Γ ΕΠΑΛ 05 / 05 / 2019 ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΘΕΜΑ 1 ο 1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις και δίπλα τη λέξη ΣΩΣΤΟ, αν είναι σωστή ή τη λέξη ΛΑΘΟΣ, αν είναι λανθασμένη. α. Ναυτικό δίκαιο είναι το σύνολο κανόνων δικαίου, οι οποίοι ρυθμίζουν τις σχέσεις που ανάγονται στο ναυτικό εμπόριο και στη ναυτιλία γενικότερα. Σ β. Η κατάχρηση εξουσίας τιμωρείται µε φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή µε χρηματική ποινή. Λ γ. Ο σκοπός της καταρτίσεως της SOLAS ήταν (και παραμένει) η καθιέρωση διεθνώς υποχρεωτικών απαιτήσεων για τη χορήγηση πιστοποιητικών (ελάχιστα όρια) σε πλοιάρχους, αξιωματικούς και πληρώματα, ιδίως γι αυτά των αναπτυσσομένων χωρών που βρίσκονταν στο στάδιο της αναπτύξεως των στόλων τους. Λ δ. Ατυχήματα καλούνται τα περιστατικά που περιλαμβάνουν τραυματισμό ή βλάβη στη ζωή ενός ανθρώπου, το περιβάλλον, το πλοίο ή το φορτίο. Σ ε. Ενέργειες για την αντιμετώπιση πιθανών εκτάκτων καταστάσεων πρέπει να εκτελούνται κατά τη διάρκεια των γυμνασίων. Σ Μονάδες 15 2. Να γράψετε τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και δίπλα το γράμμα α, β, γ, δ, ε της στήλης Β που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Κεφάλαιο IX α. Ειδικά μέτρα για τη βελτίωση της ναυτικής εγγυήσεως 2. Κεφάλαιο X β. Πρόσθετα μέτρα ασφάλειας για τα πλοία μεταφοράς χύδην φορτίων 3. Κεφάλαιο XI-1 γ. Ειδικά μέτρα για τη βελτίωση της ναυτικής ασφάλειας 4. Κεφάλαιο XI-2 δ. Διαχείριση για την ασφαλή λειτουργία των πλοίων 5. Κεφάλαιο XII ε. Μέτρα ασφάλειας για τα υψηλής ταχύτητας πλοία 1. δ 2. ε 3. γ 4. α 5. β Σελίδα 1 από 5
ΘΕΜΑ 2 ο 1. Ποιες διατάξεις περιλαμβάνει ο Κώδικας Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου; Ο ΚΔΝΔ περιλαμβάνει διατάξεις που αναφέρονται: α) Στα πλοία και βοηθητικά ναυπηγήματα, όπως είναι η απόκτηση και αποβολή της εθνικότητας, η καταμέτρηση, η ασφάλεια, τα ναυτιλιακά έγγραφα. β) Σε θέματα προσωπικού πλοίων όπως η απογραφή, η ναυτική εκπαίδευση, τα αποδεικτικά ναυτικής ικανότητας, οι συνθέσεις πληρωμάτων, η ναυτική εργασία, η ναυτολόγηση, η τροφοδοσία, τα καθήκοντα πλοιάρχου και πληρώματος. γ) Σε θέματα λιμενικής αστυνομίας. δ) Σε ειδικά ναυτιλιακά θέματα, όπως η ακτοπλοΐα, η πλοήγηση, τα φαρικά τέλη κ.λπ.. Μονάδες 6 2. Ποια είναι τα καθήκοντα του δόκιμου πλοιάρχου; Ασκείται υπό την επίβλεψη του υποπλοιάρχου και ανθυποπλοιάρχου σε κάθε τι που αφορά στην υπηρεσία του πλοίου και στη ναυσιπλοΐα. Μετέχει στις φυλακές, ως βοηθός του αξιωματικού φυλακής γέφυρας, απαγορεύεται όμως η ανάθεση σ αυτόν υπεύθυνης εργασίας γέφυρας. Μετέχει σε όλες τις εργασίες του σκάφους και εκτελεί γραφική υπηρεσία και την καταμέτρηση φορτίου που του αναθέτει ο Πλοίαρχος. Για κάθε απορία του σε τεχνικά θέματα απευθύνεται στους αξιωματικούς του πλοίου οι οποίοι έχουν υποχρέωση να φροντίζουν, και από δική τους ακόμα πρωτοβουλία, για την πληρέστερη επαγγελματική του κατάρτιση. Ο δόκιμος Πλοίαρχος γευματίζει στο εστιατόριο των αξιωματικών και μένει σε ιδιαίτερη καμπίνα δοκίμων, αν διαθέτει τέτοια το πλοίο. 