1 +24, +3,6 +17,3 1ο TΡΙΜΗΝΟ 21 η ΕΡΕΥΝΑ
2 ME THN ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΣΕΣΜΑ
3 Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΣΕΣΜΑ δημιούργησε το «Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία» μέσω του οποίου καταγράφονται ανά τρίμηνο οι απόψεις των εταιρειών συμβούλων μάνατζμεντ. Ειδικότερα, ο Γενικός Δείκτης GRe+1 του βαρόμετρου αποτυπώνει τις προσδοκίες των επικεφαλής και των στελεχών των επιχειρήσεων συμβούλων μάνατζμεντ για την ελληνική οικονομία μετά από ένα έτος (+1). Ο Γενικός Δείκτης GRe+1 συντίθεται από τους εξής επιμέρους δείκτες: Δείκτης Οικονομικής Συγκυρίας, ο οποίος καταγράφει τις απόψεις για την αναμενόμενη πορεία των βασικών οικονομικών μεγεθών (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και πληθωρισμός). Δείκτης Παραγωγικών Συντελεστών, ο οποίος καταγράφει τις εκτιμήσεις για τις μεταβολές στους βασικούς παραγωγικούς συντελεστές (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο). Τέλος, στο Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία προσδιορίζονται οι Ανασχετικοί Παράγοντες για την επιχειρηματική ανάπτυξη και την επιχειρηματική δράση. Η μεθοδολογία της έρευνας και υπολογισμού των δεικτών παρουσιάζεται στο μέρος Γ. H παρούσα, 21 η έρευνα του ΣΕΣΜΑ πραγματοποιήθηκε από 22-3- έως 8-4- και κατέγραψε τις προσδοκίες και τις απόψεις που διαμορφώθηκαν κατά το πρώτο τρίμηνο του.
4 B ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ B.1 Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Συνεχίστηκε το πρώτο τρίμηνο του η βελτίωση της αισιοδοξίας των συμβούλων μάνατζμεντ για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές των βασικών οικονομικών μεγεθών και των παραγωγικών συντελεστών. Ο Γενικός Δείκτης GRe+1, ο οποίος είναι ο μέσος των δεικτών Οικονομικής Συγκυρίας και Παραγωγικών Συντελεστών, διαμορφώθηκε σε 24, από 22,5 το προηγούμενο τρίμηνο. Βελτίωση και μάλιστα μεγαλύτερη καταγράφεται και έναντι του πρώτου τριμήνου του 18. 24, -1 +1 ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ GRe+1 38.8.9 33.3 2.7 14.2 16.5 18.1 22.5 17.5 14.7 6.4 24. - -.3-1.4-5.2-12.4-1.4-7.8-7.5 -.2 - -36.7 - V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V Ι 14 15 16 17 18 Η θετική αυτή εξέλιξη προέρχεται από τη μεγαλύτερη αισιοδοξία, τόσο για τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη, όσο και για τους συντελεστές της παραγωγής. Η πρώτη αντανακλά τη βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών (θετικοί ρυθμοί μεγέθυνσης, ανοδική πορεία εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών, συνεχής μείωση της ανεργίας κ.ά.), αλλά και τις προσδοκίες για αυξημένες ιδιωτικές επενδύσεις. Η δε άνοδος του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών οφείλεται στη γενική βελτίωση των προσδοκιών και ιδιαίτερα αυτών που αφορούν στην επιχειρηματικότητα και το θεσμικό πλαίσιο.
