ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Έγγραφο συνόδου 13.5.2015 B8-0450/2015 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία της ερώτησης µε αίτηµα προφορικής απάντησης B8-0117/2015 σύµφωνα µε το άρθρο 128 παράγραφος 5 του Κανονισµού σχετικά µε την επείγουσα κατάσταση λόγω του βακτηρίου Xylella (2015/2652(RSP)) Rosa D Amato εξ ονόµατος της Οµάδας EFDD Eleonora Forenza, Marisa Matias, Curzio Maltese, Kateřina Konečná, Lidia Senra Rodríguez, Ángela Vallina, Paloma López Bermejo, Νεοκλής Συλικιώτης, Τάκης Χατζηγεωργίου, Jean-Luc Mélenchon, Εµµανουήλ Γλέζος, Κωνσταντίνα Κούνεβα, ηµήτριος Παπαδηµούλης, Miguel Viegas, João Ferreira, Inês Cristina Zuber εξ ονόµατος της Οµάδας GUE/NGL RE\1061489.doc PE555.228v01-00 Ενωµένη στην πολυµορφία
B8-0450/2015 Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε την επείγουσα κατάσταση λόγω του βακτηρίου Xylella (2015/2652(RSP)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την εκτελεστική απόφαση της Επιτροπής του 2015 σχετικά µε τα µέτρα πρόληψης της εισαγωγής και της εξάπλωσης στην Ένωση του βακτηρίου Xylella fastidiosa, έχοντας υπόψη την οδηγία 2002/89/ΕΚ του Συµβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2000/29/ΕΚ περί µέτρων κατά της εισαγωγής στην Κοινότητα οργανισµών επιβλαβών για τα φυτά ή τα φυτικά προϊόντα και κατά της εξάπλωσής τους στο εσωτερικό της Κοινότητας 1, έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/29/ΕΚ του Συµβουλίου περί µέτρων κατά της εισαγωγής στην Κοινότητα οργανισµών επιβλαβών για τα φυτά ή τα φυτικά προϊόντα και κατά της εξάπλωσής τους στο εσωτερικό της Κοινότητας 2, έχοντας υπόψη τα διαγνωστικά πρωτόκολλα για τους ρυθµιζόµενους επιβλαβείς οργανισµούς, της Ευρωπαϊκής και Μεσογειακής Οργάνωσης για την Προστασία των Φυτών (EPPO), έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραµµές κατά της εξάπλωσης στο εσωτερικό της Κοινότητας του βακτηρίου Xylella fastidiosa, του υποείδους pauca, στέλεχος που προκαλεί την ταχεία καταστροφή των ελαιόδεντρων, οι οποίες δηµοσιεύτηκαν το 2014, έχοντας υπόψη το Σχέδιο για την επείγουσα κατάσταση λόγω του βακτηρίου Xylella του Επιτρόπου Silletti, το οποίο δηµοσιεύτηκε στις 16 Μαρτίου 2015, έχοντας υπόψη την εκτελεστική απόφαση αριθ. 10 της περιφέρειας της Apulia για τα µέτρα που πρέπει να ληφθούν για την εξάλειψη του βακτηρίου X. fastidiosa, συµπεριλαµβανοµένης της εκτεταµένης χρήσης φυτοφαρµάκων σε µεγάλη κλίµακα και µιας λίστας φυτοφαρµάκων που πρέπει να χρησιµοποιηθούν, έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/128/ΕΚ η οποία καθορίζει ένα πλαίσιο κοινοτικής δράσης µε σκοπό την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των φυτοφαρµάκων 3, έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά µε την επείγουσα κατάσταση λόγω του βακτηρίου Xylella (O-000038 B8-0117/2015), έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισµού του, 1 EE L 355, 30.12.2002, σ. 45. 2 ΕΕ L 169, 10.7.2000, σ. 1. 3 ΕΕ L 309, 24.11.2009, σ. 71. PE555.228v01-00 2/6 RE\1061489.doc