3. Τι ρυθμίζουν οι κανονισμοί εργασίας που καταρτίζονται από το Υ.Ε.Ν. ; Οι κανονισμοί εργασίας καταρτίζονται από το Υ.Ε.Ν. και εγκρίνονται µε προεδρικά διατάγματα μετά από πρόταση του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας. Οι κανονισμοί αυτοί ρυθμίζουν: α) Την ιεραρχία στην υπηρεσία του πλοίου και τη διαίρεση του πληρώματος κατά κλάδους, σε προσωπικό καταστρώματος, μηχανής και γενικών υπηρεσιών. β) Τα γενικά και ειδικά καθήκοντα και τις ευθύνες του Πλοιάρχου, των αξιωματικών και κατωτέρων µελών του πληρώματος, ανάλογα µε την ειδικότητα και το βαθμό καθενός. γ) Τη διεξαγωγή της υπηρεσίας στα πλοία, δηλαδή τον τρόπο που οφείλει ο Πλοίαρχος να οργανώνει και διευθύνει την εργασία κατά τη διάρκεια του πλου και, κατά το χρόνο που το πλοίο βρίσκεται σε λιμάνι ή σε όρμο. Μονάδες 9 Σελίδα 2 από 5
ΘΕΜΑ 3 ο 1. Ποια είναι τα ναυτικά αδικήματα που στρέφονται κατά της υπηρεσίας του πλοίου και της πειθαρχίας (ονομαστικά); 1) Η παράνομη απουσία. 2) Η εγκατάλειψη θέσεως. 3) Η λιποταξία. 4) Μη προσέλευση για ανάληψη υπηρεσίας. 5) Ανυπακοή. 6) Εξύβριση ή απειλή ανωτέρου. 7) Στάση. 8) Επιβουλή κατά του Πλοιάρχου. 9) Κατάχρηση εξουσίας. Μονάδες 9 2. Για ποιους λόγους επιβάλλεται η οριστική στέρηση στους ναυτικούς σύμφωνα με το άρθρο 250 του Κ.Δ.Ν.Δ.; Ο ΚΔΝΔ αναφέρει περιοριστικά, στο άρθρο 250, τους λόγους για τους οποίους και µόνο επιβάλλεται η οριστική στέρηση και είναι οι εξής: α) Ναυτικό ατύχημα που κρίθηκε από το Ανακριτικό Συμβούλιο ναυτικών Ατυχημάτων (ΑΣΝΑ) ότι οφείλεται σε δόλο ή σε βαριά αμέλεια, εφόσον εξαιτίας του ατυχήματος επήλθε ολική απώλεια του πλοίου, πραγματική ή τεκμαρτή, θάνατος ή βαριά σωματική βλάβη ανθρώπων. β) Τιμωρία για δεύτερη φορά µε προσωρινή στέρηση τουλάχιστον έξι μηνών και διάπραξη για τρίτη φορά του ίδιου παραπτώματος, μέσα στην πενταετία. γ) Καταδίκη του ναυτικού µε αμετάκλητη δικαστική απόφαση για λαθρεμπόριο ή παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών, σε ποινή άνω των έξι μηνών. δ) Αμετάκλητη καταδίκη σε ποινή φυλακίσεως τουλάχιστον ενός έτους, όταν τα αίτια της καταδίκης, το είδος, ο τρόπος και η φύση της πράξεως μαρτυρούν διαστροφή χαρακτήρα. ε) Αμετάκλητη καταδίκη Πλοιάρχου λόγω µη αποχωρήσεως τελευταίου κατά την εγκατάλειψη κινδυνεύοντος πλοίου ή για άκαιρη απομάκρυνση από τον τόπο συγκρούσεως του πλοίου. στ) Κάθε περίπτωση που προβλέπεται από ειδική διάταξη. Μονάδες 12 3. Τι ονομάζεται πειρατικό πλοίο σύμφωνα με το άρθρο 101 της Συμβάσεως του Δικαίου της Θάλασσας; Πειρατικό πλοίο ή (αεροσκάφος) χαρακτηρίζεται εκείνο, του οποίου τα πρόσωπα που ασκούν τον πραγματικό έλεγχό του το χρησιμοποιούν προκειμένου να διαπράξουν Σελίδα 3 από 5
