Ε. Αναγνωστάκη, Π. Ανδρέου, Ν. Βερβίτης, Ε. Βλέτση, Μ. Καπουρκατσίδου, Ε. Κούλαλη, Κ. Κούλλια, Χρ. Μαλιγκούδη, Σ. Μικρούλη, Ει. Σεχίδου, Κ. Σταυριανάκη, Χρ. Τακούδα ορίστε! ελληνικά για αρχάριους πίνακες γραµµατικής Συντονισµός και επιµέλεια: Παναγιώτης Ανδρέου Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυµα Μανόλη Τριανταφυλλίδη]
ρήµατα Μάθηµα 1 είµαι* µένω µιλάω (-ώ) εγώ είµαι µένω µιλάω / µιλώ εσύ είσαι µένεις µιλάς αυτός αυτή είναι αυτό εµείς είµαστε εσείς είστε µένετε µιλάτε αυτοί αυτές είναι αυτά 2
ουσιαστικά Μάθηµα 1 ο η -ος ο χορός -α η θάλασσα ο Άγγλος -η η µουσική -ης ο φοιτητής η βιβλιοθήκη ο καλλιτέχνης -ας ο ταµίας το -ο το θέατρο -ι το κρασί το κολύµπι -µα το όνοµα 3
ουσιαστικά: ενικός -ος ο φίλος τον φίλο -α η κυρία την κυρία -ο το εισιτήριο το εισιτήριο αρσενικά -ας ο άντρας τον άντρα -η η φίλη την φίλη -ι θηλυκά ουδέτερα το λιµάνι το λιµάνι -ης -η -µα Μάθηµα 2 ο φοιτητής τον φοιτητή η στάση την στάση το µάθηµα το µάθηµα 4
υποκείµενο αντικείµενο Μάθηµα 2 Ο Κώστας έχει µάθηµα. Η θάλασσα είναι κοντά. Το λιµάνι είναι µακριά. Η Άννα βλέπει τον Κώστα. την θάλασσα. το λιµάνι. 5
προθέσεις Μάθηµα 2 µε σε* από για + τον, την, το σε + τον σε + την σε + το στον στην στο µένω στον Καναδά πάω στην Αθήνα είµαι κοντά στο λιµάνι 6
ρήµατα Μάθηµα 2 -ω -άω (-ώ) πάω* -οµαι (εγώ) (εσύ) µένω µένεις µιλάω / µιλώ µιλάς πάω πας έρχοµαι έρχεσαι (εσείς) µένετε µιλάτε πάτε έρχεστε 7
προσφωνήσεις Μάθηµα 2 Κύριε Μακρή! Κυρία Μακρή! Ορίστε! Ναι. εσποινίς Μακρή! Παιδιά, πού πάτε; Τι θέλετε; Στο σπίτι. Πού πας, Κώστα; Τι γλώσσα µιλάτε, παιδιά; Πού µένετε, παιδιά; 8
κτητική αντωνυµία Μάθηµα 3 (εγώ) µου (εµείς) µας (εσύ) σου (εσείς) σας (αυτός) του (αυτοί) (αυτή) της (αυτές) τους (αυτό) του (αυτά) τα βιβλία µου τα γενέθλιά σου ο φίλος της ο δάσκαλός µας οι µπίρες σας το σπίτι τους 9
ποιος, ποια, ποιο ποιος ποιον ποια ποια Ποιος είναι αυτός; Ποιον θέλεις; Αυτός είναι ο αδελφός µου. Τον Άρη. Ποια είναι αυτή; Ποια θέλεις; Είναι η αδελφή µου. Την Κάτια. Μάθηµα 3 ποιο ποιο Ποιο είναι αυτό το παιδί; Ποιο γλυκό θέλεις; Ο γιος µου. Το κρουασάν. ποιοι ποιες ποια Ποιοι είναι αυτοί; Ο Κώστας και η Ελένη. Ποιες είναι αυτές; Η Ελένη και η Άννα. Ποια είναι αυτά; Τα παιδιά µου. 10
ουσιαστικά: πληθυντικός Μάθηµα 3 ο οι -ος ο φίλος -οι οι φίλοι ο γιατρός οι γιατροί -ας ο άντρας -ες οι άντρες ο ταµίας οι ταµίες -ης ο σπουδαστής -ες οι σπουδαστές ο καλλιτέχνης οι καλλιτέχνες 11
