Έρευνα - Επεξεργασία: Κλαδικό Ινστιτούτο Εκπαίδευσης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ - ΟΙΕΛΕ (2004)
Έργο : ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Έρευνητικός Φορέας: Κλαδικο Ινστιτούτο Εκπαίδευσης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ - ΟΙΕΛΕ Επεξεργασία παρουσίαση δεδομένων Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ Συντονιστής Έργου Νίκος Παϊζης, Μαθηματικός Ερευνητής, μέλος Επιστημονικής Επιτροπής ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Ερευνητική Ομάδα Νίκος Παϊζης, Μαθηματικός Ερευνητής, μέλος Επιστημονικής Επιτροπής ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Σόνια Στρίγκου, Msc Στατιστικής, επιστημονικός συνεργάτης Κλ. Ινς. Εκπαίδευσης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΟΙΕΛΕ Συνεργασία Ηλέκτρα Παπαδημητρίου, Δρ Επιστημών Αγωγής, επιστ. συνεργάτης Κλ. Ινς. Εκπαίδευσης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΟΙΕΛΕ Νίκος Φωτόπουλος, Δρ Κοινωνιολόγος, επιστημονικός συνεργάτης Κλ. Ινσ. Εκπαίδευσης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΟΙΕΛΕ Δειγματοληψία Εισαγωγή δεδομένων Σόνια Στρίγκου, Msc Στατιστικής, επιστημονικός συνεργάτης Κλ. Ινς. Εκπαίδευσης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΟΙΕΛΕ Νίκος Παϊζης, Μαθηματικός Ερευνητής, μέλος Επιστημονικής Επιτροπής ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Στατιστική ανάλυση δεδομένων έλεγχος υποθέσεων Σόνια Στρίγκου, Msc Στατιστικής, επιστημονικός συνεργάτης Κλ. Ινς. Εκπαίδευσης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΟΙΕΛΕ Κείμενα - Παρατηρήσεις Σόνια Στρίγκου, Msc Στατιστικής, επιστημονικός συνεργάτης Κλ. Ινς. Εκπαίδευσης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΟΙΕΛΕ Επεξεργασία Μορφοποίηση κειμένων Ιωάννα Μαμούχα, Οικονομολόγος, συνεργάτης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Επεξεργασία Μορφοποίηση Φύλλων Εργασίας και διαγραμμάτων Πωλίνα Φατούρου, Οικονομολόγος, συνεργάτης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Ιουλιανού 28 (1 ος όροφος) - 10434 ΑΘΗΝΑ Τηλέφωνο: 210 88 38 680 Φαξ: 210 88 38 148 Email: kanep@otenet.gr Ιστοσελίδα: www.kanep-gsee.gr
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 2
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Μέρος Α Πρόλογος...6 Κεφάλαιο Α: Περιγραφή της έρευνας o Ενότητα 1: Σύντομη αναφορά στο σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση 1997 2004.. 11 o Ενότητα 1: Η ταυτότητα της έρευνας.... 13 1.1 Σκοποί και στόχοι...14 1.2 Πληθυσμός της έρευνας....15 1.3 Δειγματοληψία και σχηματισμός δείγματος....19 1.4 Το ερωτηματολόγιο...20 1.5 Η προ-έρευνα.. 20 1.6 Η έρευνα..20 Κεφάλαιο Β: Γενικές απόψεις για το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση o Ενότητα 1: Κατανομή συσχετισμός των μεταβλητών. 27 o Ενότητα 2: Συμπεράσματα από το συσχετισμό των μεταβλητών..... 121 2.1 Απόψεις για το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε συνάφεια με το φύλο.122 2.2 Απόψεις για το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε συνάφεια με την ειδικότητα..123 2.3 Απόψεις για το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε συνάφεια με την προϋπηρεσία...124 2.4 Απόψεις για το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε συνάφεια με την έδρα του βαθμολογικού κέντρου......124 o Ενότητα 3: Γενικά συμπεράσματα..... 127 Κεφάλαιο Γ: Το σύστημα βαθμολόγησης των γραπτών δοκιμίων o Ενότητα 1: Κατανομή συσχετισμός των μεταβλητών... 135 o Ενότητα 2: Συμπεράσματα από το συσχετισμό των μεταβλητών..... 201 3
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) o 2.1 Απόψεις για το σύστημα βαθμολόγησης σε συνάφεια με το φύλο...202 2.2 Απόψεις για το σύστημα βαθμολόγησης σε συνάφεια με την ειδικότητα.203 2.3 Απόψεις για το σύστημα βαθμολόγησης σε συνάφεια με την έδρα του βαθμολογικού κέντρου...204 Ενότητα 3: Γενικά συμπεράσματα.... 205 Μέρος Β Κεφάλαιο Δ: Εξωσχολική υποστήριξη των υποψηφίων o Ενότητα 1: Κατανομή συσχετισμός των μεταβλητών.... 9 o Ενότητα 2: Συμπεράσματα από το συσχετισμό των μεταβλητών....... 83 2.1 Απόψεις για την εξωσχολική υποστήριξη των υποψηφίων σε συνάφεια με το φύλο.....84 2.2 Απόψεις για την εξωσχολική υποστήριξη των υποψηφίων σε συνάφεια με την ειδικότητα..84 2.3 Απόψεις για την εξωσχολική υποστήριξη των υποψηφίων σε συνάφεια με την έδρα του βαθμολογικού κέντρου.......85 o Ενότητα 3: Γενικά συμπεράσματα.... 87 Κεφάλαιο Ε: Διαδικασία διόρθωσης των γραπτών δοκιμίων στα βαθμολογικά κέντρα o Ενότητα 1: Κατανομή συσχετισμός των μεταβλητών.... 93 o Ενότητα 2: Συμπεράσματα από το συσχετισμό των μεταβλητών..... 123 2.1 Απόψεις για το συντονιστικό έργο σε συνάφεια με το φύλο..124 2.2 Απόψεις για το συντονιστικό έργο σε συνάφεια με την ειδικότητα...124 2.3 Απόψεις για το συντονιστικό έργο σε συνάφεια με την έδρα του βαθμολογικού κέντρου...125 o Ενότητα 3: Γενικά συμπεράσματα..... 127 Κεφάλαιο Στ: Προτάσεις για το σύστημα πρόσβασης o Ενότητα 1: Κατανομή συσχετισμός των μεταβλητών...... 133 o Ενότητα 2: Συμπεράσματα από το συσχετισμό των μεταβλητών..... 155 2.1 Γενικές εκτιμήσεις και προτάσεις για τη βελτίωση του συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε συνάφεια με το φύλο...156 2.2 Γενικές εκτιμήσεις και προτάσεις για τη βελτίωση του συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε συνάφεια με την ειδικότητα.156 o Ενότητα 3: Γενικά συμπεράσματα..... 157 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...159 4
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 5
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) ΠΡΟΛΟΓΟΣ. Το ζήτημα της πρόσβασης των αποφοίτων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στη Τριτοβάθμια, αλλά και της απόλυσης των μαθητών από το Λύκειο, απασχολούσε και απασχολεί τις πολιτικές ηγεσίες, την εκπαιδευτική κοινότητα, τους γονείς και τους μαθητές. Με αφορμή τις δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΠΘ, το 2004, για αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος πρόσβασης στη Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, το οποίο ίσχυε από το 1997 και μεταρρυθμίσθηκε το 2000, το ΚΛΑΔΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΙΝ.Ε/Γ.Σ.Ε.Ε.-Ο.Ι.Ε.Λ.