Ταυτότητα της Έρευνας Η δειγματοληπτική έρευνα πραγματοποιήθηκε 1-15 Απριλίου 2019 Στο πλαίσιο των μαθημάτων «Ποσοτικές Μέθοδοι Ανάλυσης στις Κοινωνικές Επιστήμες» και «Διδακτική της Πολιτικής Παιδείας» του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ Οι φοιτητές λειτούργησαν ως ερευνητές και συγκέντρωσαν ερωτηματολόγια από δείγμα μαθητών Λυκείου και φοιτητών του ΑΠΘ και του ΠΑΜΑΚ Το δείγμα αποτελείται από 4.000 φοιτητές και 500 μαθητές 1
Αξιολόγηση της συμμετοχής της Ελλάδας στην ΕΟΚ/ΕΕ 1981-2017 σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (έρευνες Ευρωβαρόμετρου) 80 70 76 72 68 60 50 40 56 59 57 59 50 53 42 42 57 45 62 44 53 51 60 63 61 46 57 48 61 56 54 54 57 55 53 45 47 38 50 54 55 45 53 57 30 34 33 31 34 20 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1986 1988 1991 1993 1995 1997 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2014 2015 2016 2017 GR EU average Εμπιστοσύνη προς Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Ελλάδα σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (έρευνες Ευρωβαρόμετρου) 2
Νέοι και Ευρώπη Διαφορετικές δράσεις κινητοποίησης των νέων https://www.thistimeimvoting.eu/ #αυτήτηφοράψηφίζω #thistimeimvoting Διοργάνωση European Youth Event (EYE2018) Προεκλογικό debate μεταξύ των υποψηφίων (από το Πανεπιστήμιο του Maastricht) Πηγή: Roderik Rekker (2015) «Growing Up in a Globalized Society: Why Younger Generations Are More Positive about the European Union», Young 26(4S) 1 22 3
European Election Studies (EES) Ευρήματα 4
Παρουσιάζονται: η στάση των νέων απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση η πρόθεση στάσης στις Ευρωεκλογές η θέση στην κλίμακα Δεξιά-Αριστερά η πολιτική κινητοποίηση το ενδιαφέρον για την πολιτική οι πηγές ενημέρωσης ο βαθμός πολιτικής γνώσης το ατομικό πλαίσιο αξιών η αντίληψη για τη Δημοκρατία η αξιολόγηση των κριτηρίων με βάση τα οποία οι νέοι πολίτες επιλέγουν Προβλήματα των φοιτητών στο Πανεπιστήμιο 5
Α.Π.Θ. ΠΑ.ΜΑΚ. 6
Στάση των νέων αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση Μαθητές 7
Φοιτητές Οι μαθητές και οι μαθήτριες εμπιστεύονται την ΕΕ (38%), εκτιμούν ότι δεν υπάρχει κοινή ευρωπαϊκή πολιτική (62%), πιστεύουν ότι το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο πρέπει να έχει μεγαλύτερη δύναμη (48%) και οι Ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να έχουν μεγαλύτερη ανάμειξη στις αποφάσεις (86%). Αισθάνονται ότι δεν είναι πληροφορημένοι για τους θεσμούς και τις πολιτικές (55%) και εκτιμούν ότι η γνώμη της Χώρας μας (43.5%) και η προσωπική τους γνώμη (53.5%) δεν μετρούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες φαίνεται να εμπιστεύονται την ΕΕ (31%) με ένα εξίσου σημαντικό ποσοστό να μην δείχνει εμπιστοσύνη (28%), εκτιμούν ότι δεν υπάρχει κοινή ευρωπαϊκή πολιτική (60%), πιστεύουν ότι το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο πρέπει να έχει μεγαλύτερη δύναμη (46%) και οι Ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να έχουν μεγαλύτερη ανάμειξη στις αποφάσεις (76%). Αισθάνονται ότι δεν είναι πληροφορημένοι για τους θεσμούς και τις πολιτικές (52%) και εκτιμούν ότι η γνώμη της Χώρας μας (59%) και η προσωπική τους γνώμη (68%) δεν μετρούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 8
Πρόθεση στάσης των νέων στις Ευρωεκλογές Μαθητές Αποχή 13% ΔΓ/ΔΑ 4% Δεν έχω δικαίωμα 1% Στάση στις Ευρωεκλογές Άκυρο- Λευκό 10% Θα ψηφίσω 72% 9
