Απρίλιος 2010 Κυριότερες αλλαγές στην φορολογία µετά την ψήφιση του Νόµου 3842/2010 Αποκατάσταση της φορολογικής ικαιοσύνης, αντιµετώπιση της φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις
Περιεχόµενα Σελίδα 1. Φορολογία εισοδήµατος φυσικών προσώπων 3 2.Φορολογία εισοδήµατος νοµικών προσώπων 6 3. Φορολογία Ακίνητης Περιουσίας 7 4. Φορολογία Μεταβίβασης Ακινήτων 7 5.Φορολογία επιχειρήσεων 8 6.Ζητήµατα κανόνων υποκεφαλαιοδότησης 9 7. Κανόνες τεκµηρίωσης υπερτιµολογήσεις και υποτιµολογήσεις ενδοοµιλικών συναλλαγών 9 8.Ευνοϊκές διατάξεις 10 9.Επικοινωνία µε την RSM Στυλιανού 11
1. Φορολογία Εισοδήµατος Φυσικών προσώπων Ενιαία προοδευτική τιµαριθµοποιηµένη κλίµακα φόρου για όλους τους φορολογούµενους, µε σύνδεση του αφορολόγητου ποσού µε την προσκόµιση αποδείξεων για δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης παροχής υπηρεσιών. Αναδροµική ισχύς από 1 η Ιανουαρίου 2010. Εισόδηµα (σε Ευρώ) - Φορολογικός Συντελεστής 0 12.000-0 % 12.001 16.000-18 % 16.001 22.000-24% 22.001 26.000-26% 26.001 32.000-32% 32.001 40.000-36% 40.001 60.000-38% 60.001 100.000-40% Άνω των 100.000-45% Αυξάνεται ο συντελεστής για εισοδήµατα πάνω από 32.000 και υπάρχει επιβάρυνση για εισοδήµατα πάνω από 35.000 (εφόσον συγκεντρωθούν οι αποδείξεις για το αφορολόγητο) ενώ εισάγεται νέος ανώτατος συντελεστής 45% για εισοδήµατα άνω των 100.000. Έκπτωση ποσού από φόρο αντί από εισόδηµα ποσοστού 20% της ετήσιας δαπάνης των ασφαλίστρων µέχρι ποσού 1.000 για άτοµο και 2.000 για οικογένεια, χρηµατικών ποσών δωρεών και αµοιβών δικηγόρων. Ενιαίος τρόπος έκπτωσης των τόκων από στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας (αφορά και επισκευή διατηρητέων κτισµάτων) ανεξαρτήτως πότε συνάφθηκαν. Εκπίπτει 20% από φόρο κι εφόσον ο φορολογούµενος έχει κυριότητα στο ακίνητο. Η µείωση του ποσοστού υπολογίζεται µόνο στο ποσοστό των τόκων που αναλογεί στο ποσοστό της ιδιοκτησίας. Σελίδα 3
Φορολογία Εισοδήµατος Φυσικών προσώπων (συνέχεια) Τροποποιούνται οι διατάξεις για τον τεκµαρτό προσδιορισµό του φορολογητέου εισοδήµατος µε βάση τεκµήρια δαπανών συντήρησης και λειτουργίας κατοικιών, αυτοκινήτων, σκαφών αναψυχής, πισινών, διδάκτρων, οικιακών βοηθών κλπ. Στην πράξη η ετήσια αντικειµενική δαπάνη µε βάση τα τετραγωνικά µέτρα της κατοικίας θα υπολογίζεται κλιµακωτά: για τα πρώτα 80 τ.µ. µε 30/τ.µ. για τα επόµενα 81-120 τ.µ. µε 50/τ.µ. για τα επόµενα 121-200 τ.µ. µε 80/τ.µ. για τα επόµενα 201-300 τ.µ. µε 150 /τ.µ. για τα τ.µ. άνω των 300 µε 300 /τ.µ. η οποία θα προσαυξάνεται ανάλογα µε την τιµή ζώνης που εφαρµόζεται στην περιοχή που βρίσκεται. Τροποποιούνται οι διατάξεις για τον προσδιορισµό του εισοδήµατος από µισθωτές υπηρεσίες, εµπορικές επιχειρήσεις, ακίνητα, ελευθέρια επαγγέλµατα και κινητές αξίες καθώς και για την καταβολή και παρακράτηση φόρου. Αλλάζει ο τρόπος φορολόγησης των αποζηµιώσεων απολυµένων ως ακολούθως: Κλιµάκιο Αποζηµίωσης (σε ΕΥΡΩ) - Φορολογικός Συντελεστής 0 60.000-0% 60.001 100.000-10% 100.001 150.000-20% Άνω των 150.000-30% Σηµειώνεται ότι µέχρι σήµερα οι αποζηµιώσεις φορολογούνταν µε 20% για ποσό άνω των 20.000. Σελίδα 4
