Οδηγός Πρακτικής Άσκησης Φοιτητών Ιατρικής (δίμηνη κλινική άσκηση 11 ου & 12 ου εξαμήνου)

Π Α ΝΕΠΙΣΤΗΜΙ Ο ΘΕΣΣΑΛ ΙΑΣ ΣΧΟ ΛΗ ΕΠΙΣΤ ΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Τ ΜΗ ΜΑ ΙΑΤ ΡΙ ΚΗ Σ Οδηγός Πρακτικής Άσκησης Φοιτητών Ιατρικής (δίμηνη κλινική άσκηση 11 ου & 12 ου εξαμήνου) Εξώφυλλο: Τοιχογραφία από το εσωτερικό του κτιρίου Κατσίγρα

Πρακτική Άσκηση Η πρακτική άσκηση των φοιτητών, είναι υποχρεωτική για όλους τους φοιτητές. Το ενδιαφέρον των φοιτητών κατά την πρακτική άσκηση καλλιεργείται διαμέσου του πολυεπίπεδης εκπαίδευσής τους κυρίως στο 6ο έτος, όπου οι φοιτητές αντιμετωπίζονται ως δόκιμοι ιατροί. Παράλληλα με την καθημερινή ενασχόληση με τον άρρωστο (λήψη ιστορικού, κλινική εξέταση, διενέργεια παρακλινικών εξετάσεων, θεραπεία και παρακολούθηση), οι φοιτητές έχουν υποχρέωση να διενεργούν εσωτερικές και γενικές εφημερίες προκειμένου να έρχονται σε επαφή με έκτακτες καταστάσεις, ενώ παρακολουθούν τις διαλέξεις που γίνονται ειδικά για τους φοιτητές, εβδομαδιαίες παρουσίαση περιστατικών των επιμέρους κλινικών, εβδομαδιαίες βιβλιογραφικές ενημερώσεις, διαλέξεις προσκεκλημένων ομιλητών, καθώς και τις ημερίδες και σεμινάρια που οργανώνει η εκάστοτε κλινική. Βάσει του Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Ιατρικής, η πρακτική άσκηση των φοιτητών αρχίζει το 5ο εξάμηνο με το μάθημα της Προπαιδευτικής Παθολογίας και στο 6ο εξάμηνο με το μάθημα Χειρουργικής Σημειολογίας και Παθολογίας Ι. Στο 7ο εξάμηνο πραγματοποιούνται τα μαθήματα της Παθολογίας ΙΙ, Χειρουργικής Ι, Αναισθησιολογίας και Παθήσεων του Μυοσκελετικού συστήματος και στο 8ο εξάμηνο Χειρουργική ΙΙ, Εντατική Θεραπεία και τραύμα του Μυοσκελετικού συστήματος. Στο 9ο εξάμηνο πραγματοποιούνται τα μαθήματα της Δερματολογίας, Καρδιολογίας, Μαιευτικής- Γυναικολογίας Ι, Νευρολογίας Ι, Παιδιατρικής Ι, Ψυχιατρικής Ι και Ουρολογίας και στο 10ο εξάμηνο της Μαιευτικής-Γυναικολογίας ΙΙ, Νευρολογίας ΙΙ, Παιδιατρικής ΙΙ, Ψυχιατρικής ΙΙ, Οφθαλμολογίας και Ωτορινολαρυγγολογίας. Στο 11ο και 12ο εξάμηνο η κλινική άσκηση πραγματοποιείται σε κυκλικό σύστημα, στο οποίο εντάσσονται 14 εβδομάδες κλινικής άσκησης στην Παθολογία (εκ των οποίων 3 εβδομάδες κατ επιλογή στις κλινικές των συναφών ειδικοτήτων του Παθολογικού Τομέα ή στη Νευρολογική Κλινική. Μία εκ των 3 εβδομάδων επιλογής γίνεται υποχρεωτικά στην Πνευμονολογική Κλινική), 11 εβδομάδες στη Χειρουργική (εκ των οποίων 3 εβδομάδες κατ επιλογή στην Αγγειοχειρουργική, Ουρολογική, Ορθοπεδική, Χειρουργική κλινική Καρδιάς-Αγγείων-Θώρακα και Αναισθησιολογική), 8 εβδομάδες στην Παιδιατρική, 8 εβδομάδες στη Μαιευτική-Γυναικολογική και 3 εβδομάδες στη Ψυχιατρική κλινική. Όλα τα παραπάνω μαθήματα συνδυάζουν θεωρητική διδασκαλία (διαλέξεις) και κλινική άσκηση, η οποία είναι υποχρεωτική και στην οποία συμπεριλαμβάνονται άσκηση παρά την κλίνη του ασθενούς και σε κάποια μαθήματα παρακολούθηση στο τμήμα επειγόντων περιστατικών, τακτικών ιατρείων και χειρουργικών επεμβάσεων.

Το μάθημα της Προπαιδευτικής Παθολογίας (5ο εξάμηνο) και Χειρουργικής Σημειολογίας (6ο εξάμηνο) αποσκοπεί στην απόκτηση γνώσεων, εμπειρίας και δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες για την εκτέλεση σωστής και πλήρους κλινικής εξέτασης του ασθενούς καθώς και η αξιολόγηση των κλινικών ευρημάτων αυτής. Στα επόμενα εξάμηνα σκοπός κλινικής άσκησης στα επιμέρους μαθήματα είναι η απόκτηση συστηματικής γνώσης των κύριων νοσολογικών οντοτήτων που εμπίπτουν στο φάσμα των εν λόγω μαθημάτων, απόκτηση εμπειρίας παρά την κλίνη του ασθενούς και κριτική αξιολόγηση των ως άνω ευρημάτων με τελική εφαρμογή τους στη διάγνωση. Με την κλινική άσκηση των μαθημάτων κατά το 11ο και 12ο εξάμηνο, στόχος είναι οι φοιτητές να βελτιώσουν τις υπάρχουσες κλινικές δεξιότητες και γνώσεις στα παραπάνω μαθήματα και να αποκτήσουν επαγγελματική συμπεριφορά που είναι απαραίτητη στη μελέτη και φροντίδα ενήλικων ασθενών με την προσεκτική επίβλεψη του ιατρικού προσωπικού των κλινικών στις οποίες πραγματοποιείται η κλινική άσκηση. Το αντικείμενο απασχόλησης κατά την πρακτική άσκηση δε συνδέεται με την εκπόνηση πτυχιακής/διπλωματικής εργασίας. Οι φοιτητές παρακολουθούνται και υποστηρίζονται από τους υπεύθυνους του μαθήματος, το Διευθυντή των επιμέρους κλινικών και τους Mentors. Αναλυτική παρουσίαση της πρακτικής άσκηση στην Πιαδιατρική*, Χειρουργική και Μαιευτική Κλινική.

