Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ όσον αφορά το φωτισμό εσωτερικών χώρων

Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ όσον αφορά το φωτισμό εσωτερικών χώρων Οι πράσινες δημόσιες συμβάσεις (ΠΔΣ) αποτελούν προαιρετικό μέσο. Το παρόν έγγραφο παρέχει τα κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ, τα οποία έχουν αναπτυχθεί για την ομάδα προϊόντων φωτισμού εσωτερικών χώρων. Στο Τεχνικό Δελτίο Πληροφοριών (ΤΔΠ) παρατίθενται αναλυτικά οι λόγοι επιλογής των εν λόγω κριτηρίων και περιλαμβάνονται παραπομπές για περισσότερες πληροφορίες. Για κάθε ομάδα προϊόντων/υπηρεσιών, παρουσιάζονται δύο σειρές κριτηρίων: Tα στοιχειώδη κριτήρια είναι αυτά τα οποία είναι κατάλληλα για χρήση από οποιαδήποτε αναθέτουσα αρχή στα κράτη μέλη και αφορούν τις κύριες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Έχουν σχεδιαστεί κατά τρόπο ώστε η εφαρμογή τους να συνεπάγεται ελάχιστη πρόσθετη προσπάθεια επαλήθευσης ή ελάχιστη επιβάρυνση από πλευράς κόστους. Τα αναλυτικά κριτήρια αφορούν τους αγοραστές που επιθυμούν να προμηθευτούν τα καλύτερα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά. Ενδέχεται να απαιτείται περαιτέρω προσπάθεια επαλήθευσης ή ελαφρά αύξηση του κόστους σε σχέση με άλλα προϊόντα της ίδιας χρήσης. 1. Ορισμός και πεδίο εφαρμογής Το παρόν έγγραφο καλύπτει ενέργειες για τη σύναψη συμβάσεων με αντικείμενο το φωτισμό εσωτερικών χώρων. Για τους σκοπούς αυτών των κριτηρίων, ο φωτισμός εσωτερικών χώρων ορίζεται πως καλύπτει λαμπτήρες, φωτιστικά σώματα (φωτιστικά εξαρτήματα) και όργανα φωτισμού τα οποία είναι εγκατεστημένα στο εσωτερικό κτιρίων. Τα κριτήρια δεν καλύπτουν τους εξής εξειδικευμένους τύπους φωτισμού: Έγχρωμο φωτισμό Φωτισμό μουσείων και αιθουσών τέχνης Φωτισμό διαφυγής έκτακτης ανάγκης Εξωτερικό φωτισμό οποιουδήποτε τύπου Φωτεινές πινακίδες Φωτισμό τοποθετημένο σε μηχανήματα ή εξοπλισμό Φωτισμό για την ανάπτυξη των φυτών Φωτισμό για τηλεοπτική προβολή αθλητικών γεγονότων Φωτισμό για άτομα με προβλήματα όρασης με ειδικές ανάγκες φωτισμού Φωτισμό μνημείων και ιστορικών κτιρίων που δεν έχουν αξιοποιηθεί για εμπορική χρήση Ειδικό ιατρικό φωτισμό για τη διενέργεια εξέτασης ή χειρουργικής επέμβασης, για παράδειγμα σε νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, ή για χειρουργικές επεμβάσεις ιατρών και οδοντιάτρων Φωτισμό σκηνής σε θέατρα και τηλεοπτικά στούντιο 1

Ο φωτισμός αυτών των εξειδικευμένων τύπων δεν θα πρέπει να περιλαμβάνεται στους υπολογισμούς πυκνότητας ισχύος φωτισμού στα κριτήρια σχεδιασμού 2 και 3. Οι λαμπτήρες αντικατάστασης αποτελούν την πλειονότητα των τακτικών προμηθειών και έχουν προταθεί κριτήρια για την ενεργειακή απόδοση, τη διάρκεια ζωής των λαμπτήρων, την περιεκτικότητα σε υδράργυρο των λαμπτήρων φθορισμού, την επικίνδυνη χημική περιεκτικότητα και τη συσκευασία. Ορίζονται διαφορετικά κριτήρια για τους λαμπτήρες αντικατάστασης