Η ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ

Η ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ πα λος πόστολος ο κ π νθρώπων ο δ δι νθρώπου λλ δι 1 ησο χριστο κα ϑεο πατρ ς το γείραντος α τ ν κ νεκρ ν. κα ο 2 σ ν µο πάντες δελφοί τα ς κκλησίαις τ ς γαλατίας. χάρις µ ν κα 3 ε ρήνη π ϑεο πατρ ς κα κυρίου µ ν ησο χριστο. το δόντος 4 αυτ ν π ρ τ ν µαρτι ν µ ν πως ξέληται µ ς κ το νεστ τος α νος πονηρο κατ τ ϑέληµα το ϑεο κα πατρ ς µ ν. δόξα 5 ε ς το ς α νας τ ν α ώνων µήν. ϑαυµάζω τι ο τως ταχέως µετατίθε- 6 σθε π το καλέσαντος µ ς ν χάριτι χριστο ε ς τερον ε αγγέλιον. ο κ στιν λλο ε µή τινές ε σιν ο ταράσσοντες µ ς κα ϑέλοντες 7 µεταστρέψαι τ ε αγγέλιον το χριστο. λλ κα ν µε ς γγελος 8 ξ ο ρανο ε αγγελίζηται µ ν παρ ε ηγγελισάµεθα µ ν νάθεµα στω. ς προειρήκαµεν κα ρτι πάλιν λέγω ε τις µ ς ε αγγελίζεται 9 παρ παρελάβετε νάθεµα στω. ρτι γ ρ νθρώπους πείθω τ ν 10 ϑεόν ητ νθρώποις ρέσκειν ε γ ρ τι νθρώποις ρεσκον χριστο δο λος ο κ ν µην. γνωρίζω δ µ ν δελφοί τ ε αγγέλιον τ ε αγ- 11 γελισθ ν π µο τι ο κ στιν κατ νθρωπον. ο δ γ ρ γ παρ 12 νθρώπου παρέλαβον α τό ο τε διδάχθην λλ δι ποκαλύψεως ησο χριστο. κούσατε γ ρ τ ν µ ν ναστροφήν ποτε ν τ ουδαϊσµ 13 τι καθ περβολ ν δίωκον τ ν κκλησίαν το ϑεο κα πόρθουν α τήν. κα προέκοπτον ν τ ουδαϊσµ π ρ πολλο ς συνηλικιώτας ν 14 τ γένει µου περισσοτέρως ηλωτ ς πάρχων τ ν πατρικ ν µου παραδόσεων. τε δ ε δόκησεν ϑε ς φορίσας µε κ κοιλίας µητρός µου 15 κα καλέσας δι τ ς χάριτος α το. ποκαλύψαι τ ν υ ν α το ν 16 µο να ε αγγελίζωµαι α τ ν ν το ς θνεσιν ε θέως ο προσανεθέµην 1 v.3 χαρις υµιν και ειρηνη απο ϑεου πατρος και κυριου ηµων και κυριου ιησου χριστου. v.4 του δοντος εαυτον περι υπερ των αµαρτιων ηµων οπως εξεληται ηµας εκ του ενεστωτος αιωνος του ενεστωτος πονηρου κατα το ϑεληµα του ϑεου και πατρος ηµων. v.6 ϑαυµαζω οτι ουτως ταχεως µετατιθεσθε απο του καλεσαντος υµας εν χαριτι [χριστου] χριστου εις ετερον ευαγγελιον. v.8 αλλα και εαν ηµεις η αγγελος εξ ουρανου ευαγγελιζηται [υµιν] υµιν παρ ο ευηγγελισαµεθα υµιν αναθεµα εστω. v.10 αρτι γαρ ανθρωπους πειθω η τον ϑεον η ητω αν- ϑρωποις αρεσκειν ει γαρ ετι ανθρωποις ηρεσκον χριστου δουλος ουκ αν ηµην. v.11 γνωριζω γαρ δε υµιν αδελφοι το ευαγγελιον το ευαγγελισθεν υπ εµου οτι ουκ εστιν κατα ανθρωπον. v.15 οτε δε ευδοκησεν [ο ο ϑεος] ϑεος ο αφορισας µε εκ κοιλιας µητρος µου και καλεσας δια της χαριτος αυτου. 379

