χωριστές υπηρεσίες διερµηνείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού ικαστηρίου, κατά τις ακριβέστερες εκτιµήσεις της Επιτροπής, κόστισαν περίπου 7 εκατοµµύρια ευρώ το 005. Με άλλα λόγια, το συνολικό κόστος διερµηνείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ισοδυναµούσε µε 0,38 ευρώ ανά πολίτη το 005 και ενδέχεται να φθάσει, για την περίοδο 007-010, 0,50 ευρώ ανά πολίτη ετησίως (38 εκατοµµύρια ευρώ), εφόσον καταστεί δυνατή η πρόσληψη επαρκούς αριθµού διερµηνέων. Για περισσότερες πληροφορίες: http://europa.eu.int/languages/en/home http://europa.eu.int/comm/scic/index_en.htm