ουσιαστικά: πληθυντικός Μάθηµα 3 η οι -α η κυρία -ες οι κυρίες η γυναίκα οι γυναίκες -η η φίλη -ες οι φίλες η αδελφή οι αδελφές -η η στάση -εις οι στάσεις η πόλη* οι πόλεις 12
ουσιαστικά: πληθυντικός Μάθηµα 3 το τα -ο το βιβλίο -α τα βιβλία το γλυκό τα γλυκά -ι το παιδί -ια τα παιδιά το ψάρι τα ψάρια -µα το γράµµα το µάθηµα -µατα τα γράµµατα τα µαθήµατα 13
αόριστο άρθρο Μάθηµα 3 ένας µία (µια) ένα έναν µία (µια) ένα Να ένας φίλος µου! Πάµε για έναν καφέ; Να µία (µια) φίλη µου! Πάµε για µία (µια) µπίρα; Να ένα ωραίο καφενείο! Πάµε για ένα ποτό; 14
ρήµατα Μάθηµα 3 -ω -άω (-ώ) πάω* εγώ εσύ αυτός, -ή, -ό εµείς εσείς αυτοί, -ές, -ά µένω µένεις µένει µένουµε µένετε µένουν µιλάω / µιλώ µιλάς µιλάει µιλάµε µιλάτε µιλάνε πάω πας πάει πάµε πάτε πάνε 15
ρήµατα Μάθηµα 3 εγώ εσύ αυτός, -ή, -ό εµείς εσείς αυτοί, -ές, -ά -οµαι έρχοµαι έρχεσαι έρχεται ερχόµαστε έρχεστε έρχονται -άµαι* κοιµάµαι κοιµάσαι κοιµάται κοιµόµαστε κοιµάστε κοιµούνται 16
ουσιαστικά: πληθυντικός Μάθηµα 4 αρσενικά -ος ο φίλος ο χυµός ο κύριος τον φίλο τον χυµό τον κύριο οι φίλοι οι χυµοί οι κύριοι τους φίλους τους χυµούς τους κυρίους 17
ουσιαστικά: πληθυντικός αρσενικά -ας ο άντρας τον άντρα ο Έλληνας τον Έλληνα Μάθηµα 4 οι άντρες τους άντρες -ης ο φοιτητής τον φοιτητή οι Έλληνες τους Έλληνες ο καλλιτέχνης τον καλλιτέχνη οι φοιτητές τους φοιτητές οι καλλιτέχνες τους καλλιτέχνες 18
ουσιαστικά: πληθυντικός θηλυκά -α η κυρία την κυρία -η η φίλη την φίλη Μάθηµα 4 οι κυρίες τις κυρίες -η η άσκηση την άσκηση οι φίλες τις φίλες η πόλη* την πόλη οι ασκήσεις τις ασκήσεις οι πόλεις τις πόλεις 19
ουσιαστικά: πληθυντικός ουδέτερα -ο το βιβλίο το βιβλίο -ι το παιδί το παιδί Μάθηµα 4 τα βιβλία τα βιβλία -µα το γράµµα το γράµµα τα παιδιά τα παιδιά το µάθηµα το µάθηµα τα γράµµατα τα γράµµατα τα µαθήµατα τα µαθήµατα 20
επίθετα Μάθηµα 4 -ος καλός καλό -η καλή καλή -ο καλό καλό καλοί καλούς καλές καλές καλά καλά 21
επίθετα Μάθηµα 4 -ος ωραίος ωραίο -α ωραία ωραία -ο ωραίο ωραίο ωραίοι ωραίους ωραίες ωραίες ωραία ωραία -ος φρέσκος φρέσκο -ια φρέσκια φρέσκια -ο φρέσκο φρέσκο φρέσκοι φρέσκους φρέσκες φρέσκες φρέσκα φρέσκα 22
επίθετα: αριθµητικά Μάθηµα 4 1 ένας φίλος µία (µια) φίλη ένα βιβλίο έναν φίλο µία (µια) φίλη ένα βιβλίο 3 τρεις φίλοι τρεις φίλες τρία βιβλία τρεις φίλους τρεις φίλες τρία βιβλία 4 τέσσερις φίλοι τέσσερις φίλες τέσσερα βιβλία τέσσερις φίλους τέσσερις φίλες τέσσερα βιβλία 23