5 B.2 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΣΕ ΕΝΑ ΕΤΟΣ (ΔΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ) Το πρώτο τρίμηνο του σημειώθηκε νέα βελτίωση των προσδοκιών των συμβούλων μάνατζμεντ για την εξέλιξη των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών κατά το επόμενο δωδεκάμηνο. Ο Δείκτης Οικονομικής Συγκυρίας, που προκύπτει ως μέσος όρος της διαφοράς μεταξύ των ποσοστών «θετικών» - «αρνητικών» απαντήσεων για τα πέντε μεγέθη (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές και ποσοστό μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών) ανήλθε σε 3,6 από 29,2 στο τέλος του προηγουμένου έτους. Η βελτίωση είναι εντονότερη εάν γίνει σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 18. Είναι επίσης σημαντικό το γεγονός ότι η βελτίωση των προσδοκιών του προηγουμένου τριμήνου προήλθε πρωτίστως από τη διεύρυνση της διαφοράς «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για την πορεία των ιδιωτικών επενδύσεων παγίων. Συνέβαλαν επίσης οι ευνοϊκότερες προβλέψεις για την ανεργία και τον πληθωρισμό. ΔΕΙΚΤΗΣ OKONOMKHΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ 48.7 43. 36.9 31.2 25.3 29.2 29.3 25.3 28.7 3.6 17.3 3.8.4 - -15.5-2.8-6.6-16.8-4.6-7.6-1.9 - -32.9 V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V Ι 14 15 16 17 18
6 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΥΘΜΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗΣ 1 2.9 77.1 8 62. 48. 39.2 39.5 36.5 37. 34.3 33.8 31.4 37.1 22.9. - - -6.3-3. -4. -1.2-12.5-6. -.4-1. -3. Υψηλότερος Ίδιος Χαμηλότερος - -8-56.5 V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V Ι 14 15 16 17 18 Το πρώτο τρίμηνο του υποχώρησε ελαφρά η αισιοδοξία για την πορεία του ΑΕΠ κατά τους επόμενους 12 μήνες. Συγκεκριμένα, η διαφορά όσων προβλέπουν επιτάχυνση της μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας και αυτών που θεωρούν το αντίθετο μειώθηκε στο 34,3 από 39,2 το προηγούμενο τρίμηνο. Στην εξέλιξη αυτή πιθανόν συνέβαλε και η επιβράδυνση της ελληνικής οικονομίας το τέταρτο τρίμηνο του 18, όπως ανακοινώθηκε από την ΕΛ.ΣΤΑΤ στις αρχές Μαρτίου. Πρέπει ωστόσο να τονισθεί ότι η πλειονότητα των συμβούλων εκτιμά ότι ο ρυθμός μεγέθυνσης θα παραμείνει στα τρέχοντα επίπεδα σε 12 μήνες. Δεν προβλέπεται δηλαδή επιστροφή στην ύφεση παρά τις προβλέψεις για επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών διεθνώς. ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤHN ANΕΡΓΙΑ 54.2 5. 39.7 7.6 22. 26.5 17. 22.9 26.1 22.7 22.1 31.8 3.4 39.4 53. - -12.2-8.3-22. -2. -1.4-14. -22. - -36. Υψηλότερη Ίδια Χαμηλότερη - -5. V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V Ι 14 15 16 17 18
7 Αντίθετα, βελτιώθηκαν οι προσδοκίες για την ανεργία, τόσο σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, όσο κυρίως με το πρώτο τρίμηνο του 18. Συγκεκριμένα, το «θετικό» - «αρνητικό» ισοζύγιο διαμορφώθηκε σε 31,8, από 3,4 στο τέλος του 18 και από 22,7 στην αρχή του 18. Η θετική αυτή εξέλιξη αντικατοπτρίζει τη συνεχιζόμενη μείωση του ποσοστού ανεργίας, το οποίο τον Ιανουάριο διαμορφώθηκε σε 18,5. ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΑΓΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 7.5 8 67.3 64. 52..3 3.8 28. 28.4 27. 26.5 13.3 47.8 6.1 44.8 - - -18.4-18. -18.8-36. -8.3-26. -24. -2. - -55.1-55.6 Υψηλότερες Ίδιες Χαμηλότερες -8 V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V Ι 14 15 16 17 18 Εντυπωσιακή βελτίωση καταγράφηκε στις προσδοκίες για την επενδυτική δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα, που είναι κρίσιμη για τη μακροχρόνια μεγέθυνση της οικονομίας. Η διαφορά των ποσοστών όσων προβλέπουν άνοδο της επενδυτικής δραστηριότητας το επόμενο δωδεκάμηνο και εκείνων που προβλέπουν κάμψη αυξήθηκε στην αρχή του σε,3, από 28,4 στο τέλος του 18 και από 28, στην αρχή του 18. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι πλέον η πλειονότητα των συμβούλων προβλέπει αύξηση επενδύσεων, κάτι που δεν είχε καταγραφεί μετά το τρίτο τρίμηνο του 14. Οι προσδοκίες αυτές βεβαίως δεν συνάδουν με την πορεία της επενδυτικής δαπάνης το 18, όπως αυτή καταγράφεται από τους Εθνικούς Λογαριασμούς. Ωστόσο, υπογραμμίζεται ότι οι προσδοκίες για τις επενδύσεις είναι συχνά αισιόδοξες στην αρχή του έτους και μεταβάλλονται επί τα χείρω τα επόμενα τρίμηνα.