Φορολογία Εισοδήµατος Φυσικών προσώπων (συνέχεια) Καταργείται ο συντελεστής 10% αυτοτελούς φορολόγησης των µερισµάτων και των αµοιβών από τα κέρδη των µελών Σ, καθώς οι ως άνω αµοιβές θα φορολογηθούν σύµφωνα µε την κλίµακα. Αυξάνεται από 20% σε 25% ο συντελεστής φορολόγησης αποζηµιώσεων ή δικαιωµάτων που καταβάλλονται σε αλλοδαπές επιχειρήσεις και οργανισµούς που δεν έχουν µόνιµη εγκατάσταση στην Ελλάδα. Αυτοτελής φορολόγηση µε συντελεστή έως 90% των µπόνους στελεχών τραπεζών Παρακράτηση φόρου µε συντελεστή 40% στους τόκους οµολόγων που καταβάλλονται από φυσικά πρόσωπα στην αλλοδαπή, ανεξάρτητα αν δικαιούχος είναι φυσικό ή νοµικό πρόσωπο. Αυξάνεται η αντικειµενική δαπάνη για τα µεγάλου κυβισµού αυτοκίνητα, δηλαδή για πάνω από 2.000 κυβικά και µέχρι 3.000 προστίθενται 500 ανά 100 κ.ε. και για πάνω από 3.000 κ.ε. 700 ανά 100 κ.ε. Μεταβάλλεται ο τρόπος υπολογισµού του εισοδήµατος από µισθωτές υπηρεσίες που προκύπτει από την χρήση εταιρικών αυτοκινήτων τα οποία χρησιµοποιούνται από τον Πρόεδρο, Μέλη Σ, ιευθύνοντες ή εντεταλµένους συµβούλους ή στελέχη εταιρειών. Συναφώς φορολογείται ως εισόδηµα από µισθωτές υπηρεσίες ποσοστό της εργοστασιακής τιµολογιακής αξίας (ΕΤΑ) του έτους πρώτης κυκλοφορίας για τα εταιρικά αυτοκίνητα, µισθωµένα ή ιδιόκτητα ως ακολούθως: ΕΤΑ (σε ΕΥΡΩ) 0-14 999 0% 15 000-22 000 15% 22 001-30 000 25% 30 001 - και άνω 30% Ποσοστό αξίας ως εισόδηµα Παρέχονται κίνητρα για τον επαναπατρισµό κεφαλαίων µε φορολόγηση 5% επί των καταθέσεων που µεταφέρονται από τις 15 Απριλίου 2010 και εντός 6 µηνών από τραπεζικό λογαριασµό της αλλοδαπής όπου είναι ήδη κατατεθειµένα σε λογαριασµό καταθέσεων στην Ελλάδα. Αν αυτά τα κεφάλαια επενδυθούν εντός 2 ετών σε αγορά ακινήτων, ανέγερση οικοδοµής, επιχειρηµατική δραστηριότητα, αµοιβαία κεφάλαια, τίτλους δανείων του Ελληνικού ηµοσίου, επιστρέφεται το 50%. Σελίδα 5
2. Φορολογία Εισοδήµατος Νοµικών Προσώπων Τα διακρατούµενα κέρδη των ΑΕ και ΕΠΕ φορολογούνται µε συντελεστή 24%, ο οποίος µειώνεται κατ έτος κατά µία ποσοστιαία µονάδα µέχρι να φτάσει στο 20%, για τα κέρδη λογιστικής χρήσης 2014. Τροποποιείται η φορολογία µερισµάτων ανωνύµων εταιρειών, κερδών µε τη µορφή αµοιβών και ποσοστών στα µέλη του Σ, καθώς και των κερδών που διανέµονται από εταιρείες περιορισµένης ευθύνης. Εντάσσονται στην κλίµακα µε πίστωση του φόρου 40% που καταβλήθηκε από την εταιρεία. Στην περίπτωση που δικαιούχος των διανεµόµενων κερδών είναι νοµικό πρόσωπο, επέρχεται εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης. Αν στα καθαρά κέρδη ηµεδαπής ΑΕ ή ΕΠΕ περιλαµβάνονται και µερίσµατα ή κέρδη από τη συµµετοχή της σε άλλη ΑΕ ή ΕΠΕ, για τα οποία έχει καταβληθεί φόρος 40% στα διανεµόµενα κέρδη, σε περίπτωση διανοµής κερδών, από το φόρο που υποχρεούται να