Ε. θεώρησε απαραίτητο να εντάξει στις ερευνητικές του δράσεις μια έρευνα που θα διερευνούσε τις βαθύτερες όψεις του μέχρι τότε ισχύοντος συστήματος Εθνικών Εξετάσεων και να καταγράψει πλήρως τις απόψεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων (εκπαιδευτικών, μαθητών γονέων, πανεπιστημιακών δασκάλων και φοιτητών). Η ερευνητική ομάδα του ινστιτούτου θεώρησε ότι το 2004, μια και αποτελούσε τη τελευταία χρονιά ε- φαρμογής του μέχρι τότε ισχύοντος εξεταστικού συστήματος, ήταν η κατάλληλη χρονιά για να πραγματοποιηθεί η έρευνα αυτή. Άλλωστε όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς είχαν ήδη μια μακρόχρονη εμπειρία από την εφαρμογή αυτού του εξεταστικού συστήματος και επομένως θα είχαν τη δυνατότητα μιας ορθής και ολοκληρωμένης αξιολόγησης του εν λόγω συστήματος την οποία μπορούσαν να καταθέσουν δια μέσου της έρευνας. Η υλοποίηση μιας τέτοιας έρευνας φαινόταν να έχει ιδιαίτερα μεγάλη αξία αφού θα μπορούσε να αποτελέσει εργαλείο αξιολόγησης του απερχόμενου συστήματος και θα έδινε το έναυσμα για συζήτηση σχετικά με το εξεταστικό σύστημα στον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία που είχε προαναγγελθεί. Ίσως μάλιστα να αποτελούσε και ένα καλό οδηγό στο σχεδιασμό του νέου εξεταστικού συστήματος πρόσβασης στη Τριτοβάθμια Εκπαίδευση ώστε να αξιοποιηθούν εκείνες οι παράμετροι που λειτουργούσαν μέχρι τότε εποικοδομητικά και να αποφευχθούν όσες έκαναν το σύστημα άνισο ή και προβληματικό. Ο αρχικός σχεδιασμός περιελάμβανε τα εξής στάδια: καταγραφή απόψεων (με τη μέθοδο της επισκόπησης και με εργαλείο το ερευνητικό ερωτηματολόγιο) 1200 εκπαιδευτικών που θα λειτουργούσαν ως βαθμολογητές των Γενικών Εξετάσεων κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά (Μάιος Ιούνιος 2004) καταγραφή απόψεων φοιτητών με ποσοτικές (σύντομο ερωτηματολόγιο) και ποιοτικές μεθόδους (συνέντευξη) τον Οκτώβριο του 2004 σφυγμομέτρηση απόψεων των γονέων ( με συνέντευξη) τον Δεκέμβριο του 2004 μελέτη διαφόρων μοντέλων συστημάτων εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μεταξύ διαφορετικών χωρών (Ιούνιος 2004-Απρίλιος 2005) Καταγραφή απόψεων πανεπιστημιακών δασκάλων και εμπειρογνωμόνων (Ιανουάριος 2005). Το Φεβρουάριο του 2004 ξεκίνησε ο σχεδιασμός του πρώτου σταδίου της έρευνας και η κατάρτιση του ερωτηματολογίου για τους εκπαιδευτικούς από την ερευνητική ομάδα που στην αρχική της σύνθεση αποτελούσαν οι: Κ. Δημουλάς, Λέκτορας Παντείου Παν/μίου, Ν. Παίζης, Μαθηματικός ερευνητής, Η. Παπαδημητρίου, Δρ. Παιδαγωγικής, Σ. Στρίγκου, Μsc Στατιστικής, Ν. Φωτόπουλος Δρ. Κοινωνιολογίας, και Μαρκοπούλου Μάρθα, Εκπαιδευτικός. 6
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Το Μάιο του 2004 άρχισε η υλοποίηση του πρώτου σταδίου της έρευνας σε 12 από τα 25 βαθμολογικά κέντρα της Ελλάδας. Η προσέγγιση του αντικειμενικού πληθυσμού έγινε από ομάδα συνεντευκτών- ιδιωτικών εκπαιδευτικών την οποία αποτελούσαν οι: Αγγελογεώργος Ιωάννης, Μαρκοπούλου Μάρθα, Φωτόπουλος Νίκος, Στέρτσος Χαράλαμπος, Μπίκα Μαρία, Τζούμας Ιωάννης, Φρατζής Νικόλαος, Παρασκευάς Γρηγόρης, Ράπτης Γεώργιος, Κοσμόγλου Χριστίνα, Υφαντής Παναγιώτης, Παϊζης Νίκος, Μαυρομάτης Δημήτρης, Δημουλάς Κων/νος, Παπαδημητρίου Ηλέκτρα, Τζουλάκης Σταύρος, Στρίγκου Σοφία, Kρίκας Ιωάννης, Χατζηαντωνίου Κων/νος, Φουρναράκης Φίλιππος, Πασχαλούδη Ελένη, Βαρβάκη Έλλη, Μανωλοπούλου Πιζάνη Ειρήνη, Λασκαρίδης Γεώργιος, Ανδρέου Απόστολος, Ζέρβας Κων/νος, Λιάπης Ιωάννης, Δαουλάκου Ιάνθη. Η καταγραφή, η ανάλυση και επεξεργασία των στοιχείων έγινε με το στατιστικό πακέτο S.P.S.S. Στην ψηφιοποίηση των κειμένων και γραφημάτων βοήθησαν οι: Ιωάννα Μαμούχα και Πωλίνα Φατούρου, τις οποίες ευχαριστούμε ιδιαίτερα. Η ερευνητική ομάδα ευελπιστεί πως με την έρευνα αυτή, εκτός των άλλων, οι εκπαιδευτικοί αισθάνθηκαν ότι είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις και τις κρίσεις τους για το σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, του οποίου εδώ και χρόνια ήταν εφαρμοστές. 7
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 8
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 9
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 10
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 11
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Το 1997 το σύστημα πρόσβασης στη Τριτοβάθμια Εκπαίδευση μεταρρυθμίστηκε ριζικά, υιοθετώντας ένα τελείως διαφορετικά δομημένο σύστημα επιλογής των τελειόφοιτων μαθητών του Λυκείου που επιθυμούσαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε ανώτερο ή ανώτατο επίπεδο. Τα κριτήρια επιλογής των εισαγόμενων τελειόφοιτων βασίζονταν σε βαθμολογικά δεδομένα προφορικής και γραπτής εξέτασης μαθημάτων των δύο τελευταίων τάξεων (Β και Γ ) του Ενιαίου Λυκείου, τα οποία διακρίνονταν σε μαθήματα Γενικής Παιδείας και Κατευθύνσεων. Οι Κατευθύνσεις ήταν τέσσερις (4) θετική, θεωρητική, τεχνολογική Ι & τεχνολογική ΙΙ-και αντιστοιχούσαν σε πέντε (5) επιστημονικά πεδία, όπου ανάλογα κατανέμονταν οι Ανώτατες Σχολές. Η γραπτή εξέταση των μαθημάτων γινόταν σε εθνικό επίπεδο υπό την εποπτεία του ΥΠΕΠΘ. Ο αριθμός των γραπτώς εξεταζόμενων μαθημάτων αρχικά ήταν 14, ενώ στη συνέχεια κατά το έτος 2000, με τροποποιητικές εγκυκλίους, περιορίσθηκε σε 9 μαθήματα. Ο κάθε υποψήφιος κατά την ολοκλήρωση των εθνικών εξετάσεων αποκτούσε ένα αντιπροσωπευτικό, προς τις επιδόσεις του, βαθμό, ο οποίος ονομαζόταν βαθμός πρόσβασης και αποτελούσε το ασφαλές κριτήριο επιλογής για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Στη συνέχεια, οι υποψήφιοι συμπλήρωναν ένα μηχανογραφημένο δελτίο κατάταξης Ανώτατων τμημάτων που ήταν ενταγμένα στο σύστημα. Με το δελτίο αυτό δήλωναν τις προτιμήσεις τους στα πανεπιστημιακά τμήματα με σειρά προτίμησης. Ο βαθμός πρόσβασης σε συνδυασμό με τη σειρά προτίμησης των τμημάτων οδηγούσε στην κατανομή των υποψηφίων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Επειδή μια σύντομη περιγραφή ενός συστήματος πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, μπορεί να αφαιρέσει σημαντικές λεπτομέρειες του συστήματος που τελικά το χαρακτηρίζουν κατά την εφαρμογή του, γι αυτό θεωρούμε σκόπιμο να παραπέμψουμε στα εγχειρίδια που εξέδιδε το ΥΠΕΠΘ κατά τα έτη εφαρμογής του 1. 1 Ενιαίο Λύκειο- Σύστημα Πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, ΥΠΕΠΘ- Δ / νση Οργάνωσης & Διεξαγωγής Εξετάσεων 12
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 13