380 Η ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 1:17 2:11 17 σαρκ κα α µατι. ο δ ν λθον ε ς εροσόλυµα πρ ς το ς πρ µο ποστόλους λ λ π λθον ε ς ραβίαν κα πάλιν πέστρεψα ε ς δαµα- 18 σκόν. πειτα µετ τη τρία ν λθον ε ς εροσόλυµα στορ σαι πέτρον 19 κα πέµεινα πρ ς α τ ν µέρας δεκαπέντε. τερον δ τ ν ποστόλων 20 ο κ ε δον ε µ άκωβον τ ν δελφ ν το κυρίου. δ γράφω µ ν 21 δού νώπιον το ϑεο τι ο ψεύδοµαι. πειτα λθον ε ς τ κλίµατα 22 τ ς συρίας κα τ ς κιλικίας. µην δ γνοούµενος τ προσώπ τα ς 23 κκλησίαις τ ς ουδαίας τα ς ν χριστ. µόνον δ κούοντες σαν τι 24 διώκων µ ς ποτε ν ν ε αγγελίζεται τ ν πίστιν ν ποτε πόρθει. κα δόξαζον ν µο τ ν ϑεόν. 2 πειτα δι δεκατεσσάρων τ ν πάλιν νέβην ε ς εροσόλυµα µετ 2 αρναβ συµπαραλαβ ν κα τίτον. νέβην δ κατ ποκάλυψιν κα νεθέµην α το ς τ ε αγγέλιον κηρύσσω ν το ς θνεσιν κατ δίαν 3 δ το ς δοκο σιν µήπως ε ς κεν ν τρέχω δραµον. λλ ο δ τίτος 4 σ ν µοί λλην ν ναγκάσθη περιτµηθ ναι. δι δ το ς παρεισάκτους ψευδαδέλφους ο τινες παρεισ λθον κατασκοπ σαι τ ν λευ- ϑερίαν µ ν ν χοµεν ν χριστ ησο να µ ς καταδουλώσωνται. 5 ο ς ο δ πρ ς ραν ε ξαµεν τ ποταγ να λήθεια το ε αγγελίου 6 διαµείν πρ ς µ ς. π δ τ ν δοκούντων ε ναί τι πο οί ποτε σαν ο δέν µοι διαφέρει πρόσωπον ϑε ς νθρώπου ο λαµβάνει µο γ ρ ο 7 δοκο ντες ο δ ν προσανέθεντο. λλ το ναντίον δόντες τι πεπίστευ- 8 µαι τ ε αγγέλιον τ ς κροβυστίας καθ ς πέτρος τ ς περιτοµ ς. γ ρ νεργήσας πέτρ ε ς ποστολ ν τ ς περιτοµ ς νήργησεν κα µο ε ς 9 τ θνη. κα γνόντες τ ν χάριν τ ν δοθε σάν µοι άκωβος κα κηφ ς κα ωάννης ο δοκο ντες στ λοι ε ναι δεξι ς δωκαν µο κα αρναβ 10 κοινωνίας να µε ς ε ς τ θνη α το δ ε ς τ ν περιτοµήν. µόνον τ ν πτωχ ν να µνηµονεύωµεν κα σπούδασα α τ το το ποι σαι. 11 τε δ λθεν πέτρος ε ς ντιόχειαν κατ πρόσωπον α τ ντέστην τι v.17 ουδε ανηλθον εις ιεροσολυµα προς τους προ εµου αποστολους αλλα αλλ απηλθον εις αραβιαν και παλιν υπεστρεψα εις δαµασκον. v.18 επειτα µετα ετη τρια ανηλθον εις ιεροσολυµα ιστορησαι κηφαν πετρον και επεµεινα προς αυτον ηµερας δεκαπεντε. 2 v.2 ανεβην δε κατα αποκαλυψιν και ανεθεµην αυτοις το ευαγγελιον ο κηρυσσω εν τοις εθνεσιν κατ ιδιαν δε τοις δοκουσιν µη πως µηπως εις κενον τρεχω η εδραµον. v.4 δια δε τους παρεισακτους ψευδαδελφους οιτινες παρεισηλθον κατασκοπησαι την ελευθεριαν ηµων ην εχοµεν εν χριστω ιησου ινα ηµας καταδουλωσουσιν καταδουλωσωνται. v.6 απο δε των δοκουντων ειναι τι οποιοι ποτε ησαν ουδεν µοι διαφερει προσωπον [ο] ϑεος ανθρωπου ου λαµβανει εµοι γαρ οι δοκουντες ουδεν προσανεθεντο. v.9 και γνοντες την χαριν την δοθεισαν µοι ιακωβος και κηφας και ιωαννης οι δοκουντες στυλοι ειναι δεξιας εδωκαν εµοι και αρναβα κοινωνιας ινα ηµεις [µεν] εις τα εθνη αυτοι δε εις την περιτοµην. v.11 οτε δε ηλθεν κηφας πετρος εις αντιοχειαν κατα προσωπον αυτω αντεστην οτι κατεγνωσµενος ην.