καταβάλλει αφαιρείται το µέρος που έχει ήδη καταβληθεί και αναλογεί στα διανεµόµενα κέρδη τα οποία προέρχονται από τις πιο πάνω συµµετοχές. Ο συντελεστής φορολόγησης µισθών µελών Σ και εταίρων ΕΠΕ αυξάνεται από 25% σε 35% - όταν τα Μέλη και οι Εταίροι είναι ασφαλισµένοι σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισµό ή ταµείο εκτός ΙΚΑ, συνεπώς οι µισθοί φορολογούνται ως εισόδηµα από εµπορικές επιχειρήσεις. Αλλοδαπό υποκατάστηµα όταν εξάγει ή πιστώνει τα κέρδη στο κεντρικό, φορολογείται πλέον µε 40%. Εάν δεν πιστώσει/εξάγει στο κεντρικό, τότε φορολογείται µε 24% από 1.1.2010 µε το συντελεστή αυτόν να βαίνει µειούµενος κάθε χρόνο µέχρι το 2014 που γίνεται 20%. Σελίδα 6
3. Φορολογία Ακίνητης Περιουσίας Καταργείται το Ενιαίο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΕΤΑΚ) και επαναφέρεται ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) ο οποίος επιβάλλεται σε φυσικά και νοµικά πρόσωπα για την ακίνητη περιουσία που έχουν την 1 η Ιανουαρίου κάθε έτους. Για την ακίνητη περιουσία των νοµικών προσώπων επιβάλλεται συντελεστής 6, εκτός από τα ακίνητα που ιδιοχρησιµοποιούνται τα οποία φορολογούνται µε συντελεστή 1. Για τα φυσικά πρόσωπα, θα επιβληθεί κλιµακωτά συντελεστής από 0,1% έως 1,0 %, µε αφορολόγητο όριο στο ποσό των 400.000. Ο συντελεστής του ειδικού φόρου επί των ακινήτων ιδιοκτησίας εξωχώριων εταιρειών αυξάνεται από 3% σε 15% ετησίως και διευρύνονται τα υπόχρεα νοµικά πρόσωπα. Απαλλαγή από τον ειδικό φόρο 15% έχουν οι παρακάτω εταιρείες, εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: α) Να έχουν τη µορφή της ανώνυµης εταιρείας ή εταιρείας περιορισµένης ευθύνης, β) Να έχουν την έδρα τους, σύµφωνα µε το καταστατικό τους, στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γ) Να έχουν ονοµαστικές µετοχές µέχρι φυσικού προσώπου ή εταιρικά µερίδια που ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή που δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα που τα κατέχουν, δ) Τα φυσικά πρόσωπα οφείλουν να έχουν αριθµό φορολογικού µητρώου στην Ελλάδα. Οι παραπάνω προϋποθέσεις θα πρέπει να συντρέχουν αθροιστικά ώστε οι εν λόγω εταιρείες να τύχουν απαλλαγής. Καταργείται η απαλλαγή για την αγορά πρώτης κατοικίας µέχρι 200 τ.µ. και αντικαθίσταται µε την απαλλαγή πρώτης κατοικίας βάσει αξίας αγοράς µέχρι ποσού αξίας 200.000 για άγαµο και 250.000 για έγγαµο 4. Φορολογία Μεταβίβασης Ακινήτων Αλλάζουν οι συντελεστές του Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων (ΦΜΑ) και καθιερώνεται ενιαίο σύστηµα ανεξαρτήτως αν στην περιοχή υπάρχει ή όχι Πυροσβεστική. Ο φόρος υπολογίζεται µε συντελεστή 8% για τις πρώτες 20.000 αξίας του ακινήτου και µε 10% για το υπόλοιπο. Καταργούνται ο Φόρος Αυτοµάτου Υπερτιµήµατος (ΦΑΥ) και το Τέλος Συναλλαγής (ΤΣ) που ίσχυε έως σήµερα για µεταβιβάσεις ακινήτων που έχουν αποκτηθεί µετά την 1 η Ιανουαρίου 2006. Σελίδα 7
