Δ ι α φ ά ν ε ι ε ς β ι β λ ί ο υ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ
Τι θα δούμε σε αυτό το κεφάλαιο Έννοια του λογαριασμού και η χρησιμότητά του Ουσιαστικοί λογαριασμοί Αποτελεσματικοί λογαριασμοί Σχέδιο λογαριασμών
Λογαριασμός Με τον όρο «λογαριασμός» εννοείται το μέσο με το οποίο παρακολουθούνται συστηματικά και με χρονολογική σειρά οι μεταβολές της λογιστικής ισότητας (ή διαφορετικά οι μεταβολές που πραγματοποιούνται στα μέσα δράσης, στις υποχρεώσεις, στην καθαρή θέση, στα έσοδα, στα έξοδα, στα έκτακτα κέρδη και στις έκτακτες ζημιές). Εναλλακτικά, λογαριασμός είναι ο μηχανισμός στον οποίο συγκεντρώνεται το σύνολο των πληροφοριών, που αφορούν τις μεταβολές στην κατάσταση ενός περιουσιακού στοιχείου.
Τήρηση λογαριασμού Απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει κάθε λογαριασμός που παρακολουθείται είναι τα εξής: η ονομασία του λογαριασμού, δηλαδή ο τίτλος του, η χρονολογία ενημερώσεώς του, η αιτιολόγηση κάθε μεταβολής, το δικαιολογητικό έγγραφο με βάση το οποίο έγινε η μεταβολή του και η χωριστή σελίδα χρεώσεως και πιστώσεως για την καταχώρηση του σχετικού ποσού.
Μορφή λογαριασμού στο Γενικό Καθολικό (1) Λογαριασμός: «Ταμείο» Ημερ. Αιτιολογία Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο 2015 Δεκ. 1 Εισφορά μετόχων σε χρήμα ΑΠ 251 30,000 30,000 Δεκ. 2 Αγορά εμπορευμάτων ΤΑ 2546 2,500 27,500 Δεκ. 3 Αγορά εξοπλισμού ΤΑ 3521 26,000 1,500 Δεκ. 12 Πώληση εμπορεύματος ΤΟ 5241 1,900 3,400
Μορφή λογαριασμού στο Γενικό Καθολικό (2) Λογαριασμός: «Ταμείο» Ημερ. Αιτιολογία Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο 2015 Δεκ. 1 Εισφορά μετόχων σε χρήμα ΑΠ 251 30,000 30,000 Δεκ. 2 Αγορά εμπορευμάτων ΤΑ 2546 2,500 27,500 Δεκ. 3 Αγορά εξοπλισμού ΤΑ 3521 26,000 1,500 Δεκ. 12 Πώληση εμπορεύματος ΤΟ 5241 1,900 3,400 Χρέωση Ταμείο Πίστωση 30,000 2,500 1,900 26,000
Παράδειγμα καρτέλας λογαριασμού από πρόγραμμα μηχανογραφημένης λογιστικής
Διάκριση λογαριασμών Οι κατηγορίες των λογαριασμών με βάση το κριτήριο του είδους πληροφόρησης είναι οι εξής: Πραγματικοί ή ουσιαστικοί λογαριασμοί είναι οι λογαριασμοί του Ισολογισμού, δηλαδή, οι λογαριασμοί του Ενεργητικού, της Καθαρής θέσης και του Παθητικού. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι παραμένουν ανοιχτοί και μετά το τέλος της λογιστικής χρήσης, όταν, βεβαίως, παρουσιάζουν υπόλοιπο. Οι λογαριασμοί του ενεργητικού λέγονται και λογαριασμοί αξιών. Ονομαστικοί ή αποτελεσματικοί είναι οι λογαριασμοί της Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσης, δηλαδή, οι λογαριασμοί των εσόδων, των εξόδων, των έκτακτων κερδών και ζημιών. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι στο τέλος της χρήσης κλείνουν (είναι εξισωμένοι). Η απόδοση του όρου αποτελεσματικοί λογαριασμοί, συνδέεται με την ιδιότητα των συγκεκριμένων στοιχείων να προσδιορίζουν τα αποτελέσματα εκμετάλλευσης και χρήσης.
