ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ Αγγελάκη Σοφία Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ηρακλείου Κρήτης Αραπαντώνη - Δαδιώτη Πετρούλα Διευθύντρια Παθολογοανατομικού Εργαστηρίου, Ειδικό Αντικαρκινικό Νοσοκομείο ΜΕΤΑΞΑ, Πειραιάς Βαλαβάνης Χρήστος Παθολογοανατόμος, Επιστημονικός Υπεύθυνος Μονάδας Μοριακής Ιστοπαθολογίας, Τμήμα Παθολογικής Ανατομικής Βρεττού Ελένη Καθηγήτρια Παθολογικής Ανατομικής Ιατρικής Σχολής Γεννατάς Κωνσταντίνος Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Γιαννουκάκος Δρακούλης Ερευνητής Β Υπεύθυνος Εργαστηρίου Μοριακής Διαγνωστικής ΕΚΕΣΕ Δημόκριτος Αθήνα Γκάγκος Σαράντης Κλινικός Κυτταρογενετιστής, AMBG/96, Ερευνητής Γ ΙΙΒΕΑΑ, Αθήνα Γοργούλης Βασίλειος Αναπληρωτής Καθηγητής Εργαστήριο Ιστολογίας και Εμβρυολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Κακολύρης Στυλιανός Καθηγητής Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Παν/μίου Θράκης Καραβασίλης Βασίλειος Λέκτορας Παθολογίας Ογκολογίας, Ιατρικής Σχολής αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Καρκαβέλας Γεώργιος Καθηγητής Παθολογικής Ανατομικής Ιατρικής Σχολής Κούτρας Άγγελος Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών Κουτσιλιέρης Μιχάλης Καθηγητής & Διευθυντής Εργαστηρίου Πειραματικής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντοπούλου Ειρήνη Μοριακή Βιολόγος, Εργαστήριο Μοριακής Διαγνωστικής, Ίδρυμα ΕΚΕΦΕ, ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Αθήνα Κωστόπουλος Ιωάννης Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογικής Ανατομικής Ιατρικής Σχολής Κωτούλα-Δημητριάδη Βασιλική Επίκουρος Καθηγήτρια Παθολογικής Ανατομικής Ιατρικής Σχολής Λινάρδου Ελένη Αναπλ. Διευθύντρια, Παθολόγος-Ογκολόγος, Νοσοκομείο METROPOLITAN, Αθήνα 7 O ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ Δελτίο Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΣΤΟΧΕΥΟΥΣΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΙΝΙΚΟ ΟΓΚΟΛΟΓΟ Μέτσοβο 21-24 Φεβρουαρίου 2013 ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΣΕΛΟ
Λύπας Γεώργιος Μακατσώρης Θωμάς Μαλάμου Μήτση Βασιλική Μαυρουδής Δημήτριος Μαρσέλος Μάριος Μούντζιος Ιωάννης Μπαρμπάνης Σωτήρης Μπατιστάτου Άννα Ιωαννίνων Μπουκοβίνας Ιωάννης Παπαδημητρίου Χρίστος Παπανδρέου Χρήστος Παυλίδης Νικόλαος Πεκτασίδης Δημήτριος Πενθερουδάκης Γεώργιος Ραζή Ευαγγελία Σαμώνης Γεώργιος Σανούδου Δέσποινα Σιμόπουλος Διονύσιος Σκόπα Χρυσούλα Σουγκλάκος Ιωάννης Σταθόπουλος Γεώργιος Σταυροπούλου Αλεξάνδρα Στριμπάκος Αλέξιος Φούντζηλας Γεώργιος Φωστήρα Φλωρεντία Χυτίρογλου Πρόδρομος Παθολόγος-Ογκολόγος, Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ, Αθήνα Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών Καθηγήτρια Παθολογικής Ανατομικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Καθηγητής Παθολογικής Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ηρακλείου Κρήτης Καθηγητής Φαρμακολογίας, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Παθολόγος Ογκολόγος, Παθολογική Ογκολογική Κλινική, 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας, Αθήνα Επιμελητής, Παθολογοανατόμος, οσοκομείο ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ, Θεσσαλονίκη Αναπλ. Καθηγήτρια Παθολογικης Ανατομικής Ιατρικής Σχολης Παν/μίου Επιμελητής, Β Παθολογική- Ογκολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ, Θεσσαλονίκη Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου αθηνών Αναπλ. Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Θεσσαλίας Καθηγητής Παθολογίας Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων Καθηγητής Παθολογίας Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων Αναπληρώτρια Διευθύντρια Α Παθολογικής Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείο «ΥΓΕΙΑ», Αθήνα Ογκολόγος Λοιμωξιολόγος, Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ηρακλείου Κρήτης Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Μοριακής Βιολογίας, Ίδρυμα Βιοϊατρικών Ερευνών, Ακαδημία Αθηνών Διευθυντής Πλανηταρίου Ευγενείδιου Ιδρύματος Αθηνών Καθηγήτρια Παθολογικής Ανατομικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών Λέκτορας Παθολόγιας-Ογκολογίας, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης Διευθυντής Α Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκ. «ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ» τ. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογικής Ογκολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών. Μοριακή Βιολόγος, Εργαστήριο Μοριακής Διαγνωστικής, Ίδρυμα ΕΚΕΦΕ, ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Αθήνα Παθολόγος-Ογκολόγος, Νοσοκομείο ΣΩΤΗΡΙΑ, Αθήνα. Καθηγητής Παθολογίας Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής Μοριακός Βιολόγος Γενετίστρια, ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, Εργαστήριο Μοριακής Διαγνωστικής, Αθήνα Καθηγητής Παθολογικής Ανατομικής Ιατρικής Σχολής
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ & ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ε. Βρεττού Γ. Καρκαβέλας I. Κωστόπουλος Β. Κωτούλα Β. Μαλάμου-Μήτση Α. Μπατιστάτου Ν. Παυλίδης Γ. Πενθερουδάκης Γ. Φούντζηλας ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Αμαλία Τσίτου Δήμητρα Σταμούλη Στέλλα Δαλλίδου Διεύθυνση: Ογκολογικό Τμήμα, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Δορούτη 45 500 Ιωάννινα Τηλ. & Φαξ.: 2651 0 99394 κιν.: 6939960842 e-mail: oncolsec@cc.uoi.gr Συνεδριακό Κέντρο Μετσόβου «ΔΙΑΣΕΛΟ» Ίδρυμα Εγνατία Ηπείρου, Μέτσοβο Τηλ.: 2656 0 41770 Φαξ: 2656 0 42320 e-mail :mcc@forthnet.gr
7 O ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΣΤΟΧΕΥΟΥΣΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΙΝΙΚΟ ΟΓΚΟΛΟΓΟ Θα χορηγηθούν Μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (CME-CPD) Μέτσοβο 21-24 Φεβρουαρίου 2013 ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΣΕΛΟ Υπό την αιγίδα Οργανώνεται από τις Ογκολογικές Κλινικές των Πανεπιστημίων Ιωαννίνων και Θεσσαλονίκης
