Η ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΓΧΩΡΙΟΥ ΜΕΛΙΟΥ ΩΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΟ Ανδρέας Θρασυβούλου ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ ΣΗΡΟΤΡΟΦΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΜΕΛΙΟΥ
Στρατηγική 1: Διηθημένο μέλι
Στρατηγική 1: Διηθημένο μέλι Η Νομική Βάση Οδηγία 2001/110 ΕΚ άρθρο 2, παρ. 2β Απαγορεύεται η αναγραφή της βοτανικής και γεωγραφικής προέλευσης στο διηθημένο μέλι. Καν (ΕΚ) 1829/2003 και 298/2008 και Οδηγία 2014/63/ΕΕ (τροποποίηση 2001/110 ΕΚ) Μέλι από Γενετικά Τροποποιημένα Φυτά όταν η γύρη είναι >0,9%
Στρατηγική 1: Το σύστημα Μέλι από ΓΤΦ + Απαλλαγμένο από γύρη (διήθηση), χωρίς γεωγραφική ένδειξη Διεθνή αγορά σε χαμηλές τιμές Εισαγωγή και ανάμιξη με εγχώριο προϊόν Εγχώριο Αθέμιτο ανταγωνισμό Κερδοσκοπία Παραπλάνηση καταναλωτή Αποθάρρυνση μελισσοκόμου Αδύνατος ό εργαστηριακός έλεγχο
Στρατηγική 2: Υποβαθμισμένο - φθηνό μέλι Υγρασία μελιού % Οδηγία 2001/110 & CODEX 13 14 15 16 17 18 19 20 εγχώριο μέλι Εισαγόμενο μέλι Το μέλι ξινίζει χαλά
Στρατηγική 2: Υποβαθμισμένο - φθηνό μέλι Υγρασία του μελιού % Οδηγία ΕΕ & CODEX 13 14 15 16 17 18 19 20 Ινδία & Κίνα 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Κατηγορία Special A Standard Η Νομική Βάση Άρθρο 2 παρ. 2β οδηγία 2001/110 ΕK: Μέλι ζαχαροπλαστικής (Βρασμένο, ξινισμένο, με υψηλή υγρασία) Απαγορεύεται η γεωγραφική ένδειξη στο μέλι ζαχαροπλαστικής!! Ισχύει ΜΟΝΟ για την Ευρώπη
Στρατηγική 2: Το σύστημα Μέλι ζαχαροπλαστικής από Κίνα & Ινδία (στάνταρτ), χωρίς τη γεωγραφική ένδειξη Διεθνή αγορά υποβαθμισμένο και φθηνό Εισάγεται και αναμιγνύεται με άλλα μέλια Διατίθεται σαν κανονικό Αδύνατος ό εργαστηριακός έλεγχο Αθέμιτο ανταγωνισμό Κερδοσκοπία Παραπλάνηση καταναλωτή Αποθάρρυνση μελισσοκόμου
Στρατηγική 3: Απόκρυψη της χώρας τρύγου Κανονισμός 1169/2011 ΕΕ Απαραίτητη η αναγραφή της γεωγραφικής προέλευση των τροφίμων Οδηγία 2001/110 EK Εάν το μέλι προέρχεται από δύο ή περισσότερες χώρες δεν είναι απαιτητό να γραφούν οι χώρες τρύγου αλλά οι ενδείξεις : «μείγμα μελιών ΕΕ», «μείγμα μελιών εκτός ΕΕ», «μείγμα μελιών ΕΕ και εκτός ΕΕ Ισχύει ΜΟΝΟ για την Ευρώπη και μόνο για το μέλι
Στρατηγική 3: Το σύστημα Ο καταναλωτής δεν γνωρίζει τη χώρα τρύγου Παραπλάνηση καταναλωτή Αθέμιτος ανταγωνισμός
Στρατηγική 3: Το σύστημα Υποβαθμισμένο και φθηνό μέλι εισάγεται στην Ευρώπη χωρίς την υποχρέωση ένδειξης της χώρας τρύγου (νόμιμα) α) διατίθεται ανεξέλεγκτα σαν εγχώριο ή σαν μείγμα β) αναμειγνύεται με άλλα μέλια και εξάγεται σαν ευρωπαϊκό κανονικό μέλι
Στρατηγική 1. Διηθημένο μέλι Στρατηγική 2. Μέλι Ζαχαροπλασικής Στρατηγική 3: Μίγμα μελιού ΣΥΜΠΤΩΣΕΙΣ.και στις 3 περιπτώσεις αποκρύπτεται η χώρα τρύγου.και στις 3 περιπτώσεις πρόκειται για υποβαθμισμένο μέλι.και στις 3 περιπτώσεις είναι δύσκολη έως αδύνατη η ανίχνευση και οι 3 περιπτώσεις καλύπτονται από τη νομοθεσία της ΕΕ.Καμιά από τις 3 περιπτώσεις δεν ισχύει για χώρες εκτός Ευρώπης (CODEX)
ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΜΕΛΙΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΑΠΑΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΜΕΛΙΟΥ
90 Πηγή WITS, 2005 SADC Trade 80 70 60 50 Παραγωγή Εξαγωγές 40 30 20 10 0
Ενώ η νομοθεσία της ΕΕ προωθεί την παγκόσμια νοθεία Ψάχνει.να εντοπίσει νοθευμένα μέλια
Ενώ η ΕΕ με την νομοθεσία της προωθεί την παγκόσμια νοθεία Παράλληλα ψάχνει.να εντοπίσει τις αιτίες νοθείας του μελιού Αποτελέσματα ανάλυσης 2237 δειγμάτων μελιού (Ιουν.-Νοέμ. 2015) από τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ με σκοπό να ελεγχθεί η αυθεντικότητα του προϊόντος Χαρακτηριστικά μελιού Εκτός προδιαγραφών Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά 2% Βοτανική προέλευση 7% Γεωγραφική προέλευση 2% Περιεκτικότητα ζαχάρων 6% Λανθασμένη ετικέτα 2% Circular N0. 2015-007, 5 March 2015 EE ΣΥΝΟΛΟ 19%
Πώς οι ευρωπαϊκές χώρες προστατεύουν το εγχώριο προϊόν από την ανάμιξη φθηνούυποβαθμισμένου μελιού? 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Παραγωγή Εξαγωγές
Πιστοποιώντας το εγχώριο προϊόν και διακρίνοντας το από το εισαγόμενο.