2:12 3:7 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ 381 κατεγνωσµένος ν. πρ το γ ρ λθε ν τινας π ακώβου µετ τ ν 12 θν ν συνήσθιεν τε δ λθον πέστελλεν κα φώριζεν αυτόν ϕοβού- µενος το ς κ περιτοµ ς. κα συνυπεκρίθησαν α τ κα ο λοιπο 13 ουδα οι στε κα αρναβ ς συναπήχθη α τ ν τ ποκρίσει. λλ τε 14 ε δον τι ο κ ρθοποδο σιν πρ ς τ ν λήθειαν το ε αγγελίου ε πον τ πέτρ µπροσθεν πάντων ε σ ουδα ος πάρχων θνικ ς ς κα ο κ ουδαϊκ ς τί τ θνη ναγκάζεις ουδαΐζειν. µε ς ϕύσει ουδα οι 15 κα ο κ ξ θν ν µαρτωλοί. ε δότες τι ο δικαιο ται νθρωπος ξ 16 ργων νόµου ν µ δι πίστεως ησο χριστο κα µε ς ε ς χριστ ν ησο ν πιστεύσαµεν να δικαιωθ µεν κ πίστεως χριστο κα ο κ ξ ργων νόµου διότι ο δικαιωθήσεται ξ ργων νόµου π σα σάρξ. ε δ 17 ητο ντες δικαιωθ ναι ν χριστ ε ρέθηµεν κα α το µαρτωλοί ρα χριστ ς µαρτίας διάκονος µ γένοιτο. ε γ ρ κατέλυσα τα τα πάλιν 18 ο κοδοµ παραβάτην µαυτ ν συνίστηµι. γ γ ρ δι νόµου νόµ 19 πέθανον να ϑε ήσω. χριστ συνεσταύρωµαι δ ο κέτι γώ δ 20 ν µο χριστός δ ν ν ν σαρκί ν πίστει τ το υ ο το ϑεο το γαπήσαντός µε κα παραδόντος αυτ ν π ρ µο. ο κ θετ 21 τ ν χάριν το ϑεο ε γ ρ δι νόµου δικαιοσύνη ρα χριστ ς δωρε ν πέθανεν. νόητοι γαλάται τίς µ ς βάσκανεν τ ληθεί µ πείθεσθαι 3 ο ς κατ φθαλµο ς ησο ς χριστ ς προεγράφη ν µ ν σταυρωµένος. το το µόνον ϑέλω µαθε ν φ µ ν ξ ργων νόµου τ πνε µα λάβετε 2 ξ κο ς πίστεως. ο τως νόητοί στε ναρξάµενοι πνεύµατι ν ν σαρκ 3 πιτελε σθε. τοσα τα πάθετε ε κ ε γε κα ε κ. ο ν πιχορηγ ν 4 5 µ ν τ πνε µα κα νεργ ν δυνάµεις ν µ ν ξ ργων νόµου ξ κο ς πίστεως. καθ ς βρα µ πίστευσεν τ ϑε κα λογίσθη α τ ε ς δι- 6 καιοσύνην. γινώσκετε ρα τι ο κ πίστεως ο τοι ε σιν υ οί βραάµ. 7 προϊδο σα δ γραφ τι κ πίστεως δικαιο τ θνη ϑε ς προευηγγε- 8 v.13 και συνυπεκριθησαν αυτω [και] και οι λοιποι ιουδαιοι ωστε και αρναβας συναπηχθη αυτων τη υποκρισει. v.14 αλλ οτε ειδον οτι ουκ ορθοποδουσιν προς την αληθειαν του ευαγγελιου ειπον τω κηφα πετρω εµπροσθεν παντων ει συ ιουδαιος υπαρχων εθνικως ης και ουχι ουκ ιουδαικως ης πως τι τα εθνη αναγκαζεις ιουδαιζειν. v.16 ειδοτες [δε] οτι ου δικαιουται ανθρωπος εξ εργων νοµου εαν µη δια πιστεως ιησου χριστου και ηµεις εις χριστον ιησουν επιστευσαµεν ινα δικαιωθωµεν εκ πιστεως χριστου και ουκ εξ εργων νοµου οτι διοτι ου δικαιωθησεται εξ εργων νοµου ου δικαιωθησεται πασα σαρξ. v.18 ει γαρ α κατελυσα ταυτα παλιν οικοδοµω παραβατην εµαυτον συνιστανω συνιστηµι. 3 v.1 ω ανοητοι γαλαται τις υµας εβασκανεν τη αληθεια µη πειθεσθαι οις κατ οφθαλµους ιησους χριστος προεγραφη εν υµιν εσταυρωµενος. v.4 τοσαυτα επαθετε εικη ει γε ειγε και εικη. v.7 γινωσκετε αρα οτι οι εκ πιστεως ουτοι εισιν υιοι εισιν αβρααµ.

