Κανονισμός Λειτουργίας Υπηρεσίας Παροχής Συνδρομής και Πληροφόρησης για θέματα Διαφθοράς «ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΤΩΡΑ!» Α. ΠΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ 1. Υπηρεσία Παροχής Συνδρομής και Πληροφόρησης για θέματα Διαφθοράς 1.1. Το Σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με την επωνυμία «ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΛΛΑΣ», ιδρύει την Υπηρεσία Παροχής Συνδρομής και Πληροφόρησης για θέματα Διαφθοράς «ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΤΩΡΑ!» (εφεξής: η Υπηρεσία), με σκοπό την δωρεάν παροχή συνδρομής και πληροφόρησης σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που καταγγέλλουν περιστατικά διαφθοράς. 1.2. Η λειτουργία της Υπηρεσίας διέπεται από τον παρόντα Κανονισμό, τις αρχές των οργανώσεων «Διεθνής Διαφάνεια» (Transparency International) (http://www.transparency.org/whoweare/accountability/a_statement_of_vision_values_ and_guiding_principles_for_ti/2/ ) και «Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς» (ΔΔ-Ε) και τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας. 1.3. Η Υπηρεσία αποτελεί δομή ιδιωτικού τομέα και δεν υποκαθιστά δημόσιες αρχές ή άλλες δημόσιες λειτουργίες όσον αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ακολουθεί τις καλές πρακτικές που έχουν αποκτηθεί από την εμπειρία της λειτουργίας των αντίστοιχων Κέντρων (Advocacy and Legal Advice Centers), στο πλαίσιο της δράσης των εθνικών παραρτημάτων της οργάνωσης «Διεθνής Διαφάνεια». 2. Παρεχόμενη συνδρομή και πληροφόρηση 2.1. Η Υπηρεσία δέχεται αιτήματα για παροχή συνδρομής και πληροφόρησης από φυσικά και νομικά πρόσωπα που καταγγέλλουν περιστατικά διαφθοράς, δηλαδή πράξεις που παραβιάζουν την ισχύουσα νομοθεσία, όσον αφορά την εξουσία ή την ισχύ που έχει ανατεθεί σε φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. 2.2. Η συνδρομή και πληροφόρηση που παρέχει η Υπηρεσία συνίσταται στις εξής ενέργειες: i. καταγραφή του καταγγελλόμενου περιστατικού, κατόπιν επικοινωνίας των ενδιαφερομένων με την Υπηρεσία, ii. ενημέρωση των ενδιαφερόμενων για τις δυνατότητες αποτελεσματικής αντιμετώπισης του περιστατικού και πληροφόρηση για τους φορείς στους οποίους μπορούν να απευθυνθούν, iii. επικοινωνία και παρακολούθηση της εξέλιξης, για την αντιμετώπιση του περιστατικού, 1
iv. διοργάνωση δράσεων και εκδηλώσεων για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις δυνατότητες καταπολέμησης της διαφθοράς. 2.3. Η συνδρομή και πληροφόρηση που παρέχει η Υπηρεσία δεν περιλαμβάνει: i. τη διερεύνηση της βασιμότητας των καταγγελλομένων, ii. τη δικαστική ή εξωδικαστική εκπροσώπηση των καταγγελλόντων ενώπιον δικαστικών ή άλλων δημόσιων αρχών ή φορέων του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα, iii. την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών προς τους καταγγέλλοντες (όπως λ.