Αγαπητοί συνάδελφοι, Oι επιστημονικές ανάγκες αλλάζουν καθημερινά, oι απαιτήσεις νέων γνώσεων είναι πλέον επιτακτικές και η κατανόηση μοριακών μηχανισμών είναι σήμερα επιβεβλημένη. Η άσκηση της Ογκολογίας δεν μπορεί παρά να ακολουθεί τις εξελίξεις. Η ειδικότητά μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα σύγχρονα επιτεύγματα της Μοριακής Βιολογίας σε όλα τα επίπεδα της, από τους αιτιολογικούς μηχανισμούς, τη διαγνωστική έως και τη θεραπευτική εφαρμογή. Ο Ογκολόγος έχει πλέον την ανάγκη βασικών γνώσεων Μοριακής Ιατρικής για την αρτιότερη αντιμετώπιση των ασθενών του. Εδώ και επτά χρόνια με πλήρες το αίσθημα ευθύνης για μία σύγχρονη εκπαίδευση των Ελλήνων Ογκολόγων, οι Ογκολογικές Κλινικές των Πανεπιστημίων Ιωαννίνων και Θεσσαλονίκης ξεκίνησαν τη νέα αυτή προσπάθεια. Σκοπός μας είναι η διήμερη εκπαίδευση σε βασικές γνώσεις Μοριακής Ογκολογίας και Στοχεύουσας Θεραπείας που απευθύνεται κατ εξοχήν σε νέους Παθολόγους Ογκολόγους και όχι μόνο. Στην πρόσκληση μας δέχθηκαν να διδάξουν βασικοί επιστήμονες, παθολογοανατόμοι και παθολόγοι ογκολόγοι από όλη την Ελλάδα. Στο ακροατήριο δέχθηκαν να καθίσουν τόσο νέοι όσο και παλιότεροι Ογκολόγοι που νοιώθουν την ανάγκη εκπαίδευσης στη βασική έρευνα. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η προσπάθεια μας αποδίδει, γίνεται παράδοση και επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, εδώ στο όμορφο και φιλόξενο Μέτσοβο. Σε ένα γραφικό και ζεστό Συνεδριακό Κέντρο, το οποίο έχει συνδέσει εδώ και χρόνια την ιστορία του με την Ελληνική Ογκολογία. Σας καλωσορίζουμε και πάλι στο Μέτσοβο και σας ευχόμεθα ένα παραγωγικό και ευχάριστο τριήμερο. Οι Πρόεδροι του Σεμιναρίου Ν. Παυλίδης Καθηγητής Παθολογίας Ογκολογίας Γ. Φούντζηλας Καθηγητής Παθολογίας Ογκολογίας
Πρόγραμμα Σεμιναρίου Πέμπτη 21/2/2013 17:00 20:00 ΚΛΙΝΙΚΟ-ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ : Καρκίνος Μαστού Προεδρείο : Π. Αραπαντώνη- Δαδιώτη Ι. Κωστόπουλος Γ. Φούντζηλας Παρασκευή 22/2/2013 10:00 13:00 ΚΛΙΝΙΚΟ-ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΣΥΝΑΤΗΣΗ : Καρκίνος Πεπτικού & Αγνώστου Πρωτοπαθούς Εστίας Προεδρείο : Ε. Βρεττού Β. Μαλάμου-Μήτση 1η Συνεδρίαση 16:00 17:30 ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΣ ΥΠΝΟΣ (Tumor Dormancy) Προεδρείο: Β. Μαλάμου-Μήτση - Π. Αραπαντώνη - Δαδιώτη 16:00 16:30 Ύπνος και αφύπνιση των όγκων Χ. Βαλαβάνης 16:30 17:00 Ρυθμιστικοί μηχανισμοί και βιοδείκτες του νεοπλασματικού ύπνου Σ. Μπαρμπάνης 17:00 17:30 Κλινικές επιπτώσεις και δυνατότητες παρέμβασης Β. Καραβασίλης 2η Συνεδρίαση 17:30 19:00 ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΑ ΣΑΡΚΩΜΑΤΑ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ: ΝΕΑ ΣΤΟΧΕΥΤΙΚΑ ΜΟΡΙΑ Προεδρείο: Χ. Παπανδρέου - Α. Μπατιστάτου 17:30 18:00 Γενωμικές αλλαγές και φαινότυποι σαρκωμάτων μαλακών μορίων Π. Χυτίρογλου 18:00 18:30 Αναστoλείς τυροσινοκινασών και άλλοι αντι-αγγειογενετικοί παράγοντες Ι. Μπουκοβίνας 18:30 19:00 Αναστολείς mtor, IGF-1 υποδοχέα, ΤNF και υποταξίας Θ. Μακατσώρης 19:00 19:30 ΔΙΑΛΕΞΗ Προεδρείο: Γ. Καρκαβέλας - Δ. Πεκτασίδης Εντατικοποιημένη συμπληρωματική χημειοθεραπεία στον καρκίνου του μαστού. Συσχέτιση έκβασης και ανοσοφαινότυπου. Γ. Φούντζηλας 19:30 20:00 Δ Ι Α Λ Ε Ι Μ Μ Α 20:00-20:15 ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΤΕΛΕΤΗ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ 20:15-21:00 ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΞΗ Προεδρείο: Γ. Σαμώνης «Καρκίνος στις χώρες με μέτριο ή χαμηλό εισόδημα: μύθοι και σκληρές πραγματικότητες» Ε. Ραζή