382 Η ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 3:8 24 9 λίσατο τ βρα µ τι νευλογηθήσονται ν σο πάντα τ θνη. στε ο 10 κ πίστεως ε λογο νται σ ν τ πιστ βραάµ. σοι γ ρ ξ ργων νόµου ε σ ν π κατάραν ε σίν γέγραπται γ ρ πικατάρατος π ς ς ο κ µµένει ν π σιν το ς γεγραµµένοις ν τ ιβλί το νόµου το ποι σαι α τά. 11 τι δ ν νόµ ο δε ς δικαιο ται παρ τ ϑε δ λον τι δίκαιος κ 12 πίστεως ήσεται. δ νόµος ο κ στιν κ πίστεως λλ ποιήσας α τ 13 νθρωπος ήσεται ν α το ς. χριστ ς µ ς ξηγόρασεν κ τ ς κατάρας το νόµου γενόµενος π ρ µ ν κατάρα γέγραπται γ ρ πικατάρατος 14 π ς κρεµάµενος π ξύλου. να ε ς τ θνη ε λογία το βρα µ γένηται ν χριστ ησο να τ ν παγγελίαν το πνεύµατος λάβωµεν δι 15 τ ς πίστεως. δελφοί κατ νθρωπον λέγω µως νθρώπου κεκυρωµέ- 16 νην διαθήκην ο δε ς θετε πιδιατάσσεται. τ δ βρα µ ρρήθησαν α παγγελίαι κα τ σπέρµατι α το ο λέγει κα το ς σπέρµασιν ς π 17 πολλ ν λλ ς φ νός κα τ σπέρµατί σου ς στιν χριστός. το το δ λέγω διαθήκην προκεκυρωµένην π το ϑεο ε ς χριστ ν µετ τη τετρακόσια κα τριάκοντα γεγον ς νόµος ο κ κυρο ε ς τ καταργ σαι 18 τ ν παγγελίαν. ε γ ρ κ νόµου κληρονοµία ο κέτι ξ παγγελίας 19 τ δ βρα µ δι παγγελίας κεχάρισται ϑεός. τί ο ν νόµος τ ν παραβάσεων χάριν προσετέθη χρις ο λθ τ σπέρµα πήγγελται 20 διαταγε ς δι γγέλων ν χειρ µεσίτου. δ µεσίτης ν ς ο κ στιν δ 21 ϑε ς ε ς στιν. ο ν νόµος κατ τ ν παγγελι ν το ϑεο µ γένοιτο ε γ ρ δόθη νόµος δυνάµενος οποι σαι ντως ν κ νόµου ν 22 δικαιοσύνη. λλ συνέκλεισεν γραφ τ πάντα π µαρτίαν να 23 παγγελία κ πίστεως ησο χριστο δοθ το ς πιστεύουσιν. πρ το δ λθε ν τ ν πίστιν π νόµον φρουρούµεθα συγκεκλεισµένοι ε ς τ ν 24 µέλλουσαν πίστιν ποκαλυφθ ναι. στε νόµος παιδαγωγ ς µ ν 25 γέγονεν ε ς χριστόν να κ πίστεως δικαιωθ µεν. λθούσης δ τ ς πί- v.8 προιδουσα δε η γραφη οτι εκ πιστεως δικαιοι τα εθνη ο ϑεος προευηγγελισατο τω αβρααµ οτι ευλογηθησονται ενευλογηθησονται εν σοι παντα τα εθνη. v.10 οσοι γαρ εξ εργων νοµου εισιν υπο καταραν εισιν γεγραπται γαρ οτι επικαταρατος πας ος ουκ εµµενει εν πασιν τοις γεγραµµενοις εν τω ιβλιω του νοµου του ποιησαι αυτα. v.12 ο δε νοµος ουκ εστιν εκ πιστεως αλλ ο ποιησας αυτα ανθρωπος ησεται εν αυτοις. v.13 χριστος ηµας εξηγορασεν εκ της καταρας του νοµου γενοµενος υπερ ηµων καταρα οτι γεγραπται γαρ επικαταρατος πας ο κρεµαµενος επι ξυλου. v.16 τω δε αβρααµ ερρεθησαν ερρηθησαν αι επαγγελιαι και τω σπερµατι αυτου ου λεγει και τοις σπερµασιν ως επι πολλων αλλ ως εφ ενος και τω σπερµατι σου ος εστιν χριστος. v.17 τουτο δε λεγω διαθηκην προκεκυρωµενην υπο του ϑεου εις χριστον ο µετα ετη τετρακοσια και τριακοντα ετη γεγονως νοµος ουκ ακυροι εις το καταργησαι την επαγγελιαν. v.21 ο ουν νοµος κατα των επαγγελιων [του του ϑεου] ϑεου µη γενοιτο ει γαρ εδοθη νοµος ο δυναµενος ωοποιησαι οντως αν εκ νοµου αν ην η δικαιοσυνη. v.23 προ του δε ελθειν την πιστιν υπο νοµον εφρουρουµεθα συγκλειοµενοι συγκεκλεισµενοι εις την µελλουσαν πιστιν αποκαλυφθηναι.