πόσος, πόση, πόσο Μάθηµα 4 πόσον πόση πόσο Πόσον κιµά θέλετε; Πόση ζάχαρη θέλετε; Τρία κιλά. Μία κουταλιά. Πόσο τυρί θέλετε; 250 γραµµάρια. πόσους πόσες πόσα Πόσους χυµούς θέλεις; Πόσες σοκολάτες θέλετε; Τέσσερις. Πέντε. Πόσα µήλα θέλετε; 2 κιλά. 24
Πόσο κάνει; Μάθηµα 4 Πόσο κάνει; ένας καφές; Πόσο κάνει η εφηµερίδα; το περιοδικό; Πόσο κάνουν; τέσσερις χυµοί; Πόσο κάνουν δύο εφηµερίδες; πέντε περιοδικά; 25
ποιος, ποια, ποιο ποιος ποιον ποια ποια Μάθηµα 4 ποιο ποιο ποιοι ποιους ποιες ποιες ποια ποια Ποιους θέλετε; Ποιες θέλετε; Τους φίλους µου. Τις φίλες µου. Ποια βιβλία θέλετε; Αυτά τα δύο. 26
αντωνυµίες Μάθηµα 4 (εγώ) (εσύ) (αυτός, -ή, -ό) (εµείς) (εσείς) (αυτοί, -ές, -ά) µε σε τον/την/το µας σας τους/τις/τα Με ξέρεις; Σε ξέρω. Τον/Την/Το ξέρεις; Μας βλέπετε; εν σας βλέπουµε. Τους/Τις/Τα ξέρω. 27
αντωνυµίες (εγώ) (εσύ) (αυτός, -ή, -ό) (εµείς) (εσείς) (αυτοί, -ές, -ά) µε σε για από + εµένα εσένα αυτόν/αυτήν/αυτό εµάς εσάς αυτούς/αυτές/αυτά εµένα εσένα αυτόν/αυτήν/αυτό εµάς εσάς αυτούς/αυτές/αυτά Μάθηµα 4 28
αντωνυµίες εγώ εσύ αυτός αυτή αυτό εµένα µε εσένα σε αυτόν τον αυτήν την αυτό το Μάθηµα 4 εµείς εσείς αυτοί αυτές αυτά εµάς εσάς αυτούς αυτές αυτά µας σας τους τις τα 29
ουσιαστικά: κλητική Μάθηµα 5 αρσενικά κλητική κλητική -ος ο κύριος τον κύριο κύριε! οι κύριοι τους κυρίους κύριοι! ο Αλέξανδρος ο Νίκος τον Αλέξανδρο τον Νίκο Αλέξανδρε! Νίκο!* 30
ουσιαστικά: κλητική Μάθηµα 5 αρσενικά κλητική -ας ο Αντρέας τον Αντρέα Αντρέα! -ης ο Άρης τον Άρη Άρη! 31
ουσιαστικά: κλητική Μάθηµα 5 θηλυκά κλητική κλητική -α η κυρία την κυρία κυρία! οι κυρίες τις κυρίες κυρίες! -η ουδέτερα η Ελένη την Ελένη Ελένη! -ι το παιδί το παιδί παιδί! τα παιδιά τα παιδιά παιδιά! 32
ουσιαστικά: θηλυκά -ος Μάθηµα 5 η -α η θάλασσα -η η µουσική η στάση -ος η οδός θηλυκά -ος η οδός η είσοδος την οδό την είσοδο 33
αντωνυµίες σ εµένα µου σ εµάς σ εσένα σου σ εσάς σ αυτόν του σ αυτούς σ αυτήν της σ αυτές σ αυτό του σ αυτά µας σας τους Μάθηµα 5 Μου δίνεις το ψωµί; Τι του λέει; εν σας µιλάει. ( ίνεις το ψωµί σ εµένα;) (Τι λέει σ αυτόν;) ( εν µιλάει σ εσάς.) 34
αντωνυµίες Μάθηµα 5 γενική µου σου του της του µας µας τους µε σε τον την το µας σας τους τις τα ίνω στον Κώστα το ψωµί. Του το δίνω. εν του το δίνω. Λέω τα νέα στις φίλες µου. Τους τα λέω. εν τους τα λέω. Ζητώ από την Ελένη την σαλάτα. Της την ζητώ. εν της την ζητώ. 35
