Τεύχος 2 Δεκέμβριος 2012

Τεύχος 2 Δεκέμβριος 2012 Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα! Οδυσσέας Ελύτης Συντακτική ομάδα εφημερίδας Παντελής Kαλυκάκης (μαθητής) Κούλα Μοσχάκη (μαθήτρια) Baλάντης Καμπάς (μαθητής) Ρένα Σταυρακάκη (μαθήτρια) Ειρήνη Γρηγοράκη (ψυχολόγος-υπεύθυνη ύλης) Εμμανουέλα Ψυχαράκη (γενική επιμέλεια) Τηλ: 2810 821600, Φαξ:2810 824211 www.dikaioma.org.gr, info@dikaioma.org.gr, 1

Η ε φ η μ ε ρ ί δ α μ α ς Γεια σας! Είμαστε η Kούλα και ο Παντελής και σας καλωσορίζουμε στο δεύτερο μας τεύχος! Ελπίζουμε να σας αρέσει περισσότερο και από το πρώτο!!!! Να διαβάζετε την εφημερίδα μας γιατί είναι πολύ ενδιαφέρουσα και την έχουμε φτιάξει με πολλή αγάπη! Γεια σας και από μένα! Το όνομά μου είναι Ειρήνη Σταυρακάκη και είμαι 40 ετών. Ασχολήθηκα με την εφημερίδα γιατί μου αρέσει να επικοινωνώ με άλλους ανθρώπους, να λέω την γνώμη μου και επειδή μου α- ρέσει να δουλεύω μαζί με τους φίλους μου. Ελπίζω να σας αρέσει η εφημερίδα μας! Γεια σας είμαι ο Βαλάντης Καμπάς! Είμαι 29 ετών, είμαι καλό παιδί και πήρα ένα νέο μπλε αμαξίδιο. Χάρηκα που είμαι στην ομάδα εφημερίδας και θα είμαι ο έκτακτος συνεργάτης σε κάποια άρθρα. 2

Συνέντευξη με τον Επιστημονικό Διευθυντή κο Μακαρώνα Νίκο Γεια σας κε Νίκο θα θέλαμε να σας πάρουμε συνέντευξη για την εφημερίδα επειδή είστε ο επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου. (Παντελής) 1.Πως αποφασίσατε να βοηθήσετε στο Κέντρο; (Παντελής) Ασχολούμαι 25 χρόνια με παιδιά που έχουν κάθε μορφής αναπηρία, Έτσι λοιπόν δεν μου ήταν δύσκολο να αποδεχτώ την πρόταση που μου έκανε το ΔΣ του «Συλλόγου Δικαίωμα στη Ζωή» και να μεταφέρω τις γνώσεις μου και τις εμπειρίες μου για να βοηθήσω κι εγώ από την πλευρά μου στην οργάνωση μιας νέας δομής. 2.Τι δουλειά κάνετε στο Κέντρο; (Κούλα) Είμαι ο επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου, που σημαίνει ότι έχω την ευθύνη όλων των προγραμμάτων, το συντονιστικό έλεγχο, τη δημιουργία προγραμμάτων και υπηρεσιών που να καλύπτουν τις ανάγκες όλων των παιδιών που είναι εδώ μέσα. 3.Σας αρέσει εδώ; (Βαλάντης) Μου αρέσει που είμαι μαζί σας. Ta παιδιά μας σε καμιά περίπτωση δεν είναι παιδιά ενός κατώτερου θεού, είναι παιδιά ενός ανώτερου θεού, παιδιά που έχουν ανάγκη τη φροντίδα μας, τη στήριξη μας και τη βοήθεια μας. Επίσης μου αρέσει ότι είναι μια καινούρια δομή και έχεις το κίνητρο να δημιουργήσεις κάτι καινούριο που δεν υπάρχει αλλού. Ο χώρος του Κέντρου είναι ένας υπέροχος χώρος, οι εγκαταστάσεις είναι θαυμάσιες, η θέα είναι εξαιρετική. Για όλους αυτούς τους λόγους είμαι απόλυτα ικανοποιημένος. 