3:25 4:18 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ 383 στεως ο κέτι π παιδαγωγόν σµεν. πάντες γ ρ υ ο ϑεο στε δι 26 τ ς πίστεως ν χριστ ησο. σοι γ ρ ε ς χριστ ν βαπτίσθητε χριστ ν 27 νεδύσασθε. ο κ νι ουδα ος ο δ λλην ο κ νι δο λος ο δ λεύθε- 28 ος ο κ νι ρσεν κα ϑ λυ πάντες γ ρ µε ς ε ς στε ν χριστ ησο. ε δ µε ς χριστο ρα το βρα µ σπέρµα στέ κα κατ παγγελίαν 29 κληρονόµοι. λέγω δέ φ σον χρόνον κληρονόµος νήπιός στιν ο δ ν διαφέρει 4 δούλου κύριος πάντων ν. λλ π πιτρόπους στ ν κα ο κονό- 2 µους χρι τ ς προθεσµίας το πατρός. ο τως κα µε ς τε µεν 3 νήπιοι π τ στοιχε α το κόσµου µεν δεδουλωµένοι. τε δ λθεν 4 τ πλήρωµα το χρόνου ξαπέστειλεν ϑε ς τ ν υ ν α το γενόµενον κ γυναικός γενόµενον π νόµον. να το ς π νόµον ξαγοράσ 5 να τ ν υ οθεσίαν πολάβωµεν. τι δέ στε υ οί ξαπέστειλεν ϑε ς 6 τ πνε µα το υ ο α το ε ς τ ς καρδίας µ ν κρ ζον αββα πατήρ. στε ο κέτι ε δο λος λ λ υ ός ε δ υ ός κα κληρονόµος ϑεο δι 7 χριστο. λλ τότε µ ν ο κ ε δότες ϑε ν δουλεύσατε το ς µ ϕύσει 8 ο σιν ϑεο ς. ν ν δ γνόντες ϑεόν µ λλον δ γνωσθέντες π ϑεο π ς 9 πιστρέφετε πάλιν π τ σθεν κα πτωχ στοιχε α ο ς πάλιν νωθεν δουλεύειν ϑέλετε. µέρας παρατηρε σθε κα µ νας κα καιρο ς κα 10 νιαυτούς. ϕοβο µαι µ ς µήπως ε κ κεκοπίακα ε ς µ ς. γίνεσθε 11 12 ς γώ τι κ γ ς µε ς δελφοί δέοµαι µ ν ο δέν µε δικήσατε. ο δατε δ τι δι σθένειαν τ ς σαρκ ς ε ηγγελισάµην µ ν τ πρότε- 13 ον. κα τ ν πειρασµ ν µου τ ν ν τ σαρκί µο ο κ ξουθενήσατε 14 ο δ ξεπτύσατε λ λ ς γγελον ϑεο δέξασθέ µε ς χριστ ν ησο ν. τίς ο ν ν µακαρισµ ς µ ν µαρτυρ γ ρ µ ν τι ε δυνατ ν το ς 15 φθαλµο ς µ ν ξορύξαντες ν δώκατέ µοι. στε χθρ ς µ ν γέ- 16 γονα ληθεύων µ ν. ηλο σιν µ ς ο καλ ς λλ κκλε σαι µ ς 17 ϑέλουσιν να α το ς ηλο τε. καλ ν δ τ ηλο σθαι ν καλ πάντοτε 18 κα µ µόνον ν τ παρε ναί µε πρ ς µ ς. τεκνία µου ο ς πάλιν 19 v.29 ει δε υµεις χριστου αρα του αβρααµ σπερµα εστε και κατ επαγγελιαν κληρονοµοι. 4 v.3 ουτως και ηµεις οτε ηµεν νηπιοι υπο τα στοιχεια του κοσµου ηµεθα ηµεν δεδουλωµενοι. v.6 οτι δε εστε υιοι εξαπεστειλεν ο ϑεος το πνευµα του υιου αυτου εις τας καρδιας ηµων υµων κραζον αββα ο πατηρ. v.7 ωστε ουκετι ει δουλος αλλα αλλ υιος ει δε υιος και κληρονοµος ϑεου δια ϑεου χριστου. v.8 αλλα τοτε µεν ουκ ειδοτες ϑεον εδουλευσατε τοις µη ϕυσει µη ουσιν ϑεοις. v.11 ϕοβουµαι υµας µη πως µηπως εικη κεκοπιακα εις υµας. v.14 και τον πειρασµον υµων µου τον εν τη σαρκι µου ουκ εξουθενησατε ουδε εξεπτυσατε αλλα αλλ ως αγγελον ϑεου εδεξασθε µε ως χριστον ιησουν. v.15 που τις ουν ην ο µακαρισµος υµων µαρτυρω γαρ υµιν οτι ει δυνατον τους οφθαλµους υµων εξορυξαντες αν εδωκατε µοι. v.18 καλον δε το ηλουσθαι εν καλω παντοτε και µη µονον εν τω παρειναι µε προς υµας.