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 1.1 Σκοποί και στόχοι Η επαναλαμβανόμενη αναφορά του έντυπου τύπου και των ΜΜΕ την περίοδο των εθνικών εξετάσεων στο σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση -με κριτική κυρίως στάση απέναντι σ αυτόαλλά και η πρόθεση της Πολιτείας να προβεί σε βελτιώσεις του ή και ριζικές αλλαγές ακόμη, υποδήλωναν μια παθογένεια του συστήματος. Η αναγκαιότητα αξιολόγησης του συστήματος αυτού επέβαλλε την οργάνωση και υλοποίηση έρευνας που να αναδεικνύει τα όσα προβλήματα είχαν προκύψει κατά την εφαρμογή του. Οι ερευνητές ορίζοντας τους ακόλουθους σκοπούς και στόχους της έρευνας αυτής υποθέτουν πως θα αναδειχθεί ένα σημαντικό μέρος των προβληματικών παραμέτρων του συστήματος αλλά και των όσων σημείων του δεν χρειάζονται τροποποίηση. Έτσι ως σκοποί της έρευνας ορίστηκαν: o η διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών, που εμπλέκονται ενεργά στη διαδικασία ε- φαρμογής του εξεταστικού συστήματος, για το σύστημα γενικά αλλά και για επιμέρους παραμέτρους πουν το συνθέτουν. o o o ο εντοπισμός των δυνατών και αδύνατων σημείων του ισχύοντος εθνικού εξεταστικού συστήματος. η εμπεριστατωμένη παρουσίαση της κοινωνικής διάστασης που προκύπτει από την πρακτική του εφαρμογή του συστήματος. η ανάδειξη προτάσεων που θα συντελέσουν στη δημιουργία ενός νέου βελτιωμένου εξεταστικού συστήματος. Ο στόχος της έρευνας είναι: o o o o η αποτύπωση των απόψεων της εκπαιδευτικής κοινότητας δια μέσου των εφαρμοστών του εξεταστικού συστήματος δηλαδή των βαθμολογητών οι οποίες θα σχετίζονται με τα εξής θέματα: το εξεταστικό σύστημα συνολικά την οργάνωση και τη λειτουργία του, στη θεωρία και στη πράξη. το σύστημα βαθμολόγησης των γραπτών δοκιμίων o τα θέματα που κινούνται περιφερειακά ως προς το εξεταστικό σύστημα και πιθανό να το ε- πηρεάζουν, όπως η ύλη των εξεταζόμενων μαθημάτων, ο χρόνος διδασκαλίας κ.ά. o o τη βελτίωση ή την άρση του ισχύοντος εκπαιδευτικού εξεταστικού συστήματος ζητήματα που άπτονται της κοινωνικής διάστασης του θέματος 14
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1.2 Πληθυσμός της έρευνας Ως πληθυσμό ορίσαμε τους εκπαιδευτικούς που εμπλέκονται στο σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, είτε προετοιμάζοντας τους μαθητές στην ύλη των γραπτώς εξεταζόμενων μαθημάτων σε πανελλήνιο επίπεδο, είτε παίρνουν μέρος στη διαδικασία αξιολόγησης των γραπτών αυτών δοκιμίων. Πρέπει να σημειωθεί πως δικαίωμα να συμμετέχουν στη διαδικασία αξιολόγησης γραπτών δοκιμίων έχουν όσοι καθηγητές δίδαξαν το εξεταζόμενο μάθημα τα τελευταία δύο χρόνια. Ως αντικειμενικό πληθυσμό, ορίσαμε το σύνολο των εκπαιδευτικών, όλων των ειδικοτήτων, που μετέχουν στη διαδικασία αξιολόγησης των πανελλαδικώς εξεταζόμενων γραπτών δοκιμίων της Γ Λυκείου. Πρέπει, ωστόσο, να σημειώσουμε τα εξής: Α) οι ειδικότητες των εκπαιδευτικών που βαθμολογούν γραπτά δοκίμια στις εισαγωγικές εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι οι ακόλουθες: o o o o o o o o Φιλόλογοι Μαθηματικοί Φυσικοί Χημικοί Βιολόγοι Οικονομολόγοι Κοινωνιολόγοι Πληροφορικής Οι καθηγητές με ειδικότητα Φυσικής Αγωγής, Καλλιτεχνικών, Μουσικής, Θεολογίας, Ξένων Γλωσσών, δεν διδάσκουν μαθήματα που εξετάζονται γραπτώς στο κυρίως πρόγραμμα των εισαγωγικών εξετάσεων. Τα μαθήματα αυτά χαρακτηρίζονται ως ειδικά και αξιολογούνται σ αυτά, μόνο εκείνοι οι μαθητές που επιθυμούν την πρόσβαση σε σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και προϋποθέτουν την επιτυχή αξιολόγηση σε αυτά. Κατά συνέπεια οι εκπαιδευτικοί των ειδικοτήτων αυτών δεν συμπεριλαμβάνονται στον αντικειμενικό πληθυσμό της εν λόγω έρευνας. Β) Επίσης, οι εκπαιδευτικοί βαθμολογητές που συμπεριλαμβάνονται στον αντικειμενικό πληθυσμό είναι εκείνοι οι βαθμολογητές που βαθμολόγησαν γραπτά δοκίμια της Γ Λυκείου και όχι όσοι νομιμοποιούνται να πάρουν μέρος στη διαδικασία αξιολόγησης των γραπτών. Πρέπει να υπενθυμίσουμε πως δικαίωμα βαθμολόγησης έχουν όλοι οι καθηγητές που δίδαξαν το μάθημα κατά τη διάρκεια της τρέχουσας σχολικής χρονιάς ή το πολύ ένα προηγούμενο από αυτήν έτος. Όμως στα εξεταστικά κέντρα βαθμολόγησης δεν προσέρχονται όλοι οι δικαιούμενοι εκπαιδευτικοί, είτε γιατί το βαθμολογικό κέντρο χρειάζεται λιγότερους εκπαιδευτικούς για να καλύψει τις ανάγκες αξιολόγησης γραπτών, είτε γιατί για προσωπικούς λόγους κάποιοι δεν μπορούν να προσέλθουν ή κ.α. Γ) Τονίζουμε επίσης ότι από το 2002 οι μαθητές εξετάζονται σε 9 μαθήματα (Γενικής Παιδείας & Κατεύθυνσης) κατά τη διάρκεια των ετών της Β & Γ Λυκείου. Ωστόσο, από τα τέλη του 2004, η πολιτική ηγε- 2 Απόφαση ΥΠΕΠΘ : Γ2/3265/14-9-2000 15
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) σία του ΥΠΕΠΘ είχε ανακοινώσει πως καταργεί την εξέταση των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων της Β Λυκείου. Κατά συνέπεια κρίναμε σκόπιμο να περιοριστούμε στο σύνολο των εκπαιδευτικών - βαθμολογητών που εμπλέκονται στη διαδικασία αξιολόγησης των γραπτών της Γ Λυκείου. Τα βαθμολογικά κέντρα που ορίστηκαν από το ΥΠΕΠΘ ως αρμόδια για την διεκπεραίωση της διαδικασίας αξιολόγησης των γραπτών δοκιμίων των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων της Γ Λυκείου ήταν 26 και κάλυπταν όλη την περιφέρεια της Ελλάδας. Τα 26 βαθμολογικά αυτά κέντρα 3 ήταν τα εξής: Α.Α. Εκπαιδευτική Περιφέρεια Βαθμολογικό Κέντρο 1 Α Δ/νση Δ.Ε. Αθήνας 31 ο Β.Κ. με έδρα το 30 ο Ενιαίο Λύκειο Αθηνών 2 Α Δ/νση Δ.Ε. Αθήνας 32 ο Β.Κ. με έδρα το 2 ο Γυμνάσιο Ηλιούπολης 3 Β Δ/νση Δ.Ε. Αθήνας 33 ο Β.Κ. με έδρα το 2 ο Γυμνάσιο Χαλανδρίου 4 Β Δ/νση Δ.Ε. Αθήνας 34 ο Β.Κ. με έδρα το1ο & 2 ο Γυμνάσιο Ν.Ηρακλείου 5 Γ Δ/νση Δ.Ε. Αθήνας 35 ο Β.Κ. με έδρα το 4 ο Γυμνάσιο Αιγαλέου 6 Γ Δ/νση Δ.Ε. Αθήνας 36 ο Β.Κ. με έδρα το 9 ο Γυμνάσιο Ιλίου 7 Δ Δ/νση Δ.Ε. Αθήνας 37 ο Β.Κ. με έδρα το 2 ο Ενιαίο Λύκειο Αλίμου 8 Γ Δ/νση Δ.Ε. Αθήνας 38 ο Β.Κ. με έδρα το 2 ο Γυμνάσιο Μοσχάτου 9 Δ/νση Δ.Ε. Ανατολ. Αττικής 39 ο Β.Κ. με έδρα το 1 ο Γυμνάσιο Παλλήνης 10 Δ/νση Δ.Ε. Πειραιά 40 ο Β.Κ. με έδρα το Γυμνάσιο Ν.Φαλήρου 11 Δ/νση Δ.Ε. Αχαΐας 41 ο Β.Κ. με έδρα το 1 ο & 6 ο Γυμνάσιο Πατρών 12 Δ/νση Δ.Ε. Ηλείας 42 ο Β.Κ. με έδρα το 4 ο Γυμνάσιο Πύργου 13 Δ/νση Δ.Ε. Αιτωλ/νίας 43 ο Β.Κ. με έδρα το 5 ο Γυμνάσιο Αγρινίου 14 Δ/νση Δ.Ε. Ιωαννίνων 44 ο Β.Κ. με έδρα το Γυμνάσιο Βελισσαρίου 15 Δ/νση Δ.Ε. Ευβοίας 45 ο Β.Κ. με έδρα το Γυμνάσιο Κανήθου 16 Δ/νση Δ.Ε. Φθιώτιδας 46 ο Β.Κ. με έδρα το 1 ο Γυμνάσιο Λαμίας 17 Δ/νση Δ.Ε. Λάρισας 47 ο Β.Κ. με έδρα το 8 ο Γυμνάσιο Λάρισας 18 Δ/νση Δ.Ε. Μαγνησίας 48 ο Β.Κ. με έδρα το Γυμνάσιο Ιωλκού 19 Δ/νση Δ.Ε. Τρικάλων 49 ο Β.Κ. με έδρα το 6 ο Γυμνάσιο Τρικάλων 20 Δ/νση Δ.Ε. Κοζάνης 50 ο Β.Κ. με έδρα το 2 ο Γυμνάσιο Κοζάνης 21 Δ/νση Δ.Ε. Ημαθίας 51 ο Β.Κ. με έδρα το 6 ο Γυμνάσιο Βέροιας 22 Δ/νση Δ.Ε. Ανατ. Θεσσαλονίκης 52 ο Β.Κ. με έδρα το 1 ο Γυμνάσιο Άνω Τούμπας 23 Δ/νση Δ.Ε. Δυτικής Θεσσαλονίκης 53 ο Β.Κ. με έδρα το 4 ο & 5 ο Γυμνάσιο Νεάπολης 24 Δ/νση Δ.Ε. Καβάλας 54 ο Β.Κ. με έδρα το 2 ο Γυμνάσιο Καβάλας 25 Δ/νση Δ.Ε. Ηρακλείου 55 ο Β.Κ. με έδρα το Γυμνάσιο Ν. Αλικαρνασσού 26 Δ/νση Δ.Ε. Χανίων 56 ο Β.Κ. με έδρα το 8 ο Γυμνάσιο Χανίων 3 Απόφαση ΥΠΕΠΘ : Φ.253/307504/Β6 16
