Jessica Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas Ο ΧΜ JESSICA ςτθν Περιφζρεια Στερεάσ Ελλάδασ Ελιςάβετ Πρζηα, Στζλεχοσ Μονάδασ Βϋ Ενδιάμεςθ Διαχειριςτικι Αρχι Περιφζρειασ Στερεάσ Ελλάδασ Λάπισα, 5 Απριλίου2011
Στο Επιχειρθςιακό Πρόγραμμα Θεςςαλίασ-Στερεάσ Ελλάδασ-Θπείρου περιλαμβάνεται ο Άξονασ προτεραιότθτασ 5: Αειφόροσ Ανάπτυξθ και ποιότθτα ηωισ Στερεάσ Ελλάδασ, πος αποςκοπεί ςτθν ανάπτυξθ του περιβαλλοντικοφ και κοινωνικοφ κεφαλαίου που κα εξαςφαλίςουν τισ ςυνκικεσ βιϊςιμθσ ανάπτυξθσ. Θ ςυγχρθματοδοτοφμενθ Δθμόςια δαπάνθ του Άξονα ανζρχεται ςε 212.362.000, με εκχωροφμενθ Δθμόςια Δαπάνθ ςτθν ΕΔΑ Στερεάσ Ελλάδασ 168.900.041. Στρατθγικι του Άξονα: Εξορκολογιςμόσ των χριςεων γθσ και αναπλάςεων ςτισ αςτικζσ περιοχζσ με ςτόχο τθ βελτίωςθ τόςο των ςυνκθκϊν διαβίωςθσ, όςο και τθν αφξθςθ τθσ λειτουργικότθτασ και ελκυςτικότθτασ των αςτικϊν περιοχϊν για τόπο διαμονισ και ανάπτυξθ τθσ επιχειρθματικότθτασ. 2
Στόσοι τος Άξονα Πποτεπαιότηταρ 5: ζνταξθ τθσ περιβαλλοντικισ ευαιςκθςίασ και μείωςθ τθσ εξαρτϊμενθσ οικονομικισ ανάπτυξθσ από ςυμβατικζσ πθγζσ ενζργειασ αναβάκμιςθ φυςικϊν και πολιτιςτικϊν πόρων προσ όφελοσ τθσ τοπικισ ευθμερίασ και τθσ αειφόρου ανάπτυξθσ και αξιοποίθςθ «ευκαιριϊν» ςε τομείσ όπωσ ο εναλλακτικόσ τουριςμόσ και ο πολιτιςμόσ προϊκθςθ ςυγκεκριμζνων προγραμμάτων ζργων προςταςίασ του περιβάλλοντοσ κατά βαςικι κατθγορία προβλθμάτων βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ ηωισ και αφξθςθ τθσ ελκυςτικότθτασ των αςτικϊν κζντρων ςυμπλιρωςθ - εκςυγχρονιςμόσ των κοινωνικϊν υποδομϊν ϊςτε να λειτουργεί ςτθν Περιφζρεια ζνα πλιρεσ πλζγμα παροχισ κοινωνικϊν υπθρεςιϊν λαμβάνοντασ υπόψθ τθν τάςθ για πλθκυςμιακι γιρανςθ. 3
Στον Άξονα Προτεραιότθτασ 5 «Αειφόροσ Ανάπτυξθ και Ποιότθτα Ηωισ Στερεάσ Ελλάδασ» του ΠΕΠ Θεςςαλίασ- Στερεάσ Ελλάδασ- Θπείρου και ςτον Κωδικό Θεματικισ Προτεραιότθτασ 61: Ολοκλθρωμζνα Σχζδια για τθν Αςτικι και αγροτικι Αναγζννθςθ εντάχκθκε θ Πράξθ με τίτλο: Συμμετοχι τθσ Περιφζρειασ Στερεάσ Ελλάδασ ςτθ Σφςταςθ του Ταμείου Χαρτοφυλακίου JESSICA» δθμόςιασ δαπάνθσ 40.000.000. 4