5. Φορολογία Επιχειρήσεων Ρυθµίζεται το ζήτηµα των τριγωνικών συναλλαγών που πραγµατοποιούνται εντός Ελλάδας µέσω αλλοδαπών εταιρειών ανεξάρτητα του τόπου εγκατάστασής τους (εξωχώριες ή µη) εφόσον η δραστηριότητα της αλλοδαπής εταιρείας εξαντλήθηκε στην τιµολόγησή της ενώ η παράδοση των αγαθών και η παροχή των υπηρεσιών έγινε από τρίτους. Φορολογείται από 1/1/2011 το κέρδος από την πώληση µετοχών εισηγµένων στο Χρηµατιστήριο σε περίπτωση που πουληθούν εντός τριών µηνών ή δώδεκα µηνών κατά περίπτωση από την απόκτησή τους, µε συντελεστή 20% και 10% αντίστοιχα, ενώ απαλλάσσονται από το φόρο τα κέρδη που προκύπτουν από την πώληση των µετοχών σε τιµή ανώτερη της τιµής απόκτησής τους σε διάστηµα πέρα των δώδεκα µηνών από την απόκτησή τους. Νόµιµοι ελεγκτές και ελεγκτικά γραφεία (Ν.3693/08) όταν διενεργούν υποχρεωτικούς ελέγχους σε ΑΕ και ΕΠΕ, υποχρεούνται σε έκδοση ετήσιου πιστοποιητικού µε παρατηρήσεις και διαπιστώσεις παραβάσεων της φορολογικής νοµοθεσίας και κοινοποιείται µε ευθύνη του Ελεγκτή µέσα σε ένα µήνα από την έκδοσή του. Ο έλεγχος αυτός θα καθορίζεται κάθε χρόνο από τις αρµόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονοµικών σε συνεργασία µε την ΕΛΤΕ. Καθιερώνεται η διαβίβαση σε ηλεκτρονική βάση δεδοµένων της ΓΓΠΣ του Υπουργείου Οικονοµικών των φορολογικών στοιχείων που αφορούν συναλλαγές άνω των 3.000 µεταξύ επιτηδευµατιών, χωρίς να ισχύει το τραπεζικό απόρρητο Σελίδα 8 Σελίδα 8
6. Ζητήµατα κανόνων υποκεφαλαιοδότησης Τροποποιούνται οι διατάξεις που τέθηκαν µε τον Ν. 3775/2009 περί υποκεφαλαιοδότησης και στα δάνεια που έχουν ληφθεί από συνδεδεµένες επιχειρήσεις συνυπολογίζονται και τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί από τρίτες επιχειρήσεις για τα οποία έχει χορηγηθεί εγγύηση από συνδεδεµένες επιχειρήσεις. Επίσης οι διατάξεις περί υποκεφαλαιοδότησης εκτείνονται και στα οµολογιακά δάνεια. Οι εταιρείες χρηµατοδοτικής µίσθωσης και οι εταιρείες πρακτορείας επιχειρηµατικών απαιτήσεων, όπως και οι εταιρείες ειδικού σκοπού (Ν. 3156/2004 και του Ν. 3601/2007 µε έδρα την Ελλάδα), αλλά και οι εταιρείες παροχής πιστώσεων, καθώς και τα πιστωτικά ιδρύµατα που λειτουργούν στην Ελλάδα εξαιρούνται από τις ανωτέρω διατάξεις. 7. Κανόνες τεκµηρίωσης - υπερτιµολογήσεις και υποτιµολογήσεις - ενδοοµιλικών συναλλαγών Οι διατάξεις περί υπερτιµολογήσεων και υποτιµολογήσεων επεκτείνονται και στα µισθώµατα κινητών ή ακινήτων που καταβάλλονται µεταξύ ηµεδαπών και αλλοδαπών επιχειρήσεων. Μειώνεται το όριο της αξίας των συναλλαγών βάσει του οποίου καθορίζεται εξαίρεση από την υποχρέωση τεκµηρίωσης των συναλλαγών από ΕΥΡΩ 200.000 σε ΕΥΡΩ 100.000. εν ισχύει η προϋπόθεση της αποφυγής άµεσων και έµµεσων φόρων προκειµένου να θεµελιωθεί παραβίαση της αρχής των ίσων αποστάσεων στις συναλλαγές µεταξύ ηµεδαπών συνδεδεµένων εταιρειών. Αυξάνεται το πρόστιµο σε βάρος των επιχειρήσεων για τις οποίες διαπιστώνεται παράβαση της αρχής των ίσων αποστάσεων στις ενδοοµιλικές τους συναλλαγές (από 10% σε 20%). εν µειώνεται πλέον το πρόστιµο αυτό στο 1/3 (σε διοικητικής επίλυσης της διαφοράς/συµβιβασµό). Το πεδίο εφαρµογής της αρχής των ίσων αποστάσεων στις ενδοοµιλικές συναλλαγές µεταξύ συνδεδεµένων ηµεδαπών εταιρειών εφαρµόζεται και στις περιπτώσεις των συναλλαγών που λαµβάνουν χώρα µε οικονοµικούς όρους διαφορετικούς από εκείνους που θα είχαν συµφωνηθεί µεταξύ ανεξάρτητων επιχειρήσεων. Σελίδα 9