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Θεσσαλονίκη Ιωάννινα Λάρισα Αθήνα Πειραιάς Ηράκλειο Χάρτης 1: Κατανομή των βαθμολογικών κέντρων πανελλαδικά Σύμφωνα με τα στοιχεία που διατέθηκαν από το ΥΠΕΠΘ οι βαθμολογητές που παρουσιάστηκαν και αξιολόγησαν γραπτά δοκίμια στα εν λόγω βαθμολογικά κέντρα την περίοδο Μάιος Ιούνιος 2004 ήταν στο σύνολό τους 8346 εκπαιδευτικοί, οι οποίοι κατανέμονται ως εξής ως προς την ειδικότητα και το φύλο: Ως προς την ειδικότητα: o o o o o 36,4% των εκπαιδευτικών ήταν φιλόλογοι 20,4% ήταν μαθηματικοί 27,8% ήταν φυσικοί, χημικοί και βιολόγοι 8% ήταν κοινωνιολόγοι και οικονομολόγοι 7,4% ήταν καθηγητές πληροφορικής 17
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Γράφημα 1: Κατανομή του πληθυσμού των βαθμολογητών ανά ειδικότητα 36,4% 27,8% 20,4% 8,0% 7,4% Φιλόλογοι Μαθηματικοί Φυσικοί Χημικοί Βιολόγοι Κοινωνιολόγοι Οικονομολόγοι Πληροφορικής Πηγή: ΥΠΕΠΘ, Οκτώβριος 2004 Ως προς το φύλο: o o 57,4% ήταν άνδρες 42,6% ήταν γυναίκες Γράφημα 2: Κατανομή του πληθυσμού των βαθμολογητών ανά φύλο 57,4% 42,6% Άνδρες Γυναίκες Πηγή: ΥΠΕΠΘ, Οκτώβριος 2004 18
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1.3 Δειγματοληψία και σχηματισμός δείγματος Η αποτύπωση των απόψεων και στάσεων όλων των εκπαιδευτικών- βαθμολογητών (πληθυσμός) ήταν αδύνατη για πολλούς λόγους. Αναφέροντας μερικούς μπορούμε να επισημάνουμε το μεγάλο κόστος στο οποίο θα ανερχόταν η έρευνα αλλά και ο περιορισμένος αριθμός συνεντευκτών που διαθέταμε. Κατά συνέπεια επελέγησαν ως βασικές πηγές προσέγγισης των δειγματοληπτικών μονάδων 12 από τα 26 βαθμολογικά κέντρα (46,2% των βαθμολογικών κέντρων ) λαμβάνοντας υπόψη τη διασπορά των κέντρων στη περιφέρεια. Τα 12 βαθμολογικά κέντρα που επελέγησαν ήταν τα ακόλουθα: ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΑΤΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ Β Αθήνας Γ Αθήνας Δ Αθήνας Πειραιά ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ 33 ο Χαλανδρίου 34 ο Ν. Ηρακλείου 35 ο Αιγάλεω 37 ο Αλίμου 38 ο Μοσχάτου 40 ο Πειραιά ΑΧΑΪΑ Αχαΐας 41 ο Πατρών ΙΩΑΝΝΙΝΑ Ιωαννίνων 44 ο Ιωαννίνων ΛΑΡΙΣΑ Λάρισας 47 ο Λάρισας ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Ανατολικής Θεσσαλονίκης Δυτικής Θεσσαλονίκης 52 ο Άνω Τούμπας 53 ο Νεάπολης ΚΡΗΤΗ Ηρακλείου 55 ο Ηρακλείου Η κατανομή των εκπαιδευτικών ανά ειδικότητα και φύλο στα 12 βαθμολογικά κέντρα ήταν: Ως προς την ειδικότητα: o o o o o 35,6% των εκπαιδευτικών ήταν φιλόλογοι 20,9% ήταν μαθηματικοί 27,9% ήταν φυσικοί, χημικοί και βιολόγοι 7,8% ήταν κοινωνιολόγοι και οικονομολόγοι 7,7% ήταν καθηγητές πληροφορικής Ως προς το φύλο: o o 58,5% ήταν άνδρες 41,5% ήταν γυναίκες Στόχος ήταν η καταγραφή των απόψεων όλων των εκπαιδευτικών των παραπάνω ειδικοτήτων που λειτουργούσαν ως αξιολογητές γραπτών δοκιμίων όλες τις ημέρες διεξαγωγής των Γενικών Εξετάσεων αλλά και τις επόμενες που απαιτούνταν ως εκείνη την ημέρα που θα ολοκληρωνόταν η διαδικασία αξιολόγησης όλων των γραπτών. 19
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 1.4 Το ερωτηματολόγιο Οι απόψεις θα καταγράφονταν μέσω ενός δομημένου σε ενότητες ερωτηματολογίου 4, που αποτελείτο από 30 συνολικά ερωτήσεις ανοιχτού και κλειστού τύπου. Ο χρόνος συμπλήρωσής του υπολογίσθηκε σε 15-20 λεπτά. Οι θεματικές ενότητες που αναπτύσσονταν μέσα στο ερωτηματολόγιο αφορούσαν κυρίως τα εξής: o o o o o o κρίσεις για το σύστημα πρόσβασης το σύστημα βαθμολόγησης η εξωσχολική υποστήριξη των υποψηφίων τα θέματα των εξετάσεων ο συντονισμός των βαθμολογικών κέντρων προτάσεις για το σύστημα πρόσβασης στη τριτοβάθμια εκπαίδευση 1.5 Η προ-έρευνα Προτού αρχίσει η διαδικασία της υλοποίησης της έρευνας, πραγματοποιήθηκε προκαταρτική έρευνα ελέγχου του ερωτηματολογίου με σκοπό να διαπιστωθεί η λειτουργικότητα και η επάρκεια του ερωτηματολογίου. Ο έλεγχος αυτός έλαβε χώρα στο 31ο Συνέδριο της Ο.Ι.Ε.Λ.Ε., το Φεβρουάριο του 2004, ό- που συμμετείχαν 259 σύνεδροι- εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Συμπληρώθηκαν 64 ερωτηματολόγια από εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Από την επεξεργασία των συγκεκριμένων ερωτηματολογίων, η ερευνητική ομάδα οδηγήθηκε σε αλλαγές ερωτημάτων που παρουσίασαν πρόβλημα στη συμπλήρωση, δίνοντας έτσι στο τελικό ερωτηματολόγιο μια πιο ευέλικτη μορφή. 1.6 Η έρευνα Η έρευνα ξεκίνησε το Μάιο του 2004. Η συλλογή των δεδομένων (ερωτηματολογίων ) διήρκεσε σχεδόν ενάμιση μήνα από τις 22 Μαΐου έως τέλος Ιουνίου, δηλαδή όλες τις ημέρες διεξαγωγής των Γενικών εξετάσεων αλλά και τις αμέσως επόμενες, όπου οι εκπαιδευτικοί αξιολογούσαν τα γραπτά δοκίμια. Η προσέγγιση των δειγματοληπτικών μονάδων έγινε μέσω συνεντευκτών και η καταγραφή των απόψεων έγινε μέσω ερωτηματολογίου. 4 Βλ. παράρτημα 20
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Τα 12 βαθμολογικά κέντρα επισκέφθηκαν συνολικά 29 εξειδικευμένοι συνεντευκτές, αριθμός που αναλογούσε σε 2-3 άτομα ανά βαθμολογικό κέντρο. Οι συνεντευκτές ενεργούσαν σύμφωνα με σαφείς και αναλυτικές οδηγίες που τους είχε εφοδιάσει η ερευνητική ομάδα. Ο κάθε συνεντευκτής ενημέρωσε έγκαιρα και διεξοδικά τον πρόεδρο του Βαθμολογικού Κέντρου επιδίδοντάς του έγγραφο της Δ.Σ.Δ.Ε. 5 του ΥΠΕΠΘ (έγγραφο άδειας εισόδου σε βαθμολογικό κέντρο) και την επιστολή του Ινστιτούτου Εργασίας 6 της Γ.Σ.Ε.Ε. που τον όριζε συνεντευκτή στο συγκεκριμένο βαθμολογικό κέντρο και ένα ερωτηματολόγιο. Η διανομή έγινε με προσωπική επικοινωνία στις αίθουσες όπου συνεδρίαζαν οι βαθμολογητές, με σύντομη αναφορά στους σκοπούς της έρευνας και επισημαίνοντας τη διασφάλιση της ανωνυμίας. Παράλληλα επεξηγήθηκαν τυχόν απορίες που ετέθησαν από τους ερωτώμενους-βαθμολογητές. Η επιστροφή και η συλλογή των απαντημένων ερωτηματολογίων γινόταν μέσα στο βαθμολογικό κέντρο σε ειδικό κουτί. Πρέπει να σημειωθεί πως σε ορισμένα βαθμολογικά κέντρα διαφοροποιήθηκε ο τρόπος προσέγγισης των δειγματοληπτικών μονάδων σε μερικά σημεία, λόγω άρνησης των προέδρων των βαθμολογικών κέντρων να ενημερωθούν οι εκπαιδευτικοί για την έρευνα στις αίθουσες συντονισμού. Έτσι σε αυτά τα κέντρα η επιστροφή ερωτηματολογίων δεν ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητική. Διανεμήθηκαν συνολικά 2500 ερωτηματολόγια και επεστράφησαν 462. Στη συνέχεια, ελέχθησαν ως προς τη συμπλήρωση των ερωτήσεων έχοντας ορίσει ως ανεκτό όριο συμπλήρωσης το 95% των μεταβλητών. Ο έλεγχος αυτός μείωσε τον αριθμό