4. Είστε ικανοποιημένος με την πορεία του κέντρου από την στιγμή που λειτούργησε; (Ρένα) Θα έλεγα ότι είμαι αρκετά ικανοποιημένος, και είμαι ικανοποιημένος για τον εξής λόγο: Γιατί όλα τα παιδιά που είναι εδώ μέσα, εσείς δηλαδή, είστε παιδιά πρόθυμα να δεχτείτε την βοήθειά μας, παιδιά που θέλετε να συμμετέχετε στις διαδικασίες του Κέντρου. Αυτός είναι ο σπουδαιότερος λόγος. Ένας δεύτερος λόγος είναι ότι το επιστημονικό προσωπικό που απαρτίζει το Κέντρο, οι ψυχολόγοι, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι φυσικοθεραπευτές, οι εργοθεραπευτές, οι λογοθεραπευτές και το λοιπό προσωπικό είναι πολύ αξιόλογοι στη δουλειά τους, έχουν εμπειρία, έχουν γνώσεις και από αυτή την άποψη είμαι ικανοποιημένος. Τα προγράμματα μέχρι στιγμής προχωράνε αρκετά καλά, αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι δεν χρειάζονται περαιτέρω βελτιώσεις. Κάθε μέρα προσπαθούμε να δώσουμε το καλύτερο μας εαυτό ώστε να υλοποιούμε προγράμματα που ανταποκρίνονται περισσότερο στις ανάγκες σας. 5.Είστε ικανοποιημένος με τη συνεργασία των γονέων με το Κέντρο; (Παντελής) Νομίζω πως ναι, όσες φορές χρειάστηκε να έχουμε τη βοήθεια τους και τη συμβολή τους νομίζω την είχαμε. Μην ξεχνάτε ότι οι γονείς πρέπει να είναι ενεργά μέλη του θεραπευτικού προγράμματος που γίνεται. Διότι η θεραπευτική δουλειά πρέπει να έχει μια συνέχεια στο σπίτι,. Η δουλειά που γίνεται στα σπίτια σας πρέπει να είναι συμβατή με τη δουλειά που γίνεται εδώ έτσι ώστε να βοηθηθείτε περισσότερο. Μέχρι τώρα οι γονείς σας έχουν δείξει όλη την καλή διάθεση και όποτε τους χρειαστήκαμε ήταν παρόντες. 6.Ποια είναι η καλύτερη στιγμή σας στο Κέντρο από τη στιγμή που ξεκίνησε να λειτούργει και ποια η πιο δύσκολη για σας; (Ρένα, Βαλάντης) Η καλύτερη στιγμή είναι μια καθημερινή στιγμή, κάθε φορά που σας βλέπω να γελάτε. Αυτές είναι πραγματικά οι καλύτερες στιγμές μου. Χειρότερες στιγμές δεν υπάρχουν, δεν ένιωσα ποτέ άβολα εδώ πέρα κι έτσι δεν μπορώ να σας απαντήσω σ αυτό. Δεν θα ήθελα ποτέ να υπάρξουν εξάλλου. 3