8 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΓΑΘΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 8 52.2 2.9 44.9 59.2 46. 3.6 18.4. 28. 12.2 4.1 6.1 26.1.4. 16.3 46.2 31.6 34.3 28.8 46.4 42. -6.1 - -23.9 Υψηλότερες Ίδιες Χαμηλότερες - V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V Ι 14 15 16 17 18 Μετριάστηκε η αισιοδοξία για τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατά τους επόμενους 12 μήνες. Η διαφορά «θετικών» και «αρνητικών» ποσοστών περιορίστηκε ελαφρά στο 42, στο τέλος Μαρτίου, έναντι 46,4 στο τέλος Δεκεμβρίου. Ωστόσο, μεγάλη βελτίωση εξακολουθεί να υπάρχει έναντι του πρώτου τριμήνου του 18, η οποία αντικατοπτρίζει την πορεία του τουρισμού και των εξαγωγών προϊόντων. 1.1 75.4 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΥΘΜΟ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ 14.5 3 1 8. 14.3 12. 8.3 26. 21.7 6.4 8.3 6. 12.2 2. 4. 16. 14. 23.9 17.3 1.5 4.1 11.6 1.5 4.3 Υψηλότερος Ίδιος Χαμηλότερος V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V Ι 14 15 16 17 18 Η διαφορά μεταξύ όσων εκτιμούν ότι η αύξηση των τιμών θα επιταχυνθεί και όσων πιστεύουν ότι θα επιβραδυνθεί περαιτέρω αυξήθηκε από 1,5 σε 4,4 μεταξύ Δεκεμβρίου 18 και Μαρτίου. Σημειώνεται ωστόσο ότι η μεγάλη πλειονότητα των συμβούλων εξακολουθεί να εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει στάσιμος στα τρέχοντα πολύ χαμηλά επίπεδα δώδεκα μήνες μετά.
9 B.3. ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΣΕ ΕΝΑ ΕΤΟΣ (ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ) Ο Δείκτης Παραγωγικών Συντελεστών ακολούθησε την πορεία του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας και το πρώτο τρίμηνο του υπήρξε νέα βελτίωση. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος της διαφοράς «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για τις μεταβλητές του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο) αυξήθηκε από 15,7 στο τέλος Δεκεμβρίου 18 σε 17,3 στο τέλος Μαρτίου. Το ποσοστό αυτό μάλιστα είναι το υψηλότερο από το τρίτο τρίμηνο του 14. Η άνοδος του δείκτη προήλθε κυρίως από τη μεγαλύτερη αισιοδοξία που επικράτησε όσον αφορά στην επιχειρηματικότητα και το θεσμικό πλαίσιο. ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ 34.6 33.1 29.7 9.7 6.8.6 15.7 17.3 1.6 3. 1.8-7.6-4.4 - -25. -14.2-13.2-13.7-15.4 -.2-23.6 - -.6 - V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V Ι 14 15 16 17 18
1 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ 44.9. 1.4 17.1 3.6 28.6 81.4-2. 2. -4.1 4. 4.1 2.. 8.. 14.3 12.2 11.6 6.7 8.1.3 15.7 Καλύτερη Ίδια Χειρότερη - -1.9 V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V 14 15 16 17 18 Στον τομέα αυτόν καταγράφηκε επιδείνωση των προσδοκιών. Συγκεκριμένα, η διαφορά μεταξύ «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για την εξέλιξη της αποτελεσματικότητας του ανθρώπινου δυναμικού διαμορφώθηκε σε 15,7 το πρώτο τρίμηνο του, έναντι,3 το προηγούμενο τρίμηνο. Σημειώνεται όμως ότι, ως συνήθως, η πλειονότητα των συμβούλων, 81,4, δεν αναμένει ουσιώδη μεταβολή κατά το επόμενο έτος. ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ 6.3 8. 17.6 11.8 - -2. -6.1-22. -12. -2. -24.5-16. -6.7-1.2-14.9-9.7-1.7 -.3-8.7-5.9-28. 7.6 - -37.8-33.3 Καλύτερες Ίδιες Χειρότερες - -52.2 V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V 14 15 16 17 18 Οι προσδοκίες για τις δημόσιες υποδομές έγιναν περισσότερο αισιόδοξες για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο. Η αρνητική διαφορά «θετικών και «αρνητικών» ποσοστών περιορίστηκε σε -5,9 από -8,7 το τέταρτο τρίμηνο 18. Σημειώνεται επίσης ότι η πλειονότητα των συμβούλων προβλέπει ότι η κατάσταση των δημοσίων υποδομών δεν θα μεταβληθεί κατά τους επόμενους 12 μήνες.
11 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 34..8. 5.8 27.5 4.... 13.3 6.5 21.1 15.1 21.7 21.7 66.7 Καλύτερες Ίδιες Χειρότερες - - - -4.2-4.3-1.2-22. -. -28. -37. -44. V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V 14 15 16 17 18 Αμετάβλητες παρέμειναν οι προσδοκίες για τις δυνατότητες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων στο πρώτο τρίμηνο του έτους, μετά τη σημαντική βελτίωση που είχε καταγραφεί στο τέλος Δεκεμβρίου 18. Συγκεκριμένα, η διαφορά μεταξύ των ποσοστών όσων προβλέπουν ευχερέστερη χρηματοδότηση του επιχειρηματικού τομέα το επόμενο δωδεκάμηνο και όσων προβλέπουν περισσότερη στενότητα παρέμεινε στο 21,7. Η σχετική αυτή αισιοδοξία προέρχεται προφανώς από τα βήματα που γίνονται για την επίλυση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων και την ανάκαμψη του τραπεζικού συστήματος. ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 8 57.1 52. 2.9 39.1 3.6 36.2 31.9 16.7 14.5 13.2 6.5 5.3 58. - - - -4.1-3. -56.5-1. -1. -22.9-24. -26.5-34.7-34. -38. Καλύτερη Ίδια Χειρότερη -8 V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V 14 15 16 17 18 Περισσότερη αισιοδοξία επικρατεί όσον αφορά στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας το επόμενο δωδεκάμηνο. Η διαφορά των θετικών και αρνητικών ποσοστών διευρύνθηκε σε 36,2 το πρώτο τρίμηνο του από 31,9 το προηγούμενο τρίμηνο. Η τιμή αυτή είναι μάλιστα η υψηλότερη από το δεύτερο τρίμηνο του 14.
12 ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 36. 38.8 3. 7. 5.7 24.3 - -. -27.1-12.5-16. -32.7-34. -2. -1.2-14.3-22. 2.2-6.8 1.8 13. 4.1 1.4 18.6 Καλύτερο Ίδιο Χειρότερο - -46.7 V V V V Ι ΙΙ ΙΙΙ V 14 15 16 17 18 Οι προσδοκίες για το θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο σημείωσαν επίσης βελτίωση το πρώτο τρίμηνο του. Συγκεκριμένα, η διαφορά «θετικών» - «αρνητικών» απαντήσεων διαμορφώθηκε σε 18,6, έναντι 13, το προηγούμενο τρίμηνο. Υπογραμμίζεται επίσης ότι η τιμή αυτή είναι η υψηλότερη από το τρίτο τρίμηνο του 14.