των έγκυρων ερωτηματολογίων σε 403. Λόγω της διασποράς των ερωτηματολογίων ανά ειδικότητα αλλά και του γεγονότος ότι σε κάποια βαθμολογικά κέντρα δεν καλύφθηκε ικανοποιητικά το πλάνο επιστροφής, αφαιρέθηκαν όλα τα ερωτηματολόγια εκείνων των βαθμολογικών κέντρων που δεν ικανοποιούσαν τις βασικές αρχές που ορίστηκαν για την διεξαγωγή της έρευνας. Συγκεκριμένα αφαιρέθηκαν τα ερωτηματολόγια που συλλέχθηκαν στο 33ο, 37ο, 52ο & 53ο βαθμολογικό κέντρο. Επομένως, το δείγμα περιορίστηκε στα 362 ερωτηματολόγια τα οποία προέρχονται από 8 βαθμολογικά κέντρα, όπου λειτούργησαν ως βαθμολογητές 2720 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων. Με χρήση του στατιστικού πακέτου S.P.S.S. 7 έγινε στάθμιση του δείγματος ως προς τρεις μεταβλητές ταυτότητας των υποκειμένων: την ειδικότητα, το φύλο και το Βαθμολογικό Κέντρο. Έτσι το τελικό δείγμα ανήλθε στα 287 ερωτηματολόγια. Με έλεγχο καλής προσαρμογής ως προς τον ΠΛΗΘΥΣΜΟ (σύνολο όλων των βαθμολογητών της χώρας) και τον ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΟ (οι βαθμολογητές των 8 βαθμολογικών κέντρων), σε επίπεδο σημαντικότητας α=5%, διαπιστώσαμε την αντιπροσωπευτικότητα 8 του δείγματος ως προς τις προαναφερόμενες επιλεγμένες μεταβλητές. Κατά συνέπεια, το τελικό δείγμα καταγράφει τις απόψεις του 3,4% των βαθμολογητών επί του πληθυσμού ή αλλιώς του 10,6% επί του Υποπληθυσμού και αποτελεί το ασφαλές εργαλείο για την εκτίμηση των ποσοστών στο σύνολο του πληθυσμού. Ακολούθως στα γραφήματα, ο αναγνώστης μπορεί να παρατηρήσει την προσαρμογή του δείγματος ελέγχου στον πληθυσμό (8346 βαθμολογητές στα 26 βαθμολογικά κέντρα) και στον υποπληθυσμό ((2720 βαθμολογητές στα 8 βαθμολογικά κέντρα) ανά ειδικότητα και φύλο, και να κατανοήσει καλύτερα την αντιπροσωπευτικότητα αυτού. 5 Δ.Σ.Δ.Ε= Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης 6 Α.Π.1034/19-5-2004 7 S.P.S.S.= Statistical Package for Social Research 8 ελέγξαμε αν η κατανομή των επιλεγμένων μεταβλητών είναι περίπου ίδια στο δείγμα, με εκείνη του πληθυσμού 21
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Γράφημα 3: Κατανομή των βαθμολογητών ανά ειδικότητα στον πληθυσμό, τον υποπληθυσμό και το δείγμα 36,4% 35,6% 36,9% 27,8% 27,9% 29,6% 20,9% 20,4% 20,6% 8,0% 7,8% 7,3% 7,4% 7,7% 5,6% Φιλόλογοι Μαθηματικοί Φυσικοί Χημικοί Βιολόγοι Κοινωνιολόγοι Οικονομολόγοι Πληροφορικής ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑ Γράφημα 4: Κατανομή των βαθμολογητών ανά φύλο στον πληθυσμό, τον υποπληθυσμό και το δείγμα 57,4% 58,5% 59,6% 42,6% 41,5% 40,4% Άνδρες Γυναίκες ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑ 22
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 23
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 24
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Με τη μορφή διαγραμμάτων παρουσιάζονται ακολούθως οι κατανομές των κρίσεων για το σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση όπως αυτές καταγράφηκαν στην Α ενότητα του ερωτηματολογίου. Παράλληλα ο αναγνώστης μπορεί να αναγνώσει τα σχόλια-παρατηρήσεις των ερευνητών επί των κατανομών ενώ παρατίθενται πίνακες κατανομών των απόψεων ανά φύλο, ειδικότητα, προϋπηρεσία και τόπου υπηρεσίας των βαθμολογητών. Στις τελευταίες παραγράφους του κεφαλαίου αναφέρονται τα αποτελέσματα των συσχετίσεων των προαναφερόμενων παραμέτρων με κάθε μία από τις απόψεις. 25
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 26
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 27
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 28
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μεταβλητή: A.1.01 Ερώτηση : Πόσο κατά τη γνώμη σας, το ισχύον σύστημα για την εισαγωγή των υποψήφιων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: ενισχύει το επίπεδο σπουδών στο Λύκειο 40,1% 29,2% 22,7% 7,2% 0,7% 2 Απόλυτα 1-1 -2 Καθόλου Δεν Ξέρω Δεν Απαντώ Το 51.9% των βαθμολογητών θεωρεί ότι το ισχύον σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν ενισχύει το επίπεδο σπουδών στο Λύκειο από «σχεδόν καθόλου» έως «καθόλου». Ωστόσο, το 47,3% των βαθμολογητών εκφράζει την άποψη ότι αντιθέτως το ενισχύει από «πολύ» έως «απόλυτα». Θα ήταν βέβαια επισφαλές να πούμε ότι η άποψη των βαθμολογητών κλείνει περισσότερο ή λιγότερο στη μία ή στην άλλη στάση. Ίσως θα ήταν σημαντικό να αναδείξουμε κάποια σημεία όπως ότι από τους βαθμολογητές που επιλέγουν τη θετική στάση οι περισσότεροι (40,1%) συντάσσονται με μία περισσότερο μετριοπαθή θετική στάση παρά με την απόλυτα θετική. Στην αντίθετη θέση, την αρνητική, οι στάσεις των βαθμολογητών είναι πιο ισορροπημένες ανάμεσα στην μετριοπαθή άποψη («σχεδόν καθόλου» (29,2%)) και την απολύτως ακραία («καθόλου» (22,7%)). 29
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Συσχετισμός της Μεταβλητής ως προς: Α) Το ΦΥΛΟ του εκπαιδευτικού άνδρας ΦΥΛΟ γυναίκα αρνητική στάση 47% 59.8% 52% θετική στάση 53% 40.2% 48% 100% 100% 100% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.038) Το 59,8% των γυναικών θεωρεί ότι δεν ενισχύεται το επίπεδο σπουδών στο Λύκειο από το ισχύον σύστημα. Το ίδιο πιστεύει μόλις το 47% των ανδρών. Παρατηρείται έτσι στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των ανδρών από των γυναικών. Β) Την ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ του εκπαιδευτικού ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ φιλόλογοι μαθηματικοί πληροφορικής φυσικοί -xημικοίβιολόγοιφυσιογνώστες Κοινωνιολόγοι- Οικονομολόγοι αρνητική στάση 56,3% 50,8% 46,9% 61,5% 52,6% 52,4% θετική στάση 43,7% 49,2% 53,1% 38,5% 47,4% 47,6% 100% 100% 100% 100% 100% 100% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.717) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά ειδικότητα. 30
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γ) Την ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ του εκπαιδευτικού ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΕΤΗ 1-7 8-14 15-21 22-28 29-35 αρνητική στάση 43,8% 51,8% 59,3% 50,5% 46,7% 51,5% θετική στάση 56,3% 48,2% 40,7% 49,5% 53,3% 48,5% 100% 100% 100% 100% 100% 100% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.639) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά έτη διδακτικής προϋπηρεσίας. Δ) Την ΕΔΡΑ του βαθμολογικού κέντρου ΕΔΡΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΓΑΛΟΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ αρνητική στάση 57% 47,9% 52,4% θετική στάση 43% 52,1% 47,6% 100% 100% 100% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.128) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών των μεγαλοαστικών και των αστικών βαθμολογικών κέντρων. 31
