Φεβρουάριος 2005 ΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΙΚΤΗ ΚΟ-Ε-3: ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης καταγράφει τη σύνθεση της απασχόλησης ανά Περιφέρεια στη Ζώνη IV και ειδικότερα την ποσοστιαία κατανομή της κατά τομέα παραγωγής (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής) καθώς και σε τρεις κλάδους, κατασκευές, μεταφορές και εμπόριο. Η σύνθεση της απασχόλησης αποτελεί βασικό διαρθρωτικό χαρακτηριστικό της περιφερειακής οικονομίας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Το 2003, στο σύνολο της Ζώνης IV, ο τριτογενής τομέας αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% των απασχολουμένων. Ακολουθούν ο πρωτογενής τομέας (24%) και ο δευτερογενής με 23%. Η Ζώνη IV διαφοροποιείται ελαφρώς από το σύνολο της Χώρας. Στον πρωτογενή τομέα το ποσοστό των απασχολουμένων είναι αρκετά μεγαλύτερο από το αντίστοιχο σε επίπεδο Χώρας και στον τριτογενή αρκετά μικρότερο. Στο δευτερογενή τομέα η Ζώνη IV ακολουθεί την εθνική κατανομή. Την πενταετία 1999-2003, το ποσοστό απασχολουμένων στον πρωτογενή και τον δευτερογενή τομέα μειώθηκε ταχύτερα από ότι στο σύνολο της Χώρας, ενώ η αύξηση στον τριτογενή τομέα υπολείπεται της αντίστοιχης εθνικής κατά μία περίπου μονάδα. Σε διαπεριφερειακό επίπεδο παρατηρούνται διαφοροποιήσεις: Το ποσοστό των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη είναι διπλάσιο από το αντίστοιχο εθνικό και το μεγαλύτερο της Ζώνης IV, ενώ στην Κεντρική Μακεδονία είναι το μικρότερο, παραμένει όμως μεγαλύτερο από το ποσοστό της Χώρας. Ταυτόχρονα, για τις ίδιες Περιφέρειες, η μείωση του πρωτογενούς είναι πολλαπλάσια του μέσου Χώρας αλλά και της Ζώνης IV. Αντίθετα, οι Περιφέρειες Θεσσαλίας και Ηπείρου παρουσιάζουν αύξηση του ποσοστού των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα. Στο δευτερογενή τομέα, το μεγαλύτερο ποσοστό εμφανίζεται στην Περιφέρεια υτικής Μακεδονίας και το μικρότερο στη Θεσσαλία, ενώ η μεγαλύτερη αύξηση στην πενταετία 1999-2003 παρουσιάστηκε στη υτική Μακεδονία (9,9%). Τέλος, στον τριτογενή τομέα απασχολείται πάνω από το 50% των της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ηπείρου, με την τελευταία να καταγράφει και τη μεγαλύτερη αύξηση. Αντίθετα, η υτική Μακεδονία εμφανίζεται ως η μοναδική Περιφέρεια στη Χώρα, στην οποία μειώθηκε το ποσοστό των απασχολουμένων στον τριτογενή τομέα την πενταετία 1999-2003. Σε ό,τι αφορά τους κλάδους κατασκευές, εμπόριο και μεταφορές, τα ποσοστά απασχόλησης είναι χαμηλότερα στη Ζώνη IV σε σύγκριση με τα αντίστοιχα της Χώρας. Μικρή μείωση παρουσιάζει η απασχόληση στις κατασκευές και μικρή αύξηση στο εμπόριο και στις μεταφορές.
NUTS Περιφέρεια- Νομός ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 1/2, 1999-2003 Συνολική απασχόληση Πρωτογενής τομέας ευτερογενής τομέας Τριτογενής τομέας Σύνολο ποσοστό 2003 2003 2003 2003 2003 2003 2003 gr Ελλάδα 4.042 664 16,4% 899 22,2% 2.480 61,3% ZIV Ζώνη IV 1.340 322 24,0% 309 23,0% 710 52,9% gr11 Ανατολική Μακεδονία, Θράκη 207 72 34,6% 41 19,6% 95 45,8% gr12 Κεντρική Μακεδονία 662 119 17,9% 164 24,8% 380 57,3% gr13 υτική Μακεδονία 92 20 21,7% 31 33,9% 41 44,4% gr14 Θεσσαλία 263 85 32,4% 47 18,0% 131 49,6% gr21 Ήπειρος 116 27 22,9% 26 22,2% 64 54,9% gr22 Ιόνια Νησιά 74 14 19,2% 10 12,8% 50 67,8% gr23 υτική Ελλάδα 240 73 30,5% 42 17,4% 125 52,0% gr24 Στερεά Ελλάδα 202 48 24,0% 56 27,5% 98 48,5% gr25 Πελοπόννησος 239 89 37,3% 38 15,9% 112 46,8% gr31 Αττική 1.532 16 1,0% 373 24,3% 1.143 74,6% gr41 Βόρειο Αιγαίο 65 12 17,7% 12 18,2% 42 64,2% gr42 Νότιο Αιγαίο 112 10 8,9% 25 21,9% 78 69,1% gr43 Κρήτη 238 79 33,3% 36 15,3% 122 51,5% Πηγή εδομένωνων: EUROSTAT Database, 2005 2