µου αρέσει Μου αρέσεις πολύ. Είσαι πολύ όµορφη! Μου αρέσει η θάλασσα. Της αρέσει η Ελλάδα. Τους αρέσει το κρασί. Μου αρέσουν οι τηγανητές πατάτες. Σου αρέσουν τα σουβλάκια; Σας αρέσουν τα µαλλιά µου; Μάθηµα 5 Μου αρέσει να χορεύω. Μου αρέσει να διαβάζω. 36
απλή υποτακτική -ω διαβάζω να (µην) διαβάσω να (µην) διαβάσεις να (µην) διαβάσει να (µην) διαβάσουµε να (µην) διαβάσετε να (µην) διαβάσουν -άω (-ώ) µιλάω/µιλώ να (µην) µιλήσω να (µην) µιλήσεις να (µην) µιλήσει να (µην) µιλήσουµε να (µην) µιλήσετε να (µην) µιλήσουν Μάθηµα 6 Να του µιλήσεις. Να µην του µιλήσεις. 37
απλή υποτακτική -ω πληρώνω διαβάζω νιώθω λείπω ανακαλύπτω κόβω γράφω χορεύω παύω πλέκω ανοίγω τρέχω, ελέγχω σφίγγω ψάχνω παίζω -νω -ζω -θω -πω -πτω -βω -φω -εύω -αύω -κω -γω -(γ)χω -γγω -χνω -ζω -σω -ψω -ξω να ψάξω να παίξω Μάθηµα 6 να πληρώσω να διαβάσω να νιώσω να λείψω να ανακαλύψω να κόψω να γράψω να χορέψω να πάψω να πλέξω να ανοίξω να τρέξω, να ελέγξω να σφίξω 38
απλή υποτακτική Μάθηµα 6 -ώ µιλάω/-ώ συναντάω/-ώ περπατάω/-ώ τραγουδάω/-ώ τραβάω/-ώ βουτάω/-ώ φυσάω/-ώ -ήσω να µιλήσω -ήξω να τραβήξω φοράω/-ώ µπορώ παρακαλώ κοιτάω/-ώ πετάω/-ώ -έσω να φορέσω -άξω να κοιτάξω γελάω/-ώ πεινάω/-ώ διψάω/-ώ περνάω/-ώ ξεχνάω/-ώ -άσω να γελάσω να περάσω να ξεχάσω 39
απλή υποτακτική Μάθηµα 6 ακούω βάζω βγάζω δίνω θέλω καταλαβαίνω µαθαίνω µένω παίρνω πέφτω πλένω στέλνω φέρνω φεύγω να ακούσω να βάλω να βγάλω να δώσω να θελήσω να καταλάβω να µάθω να µείνω να πάρω να πέσω να πλύνω να στείλω να φέρω να φύγω γίνοµαι να γίνω έρχοµαι να έρθω κάθοµαι να καθίσω, να κάτσω είµαι να είµαι έχω να έχω κάνω να κάνω ξέρω να ξέρω περιµένω να περιµένω 40
απλή υποτακτική Μάθηµα 6 βγαίνω βλέπω βρίσκω λέω µπαίνω πίνω ανεβαίνω κατεβαίνω να βγω να δω να βρω να πω να µπω να πιω να ανεβώ να κατεβώ να δω να δεις να δει να δούµε να δείτε να δουν θυµάµαι κοιµάµαι λυπάµαι φοβάµαι πηγαίνω / πάω τρώω να θυµηθώ να κοιµηθώ να λυπηθώ να φοβηθώ να πάω να φάω να φάω να φας να φάει να φάµε να φάτε να φάνε να κοιµηθώ να κοιµηθείς να κοιµηθεί να κοιµηθούµε να κοιµηθούν 41
απλός µέλλοντας -ω διαβάζω (δεν) θα διαβάσω (δεν) θα διαβάσεις (δεν) θα διαβάσει (δεν) θα διαβάσουµε (δεν) θα διαβάσετε (δεν) θα διαβάσουν -άω (-ώ) µιλάω/µιλώ (δεν) θα µιλήσω (δεν) θα µιλήσεις (δεν) θα µιλήσει (δεν) θα µιλήσουµε (δεν) θα µιλήσετε (δεν) θα µιλήσουν Μάθηµα 6 Θα του µιλήσω. εν θα του µιλήσω. 42