Ενζργειεσ που ζχουν υλοποιηθεί ζωσ ςήμερα Στην πρόςκληςη τησ ΕΔΑ Στερεάσ Ελλάδασ για την υποβολή προτάςεων Ολοκληρωμζνων Σχεδίων Αςτικήσ Ανάπτυξησ, που αφοροφςε ςε αςτικά κζντρα με πλθκυςμό άνω των 15.000 κατοίκων ι πρωτεφουςεσ Νομϊν, ηθτικθκε να ςυμπεριλθφκεί καταρχιν πίνακασ με προτάςεισ ζργων που δφναται να ενταχκοφν ςτο ΧΜ JESSICA. Αρχική Ενημζρωςη Ευαιςθητοποίηςη Αρχών και Στελεχών των εν δυνάμει Δικαιοφχων καθώσ και των επαγγελματικών Φορζων: Στο πλαίςιο ενεργοποίθςθσ τθσ Πρωτοβουλίασ JESSICA θ Ενδιάμεςθ Διαχειριςτικι Αρχι τθσ Περιφζρειασ Στερεάσ Ελλάδασ διοργάνωςε τθν Παραςκευι 3 Σεπτεμβρίου 2010 ενθμερωτικι θμερίδα ςτθν Λαμία με ςκοπό τθν ενθμζρωςθ των φορζων τθσ Περιφζρειασ ςχετικά με το ΠΕΠ και ειδικότερα ςχετικά με τθν πρωτοβουλία JESSICA 5
Ενζργειεσ που ζχουν υλοποιηθεί ζωσ ςήμερα Εξωτερική Τεχνική και Επιςτημονική Στήριξη: Ζχει προςλθφκεί Σφμβουλοσ -Εμπειρογνϊμονασ για τθν υποςτιριξθ τθσ Περιφζρειασ, των ΟΤΑ τθσ Περιφζρειασ και των λοιπϊν Δικαιοφχων, ςτθν αξιοποίθςθ τθσ πρωτοβουλίασ JESSICA. Αναλυτική Διερεφνηςη των Επενδυτικών Δυνατοτήτων και Ευκαιριών ςτην Περιφζρεια Στερεάσ Ελλάδασ: Επιτόπου ςυνεργαςίεσ με τισ νζεσ Δθμοτικζσ Αρχζσ από 10-1-2011 μζχρι και 20-2-2011. 6
Διαπιςτώςεισ Σε ςυνζχεια των ανωτζρω ςυνεργαςιϊν διαπιςτϊκθκαν τα εξισ: Οι Διμοι ιταν ςχετικά «ζτοιμοι» ςτθν διατφπωςθ ςυγκεκριμζνων αναπτυξιακϊν ςχεδίων, ςε ςυνδυαςμό με τθν πρόςφατθ υποβολι αντίςτοιχων προτάςεων ςτο πλαίςιο των ΟΣΑΑ. Αρκετοί Διμοι είχαν προχωριςει με παράλλθλεσ ενζργειεσ ςτθν προετοιμαςία Σχεδίων, μζςω μελετϊν ωρίμανςθσ και αδειοδοτιςεων (λ.χ. Δθμοτικι Αγορά, καταςκευι υπόγειων χϊρων ςτάκμευςθσ με ςφμβαςθ παραχϊρθςθσ). Οι Διμοι διακζτουν μθχανιςμοφσ και τεχνογνωςία για τθν προετοιμαςία υλοποίθςθ των Ζργων, όμωσ πικανά κα απαιτθκοφν πρόςκετοι πόροι τεχνικισ υποςτιριξθσ για τθν ωρίμανςθ και αδειοδότθςι τουσ. Προβλθματιςμόσ των Δθμοτικϊν Αρχϊν για το πλαίςιο και τισ υποχρεϊςεισ «επιςτροφισ» των κεφαλαίων ςτα Ταμεία Αςτικισ Ανάπτυξθσ. 7