Α. Παιδιατρική Κλινική Η κλινική άσκηση των φοιτητών της Ιατρικής στο 9 ο εξάμηνο (ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ Ι) και στο 10 ο εξάμηνο (ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΙΙ) έχει ως σκοπό την εξοικείωσή τους με τις ιδιαιτερότητες της παιδικής ηλικίας (από τη νεογνική μέχρι την εφηβική). Αυτές αφορούν στην επικοινωνία του γιατρού με το παιδί και τους γονείς, τη λήψη ιστορικού και την κλινική εξέταση. Η άσκηση γίνεται σε ομάδες από τα μέλη ΔΕΠ της Κλινικής. Στην αρχή οι φοιτητές κατανέμονται σε ομάδες 2-3 ατόμων ανά ασθενή για μια πρώτη επικοινωνία και λήψη ιστορικού, με τη μεσολάβηση και επίβλεψη μέλους ΔΕΠ. Στη συνέχεια γίνεται παρουσίαση από τους φοιτητές και συζήτηση δεξιοτήτων που πρέπει να αποκτήσουν. Αξιοποιείται επίσης η ευκαιρία να συζητηθούν ενδιαφέρουσες περιπτώσεις νοσηλευόμενων ασθενών, να πραγματοποιήσουν μετρήσεις (σωματομετρικά, αρτηριακή πίεση κ.α.) και να αξιολογήσουν τα αποτελέσματά τους, να παρακολουθήσουν αναπτυξιολογική εξέταση και, τέλος, να εκπαιδευτούν στην κλινική εξέταση κάθε συστήματος. Η κλινική εξέταση των συστημάτων κατανέμεται στα δύο εξάμηνα (9 ο και 10 ο ), όπως και τα από αμφιθεάτρου θεωρητικά μαθήματα (2ωρες/εβδ), που είναι προαιρετική η παρακολούθησή τους. Συγκεκριμένα, στην ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ Ι περιλαμβάνεται: 1. Ιστορικό-κλινική εξέταση 2. Αύξηση-Ανάπτυξη 3. Παιδί & Περιβάλλον 4. Γενετική 5. Κληρονομικά μεταβολικά νοσήματα 6. Νεογνολογία 7. Διατροφή και διαταραχές θρέψης 8. Υγρά & ηλεκτρολύτες-οξεοβασική ισορροπία 9. Ανοσιακό σύστημα-ανοσοανεπάρκεια 10.Εμβόλια-Εμβολιασμοί 11. Νοσήματα αναπνευστικού 12. Νοσήματα κυκλοφορικού 13. Νοσήματα πεπτικού 14. Διαταραχές συμπεριφοράς & συναισθήματος 15. Το παιδί με ειδικές ανάγκες Στην ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΙΙ περιλαμβάνονται:

1. Λοιμώξεις νεογνού-συγγενείς & περιγεννητικές λοιμώξεις 2. Λοιμώξεις συστήματος 3. Λοιμώξεις ανώτερου & κατώτερου αναπνευστικού συστήματος 4. Νοσήματα ουροποιητικού 5. Νοσήματα αίματος 6. Κακοήθη νοσήματα 7. Νοσήματα ενδοκρινών αδένων 8. Νοσήματα νευρικού συστήματος 9. Ρευματικά νοσήματα 10.Οστά και αρθρώσεις 11. Νοσήματα δέρματος 12. Αλλεργικά νοσήματα 13. Ατύχηματα-Δηλητηριάσεις 14. Επείγουσα Παιδιατρική Οι εξετάσεις στα μαθήματα ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ Ι και ΙΙ είναι γραπτές και καλύπτουν ευρύ φάσμα της ύλης. Η κλινική άσκηση των φοιτητών της Ιατρικής στην ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ (11 ο -12 ο εξάμηνο) αποτελεί (μαζί με τις ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΕΣ Ι και ΙΙ) αποτελούν ένα από τα βασικά μαθήματα κάθε Ιατρικής Σχολής. Σκοπός της κλινικής άσκησης στην ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ (11 ο -12 ο εξάμηνο) είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές κλινικές δεξιότητες απαραίτητες για την αξιολόγηση και φροντίδα παιδιατρικών ασθενών με συνήθη νοσήματα της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Παράλληλα οι φοιτητές πρέπει να βελτιώσουν τις γνώσεις τους, με έμφαση στη διαφορική διάγνωση και αντιμετώπιση επειγουσών παιδιατρικών καταστάσεων. Στο επίκεντρο της εκπαίδευσης των φοιτητών είναι η αντιμετώπιση και θεραπεία συχνών και σημαντικών στην Παιδιατρική και στις Υποειδικεύσεις της νοσημάτων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εξοικείωση των φοιτητών με στάσεις και συμπεριφορές απαραίτητες για τη σωστή παροχή ιατρικής φροντίδας και περίθαλψης, με σεβασμό των προσωπικών δεδομένων και των δικαιωμάτων του ασθενούς. Η κλινική άσκηση στην ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ γίνεται βάσει αναρτημένου προγράμματος που περιλαμβάνει: Κάθε εργάσιμη ημέρα του διμήνου 8:30-9:30 πμ «Πρωινή αναφορά» (παρουσίαση από τους εφημερεύοντες ιατρούς των παλαιών και νέων νοσηλευόμενων ασθενών και συζήτηση των

προβλημάτων τους). Την πρωινή αναφορά παρακολουθούν υποχρεωτικά όλοι οι γιατροί και οι φοιτητές. Ακολουθούν επισκέψεις στους θαλάμους των ασθενών των φοιτητών, βάσει κατανομής τους ανά ειδικευόμενο ιατρό και ανά ειδικευμένο (ΕΣΥ και ΔΕΠ) και, στη συνέχεια, όλων (Grand Round). Οι φοιτητές παρακολουθούν: *πρόγραμμα καθημερινών φροντιστηριακών μαθημάτων στην αίθουσα σεμιναρίων της Κλινικής από τους ειδικευμένους γιατρούς της Παιδιατρικής και της Νεογνολογικής Κλινικής (1:30-2:30). Τα θέματα των φροντιστηριακών μαθημάτων έχουν επιλεγεί με κριτήριο τη συχνότητα, τη σημαντικότητα των αντίστοιχων νοσημάτων ή αντικειμένων, τα οποία δεν καλύπτονται επαρκώς στο υπόλοιπο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Η επιλογή των ειδικευμένων ιατρών που τα αναπτύσσουν γίνεται με αντικείμενο την εξειδίκευση ή ιδιαίτερη ενασχόληση και εμπειρία τους. Περιλαμβάνουν τα ακόλουθα αντικείμενα: Λήψη ιστορικού και οδηγίες στους γονείς Αρχές θεραπείας-συνταγογράφηση Αναπτυξιολογική εξέταση( Denver test) Προσέγγιση του εφήβου Νεογνικός & παρατεινόμενος ίκτερος Συγγενείς ιογενείς περιγεννητικές λοιμώξεις Φυσική εξέταση νεογνού Χειρουργικά προβλήματα νεογνού Ανάνηψη νεογνού Νεκρωτική εντεροκολίτιδα Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας νεογνού Άπνοιες προωρότητας Ενδοκράνιες αιμορραγίες στα νεογνά Διερεύνηση αιματουρίας & λευκωματουρίας Ηπατο-σπληνομεγαλία: λοιμώδη αίτια ΔΔ αιμορραγιών από το πεπτικό σύστημα ΔΔ επεισοδίου απώλειας συνείδησης Αμφίβολα γεννητικά όργανα