απλή υποτακτική απλός µέλλοντας -ω πληρώνω γράφω ανοίγω να πληρώσω να γράψω να ανοίξω θα πληρώσω θα γράψω θα ανοίξω -ώ µιλάω/-ώ φυσάω/-ώ περνάω/-ώ φοράω/-ώ κοιτάω/-ώ να µιλήσω να φυσήξω να περάσω να φορέσω να κοιτάξω θα µιλήσω θα φυσήξω θα περάσω θα φορέσω θα κοιτάξω άλλα ρήµατα µαθαίνω γίνοµαι βλέπω ανεβαίνω να µάθω να γίνω να δω να ανέβω θα µάθω θα γίνω θα δω θα ανέβω Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών 2013 Μάθηµα 6 43
αόριστος -ω διαβάζω διάβασα διάβασες διάβασε διαβάσαµε διαβάσατε διάβασαν γράφω έγραψα έγραψες έγραψε γράψαµε γράψατε έγραψαν -άω (-ώ) µιλάω/µιλώ µίλησα µίλησες µίλησε µιλήσαµε µιλήσατε µίλησαν Μάθηµα 7 είµαι* ήµουν ήσουν ήταν ήµασταν ήσασταν ήταν *ο τόνος στην 3η συλλαβή από το τέλος: διά-βα-σα έ-γρα-ψε µι-λή-σα-µε 3 2 1 3 2 1 4 3 2 1 44
αόριστος -ω αγοράζω πληρώνω νιώθω λείπω ανακαλύπτω κόβω γράφω χορεύω παύω πλέκω ανοίγω τρέχω, ελέγχω σφίγγω ψάχνω παίζω -νω -ζω -θω -πω -πτω -βω -φω -εύω -αύω -κω -γω -(γ)χω -γγω -χνω -ζω -σα -ψα -ξα αγόρασα πλήρωσα ένιωσα έλειψα ανακάλυψα έκοψα έγραψα χόρεψα έπαψα έπλεξα άνοιξα έτρεξα, έλεγξα έσφιξα έψαξα έπαιξα Μάθηµα 7 45
αόριστος Μάθηµα 7 -ώ µιλάω/-ώ συναντάω/-ώ περπατάω/-ώ τραγουδάω/-ώ τραβάω/-ώ βουτάω/-ώ φυσάω/-ώ γελάω/-ώ πεινάω/-ώ διψάω/-ώ περνάω/-ώ ξεχνάω/-ώ -ησα -ηξα -ασα µίλησα τράβηξα γέλασα φοράω/-ώ µπορώ καλώ παρακαλώ κοιτάω/-ώ πετάω/-ώ -εσα -αξα φόρεσα κοίταξα 46
αόριστος ακούω θέλω κάθοµαι καταλαβαίνω παίρνω πηγαίνω / πάω περιµένω άκουσα θέλησα κάθισα (έκατσα) κατάλαβα πήρα πήγα περίµενα Μάθηµα 7 δίνω έδωσα πέφτω έπεσα γίνοµαι έγινα κάνω έκανα µένω έµεινα πλένω έπλυνα βάζω έβαλα βγάζω έβγαλα στέλνω έστειλα µαθαίνω έµαθα φέρνω έφερα φεύγω έφυγα τρώω έφαγα 47
αόριστος Μάθηµα 7 βγαίνω βρίσκω µπαίνω βγήκα βρήκα µπήκα βλέπω είδα έχω είχα λέω είπα ανεβαίνω κατεβαίνω θυµάµαι κοιµάµαι λυπάµαι φοβάµαι ανέβηκα κατέβηκα θυµήθηκα κοιµήθηκα λυπήθηκα φοβήθηκα είµαι* έρχοµαι ξέρω πίνω ήµουν ήρθα ήξερα ήπια 48
απλή υποτακτική απλός µέλλοντας αόριστος Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών 2013 Μάθηµα 7 -ω πληρώνω γράφω ανοίγω να πληρώσω να γράψω να ανοίξω θα πληρώσω θα γράψω θα ανοίξω πλήρωσα έγραψα άνοιξα -ώ µιλάω/-ώ φυσάω/-ώ περνάω/-ώ φοράω/-ώ κοιτάω/-ώ να µιλήσω να φυσήξω να περάσω να φορέσω να κοιτάξω θα µιλήσω θα φυσήξω θα περάσω θα φορέσω θα κοιτάξω µίλησα φύσηξα πέρασα φόρεσα κοίταξα άλλα ρήµατα µαθαίνω γίνοµαι βλέπω ανεβαίνω να µάθω να γίνω να δω να ανέβω θα µάθω θα γίνω θα δω θα ανέβω έµαθα έγινα είδα ανέβηκα 49
