Εναλλακτική Διαχείριση ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΕΛΑΙΩΝ (Α.Λ.Ε.) Το πρόβλημα & Η υπεύθυνη αντιμετώπιση του 17 November 2008 1
1. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 17 November 2008 2
Τα απόβλητα λιπαντέλαια (ΑΛΕ) θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνα απόβλητα γιατί περιέχουν Βαρέα μέταλλα: δεν πρέπει να διαφύγουν στην ατμόσφαιρα ή στον υδροφόρο ορίζοντα διότι είναι τοξικά και καρκινογόνα Πολυ-αρωματικά σε ποσοστό >3 %wt: είναι καρκινογόνα σε απλή επαφή με το δέρμα Χλωριωμένες ενώσεις (όχι PCBs): κατά την καύση τους είναι πιθανή η παραγωγή διοξινών Θείο σε ποσοστά 0,6 1,0 %wt, πολύ υψηλότερο δηλαδή από τα συμβατικά καύσιμα 17 November 2008 3
Η ανεξέλεγκτη διαχείριση των ΑΛΕ δημιουργεί σημαντικότατα προβλήματα Υγείας Καρκινογενέσεις Προβλήματα κυκλοφορικού, αναπνευστικού Στο περιβάλλον Μόλυνση υδροφόρου ορίζοντα(επίγεια & υπόγεια ύδατα) Μόλυνση αέρα Μόλυνση εδάφους 17 November 2008 4
2.Η Νομοθεσία 17 November 2008 5
Νομοθετικό Πλαίσιο Ν. 2939/2001 (Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων) ΠΔ. 82/2004 (αντικατάσταση της ΚΥΑ 98012/2001/1996) Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων) ΚΥΑ 13588/2006 (αντικατάσταση της ΚΥΑ 19396/1546/1997 Μέτρα, όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων, Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων, Ομάδα 13 του Παραρτήματος Ι) 17 November 2008 6
Νομοθετικό Πλαίσιο Στο ΠΔ 82 ορίζονται οι υποχρεώσεις όλων των εμπλεκομένων φορέων στην αγορά των Λιπαντικών. Αναλυτικότερα : Υπόχρεοι Διαχειριστές Όσοι παράγουν ή/και εισάγουν λιπαντικά στην Ελληνική αγορά (πχ εταιρείες λιπαντικών) υποχρεούνται να συστήσουν Ατομικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΛΕ διαφορετικά οφείλουν να συνεργαστούν με εγκεκριμένο από το ΥΠΕΧΩΔΕ συλλογικό σύστημα. Σημεία Παραγωγής ΑΛΕ (πχ Συνεργεία, βιομηχανίες, πρατήρια) Υποχρεούνται να διαθέτουν τα ΑΛΕ σε αδειοδοτημένο, συνεργαζόμενο με το ΣΕΔ, συλλέκτη. 17 November 2008 7
3.Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ 17 November 2008 8
Αναγέννηση ή καύση των ΑΛΕ; Στους περισσότερους δείκτες, τα πλεονεκτήματα από την αναγέννηση και την καύση των ΑΛΕ δεν παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές. Σημαντικό μειονέκτημα της καύσης των ΑΛΕ είναι οι εκπομπές βαρέων μετάλλων και καρκινογόνων ουσιών. Υπολογίζεται αύξηση ως και 860% στις εκπομπές βαρέων μετάλλων κατά την καύση των ΑΛΕ. Πλεονέκτημα παρουσιάζει η αναγέννηση έναντι της καύσης των ΑΛΕ ως προς την ανάλωση φυσικών πόρων (energy resources). 17 November 2008 9
Αναγέννηση: για την παραγωγή λιπαντικών Θερμική αξιοποίηση: υποκατάσταση άλλων καυσίμων Πολλές μελέτες έχουν εκπονηθεί για την εκτίμηση του αποδοτικότερου τρόπου διαχείρισης των ΑΛΕ. Όλες συμφωνούν: Η ελεγχόμενη διαχείριση είναι χωρίς αμφιβολία περιβαλλοντικά προτιμότερη από την ανεξέλεγκτη διάθεση Η αναγέννηση είναι περιβαλλοντικά προτιμότερη από την παραγωγή πρωτογενών λιπαντικών 17 November 2008 10
17 November 2008 11
4.ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ 17 November 2008 12
ΣΤΟΧΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ - ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ Από το σύνολο των ποσοτήτων λιπαντικών που διακινούνται στην Ελληνική αγορά παράγονται ΑΛΕ σε ποσοστό 60%. Από τις παραγόμενες ποσότητες ΑΛΕ ποσοστό 70% δύναται να συλλεχθεί, και αποτελεί το Στόχο Συλλογής του ΣΕΔ. Από τις συλλεγόμενες ποσότητες ποσοστό 80% κατ ελάχιστο, πρέπει να αναγεννηθεί και αποτελεί το στόχο αναγέννησης του ΣΕΔ. 17 November 2008 13
ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΑΛΕ Πωλήσεις Λιπαντικών 60% Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια 70% Αναγεννήσιμα ΑΛΕ 80% Συλλέξιμα ΑΛΕ 17 November 2008 14
5.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΤΕΠΕ Α.Ε. 17 November 2008 15
Εγκρίθηκε βάσει της απόφασης 105135/10-6-04 του ΥΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 905Β/04) και λειτουργεί από 1-7-04 ως Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων. Μέχρι σήμερα 17 November 2008 16
ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ; Λειτουργεί 7 Κέντρα Συλλογής Προσωρινής Αποθήκευσης ΑΛΕ : Στον Ασπρόπυργο Αττικής, στη Σίνδο Θεσσαλονίκης, στην Πάτρα Αχαϊας, ΒΙΠΕ Βόλου Μαγνησίας, Κοζάνη, Ηράκλειο Κρήτης, Καβάλα και σχεδιάζονται νέα. Συνεργάζεται με Υπόχρεους - Διαχειριστές (Εταιρείες Λιπαντικών) που καλύπτουν κατ ελάχιστο το 97% της Ελληνικής Αγοράς. Συνεργάζεται με έξι (6) εταιρείες αναγέννησης λιπαντικών στις οποίες προωθεί το σύνολο (100%) των συλλεγομένων ποσοτήτων ΑΛΕ. Έχουν καταγραφεί πλέον των 20.000 Σημείων Συλλογής και η καταχώρηση συνεχίζεται. Έχει αναπτύξει ολοκληρωμένο δίκτυο συλλογής ΑΛΕ από την Νησιωτική Ελλάδα που είναι ο πιο σημαντικός τομέας της χώρας. Συλλέγει και οδηγεί σε αναγέννηση 36.000 τόνους ΑΛΕ, ποσότητα σχεδόν 8πλάσια από την αντίστοιχη ποσότητα πριν την λειτουργία του Συστήματος. Στόχος συλλογής και αναγέννησης για το 2008 : 40.000 τόνοι ΑΛΕ. 17 November 2008 17
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ σε αριθμούς 17 November 2008 18
ΚΕΝΤΡΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ Κέντρα Συλλογής Αττικής Θεσσαλονίκης Καβάλας Κοζάνης Βόλου Πάτρας Ηρακλείου Κρήτης 17 November 2008 19
17 November 2008 20
Αποτελέσματα Λειτουργίας ΕΛΤΕΠΕ Στόχοι Αποτελέσματα Συλλογής ΑΛΕ Β Εξαμ. 2004 Έτος 2005 Έτος 2006 Έτος 2007 Έτος 2008 (Πρόβλεψη) Στόχος Συλλογής ΑΛΕ τόνοι 21.336 40.572 40.740 39.000 39.900 Αποτελέσματα τόνοι 11.761 29.943 36.029 36.440 41.000 Συλλογής ΕΛΤΕΠΕ % 55% 74% 89% 93% 105% Στόχοι Αποτελέσματα αναγέννησης ΑΛΕ Β Εξαμ. 2004 Έτος 2005 Έτος 2006 Έτος 2007 Έτος 2008 (Πρόβλεψη) Στόχος αναγέννησης ΑΛΕ τόνοι 17.069 32.458 32.592 31.200 31.920 Αποτελέσματα τόνοι 11.761 29.943 36.029 36.440 41.000 αναγέννησης ΕΛΤΕΠΕ % 69% 92% 111% 116% 128% 17 November 2008 21
Προβλήματα Παρά τις σημαντικές αλλαγές που η λειτουργία της ΕΛΤΕΠΕ έχει επιφέρει στο καθεστώς διαχείρισης των ΑΛΕ στην Ελλάδα υπάρχουν θέματα τα οποία εξακολουθούν να υφίστανται και αναφέρονται συνοπτικά : ΑΛΕ - Επικίνδυνα απόβλητα με εμπορική αξία. Διαχείριση ΑΛΕ σε λιμενικές εγκαταστάσεις. Συμμόρφωση Υπόχρεων Διαχειριστών που δεν έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις των έναντι της νομοθεσίας. Έλεγχος εφαρμογής της νομοθεσίας περί εναλλακτικής διαχείρισης Ελεγκτικοί μηχανισμοί. 17 November 2008 22
6.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 17 November 2008 23
Τα ΑΛΕ είναι επικίνδυνα και τοξικά και η αναγέννησή των αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη διαχείριση προς όφελος του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Η ΕΛΤΕΠΕ μετά από 4 χρόνια λειτουργίας έχει : Υπερκαλύψει τους στόχους αναγέννησης. Απαλλάξει το περιβάλλον από 36.000 τόνους επικίνδυνων και τοξικών αποβλήτων. Οδηγήσει την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις του καταλόγου των χωρών μελών της ΕΕ που διαχειρίζονται τέτοια απόβλητα. 17 November 2008 24