Αιτιολόγηση στάσης (Μαθητές) Από το σύνολο των μαθητών που δήλωσαν ότι θα ψηφίσουν ποσοστό [72% επί του συνόλου] 16% δεν αιτιολογεί την απόφαση του. Από τους υπόλοιπους (πολλαπλή επιλογή) ποσοστό 50% διότι έχει ευθύνη, 43.2% δηλώνει για εμπειρία συμμετοχής, 26.5% αναφέρεται στην ιδιότητα του πολίτη, 28.8% αναφέρεται σε συλλογική ευθύνη και το 18.7% προβάλλει την συμβολή στο μέλλον. Από όσους δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν άκυρο/λευκό ή ότι θα απέχουν [23% επί του συνόλου] ποσοστό 31.8% δεν αιτιολογεί την απόφαση του. Από τους υπόλοιπους ποσοστό 38.8% δηλώνει ότι δεν έχει δυνατότητα διαμόρφωσης άποψης, 31.3% ότι έχει ανεπαρκή πληροφόρηση και 27.5% ότι δεν έχει εμπιστοσύνη στα κόμματα και τους πολιτικούς. Φοιτητές Στάση στις Ευρωεκλογές 33% δηλώνει ότι δεν έχει ακόμη αποφασίσει ποιον συνδυασμό Θα απέχω 36% Θα ψηφίσω 50% Άκυρο/Λευκό 14% 10
Αυτοτοποθέτηση των νέων στην κλίμακα Αριστερά-Δεξιά Μαθητές 11
Φοιτητές Πολιτική κινητοποίηση & Ενδιαφέρον για την πολιτική 12
Μαθητές Ενδιαφέρομαι για την Πολιτική: Πολύ/Αρκετά 40% Λίγο 46,5% Καθόλου 16,5% Δε γνωρίζω/ Δεν απαντώ 16% Μορφή πολιτικής κινητοποίησης Απευθύνομαι προσωπικά στους αρμόδιους 21% Αφήνω τους αρμόδιους να κάνουν την δουλειά τους 24% Δραστηρι οποιούμ αι μέσω των Παίρνω μέρος μαζί με άλλους σε κινητοποιήσεις συλλογικά 19% Φοιτητές Ενδιαφέρομαι για την Πολιτική: Πολύ/Αρκετά 41% Λίγο 42,5% Καθόλου 16% Αφήνω τους αρμόδιους να κάνουν την δουλειά τους 28% Δραστηριοποιούμαι μέσω των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης 15% Μορφή πολιτικής κινητοποίησης Απευθύνομαι προσωπικά στους αρμόδιους 36% Παίρνω μέρος μαζί με άλλους σε κινητοποιήσεις συλλογικά 21% 13
Πηγές ενημέρωσης των νέων για την πολιτική Μαθητές 14
Φοιτητές Βαθμός πολιτικής γνώσης 15
Πόσοι: γνωρίζουν τον αριθμό Ευρωβουλευτών της Ελλάδας 41% 73% γνωρίζουν ότι η ηλικία για την άσκηση του δικαιώματος ψήφου έχει γίνει 17 ετών 30% 85.5% αναγνωρίζουν τον Έλληνα επίτροπο (Δ. Αβραμόπουλος) 58% 62% Φοιτητές 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Μαθητές Ποιοι από τους παρακάτω έχουν εκλεγεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις εκλογές του 2014; Μαριάννα Βαρδινογιάννη Εύα Καϊλή Γιάνης Βαρουφάκης Απόστολος Γκλέτσος Γεώργιος Επιτήδειος Θεόδωρος Ζαγοράκης 5% 38.5% 31.5% 27% 35.5% 23.5% 55% 25% 16% 18% 49% 55% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120% Μαθητές Φοιτητές 16
Σωστά Μαθητές Φοιτητές 0 2% 22% 1 11% 35% 2 35% 27% 3 39% 12% 4 13% 4% 57% Βαθμός πολιτικής γνώσης 51.7% 13.3% 16% ανεπαρκής γνώση Μαθητές Φοιτητές επαρκής γνώση Σχόλια Το παραπάνω αναδεικνύει την σημασία της διδασκαλία του μαθήματος «Σύγχρονος Κόσμος, Πολίτης και Δημοκρατία» στη Β Λυκείου και γενικά της Εκπαίδευσης για την Πολιτική καθώς και τη σημασία της εργαστηριακής άσκησης. 17
Αντιλήψεις για την Δημοκρατία Μαθητές Αντιπροσωπευτική 46% Αρχαία Ελλάδα 38,5% Διαμαρτυρία 37% Άμεση-συμμετοχή 36% Άμεση 31,5% Εξέγερση 25% Διαμαρτυρία 21% Αντιπροσώπευση 16% Χριστιανισμός 15,5% e-δημοκρατία 11% Ατομικές 10% Εξέγερση 9,5% 18
Φοιτητές Αντιπροσωπευτική 42% Αρχαία Ελλάδα 41% Άμεση-συμμετοχή 40% Διαμαρτυρία 31% Άμεση 25% Αντιπροσώπευση 22% e-δημοκρατία 20% Διαμαρτυρία 20% Εξέγερση 17% Χριστιανισμός 12% Ατομικές 9% Εξέγερση 6% Πλαίσιο Αξιών 19
20 Μαθητές Διασκέδαση 45% Αναζήτηση 44% Διαπροσωπικές 42% Οικογένεια 41% Θρησκεία 32% Χρήμα 22% Αναζήτηση 21% Διαμαρτυρία 15% Στρατός 14% Αναζήτηση 12% Διαμαρτυρία 8% Διαμαρτυρία 6% Φοιτητές Αναζήτηση 52% Οικογένεια 44% Διαπροσωπικές 43% Διασκέδαση 37% Θρησκεία 24% Αναζήτηση 21% Αναζήτηση 20% Χρήμα 18% Διαμαρτυρία 17% Διαμαρτυρία 11% Στρατός 8% Διαμαρτυρία 4%
Κριτήρια επιλογής ψήφου Μαθητές Κριτήριο Επιλογής 28.0% 24.2% 30.7% 17.1% Κόμματα Πρόσωπα Θέματα Συνεργασία 21
Φοιτητές Κριτήριο Επιλογής 29.6% 23.3% 29.1% 18.0% Κόμματα Πρόσωπα Θέματα Συνεργασία Κριτήρια επιλογής (έρευνα σε 1050 άτομα στην Α Θεσσαλονίκης) 22
Κριτήρια επιλογής (έρευνα σε 1050 άτομα στην Α Θεσσαλονίκης: 246 νέοι 17-23 ετών) 23