Πρωτόκολλο αντιμετώπισης διαβητικής κετοξέωσης ΔΔ αιμορραγικού εξανθήματος και διαταραχών αιμόστασης Συγγενείς ανωμαλίες ουροποιητικού και ουρολοίμωξη Ιογενείς και μικροβιακές γαστρεντερίτιδες Συγγενείς ανωμαλίες αναπνευστικού συστήματος Αντιμετώπιση κρίσης βρογχικού άσθματος Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού συστήματος Κυστική ίνωση Διαταραχές θυρεοειδούς σε βρέφη και παιδιά Εγκεφαλίτιδες-μηνιγγίτιδες Αντιβιοτικά Λοιμώξεις δέρματος και μαλακών μορίων Εμβόλια Μεταβολικά νοσήματα Παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο Καρδιο-αναπνευστική ανάνηψη (θεωρία-εξάσκηση) *τη δεύτερη Τρίτη κάθε μήνα κλινικοακτινολογική συνάντηση (συζήτηση περιπτώσεων ασθενών της Κλινικής με ακτινολογικό ενδιαφέρον) με όλους τους ιατρούς της Παιδιατρικής Κλινικής και του Ακτινολογικού Εργαστηρίου (1:30-2:30μμ) *βιβλιογραφική ενημέρωση από τους ειδικευμένους ιατρούς της Παιδιατρικής Κλινικής (κάθε Πέμπτη 9:30-10:00πμ), βάσει προγράμματος. *παρουσίαση ενδιαφερουσών περιπτώσεων της Κλινικής από ειδικευόμενο ιατρό (κάθε Παρασκευή 9:30-10:30πμ), βάσει προγράμματος. Στους φοιτητές κατανέμονται, επίσης, ενδιαφέρουσες περιπτώσεις ασθενών της Κλινικής, τις οποίες παρουσιάζουν (με Power point) κάθε μέρα σε όλη τη διάρκεια του διμήνου, βάσει προγράμματος και με την υποστήριξη στην προετοιμασία τους από τα μέλη ΔΕΠ της Κλινικής. Η βαθμολογία τους καταχωρείται στην ατομική τους κάρτα στην Κλινική, μαζί με τις βαθμολογίες από τις εξετάσεις των μαθημάτων ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ Ι και ΙΙ και ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ. Οι ίδιοι επιλέγουν ποιες τις καλύτερες για να παρουσιαστούν ως e-poster στο Ετήσιο Συμπόσιο της Κλινικής.

Στη διάρκεια του διμήνου οι φοιτητές παρακολουθούν (3 κάθε εβδομάδα) τα Εξωτερικά Ιατρεία της Κλινικής, βάσει προγράμματος. Παρακολουθούν, και συμμετέχουν επίσης στις γενικές εφημερίες της Κλινικής (3 ανά 4ωρο, 4-8μμ ή 8μμ-12νυχτ.), πραγματοποιώντας συνολικά 8 εφημερίες. Η συμμετοχή του φοιτητή στη φροντίδα ενός ή δύο ασθενών που του έχουν ανατεθεί, βάσει προγράμματος, περιλαμβάνει τη λήψη ιστορικού, την κλινική εξέταση του ασθενούς, την ενημέρωση και συζήτηση επί εργαστηριακών εξετάσεων και θεραπευτικών αποφάσεων. Ας σημειωθεί ότι στη μεγάλη επίσκεψη (Grand Round) της Κλινικής καθημερινά τους ασθενείς παρουσιάζουν οι φοιτητές. Στο τέλος του διμήνου κάθε φοιτητής καταθέτει, μέσω του εκλεγμένου εκπροσώπου του διμήνου, την πιστοποίηση από τον εφημερεύοντα ειδικευμένο ιατρό των εφημεριών στις οποίες συμμετείχε, 2 συμπληρωμένα, από τον ίδιο, τυποποιημένα ιστορικά ασθενών της Κλινικής και την παρουσίαση της ενδιαφέρουσας περίπτωσης ασθενούς (σε Power point) που πραγματοποίησε. Οι πτυχιακές εξετάσεις στο μάθημα ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ είναι προφορικές (εξετάζονται πρώτα από μέλος ΔΕΠ της Κλινικής και, στη συνέχεια, από τον υπεύθυνο του μαθήματος Καθηγητή). Προϋπόθεση για τη συμμετοχή τους στις πτυχιακές εξετάσεις είναι η επιτυχής εξέτασή τους στα μαθήματα ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ Ι και ΙΙ. Στους φοιτητές δίνεται η δυνατότητα προαιρετικών εξετάσεων, σε συνεννόηση μαζί τους.