Σήμα του Οργανισμού Εμπορίας Αγροτικών Προϊόντων Γερμανίας Γνήσιο Γερμανικό μέλι Ενιαία ετικέτα για το ντόπιο μέλι Στοιχεία μελισσοκόμου Βοτανική προέλευση μελιού Κωδικός αριθμός (από την Ομοσπονδία Μελιού) Σήμα εγγύησης ποιότητας
Προστασία εγχώριου προϊόντος με διακριτή ετικέτα ή σήμα ποιότητας Γερμανία Σλοβακία Πολωνία Τσεχία Αργεντινή Καναδάς Κολομβία Πορτογαλία
Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Το Καλάθι Αγροτικών Προϊόντων της Περιφέρειας Σήμα ποιότητας & Πιστοποίηση
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΜΕΛΙΟΥ ΜΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΑΔΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Η πρόταση για την απονομή σήματος Κυπριακού Προϊόντος να γίνει νόμος. Να αναπτυχθούν μηχανισμοί απονομής σήματος κυπριακού προϊόντος στους μελισσοκόμους. Να καθοριστούν διαδικασίες για τη χορήγηση σήματος ποιότητας. Ενημέρωση καταναλωτών, Διαφήμιση, Μάρκετινγκ Έλεγχος και διαφύλαξη της πιστοποίησης
Μηχανισμοί απονομής του σήματος σε μελισσοκόμους και τυποποιητές μελιού H Eπιτροπή Kυπριακού Σήματος (ΕΚΣ) εξετάζει την αίτηση των μελισσοκόμων και τυποποιητών διακινητών μελιού (οι μελισσοκομικούς φορείς συνεργάζονται). Το βιβλίο αποθήκης και τα έντυπα ελέγχου είναι υποχρεωτικά. Ο επόπτης μελισσοκομίας στηρίζει το έργο του επιθεωρητή για την διεξαγωγή οποιουδήποτε ελέγχου εργασίας που σχετίζεται με τη διαδικασία απονομής και κατοχής του σήματος. Δειγματοληπτικός έλεγχος από μέλια αγοράς κάθε χρόνο. H μελέτη της ταυτότητας του κυπριακού μελιού και η ανάπτυξη μεθόδου διαφοροποίησης κυπριακού από εισαγόμενο μέλι (μέθοδο ισοτόπων άνθρακα και δευτερίου) από το ΓΧΚ θα αξιοποιηθούν στον έλεγχο. Επιβάλλονται οι κυρώσεις που θα προβλέπει ο νόμος για τους παραβάτες
Ένα βήμα παρακάτω. Κυπριακό μέλι με σήματος ποιότητας 1. Καθορίζονται αυστηρότερα ποιοτικά κριτήρια από τα Ευρωπαϊκά (υγρασία <18%, ΗΜF <15 mg/kg, μη ανιχνεύσιμες συγκεντρώσεις υπολειμμάτων, σουκρόζη <3%). 2. Οι φορείς των μελισσοκόμων καταγράψουν τα μέλη τους που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα (οι μη ενταγμένοι??). 3. Υπογράφεται πρωτόκολλο συνεργασίας όπου καθορίζονται οι διαδικασίες χορήγησης σήματος ποιότητας. 4. Σε συνεργασία με τους φορείς της πολιτείας για την έκδοση σήματος ποιότητας. 5. Στο κάθε μέλος χορηγούνται τόσα σήματα ανάλογα με την συνολική παραγωγή του έτους. 6. Κυπριακά μέλια με σήμα ποιότητας όταν αναλύονται σε οποιονδήποτε διαπιστευμένο εργαστήριο πρέπει να ανταποκρίνεται στα καθορισμένα ποιοτικά κριτήρια. 7. Διαφήμιση και προώθηση (μάρκετινγκ) από τους φορείς των μελισσοκόμων
Σήμα του Οργανισμού Εμπορίας Αγροτικών Προϊόντων Γερμανίας Γνήσιο Γερμανικό μέλι Ενιαία ετικέτα για το ντόπιο μέλι Στοιχεία μελισσοκόμου Βοτανική προέλευση μελιού Κωδικός αριθμός (από την Ομοσπονδία Μελιού) Σήμα εγγύησης ποιότητας
Σήμα Κυπριακού προϊόντος (από ΕΚΣ) Κυπριακό μέλι Διατήρηση της ετικέτας κάθε μελισσοκόμου Στοιχεία μελισσοκόμου Κωδικός αριθμός (από ΕΚΣ) Βοτανική προέλευση μελιού Σήμα εγγύησης ποιότητας (Υπουργείο Υγείας ή Γεωργίας)
Άλλες Πιστοποιήσεις εγχώριου προϊόντος που το διακρίνουν από το εισαγόμενο Βιολογικό μέλι Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ).