7.Πώς βλέπετε τα πράγματα για το Κέντρο τώρα που υπάρχει οικονομική κρίση; (Παντελής) Αυτό λοιπόν είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, Παντελή μου. Ξέρετε ότι αν δεν υπάρχουν λεφτά λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν. Ευτυχώς μέχρι τώρα τα καταφέρνουμε με τον άλφα ή βήτα τρόπο και νομίζω ότι και ο κος Σημαντηράκης θα μπορούσε να σας απαντήσει ότι παρ όλες τις δυσκολίες που έχουμε όλο και καταφέρνουμε να έχουμε κάποιες χρηματοδοτήσεις και να μπορούμε να διατηρούμε ζωντανό το Κέντρο. Όμως είναι αλήθεια ότι στις παρούσες συνθήκες πρέπει όλοι να παλέψουμε προς αυτή την κατεύθυνση, να εξοικονομήσουμε οικονομικούς πόρους για να μπορέσει το Κέντρο να συνεχίσει να δουλεύει και να υπάρχει. -Ευχαριστούμε πολύ κύριε Νίκο για το χρόνο σας. (Βαλάντης, Κούλα. Χειροκροτήματα απ`όλα τα παιδιά) Γεια σας! -Και για μένα ήταν μια πολύ όμορφη εμπειρία αυτή η συνέντευξη και σας εύχομαι καλή πορεία και στην εφημερίδα να την συνεχίσετε με την ίδια αγάπη που την ξεκινήσατε γιατί αποτελεί το φωτεινό μας πρόσωπο προς τα έξω, και έτσι θέλουμε να συνεχίσετε. (κος Μακαρώνας). Αν θέλετε να ενημερωθείτε με ποιους τρόπους μπορείτε να στηρίξετε την λειτουργία του Κέντρου Αποκατάστασης Αποθεραπείας Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας Ατόμων με Αναπηρία «Δικαίωμα στη Ζωή» παρακαλώ καλέστε στο 2810821600 καθημερινά 8.30-14.30. 4

Τα νέα του Κέντρου Τα πρωινά νέα Έχουμε πολλές νέες ομάδες και είμαστε πολύ χαρούμενοι για αυτές. Δύο από αυτές που θα σας παρουσιάσουμε είναι οι ομάδες κυκλοφοριακής αγωγής και ζαχαροπλαστικής. Στην κυκλοφοριακή αγωγή βγαίνουμε έξω από το Κέντρο και μαθαίνουμε να κυκλοφορούμε στην πόλη, να τη γνωρίζουμε και να την απολαμβάνουμε κάνοντας βόλτες στο κέντρο και πίνοντας καφέ. Στη ζαχαροπλαστική φτιάχνουμε υπέροχα γλυκά με τη βοήθεια των εκπαιδευτών μας. Η ώρα μας περνάει πολύ ωραία και πολύ δημιουργικά. Ελάτε να τα δοκιμάσετε!!!!! Τα γλυκά μας είναι σουφλέ, μωσαϊκό, κεικάκια κτλ. Έτσι κάθε Παρασκευή απολαμβάνουμε το χειροποίητο γλυκό μας. Μια φορά, η μαμά του Μανόλη, η κυρία Κική μας βοήθησε να φτιάξουμε ένα κέικ καρότου. Επίσης η κυρία Τόνια, η μαμά της Μαρίας μας βοήθησε να φτιάξουμε κουλουράκια. Τα απογευματινά νέα Η παρέα μας είναι πιο δυνατή από ποτέ! Περνάμε ωραία, διασκεδάζουμε, μεγαλώνουμε, αλλάζουμε και μαθαίνουμε ένα σωρό πράγματα. Κάνουμε βήματα γερά και σταθερά. Οι μέρες μας κυλάνε όμορφα και γρήγορα. Άλλες ώρες παίζουμε και τραγουδάμε κι άλλες ώρες πάμε στα μαθήματά μας, να δεις πως τα λένε, θεραπείες τα λένε, όπως και να τα λένε εμείς με αυτά μαθαίνουμε να περπατάμε, να επικοινωνούμε και να ζούμε καλύτερα. Μας αρέσει πολύ να καθόμαστε σε παρεούλες και να κάνουμε ζωγραφική, κολάζ, καλλιτεχνικά και άλλα πολλά δημιουργικά