Κφρια Ερωτήματα που διατυπώθηκαν από τουσ Δήμουσ ςτο πλαίςιο των επιτόπου ςυνεργαςιών: Οι προτάςεισ Επενδυτικϊν Σχεδίων που δρομολογοφνται από τουσ Διμουσ κα πρζπει να είναι επιλζξιμεσ βάςει των ιςχυόντων κανόνων του Περιφερειακοφ Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ (ι τουλάχιςτον εν μζρει); Αναφζρονται για παράδειγμα, Χιονοδρομικά Κζντρα και Τουριςτικοί Λιμζνεσ. Υπάρχει ςαφισ πρόκεςθ των Δθμοτικϊν Αρχϊν να ςυμμετάςχουν ςτθ διαδικαςία του ΧΜ JESSICA. Όμωσ, αναπτφςςονται αρνθτικζσ δυναμικζσ (fear factor) ςε ςχζςθ με τισ απαιτιςεισ ανταποδοτικότθτασ; Πωσ κα αντιμετωπιςκοφν; Τα Σχζδια που προτείνονται εντάςςονται (πράγματι) ςε ζνα ολοκλθρωμζνο ςχζδιο βιϊςιμθσ αςτικισ ανάπτυξθσ τθσ πόλθσ; 8
Κφρια Ερωτήματα που διατυπώθηκαν από τουσ Δήμουσ ςτο πλαίςιο των επιτόπου ςυνεργαςιών: Οι προβλεπόμενεσ διαδικαςίεσ του ΧΜ JESSICA κα επιτρζψουν τθν ολοκλιρωςθ των ζργων μζχρι το 2015; Θ δζςμευςθ για καταςκευι των Σχεδίων με τισ διαδικαςίεσ των Δθμοςίων Ζργων (και με «χρθματοδότθςθ» του Τ.Α.Α.) υποδθλϊνει ζμμεςα ότι κα πρζπει να προβοφν με διακριτι διαδικαςία ςε «αναηιτθςθ» ςτρατθγικοφ επενδυτι; Πωσ κα εμπλακεί και πότε ο Ιδιωτικόσ Τομζασ; Ποιοί είναι οι «κίνδυνοι» τθσ προςπάκειασ και πωσ κατανζμονται ςτουσ «εταίρουσ» (Διμοσ, Τράπεηα - Τ.Α.Α., Ιδιϊτθσ- Στρατθγικόσ Επενδυτισ); 9
Τφποσ Δράςησ Ι: Αςτικζσ Ολοκλθρωμζνεσ Παρεμβάςεισ και Αναπλάςεισ Τφποσ Δράςησ ΙΙ: Συλλογικζσ Υποδομζσ και Υπθρεςίεσ προϊκθςθσ τθσ Επιχειρθματικότθτασ και προςζλκυςθσ Επενδφςεων Τφποσ Δράςησ ΙΙΙ: Πράςινθ Ανάπτυξθ Τφποσ Δράςησ ΙV: Ανακφκλωςθ Διαχείριςθ Στερεϊν Αςτικϊν Αποβλιτων Στο πλαίςιο του Εκνικοφ Σχεδιαςμοφ Διαχείριςθσ Στερεϊν Αποβλιτων (ΕΣΔΑ) και του ανακεωρθμζνου ΠΕΣΔΑ τθσ ΠεΣΤΕ Τφποσ Δράςησ V: Ευρφτερεσ Αναπτυξιακζσ Δικτυϊςεισ και Πιλοτικοφ Χαρακτιρα Πρωτοβουλίεσ Τομείσ Δυνητικών Δράςεων Χ.Ε. JESSICA ςτην ΠεΣΤΕ (ενδεικτικά key-projects) Αςτικζσ υποδομζσ, μεταφορϊν, φδρευςθσ, αποχζτευςθσ, ενζργειασ κ.λπ. Χϊροι ιςτορικισ και πολιτιςτικισ κλθρονομιάσ, για τουριςμό ι άλλεσ αειφόρουσ χριςεισ. Πανεπιςτθμιακά κτίρια, ιατρικζσ, βιοτεχνολογικζσ και άλλεσ εξειδικευμζνεσ εγκαταςτάςεισ Χϊροι γραφείων για μικρομεςαίεσ επιχειριςεισ, και για τομείσ τθσ πλθροφορικισ και/ι ζρευνασ και ανάπτυξθσ. Επαναξιοποίθςθ εγκαταλελειμμζνων βιομθχανικϊν εκτάςεων, ςυμπεριλαμβανομζνθσ τθσ αποξιλωςθσ εγκαταςτάςεων και τθσ εξυγίανςθσ βιομθχανικϊν περιοχϊν (τυπικϊν άτυπων). Ενίςχυςθ προαγωγι