Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Πλωτάρχης, Τεχνικός Κλάδος Λιµενικού, Κλάδος Ελέγχου Εµπορικών Πλοίων - Υπουργείο Εµπορικής Ναυτιλίας Το Υπουργείο Εµπορικής Ναυτιλίας δίνει µεγάλη έµφαση στο θέµα της ασφάλειας της µεταφοράς, διότι υπάρχει µια πολύ µεγάλη ιδιαιτερότητα. Επειδή η µεταφορά γίνεται µε πλοία, κάτω από δυσµενείς πολλές φορές συνθήκες, τα µέτρα ασφαλείας τα οποία θα πρέπει να λαµβάνονται, θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως αναβαθµισµένα. Σε διεθνές επίπεδο υπάρχει το λεγόµενο Uniformity στο θέµα της µεταφοράς των επικινδύνων εµπορευµάτων. Επειδή η θαλάσσια µεταφορά αποτελεί έναν κρίκο στην όλη αλυσίδα της µεταφοράς, το να υπήρχαν διαφορετικοί κανονισµοί µεταφοράς επικινδύνων εµπορευµάτων στην θάλασσα µε αυτούς που υπάρχουν στη στεριά, είτε οδικώς είτε σιδηροδροµικώς, θα δηµιουργούσε πολύ µεγάλο πρόβληµα. Άρα οι διεθνείς οργανισµοί, οι οποίοι εκπονούν τους κώδικες µεταφοράς επικινδύνων ουσιών, έχουν ως πάγια και βασική φιλοσοφία ότι θα πρέπει να υπάρχει οµοιοµορφία στους οργανισµούς µεταφοράς, όπως αυτή κι αν γίνεται. Εποµένως είτε θαλασσίως, είτε οδικώς, είτε σιδηροδροµικώς. Άρα πολλά θέµατα είναι κοινά. Θα εστιαστώ περισσότερο σε αυτά που αφορούν αµιγώς την θαλάσσια µεταφορά επικινδύνων συσκευασµένων ειδών. Για την θαλάσσια µεταφορά, τουλάχιστον στην Ελλάδα, ισχύουν δύο διαφορετικοί κανονισµοί. Βέβαια, έχουν πολλά κοινά στοιχεία, αλλά οι κανονισµοί είναι δύο διότι έχουν µια διαφορετική φιλοσοφία εφαρµογής. Υπάρχουν οι κανονισµοί, οι οποίοι έχουν σχέση µε τις µεταφορές στο εσωτερικό, των επικινδύνων εµπορευµάτων σε συσκευασµένη µορφή. Και υπάρχει και ο δεύτερος άξονας, που είναι οι κανονισµοί οι οποίοι διέπουν τις θαλάσσιες µεταφορές επικινδύνων συσκευασµένων εµπορευµάτων αλλά µε πλοία διεθνών πλόων. ηλαδή πλοία τα οποία είτε αποπλέουν από την Ελλάδα και πάνε στο εξωτερικό, είτε έρχονται από το εξωτερικό και καταπλέουν σε ελληνικούς λιµένες. 1
Το βασικό διάταγµα, το οποίο διέπει νοµοθετικά την ασφάλεια στις εσωτερικές µεταφορές των επικινδύνων συσκευασµένων ειδών, είναι το προεδρικό διάταγµα 405/96. Αυτό έχει ως τίτλο «Κανονισµός φόρτωσης, εκφόρτωσης, διακίνησης και παραµονής επικινδύνων ειδών σε λιµένες και µεταφορά αυτών δια θαλάσσης» και ρυθµίζει θέµατα, όχι µόνο µεταφοράς επικινδύνων ειδών, αλλά και τι µέτρα ασφαλείας θα πρέπει να παρθούν στους χερσαίους χώρους λιµένα, όπου πρόκειται να πραγµατοποιηθεί η φορτοεκφόρτωση αυτών των επικινδύνων εµπορευµάτων. Ποια είναι η βασική φιλοσοφία αυτού του κανονισµού σε αντιδιαστολή µε αυτά που ισχύουν στο εξωτερικό αλλά και στις διεθνείς µεταφορές; Είναι ότι η Ελλάδα έχει θέσει ως φιλοσοφία την απαγόρευση της µεταφοράς των επικινδύνων συσκευασµένων ειδών µε πλοία τα οποία µεταφέρουν ταυτόχρονα και