πράγματα. Άλλες φορές καθόμαστε σε κύκλο, τραγουδάμε και κάνουμε σαν χορευτικό όσα μας λέει το τραγούδι. Κάπου κάπου διαβάζουμε και παραμύθια, ενώ υπάρχουν φορές που μας αρέσει πολύ να ξαπλώνουμε στο στρώμα και να δουλεύουμε με το σώμα μας και τις αισθήσεις μας. Τελευταία ήμασταν πολύ απασχολημένοι γιατί φτιάχναμε κολάζ με θέματα από τους μήνες του χρόνου και τώρα που πλησιάζουν τα Χριστούγεννα έχουμε ενθουσιαστεί! Θα φτιάξουμε τις πιο ωραίες κάρτες και δώρα και θα είμαστε η πιο καλή χορωδία που θα έχετε α- κούσει ποτέ! Στο τέλος της μέρας, λίγο πριν φύγουμε, έχουμε μεγάλη αγωνία να συναντηθούμε όλοι μαζί στο σαλόνι! Εκεί καθόμαστε σε κύκλο, χαλαρώνουμε, βάζουμε μουσική και γίνεται ένα πραγματικό πανηγύρι! Έτσι κάπως περνάμε τις μέρες μας, μα αν κάτι θέλετε να θυμάστε από εμάς, την απογευματινή παρέα, αυτό είναι: ότι πάνω απ' όλα αγαπιόμαστε πολύ, οι καρδιές και το μυαλό μας δουλεύουνε σαν ένα. 5

Συνέντευξη με τη Ελισάβετ Κατσαβούνη Αυτή η στήλη φιλοξενεί συνεντεύξεις με τα παιδιά από το κέντρο. Αυτή την φορά θα γνωρίσουμε καλύτερα ένα κορίτσι της πρωινή βάρδιας. Γεια σου Ελισώ! (Βαλάντης) Γεια σου Βαλάντη (Ελισώ) Τι κάνεις, καλά είσαι; (Βαλάντης) Καλά είμαι, εσείς τι κάνετε; (Ελισώ) 1.Καλά είμαστε και μεις. Εσύ που μένεις; (Κούλα) «στο Μασταμπά» (Ελισώ) 2. Στον ελεύθερο σου χρόνο τι κάνεις; (Ρένα) «Στον ελεύθερό μου παίζω και διαβάζω ιστορία της Ελλάδας και του Κόσμου» (Ελισώ) 3. Ποιο είναι το αγαπημένο σου φαγητό; (Παντελής) «Ομελέτα με πατάτες» (Ελισώ) 4. Ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι; (Βαλάντης) «Το τσιγάρο του Κότσιρα» (Ελισώ) 5.Τι σου αρέσει να βλέπεις στην τηλεόραση; (Κούλα) «Τη Χάιντι και μ αρέσει να βλέπω και το DVD του Ράιαν με τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα» (Ελισώ) 6. Τι σου αρέσει να κάνεις στο Κέντρο; (Ρένα) «Να κάνω ασκήσεις για να ξεκουράζομαι από το καρότσι, να κάνω λογοθεραπεία και εργοθεραπεία.» (Ελισώ) 7. Ποιο είναι το αγαπημένο σου παιχνίδι; (Παντελής) «Μου αρέσει να παίζω τη μαμά και το παιδί. (εννοεί παιχνίδια μιμήσεων και ρόλων). Επίσης μ αρέσει να παίζω στο σπίτι με τη μαμά μου.» (Ελισώ) 8.Έχεις φίλους; Ποιοι είναι οι φίλοι σου; (Βαλάντης) «Οι φίλοι μου είναι ο Ανδρέας και ο Στέφανος. Από το Κέντρο οι φίλοι μου είναι ο Βαλάντης, ο Γιάννης, η Εύα και η Κατερίνα. «(Ελισώ) 9. Ποιος είναι ο καλύτερος σου φίλος ή φίλη και τι κάνετε μαζί; (Κούλα) «Είναι ο Βαλεντίνος και ο Θεοχάρης και παίζουμε με τα τουβλάκια.» (Ελισώ) Ελισώωωω σε ευχαριστούμε πάρα πολύ!!!!!!! (Ρένα και Βαλάντης) (Αρχίσανε όλοι να χειροκροτούν.) -Θέλω και εγώ να ρωτήσω κάτι! Ποιος είναι ο αγαπημένος σου φίλος από το Κέντρο Παντελή; (Ελισώ) -Ο Μιχάλης και η Σοφία (Παντελής). 6