384 Η ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 4:19 5:9 20 δίνω χρις ο µορφωθ χριστ ς ν µ ν. θελον δ παρε ναι πρ ς 21 µ ς ρτι κα λλάξαι τ ν ϕωνήν µου τι πορο µαι ν µ ν. λέγετέ 22 µοι ο π νόµον ϑέλοντες ε ναι τ ν νόµον ο κ κούετε. γέγραπται γ ρ τι βρα µ δύο υ ο ς σχεν να κ τ ς παιδίσκης κα να κ τ ς 23 λευθέρας. λλ µ ν κ τ ς παιδίσκης κατ σάρκα γεγέννηται δ κ 24 τ ς λευθέρας δι τ ς παγγελίας. τινά στιν λληγορούµενα α ται γάρ ε σιν α δύο διαθ και µία µ ν π ρους σιν ε ς δουλείαν γενν σα 25 τις στ ν γάρ. τ γ ρ γ ρ σιν ρος στ ν ν τ ραβί συστοιχε 26 δ τ ν ν ερουσαλήµ δουλεύει δ µετ τ ν τέκνων α τ ς. δ νω 27 ερουσαλ µ λευθέρα στίν τις στ ν µήτηρ πάντων µ ν. γέγραπται γάρ ε φράνθητι στε ρα ο τίκτουσα ξον κα όησον ο κ δίνουσα 28 τι πολλ τ τέκνα τ ς ρήµου µ λλον τ ς χούσης τ ν νδρα. µε ς 29 δέ δελφοί κατ σα κ παγγελίας τέκνα σµέν. λλ σπερ τότε 30 κατ σάρκα γεννηθε ς δίωκεν τ ν κατ πνε µα ο τως κα ν ν. λλ τί λέγει γραφή κβαλε τ ν παιδίσκην κα τ ν υ ν α τ ς ο γ ρ µ 31 κληρονοµήσ υ ς τ ς παιδίσκης µετ το υ ο τ ς λευθέρας. ρα δελφοί ο κ σµ ν παιδίσκης τέκνα λλ τ ς λευθέρας. 5 τ λευθερί ο ν χριστ ς µ ς λευθέρωσεν στήκετε κα µ πάλιν 2 υγ δουλείας νέχεσθε. δε γ πα λος λέγω µ ν τι ν περιτέ- 3 µνησθε χριστ ς µ ς ο δ ν φελήσει. µαρτύροµαι δ πάλιν παντ νθρώπ περιτεµνοµέν τι φειλέτης στ ν λον τ ν νόµον ποι σαι. 4 κατηργήθητε π το χριστο ο τινες ν νόµ δικαιο σθε τ ς χάριτος 5 ξεπέσατε. µε ς γ ρ πνεύµατι κ πίστεως λπίδα δικαιοσύνης πεκδε- 6 χόµεθα. ν γ ρ χριστ ησο ο τε περιτοµή τι σχύει ο τε κροβυστία 7 λλ πίστις δι γάπης νεργουµένη. τρέχετε καλ ς τίς µ ς νέ- 8 κοψεν τ ληθεί µ πείθεσθαι. πεισµον ο κ κ το καλο ντος 9 10 µ ς. µικρ ύµη λον τ ϕύραµα υµο. γ πέποιθα ε ς µ ς ν v.19 τεκνα τεκνια µου ους παλιν ωδινω µεχρις αχρις ου µορφωθη χριστος εν υµιν. v.23 αλλ ο µεν εκ της παιδισκης κατα σαρκα γεγεννηται ο δε εκ της ελευθερας δι δια της επαγγελιας. v.24 ατινα εστιν αλληγορουµενα αυται γαρ εισιν αι δυο διαθηκαι µια µεν απο ορους σινα εις δουλειαν γεννωσα ητις εστιν αγαρ. v.25 το δε γαρ αγαρ σινα ορος εστιν εν τη αραβια συστοιχει δε τη νυν ιερουσαληµ δουλευει γαρ δε µετα των τεκνων αυτης. v.26 η δε ανω ιερουσαληµ ελευθερα εστιν ητις εστιν µητηρ παντων ηµων. v.28 υµεις ηµεις δε αδελφοι κατα ισαακ επαγγελιας τεκνα εστε εσµεν. v.30 αλλα τι λεγει η γραφη εκβαλε την παιδισκην και τον υιον αυτης ου γαρ µη κληρονοµησει κληρονοµηση ο υιος της παιδισκης µετα του υιου της ελευθερας. v.31 διο αρα αδελφοι ουκ εσµεν παιδισκης τεκνα αλλα της ελευθερας. 5 v.1 τη ελευθερια ουν η χριστος ηµας χριστος ηλευθερωσεν στηκετε ουν και µη παλιν υγω δουλειας ενεχεσθε. v.4 κατηργηθητε απο του χριστου οιτινες εν νοµω δικαιουσθε της χαριτος εξεπεσατε. v.7 ετρεχετε καλως τις υµας ενεκοψεν ανεκοψεν [τη] τη αληθεια µη πειθεσθαι.