επιβάτες, δηλαδή µε τα λεγόµενα επιβατηγά πλοία. Το άρθρο 2 του Κανονισµού αφορά τις εσωτερικές µεταφορές, δηλαδή πλοία τα οποία πλέουν µεταξύ ελληνικών λιµένων, και έχει ως αντικείµενο τη θέσπιση µέτρων ασφαλείας που αφορούν την φόρτωση και την εκφόρτωση από ελληνικά ή ξένα πλοία, την διακίνηση και παραµονή επικινδύνων συσκευασµένων ειδών, όσον αφορά την θαλάσσια και χερσαία ζώνη λιµένων και όρµων, καθώς και την θαλάσσια έκταση της περιοχής δικαιοδοσίας των λιµενικών αρχών και των υπαλλήλων λιµένα. Για να γίνει αυτό λίγο πιο ξεκάθαρο, θα πρέπει το κάθε λιµάνι και ο φορέας εκµετάλλευσής τους, π.χ. οργανισµοί λιµένα, να θεσπίσουν τους όρους και τις προϋποθέσεις, βάσει των οποίων θα φορτοεκφορτώνονται ασφαλώς στην περιοχή ενδιαφέροντος τα επικίνδυνα συσκευασµένα είδη. Παραδείγµατος χάρη, το λιµάνι του Πειραιά έχει εκδώσει, µε πράξη του ιοικητικού του Συµβουλίου, κάποιες αποφάσεις, όπου καθορίζει τα κρηπιδώµατα και τις δέστρες στις οποίες επιτρέπεται, µόνο εκεί, η φορτοεκφόρτωση επικινδύνων συσκευασµένων ειδών. Και δεν µπορούν βέβαια αυτά να διακινούνται και να φορτοεκφορτώνονται σε οποιοδήποτε σηµείο του λιµανιού. Άρα το προεδρικό αυτό διάταγµα, πέρα από το θέµα της µεταφοράς ρυθµίζει και τέτοια θέµατα ασφαλείας, που αφορούν τα ίδια τα λιµάνια. 2
Βασική διάταξη του εν λόγω κανονισµού αποτελεί το άρθρο 25, σύµφωνα µε το οποίο απαγορεύεται η µεταφορά επικινδύνων συσκευασµένων ειδών µε επιβατηγά πλοία κλασικού τύπου και µε επιβατηγά οχηµαταγωγά πλοία, µε εξαίρεση την µεταφορά συγκεκριµένων επικινδύνων ειδών, όπως αυτά αναφέρονται στα άρθρα 29 και 33. Καθώς βέβαια, και την µεταφορά τους µε τα έκτακτα ειδικά δροµολόγια επιβατηγών οχηµαταγωγών πλοίων. Εποµένως, βασική φιλοσοφία είναι ότι δεν µπορούν ταυτόχρονα οι επιβάτες και επικίνδυνα συσκευασµένα είδη να µεταφέρονται ταυτόχρονα, εκτός βέβαια κάποιων εξαιρέσεων προκειµένου να διευκολυνθεί ο οµαλός εφοδιασµός των νησιών. Π.χ. αναφέρω τα τριφύλλια, τα άχυρα, συναφή φορτία αυτών, φιάλες οξυγόνου, ελαιοπυρήνες, πυρηνόξυλα, υγρή άσφαλτος, και ακόµα βαρέλια µε καύσιµα ή φιάλες υγραερίου, σε γραµµές βέβαια λεγόµενου τοπικού χαρακτήρα, όπου είναι µικρής αποστάσεως ο πλους, προκειµένου κάτω από επιπρόσθετες και αυστηρές προϋποθέσεις να µεταφέρονται ασφαλώς ταυτόχρονα πλοία και τα φορτία που ανέφερα. Τι γίνεται όµως µε τις διεθνείς µεταφορές, δηλαδή µε πλοία τα οποία αποπλέουν από ελληνικούς λιµένες µε προορισµό το εξωτερικό ή έρχονται από το εξωτερικό και καταπλέουν σε εσωτερικούς λιµένες; Το θεσµικό πλαίσιο βάση του οποίου διέπονται οι µεταφορές αυτές, είναι ο ιεθνής Ναυτιλιακός Κώδικας του ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού, ο λεγόµενος IMTG κώδικας του IMO, International Maritime Organization. O κώδικας, που ουσιαστικά τροποποιείται κάθε