A. λαµβάνοντας υπόψη ότι, σύµφωνα µε το άρθρο 5 της προαναφερθείσας εκτελεστικής απόφασης, η φύτευση φυτών ξενιστών στις προσβεβληµένες περιοχές θα απαγορευτεί B. λαµβάνοντας υπόψη ότι, σύµφωνα µε το άρθρο 6 της προαναφερθείσας εκτελεστικής απόφασης, στην οριοθετηµένη περιοχή, συµπεριλαµβανοµένης της προσβεβληµένης περιοχής και της ζώνης ασφαλείας, «εντός µιας ακτίνας 100 µέτρων γύρω από τα φυτά που υποβλήθηκαν σε εργαστηριακές εξετάσεις και αποδείχτηκαν µολυσµένα από τον συγκεκριµένο οργανισµό», ζητείται από τα ενδιαφερόµενα κράτη µέλη να «εκριζώσουν αµέσως: α) τα φυτά ξενιστές, ανεξάρτητα από την κατάσταση της υγείας τους, β) τα φυτά που διαπιστώθηκε ότι έχουν µολυνθεί από τον συγκεκριµένο οργανισµό, γ) τα φυτά που παρουσιάζουν συµπτώµατα πιθανής µόλυνσης από αυτόν τον οργανισµό ή για τα οποία υπάρχει υποψία ότι έχουν µολυνθεί από αυτόν τον οργανισµό» Γ. λαµβάνοντας υπόψη ότι σε πολλά σηµεία της εκτελεστικής απόφασης υπάρχουν αναφορές σε υποχρεωτικές φυτοϋγειονοµικές επεξεργασίες, επίσης πριν την εκρίζωση των φυτών. λαµβάνοντας υπόψη ότι σε πρόσφατη επιστηµονική γνωµοδότηση σχετικά µε την αξιολόγηση κινδύνου λόγω του βακτηρίου X. fastidiosa, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίµων (EFSA) δήλωσε ότι υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που καθιστούν την εκρίζωση µη πρακτική λαµβάνοντας υπόψη ότι η EFSA αναφέρει, ιδίως, ότι «δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η εκρίζωση συνιστά αποτελεσµατική λύση από τη στιγµή που η ασθένεια έχει εγκατασταθεί σε µια περιοχή» και ότι «εποµένως, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην πρόληψη της εισαγωγής», προσθέτοντας σχετικά µε τις στρατηγικές περιορισµού, οι οποίες «δεν είναι εφικτές από τη στιγµή που η ασθένεια έχει εξαπλωθεί», ότι η αποτελεσµατικότητά τους «κυµαίνεται από αµελητέα έως µέτρια» E. λαµβάνοντας υπόψη ότι σε πρόσφατη επιστηµονική γνωµοδότηση σχετικά µε την αξιολόγηση κινδύνου λόγω του βακτηρίου X. fastidiosa, η EFSA 1 δήλωσε ότι «η εντατική χρήση εντοµοκτόνων για τον περιορισµό της µετάδοσης της ασθένειας και τον έλεγχο του εντόµου-φορέα µπορεί να έχει άµεσες και έµµεσες συνέπειες για το περιβάλλον τροποποιώντας ολόκληρα τροφικά δίκτυα µε αλυσιδωτές επιπτώσεις και, συνεπώς, επηρεάζοντας διάφορα τροφικά επίπεδα για παράδειγµα, η άµεση συνέπεια της χρήσης φυτοφαρµάκων για την επικονίαση αποτελεί πηγή ιδιαίτερης ανησυχίας (EFSA, 2013) επιπλέον, οι µεγάλης κλίµακας