5:10 6:3 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΑΥΛΟΥ 385 κυρί τι ο δ ν λλο ϕρονήσετε δ ταράσσων µ ς αστάσει τ κρίµα στις ν. γ δέ δελφοί ε περιτοµ ν τι κηρύσσω τί τι διώκοµαι 11 ρα κατήργηται τ σκάνδαλον το σταυρο. φελον κα ποκόψονται 12 ο ναστατο ντες µ ς. µε ς γ ρ π λευθερί κλήθητε δελφοί 13 µόνον µ τ ν λευθερίαν ε ς φορµ ν τ σαρκί λλ δι τ ς γάπης δουλεύετε λλήλοις. γ ρ π ς νόµος ν ν λόγ πληρο ται ν τ 14 γαπήσεις τ ν πλησίον σου ς εαυτόν. ε δ λλήλους δάκνετε κα 15 κατεσθίετε λέπετε µ πό λλήλων ναλωθ τε. λέγω δέ πνεύµατι πε- 16 ιπατε τε κα πιθυµίαν σαρκ ς ο µ τελέσητε. γ ρ σ ρξ πιθυµε 17 κατ το πνεύµατος τ δ πνε µα κατ τ ς σαρκός τα τα δ ντίκειται λλήλοις να µ ν ϑέλητε τα τα ποι τε. ε δ πνεύµατι γεσθε ο κ 18 στ π νόµον. ϕανερ δέ στιν τ ργα τ ς σαρκός τινά στιν µοιχεία 19 πορνεία καθαρσία σέλγεια. ε δωλολατρεία ϕαρµακεία χθραι ρεις 20 λοι ϑυµοί ριθείαι διχοστασίαι α ρέσεις. ϕθόνοι ϕόνοι µέθαι κ µοι 21 κα τ µοια τούτοις προλέγω µ ν καθ ς κα προε πον τι ο τ τοια τα πράσσοντες ασιλείαν ϑεο ο κληρονοµήσουσιν. δ καρ- 22 π ς το πνεύµατός στιν γάπη χαρά ε ρήνη µακροθυµία χρηστότης γαθωσύνη πίστις. πρα οτης γκράτεια κατ τ ν τοιούτων ο κ στιν 23 νόµος. ο δ το χριστο τ ν σάρκα σταύρωσαν σ ν το ς παθήµασιν 24 κα τα ς πιθυµίαις. ε µεν πνεύµατι πνεύµατι κα στοιχ µεν. µ 25 26 γινώµεθα κενόδοξοι λλήλους προκαλούµενοι λλήλοις ϕθονο ντες. δελφοί ν κα προληφθ νθρωπος ν τινι παραπτώµατι µε ς ο 6 πνευµατικο καταρτίζετε τ ν τοιο τον ν πνεύµατι πρα οτητος σκοπ ν σεαυτόν µ κα σ πειρασθ ς. λλήλων τ άρη αστάζετε κα ο τως 2 ναπληρώσατε τ ν νόµον το χριστο. ε γ ρ δοκε τις ε ναί τι µηδ ν 3 v.10 εγω πεποιθα εις υµας εν κυριω οτι ουδεν αλλο ϕρονησετε ο δε ταρασσων υµας αστασει το κριµα οστις εαν αν η. v.14 ο γαρ πας νοµος εν ενι λογω πεπληρωται πληρουται εν τω αγαπησεις τον πλησιον σου ως σεαυτον εαυτον. v.15 ει δε αλληλους δακνετε και κατεσθιετε λεπετε µη υπ υπο αλληλων αναλωθητε. v.17 η γαρ σαρξ επιθυµει κατα του πνευµατος το δε πνευµα κατα της σαρκος ταυτα γαρ δε αντικειται αλληλοις αντικειται ινα µη α εαν αν ϑελητε ταυτα ποιητε. v.19 ϕανερα δε εστιν τα εργα της σαρκος ατινα εστιν µοιχεια πορνεια ακαθαρσια ασελγεια. v.20 ειδωλολατρια ειδωλολατρεια ϕαρµακεια εχθραι ερις ερεις ηλος ηλοι ϑυµοι εριθειαι διχοστασιαι αιρεσεις. v.21 ϕθονοι ϕονοι µεθαι κωµοι και τα οµοια τουτοις α προλεγω υµιν καθως και προειπον οτι οι τα τοιαυτα πρασσοντες ασιλειαν ϑεου ου κληρονοµησουσιν. v.23 πραυτης πραοτης εγκρατεια κατα των τοιουτων ουκ εστιν νοµος. v.24 οι δε του χριστου [ιησου] την σαρκα εσταυρωσαν συν τοις παθηµασιν και ταις επιθυµιαις. 6 v.1 αδελφοι εαν και προληµφθη προληφθη ανθρωπος εν τινι παραπτωµατι υµεις οι πνευµατικοι καταρτιζετε τον τοιουτον εν πνευµατι πραυτητος πραοτητος σκοπων σεαυτον µη και συ πειρασθης. v.2 αλληλων τα αρη ασταζετε και ουτως αναπληρωσετε αναπληρωσατε τον νοµον του χριστου. v.3 ει γαρ δοκει τις ειναι τι µηδεν ων εαυτον ϕρεναπατα εαυτον.