Αθλητική Γωνιά αποκλειστικά από το Παντελή Καλυκάκη. Οι 14 οι Παραολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν από 29/8/2012 έως 9/9/2012 στο Λονδίνο. Οι Έλληνες μας έκαναν για μια ακόμα φορά υπερήφανους στους παραολυμπιακούς αγώνες κατακτώντας 12 μετάλλια. Οι έλληνες κατέκτησαν ένα χρυσό, τρία ασημένια, και οχτώ χάλκινα κατατάσσοντας τη χώρα μας στην 44 η θέση. Ο Ηρακλειώτης Γιώργος Καπελάκης κατεταγεί 7 ος στα 50 μέτρα ύπτιο. Στη φωτογραφία βλέπουμε τους Γρηγόρη Πολυχρονίδη, Νίκο Πανανό και Ελένη Κορδαλή που εξασφάλισαν το χρυσό μετάλλιο για την Ελλάδα στο άθλημα «μπότσια» (boccia) νικώντας στο τελικό με 4-1 την Πορτογαλία. Το άθλημα Το Boccia είναι Παραολυμπιακό άθλημα. Συγκεκριμένα είναι ένα από τα τρία αθλήματα των Παραολυμπιακών Αγώνων που δεν έχει αντίστοιχο Ολυμπιακό άθλημα. Έχει σχεδιαστεί ώστε να παίζεται από άτομα με εγκεφαλική παράλυση ή άλλη κινητική αναπηρία, τα οποία χρησιμοποιούν αναπηρικό αμαξίδιο. Απαιτεί αυτοσυγκέντρωση, συντονισμό, ακρίβεια, ομαδικότητα, συνεργασία και στρατηγική. Το παιχνίδι ξεκίνησε να παίζεται στην Αρχαία Ελλάδα, με τους παίκτες να πετάνε μεγάλες πέτρες (τα βότσαλα > Μπότσια, διεθνώς Boccia) σε μια πέτρα - στόχο. Στις μέρες μας, το Boccia γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη σε περισσότερες από 40 χώρες παγκοσμίως. Συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά στο πρόγραμμα των Παραολυμπιακών Αγώνων της Νέας Υόρκης, το 1984. Από τότε και έπειτα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι κάθε Παραολυμπιάδας! Το παιχνίδι Παραολυμπιακοί αγώνες Το Boccia παίζεται ατομικά, ομαδικά ή σε ζευγάρια. Σκοπός του παιχνιδιού είναι να ρίξουν οι παίκτες την μπάλα τους (χρώματος κόκκινου ή μπλε) όσο πιο κοντά μπορούν στη λευκή μπάλα ("Jack"). Η Jack ρίχνεται πρώτη, ενώ στη συνέχεια οι ομάδες ρίχνουν εναλλάξ τις μπάλες τους. Οι παίκτες χρησιμοποιούν τα χέρια, τα πόδια, ή (εάν η αναπηρία του συμμετέχοντα είναι σοβαρή) μία βοηθητική συσκευή (την ράμπα). Στο τέλος του κάθε γύρου, ο διαιτητής μετράει την απόσταση που έχουν οι μπάλες των ομάδων από την Jack. Δίνει ένα βαθμό για κάθε μπάλα που είναι πιο κοντά στην Jack από τη κοντινότερη μπάλα του αντιπάλου. Κερδίζει η ομάδα ή ο παίκτης με την υψηλότερη βαθμολογία. Φέτος δημιουργήσαμε στο κέντρο τη δική μας ομάδα boccia, όπου συμμετέχουν η Ρένα, ο Βαλάντης, ο Παντελής, ο Γιάννης, ο Μιχάλης και η Μαρία. Οι εκπαιδευτές μας είναι ο Μιχάλης και η Ελευθερία και μας ενθαρρύνουν να γινόμαστε καλύτεροι!! 7