χ. η παροχή νομικών συμβουλών ή γνωμοδοτήσεων), iv. την οικονομική υποστήριξη των καταγγελλόντων, v. τη διαμεσολάβηση σε υποθέσεις ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου. 3. Υποβολή αιτήματος συνδρομής και πληροφόρησης Φυσικά και νομικά πρόσωπα που θεωρούν ότι θίγονται από περιστατικά διαφθοράς επικοινωνούν με την Υπηρεσία προκειμένου να υποβάλουν σχετικό αίτημα συνδρομής με τους εξής τρόπους: (α) τηλεφωνικά, στην Γραμμή Καταγγελιών ή (β) συμπληρώνοντας το σχετικό Έντυπο Αίτησης Παροχής Συνδρομής και Πληροφόρησης (http://www.transparency.gr/diafaneiatora/wp-content/uploads/2013/08/aitimaparohis-sindromis.pdf) που βρίσκεται αναρτημένο στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας και αποστέλλοντάς το μέσω: Ταχυδρομείου/ στα γραφεία της Οργάνωσης (Θέτιδος 4, 115 28, Αθήνα) Ηλεκτρονικού ταχυδρομείου/ στο: diafaneiatora@transparency.gr Φαξ, στον αριθμό: 210 722 4947 (γ) με φυσική υποβολή στο γραφείο της Υπηρεσίας, κατόπιν προγραμματισμού συνάντησης. 4. Μορφή παροχής συνδρομής και πληροφόρησης 4.1. Η παροχή συνδρομής και πληροφόρησης πραγματοποιείται: (α) τηλεφωνικώς, σε περίπτωση που το αίτημα επιδέχεται άμεση διεκπεραίωση, (β) γραπτώς, με ηλεκτρονικό ή φυσικό έγγραφο που αποστέλλεται στη διεύθυνση του ενδιαφερόμενου που έχει κοινοποιηθεί, (γ) στο πλαίσιο συνάντησης με τους ενδιαφερόμενους, για ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις, κατόπιν απόφασης της Συντονίστριας της Υπηρεσίας. 4.2. Σε περίπτωση που το αίτημα δεν εμπίπτει στο πεδίο των δραστηριοτήτων της Υπηρεσίας, όπως αυτές αναφέρονται στον αρ. 2 του παρόντος, οι ενδιαφερόμενοι ενημερώνονται σχετικά. 4.3. Σε υποθέσεις που κατ' απόλυτη διακριτική ευχέρεια της Υπηρεσίας κρίνονται ως μείζονος ενδιαφέροντος και σοβαρότητας περιπτώσεις, η Υπηρεσία επικοινωνεί με τις καταγγελλόμενες πλευρές, αναζητώντας περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τα καταγγελλόμενα περιστατικά. 2
Β. ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ 1. Η γενική λειτουργία της Υπηρεσίας καθορίζεται από τη Συντονίστρια. 2. Ο επικοινωνιακός σχεδιασμός της Υπηρεσίας καθορίζεται και υλοποιείται από την Υπεύθυνη Επικοινωνίας, σε συνεργασία με τη Συντονίστρια. 3. Η νομική υποδομή της Υπηρεσίας αναπτύσσεται από τον Νομικό Σύμβουλο, σε συνεργασία με τη Συντονίστρια. 4. Έτερα πρόσωπα που απασχολούνται στην Υπηρεσία, είτε στο πλαίσιο σχέσης εργασίας ή έργου είτε στο πλαίσιο προγράμματος εθελοντικής δράσης, ακολουθούν τις οδηγίες της Συντονίστριας. 5. Κάθε εθελοντικά απασχολούμενος στην Υπηρεσία δεσμεύεται από τους όρους του παρόντος Κανονισμού κι επιπλέον από όρους υπεύθυνης δήλωσης αυτοδέσμευσης που έχει υπογράψει πριν την παροχή των υπηρεσιών του. Γ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ 1. Συλλογή και διατήρηση δεδομένων 1.1. Η παροχή συνδρομής και πληροφόρησης προϋποθέτει τη συλλογή πληροφοριών, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται τα ατομικά στοιχεία του αιτούντος, τα οποία καταχωρούνται σε βάση δεδομένων, στο πλαίσιο παρεχόμενης προς τούτο συγκατάθεσης, αφού προηγουμένως ενημερωθεί σχετικά. 1.2. Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος δεν δεχθεί την καταχώριση των στοιχείων του η Υπηρεσία δεν προβαίνει σε περαιτέρω ενέργειες όσον αφορά το αίτημα του ενδιαφερομένου, εκτός εάν κρίνει ότι υφίσταται πεδίο συνδρομής και παροχής πληροφοριών. 1.3. Ως προς την συλλογή και επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, υπεύθυνος επεξεργασίας ορίζεται το σωματείο «Διεθνής Διαφάνεια - Ελλάς». Πιο αναλυτικά, οι ενδιαφερόμενοι ενημερώνονται για τους όρους της συλλογής κι επεξεργασίας των στοιχείων τους με βάση το έγγραφο «Ενημέρωση των υποκειμένων των δεδομένων κατά το άρθρο 11 Ν.2472/1997» και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του Έντυπου Αίτησης Παροχής Συνδρομής και Πληροφόρησης. 