και τους λαμπτήρες σε νέες εγκαταστάσεις, προκειμένου να ελαχιστοποιείται η ανάγκη αντικατάστασης εξαρτημάτων. Ωστόσο, σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις, μπορεί να απαιτούνται αλλαγές των εξαρτημάτων φωτισμού, όταν δεν είναι διαθέσιμοι οι λαμπτήρες αντικατάστασης για τα υπάρχοντα εξαρτήματα. Αυτή είναι τυπικά η περίπτωση των εξαρτημάτων πυρακτώσεως όπου οι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού με ενσωματωμένο διακόπτη χειρισμού μπορεί να είναι μεγαλύτεροι από τους λαμπτήρες πυρακτώσεως τους οποίους πρέπει να αντικαταστήσουν και δεν ταιριάζουν στο υπάρχον φωτιστικό σώμα. Η αγορά νέου φωτισμού, είτε πρόκειται για ολόκληρο κτίριο είτε για συγκεκριμένο χώρο, επηρεάζει εξαιρετικά την ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων. Μια νέα εγκατάσταση φωτισμού θα πρέπει να παραμείνει στη θέση της έως ότου είναι δυνατή η αντικατάστασή της από μια μια άλλη πιο αποτελεσματική από οικονομικής και περιβαλλοντικής άποψης και κατά το χρονικό αυτό διάστημα θα καταναλώνει ενέργεια. Για νέες εγκαταστάσεις, υιοθετείται μια συστημική προσέγγιση, βάσει της εγκατεστημένης πυκνότητας ισχύος. Ορίζονται δύο διαφορετικές ομάδες κριτηρίων: 1. Όταν υπάρχει νέος φωτισμός σε ένα ολόκληρο κτίριο, το κριτήριο είναι η εγκατεστημένη ισχύς φωτισμού (συμπεριλαμβανομένων λαμπτήρων και στραγγαλιστικών πηνίων και διακόπτη χειρισμού) διαιρούμενη με το συνολικό εμβαδόν της επιφάνειας σε W/m 2. 2. Όταν υπάρχει νέος φωτισμός σε ένα συγκεκριμένο χώρο κτιρίου, το κριτήριο είναι η τυποποιημένη πυκνότητα ισχύος σε W/m 2 /100 lux. Αυτή είναι η συνολική ισχύς που καταναλώνεται από το φωτισμό, συμπεριλαμβανομένων των λαμπτήρων, των στραγγαλιστικών πηνίων και του διακόπτη χειρισμού, διαιρούμενη με το συνολικό εμβαδόν επιφάνειας του χώρου και με το ένα εκατοστό της φωτεινότητας του χώρου. Επομένως, αν η φωτεινότητα είναι 500 lux, η ισχύς φωτισμού θα διαιρείται με το εμβαδόν επιφάνειας και με το 5. Για ολοκληρωμένα κριτήρια, προτείνονται αυστηρότερα όρια ενεργειακής πυκνότητας. Για τα στοιχειώδη και τα αναλυτικά κριτήρια, περαιτέρω μειώσεις της ενεργειακής πυκνότητας αποτελούν το αντικείμενο των κριτηρίων χορήγησης. Το Τεχνικό Δελτίο Πληροφοριών παρέχει περισσότερες πληροφορίες για τα κριτήρια πυκνότητας ισχύος και το πώς προέκυψαν. Τα κριτήρια οργάνων φωτισμού αποσκοπούν στην κάλυψη των πιο εμφανών περιοχών στις οποίες η ενέργεια μπορεί να σπαταληθεί από φωτισμό ο οποίος παραμένει ενεργοποιημένος χωρίς να υπάρχει λόγος. Επιπλέον, τα αναλυτικά κριτήρια περιλαμβάνουν μια απαίτηση για το φωτισμό ορισμένων τύπων χώρων με αυξομειούμενη ροή φωτισμού. Η αυξομειούμενη ροή φωτισμού μπορεί να εξοικονομήσει ενέργεια και να καλύψει τις ανάγκες των χρηστών επιτρέποντάς τους να αλλάζουν το εργασιακό τους περιβάλλον. Έχει συμπεριληφθεί επίσης ένα κριτήριο χορήγησης για το ποσοστό αυξομειούμενης ροής φωτισμού. Είναι