Κηπουρική- μαγειρική Τι φυτεύουμε αυτήν την εποχή Ο χειμώνας έφτασε και είναι η κατάλληλη εποχή για να καλλιεργήσουμε τα φυτά μας. Αυτή την εποχή λοιπόν μπορούμε να φυτέψουμε λαχανικά όπως αρακά, μαρούλι, σγουρή σαλάτα, λάχανο, μπρόκολο, κουνουπίδι, σπανάκι, κρεμμύδια, πράσα, σκόρδα, παντζάρια, αντίδια και ραπανάκια. Επίσης μπορούμε να φυτέψουμε άνηθο και μαϊντανό. Μια νόστιμη συνταγή που σας προτείνουμε με ένα από τα λαχανικά που θα φυτέψετε είναι η εξής: (δοκιμάστε την και θα μας θυμηθείτε!) Μπρόκολο ω γκρατέν Τα υλικά μας 1/2 κιλό βρασμένο Μπρόκολο (παίρνουμε μόνο τα άνθη) 1/2 φλ. τυρί τριμμένο τσένταρ αλάτι, πιπέρι Για την σάλτσα τυριού: 4 κουτ. βούτυρο 4 κουτ.σούπας αλεύρι 1/2 φλ. χλιαρό γάλα μία πρέζα μοσχοκάρυδο άσπρο πιπέρι ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ: 1/2 φλυντζάνι καλαμπόκι βρασμένο 1/2 φλ. καρότα βρασμένα κομμένα μικρά μπαστουνάκια. Εκτέλεση: Καίμε το βούτυρο σε μια κατσαρόλα. Ρίχνουμε το αλεύρι ανακατεύουμε και μαγειρεύουμε για 1 λεπτό σε μέτρια φωτιά. Ρίχνουμε λίγο λίγο το γάλα και ανακατεύουμε χτυπώντας με το χτυπητήρι. Προσθέτουμε το μοσχοκάρυδο, αλάτι και πιπέρι. Βράζουμε για 10 λεπτά σε χαμηλή φωτιά ανακατεύοντας που και που. Κατεβάζουμε την κατσαρόλα α- πό τη φωτιά και την κρατάμε για μετά. Αχνίζουμε το μπρόκολο για 5 έως 6 λεπτά ώσπου να μαλακώσει και το βάζουμε σε ένα πυρέξ αφού αφαιρέσουμε τα κοτσάνια. Ρίχνουμε από πάνω τη σάλτσα στην οποία προαιρετικά προσθέσαμε το καλαμπόκι, τα καρότα. Προσθέτουμε από πάνω το τριμμένο τυρί και αλατοπιπερώνουμε ελαφρά. Το ψήνουμε περίπου 15 λεπτά στο φούρνο. Καλή σας όρεξη!!!! Αν επιθυμείτε να γίνετε συνδρομητής στην εφημεριδούλα μας επικοινωνήστε μαζί μας στο 2810821600 καθημερινά από 8.30-14.30. Συνδρομή για 4 τεύχη ετησίως 15 8

Κανόνες συμπεριφοράς καθημερινής επικοινωνίας με άτομα με αναπηρία Το κείμενο αποτελεί μετάφραση από τα αγγλικά της αντίστοιχης έκδοσης της Κροατικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία. Η ορθότητα των όρων που χρησιμοποιούνται έχει ελεγχθεί από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ). Διαβάστε και προωθήστε το όσο το δυνατόν περισσότερο. Αν και ένας στους δέκα ανθρώπους έχει