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 32
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μεταβλητή: A.1.02 Ερώτηση : Πόσο κατά τη γνώμη σας, το ισχύον σύστημα για την εισαγωγή των υποψήφιων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Μειώνει τις πιθανότητες αποτυχίας του ικανού υποψηφίου 37,1% 21,4% 24,6% 15,7% 1,1% 2 Απόλυτα 1-1 -2 Καθόλου Δεν Ξέρω Δεν Απαντώ Σε ποσοστό 58,5% οι βαθμολογητές θεωρούν ότι το ισχύον σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μειώνει από «αρκετά» έως «απόλυτα» τις πιθανότητες αποτυχίας του ικανού υποψηφίου, ενώ μόλις το 15,7% αυτών θεωρεί ότι οι πιθανότητες αποτυχίας δεν μειώνονται «καθόλου». 33
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Συσχετισμός της Μεταβλητής ως προς: Α) Το ΦΥΛΟ του εκπαιδευτικού ΦΥΛΟ άνδρας γυναίκα αρνητική στάση 38.4% 44.1% 40.7% θετική στάση 61.6% 55.9% 59.3% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.343) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων ανδρών και γυναικών. Β) Την ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ του εκπαιδευτικού ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ φιλόλογοι μαθηματικοί φυσικοί -xημικοί- πληροφορικής βιολόγοι- φυσιογνώστες Κοινωνιολόγοι- Οικονομολόγοι αρνητική στάση 49% 42,9% 32,1% 18,8% 45% 40,8% θετική στάση 51% 57,1% 67,9% 81,3% 55% 59,2% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.063) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά ειδικότητα. 34
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γ) Την ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ του εκπαιδευτικού ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΕΤΗ 1-7 8-14 15-21 22-28 29-35 αρνητική στάση 30,3% 36,5% 45,9% 46,3% 28,1% 40,3% θετική στάση 69,7% 63,5% 54,1% 53,7% 71,9% 59,7% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.209) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά έτη διδακτικής προϋπηρεσίας. Δ) Την ΕΔΡΑ του βαθμολογικού κέντρου ΕΔΡΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΓΑΛΟΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ αρνητική στάση 41,5% 40,1% 40,8% θετική στάση 58,5% 59,9% 59,2% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.820) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών των μεγαλοαστικών και αστικών βαθμολογικών κέντρων. 35
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 36
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μεταβλητή: A.1.03 Ερώτηση Πόσο κατά τη γνώμη σας, το ισχύον σύστημα για την εισαγωγή των υποψήφιων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Διευκολύνει την εισαγωγή του αδύνατου υποψηφίου 34,6% 25,0% 21,1% 18,2% 1,1% 2 Απόλυτα 1-1 -2 Καθόλου Δεν Ξέρω Δεν Απαντώ Στην πλειοψηφία τους οι βαθμολογητές- εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι το ισχύον σύστημα διευκολύνει την εισαγωγή του αδύνατου υποψηφίου σε σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το 21,1% αυτών υποστηρίζει πως το σύστημα διευκολύνει «απόλυτα» την εισαγωγή του αδύνατου υποψηφίου και το 34,6% θεωρεί πως ο αδύνατος μαθητής διευκολύνεται «σημαντικά». 37
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Συσχετισμός της Μεταβλητής ως προς: Α) Το ΦΥΛΟ του εκπαιδευτικού ΦΥΛΟ άνδρας γυναίκα αρνητική στάση 50.3% 32.7% 43.3% θετική στάση 49.7% 67.3% 56.7% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.004) Οι γυναίκες με ισχυρή πλειοψηφία (67,3%) υποστηρίζουν πως ο αδύνατος υποψήφιος διευκολύνεται στην εισαγωγή του σημαντικά από το ισχύον σύστημα. Αντίθετα η άποψη των ανδρών τείνει να μοιραστεί και κατά συνέπεια διαφοροποιούνται στατιστικά σημαντικά από τις γυναίκες. Β) Την ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ του εκπαιδευτικού ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ φιλόλογοι μαθηματικοί φυσικοί -xημικοί- πληροφορικής βιολόγοι- φυσιογνώστες Κοινωνιολόγοι- Οικονομολόγοι αρνητική στάση 47,6% 50,8% 40,5% 18,8% 35% 43,7% θετική στάση 52,4% 49,2% 59,5% 81,3% 65% 56,3% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.114) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά ειδικότητα. Γ) Την ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ του εκπαιδευτικού 38
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΕΤΗ 1-7 8-14 15-21 22-28 29-35 αρνητική στάση 17,6% 43,1% 41,9% 48,9% 53,1% 42,9% θετική στάση 82,4% 56,9% 58,1% 51,1% 46,9% 57,1% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.020) Οι νεότεροι εκπαιδευτικοί φαίνεται να υποστηρίζουν την άποψη πως το ισχύον σύστημα διευκολύνει την εισαγωγή του αδύνατου υποψηφίου στη τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ οι παλαιότεροι σε προϋπηρεσία φαίνεται να διχάζονται. Υποδεικνύεται πως υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά κατηγορία ετών προϋπηρεσίας. Δ) Την ΕΔΡΑ του βαθμολογικού κέντρου ΕΔΡΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΓΑΛΟΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ αρνητική στάση 50,4% 37,3% 43,7% θετική στάση 49,6% 62,7% 56,3% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.029) Το 62.7% των βαθμολογητών της περιφέρειας πιστεύουν πως το σύστημα διευκολύνει την εισαγωγή του αδύνατου υποψηφίου στη τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ οι απόψεις των βαθμολογητών των μεγαλοαστικών βαθμολογικών κέντρων φαίνεται να μοιράζονται. Πράγματι, παρατηρούνται ενδείξεις στατιστικά σημαντικής διαφοροποίησης των απόψεων των βαθμολογητών των μεγαλοαστικών βαθμολογικών κέντρων από εκείνες των βαθμολογητών των αστικών. 39
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 40
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μεταβλητή: A.1.04 Ερώτηση: Πόσο κατά τη γνώμη σας, το ισχύον σύστημα για την εισαγωγή των υποψήφιων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Επιτυγχάνει την πολύ-επίπεδη αξιολόγηση των δεξιοτήτων του υποψηφίου 34,8% 32,2% 23,2% 9,4% 0,4% 2 Απόλυτα 1-1 -2 Καθόλου Δεν Ξέρω Δεν Απαντώ Σχεδόν λίγο περισσότερο από τους μισούς βαθμολογητές (55,4%) πιστεύουν πως το ισχύον σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν επιτυγχάνει την πολύεπίπεδη αξιολόγηση των δεξιοτήτων των μαθητών, ενώ μόλις το 34,8% αυτών θεωρεί ότι σε ικανοποιητικό βαθμό επιτυγχάνεται αυτή η αξιολόγηση. 41