13 Β.4. ΟΙ ΑΝΑΣΧΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Δεν μεταβλήθηκαν ουσιαστικά οι απόψεις των συμβούλων μάνατζμεντ για τα κυριότερα προσκόμματα στην επιχειρηματική δράση κατά το πρώτο τρίμηνο του. Τα πέντε σημαντικότερα ήταν τα εξής: Έλλειψη σταθερότητας του φορολογικού συστήματος Υψηλή φορολογία Αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση Δυσκολίες στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων Ασυνέχεια στη λειτουργία του κράτους Σημειώνεται όμως ότι η έλλειψη σταθερότητας του φορολογικού συστήματος θεωρήθηκε σοβαρότερο πρόσκομμα από την υψηλή φορολογία, πιθανώς λόγω της αναγγελθείσας ελαφριάς μείωσης στη φορολογία των επιχειρηματικών κερδών και των μερισμάτων. ΟΙ ΑΝΑΣΧΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣH
14 Γ Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ο ΣΕΣΜΑ Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ) ιδρύθηκε το 1991 και αποτελεί τον επαγγελματικό συλλογικό φορέα των οργανωμένων εταιρειών συμβούλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, με 46 εταιρείες-μέλη που απασχολούν περισσότερα από 2. εξειδικευμένα στελέχη. Κύριος στόχος του ΣΕΣΜΑ είναι η ανάπτυξη και διεύρυνση της αγοράς συμβουλευτικών υπηρεσιών, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, καθώς και η ενίσχυση και παγίωση της αξιοπιστίας και της προστιθέμενης αξίας των συμβουλευτικών υπηρεσιών και της επιχειρηματικής υποστήριξης, τόσο στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Ο ΣΕΣΜΑ θεωρεί ότι η παρακολούθηση και αξιολόγηση της οικονομικής συγκυρίας και των μεσοπρόθεσμων τάσεων της οικονομίας είναι πολύ σημαντική για τον σχεδιασμό στρατηγικής από τις επιχειρήσεις και από το δημόσιο. Οι εκτιμήσεις και προσδοκίες των επιχειρήσεων για την πορεία της οικονομίας αντικατοπτρίζουν την τρέχουσα οικονομική πραγματικότητα και επηρεάζουν την επενδυτική ροπή. Η καταγραφή συνεπώς των απόψεων και προσδοκιών των ιθυνόντων των επιχειρήσεων είναι πολύ χρήσιμη για την ανάλυση της οικονομικής συγκυρίας βραχυχρονίως, καθώς και για τη χάραξη οικονομικής πολιτικής. ΤΟ ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ Ο ΣΕΣΜΑ δημιούργησε το «Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία» μέσω του οποίου καταγράφονται ανά τρίμηνο οι απόψεις των εταιρειών συμβούλων μάνατζμεντ. Ειδικότερα, ο Γενικός Δείκτης GRe+1 του Βαρόμετρου αποτυπώνει τις προσδοκίες των επικεφαλής και των στελεχών των επιχειρήσεων συμβούλων μάνατζμεντ για την ελληνική οικονομία μετά από ένα έτος (+1). Ο Γενικός Δείκτης GRe+1 συντίθεται από τους εξής επιμέρους δείκτες: Δείκτης Οικονομικής Συγκυρίας, ο οποίος καταγράφει τις απόψεις για την αναμενόμενη πορεία των βασικών οικονομικών μεγεθών (δηλαδή: ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και πληθωρισμός). Δείκτης Παραγωγικών Συντελεστών, ο οποίος καταγράφει τις εκτιμήσεις για τις μεταβολές στους βασικούς παραγωγικούς συντελεστές (δηλαδή: ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο). Η μεθοδολογία κατάρτισης του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας και του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών έχει ως εξής: Υπολογίζονται τα ποσοστά «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για κάθε παράμετρο και υπολογίζεται η διαφορά τους (Δ = (Θ - Α) x 1), η οποία λαμβάνει τιμές στο διάστημα από -1 έως +1. Ο κάθε δείκτης προκύπτει ως ο αριθμητικός μέσος όρος των πέντε παραμέτρων, οι οποίες εξετάζονται για κάθε συνιστώσα. Ο Γενικός Δείκτης GRe+1 υπολογίζεται ως ο αριθμητικός μέσος των παραπάνω δύο δεικτών.