18 16 14 12 10 Βιολογική Μελισσοκομία % επί του συνόλου 12,1 16,1 8 6 6,1 6,9 6,9 Βέλγιο Σλοβακία Κύπρος Τσεχία Πολωνία Σλοβενία Τουρκία Ελλάδα Ουγγαρία Ισπανία Γερμανία Φιλανδία Πορτογαλλία 4 2 0 0 0 0 0 0,5 0,7 0,7 1,1 2,1 2,1 3,3 3,5 Γαλλία Ρουμανία Ιταλία Βουλγαρία
Συμβατική Μελισσοκομία Βιολογική Γεωργία Ορθή Μελισσοκομική Πρακτική ΚΑΝΟΝΕΣ, ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ & ΕΛΕΓΧΟΥΣ Αγνό, φυσικό, ανεπεξέργαστο, βιολογικό, ασφαλές προϊόν
ΚΑΝΟΝΕΣ, ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ, & ΕΛΕΓΧΟΙ Κανονισμοί 834/2007 και 889/2008 Οργανισμοί ελέγχου & πιστοποίησης Χρήση συγκεκριμένων θεραπευτικών μέσων Τοποθεσία μελισσιών Εκμετάλλευση μη εντατικών καλλιεργειών βιολογικών καλλιεργειών & αυτοφυούς βλάστησης. Υλικό κατασκευής των κυψελών και της φωλιάς. Διατροφή των μελισσών Αντικατάσταση κηρηθρών
ΚΑΝΟΝΕΣ, ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ, & ΕΛΕΓΧΟΙ Κανονισμοί 834/2007 και 889/2008 ΔΗΩ Κύπρου LACON-CY-BIO TUN CYPRUS BIOCERT CYPRUS Χρήση συγκεκριμένων θεραπευτικών μέσων Τοποθεσία μελισσιών Εκμετάλλευση μη εντατικών καλλιεργειών βιολογικών καλλιεργειών & αυτοφυούς βλάστησης. Υλικό κατασκευής των κυψελών και της φωλιάς. Διατροφή των μελισσών Αντικατάσταση κηρηθρών
Δυνατότητες εξάσκησης της βιολογικής μελισσοκομίας στη Κύπρο Η πολιτεία να εντοπίσει τις περιοχές που δεν μπορεί να εξασκηθεί βιολογική μελισσοκομία. Καθιέρωση ανεκτών συγκεντρώσεων υπολειμμάτων στο κερί Να μειωθεί το κόστος πιστοποίησης με ομαδικά συμβόλαια. Να ενημερωθούν οι μελισσοκόμοι για τις λεπτομέρειες εξάσκησης της βιολογικής μελισσοκομίας
Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης 28 μέλια ΠΟΠ στην Ευρώπη
Σχετικοί Κανονισμοί Καν 510/2006 (Βασικός κανονισμός) Καν 1898/2006 (Εφαρμοστικός κανονισμός) ΚΥΑ 261611/2007 ΚΥΑ 290398/2008 Συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή των Καν. 510 και 1898
Μέλια ΠΟΠ ή ΠΓΕ Απαραίτητες προϋποθέσεις για υποβολή φακέλου ΠΟΠ/ΠΓΕ α) Το προϊόν να είναι ήδη γνωστό, να έχει φήμη και να είναι περιζήτητο β) Να έχει ιδιότυπα χαρακτηριστικά που να το διακρίνουν από ομοειδή μέλια άλλων περιοχών γ) Η ιδιοτυπία να οφείλεται αποκλειστικά (ΠΟΠ) ή εν μέρει στο γεωγραφικό περιβάλλον (ΠΓΕ)
Ερωτήματα α) Για ποιο κυπριακό μέλι θα γίνει η προσπάθεια ; β) Ποια τα μετρήσιμα φυσικοχημικά, οργανοληπτικά και μικροσκοπικά χαρ/κά τα οποία τα διακρίνουν από άλλα συναφή μέλια ; γ) Πώς συνδέονται με το γεωγραφικό περιβάλλον ;
Ελπίζω να προβληματιστείτε σ όσα έχουν σήμερα ειπωθεί