Σάββατο 23/02/13 3η Συνεδρίαση 09:00 10:30 ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΗ ΑΣΤΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ Προεδρείο: Μ. Κουτσιλιέρης- Δ. Σανούδου 09:00 09:30 Αντιγραφικό στρες και χρωμοσωμική κατάσταση Β. Γοργούλης 09:30 10:00 Γιατί και σε ποιες θέσεις σπάζουν τα χρωμοσώματα στον καρκίνο? Σ. Γκάγκος 10:00 10:30 Μετάφραση της χρωμοσωμικής αστάθειας σε κλινικούς δείκτες Β. Κωτούλα 10:30 11:00 Δ Ι Α Λ Ε Ι Μ Μ Α 4η Συνεδρίαση 11:00-13:00 ΑΝΤΙ-HER2 ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ: ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Προεδρείο: Ι. Κωστόπουλος - Χ. Παπαδημητρίου 11:00 11:30 Προκλινικά δεδομένα, μηχανισμοί δράσης και αντίστασης σε anti-her2 moabs Α. Κούτρας 11:30 12:00 Διπλή στόχευση του υποδοχέα HER2 Ι. Μούντζιος 12:00 12:30 Συνδυαστική στόχευση του υποδοχέα HER2: The Magic Bullet Δ. Μαυρουδής 12:30 13:30 ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ Προεδρείο : Κ. Γεννατάς - Μ. Μαρσέλος ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΣΤΟΧΕΥΟΥΣΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ PRO: Αποτελεσματική, ώριμη και βιώσιμη Ε. Λινάρδου CONTRA: Μη επαρκώς αποτελεσματική, πρόωρη, μη βιώσιμη Σ. Αγγελάκη 13:30 16:00 Μεσημεριανή Διακοπή 5η Συνεδρίαση 16:00 17:30 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ Προεδρείο: Δ. Γιαννουκάκος- Σ. Σκόπα 16:00-16:20 Από την θεωρία των σπάνιων αλληλομόρφων στην εποχή επόμενης γενιάς αλληλούχισης πολλαπλών γονιδίων: η αποκωδικοποίηση της γενετικής προδιάθεσης του καρκίνου του μαστού. Ε. Κωνσταντοπούλου
16:20-16:40 Κληρονομικός καρκίνος ωοθηκών: Πρόσφατες εξελίξεις αναθεωρούν τα κριτήρια επιλογής ασθενών. A. Σταυροπούλου 16:40 17:00 Η επιστράτευση της επόμενης γενιάς αλληλούχισης στην εξιχνίαση των οικογενειών με σύνδρομο Lynch και των οικογενών περιστατικών καρκίνου του παχέος εντέρου τύπου Χ. Φ. Φωστήρα 17:00 17:20 Γενετική συμβουλευτική Γ. Λύπας 17:30 18:00 Δ Ι Α Λ Ε Ι Μ Μ Α 6η Συνεδρίαση 18:00 19:30 ΚΟΛΟΟΡΘΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ: ΣΥΝΘΕΤΗ ΝΟΣΟΣ ΜΕ ΣΥΝΘΕΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Προεδρείο: Ε. Βρεττού - Σ. Κακολύρης 18:00-18:30 Καρκινογένεση και μοριακή ταξινόμηση στον κολοορθικό καρκίνο Ι. Σουγκλάκος 18:30 19:00 Νεώτερα δεδομένα αντι-αγγειογενετικών θεραπευτικών προσεγγίσεων: Αντισώματα και ΤΚΙs Γ. Πενθερουδάκης 19:00 19:30 Νεότερα δεδομένα αντι-egfr θεραπευτικών προσεγγίσεων: Αποτελεσματικότητα και βιοδείκτες Ι. Στριμπάκος 20:00 21:00 ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΞΗ Προεδρείο : Γ. Σταθόπουλος «Το Σωματίδιο του Θεού» Δ. Σιμόπουλος Δελτίο Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος Ονοματεπώνυμο: Τίτλος: Νοσοκομείο: Τηλ. fax: e-mail: Ημερ. Άφιξης: Ημερ. Αναχώρησης: Υπ όψιν: Αμαλίας Τσίτου / Δήμητρας Σταμούλη / Στέλλας Δαλλίδου Διεύθυνση: Ογκολογικό Τμήμα, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Δορούτη 45 500 Ιωάννινα Τηλ. & Φαξ.: 2651 0 99394 κιν.: 6939960842 e-mail: oncolsec@cc.uoi.gr