δύο χρόνια και αναθεωρείται, στην χώρα µας, µε αυτή την υπουργική απόφαση, τυγχάνει υποχρεωτικής εφαρµογής για πλοία διεθνών πλόων, όπως ο κώδικας ισχύει κάθε φορά. Πρέπει να σηµειώσουµε εδώ, ότι ο κώδικας αυτός, µέσω των διεθνών συµβάσεων, τύγχανε µέχρι το 2003 ως όχι υποχρεωτικής εφαρµογής, αλλά είχε συµβουλευτικό χαρακτήρα η εφαρµογή του. Η Ελλάδα, από το 1973, σε αντιδιαστολή µε αυτό, είχε καταστήσει στην Ελλάδα τον κώδικα αυτό ως υποχρεωτικής εφαρµογής. Σε διεθνές όµως επίπεδο, µόλις την 1 η Ιανουαρίου 2004, µέσω της διεθνούς σύµβασης SOLAS, κατέστη και σε διεθνές επίπεδο υποχρεωτικός. Η διεθνής 3
σύµβαση SOLAS, είναι µια διεθνής σύµβαση, που αφορά την προστασία της ανθρώπινης ζωής στην θάλασσα. Που εφαρµόζεται αυτός ο κώδικας, ο οποίος αποτελεί το άρθρο 1 της ανωτέρω Υπουργικής απόφασης; Σε όλα τα ελληνικά πλοία διεθνών πλόων, ανεξαρτήτου χωρητικότητας, και σε όλα τα υπό ξένης σηµαίας πλοία, πάλι ανεξαρτήτου χωρητικότητας, εφόσον καταπλέουν σε ελληνικούς λιµένες και όρµους, προερχόµενα από το εξωτερικό ή αποπλέουν από ελληνικούς λιµένες και όρµους µε προορισµό το εξωτερικό. Αξίζει εδώ να σηµειωθεί ότι στην ίδια φιλοσοφία και στην ίδια γραµµή µε τον κανονισµό που διέπει τις εσωτερικές µεταφορές, και ειδικότερα για την µεταφορά επικινδύνων συσκευασµένων ειδών µε επιβατηγά πλοία, η Ελλάδα έκανε µια διαφοροποίηση. Με µια υπουργική απόφαση που εκδόθηκε το 1995 κατ εξουσιοδότηση αυτής της υπουργικής απόφασης µε την οποία έγινε αποδεκτός ο IMTG κώδικας, το Υπουργείο θέσπισε ακόµη αυστηρότερους κανόνες στα πλοία τα επιβατηγά, που καταπλέουν σε ελληνικούς λιµένες µε αφετηρία το εξωτερικό ή αποπλέουν από ελληνικούς λιµένες µε αφετηρία το εξωτερικό. Θέσπισε ακόµη αυστηρότερους κανόνες και ουσιαστικά απαγόρευσε την µεταφορά τους µε πλοία επιβατηγά, δηλαδή ταυτόχρονη µεταφορά επικινδύνων φορτίων και επιβατών, επιτρέποντας µόνο ένα µικρό αριθµό επικινδύνων συσκευασµένων ειδών να µεταφέρονται, π.χ. αυτά που είναι σχετικά χαµηλού κινδύνου, που ανήκουν σε οµάδα συσκευασίας αριθµός 3. Και βέβαια σε καµία περίπτωση δεν επέτρεψε την µεταφορά σε κλειστό χώρο. Στο γκαράζ δηλαδή. Παρά µόνο µε πλοία που διαθέτουν ανοιχτούς χώρους, είτε αυτοί οι χώροι είναι στεγασµένοι ή µη. Αλλά σε κάθε περίπτωση θα πρέπει αυτοί οι χώροι να είναι ανοιχτοί. Η οργάνωση του Υπουργείου Εµπορικής Ναυτιλίας, βάσει της οποίας στηρίζεται το ανωτέρω νοµοθετικό πλαίσιο, έχει δύο βασικούς τοµείς. Το θέµα της ασφάλειας της µεταφοράς µε πλοία και το θέµα των προϋποθέσεων ασφαλείας, βάσει των οποίων αυτά τα επικίνδυνα είδη φορτώνονται στα ελληνικά λιµάνια. 4