15 Τέλος, στο Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για την Οικονομία προσδιορίζονται οι Ανασχετικοί Παράγοντες για την επιχειρηματική ανάπτυξη και τη επιχειρηματική δράση. Για να προσδιορισθεί η σημασία κάθε παράγοντα που δρα ανασχετικά στην επιχειρηματική ανάπτυξη, υπολογίζεται μία βαθμολογία που κυμαίνεται από (λιγότερο σημαντικός) έως 5 (περισσότερο σημαντικός). Ο υπολογισμός γίνεται ως εξής: Ο κάθε βαθμός της κλίμακας (κλίμακα Likert 1-5) πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό των απαντήσεων κάθε βαθμίδας. Το άθροισμα των επιμέρους γινομένων διαιρείται με τον αριθμό των απαντημένων ερωτηματολογίων. Η ΕΡΕΥΝΑ Η έρευνα απευθύνεται στους εκπροσώπους και τα στελέχη των εταιρειών-μελών του ΣΕΣΜΑ, τα επίτιμα μέλη και τους πρώην προέδρους του ΣΕΣΜΑ. Ειδικότερα, οι εταιρείες-μέλη με προσωπικό μέχρι άτομα εκπροσωπούνται από δύο άτομα, οι εταιρείες με προσωπικό από 21 έως 1 άτομα από τέσσερα, ενώ οι εταιρείες με προσωπικό άνω των 1 ατόμων εκπροσωπούνται στην έρευνα από πέντε άτομα. Συνεπώς, το σύνολο του πληθυσμού στη χρονική αυτή περίοδο είναι 17 άτομα. Η έρευνα έχει τρείς ενότητες: 1. Καταγραφή των προβλέψεων των συμβούλων για την οικονομική κατάσταση, ένα έτος αργότερα. 2. Αποτύπωση των προσδοκιών των συμβούλων αναφορικά με τους παραγωγικούς συντελεστές, ένα έτος αργότερα. 3. Καταγραφή των κυριότερων εμποδίων στην επιχειρηματική ανάπτυξη. Η έρευνα διεξάγεται κάθε τρίμηνο και τα αποτελέσματά της δημοσιοποιούνται κάθε Απρίλιο, Ιούλιο, Οκτώβριο και Ιανουάριο, αντίστοιχα. Η πρώτη έρευνα διεξήχθη το Μάρτιο του 14 και αφορούσε το πρώτο τρίμηνο του ίδιου χρόνου. H παρούσα, 21 η έρευνα πραγματοποιήθηκε από 22-3- έως 8-4- και κατέγραψε τις προσδοκίες και τις απόψεις που διαμορφώθηκαν κατά το πρώτο τρίμηνο του. Συλλέχθηκαν 7 απαντήσεις που αντιστοιχεί σε ποσοστό ανταπόκρισης 65,4. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο κ. Κωνσταντίνος Αϊβαλής και υπεύθυνος της έρευνας ο κ. Αλέξανδρος Καλόμοιρος, Ταμίας Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΣΜΑ. Copyright @ Σύνδεσμος Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος Επιτρέπεται η αναπαραγωγή ή αποθήκευση μεμονωμένων σελίδων ή δεδομένων της έρευνας, με την προϋπόθεση ότι υπάρχει αναφορά στην πηγή προέλευσης. Τα πορίσματα, οι πληροφορίες ή οι απόψεις που περιέχονται στην έρευνα δεν αποτελούν ούτε μπορεί να θεωρηθούν, άμεσα ή έμμεσα, παρότρυνση, οδηγία, συμβουλή ή προτροπή για οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη. Οι κάτοχοι της έρευνας μπορούν να αξιολογούν τα ανωτέρω και να ενεργούν με βάση τη δική τους βούληση και με δική τους ευθύνη.
16