τθσ ενεργειακισ απόδοςθσ ςτο αςτικό επιχειρθματικό περιβάλλον. Ενίςχυςθ προαγωγι τθσ εξοικονόμθςθσ ενζργειασ ςτο αςτικό επιχειρθματικό περιβάλλον. Ολοκλθρωμζνεσ Εφαρμογζσ Διαχείριςθσ Απορριμμάτων. Κζντρα Διαλογισ Ανάκτθςθσ Υλικϊν (ΚΔΑΥ). Μονάδεσ Επεξεργαςίασ (ςφμμεικτων ΑΣΑ. λιπαςματοποίθςθσ. Ανακφκλωςθσ κλπ). Μονάδεσ Διαχείριςθσ Αγροτικϊν Αποβλιτων. Μθχανικόσ Εξοπλιςμόσ για τθν Αποκομιδι ι/και τθν επεξεργαςία αποβλιτων. Προγράμματα Διαλογισ ςτθν Πθγι. Συνδυαςμοί των ανωτζρω Τφπων με ενςωμάτωςθ ςτο προτεινόμενο «μίγμα» αςτικισ ανάπτυξθσ τθσ αναγκαίασ ολοκλθρωμζνθσ προςζγγιςθσ και εςωτερικισ ςυνοχισ των Σχεδίων. 10
Προγραμματιςμόσ επόμενων ενεργειών Διοργάνωςθ θμερίδασ εργαςίασ ςτθν Περιφζρεια Στερεάσ Ελλάδασ με ςτόχο τθν αναλυτικι ενθμζρωςθ εφαρμογισ του ΧΜ JESSICA ςτθν Περιφζρεια, αρχικά με κοινό ςτόχο τουσ εν δυνάμει Δικαιοφχουσ του ΧΜ JESSICA δεδομζνθσ και τθ πρόςκλθςθσ εκδιλωςθσ ενδιαφζροντοσ για τθν επιλογι ταμείων αςτικισ ανάπτυξθσ που κα ςυμμετζχουν ςτθν προϊκθςθ και υλοποίθςθ του μζςου χρθματοδοτικισ τεχνικισ JESSICA από τθν ΕΠΕπ. Κοινό-ςτόχοσ τθσ θμερίδασ: πολιτικοί και υπθρεςιακοί παράγοντεσ των Διμων και των αρμοδίων υπθρεςιϊν τθσ Περιφζρειασ. Οι εν δυνάμει ιδιϊτεσ επενδυτζσ και οι επαγγελματικζσ ενϊςεισ αυτϊν, τα Τραπεηικά ςχιματα Ιδρφματα και άλλοι χρθματοδοτικοί οργανιςμοί 11
Προγραμματιςμόσ επόμενων ενεργειών «Διευκόλυνςθ» του νζου ΤΑΑ κατά τισ διερευνθτικζσ διαδικαςίεσ με τουσ Δικαιοφχουσ. Δθμιουργία «δικτφου» άμεςων υπευκφνων του ΧΜ JESSICA ςε κάκε Δικαιοφχο Διερεφνηςη τησ δημιουργίασ «Περιφερειακοφ Συντονιςτικοφ Κζντρου Υποςτήριξησ» (ΠΕΣΚΥ) ςτθν Περιφζρεια Στερεάσ Ελλάδασ με αποςτολι τον ςυντονιςμό των απαραίτθτων διαδικαςιϊν και πρωτοβουλιϊν (με ενςωμάτωςθ και εκείνων που αφοροφν ςτο ΧΜ JEREMIE). Σθμείωςθ: Το ΠΕΣΚΥ διερευνάται ςτο πλαίςιο του Π.Δ. 148/27-12-2010 που διζπει τθ νζα οργανωτικι Δομι τθσ ΠεΣτE. 12
Λοιπά θζματα Ειδικά κζματα κάκε περιφζρειασ Διερευνάται θ πικανότθτα ςυμμετοχισ τθσ ΠεΣτΕ ωσ Δικαιοφχου (Special Purpose Vehicle) ςε Σφμπραξθ για οριηόντιεσ δράςεισ (όπωσ Ανακφκλωςθ Διαχείριςθ Στερεϊν Αςτικϊν Αποβλιτων, κ.α.) 13
Ευχαριςτοφμε πολφ για τθν προςοχι ςασ! 14