επιρρήµατα Μάθηµα 7 επίθετα επιρρήµατα καλός καλή καλό καλά αργός αργή αργό αργά γρήγορος γρήγορη γρήγορο γρήγορα ωραίος ωραία ωραίο ωραία γλυκός γλυκιά γλυκό γλυκά 50
προστακτική -ω αγοράζω -νω πληρώνω -ζω νιώθω -θω λείπω -πω ανακαλύπτω -πτω κόβω -βω γράφω -φω χορεύω -εύω παύω -αύω πλέκω -κω ανοίγω -γω προσέχω, ελέγχω -(γ)χω σφίγγω -γγω ψάχνω -χνω παίζω -ζω -σε -στε -ψε -ψτε -ξε -ξτε ψάξε ψάξτε παίξε παίξτε Μάθηµα 8 αγόρασε αγοράστε πλήρωσε πληρώστε νιώσε νιώστε λείψε λείψτε ανακάλυψε ανακαλύψτε κόψε κόψτε γράψε γράψτε χόρεψε χορέψτε πάψε πάψτε πλέξε πλέξτε άνοιξε ανοίξτε πρόσεξε προσέξτε, έλεγξε ελέγξτε σφίξε σφίξτε 51
προστακτική Μάθηµα 8 -ώ µιλάω/-ώ συναντάω/-ώ περπατάω/-ώ τραγουδάω/-ώ τραβάω/-ώ βουτάω/-ώ φυσάω/-ώ γελάω/-ώ πεινάω/-ώ διψάω/-ώ περνάω/-ώ ξεχνάω/-ώ -ησε -ήστε -ηξε -ήξτε -ασε -άστε µίλησε µιλήστε τράβηξε τραβήξτε γέλασε γελάστε φοράω/-ώ µπορώ παρακαλώ κοιτάω/-ώ πετάω/-ώ -εσε -έστε -αξε -άξτε φόρεσε φορέστε κοίταξε κοιτάξτε 52
προστακτική Μάθηµα 8 -ώ µιλάω/-ώ τραγουδάω/-ώ τραβάω/-ώ γελάω/-ώ περνάω/-ώ φοράω/-ώ πετάω/-ώ µίλα τραγούδα τράβα γέλα πέρνα φόρα πέτα (µίλησε) (τραγούδησε) (τράβηξε) (γέλασε) (πέρασε) (φόρεσε) (πέταξε) 53
προστακτική Μάθηµα 8 ακούω δίνω πέφτω κάθοµαι βάζω βγάζω στέλνω κάνω παίρνω φέρνω είµαι* άκουσε ακούστε δώσε δώστε πέσε πέστε κάθισε καθίστε (κάτσε κάτσετε) βάλε βάλτε βγάλε βγάλτε στείλε στείλτε κάνε κάντε πάρε πάρτε φέρε φέρτε να είσαι να είστε γίνοµαι γίνε γίνετε έχω έχε έχετε καταλαβαίνω κατάλαβε καταλάβετε µαθαίνω µάθε µάθετε µένω µείνε µείνετε πλένω πλύνε πλύνετε περιµένω περίµενε περιµένετε φεύγω φύγε φύγετε πηγαίνω / πάνε (πήγαινε) πάτε πάω τρώω φάε φάτε έρχοµαι έλα ελάτε 54
προστακτική Μάθηµα 8 βγαίνω βλέπω βρίσκω λέω µπαίνω πίνω ανεβαίνω κατεβαίνω βγες βγείτε δες δείτε (δέστε) βρες βρείτε (βρέστε) πες πείτε (πέστε) µπες µπείτε πιες πιείτε (πιέστε) ανέβα ανεβείτε κατέβα κατεβείτε θυµάµαι κοιµάµαι θυµήσου θυµηθείτε κοιµήσου κοιµηθείτε 55
προστακτική: άρνηση Να µαγειρέψω µουσακά; Ναι, µαγείρεψε! Όχι, µην µαγειρέψεις! Μάθηµα 8 Να έρθω στο πάρτι; Ναι, έλα! Όχι, µην έρθεις! προστακτική αγόρασε αγοράστε πέταξε πετάξτε βγάλε βγάλτε άρνηση µην αγοράσεις µην αγοράσετε µην πετάξεις µην πετάξετε µην βγάλεις µην βγάλετε υποτακτική άρνηση να µην αγοράσεις να µην αγοράσετε να µην πετάξεις να µην πετάξετε να µην βγάλεις να µην βγάλετε 56