επεµβάσεις µε εντοµοκτόνα θέτουν επίσης κινδύνους για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων» ΣΤ. λαµβάνοντας υπόψη ότι το γεωργικό πρότυπο της ΕΕ βασίζεται ολοένα και περισσότερο σε µη υγιή γεωργικά συστήµατα, τα οποία δεν είναι ανθεκτικά, αποδίδουν πολύ µικρή σηµασία στη βιοποικιλότητα και την αµειψισπορά στην περίπτωση των µη µόνιµων µονοκαλλιεργειών, παρουσιάζουν έλλειψη ωφέλιµων οργανισµών και γενική µείωση της βιοποικιλότητας, παράγοντες που καθιστούν σχετικά εύκολη την εδραίωση 1 EFSA Journal 2015 13(1):3989 RE\1061489.doc 3/6 PE555.228v01-00
ξενικών φυτών και ζώων Ζ. λαµβάνοντας υπόψη ότι η αντοχή στα φυτοφάρµακα που χρησιµοποιούνται ως εντοµοκτόνα επιταχύνεται από την υπέρµετρη και ανεξέλεγκτη χρήση αυτών των προϊόντων, η οποία διακυβεύει τα φυτοϋγειονοµικά επιτεύγµατα που έχουν σηµειωθεί H. λαµβάνοντας υπόψη ότι η ακατάλληλη ή αλόγιστη χρήση φυτοφαρµάκων δηµιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την εµφάνιση, την εξάπλωση και τη συνέχεια της ύπαρξης ανθεκτικών βακτηρίων εξαιτίας των αντιµικροβιακών ιδιοτήτων τους, και καθιστά τα αγροοικοσυστήµατα ευπαθή στο επόµενο κύµα εισβολής επιβλαβών οργανισµών Θ. λαµβάνοντας υπόψη ότι η αντοχή στα εντοµοκτόνα αποτελεί φαινόµενο µε σαφώς διασυνοριακές επιπτώσεις, οι οποίες πιθανότατα δεν θα ήταν διαχειρίσιµες µε τους πόρους και τις επιστηµονικές γνώσεις που διαθέτουµε αυτή τη στιγµή, το οποίο δεν µπορεί να αποκλειστεί και µπορεί να παρουσιάσει απρόβλεπτα ιατρικά, κοινωνικά και οικονοµικά εµπόδια Ι. λαµβάνοντας υπόψη ότι η χρήση φυτοφαρµάκων, ακόµα και σε µικρές ποσότητες, απειλεί τη «βιολογική ετικέτα» που διαθέτουν ορισµένοι Ιταλοί και Ευρωπαίοι παραγωγοί ελαιολάδου ΙΑ. ΙΒ. ΙΓ. λαµβάνοντας υπόψη ότι έχουν εκφραστεί έντονες ανησυχίες για την εκρίζωση των δέντρων και τη χρήση φυτοφαρµάκων σε µεγάλη κλίµακα από ιταλικές και ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές οργανώσεις και εµπορικές ενώσεις λαµβάνοντας υπόψη ότι το διεθνές πρότυπο για τα φυτοϋγειονοµικά µέτρα (ISPM) αριθ. 9 του Οργανισµού για τη ιατροφή και τη Γεωργία (FAO) των Ηνωµένων Εθνών, που αναφέρεται στην προαναφερθείσα εκτελεστική οδηγία, δήλωσε ότι «ένα από τα πρώτα µέτρα που πρέπει να ληφθούν είναι η προετοιµασία µιας λίστας που θα περιέχει τις πλέον εφικτές τεχνικές εκρίζωσης το συνολικό κόστος και η αναλογία κόστουςοφέλους για κάθε στρατηγική πρέπει να εκτιµηθούν σε βραχυπρόθεσµη και µακροπρόθεσµη βάση ταυτόχρονα µε τις επιλογές εκρίζωσης, πρέπει να µελετηθεί και η επιλογή µη ανάληψης µέτρων ή υιοθέτησης της προσέγγισης διαχείρισης των επιβλαβών οργανισµών όλες οι εφικτές επιλογές πρέπει να περιγραφούν στους αρµόδιους που θα λάβουν τις αποφάσεις και να τεθούν σε συζήτηση µε αυτούς πρέπει να περιγραφούν