Β. Μαιευτική κλινική Η πρακτική άσκηση στη Μαιευτική κλινική είναι οργανωμένη ως εξής: Οι φοιτητές ενημερώνονται για τις εκπαιδευτκές τους υποχρεώσεις. Κάθε φοιτητής/τρια τηρεί τετράδιο στο οποίο αναγράφεται η συμμετοχή του/της σε πρακτικές δραστηριότητες της Κλινικής, οι οποίες επικυρώνονται από τον Υπεύθυνο Ιατρό του αντίστοιχου Τμήματος. Συγκεκριμένα κάθε φοιτητής/τρια πρέπει: 1. Να εξετάσει γυναικολογικά τουλάχιστον δέκα (10) γυναίκες στα Εξωτερικά Ιατρεία ή στο Γυναικολογικό Τμήμα (τοποθέτηση κολποδιαστολέα, λήψη pap test, αμφίχειρη γυναικολογική ψηλάφηση). Οι φοιτητές μοιράζονται στο εξωτερικό Μαιευτικό και Γυναικολογικό Ιατρείο και παρίστανται στην εξέταση κάθε φορά ένας φοιτητής/τρια. 2. Να παρακολουθήσει ή να συμμετάσχει σε τουλάχιστον πέντε (5) κολπικούς φυσιολογικούς ή υποβοηθούμενους (εμβρυουλκία) τοκετούς. Σε καθημερινή βάση ένας φοιτητής/τρια παραμένει δίπλα σε μία επίτοκο παρακολουθώντας πλήρως την εξέλιξη μέχρι και τον τοκετό. 3. Να διενεργήσει την υστεροτοκία σε τουλάχιστον 2 (δύο) φυσιολογικούς τοκετούς. 4. Να συμμετάσχει σε τουλάχιστον πέντε (5) καισαρικές τομές. Σε κάθε καισαρική τομή, πέραν των ιατρών, πλένεται και ένας φοιτητής/τρια. 5. Να προβεί σε τουλάχιστον τρεις (3) κολπικές δακτυλικές εξετάσεις ελέγχου της διαστολής του τραχήλου της μήτρας κατά τη διάρκεια του τοκετού. 6. Να παρακολουθήσει ή να συμμετάσχει σε τουλάχιστον πέντε (5) γυναικολογικές επεμβάσεις εκ των οποίων οι δύο (2) υστερεκτομίες. Σε κάθε λαπαροτομία πλένεται ένας φοιτητής/τρια. 7. Να παρακολουθήσει τουλάχιστον 1 (μία) κολπορραφία, 1 (μία) υστεροσκόπηση και 1 (μία) λαπαροσκόπηση. 8. Να συμμετέχει καθημερινά στη λήψη του ιστορικού των νέων εισαγωγών του Τμήματος μαζί με τους ειδικευομένους ιατρούς καθώς και στον εργαστηριακό έλεγχο και την εν γένει διαγνωστική και θεραπευτική διαδικασία. Με την εισαγωγή κάθε ασθενούς, η λήψη του ιστορικού γίνεται από ένα φοιτητή/τρια, που προγραμματίζει και τις εργαστηριακές εξετάσεις κατόπιν συνεννοήσεως με τους ειδικευομένους ιατρούς. Οι φοιτητές νωρίς το πρωΐ πραγματοποιούν επίσκεψη μόνοι τους ή μαζί με τους ειδικευομένους. 9. Να είναι ενημερωμένος/η για όλες τις περιπτώσεις του Τμήματος και να μπορεί να τις παρουσιάσει κατά την επίσκεψη των ιατρών. 10. Nα παρακολουθήσει 2-3 κολποσκοπήσεις. 11. Να παρακολουθήσει τουλάχιστον 2 (δύο) κωνοειδείς εκτομές τραχήλου. 12. Να παρακολουθήσει υπερηχογραφήματα πρώτου τριμήνου και επιπέδου Β. 13. Να παρακολουθήσει 1 (μία) ωοληψία. Οι φοιτητές/τριες στα διάφορα Τμήματα της Κλινικής έχουν ουσιαστικό ρόλο, όπως περιγράφεται παραπάνω, παρόμοιο με αυτό των ειδικευομένων που βρίσκονται στα αρχικά στάδια ειδίκευσης τους.

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ Κάθε Δευτέρα 13:15 14:30 μία ομάδα από 2-4 φοιτητές/τριες εναλλάξ παρουσιάζουν με τη μορφή προφορικών εισηγήσεων ένα θέμα με Συντονιστή ένα ειδικευμένο ιατρό σύμφωνα με το πρόγραμμα. Στο σύνολο των 8 εβδομάδων άσκησης η κάθε μία από τις 4 ομάδες θα συμμετάσχει σε δύο (2) Σεμινάρια. Οι φοιτητές/τριες βαθμολογούνται για την επίδοση τους. ΜΑΘΗΜΑΤΑ Κάθε Τετάρτη 13:15-14:30 αναλύεται με τη μορφή μαθήματος προς τους φοιτητές ένα συγκεκριμένο θέμα από έναν ειδικευμένο ιατρό σύμφωνα με το πρόγραμμα. ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ Σε καθημερινή βάση πλην Δευτέρας και Τετάρτης 13:15 14:30, δύο (2) φοιτητές/τριες εναλλάξ παρουσιάζουν παρουσία όλων των φοιτητών σε ένα ειδικευμένο ιατρό σύμφωνα με το πρόγραμμα δύο (2) περιπτώσεις νοσηλευομένων ασθενών της Κλινικής.Γίνεται ανάλυση του ιστορικού και συζήτηση σχετικά με τη διαφορική διάγνωση, τη γενικότερη αντιμετώπιση και τη θεραπεία. Οι φοιτητές/τριες βαθμολογούνται για την επίδοσή τους. Η επιλογή των περιπτώσεων γίνεται είτε από τον Υπεύθυνο για τη συζήτηση ιατρό είτε από τους φοιτητές σε συνεργασία με τον Υπεύθυνο. ΕΡΓΑΣΙΑ Κάθε φοιτητής/τρια την τελευταία εβδομάδα της δίμηνης άσκησης παραδίδει στη Γραμματεία του Διευθυντή γραπτή έκθεση δύο (2) περιπτώσεων ασθενών (μία Μαιευτική και μία Γυναικολογική), που νοσηλεύθηκαν στην Κλινική κατά το διάστημα αυτό. Η γραπτή έκθεση περιλαμβάνει περιγραφή της περίπτωσης βάσει του ιστορικού και του φακέλου της ασθενούς και συζήτηση επί των κυριοτέρων σημείων της νόσου (διαγνωστική δυσκολία, σπουδαιότητα, προβληματισμοί). ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Κάθε Πέμπτη 13:15-14:30 στην αίθουσα Σεμιναρίων της Μαιευτικής-Γυναικολογικής πραγματοποιούνται ομιλίες από προσκεκλημένο ομιλητή σύμφωνα με το πρόγραμμα. ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Προαιρετική πτυχιακή εξέταση μετά το τέλος της δίμηνης άσκησης είναι πιθανή υπό προϋποθέσεις. Η εξέταση αντιστοιχεί στην εξεταστική του Ιουνίου. Υπεύθυνος για κάθε ομάδα ορίζεται ένα μέλος ΔΕΠ. Ο Υπεύθυνος κάθε ομάδας έχει την υποχρέωση να παρακολουθεί την πρόοδο των φοιτητών. Οι φοιτητές για κάθε πρόβλημα θα απευθύνονται στον Υπεύθυνο της ομάδας. Ενδεικτική εβδομαδιαία παρακολούθηση μαθημάτων ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΤ / ΕΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Δευτέρα Προσέλευση στις 08:00π.μ.- Ενημέρωση Διευθυντή Τρίτη Συζήτηση περιπτώσεων Τετάρτη Συζήτηση περιπτώσεων Πέμπτη Μετεκπαιδευτικά Μαθήματα-Διάλεξη*