2. Ελαχιστοποίηση συγκέντρωσης πληροφοριών 2.1. Οι πληροφορίες που παρέχουν οι ενδιαφερόμενοι περιορίζονται αποκλειστικά και μόνο στη συμπλήρωση του Έντυπου Αίτησης Παροχής Συνδρομής και Πληροφόρησης. 2.2. Πρόσθετο υλικό (έγγραφα, φωτογραφίες, ψηφιακά αρχεία, κτλ.) δεν γίνεται δεκτό από την Υπηρεσία, ενώ σε περίπτωση υποβολής του επιστρέφεται άμεσα στον ενδιαφερόμενο ή, εάν έχει αποσταλεί σε ψηφιακή μορφή, καταστρέφεται και δεν αποθηκεύεται στη βάση δεδομένων της Υπηρεσίας. Κατ εξαίρεση, εάν η Υπηρεσία κρίνει ότι χρειάζεται πρόσθετο υλικό μπορεί να υποβάλλει σχετικό αίτημα στους ενδιαφερόμενους. 3
3. Αποκλεισμός καταχώρισης στοιχείων καταγγελλόμενων φυσικών προσώπων Οι ενδιαφερόμενοι δεν επιτρέπεται να αναφέρουν φυσικά πρόσωπα στα οποία αποδίδεται αξιόποινη πράξη. Η Υπηρεσία δεν καταχωρεί ατομικά στοιχεία καταγγελλόμενων φυσικών προσώπων. 4. Εμπιστευτικότητα και απόρρητο 4.1. Το σύνολο των στοιχείων που χορηγείται στην Υπηρεσία, κατά την επικοινωνία ενδιαφερόμενου με αυτό, διέπονται από εμπιστευτικότητα, δηλαδή απαγόρευση κοινοποίησης σε τρίτους. Πρόσβαση στα στοιχεία αυτά έχει μόνο η Συντονίστρια, ο Νομικός Σύμβουλος, η Υπεύθυνη Επικοινωνίας και το ειδικά εντεταλμένο στέλεχος της Υπηρεσίας που έχει πραγματοποιήσει την επικοινωνία με τον ενδιαφερόμενο. Ο Νομικός Σύμβουλος, η Συντονίστρια και η Υπεύθυνη Επικοινωνίας της Υπηρεσίας θα ενημερώνουν ανά 3μηνο το Διοικητικό Συμβούλιο της Οργάνωσης για το πλήθος και την εξέλιξη των υποβληθεισών καταγγελιών, χωρίς την χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν στους καταγγέλλοντες. 4.2. Το σύνολο της επικοινωνίας της Υπηρεσίας με τον ενδιαφερόμενο διεξάγεται από ένα στέλεχος, προκειμένου να διασφαλίζεται η εμπιστευτικότητα, εκτός εάν ο ενδιαφερόμενος ζητήσει επικοινωνία με έτερο στέλεχος της Υπηρεσίας ή εκτός εάν λόγοι ανωτέρας βίας επιβάλλουν τη μεταβολή του χειριστή. 4.3. Τα στοιχεία που τηρούνται για κάθε υπόθεση δεν διαβιβάζονται σε τρίτους και καλύπτονται από απόρρητο. Μόνο ο ενδιαφερόμενος μπορεί να έχει πρόσβαση στα στοιχεία που τον αφορούν, εφόσον υποβάλλει σχετικό αίτημα σύμφωνα με το άρθρο 12 του Ν.2472/1997, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. 4.4. Διαβίβαση στοιχείων σε δημόσιες αρχές επιτρέπεται μόνο ύστερα από την κίνηση της προβλεπόμενης διαδικασίας, όπως για παράδειγμα σε πλαίσιο διεξαγωγής έρευνας, σύμφωνα με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ή σύμφωνα με άλλη νομοθετικά προβλεπόμενη διάταξη αρμόδιου πολιτειακού οργάνου. 5. Χρήση στοιχείων για λόγους επικοινωνιακού σχεδιασμού Χρήση ατομικών στοιχείων από υπόθεση στο πλαίσιο του επικοινωνιακού σχεδιασμού της Υπηρεσίας επιτρέπεται μόνο μετά από προηγούμενη συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου. Κατ' εξαίρεση, σε υποθέσεις θετικής εν μέρει ή εν όλω έκβασης, η Υπηρεσία έχει την ευχέρεια να δημοσιοποιεί γενικά στοιχεία, χωρίς χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και χωρίς την συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου, με πλήρη προστασία των στοιχείων που εξατομικεύουν εμπλεκόμενα πρόσωπα. 6. Ανωνυμοποιημένα στοιχεία για σκοπούς έρευνας και διατύπωσης προτάσεων 6.6. Η χρήση ανωνυμοποιημένων στατιστικών στοιχείων που εξάγονται από τη βάση δεδομένων είναι ελεύθερη στο πλαίσιο της εκπόνησης ερευνών ή της εξαγωγής συμπερασμάτων για την διατύπωση προτάσεων σχετικά με συστημικές μεταβολές για την καταπολέμηση της διαφθοράς. 4