Η µεταφορά των επικινδύνων συσκευασµένων ειδών µε πλοία, κάθε είδους πλοία, ελέγχεται από τον κλάδο ελέγχου εµπορικών πλοίων. Ο κλάδος αυτός είναι επιφορτισµένος µε το να ελέγχει, πέραν της αξιοπλοϊας των πλοίων αυτών, την καταλληλότητα των χώρων των πλοίων που µεταφέρουν επικίνδυνα συσκευασµένα είδη. Άρα, όλα τα πλοία τα οποία µεταφέρουν επικίνδυνα συσκευασµένα είδη, τα µεταφέρουν κατόπιν ελέγχου. Παραδείγµατος χάρη, για τα εκρηκτικά, προβλέπεται να εκδίδεται και µια βεβαίωση καταλληλότητας. Κάτι, δηλαδή το οποίο πιστοποιεί κατόπιν σχετικών επιθεωρήσεων και ελέγχων, ότι το πλοίο αυτό είναι κατάλληλο από κάθε άποψη να µεταφέρει αυτά τα επικίνδυνα είδη. Ουσιαστικά δηλαδή είναι έτοιµο το πλοίο να ανταποκριθεί σε κάποια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Όσον αφορά τα µέτρα ασφαλείας, τα οποία λαµβάνονται στα λιµάνια, προκειµένου να εκφορτοεκφορτώνονται αυτά τα επικίνδυνα συσκευασµένα είδη ασφαλώς, υπάρχει ένας άλλος κλάδος του Υπουργείου, ο κλάδος Λιµενικής Αστυνοµίας, ο οποίος θέτει και είναι επιφορτισµένος να θέτει τα µέτρα ασφαλείας. Τώρα σε εκτελεστικό επίπεδο. Ποιοι είναι αυτοί οι οποίοι ελέγχουν, π.χ. τα µέτρα ασφαλείας στα λιµάνια; Το Υπουργείο έχει βέβαια τις κατά τόπους λιµενικές αρχές, οι οποίες είναι επιφορτισµένες και µε αυτό το ρόλο, δηλαδή να ελέγχουν κατά πόσο αυτά τα µέτρα ασφαλείας τα οποία θεσπίζουν οι επιτελικές υπηρεσίες τηρούνται. Βέβαια, και οι φορείς εκµετάλλευσης των λιµένων, ο Οργανισµός Λιµένα Πειραιά, ο Οργανισµός Λιµένα Θεσσαλονίκης, είναι επιφορτισµένοι, βάσει νοµοθεσίας, να καθορίζουν τις περιοχές του Λιµένα που είναι κατάλληλες. Π.χ. να έχουν το κατάλληλο πυροσβεστικό υλικό, να είναι µακριά από κατοικηµένες περιοχές, να µπορούν να προσεγγίζουν πλοία µε επικίνδυνα φορτία και να διενεργείται ασφαλώς η φορτοεκφόρτωσή τους. Το Υπουργείο Εµπορικής Ναυτιλίας, στην προσπάθεια του να αναβαθµίσει τα µέτρα ασφαλείας που διέπουν τις µεταφορές επικινδύνων συσκευασµένων ειδών µε πλοία, συνέστησε µε απόφαση του κ. Υπουργού, µια γνωµοδοτική επιτροπή µε σκοπό την τροποποίηση και βελτίωση, όπου χρήζει, των διατάξεων του προεδρικού διατάγµατος 405/95 που διέπει τις εσωτερικές µεταφορές επικινδύνων 5
συσκευασµένων ειδών, µε βάσει το κανονιστικό πλαίσιο που ισχύει διεθνώς και στο ιεθνή Ναυτιλιακό Οργανισµό αλλά και µε βάσει το κοινοτικό δίκαιο. Στις συζητήσεις, οι οποίες είναι σε εξέλιξη σήµερα, συµµετέχουν πέραν του εκπροσώπου του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών, εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Ένωσης Επιχειρήσεων δια µεταφοράς, του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδος, του Πανελληνίου Συλλόγου Συµβούλων Ασφαλούς µεταφοράς επικινδύνων εµπορευµάτων, του Συνδέσµου Ελληνικών Χηµικών Βιοµηχανιών, του Πανελληνίου Συνδέσµου Βιοµηχάνων και Αντιπροσώπων Καλλυντικών και Αρωµάτων, του Συνδέσµου Ελληνικών Βιοµηχανιών Απορρυπαντικών και Σαπώνων, της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοµηχανιών Χρωµάτων βερνικιών και µελάνων, του Συνδέσµου AEROSOL Ελλάδος, καθώς και του Πανελλήνιου Συνδέσµου Παραγωγών και Εµπόρων Εκρηκτικών Υλών. Κατά την διάρκεια των συζητήσεων εντοπίστηκαν κάποια θέµατα, τα οποία αποφασίστηκε ότι χρήζουν περαιτέρω επεξεργασίας και νοµοθετικής ρύθµισης. Τα θέµατα αυτά είναι: Η συγκεκριµενοποίηση, σε µεγαλύτερο βαθµό, των παρεχόµενων πληροφοριών από όλους όσους εµπλέκονται πριν από την φόρτωση και την µεταφορά των επικινδύνων ειδών στα πλοία, καθώς και η αποτύπωση αυτής της επιµέρους ευθύνης στα διάφορα υποβαλλόµενα έγγραφα. Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσονται κάποια έγγραφα, όπως η υποχρέωση κατάθεσης αίτησης δήλωσης προς τις αρµόδιες Λιµενικές αρχές, 24 ώρες πριν την φόρτωσή τους σε πλοία, εκ µέρους του φορτωτή. Αυτή η αίτηση-δήλωση, στα διεθνή πλαίσια, θα αλλάξει και θα υποτυπώνεται καλύτερα η ευθύνη την οποία αναλαµβάνει ο κάθε ένας που εµπλέκεται στην αλυσίδα της µεταφοράς, προκειµένου και εµείς σαν Υπουργείο να γνωρίζουµε ποιος στην συγκεκριµένη αλυσίδα έχει πάρει, βάσει της νοµοθεσίας, την συγκεκριµένη ευθύνη. Παραδείγµατος χάρη, όσον αφορά τη συσκευασία, θα πρέπει αυτός που παράγει το υλικό και το συσκευάζει, σε κάποιο σηµείο αυτής της αναθεωρηµένης αίτησηςδήλωσης να φαίνεται η πιστοποίηση εκ µέρους του, ότι η συσκευασία 6
έχει διενεργηθεί σύµφωνα µε αυτά που ισχύουν στην νοµοθεσία. Αυτό µέχρι τώρα δεν υπήρχε. Η µεταφορά επικινδύνων συσκευασµένων ειδών σε περιορισµένες ποσότητες µε επιβατηγά οχηµαταγωγά πλοία, θέµα το οποίο είναι αρκετά σηµαντικό και έχει απασχολήσει πάρα πολύ την γνωµοδοτική επιτροπή. Ένα πολύ µεγάλο τµήµα των επικινδύνων συσκευασµένων ειδών που µεταφέρονται, είναι είδη πρώτης ανάγκης, π.χ. καλλυντικά, aerosol κ.ο.κ., τα οποία τα νησιά µας χρειάζονται να εφοδιάζονται απρόσκοπτα. Τηρώντας κάποια υψηλά στάνταρ στην ασφάλεια της µεταφοράς, γίνεται προσπάθεια να θεσπισθούν κάποιοι νέοι κανονισµοί, και µε βάσει βέβαια αυτά που προβλέπονται σε διεθνές επίπεδο, έτσι ώστε και ο απρόσκοπτος εφοδιασµός των νησιών να συνεχιστεί, αλλά και σίγουρα αυτοί οι οποίοι είναι επιβάτες σε ένα τέτοιο πλοίο, που µεταφέρει τέτοιες ποσότητες, να νιώθουν την ανάλογη ασφάλεια. Η εκπαίδευση και η πιστοποίηση των υπευθύνων αξιωµατικών φόρτωσης των πλοίων στην διαχείριση των επικινδύνων ειδών, που αποτελεί µια καινούργια υποχρεωτική ρύθµιση. Έχει ληφθεί η απόφαση, ότι αυτοί οι αξιωµατικοί φόρτωσης στα πλοία πρέπει να λάβουν την απαραίτητη εκπαίδευση, η οποία θα πιστοποιείται, προκειµένου και τα µέτρα ασφαλείας που ισχύουν µε βάση την νοµοθεσία να τηρούνται µέσα στο πλοίο, αλλά και σίγουρα οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης να µπορούν να αντεπεξέλθουν καλύτερα προς όφελος και των ανθρώπων που είναι επιβιβασµένοι