8. Ευνοϊκές ιατάξεις Βεβαιωµένες Οφειλές προς τις ΟΥ και τα Τελωνεία, καθώς και οφειλές υπέρ τρίτων που εισπράττονται µέσω των ΟΥ, οι οποίες κατέστησαν ληξιπρόθεσµες µέχρι 31/12/2009, εφόσον εξοφληθούν εφάπαξ µέχρι τις 23/5/2010, απαλλάσσονται κατά 80% από τις προσαυξήσεις της εκπρόθεσµης υποβολής. Ρύθµιση για υποβολή δηλώσεων εισοδήµατος φυσικών και νοµικών προσώπων για εισοδήµατα που προέκυψαν µέχρι και το οικονοµικό έτος 2009, χωρίς να επιβληθεί πρόσθετος φόρος, προσαύξηση, πρόστιµο ή οποιαδήποτε άλλη κύρωση λόγω της εκπρόθεσµης υποβολής. Θα θέλαµε επίσης να σας ενηµερώσουµε πως κατατέθηκε στη Βουλή Σχέδιο Νόµου για την απλούστευση των διαδικασιών σύστασης προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιρειών. Σκοπός του είναι η θέσπιση υπηρεσιών µιας στάσης (one stop shops) για την σύσταση όλων των µορφών εταιρειών (ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ και ΑΕ) µε την ελαχιστοποίηση των ενεργειών που απαιτούνται και του κόστους ίδρυσης. Οι υπηρεσίες αυτές θα αναλαµβάνουν: Να εισπράξουν το Ενιαίο Τέλος που θα περιλαµβάνει όλα τα φορολογικά, ασφαλιστικά και διοικητικά τέλη και λοιπές εισφορές εκτός του ΦΣΚ, να συνδέονται µε το ηλεκτρονικό Γενικό Επιχειρηµατικό Μητρώο, να καταχωρούν την επωνυµία και να εγγράφουν την εταιρεία και να συνδέονται ηλεκτρονικά µε τους ασφαλιστικούς φορείς και το TAXIS. Σελίδα 10
9. Επικοινωνία µε την RSM Στυλιανού Η RSM Στυλιανού είναι σε θέση να παράσχει την απαιτούµενη υποστήριξη και να αξιολογήσει την επίδραση των νέων αυτών φορολογικών µέτρων. εσµεύεται ότι θα σας ενηµερώνει για τις διευκρινίσεις που θα δίνει το Υπουργείο Οικονοµικών για τα επιµέρους θέµατα. Έχουµε την γνώση και τους ανθρώπους για να σας συµβουλεύσουµε αναφορικά µε όλα τα παραπάνω ζητήµατα και θα είµαστε κοντά σας σε όλες τις επικείµενες εξελίξεις. Το παρόν αποτελεί έναν ενηµερωτικό γενικό οδηγό και σε καµία περίπτωση δεν πρόκειται για εξειδικευµένες συµβουλές. Ως εκ τούτου, για κάθε ειδικό πρόβληµα που αντιµετωπίζετε, θα πρέπει να απευθύνεστε για εξατοµικευµένες υπηρεσίες και λύσεις. Το παρόν πληροφοριακό υλικό δεν αποτελεί υποκατάστατο τέτοιας συµβουλής. Στελέχη της RSM Στυλιανού για επικοινωνία: Βασίλης Καπλάνης ιεύθυνση Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών Email kaplanis@rsmi.gr Βασίλης Καπουράλος ιεύθυνση Συµβούλων Επιχειρήσεων Email kapouralos@rsmi.gr Γιώργος Νίκου Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Email nikou@rsmi.gr Εύα Χρυσάνθου Φορολογική και Νοµική Σύµβουλος Email chrysanthou@rsmi.gr Σελίδα 11