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Συσχετισμός της Μεταβλητής ως προς: Α) Το ΦΥΛΟ του εκπαιδευτικού ΦΥΛΟ άνδρας γυναίκα αρνητική στάση 54.5% 57.4% 55.7% θετική στάση 45.5% 42.6% 44.3% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.642) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων ανδρών και γυναικών. Β) Την ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ του εκπαιδευτικού ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ φιλόλογοι μαθηματικοί φυσικοί -xημικοί- πληροφορικής βιολόγοι- φυσιογνώστες Κοινωνιολόγοι- Οικονομολόγοι αρνητική στάση 63,1% 48,2% 54,3% 43,8% 52,6% 55,6% θετική στάση 36,9% 51,8% 45,7% 56,3% 47,4% 44,4% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.328) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά ειδικότητα. 42
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γ) Την ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ του εκπαιδευτικού ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΕΤΗ 1-7 8-14 15-21 22-28 29-35 αρνητική στάση 50% 58,5% 59,3% 54,3% 50% 55,2% θετική στάση 50% 41,5% 40,7% 45,7% 50% 44,8% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.849) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά έτη διδακτικής προϋπηρεσίας. Δ) Την ΕΔΡΑ του βαθμολογικού κέντρου ΕΔΡΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΓΑΛΟΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ αρνητική στάση 61,5% 50% 55,6% θετική στάση 38,5% 50% 44,4% 100,0% 100,0% 100,0% (Fisher s Exact Test: Sig. = 0.069) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών των μεγαλοαστικών και των αστικών βαθμολογικών κέντρων. 43
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 44
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μεταβλητή: A.1.05 Ερώτηση: Πόσο κατά τη γνώμη σας, το ισχύον σύστημα για την εισαγωγή των υποψήφιων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Είναι πιο αξιοκρατικό από προηγούμενα συστήματα 39,1% 23,6% 18,7% 16,2% 2,5% 2 Απόλυτα 1-1 -2 Καθόλου Δεν Ξέρω Δεν Απαντώ Το 57,8% των βαθμολογητών θεωρεί ότι το ισχύον σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι πιο αξιοκρατικό από προηγούμενα συστήματα και μάλιστα το 18,7% αυτών θεωρεί ότι είναι «απόλυτα» πιο αξιοκρατικό. Πρέπει να σημειωθεί ότι το 16,2% δεν το θεωρεί «καθόλου» αξιοκρατικό. 45
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Συσχετισμός της Μεταβλητής ως προς: Α) Το ΦΥΛΟ του εκπαιδευτικού ΦΥΛΟ άνδρας γυναίκα αρνητική στάση 37.8% 45.9% 41.1% θετική στάση 62.2% 54.1% 58.9% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.178) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων ανδρών και γυναικών. Β) Την ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ του εκπαιδευτικού ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ φιλόλογοι μαθηματικοί φυσικοί -xημικοί- πληροφορικής βιολόγοι- φυσιογνώστες Κοινωνιολόγοι- Οικονομολόγοι αρνητική στάση 49% 37,9% 35% 43,8% 28,6% 40,8% θετική στάση 51% 62,1% 65% 56,3% 71,4% 59,2% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Pearson Chi-Square: Sig. = 0.238) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά ειδικότητα. 46
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γ) Την ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ του εκπαιδευτικού ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΕΤΗ 1-7 8-14 15-21 22-28 29-35 αρνητική στάση 45,2% 35,7% 43,3% 36,2% 53,1% 40,7% θετική στάση 54,8% 64,3% 56,7% 63,8% 46,9% 59,3% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Pearson Chi-Square: Sig. = 0.426) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά έτη διδακτικής προϋπηρεσίας. Δ) Την ΕΔΡΑ του βαθμολογικού κέντρου ΕΔΡΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΓΑΛΟΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ αρνητική στάση 48,% 33,8% 40,8% θετική στάση 51,9% 66,2% 59,2% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.015) Η γνώμη των βαθμολογητών των μεγαλοαστικών βαθμολογικών κέντρων δείχνει να διχάζεται. Αντίθετα, οι βαθμολογητές των αστικών βαθμολογικών κέντρων τείνουν να πάρουν πιο σαφή θέση επί του θέματος, αφού σε ποσοστό 66.2% φαίνεται να υποστηρίζουν πως το ισχύον σύστημα είναι πιο αξιοκρατικό από προηγούμενα συστήματα. Η διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανάλογα την έδρα του βαθμολογικού κέντρου επιβεβαιώνεται από τον έλεγχο συσχέτισης που πραγματοποιήθηκε. 47
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 48
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μεταβλητή: A.1.06 Ερώτηση: Πόσο κατά τη γνώμη σας, το ισχύον σύστημα για την εισαγωγή των υποψήφιων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Μειώνει την ανάγκη εξωσχολικής υποστήριξης των υποψηφίων 60,1% 21,0% 14,2% 2,8% 1,8% 2 Απόλυτα 1-1 -2 Καθόλου Δεν Ξέρω Δεν Απαντώ Είναι φανερό ότι όταν οι εκπαιδευτικοί-βαθμολογητές αξιολογούν κατά πόσο το ισχύον εισαγωγικό σύστημα μειώνει την ανάγκη εξωσχολικής υποστήριξης των υποψηφίων, η τάση που σκιαγραφείται είναι κυρίως αρνητική. Συγκεκριμένα, το 60,1% θεωρεί ότι το σύστημα αυτό δεν μειώνει «καθόλου» την ανάγκη εξωσχολικής υποστήριξης των μαθητών. 49
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Συσχετισμός της Μεταβλητής ως προς: Α) Το ΦΥΛΟ του εκπαιδευτικού ΦΥΛΟ άνδρας γυναίκα αρνητική στάση 82.3% 82.7% 82.5% θετική στάση 17.7% 17.3% 17.5% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.930) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων ανδρών και γυναικών. Β) Την ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ του εκπαιδευτικού ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ φιλόλογοι μαθηματικοί φυσικοί -xημικοί- πληροφορικής βιολόγοι- φυσιογνώστες Κοινωνιολόγοι- Οικονομολόγοι αρνητική στάση 89,4% 71,9% 77,5% 93,3% 90% 82,6% θετική στάση 10,6% 28,1% 22,5% 6,7% 10% 17,4% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% ( Pearson Chi-Square: Sig. = 0.023) 2 cell (20%) have expected count less than 5. Επειδή δεν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις αξιοπιστίας του ελέγχου συσχέτισης θα προβούμε σε ενοποιήσεις των κατηγοριών της μεταβλητής «ειδικότητα» καταχωρώντας τους φιλολόγους και τους κοινωνιολόγους - οικονομολόγους στην κατηγορία των καθηγητών θεωρητικών επιστημών και τους υπόλοιπους στη κατηγορία των καθηγητών θετικών επιστημών και θα επαναλάβουμε τον έλεγχο. (βλ. ακολούθως) 50