στο πλοίο, αλλά και του ίδιου του πλοίου. Εγκατάσταση εξοπλισµού ελέγχου των διακινούµενων στους λιµένες επικινδύνων ειδών. Εξετάζει το Υπουργείο κάποιους τρόπους βάσει των οποίων τα επικίνδυνα είδη, τα οποία εισέρχονται σε χερσαίους χώρους λιµένα, πλέον να ελέγχονται. εν µπορώ ακόµη να αναφερθώ ακριβώς και τι προδιαγραφές µπορεί να έχει ένα τέτοιο σύστηµα, αλλά σίγουρα έχει ληφθεί η απόφαση στο να εγκατασταθεί ένας τέτοιος εξοπλισµός, 7
έτσι ώστε να ελέγχουµε περισσότερο και σε προληπτική βάση τι πρόκειται να φορτωθεί µέσα σε ένα πλοίο. Επικαιροποίηση της λίστας των επικινδύνων ειδών σύµφωνα µε τις διατάξεις του κώδικα IMTG. Χρειάζεται µια επικαιροποίηση η λίστα των επικινδύνων ειδών που αναφέρεται στο προεδρικό διάταγµα 405/96, που διέπει τις εσωτερικές µεταφορές. Και αυτό είναι επιτακτικό να γίνει, διότι θα πρέπει να λάβουµε υπόψη µας όλες τις εξελίξεις που έχει επιφέρει η επιστηµονική έρευνα και η µελέτη σε διεθνές επίπεδο, να τις υποτυπώσουµε και εµείς στο δικό µας κανονισµό που διέπει τις εσωτερικές µεταφορές. Επίσης, κατά την διάρκεια της εξέλιξης των εργασιών της γνωµοδοτικής αυτής επιτροπής, εξετάζεται το θέµα του µητρώου των µεταφορικών επιχειρήσεων, σε συνεργασία µε το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών. Το Υ.Ε.Ν. έχει σε µόνιµη βάση µια τεχνική επιτροπή, µέσω της οποίας µπορεί στο µέλλον να εξετάζονται διάφορα θέµατα που θέτονται από φορείς, έτσι ώστε να έχουµε επίσηµα και την άποψη όλων των φορέων που νοµίζουν ότι κάτι στην νοµοθεσία πρέπει να τύχει ανάλογης νοµοθετικής ρύθµισης. εν παραγνωρίζουµε βέβαια το γεγονός ότι είναι δυναµική η διαδικασία αναθεώρησης των κανονισµών των επικινδύνων ειδών. Νέα προϊόντα έρχονται στην αγορά ως επικίνδυνα και αλλάζουν οι συνθήκες κατά τις οποίες µεταφέρονται. Άρα το Υπουργείο θέλει και την βοήθεια των φορέων για να υποτυπώνει, µέσω της τεχνικής επιτροπής του, τέτοιου είδους θέµατα που θα βοηθήσουν και θα αναβαθµίσουν την ασφάλεια των µεταφορών δια θαλάσσης. Επίσης, εξετάζουµε και άλλα τεχνικά θέµατα, όπως είναι τα κριτήρια κατάταξης επικινδύνων ουσιών. Ίσως εδώ πρέπει να έχουµε και την συµβολή και την συνεργασία του Γενικού Χηµείου του Κράτους, µε το τµήµα κατάταξης επικινδύνων ουσιών. Και άλλα βέβαια θέµατα µικρότερης ίσως σηµασίας. Επίσης, το Υπουργείο έχει βέβαια µηχανισµό, ώστε άµεσα να επιλαµβάνεται, όταν έχουµε ένα περιστατικό στην θάλασσα, ακόµη και όταν µεταφέρονται και επικίνδυνα φορτία. Υπάρχει αυτή η δοµή, η οποία λειτουργεί µέσω του θαλάµου επιχειρήσεων του Υπουργείου Εµπορικής Ναυτιλίας, έτσι ώστε να προσφέρουµε 8
όσο το δυνατόν καλύτερες υπηρεσίες και να ελαχιστοποιήσουµε τις συνέπειες από ένα περιστατικό στην θάλασσα, στην οποία εµπλέκονται επικίνδυνες συσκευασµένες ουσίες. Σας ευχαριστώ πολύ που µε ακούσατε. 9