Παρασκευή Συζήτηση περιπτώσεων Κατά την καθημερινή παρακολούθηση των φοιτητών στην Κλινική (08.30-14.30), οι Υπεύθυνοι των Τμημάτων αναθέτουν κλινικές αρμοδιότητες στους φοιτητές και εκτιμούν τις δραστηριότητες τους. Ενδεικτικό Ημερήσιο πρόγραμμα 08.00 : Προσέλευση Πρωϊνή ενημέρωση (Αίθουσα Σεμιναρίων Γυναικολογικής Κλινικής, 09.30 : Επίσκεψη στους θαλάμους με τον Υπεύθυνο του Τμήματος και με τους Ειδικευομένους 10.00 : Διευθέτηση εκκρεμοτήτων σε συνεργασία με τους Ειδικευόμενους 11.00 : (Τρίτη Πέμπτη) Επίσκεψη Διευθυντή 13.15-14.30 : Θεωρητική εκπαίδευση 13.15-14.30 : Μετεκπαιδευτικά Μαθήματα, Πέμπτη (σύμφωνα με το πρόγραμμα των Μετεκπαιδευτικών Μαθημάτων) 14.30 : Αναχώρηση ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΚΤΟΕΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 1.ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ (Αμφίχειρη γυναικολογική) (Τοποθέτηση κολποδιαστολέων) (Λήψη test Pap) 2.ΚΟΛΠΙΚΟΙ ΤΟΚΕΤΟΙ (Συμμετοχή ή παρακολούθηση) 3.ΥΣΤΕΡΟΤΟΚΙΕΣ (Διενέργεια) 4.ΚΑΙΣΑΡΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ (Συμμετοχή ή παρακολούθηση) 5.ΕΞΕΤΑΣΗ ΔΙΑΣΤΟΛΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ (Κατά τη διάρκεια του τοκετού)

6.ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ (Συμμετοχή ή παρακολούθηση) ΥΣΤΕΡΕΚΤΟΜΗ ΥΣΤΕΡΕΚΤΟΜΗ 7.ΚΟΛΠΟΡΡΑΦΙΑ 8.ΥΣΤΕΡΟΣΚΟΠΗΣΗ 9.ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗ 10.ΚΟΛΠΟΣΚΟΠΗΣΗ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ 11.ΚΩΝΟΕΙΔΗΣ ΕΚΤΟΜΗ 12.ΩΟΛΗΨΙΑ

Γ.Παθολογική κλινική Το μάθημα της Παθολογίας Πτυχίο αποτελεί ένα από τα βασικά μαθήματα τριμήνου (μαζί με τη Χειρουργική, Παιδιατρική, Γυναικολογία και Ψυχιατρική) των Ιατρικών Σχολών και έχει συγκριτικά τις μεγαλύτερες απαιτήσεις εκ μέρους των φοιτητών. Ένεκα αυτού, το μάθημα της Παθολογίας Πτυχίο έχει την υψηλότερη βαθμολογία από όλα τα μαθήματα του Ιατρικού Τμήματος του ΠΘ και αποτελεί το μοναδικό μάθημα το οποίο έχει βαθμολογηθεί με δεκαεννέα (19) διδακτικές μονάδες (ECTS). Κατά τη διάρκεια της ασκήσεως οι φοιτητές πρέπει να αποκτήσουν και να είναι ικανοί να εφαρμόσουν τις κλινικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την αξιολόγηση και τη φροντίδα ενήλικων ασθενών με συχνά παθολογικά νοσήματα. Επιπροσθέτως οι φοιτητές είναι απαραίτητο να βελτιώσουν τις γνώσεις τους επί της Παθολογίας με έμφαση στη διαφορική διάγνωση, και τη διάγνωση και αντιμετώπιση των συνήθων και επειγόντων παθολογικών προβλημάτων. Η επικέντρωση στην αντιμετώπιση και θεραπεία των ασθενών που πάσχουν από διάφορα νοσήματα της Παθολογίας και των συναφών ειδικοτήτων αποτελεί πρωταρχικό στόχο της εκπαίδευσης. Τέλος, οι φοιτητές πρέπει να κατανοήσουν και να εξοικειωθούν με στάσεις συμπεριφοράς που είναι απαραίτητες για την παροχή σωστής ιατρικής φροντίδας και περίθαλψης με σεβασμό των προσωπικών δεδομένων του ασθενούς και των δικαιωμάτων του. Η κλινική άσκηση στην Παθολογία του 6ου έτους έχει στόχο την απόκτηση κλινικών δεξιοτήτων, γνώσεων και επαγγελματικής συμπεριφοράς που είναι απαραίτητα στη μελέτη και φροντίδα ενηλίκων ασθενών με την προσεκτική επίβλεψη του ιατρικού προσωπικού της Κλινικής. Η εξάσκηση γίνεται σε ομάδες υπό την επίβλεψη υπεύθυνου (μέλος ΔΕΠ) για κάθε ομάδα διδάσκοντα. Συνήθως 4-8 φοιτητές κατανέμονται ανά ομάδα. Κάθε φοιτητής παρακολουθεί 4-6 τουλάχιστον εσωτερικούς ασθενείς. Στόχοι Η κλινική άσκηση στην Παθολογία του 6ου έτους έχει στόχο την απόκτηση κλινικών δεξιοτήτων, γνώσεων και επαγγελματικής συμπεριφοράς που είναι απαραίτητα στη μελέτη και φροντίδα ενηλίκων ασθενών με την προσεκτική επίβλεψη του ιατρικού προσωπικού της κλινικής. Αντικειμενικοί σκοποί Οι αντικειμενικοί σκοποί του μαθήματος μπορεί να εξειδικευτούν σε κλινικές δεξιότητες, γνώσεις και επαγγελματική συμπεριφορά. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ: Κατά τη διάρκεια της ασκήσεως οι φοιτητές θα αποκτήσουν και θα είναι ικανοί να εφαρμόσουν τις κλινικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την αξιολόγηση και τη φροντίδα ενηλίκων ασθενών με συχνά παθολογικά προβλήματα (με τη κατάλληλη επίβλεψη). Συγκεκριμένα οι φοιτητές θα πρέπει να αποκτήσουν ικανότητα στα ακόλουθα: Να λαμβάνουν από τον ασθενή ακριβές, πλήρες και εστιασμένο ιατρικό ιστορικό, βασισμένο στα συμπτώματα που εμφανίζει. Να εκτελούν ακριβή, πλήρη και εστιασμένη ιατρική εξέταση. Να μπορούν να αξιολογούν τις απλές εργαστηριακές εξετάσεις, όπως τη γενική αίματος, τη γενική ούρων, τα συνήθη βιοχημικά εργαστηριακά ευρήματα και την ακτινογραφία θώρακος. Να εντοπίζουν τα κύρια προβλήματα του ασθενούς και με βάση αυτά να σχηματοποιούν τα διαγνωστικά ενδεχόμενα. Να σχεδιάζουν τις απαραίτητες εργαστηριακές, απεικονιστικές και άλλες παρακλινικές εξετάσεις που απαιτούνται για τη διαφορική διάγνωση, την τεκμηρίωση της διάγνωσης και την αντιμετώπιση του ασθενούς. Να μπορεί να καταγράφει το ιστορικό, τα ευρήματα της αντικειμενικής εξέτασης, την πορεία της νόσου, τα ευρήματα των εξετάσεων και την αγωγή σε κατάλληλες φόρμες (παράλληλα και ανεξάρτητα από τις επίσημες καταγραφές που εκτελούνται από τους ιατρούς της κλινικής). Να επικοινωνεί με τα άλλα μέλη της ομάδας και συγκεκριμένα να παρουσιάζει περιστατικά κατά τη διάρκεια της επισκέψεως και να επικοινωνεί με το νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό της κλινικής.