8. Επιφύλαξη λήψης μέτρων Η «ΔΔ-Ε» επιφυλάσσεται παντός νομίμου δικαιώματός της για την περίπτωση αθέμιτης διάθεσης στοιχείων ή παράνομης πρόσβασης στο αρχείο και χρήσης των δεδομένων που τηρούνται σε αυτό, έναντι παντός τρίτου, στελέχους της Υπηρεσίας ή με οποιονδήποτε τρόπο παρέχοντος την συμβολή του σε αυτό. Δ. ΕΥΘΥΝΗ 1. Ακρίβεια και πληρότητα πληροφοριών 1.1. Η Υπηρεσία παρέχει ακριβείς γενικές πληροφορίες για τη θεσμική δυνατότητα αντιμετώπισης περιστατικών διαφθοράς. 1.2. Η Υπηρεσία επιδιώκει την παροχή όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένης και αντικειμενικής πληροφόρησης. Σε αυτήν δεν περιλαμβάνονται πιθανολογήσεις για την ευδοκίμηση της εκάστοτε υπόθεσης ή εκτίμηση επιπτώσεων από τη διεκδίκηση της δικαίωσης του θύματος ή αξιολογήσεις για την αποτελεσματικότητα των τυχόν αρμόδιων οργάνων ή δημόσιων αρχών ή φορέων του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα. 1.3. Η πληρότητα της πληροφόρησης που παρέχει η Υπηρεσία περιορίζεται στην γνωστοποίηση της ύπαρξης συγκεκριμένων φορέων στους οποίους μπορεί να προσφύγει ο ενδιαφερόμενος, ανάλογα με την υπόθεσή του και, εφόσον πρόκειται για δημόσιους φορείς, πληροφόρηση σχετικά με τη διεύθυνση και τις ώρες λειτουργίας κάθε υπηρεσίας. 1.4. Η Υπηρεσία δεν παρέχει πληροφορίες ή στοιχεία ελεύθερων επαγγελματιών, ούτε προτείνει σε ενδιαφερόμενους την επικοινωνία με συγκεκριμένα φυσικά πρόσωπα (λ.χ. δικηγόρους, διαμεσολαβητές, ερευνητές, δημοσιογράφους). 2. Περιορισμός της ευθύνης 1.1. Η «ΔΔ Ε», η Υπηρεσία και τα πρόσωπα που απασχολούνται ή με οποιονδήποτε τρόπο προσφέρουν υπηρεσίες στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού ουδεμία ευθύνη φέρουν για την εξέλιξη της κάθε καταγγελλόμενης υπόθεσης. 1.2. Η δράση της Υπηρεσίας είναι αμιγώς ενημερωτική και πληροφοριακή, όχι όμως συμβουλευτική, γνωμοδοτική ή διαμεσολαβητική και δεν υποκαθιστά την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών, ούτε την ενάσκηση αρμοδιοτήτων δημόσιων οργάνων. 1.3. Ανάμεσα στους ενδιαφερόμενους και την Υπηρεσία δεν συνάπτεται σύμβαση εντολής, εκπροσώπησης ή άλλη έννομη σχέση, έμμισθη ή άμισθη. 1.4. Η Υπηρεσία δεν έχει υποχρέωση να παράσχει συνδρομή ή πληροφόρηση σε περιπτώσεις που, κατά την απόλυτα ελεύθερη εκτίμησή της, κρίνει ότι ένα αίτημα είναι εμφανώς παράλογο, επαναλαμβάνεται καταχρηστικά ή αφορά ανυπόστατο ζήτημα. Ε. ΙΣΧΥΣ 5
1. Ο παρών Κανονισμός δεσμεύει τη «ΔΔ-Ε», την Υπηρεσία, καθέναν που παρέχει την συνδρομή του στη λειτουργία του και καθέναν που υποβάλλει αίτημα παροχής συνδρομής και πληροφόρησης, ως αναπόσπαστο μέρος της σχετικής Αίτησης. 2. Ο Κανονισμός μπορεί να τροποποιείται με πράξη του Διοικητικού Συμβουλίου της «ΔΔ- Ε». 3. Για οποιαδήποτε ένδικη διαφορά προκύψει από τη λειτουργία της Υπηρεσίας, αρμόδια είναι τα Δικαστήρια της Αθήνας και εφαρμοστέο το Ελληνικό δίκαιο. Aθήνα, 17 Ιουλίου 2013 6