προστακτική προσ. αντων. Μάθηµα 8 Περίµενε την Μαρία. Τηλεφώνησε στον Κώστα. ώσε τα χρήµατα στον Κώστα. Περίµενέ την. Μην την περιµένεις. Τηλεφώνησέ του. Μην του τηλεφωνήσεις. ώσ του τα. Μην του τα δώσεις. 57
ουσιαστικά: υποκοριστικά Μάθηµα 8 ο Κώστας -άκης Κωστάκης η ήµητρα -ούλα ηµητρούλα Γιάννης Γιαννάκης Φανή Φανούλα Νίκος Νικολάκης Αθηνά Αθηνούλα Γιώργος Γιωργάκης µάνα µανούλα -ίτσα το τραγούδι -άκι τραγουδάκι ώρα Ελένη ωρίτσα Ελενίτσα παιδί παιδάκι Ελλάδα Ελλαδίτσα ποτήρι ποτηράκι µπίρα µπιρίτσα σπίτι σπιτάκι 58
άκλιτα ουσιαστικά Μάθηµα 9 το ραντεβού το ασανσέρ το σουπερµάρκετ το µπάσκετ το βόλεϊ το ταξί Το ραντεβού µε την Άννα είναι αύριο. Ο Γιάννης δεν ήρθε στο ραντεβού. Σήµερα έχω τρία ραντεβού. το κοµπιούτερ το πάρκιγκ 59
υποθετικές προτάσεις Αν + απλός µέλλοντας χωρίς «θα» Μάθηµα 9 ενεστώτας απλός µέλλοντας προστακτική Αν θα τελειώσεις νωρίς, πάµε στην θάλασσα; Αν θα τελειώσεις νωρίς, θα µου τηλεφωνήσεις; Αν θα τελειώσεις νωρίς, έλα στο σπίτι µου για καφέ. Αν + ενεστώτας ενεστώτας προστακτική Αν µιλάς ξένες γλώσσες, βρίσκεις εύκολα δουλειά. Αν µ αγαπάς, συγχώρεσέ µε. 60
όλος ο, όλη η, όλο το Μάθηµα 9 όλος ο όλο τον όλη η όλη την όλο το όλο το όλοι οι όλους τους όλες οι όλες τις όλα τα όλα τα Αγαπώ όλο τον κόσµο. Ξέρω όλη την πόλη. Έφαγα όλα τα γλυκά. 61
πολύς, πολλή, πολύ επίθετο πολύς πολλή πολύ πολλή πολύ πολύ Μάθηµα 9 επίρρηµα πολύ πολλοί πολλούς πολλές πολλές πολλά πολλά πολύς καφές πολλή ζάχαρη πολύ νερό πολλοί χυµοί πολλές µπίρες πολλά νερά Ευχαριστώ πολύ. Είσαι πολύ ωραία. Νιώθω πολύ άσχηµα. 62
ουσιαστικά: γενική Μάθηµα 10 αρσενικά γενική κλητική -ος ο φίλος του φίλου τον φίλο φίλε! ο γιατρός του γιατρού τον γιατρό γιατρέ! ο κύριος του κυρίου τον κύριο κύριε! γενική κλητική οι φίλοι των φίλων τους φίλους φίλοι! οι γιατροί των γιατρών τους γιατρούς γιατροί! οι κύριοι των κυρίων τους κυρίους κύριοι! 63
ουσιαστικά: γενική Μάθηµα 10 αρσενικά γενική κλητική γενική κλητική -ας ο άντρας του άντρα τον άντρα άντρα! οι άντρες των αντρών τους άντρες άντρες! ο Έλληνας του Έλληνα τον Έλληνα Έλληνα! οι Έλληνες των Ελλήνων τους Έλληνες Έλληνες! 64
ουσιαστικά: γενική Μάθηµα 10 αρσενικά γενική κλητική γενική κλητική -ης ο φοιτητής του φοιτητή τον φοιτητή φοιτητή! οι φοιτητές των φοιτητών τους φοιτητές φοιτητές! ο καλλιτέχνης του καλλιτέχνη τον καλλιτέχνη καλλιτέχνη! οι καλλιτέχνες των καλλιτεχνών τους καλλιτέχνες καλλιτέχνες! 65