NUTS ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 2/2, 1999-2003 Κατασκευές Εμπορικές δραστηριότητες* και Μεταφορές** Νομός- Περιφέρεια 2003 2003 2003 2003 gr Σύνολο Χώρας 323 8,0% 1.216 30,1% ZIV Ζώνη IV 88 6,6% 343 25,6% gr11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 10 4,9% 44 21,3% gr12 Κεντρική Μακεδονία 36 5,4% 189 28,6% gr13 υτική Μακεδονία 12 12,8% 19 20,4% gr14 Θεσσαλία 17 6,6% 61 23,2% gr21 Ηπειρος 13 11,4% 30 25,9% gr22 Ιονίοι Νήσοι 6 8,3% 32 42,5% gr23 υτική Ελλάδα 20 8,5% 63 26,2% gr24 Στερεά Ελλάδα 20 9,9% 58 28,6% gr25 Πελοπόννησος 17 7,2% 60 25,2% gr31 Αττική 133 8,7% 519 33,9% gr41 Βόρειο Αιγαίο 7 11,0% 24 36,4% gr42 Νότιο Αιγαίο 14 12,1% 48 42,5% gr43 Κρήτη 17 7,2% 71 29,7% Πηγή εδομένωνων:eurostat Database, 2005 * Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχημάτων και ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης ** Μετραφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες 3
ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΟΜΕΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, 1999-2003 NUTS Περιφέρεια-Νομός Συνολική απασχόληση Πρωτογενής τομέας ευτερογενής τομέας Τριτογενής τομέας Κατασκευές Εμπορικές δραστηριότητες* και Μεταφορές** gr Ελλάδα 2,7% -3,5% 0,5% 5,5% 19,3% 4,8% ZIV Ζώνη IV 0,1% -5,7% -3,0% 4,4% -0,5% 1,6% Ανατολική Μακεδονία, gr11 Θράκη -4,4% -14,3% -6,5% 6,4% -16,5% 3,8% gr12 Κεντρική Μακεδονία -2,2% -9,4% -5,6% 2,0% -13,5% 0,1% gr13 υτική Μακεδονία 0,9% -2,0% 9,9% -3,6% 48,1% -9,2% gr14 Θεσσαλία 3,6% 4,5% -7,1% 7,8% 6,7% 0,3% gr21 Ήπειρος 12,0% 5,6% 17,3% 15,8% 21,1% 21,9% gr22 Ιόνια Νησιά 0,8% -29,6% -17,4% 19,7% -4,6% 16,2% gr23 υτική Ελλάδα 5,8% -7,7% 5,0% 16,8% 17,2% 18,0% gr24 Στερεά Ελλάδα 13,5% 6,4% 9,5% 24,5% 28,4% 26,2% gr25 Πελοπόννησος 12,7% 9,0% 11,4% 20,4% 19,4% 17,6% gr31 Αττική 0,2% -14,6% -1,7% 1,1% 31,8% 0,9% gr41 Βόρειο Αιγαίο 14,8% -9,4% 21,4% 26,9% 46,9% 33,0% gr42 Νότιο Αιγαίο 14,0% -2,0% 21,2% 17,8% 36,0% 7,7% gr43 Κρήτη 3,7% 1,3% 17,5% 1,9% 36,5% 2,2% Πηγή εδομένωνων: EUROSTAT Database, 2005 * Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχημάτων και ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης, ** Μετραφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες 4
ΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΙΚΤΗ ΚΟ-Ε-3: ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Φεβρουάριος 2005 Σε περιφερειακό επίπεδο, μεγάλη συγκέντρωση στις κατασκευές παρατηρείται στις Περιφέρειες υτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, οι οποίες εμφάνισαν και πολύ υψηλά ποσοστά αύξησης την πενταετία 1999-2003. Αντίθετα, στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, ο κλάδος αυτός δε χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη βαρύτητα. Στους κλάδους εμπόριο και μεταφορές, για τους οποίους τα διαθέσιμα στοιχεία είναι αθροιστικά, μεγαλύτερη συγκέντρωση παρουσιάζουν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Ηπείρου, ωστόσο χαμηλότερη από το αντίστοιχο ποσοστό της Χώρας. Στην Ήπειρο παρατηρείται μεγάλη αύξηση των απασχολουμένων στο εμπόριο και τις μεταφορές. Τέλος, με τη χρήση ενός συντελεστή συμμετοχής (location quotient) προκύπτει ότι οι Περιφέρειες Κεντρικής και υτικής Μακεδονίας εξειδικεύονται στο δευτερογενή τομέα, ενώ οι υπόλοιπες στον πρωτογενή. ΜΕΤΑ Ε ΟΜΕΝΑ Πηγές Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό του δείκτη προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Eurostat έτους 2005. Για τους κλάδους μεταφορές και εμπόριο, η Eurostat διαθέτει αθροιστικά δεδομένα. Σημειωτέον ότι τα δεδομένα της απασχόλησης καταγράφονται μόνο σε επίπεδο NUTS ΙΙ και για το λόγο αυτό δείκτης δεν υπολογίζεται σε επίπεδο νομού. Μεθοδολογία Η απασχόληση στη Ζώνη IV υπολογίστηκε ως άθροισμα ων πέντε περιφερειών. Η τομεακή εξειδίκευση της κάθε Περιφέρειας προκύπτει από την εφαρμογή του Συντελεστή Συμμετοχής (Location Quotient), ο οποίος συγκρίνει το ποσοστό συμμετοχής κάθε τομέα σε μια Περιφέρεια σε σύγκριση το αντίστοιχο ποσοστό σε εθνικό επίπεδο. 5
ΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΙΚΤΗ Φεβρουάριος 2005 ΚΟ-Ε-3: ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Χάρτης 1: Τομεακή Σύνθεση Απασχόλησης ανά Περιφέρεια της Ζώνης IV, 2003 6
ΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΙΚΤΗ ΚΟ-Ε-3: ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Φεβρουάριος 2005 Χάρτης 2: Απασχόληση σε εμπορικές δραστηριότητες και μεταφορές, 2003 7