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗ- ΜΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ αρνητική στάση 77% 89,5% 82,6% θετική στάση 23% 10.5% 17,4% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.006) Υπάρχουν ενδείξεις στατιστικά σημαντικής διαφοροποίησης των απόψεων των καθηγητών θετικών και θεωρητικών επιστημών. Η άποψη πως το ισχύον σύστημα δεν μειώνει σημαντικά την ανάγκη εξωσχολικής υποστήριξης συναντά μεγαλύτερη υποστήριξη σε καθηγητές θεωρητικών επιστημών. Γ) Την ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ του εκπαιδευτικού ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΕΤΗ 1-7 8-14 15-21 22-28 29-35 αρνητική στάση 76,5% 83,3% 81,4% 85,3% 79,3% 82,3% θετική στάση 23,5% 16,7% 18,6% 14,7% 20,7% 17,7% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.805) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά έτη διδακτικής προϋπηρεσίας 51
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Δ) Την ΕΔΡΑ του βαθμολογικού κέντρου ΕΔΡΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΓΑΛΟΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ αρνητική στάση 84,2% 81,1% 82,6% θετική στάση 15,8% 18,9% 17,4% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.498) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών των μεγαλοαστικών και των αστικών βαθμολογικών κέντρων. 52
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μεταβλητή: A.1.07 Ερώτηση: Πόσο κατά τη γνώμη σας, το ισχύον σύστημα για την εισαγωγή των υποψήφιων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Διευκολύνει την εισαγωγή των υποψηφίων σε σχολές πρώτης επιλογής τους 37,7% 28,1% 18,5% 13,5% 2,1% 2 Απόλυτα 1-1 -2 Καθόλου Δεν Ξέρω Δεν Απαντώ Όσον αφορά την άποψη των βαθμολογητών για το κατά πόσο διευκολύνεται η εισαγωγή των υποψηφίων σε σχολές πρώτης επιλογής τους παρατηρούμε μία διάσταση των θέσεών τους. Συγκεκριμένα, το 51,2% υιοθετεί μια θετική στάση απέναντι στο ερώτημα ενώ το 46,6% αρνητική. Έτσι δεν μπορούμε με σιγουριά να υποστηρίξουμε την μια ή την άλλη άποψη για το εν λόγω ερώτημα 53
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Συσχετισμός της Μεταβλητής ως προς: Α) Το ΦΥΛΟ του εκπαιδευτικού ΦΥΛΟ άνδρας γυναίκα αρνητική στάση 45.5% 50.9% 47.6% θετική στάση 54.5% 49.1% 52.4% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.376) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων ανδρών και γυναικών. Β) Την ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ του εκπαιδευτικού ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ φιλόλογοι μαθηματικοί φυσικοί -xημικοί- πληροφορικής βιολόγοι- φυσιογνώστες Κοινωνιολόγοι- Οικονομολόγοι αρνητική στάση 50,5% 39,7% 49,4% 46,7% 50% 47,6% θετική στάση 49,5% 60,3% 50,6% 53,3% 50% 52,4% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.743) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά ειδικότητα. 54
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γ) Την ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ του εκπαιδευτικού ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΕΤΗ 1-7 8-14 15-21 22-28 29-35 αρνητική στάση 39,4% 61,8% 37,3% 47,9% 44,8% 47% θετική στάση 60,6% 38,2% 62,7% 52,1% 55,2% 53% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.094) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά έτη διδακτικής προϋπηρεσίας. Δ) Την ΕΔΡΑ του βαθμολογικού κέντρου ΕΔΡΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΓΑΛΟΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ αρνητική στάση 51,9% 43,7% 47,6% θετική στάση 48,1% 56,3% 52,4% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.173) Τόσο οι απόψεις των βαθμολογητών των μεγαλοαστικών βαθμολογικών κέντρων, όσο και των αστικών, δεν διαφοροποιούνται στατιστικά σημαντικά ανάλογα με την έδρα του βαθμολογικού κέντρου. 55
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) 56
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μεταβλητή: A.1.08 Ερώτηση: Πόσο κατά τη γνώμη σας, το ισχύον σύστημα για την εισαγωγή των υποψήφιων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Διευρύνει τις κοινωνικές ανισότητες 33,7% 23,7% 26,9% 14,3% 1,4% 2 Απόλυτα 1-1 -2 Καθόλου Δεν Ξέρω Δεν Απαντώ Όταν οι βαθμολογητές αξιολογούν το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ως προς την κοινωνική του διάσταση, η τάση που καταγράφεται υποδεικνύει απόψεις υπέρ της διεύρυνσης κοινωνικών ανισοτήτων, που δημιουργεί το ισχύον σύστημα, σε ποσοστό 57,4%. Συγκεκριμένα, το 23,7% των βαθμολογητών είναι «απόλυτα» σίγουροι πως με το ισχύον εισαγωγικό σύστημα διευρύνονται οι κοινωνικές ανισότητες, ενώ μόλις το 14,3% των βαθμολογητών έχουν την απόλυτα αντίθετη άποψη. 57
Τόμος 9, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Απόψεις, κρίσεις & προτάσεις εκπαιδευτικών-βαθμολογητών (Ι) Συσχετισμός της Μεταβλητής ως προς: Α) Το ΦΥΛΟ του εκπαιδευτικού ΦΥΛΟ άνδρας γυναίκα αρνητική στάση 40.2% 45% 42.1% θετική στάση 59.8% 55% 57.9% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.440) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων ανδρών και γυναικών. Β) Την ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ του εκπαιδευτικού ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ φιλόλογοι μαθηματικοί φυσικοί -xημικοί- πληροφορικής βιολόγοι- φυσιογνώστες Κοινωνιολόγοι- Οικονομολόγοι αρνητική στάση 32,7% 44,8% 53,8% 46,2% 30% 41,8% θετική στάση 67,3% 55,2% 46,3% 53,8% 70% 58,2% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.046) Οι κοινωνιολόγοι οικονομολόγοι και οι φιλόλογοι κυρίως φαίνεται να διαφοροποιούνται σημαντικά, από τους υπόλοιπους βαθμολογητές, υποστηρίζοντας πως το ισχύον σύστημα διευρύνει τις κοινωνικές ανισότητες, ενώ οι καθηγητές φυσικών επιστημών φαίνεται να μη υποστηρίζουν το ίδιο κατά πλειοψηφία. Άλλωστε, ο έλεγχος συσχέτισης, που πραγματοποιήθηκε, υποδεικνύει αυτή τη διαφοροποίηση απόψεων. 58
ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γ) Την ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ του εκπαιδευτικού ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΕΤΗ 1-7 8-14 15-21 22-28 29-35 αρνητική στάση 50% 45,5% 39,3% 40,7% 40,6% 42,4% θετική στάση 50% 54,5% 60,7% 59,3% 59,4% 57,6% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.852) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών ανά έτη διδακτικής προϋπηρεσίας. Δ) Την ΕΔΡΑ του βαθμολογικού κέντρου ΕΔΡΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΓΑΛΟΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ αρνητική στάση 41% 42,6% 41,8% θετική στάση 59% 57,4% 58,2% 100,0% 100,0% 100,0% (Pearson Chi-Square: Sig. = 0.800) Σε επίπεδο σημαντικότητας α=5% δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση των απόψεων των βαθμολογητών των μεγαλοαστικών και των αστικών βαθμολογικών κέντρων. 59