386 Η ΠΡΟΣ ΓΑΛΑΤΑΣ 6:4 18 4 ν αυτόν ϕρεναπατ. τ δ ργον αυτο δοκιµαζέτω καστος κα τότε 5 ε ς αυτ ν µόνον τ καύχηµα ξει κα ο κ ε ς τ ν τερον. καστος γ ρ 6 τ διον ϕορτίον αστάσει. κοινωνείτω δ κατηχούµενος τ ν λόγον 7 τ κατηχο ντι ν π σιν γαθο ς. µ πλαν σθε ϑε ς ο µυκτηρίζεται 8 γ ρ ν σπείρ νθρωπος το το κα ϑερίσει. τι σπείρων ε ς τ ν σάρκα αυτο κ τ ς σαρκ ς ϑερίσει ϕθοράν δ σπείρων ε ς τ πνε µα 9 κ το πνεύµατος ϑερίσει ω ν α ώνιον. τ δ καλ ν ποιο ντες µ 10 κκακ µεν καιρ γ ρ δί ϑερίσοµεν µ κλυόµενοι. ρα ο ν ς καιρ ν χοµεν ργαζώµεθα τ γαθ ν πρ ς πάντας µάλιστα δ πρ ς 11 το ς ο κείους τ ς πίστεως. δετε πηλίκοις µ ν γράµµασιν γραψα τ 12 µ χειρί. σοι ϑέλουσιν ε προσωπ σαι ν σαρκί ο τοι ναγκάζουσιν µ ς περιτέµνεσθαι µόνον να µ τ σταυρ το χριστο διώκωνται. 13 ο δ γ ρ ο περιτεµνόµενοι α το νόµον ϕυλάσσουσιν λλ ϑέλουσιν 14 µ ς περιτέµνεσθαι να ν τ µετέρ σαρκ καυχήσωνται. µο δ µ γένοιτο καυχ σθαι ε µ ν τ σταυρ το κυρίου µ ν ησο χριστο 15 δι ο µο κόσµος σταύρωται κ γ τ κόσµ. ν γ ρ χριστ ησο 16 ο τε περιτοµή τί σχύει ο τε κροβυστία λλ καιν κτίσις. κα σοι τ κανόνι τούτ στοιχήσουσιν ε ρήνη π α το ς κα λεος κα π τ ν 17 σρα λ το ϑεο. το λοιπο κόπους µοι µηδε ς παρεχέτω γ γ ρ 18 τ στίγµατα το κυριο ησο ν τ σώµατί µου αστάζω. χάρις το κυρίου µ ν ησο χριστο µετ το πνεύµατος µ ν δελφοί µήν πρός γαλάτας γράφη πό ώµης. v.9 το δε καλον ποιουντες µη εγκακωµεν εκκακωµεν καιρω γαρ ιδιω ϑερισοµεν µη εκλυοµενοι. v.12 οσοι ϑελουσιν ευπροσωπησαι εν σαρκι ουτοι αναγκαζουσιν υµας περιτεµνεσθαι µονον ινα µη τω σταυρω του χριστου µη διωκωνται. v.13 ουδε γαρ οι περιτετµηµενοι περιτεµνοµενοι αυτοι νοµον ϕυλασσουσιν αλλα ϑελουσιν υµας περιτεµνεσθαι ινα εν τη υµετερα σαρκι καυχησωνται. v.14 εµοι δε µη γενοιτο καυχασθαι ει µη εν τω σταυρω του κυριου ηµων ιησου χριστου δι ου εµοι κοσµος εσταυρωται καγω τω κοσµω. v.15 εν γαρ χριστω ιησου ουτε γαρ περιτοµη τι εστιν ισχυει ουτε ακροβυστια αλλα καινη κτισις. v.17 του λοιπου κοπους µοι µηδεις παρεχετω εγω γαρ τα στιγµατα του κυριου ιησου εν τω σωµατι µου ασταζω.