Να εξοικειωθεί με τους τρόπους που ανακοινώνεται προς τους ασθενείς και τις οικογένειές τους η διάγνωση, η πρόγνωση και η θεραπευτική προσέγγιση παρευρισκόμενοι στη σχετική διαδικασία των υπεύθυνων ιατρών. Να εξοικειωθεί και να μπορεί να εκτελεί απλές ιατρικές πράξεις, όπως φλεβοκέντηση, λήψη αρτηριακού αίματος καθετηριασμό της κύστεως, τοποθέτηση φλεβικών καθετήρων, εκτέλεση ΗΚΓτος και τοποθέτηση ρινογαστρικών σωλήνων. Να εξοικειωθεί στη χρησιμοποίηση αποστείρωσης και εφαρμογής γενικών κανόνων πρόληψης της μεταδόσεως λοιμωδών παραγόντων. Να εξοικειωθεί συμμετέχοντας βοηθητικά στην εκτέλεση πιο σύνθετων ιατρικών πράξεων όπως, παρακέντηση και λήψη πλευριτικού υγρού, περιτοναϊκού υγρού, αρθρικού υγρού, καθώς και οσφυονωτιαίας παρακέντησης, λήψεως μυελικών επιχρισμάτων και οστεομυελικής βιοψίας. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ: Οι φοιτητές πρέπει να κατανοήσουν και να εξοικειωθούν με στάσεις συμπεριφοράς που είναι απαραίτητες για την παροχή σωστής περίθαλψης. Ειδικότερα: Ανεξάρτητη και αυτόβουλη μάθηση Αξιοπιστία Ακεραιότητα, εντιμότητα, αλτρουϊσμός Σεβασμός των προσωπικών δεδομένων του ασθενούς και των δικαιωμάτων του Επαγγελματική εμφάνιση και εικόνα ως προς τους τρόπους και την ενδυμασία Αναγνώριση των προσωπικών περιορισμών σε γνώσεις και δεξιότητες και διαρκή θέληση για βελτίωσή τους Παροχή ιατρικής φροντίδας χωρίς παρεμβολές προσωπικών προκαταλήψεων Σεβασμός στο ρόλο των άλλων επαγγελμάτων υγείας Προϋποθέσεις Για να παρακολουθήσει ο φοιτητής την κλινική άσκηση Παθολογίας του 6ου έτους κατά τρόπο αποδοτικό, θα πρέπει να έχει γνώσεις πολλών μαθημάτων, τα οποία έχει διδαχθεί με βάση το πρόγραμμα σπουδών. Ιδιαίτερης σημασίας είναι οι γνώσεις των προκλινικών μαθημάτων: Ανατομίας, Ιστολογίας, Φυσιολογίας, Βιολογίας, Βιοχημείας, Φαρμακολογίας και Μικροβιολογίας. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι γνώσεις στην Παθολογική Ανατομική, την Παθολογική Φυσιολογία, την Απεικονιστική Διαγνωστική, την Προπαιδευτική Παθολογία και την Παθολογία Ι και ΙΙ. Διάρθρωση της Εκπαίδευσης Η κλινική άσκηση στην Παθολογία γίνεται στο 6ο έτος σύμφωνα με τον Οδηγό Σπουδών του Ιατρικού Τμήματος. Η άσκηση διαρκεί 11 εβδομάδες στην Παθολογική Κλινική και 3 εβδομάδες στις κατ επιλογή κλινικές των συναφών ειδικοτήτων του Παθολογικού Τομέα ή στη Νευρολογική Κλινική. Μία εκ των 3 κατ επιλογή εβδομάδων γίνεται υποχρεωτικά στην Πνευμονολογική Κλινική. Κατά τη διάρκεια της ασκήσεως οι φοιτητές εκπαιδεύονται ως ακολούθως: 1) Παρευρίσκονται στην κλινική τις εργάσιμες ημέρες καθημερινώς από 08.00 έως 15.00. Κάθε φοιτητής παρακολουθεί προσωπικά τουλάχιστον 4-6 ασθενείς για τους οποίους καταγράφει σε παράλληλα με τις επίσημες καταγραφές έντυπα το ιστορικό, τα ευρήματα της αντικειμενικής εξέτασης επί καθημερινής βάσεως, τα ευρήματα των εξετάσεων, την πορεία της νόσου και την αγωγή του ασθενούς (συνολικά παρακολουθεί 70 περίπου ασθενείς). Με την έξοδο καταγράφεται επίκριση με σύνοψη ιστορικού και ευρημάτων και ανάλυση του σκεπτικού της διαφορικής διάγνωσης, της τεκμηρίωσης της διαγνώσεως και της φαρμακευτικής αγωγής. Εκτελεί και παρακολουθεί τη διενέργεια παρακλινικών παρεμβάσεων που περιγράφονται στις «ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ». Εκτελεί οδηγίες που του ανατίθενται από το ιατρικό προσωπικό της κλινικής. 2) Κάθε φοιτητής στη διάρκεια του τριμήνου παρευρίσκεται στις εσωτερικές εφημερίες από 16.00 έως 23.00 τουλάχιστον για 20 ημέρες. Εκεί έχει την ευκαιρία να εξοικειωθεί με προβλήματα που προκύπτουν εκτάκτως σε νοσηλευόμενους ασθενείς.