ουσιαστικά: γενική Μάθηµα 10 θηλυκά γενική κλητική γενική κλητική -α η κυρία της κυρίας την κυρία κυρία! οι κυρίες των κυριών τις κυρίες κυρίες! η θάλασσα της θάλασσας την θάλασσα θάλασσα! οι θάλασσες των θαλασσών τις θάλασσες θάλασσες! 66
ουσιαστικά: γενική Μάθηµα 10 θηλυκά γενική κλητική -η η φίλη της φίλης την φίλη φίλη! η άσκηση της άσκησης την άσκηση άσκηση! η πόλη* της πόλης την πόλη πόλη! οι φίλες οι ασκήσεις οι πόλεις γενική κλητική των φίλων τις φίλες φίλες! των ασκήσεων τις ασκήσεις ασκήσεις! των πόλεων τις πόλεις πόλεις! 67
ουσιαστικά: γενική Μάθηµα 10 ουδέτερα γενική κλητική γενική κλητική -ο το βιβλίο του βιβλίου το βιβλίο βιβλίο! τα βιβλία των βιβλίων τα βιβλία βιβλία! το πανεπιστήµιο του πανεπιστηµίου το πανεπιστήµιο πανεπιστήµιο! τα πανεπιστήµια των πανεπιστηµίων τα πανεπιστήµια πανεπιστήµια! 68
ουσιαστικά: γενική Μάθηµα 10 ουδέτερα γενική κλητική γενική κλητική -ι το παιδί του παιδιού το παιδί παιδί! τα παιδιά των παιδιών τα παιδιά παιδιά! το αγόρι του αγοριού το αγόρι αγόρι! τα αγόρια των αγοριών τα αγόρια αγόρια! 69
ουσιαστικά: γενική Μάθηµα 10 ουδέτερα γενική κλητική γενική κλητική -µα το γράµµα του γράµµατος το γράµµα γράµµα! τα γράµµατα των γραµµάτων τα γράµµατα γράµµατα! το µάθηµα του µαθήµατος το µάθηµα µάθηµα! τα µαθήµατα των µαθηµάτων τα µαθήµατα µαθήµατα! 70
ποιος, ποια, ποιο: γενική Μάθηµα 10 γενική ποιος ποιανού ποιον ποια ποιανής ποια ποιο ποιανού ποιο γενική ποιοι ποιανών ποιους ποιες ποιανών ποιες ποια ποιανών ποια Ποιανού είναι το αυτοκίνητο; Του Αντώνη. Ποιανής είναι η φούστα; Της Κάτιας. 71
δικός µου, δική µου, δικό µου Μάθηµα 10 γενική δικός µου δικού µου δικό µου δική/δικιά µου δικό µου δικής/δικιάς µου δικού µου δική/δικιά µου δικό µου γενική δικοί µου δικών µου δικούς µου δικές µου δικών µου δικές µου δικά µου δικών µου δικά µου ικές σου είναι οι κασέτες; Όχι, του Αντώνη. ικό σας είναι το αυτοκίνητο; Ναι, δικό µας είναι. 72
σύγκριση επίθετο ωραίος πιο ωραίος ωραία πιο ωραία Μάθηµα 10 επίρρηµα ωραίο ωραία πιο ωραίο πιο ωραία Θέλω το κόκκινο φόρεµα. Είναι πιο φτηνό. Η κόκκινη τσάντα είναι πιο µικρή από την µπεζ. Η Όλγα είναι πιο όµορφη από την Σοφία. Η γυναίκα του είναι πιο ψηλή απ αυτόν. Εγώ σ αγαπώ πιο πολύ. Η Έφη τραγουδάει πιο ωραία από µένα. 73