1 ΔΕΥΤΕΡΑ 22 Νοεμβρίου 2010: Εκπαιδευτικοί Σχολείων Πόλης με αντικείμενο «Πειραματικές δραστηριότητες ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ». ΤΡΙΤΗ 23 Νοεμβρίου 2010: Εκπαιδευτικοί Σχολείων Επαρχίας με αντικείμενο «Πειραματικές δραστηριότητες ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ».
2 Πόσο μεγεθύνει ένα μικροσκόπιο; Όπως έχουμε μάθει τα κύτταρα και οι μικροοργανισμοί δεν είναι ορατοί με γυμνό μάτι. Έτσι εάν θέλουμε να τα παρατηρήσουμε χρειάζεται να ντύσουμε το μάτι μας με το κατάλληλο μικροσκόπιο. ( οπτικό ή ηλεκτρονικό ) Το διακριτικό όριο του ανθρώπινου ματιού είναι περίπου της τάξης του 1 mm. Τα κύτταρα έχουν μέγεθος της τάξης μm ενώ οι ιοί της τάξης nm. ( 1mm=1000 μm, 1mm=1.000.000nm) Το οπτικό μικροσκόπιο που έχετε στην διάθεσή σας διαθέτει 2 είδη φακών : 1.Τον προσοφθάλμιο φακό, είναι αυτός που βάζουμε το μάτι μας. 2.Τον αντικειμενικό φακό, είναι αυτός που βάζουμε πάνω από το παρασκεύασμα που θέλουμε να παρατηρήσουμε. Οι φακοί που υπάρχουν στα οπτικά μικροσκόπια μεγεθύνουν. Πόσο ; Είναι γραμμένο πάνω στο κάθε φακό. Παρατηρήστε με προσοχή το οπτικό μικροσκόπιο που έχετε στη διάθεσή σας και ανακαλύψτε : 1. Ποια είναι η μεγεθυντική ικανότητα του προσοφθάλμιου φακού ;... 2. Πόσους αντικειμενικούς φακούς έχει ;... 3. Ποια είναι η μεγεθυντική ικανότητα του κάθε αντικειμενικού φακού ;... Η τελική μεγέθυνση ενός οπτικού μικροσκοπίου ισούται με το γινόμενο των 2 φακών που χρησιμοποιούμε!! Υπολογίστε : 4. Την μικρότερη μεγέθυνση του συγκεκριμένου οπτικού μικροσκοπίου.... 5. Την μεγαλύτερη μεγέθυνση του συγκεκριμένου οπτικού μικροσκοπίου....
3 Οδηγίες για τη χρήση του Μικροσκοπίου 1. Ανοίξτε το μικροσκόπιο. ( θα δείτε το φως να ανάβει ) 2. Βάλτε τον αντικειμενικό φακό με την μικρότερη μεγεθυντική ικανότητα. 3. Τοποθετήστε το παρασκεύασμα. 4. Μετακινήστε το παρασκεύασμα μέχρι το φως που το διαπερνά να βρίσκεται στο μέσο της καλυπτρίδας. 5. Βάλτε το μάτι σας στο προσοφθάλμιο φακό και εστιάστε κινώντας με λεπτούς χειρισμούς τους κατάλληλους μοχλούς που βρίσκονται στη βάση του μικροσκοπίου. 6. Μειώστε ή αυξήστε το φως για να έχετε καλύτερη εικόνα. 7. Ψάξτε το παρασκεύασμα κινώντας με λεπτούς χειρισμούς τους κατάλληλους μοχλούς που βρίσκονται κάτω από το παρασκεύασμα. 8. Τοποθετήστε στο κέντρο αυτό που θέλετε να παρατηρήσετε. 9. Αλλάξτε αντικειμενικό φακό τοποθετώντας τον αμέσως επόμενο σε μεγεθυντική ικανότητα. Μετακινούμε τους αντικειμενικούς φακούς όπως κινούνται οι δείκτες ενός ρολογιού!! Επαναλάβατε τα βήματα 6-7-8-9 μέχρι να φτάσετε στον αντικειμενικό φακό που θα σας ζητηθεί στις δραστηριότητες που ακολουθούν. 10. Όταν σχεδιάζουμε ένα παρασκεύασμα. Δεν ξεχνάμε να γράψουμε : τίτλο π.χ παρατήρηση κυττάρων άνθους μεγεθυντική ικανότητα του αντικειμενικού φακού που χρησιμοποιείτε π.χ ( χ 100 )
4 Πόσο λεπτό μπορούμε να κόψουμε ένα κρεμμύδι για να κατασκευάσουμε ένα παρασκεύασμα το οποίο στη συνέχεια θα παρατηρήσουμε στο μικροσκόπιο ; όργανα που χρειαζόμαστε εκτός από το μικροσκόπιο : Εργαλεία μικροσκοπίας ( λαβίδα, ψαλίδι, νυστέρι, βελόνα μικροσκοπίας, σταγονόμετρο ) Αντικειμενοφόρες πλάκες Καλυπτρίδες Χαρτί Κρεμμύδι Καθίστε άνετα διότι θα χρειαστούν λεπτοί χειρισμοί!! Βήμα 1ο Καθαρίστε το κρεμμύδι όπως στη φωτογραφία Βήμα 2ο Αφαιρέστε ένα τμήμα Από την εσωτερική πλευρά του τμήματος που έχετε στην διάθεσή σας πρέπει να κατασκευάσετε ένα παρασκεύασμα. Βήμα 3ο Με το νυστέρι χαράξατε ένα μικρό τετράγωνο λίγο μικρότερο από το μέγεθος της καλυπτρίδας. Με τη βοήθεια της βελόνας αφαιρέστε μια στοιβάδα όσο πιο λεπτή γίνεται. Βήμα 4ο Βάλτε στη μέση της αντικειμενοφόρου πλάκας το υλικό προσέχοντας να μην διπλωθεί. Βήμα 5ο Προσθέστε μια σταγόνα νερό και καλύψτε με καλυπτρίδα. Βήμα 6ο Παρατηρήστε το παρασκεύασμα που κατασκευάσετε στο μικροσκόπιο ( Μην ξεχνάτε τις οδηγίες που προηγούμενη σελίδα) Βήμα 7ο Σχεδιάστε το παρασκεύασμα χρησιμοποιώντας μεγέθυνση χ 10 και χ 40 στους κύκλους που υπάρχουν στην επόμενη σελίδα
5 Τίτλος... Μεγεθυντική ικανότητα αντικειμενικού φακού...... Τελική μεγέθυνση......