στο µεγαλύτερο δυνατό βαθµό τα αναµενόµενα πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα, συµπεριλαµβανοµένης της αναλογίας κόστους-οφέλους πρέπει να προταθούν µία ή περισσότερες επιλογές, αναγνωρίζοντας ότι η τελική απόφαση απαιτεί µελέτη των τεχνικών επιλογών, της αναλογίας κόστους-οφέλους, της διαθεσιµότητας των πόρων, και των πολιτικών και κοινωνικοοικονοµικών παραγόντων» λαµβάνοντας υπόψη ότι, σύµφωνα µε τους Krugner et al., «Evaluation of pathogenity and insect transmission of X. fastidiosa strains to olive plants» (Αξιολόγηση της παθογένειας και της µετάδοσης εντόµων των στελεχών του βακτηρίου X. fastidiosa στα ελαιόδεντρα, California Olive Committee), η ανάλυση RAPD κατέδειξε ότι ο πληθυσµός των βακτηρίων X. fastidiosa που µολύνει τα ελαιόδεντρα ανήκει στην οµάδα γενότυπου A, η οποία είναι γνωστό ότι προκαλεί ταχεία ξήρανση στις αµυγδαλιές αλλά δεν προκαλεί τη νόσο του Pierce στα αµπέλια PE555.228v01-00 4/6 RE\1061489.doc
Ι. ΙΕ. λαµβάνοντας υπόψη ότι ο τοµέας των αγροδιατροφικών προϊόντων στην Puglia αποτελεί έναν από τους σηµαντικότερους κλάδους στην περιφέρεια λαµβάνοντας υπόψη ότι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εκτιµούν ότι 8.000 εργαζόµενοι στον τοµέα καλλιέργειας ελαιόδεντρων κινδυνεύουν να χάσουν τις θέσεις εργασίας τους λαµβάνοντας υπόψη ότι είναι εξαιρετικά σηµαντικό να εξευρεθούν λύσεις που διαφυλάσσουν την ανταγωνιστικότητα και την υπεροχή του ελαιοκοµικού τοµέα στην Puglia, και να στηριχθούν τα επίπεδα απασχόλησης και το εισόδηµα των εργαζοµένων που επηρεάζονται από αυτήν την κατάσταση ΙΣΤ. λαµβάνοντας υπόψη ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα για τη διαχείριση της επείγουσας κατάστασης λόγω του βακτηρίου Xylella, για την οποία έχουν κατασχεθεί έγγραφα και υπολογιστές από το CNR (Εθνικό Συµβούλιο Ερευνών) και το Πανεπιστήµιο «Aldo Moro» λαµβάνοντας υπόψη ότι το Περιφερειακό ιοικητικό ικαστήριο του Lazio έκανε αποδεκτή την καταγγελία που υπέβαλε συνεταιριστική εταιρεία σχετικά µε την εφαρµογή περιφερειακών µέτρων για την αντιµετώπιση της επείγουσας κατάστασης λόγω του βακτηρίου Xylella 1. εκφράζει ανησυχίες σχετικά µε το τρέχον πρόγραµµα εκρίζωσης ευρείας κλίµακας, το οποίο ενέκρινε η Επιτροπή, εξαιτίας των κινδύνων ερηµοποίησης και καταστροφής της γεωργικής κληρονοµιάς, χωρίς σαφή επιστηµονικά στοιχεία για την αποτελεσµατικότητά του όσον αφορά την πρόληψη της εξάπλωσης του παθογόνου καλεί την Επιτροπή να µελετήσει εναλλακτικές λύσεις, οι οποίες θα διαφυλάξουν επίσης τον τοµέα των αγροδιατροφικών προϊόντων και το περιβάλλον στην εν λόγω περιοχή 2. καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει ανάλυση κόστους για τη στρατηγική εκρίζωσης σε βραχυπρόθεσµη και µακροπρόθεσµη βάση 3. καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει την προαναφερθείσα εκτελεστική απόφαση, ιδίως όσον αφορά το άρθρο 6 σε ακτίνα 100 µέτρων γύρω από τα µολυσµένα φυτά, όπου πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην επίβλεψη και την αποµόνωση αντί της εκρίζωσης, καθώς και να αναθεωρήσει το άρθρο 5 ώστε να επιτρέψει τη φύτευση πιθανών φυτών ξενιστών, τα οποία πρέπει να υποβληθούν σε εργαστηριακές δοκιµές για να διασφαλιστεί ότι δεν φέρουν το παθογόνο, αλλά και σε παρακολούθηση (η οποία πρέπει να συµπληρωθεί µε κατάλληλες γεωργικές πρακτικές, όπως η καταπολέµηση των ζιζανίων, το κλάδεµα και η σωστή διαχείριση του εδάφους µε πλήρη σεβασµό στη βιολογική ισορροπία του, καθώς και επαρκείς και βιώσιµες φυτοϋγειονοµικές επεξεργασίες) 4. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει διάφορα µέτρα προς εφαρµογή ανάλογα µε το πεδίο εξάπλωσης του βακτηρίου, τα φυτά που επηρεάζει και το βακτηριακό στέλεχος 5. καλεί την Επιτροπή να περιορίσει τη χρήση φυτοφαρµάκων σε µεγάλη κλίµακα και να εφαρµόσει την οδηγία 2009/128/ΕΚ η οποία καθορίζει ένα πλαίσιο κοινοτικής δράσης µε σκοπό την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των φυτοφαρµάκων 6. καλεί την Επιτροπή να συµπεριλάβει επίσης στην εκτελεστική οδηγία τις επιστηµονικές δηµοσιεύσεις και αναλύσεις που καταδεικνύουν ότι το εν λόγω στέλεχος του βακτηρίου RE\1061489.doc 5/6 PE555.228v01-00
X. fastidiosa δεν προκαλεί τη νόσο του Pierce στα αµπέλια και, συνεπώς, να αποκλείσει το φυτό Vitis από τη λίστα των φυτών που είναι ευάλωτα στα ευρωπαϊκά και µη ευρωπαϊκά αποµονωθέντα στελέχη του βακτηρίου X. fastidiosa (Παράρτηµα 1) 7. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι θα καταστούν διαθέσιµοι επαρκείς οικονοµικοί και ανθρώπινοι πόροι για την εφαρµογή των συναφών στρατηγικών, συµπεριλαµβανοµένης της οικονοµικής υποστήριξης προς τους αγρότες για την εφαρµογή κατάλληλων γεωργικών πρακτικών µε σκοπό την αντιµετώπιση του βακτηρίου X. fastidiosa και των φορέων του, καθώς και να διασφαλίσει επαρκή επανόρθωση για την απώλεια δέντρων, απολαβών και εισοδήµατος σε περίπτωση εκρίζωσης ελαιόδεντρων και άλλων πιθανών ξενιστών 8. καλεί την Επιτροπή και την ιταλική κυβέρνηση να στηρίξουν τα επίπεδα εισοδήµατος και απασχόλησης των εταιρειών µικρού και µεσαίου µεγέθους οι οποίες έχουν επηρεαστεί από τη νόσο που προκάλεσε το βακτήριο Xylella 9. καλεί την Επιτροπή να παράσχει, για παράδειγµα στο πλαίσιο του προγράµµατος «Ορίζων 2020», επαρκή χρηµατοδότηση για την έρευνα, την ανάλυση και τα επανορθωτικά µέτρα αντιµετώπισης του βακτηρίου X. fastidiosa και των φορέων του 10. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισµα στο Συµβούλιο και στην Επιτροπή. PE555.228v01-00 6/6 RE\1061489.doc