3) Κάθε φοιτητής στη διάρκεια του τριμήνου συμμετέχει σε εννέα γενικές εφημερίες από 08.00 έως 23.00. Με τη συμμετοχή αυτή εξοικειώνεται στα οξέα περιστατικά και ιδιαίτερα στο κοιλιακό άλγος, στο προκάρδιο άλγος, στα εμπύρετα, στις διάφορες μορφές κώματος, στις αιμορραγίες του πεπτικού, στην οξεία νεφρική ανεπάρκεια, στο άσθμα, στην καρδιακή ανεπάρκεια, στην κλινική εμφάνιση πνευμονιών, στις υπερτασικές κρίσεις, σε οξέα νεοπλασματικά σύνδρομα, στις φλεβικές θρομβώσεις και πνευμονική εμβολή και άλλες οξείες καταστάσεις. 4) Ο φοιτητής στη διάρκεια του τριμήνου παρακολουθεί όλες τις εκδηλώσεις της Κλινικής με βάση το ετήσιο μετεκπαιδευτικό πρόγραμμα της Κλινικής: - Ανάλυση περιπτώσεων ασθενών και διαλέξεις σε νοσολογικές οντότητες - Διαλέξεις προσκεκλημένων ομιλητών - Συνέδρια - Ημερίδες, Συμπόσια και Σεμινάρια που οργανώνει η Κλινική ή άλλες Κλινικές του Παθολογικού τομέα - Βιβλιογραφική ενημέρωση - Διακλινικές επιστημονικές συναντήσεις - Παρακολουθεί τις διαλέξεις που γίνονται ειδικά για τους φοιτητές (βλέπε κατωτέρω) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΤΟΥ 6ου ΕΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 1. Κώμα: Ορισμοί, αιτιολογική ταξινόμηση, διαγνωστική προσέγγιση κατά την προσέλευση του ασθενούς και αιτιολογική αντιμετώπιση. 2. Διαταραχές αντιλήψεως: Σύγχυση, παραλήρημα και οξείες συγχυτικές καταστάσεις, αμνησία, άνοια : Ορισμοί, αιτιολογία και διαγνωστική προσέγγιση. 3. Εμπύρετες καταστάσεις: Διαγνωστική προσέγγιση εμπυρέτου κατά την πρώτη εβδομάδα και πυρετός αγνώστου αιτιολογίας. 4. Χημειοθεραπεία των λοιμώξεων: Ομάδες φαρμάκων, τρόπος δράσης, συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες κατά ομάδες φαρμάκων και θεραπευτική των συνήθων βακτηριακών λοιμώξεων 5. Αρτηριακή Υπέρταση: Ορισμός αρτηριακής υπερτάσεως και αντιμετώπιση (ομάδες αντιϋπερτασικών φαρμάκων, τρόπος δράσεως, ανεπιθύμητες ενέργειες) και στρατηγική της φαρμακευτικής αγωγής της υπερτάσεως. 6. Βρογχικό άσθμα: Ομάδες αντιασθματικών φαρμάκων, τρόπος δράσεως, ανεπιθύμητες ενέργειες κατά ομάδες. Αντιμετώπιση των οξέων επεισοδίων και χρόνια θεραπεία. 7. Πνευμονίες: Πνευμονίες της κοινότητας, νοσοκομειακές πνευμονίες, πνευμονίες σε ανοσοκατεσταλμένους, πνευμονικό απόστημα. Διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση. 8. Κοιλιακό άλγος: Τύποι κοιλιακού άλγους, αιτιολογικά ενδεχόμενα και διαγνωστική προσέγγιση. 9. Πεπτικό έλκος: Κλινικές εκδηλώσεις, σημασία του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού και θεραπευτική αντιμετώπιση. 10. Αιμορραγία ανώτερου πεπτικού: Ορισμός, αιτιολογία, τρόποι διερευνήσεως και αντιμετώπιση. 11. Ερμηνεία εργαστηριακών ευρημάτων ηπατοπαθειών 12. Αναιμίες: Διαφορική διάγνωση των κύριων ομάδων αναιμιών ( σιδηροπενικές αναιμίες, αναιμίες χρονίων διαταραχών, μεγαλοβλαστικές αναιμίες, αιμολυτικές αναιμίες). 13. Αντιπηκτική αγωγή: Ηπαρινοθεραπεία (μορφές ηπαρίνης, μηχανισμοί δράσεώς τους, ενδείξεις χορηγήσεώς τους, τρόποι χορήγησης και παρακολούθησης, μείζονες παρενέργειες). Δικουμαρινικά παράγωγα (μηχανισμός δράσεως, τρόποι χορηγήσεως, παρακολούθηση και μείζονες παρενέργειες). Νεότερα από του στόματος αντιπηκτικά (Νταμπιγκατράνη, Ριβαροξαμπάνη, Απιξαμπάνη-μηχανισμός δράσεως, τρόποι χορηγήσεως, παρακολούθηση και μείζονες παρενέργειες). 14. Μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων αίματος. 15. Οξεία & Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια: Ορισμός, αιτιολογική ταξινόμηση, διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση. 16. Διαταραχές ομοιόστασης ηλεκτρολυτών (Νατρίου, Καλίου, Ασβεστίου κλπ): Κύριες παθοφυσιολογικές ομάδες, αιτιολογική ταξινόμηση, διερεύνηση και αντιμετώπιση.

17. Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας 18. Αρθριτιδικά σύνδρομα: Κλινικές μορφές, διαφορική διάγνωση με βάση τα κλινικά και εργαστηριακά στοιχεία. 19. Αυτοαντισώματα: Ταξινόμηση και κλινικές εφαρμογές στη διαγνωστική. 20. Μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα: Τρόπος δράσεως, κλινικές εφαρμογές και ανεπιθύμητες ενέργειες. 21. Υπερθυρεοειδισμός και υποθυρεοειδισμός: Ορισμός, αιτιολογική ταξινόμηση, κλινικοεργαστηριακές εκδηλώσεις και θεραπεία. 22. Σακχαρώδης διαβήτης: Ορισμός, μείζονες επιπλοκές και αντιμετώπιση με αντιδιαβητικά δισκία και ινσουλίνη. 23. Δυσλιπιδαιμίες: Κύριες διαταραχές των λιπιδίων, κλινικές επιπτώσεις και αντιμετώπιση. 24. Παρανεοπλασματικά σύνδρομα : Ενδοκρινικά, νευρολογικά, δερματολογικά και αιματολογικά. 25. Οξέα νεοπλασματικά σύνδρομα: Σύνδρομο άνω κοίλης, συμπίεση νωτιαίου μυελού, αποφράξεις γαστρεντερικού σωλήνα, ουρολογικές επείγουσες καταστάσεις. 26. Διερεύνηση ασκιτικής συλλογής 27. Επείγουσες καταστάσεις στην Παθολογία: Απόφραξη αεραγωγού-πνευμοθώρακας- Θερμοπληξία-Κρυοπληξία-Δηλητηριάσεις-Δήγματα-Ραβδομυόλυση-Αναφυλακτική καταπληξία- Καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση

Δ. Χειρουργική κλινική Η πρακτική άσκηση στη Χειρουργική κλινική είναι οργανωμένη ως εξής: Κατά το 3 έτος (6 εξάμηνο), διενεργείται η κλινική άσκηση στα πλαίσια του Μαθήματος Χειρουργική Σημειολογία», με υπεύθυνο τον Καθηγητή Χειρουργικής κ. Γεώργιο Τζοβάρα. Το περιεχόμενο της κλινικής άσκησης αφορά: - Γενική κλινική εξέταση. Κλινική εξέταση κεφαλής -Κλινική εξέταση αυτιών, μύτης, στόματος, χειλέων γλώσσας, παρειάς, στοματοφάρυγγα, κρόταφο, γναθικής άρθρωσης, καταγμάτων προσώπου, σιελογόνων αδένων) - Κλινική εξέταση τραχήλου - Κλινική εξέταση θυρεοειδούς - Κλινική εξέταση μαστού - Κλινική εξέταση θώρακα ( Διαίρεση, θωρακικό τοίχωμα, διαταραχές αναπνοής, υγρό στην υπεζωκοτική κοιλότητα) - Κλινική εξέταση μεσοθωρακίου. Κλινική εξέταση κακώσεων θώρακα. - Κλινική εξέταση περυτερικών αγγείων (αρτηριών, φλεβών, λεμφαγγείων) - Κλινική εξέταση κοιλιάς - Κλινική εξέταση ορθοπρωκτικού σωλήνα - Κλινική εξέταση οξείας κοιλίας - Κλινική εξέταση κακώσεων κοιλιάς - Κλινική εξέταση κηλών - Κλινική εξέταση καρδιοπαθειών που εξετάζονται χειρουργικά - Κλινική νευροχειρουργική εξέταση Κατά το 4 έτος (7 εξάμηνο) διενεργείται η κλινική άσκηση στα πλαίσια του μαθήματος «Χειρουργική I», με υπεύθυνο τον Αν. Καθηγητή Γενικής Χειρουργικής κ.δημήτριο Ζαχαρούλη. Το περιεχόμενο της κλινικής άσκησης αφορά: Γενικό μέρος: Ιστορική εξέλιξη της ιατρικής και της χειρουργικής ειδικές φλεγμονές δέρματος - υποδορίου ιστού, αποστείρωση, ασηψία, απολύμανση, αντισηψία, χειρουργικέςλοιμώξεις, διαταραχές ύδατος, ηλεκτρολυτών και οξεοβασική ισορροπίας, καταπληξία,μετεγχειρητικές επιπλοκές - Παθήσεις θώρακα: παθήσεις θωρακικού τοιχώματος, σύνδρομο άνω θωρακικού στομίου, κακώσεις θώρακα παθήσεις πνεύμονα (πνευμονικό απόστημα, εχινόκοκκος πνεύμονα, καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι του πνεύμονα) - Παθήσεις μεσοθωρακίου (σύνδρομο μεσοθωρακίου-άνω κοίλης φλέβας, όγκοικύστες μεσοθωρακίου, κακώσεις οργάνων μεσοθωρακίου). - Παθήσεις τραχήλου (τραχηλικές εξωθυρεοειδικές διογκώσεις) - Παθήσεις μαστού (συγγενείς, φλεγμονώδεις, νεοπλασματικές) - Παθήσεις οισοφάγου-διαφράγματος - Παθήσεις στομάχου - δωδεκαδάκτυλου (στοιχεία ανατομικής - φυσιολογίας στομάχου, γαστροδωδεκαδακτυλικό έλκος, νεοπλάσματα στομάχου) - Τοιχωματικές κήλες. Κατά το 4 έτος (8 εξάμηνο) διενεργείται η κλινική άσκηση στα πλαίσια του

μαθήματος «Χειρουργική II», με υπεύθυνο τον Καθηγητή Γενικής Χειρουργικής κ. Κων/νο Τεπετέ. Το περιεχόμενο της κλινικής άσκησης αφορά: Παθήσεις ήπατος: κακώσεις, πυογόνο απόστημα, αμοιβαδικό απόστημα, εχινόκοκκος ήπατος, μη παρασιτικές κύστες ήπατος, πολυκυστική νόσος ήπατος, νεοπλάσματα, πυλαία υπέρταση. - Παθήσεις χοληφόρων (ανατομία φυσιολογία, λιθίαση χοληφόρων οξεία-χρόνια χολυκυστίτιδα, αποφρακτικοί, χειρουργικοί ίκτεροι). - Παθήσεις παγκρέατος (συγγενείς ανωμαλίες, παγκρεατίτιδες, νεοπλάσματα, όγκοι ενδοκρινούς μοίρας). -Χειρουργικές παθήσεις σπλήνας - Παθήσεις λεπτού εντέρου (εντερική απόφραξη, φλεγμονώδεις παθήσεις) - Παθήσεις παχέος εντέρου - ορθού - πρωκτού: αιμορροΐδες, ραγάδα δακτυλίου, περιεδρικές φλεγμονές - συρίγγια, παθήσεις σκωληκοειδούς αποφύσεως, νεοπλάσματα παχέος εντέρου, φλεγμονώδεις παθήσεις παχέος εντέρου, εκκολπωματική νόσος παχέος εντέρου, τριχοφωλεακό συρίγγιο. - Καρκινοειδείς όγκοι και καρκινοειδές σύνδρομο - Περιτονίτιδες - Οξεία κοιλία (συμπτωματολογία, κλινική-παρακλινική εξέταση, κατάταξη παθήσεων που την προκαλούν, διάγνωση - διαφορική διάγνωση) - Παθήσεις ενδοκρινών αδένων (θυρεοειδούς, παραθυρεοειδών, επινεφριδίων). - Παθήσεις περιφερικών αγγείων (αρτηριών, φλεβών, λεμφαγγείων) - Παθήσεις δέρματος (νεοπλάσματα-όγκοι δέρματος, εγκαύματα). Κατά το 6 έτος (11 & 12 εξάμηνο) διενεργείται η κλινική άσκηση στα πλαίσια του μαθήματος «Χειρουργική», με υπεύθυνο τον Καθηγητή Γενικής Χειρουργικής κ. Κων/νοΤεπετέ. Οι φοιτητές εκπαιδεύονται ως δόκιμοι ιατροί σε όλο το φάσμα των χειρουργικών περιστατικών. Συμμετέχουν δε, σε όλα τα μετεκπαιδευτικά μαθήματα, σεμινάρια ή συνέδρια που οργανώνονται από τις κλινικές του Τομέα Χειρουργικής. - Κατά την άσκηση των φοιτητών στην χειρουργική περιλαμβάνεται και επί μέρους κατ' επιλογήν άσκηση στην Ορθοπεδική, Αναισθησιολογία, Ουρολογία, Αγγειοχειρουργική και θωρακοκαρδιοχειρουργική. - Στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες περιλαμβάνεται η ενεργός συμμετοχή των φοιτητών στην περίθαλψη των χειρουργικών αρρώστων στην κλινική, στο χειρουργείο, στο τμήμα επειγόντων, καθώς επίσης και στην εκτίμηση και παρακολούθηση ασθενών στα εξωτερικά ιατρεία.