ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ Α. Να µεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείµενο: Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italia fuit, apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas copias Romanorum profligavit et delevit. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus audivit.......... Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani non student agriculturae; lacte, caseo et carne nutriuntur. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate. Μονάδες 40 Β. Παρατηρήσεις 1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω συνεκφορές: omnes gentes: τη γενική του πληθυντικού populus Romanus: την κλητική του ενικού
cladem Cannensem: τη γενική του ενικού rei militaris: την αφαιρετική του ενικού locis frigidissimis: την αιτιατική του πληθυντικού. Μονάδες 10 β. quae: Να κλιθεί η αντωνυµία του ίδιου γένους στον ενικό αριθµό. Μονάδες 2,5 2.α. superavit: Να γράψετε τις µετοχές της ενεργητικής φωνής του ρήµατος και στα τρία γένη. Μονάδες 2 gerit: Να γράψετε τα απαρέµφατα του ρήµατος στην ενεργητική φωνή. Μονάδες 3 β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήµατα: transiit: το γ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται fuit: το β ενικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσµένου µέλλοντα audivit: το γ ενικό πρόσωπο της οριστικής του µέλλοντα στη µέση φωνή habent: το β πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειµένου στη φωνή που βρίσκεται lavantur: το α πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 7,5 3.α. Hannibal omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit: Να
µετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 7,5 β. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω λέξεις µε τους συντακτικούς χαρακτηρισµούς τους και να σηµειώσετε δίπλα στην καθεµιά την ένδειξη Σωστό ή Λάθος: dux: επεξήγηση στο ουσιαστικό Hannibal quae: αντικείµενο στο ρήµα seiungunt vita: υποκείµενο στο ρήµα consistit agriculturae: αντικείµενο στο ρήµα student frigidissimis: κατηγορούµενο στο ουσιαστικό locis. Μονάδες 5 4.α. Populus Romanus cladem pavidus audivit: Να αναγνωρίσετε συντακτικά τους όρους της πρότασης. Μονάδες 7,5 β. Germani non student agriculturae: Να µετατρέψετε την παραπάνω πρόταση σε απαρεµφατική εξαρτώµενη από τη φράση: Caesar narrat (διηγείται)... Μονάδες 5 5.α. Ποιοι πεζογράφοι της εποχής του Κικέρωνα, εκτός από τον Βάρρωνα, διαπρέπουν στην ιστοριογραφία και σε ποιο είδος εξειδικεύεται ο καθένας; Μονάδες 6 β. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας τα έργα της Στήλης Α και δίπλα στο καθένα το δηµιουργό που αντιστοιχεί σωστά στο κάθε έργο από τη Στήλη Β.
Στήλη Α Στήλη Β Αινειάδα (Aeneis) Τίτος Λίβιος Ωδές (Carmina) Πόπλιος Βεργίλιος Μάρων Μεταµορφώσεις Λουκρήτιος (Metamorphoseon libri) Για τη φύση των Κόιντος Οράτιος πραγµάτων Φλάκκος (De rerum natura) Οβίδιος Μάρκος Τύλλιος Κικέρων Μονάδες 4
ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2002 Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Ο Αννίβας Καρχηδόνιος στρατηγός, είκοσι έξι (26) χρονών, νίκησε όλα τα έθνη της Ισπανίας στον πόλεµο και κυρίευσε µε βία το Σάγουντο. Επειτα πέρασε τις Άλπεις, οι οποίες χωρίζουν την Ιταλία από τη Γαλατία, µε ελέφαντες. Όταν ήταν στην Ιταλία, κοντά στον ποταµό Τίκινο, τον Τρεβία, τη λίµνη Τρασιµένη και τις Κάννες κατατρόπωσε τις στρατιωτικές δυνάµεις των Ρωµαίων και τις κατέστρεψε. Ο Ρωµαϊκός λαός πληροφορήθηκε έντροµος την καταστροφή των Καννών... Όλη η ζωή των Γερµανών περιορίζεται στο κυνήγι και την ασχολία µε τα στρατιωτικά. Οι Γερµανοί δεν ασχολούνται µε τη γεωργία τρέφονται µε γάλα, τυρί και κρέας. (Σηµείωση: πιο ελεύθερη απόδοση: Αν και ζουν σε ) Σε πάρα πολύ παγωµένους τόπους φορούν µόνο δέρµατα και πλένονται στα ποτάµια. Κάθε φορά που η πολιτεία διεξάγει πόλεµο, εκλέγονται αρχές µε εξουσία ζωής και θανάτου. Β.1α. Β.1β. omnes gentes omnium gentium populus popule Romane cladem Cannensem cladis Cannensis rei militaris re militari locis frigidissimis loca frigidissima quae quae cuius cui quam -- qua Β.2α. Μετοχή Ενεστώτα: Superans ntis Mετοχή Μέλλοντα: Superaturus a um
Απαρέµφατο Ενεστώτα: Απαρέµφατο Μέλλοντα: Απαρέµφατο Παρακειµένου: gerere gesturum am um gesturοs as a gessisse esse Β.2β. transiit transire fuit fueris audivit audietur habent habuistis lavantur lavabamur Β.3α. Omnes gentes Hispaniae bello superatae sunt ab Hannibale et Saguntum vi expugnatum est. Β.3β. dux: quae: vita: agriculturae: frigidissimis: ΛΑΘΟΣ ΛΑΘΟΣ ΣΩΣΤΟ ΣΩΣΤΟ ΛΑΘΟΣ Β.4α. Populus: Romanus: cladem: pavidus: audivit: υποκείµενο στο ρήµα audivit επιθετικός προσδιορισµός στο υποκείµενο populus. αντικείµενο του ρήµατος audivit. επιρρηµατικό κατηγορούµενο του τρόπου στο υποκείµενο populus. ρήµα Β.4β. Germani non student agriculturae Caesar narrat Germanos non studere agriculturae Σηµείωση: Λατινισµός του ειδικού απαρεµφάτου.
Β.5α. Η απάντηση βρίσκεται στη σελ. 17 του σχολικού εγχειριδίου: «Απέναντι.. coniuratione).». Β.5β. Αινειάδα (Aeneis) Πόπλιος Βεργίλιος Μάρων Ωδές (Carmina) Kόιντος Οράτιος Φλάκκος Μεταµορφώσεις (Metamorphoseon libri) Oβίδιος Για τη φύση των πραγµάτων (De rerum natura) Λουκρήτιος Επιµέλεια θεµάτων: Βλάχου Μαίρη, Αγαλιώτου Αθηνά Κατσανέα Μαρία