Απλοί και περιληπτικοί λογαριασμοί Πρωτοβάθμιοι και αναλυτικοί λογαριασμοί Με βάση το επίπεδο ανάλυσης διακρίνονται σε: Γενικοί - Πρωτοβάθμιοι Λογαριασμοί είναι αυτοί οι λογαριασμοί οι οποίοι βρίσκονται στην πιο συγκεντρωτική βαθμίδα της ανάλυσης των λογαριασμών και συνεπώς, μπορούν να αναλυθούν σε εξειδικευμένους λογαριασμούς. Δηλαδή, να αναλυθούν περαιτέρω σε δευτεροβάθμιους, τριτοβάθμιους, τεταρτοβάθμιους και λοιπούς λογαριασμούς π.χ. Εμπορεύματα. Ειδικοί - Αναλυτικοί Λογαριασμοί είναι οι λογαριασμοί στους οποίους αναλύονται οι Γενικοί Πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί, δηλαδή, οι δευτεροβάθμιοι, τριτοβάθμιοι και λοιποί λογαριασμοί π.χ. Αγορές εμπορευμάτων, επιστροφές εμπορευμάτων.
Υπόδειγμα διάσπασης του πρωτοβάθμιου λογαριασμού «Εμπορεύματα» 20 Εμπορεύματα 20.01 Εμπορεύματα έναρξης 20.01.ΧΧ1 Εμπορεύματα έναρξης - Είδος Α 20.01.ΧΧ2 Εμπορεύματα έναρξης - Είδος Β 20.01.ΧΧ3 Εμπορεύματα έναρξης - Είδος Γ 20.02 Αγορές εμπορευμάτων χρήσης 20.02.ΧΧ1 Αγορές εμπορευμάτων χρήσης - Είδος Α 20.02.ΧΧ2 Αγορές εμπορευμάτων χρήσης - Είδος Β 20.02.ΧΧ3 Αγορές εμπορευμάτων χρήσης - Είδος Γ 20.03 Εκπτώσεις αγορών εμπορευμάτων 20.03.ΧΧ1 Εκπτώσεις αγορών εμπορευμάτων - Είδος Α 20.03.ΧΧ2 Εκπτώσεις αγορών εμπορευμάτων - Είδος Β 20.03.ΧΧ3 Εκπτώσεις αγορών εμπορευμάτων - Είδος Γ 20.04 Επιστροφές αγορών εμπορευμάτων 20.04.ΧΧ0 Επιστροφές αγορών εμπορευμάτων - Είδος Α 20.04.ΧΧ1 Επιστροφές αγορών εμπορευμάτων - Είδος Β 20.04.ΧΧ2 Επιστροφές αγορών εμπορευμάτων - Είδος Γ 20.05 Απομείωση εμπορευμάτων 20.05.ΧΧ0 Απομείωση εμπορευμάτων - Είδος Α 20.05.ΧΧ1 Απομείωση εμπορευμάτων - Είδος Β 20.05.ΧΧ2 Απομείωση εμπορευμάτων - Είδος Γ 20.06 Εμπορεύματα λήξης 20.06.ΧΧ0 Εμπορεύματα λήξης - Είδος Α 20.06.ΧΧ1 Εμπορεύματα λήξης - Είδος Β 20.06.ΧΧ2 Εμπορεύματα λήξης - Είδος Γ
Σχέδιο λογαριασμών (Ν. 4308/2014) Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ Ε.Λ.Π. Λ Ο Γ Α Ρ Ι Α Σ Μ Ο Ι Ι Σ Ο Λ Ο Γ Ι Σ Μ Ο Υ Λ Ο Γ Α Ρ Ι Α Σ Μ Ο Ι Α Π Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α Τ Ω Ν Λ Ο Γ Α Ρ Ι Α Σ Μ Ο Ι Ε Ν Ε Ρ Γ Η Τ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Α Ρ Ι Α Σ Μ Ο Ι Π Α Θ Η Τ Ι Κ Ο Υ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟ- ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΞΟΔΑ ΚΑΙ ΖΗΜΙΕΣ ΕΣΟΔΑ ΚΑΙ ΚΕΡΔΗ ΙΔΙΟΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΟΜΑΔΑ 1 ΟΜΑΔΑ 2 ΟΜΑΔΑ 3 ΟΜΑΔΑ 4 ΟΜΑΔΑ 5 ΟΜΑΔΑ 6 ΟΜΑΔΑ 7 ΟΜΑΔΑ 8 10. Γη 20. Εμπορεύματα 30. Πελάτες 40. Κεφάλαιο 50. Προμηθευτές 60. Παροχές σε εργαζόμενους 70. Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών 80. Εξοδα σε ιδιοπαραγωγή 11. Διαμορφώσεις γης υποκείμενες σε απόσβεση 21. Προϊόντα 31. Αξιόγραφα εμπορικών απαιτήσεων 41. Υπέρ το άρτιο 51. Αξιόγραφα εμπορικών υποχρεώσεων 61. Ζημιές επιμέτρησης περιουσιακών στοιχείων 71. Λοιπά συνήθη έσοδα 81. Δοσοληπτικοί λογαριασμοί υποκαταστημάτων αυτοτελούς παρακολούθησης 12. Κτήρια - τεχνικά έργα 22. Βιολογικά περιουσιακά στοιχεία 32. Χορηγηθέντα δάνεια 42. Καταθέσεις ιδιοκτητών 52. Τραπεζικά δάνεια 62. Χρεωστικές συναλλαγματικές διαφορές 72. Πιστωτικοί τόκοι και συναφή έσοδα 82 Αποτέλεσμα (κέρδη ή ζημίες) περιόδου 13 Μηχανολογικός εξοπλισμός 23. Παραγωγή σε Εξέλιξη 33. Λοιπές απαιτήσεις 43 Ίδιοι τίτλοι 53. Λοιπές υποχρεώσεις 63. Ζημιές από διάθεση-απόσυρση μη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων 73. Πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές 14. Μεταφορικά μέσα 24. Πρώτες Ύλες και Υλικά 34. Επενδύσεις 44. Διαφορές εύλογης αξίας 54. Υποχρεώσεις από Φόρους και Τέλη 64. Διάφορα λειτουργικά έξοδα 74. Έσοδα συμμετοχών 15. Λοιπός εξοπλισμός 25. Υλικά συσκευασίας 35. Χρηματοοικονομικά στοιχεία για αντιστάθμιση 45. Συναλλαγματικές διαφορές 55. Υποχρεώσεις σε ασφαλιστικούς οργανισμούς 65. Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα 75. Κέρδη από διάθεση μη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων 16. Επενδύσεις σε ακίνητα 26. Ανταλλακτικά Πάγιων 36Συμμετοχές 46. Αποθεματικά νόμων 56. Δουλευμένα έξοδα και έσοδα επομένων χρήσεων 66. Αποσβέσεις 76. Κέρδη από αναστροφή προβλέψεων και απομειώσεων 17. Πάγια βιολογικά περιουσιακά στοιχεία 27. Λοιπά αποθέματα 37.Προπληρωμένα έξοδα και δουλευμένα έσοδα περιόδου 47. Αφορολόγητα αποθεματικά 57. Προβλέψεις 67. Ασυνήθη έξοδα, ζημιές και πρόστιμα 77. Κέρδη από επιμέτρηση στην εύλογη αξία 18. Άυλα 38. Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 48. Αποθεματικά καταστατικού και λοιπά αποθεματικά 58. Κρατικές επιχορηγήσεις 68. Προβλέψεις (εκτός από προβλέψεις για το προσωπικό) 78. Φόρος εισοδήματος έσοδο 39. Αναβαλλόμενοι φόροι ενεργητικού 49. Αποτελέσματα εις νέο) 59. Αναβαλλόμενοι φόροι παθητικού 69. Φόρος εισοδήματος 79. Ασυνήθη έσοδα και κέρδη