κάποιου είδους αναπηρία, οι άνθρωποι συνήθως νιώθουν αμηχανία όταν συναντούν ένα τέτοιο άτομο. Λόγω της ανεπαρκούς γνώσης των αναγκών τους και των περιορισμών τους, των τρόπων που προσφέρεται και λαμβάνεται βοήθεια και λόγω της προκατάληψης ή του φόβου για το άγνωστο, οι άνθρωποι είναι απρόθυμοι να επικοινωνήσουν και να προσφέρουν βοήθεια σε άτομα με αναπηρία. Η δική μας επιθυμία είναι να βελτιωθεί η καθημερινή ζωή των ατόμων με αναπηρία και να ε- μπνεύσουμε τους ανθρώπους να επικοινωνήσουν μαζί μας χωρίς φόβο. 1. Αν κρίνετε ότι υπάρχει ανάγκη να βοηθήσετε ένα άτομο με αναπηρία, ρωτήστε τον/την ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να το κάνετε. 2. Όταν συστήνεστε σε ένα άτομο με τεχνητό ή ακρωτηριασμένο χέρι, μην αποφεύγετε να του δώσετε το χέρι σας. Δώστε το αριστερό σας χέρι ή αγγίξτε τον/την με μια φιλική χειρονομία. 3. Μιλήστε απευθείας στο άτομο με αναπηρία παρά μέσω γονέα, συνεργάτη, συνοδού ή διερμηνέα. 4. Αν μιλάτε για λίγο με άτομο σε αναπηρικό αμαξίδιο προσπαθήστε να χαμηλώσετε στο ύψος του, ώστε να αποκτήσετε οπτική επαφή. 5. Επικεντρώστε την προσοχή σας σε άτομο με προβλήματα ομιλίας. Αν δεν καταλαβαίνετε τι λέει το άτομο αυτό, ζητήστε του/της να το επαναλάβει. Μην προσποιείστε ότι καταλάβατε. 6. Μιλάτε αργά και καθαρά σε ένα άτομο με προβλήματα ακοής. Μη φωνάζετε και μη μιλάτε μέσα στο αυτί του/της. Οι εκφράσεις του προσώπου σας και οι κινήσεις των χειλιών σας βοηθάνε το άτομο με προβλήματα ακοής να σας καταλάβει. Αν εξακολουθείτε να μην είστε σίγουροι ότι σας κατάλαβε, σημειώστε ό,τι θέλετε να πείτε. 7. Όταν χαιρετάτε ένα τυφλό άτομο ή άτομο με μειωμένη όραση, πείτε του/ της το όνομά σας. Αν του/της προσφέρετε βοήθεια στο περπάτημα, αφήστε τον/την να ακουμπήσει στο βραχίονά σας. 8. Άτομα με προβλήματα ακοής ή όρασης μπορούν να επικοινωνήσουν επίσης και μέσω της αίσθησης της αφής. Αν συναντήσετε ένα τέτοιο άτομο, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του σχηματίζοντας κεφαλαία γράμματα στην παλάμη του/της. 9.Αν δεν έχετε οικειότητα με ένα άτομο με αναπηρία αποφύγετε να τον/ την ρωτήσετε για την αναπηρία του/της ή τις αιτίες της. 10.Να είστε διακριτικός και υπομονετικός, ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να κάνει κάτι. 11. Μην επαινείτε υπερβολικά ένα άτομο με αναπηρία που εκτελεί φυσιολογικές καθημερινές εργασίες. 12. Ενώ περιμένετε στη γραμμή, παραχωρήστε τη θέση σας σε ένα άτομο με αναπηρία ή μεσολαβήστε ώστε το άτομο αυτό να προχωρήσει μπροστά στη σειρά και μην στέκεστε ακριβώς μπροστά του σε πολύ κοντινή απόσταση. 9