πράξεις πειρατείας. Αυτό ισχύει και για πλοίο (ή αεροσκάφος) που έχει χρησιμοποιηθεί για να διαπραχθεί οποιαδήποτε τέτοια πράξη και για όσο χρόνο αυτή διαρκεί. Μονάδες 4 ΘΕΜΑ 4 ο 1. Σε ποια πλοία δεν λαμβάνεται υπόψιν η σύμβαση STCW 1995; 1) Πολεμικά πλοία και βοηθητικά πλοία του πολεμικού ναυτικού. 2) Κρατικά πλοία, τα οποία απασχολούνται μόνο σε κυβερνητική (μη εμπορική) υπηρεσία. 3) Αλιευτικά σκάφη. 4) Θαλαμηγά πλοία αναψυχής, που δεν απασχολούνται σε εμπορικές επιχειρήσεις. 5) Ξύλινα πλοία πρωτόγονης κατασκευής. Μονάδες 5 2. Τι αναφέρει το Παράρτημα V: Ρύπανση από απορρίμματα της MARPOL; Σύμφωνα με αυτό το Παράρτημα ισχύουν τα εξής: 1) Μέσα σε ειδικές περιοχές: α) Απαγορεύεται η απόρριψη όλων των ειδών απορριμμάτων εκτός των τροφίμων και β) επιτρέπεται η απόρριψη σε απόσταση μεγαλύτερη των 12 ν.μ. απ την πλησιέστερη ακτή υπολειμμάτων τροφίμων κονιοποιημένων ή αλεσμένων ή όχι. 2) Έξω από ειδικές περιοχές: α) Απαγορεύεται αυστηρά η απόρριψη πλαστικών σε οποιαδήποτε θαλάσσια περιοχή εδώ περιλαμβάνονται τα συνθετικά σχοινιά, τα δίχτυα αλιείας και οι σάκοι απορριμμάτων. β) Επιτρέπεται η απόρριψη σε απόσταση μεγαλύτερη των 3 ν.μ. από την ακτή υπολειμμάτων τροφίμων κονιοποιημένων ή αλεσμένων, χαρτικών, κουρελιών, γυαλιών. γ) Επιτρέπεται η απόρριψη σε απόσταση μεγαλύτερη των 12 ν.μ. από την ακτή υπολειμμάτων τροφίμων όχι κονιοποιημένων ή αλεσμένων καθώς και χαρτικών, κουρελιών, γυαλιών μεταλλικών φιαλών και παρομοίων απορριμμάτων. δ) Επιτρέπεται η απόρριψη υλικών στοιβασίας, επενδύσεων, συσκευασίας, που επιπλέουν, με την προϋπόθεση ότι το πλοίο βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 25 ν.μ. από την ακτή. Συμπληρωματικά στις πλωτές εξέδρες επιτρέπεται η απόρριψη μόνο κονιοποιημένων ή αλεσμένων υπολειμμάτων τροφίμων σε απόσταση μεγαλύτερη των 12 ν.μ. από την ακτή. Εδώ επίσης ανήκουν όλα τα πλοία που βρίσκονται σε απόσταση 500 m από τις ακτές. Σελίδα 4 από 5
3. Ποιες εργασίες χαρακτηρίζονται κρίσιμες στο πλοίο σύμφωνα τον Κώδικα ISM (αναφέρετε παραδείγματα κρίσιμων εργασιών); Κρίσιμες εργασίες στο πλοίο χαρακτηρίζονται εκείνες όπου ένα σφάλμα δύναται αμέσως να προκαλέσει ένα ατύχημα ή μία κατάσταση η οποία μπορεί να απειλήσει τους ανθρώπους, το περιβάλλον ή το πλοίο. Ειδικότερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην ανάγκη αυστηρής προσηλώσεως στις οδηγίες κατά την εκτέλεση των κρισίμων εργασιών και πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά η ικανοποιητική απόδοσή τους. Παραδείγματα κρισίμων εργασιών είναι τα εξής: 1) Ναυσιπλοΐα σε περιορισμένες θαλάσσιες περιοχές ή σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κυκλοφορίας. 2) Ναυσιπλοΐα σε συνθήκες μειωμένης ορατότητας. 3) Εργασίες που είναι δυνατόν να προκαλέσουν αιφνίδια απώλεια της ικανότητας ελιγμών σε κλειστές ή μεγάλης κυκλοφορίας περιοχές. 4) Εργασίες με πολύ δυσμενείς καιρικές συνθήκες. 5) Χειρισμός και στοιβασία επικινδύνων φορτίων και επιβλαβών ουσιών. 6) Πετρέλευση και μετάγγιση πετρελαίου στη θάλασσα. 7) Εργασίες φορτίου σε υγραεριοφόρα, χημικά Δ/Ξ και Δ/Ξ μεταφοράς αργού πετρελαίου. 8) Κρίσιμες εργασίες στο μηχανοστάσιο. Σελίδα 5 από 5