13. Όταν χρησιμοποιείτε μέσα μαζικής μεταφοράς προσφέρετε τη θέση σας στο άτομο με αναπηρία. Βοηθήστε το να επιβιβαστεί ή να αποβιβαστεί από το λεωφορείο, το τραμ ή το αεροπλάνο, αφού πρώτα ρωτήσετε με ποιόν τρόπο μπορείτε να βοηθήσετε καλύτερα. 14. Μην αγγίζετε τα ορθοπεδικά βοηθήματα (πατερίτσες, μπαστούνι, αναπηρικό αμαξίδιο), παρά μόνο αν σας έχει ζητηθεί. Μη στηρίζεστε σε αναπηρικό αμαξίδιο, είναι μέρος του προσωπικού χώρου του ατόμου που το χρησιμοποιεί. Όταν συνοδεύετε άτομο σε αναπηρικό αμαξίδιο, μη κρεμάτε στο αμαξίδιο του/της την τσάντα σας ή σακούλες με ψώνια προκειμένου να ελαφρώσετε τα χέρια σας. Το αναπηρικό αμαξίδιο και τα λοιπά τεχνικά βοηθήματα θεωρούνται ως «προέκταση του σώματος» του ατόμου με αναπηρία και αντικαθιστούν τη λειτουργία των μελών του σώματος που δε λειτουργούν. 15.Μη χαϊδεύετε ένα σκύλο-βοηθό ατόμου με αναπηρία ενόσω «εργάζεται». Ζητήστε άδεια από τον ιδιοκτήτη. 16.Προσέξτε τους οδηγούς αυτοκινήτων που φέρουν το αναπηρικό σήμα. Όταν βλέπετε ένα αυτοκίνητο που φέρει το αυτοκόλλητο με το αναπηρικό αμαξίδιο στο μπροστινό ή πίσω τζάμι, αυξήστε την απόσταση, χαμηλώστε ταχύτητα και να είστε πιο προσεκτικοί. Θυμηθείτε ότι ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να αργεί να εκτελέσει μερικές ενέργειες. Μην παρκάρετε σε μέρη που είναι καθορισμένα με τα σήματα πρόσβασης αναπηρικού αμαξιδίου και μπροστά σε ράμπες πρόσβασης σε πεζοδρόμια ή σε καταστήματα. 17. Μη δείχνετε οίκτο σε άτομα με αναπηρία. Συμπεριφερθείτε τους σαν ίσους, γιατί αυτό είναι. Όταν συνοδεύετε ένα παιδί που λόγω αθώας περιέργειας ρωτήσει για τον άνθρωπο με αναπηρία που τυγχάνει να είναι δίπλα σας, εξηγείστε του όσο πιο απλά μπορείτε ό,τι γνωρίζετε για το συγκεκριμένο είδος αναπηρίας. Μην αποτρέπετε το παιδί από το να κοιτάζει τον άνθρωπο με αναπηρία ή να σας ρωτήσει σχετικά. AΝΕΚΔΟΤΑ Πώς λέγεται ο μεθυσμένος Άγιος Βασίλης; - Βασιλόπιτα - Πάει ένας τύπος στον οδοντίατρο. Κάθεται στην καρέκλα, ανοίγει το στόμα.σκύβει ο γιατρός και τι βλέπει; Όλα τα δόντια πάνω κάτω είναι χρυσά. -Σφράγισμα; - Όχι συναγερμό! - Τι κοινό έχουν η γαλοπούλα και οι Έλληνες; - Τη βγάζουν δεν τη βγάζουν μέχρι τα Χριστούγεννα! Τηλεφωνώντας από σταθερό τηλέφωνο στο 90 11 11 90 90 βοηθάς την προσπάθειά μας να δώσουμε στα παιδιά με Αναπηρία «Δικαίωμα στη Ζωή» (Χρέωση 1,48 με ΦΠΑ). Τηλ. Παραπόνων: 2810821600 10