σημαντικό να υπάρχει έλεγχος των οργάνων φωτισμού, ώστε να λειτουργούν σωστά, οι χρήστες του κτιρίου να γνωρίζουν πώς να τα χρησιμοποιούν και να ρυθμίζονται από το προσωπικό συντήρησης, για παράδειγμα αν αλλάξει η διάταξη των δωματίων. Συνεπώς προτείνεται μια συμβατική ρήτρα απόδοσης όσον αφορά τον έλεγχο λειτουργίας του φωτισμού. Μια άλλη συμβατική ρήτρα απόδοσης καλύπτει την παροχή πληροφοριών, ώστε οι χρήστες να γνωρίζουν πώς να χειριστούν το φωτισμό τους και το προσωπικό συντήρησης να επιφέρει προσαρμογές, αν κριθεί σκόπιμο. 2

Παράγονται απόβλητα κατά την αντικατάσταση ενός συστήματος φωτισμού με ένα άλλο. Η ρήτρα εκτέλεσης της σύμβασης απαιτεί από το προσωπικό εγκατάστασης να επαναχρησιμοποιήσει ή να ανακτήσει τα υλικά απόβλητα κατά περίπτωση. Εκτός από τα κριτήρια που περιλαμβάνονται στην ενότητα 3, η αναθέτουσα αρχή μπορεί προαιρετικά να διενεργήσει μια εκτίμηση κόστους του κύκλου ζωής, ή να απαιτήσει από τον ανάδοχο να διενεργήσει την εν λόγω εκτίμηση (βλέπε ενότητα «Θέματα κόστους» κατωτέρω) χρησιμοποιώντας τις διαθέσιμες μεθοδολογίες για τον υπολογισμό του κόστους κύκλου ζωής. Λόγω της ταχείας ανάπτυξης του φωτισμού εσωτερικών χώρων, ειδικά στη χρήση των λαμπτήρων LED, προβλέπεται να αναθεωρηθούν αυτά τα κριτήρια για τις ΠΔΣ το 2013. 2. Κυριότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις Οι κύριες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από το φωτισμό εσωτερικών χώρων είναι η κατανάλωση ενέργειας στη φάση της χρήσης και των συνακόλουθων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις μπορεί να προκύψουν από τη χρήση ορισμένων ουσιών σε λαμπτήρες, πχ. υδράργυρο. Ο καθορισμός απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης για το φωτισμό πρόκειται να οδηγήσει σε μείωση της συνολικής περιεκτικότητάς τους σε υδράργυρο, γιατί θα πρέπει να εγκατασταθεί λιγότερος φωτισμός. Κυριότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις Προσέγγιση ΠΔΣ Κατανάλωση ενέργειας, σε όλες τις φάσεις, κυρίως όμως στη φάση της χρήσης του φωτισμού εσωτερικών χώρων Ενδεχόμενη ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα, του εδάφους και των υδάτων κατά τη διάρκεια παραγωγής Χρήση υλικών και επικίνδυνων υλικών Παραγωγή αποβλήτων (επικίνδυνων και μη επικίνδυνων Στη φάση σχεδιασμού, διασφάλιση ότι οι νέες εγκαταστάσεις φωτισμού έχουν χαμηλή πυκνότητα ισχύος πληρώντας τις απαιτήσεις εργασιών που απαιτούν οπτική προσοχή Αγορά λαμπτήρων αντικατάστασης με υψηλή απόδοση λαμπτήρων Χρήση οργάνων φωτισμού για περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης ενέργειας Ενθάρρυνση της χρήσης στραγγαλιστικών πηνίων αυξομειούμενης ροής φωτισμού, όπου το επιτρέπουν οι συνθήκες Στο στάδιο εγκατάστασης, διασφάλιση ότι το σύστημα λειτουργεί όπως προβλέπεται, με ενεργειακά αποδοτικό τρόπο Προώθηση λαμπτήρων με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε υδράργυρο Επαναχρησιμοποίηση ή ανάκτηση των αποβλήτων εγκατάστασης Σημειώνεται ότι η σειρά παράθεσης των επιπτώσεων δεν αντιστοιχεί κατ' ανάγκη στην τάξη σημασίας τους. 3

Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την ομάδα προϊόντων φωτισμού εσωτερικών χώρων, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών για τη σχετική νομοθεσία και άλλες πηγές, περιλαμβάνονται στο Τεχνικό Δελτίο Πληροφοριών. 3. Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ όσον αφορά το φωτισμό εσωτερικών χώρων Με βάση τα στοιχεία και τις πληροφορίες από το Τεχνικό Δελτίο Πληροφοριών προτείνονται τρεις ομάδες κριτηρίων της ΕΕ για τις ΠΔΣ: a) για την αγορά αποδοτικών όσον αφορά τους πόρους και την ενέργεια λαμπτήρων b) σχεδιασμός νέου συστήματος φωτισμού ή ανακαίνιση του υπάρχοντος συστήματος φωτισμού c) έργα εγκατάστασης 4

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Στοιχειώδη κριτήρια Αναλυτικά κριτήρια 3.1 Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ για τους λαμπτήρες Αγορά αποδοτικών όσον αφορά τους πόρους και την ενέργεια λαμπτήρων TΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ 1. Οι λαμπτήρες αντικατάστασης για υπάρχουσες εγκαταστάσεις θα έχουν φωτεινή απόδοση λαμπτήρα ισοδύναμη ή μεγαλύτερη από την ελάχιστη απόδοση της σχετικής ενεργειακής τάξης που περιλαμβάνεται στον πίνακα κατωτέρω. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Αγορά αποδοτικών όσον αφορά τους πόρους και την ενέργεια λαμπτήρων TΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ 1. Οι λαμπτήρες αντικατάστασης για υπάρχουσες εγκαταστάσεις θα έχουν φωτεινή απόδοση λαμπτήρα ισοδύναμη ή μεγαλύτερη από την ελάχιστη απόδοση της σχετικής ενεργειακής τάξης που περιλαμβάνεται στον πίνακα κατωτέρω. Τύπος λαμπτήρα Λαμπτήρες αλογόνου βολφραμίου Λαμπτήρες φθορισμού χωρίς ενσωματωμένο στραγγαλιστικό πηνίο Συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού, στρογγυλού σχήματος, σχήματος αχλαδιού, τύπου αντανακλαστικού κατόπτρου ή τύπου πολυελαίου με ενσωματωμένο στραγγαλιστικό πηνίο Όλοι οι λαμπτήρες εκτός από λαμπτήρες αλογόνου με δείκτη χρωματικής απόδοσης Ra>=90 Όλοι οι υπόλοιποι συμπαγείς λαμπτήρες φωτισμού με ενσωματωμένο στραγγαλιστικό πηνίο Σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού 15W T8 και μινιόν σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού Κυκλικοί λαμπτήρες Σχετική ενεργειακή τάξη Άλλοι σωληνωτοί λαμπτήρες φωτισμού A Όλοι οι λοιποί λαμπτήρες που περιλαμβάνουν τους λαμπτήρες LED και εκκένωσης Γ A A Τύπος λαμπτήρα Λαμπτήρες αλογόνου βολφραμίου Λαμπτήρες φθορισμού χωρίς ενσωματωμένο στραγγαλιστικό πηνίο Συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού, στρογγυλού σχήματος, σχήματος αχλαδιού, τύπου αντανακλαστικού κατόπτρου ή τύπου πολυελαίου με ενσωματωμένο στραγγαλιστικό πηνίο Όλοι οι λαμπτήρες εκτός από λαμπτήρες αλογόνου με δείκτη χρωματικής απόδοσης Ra>=90 Όλοι οι υπόλοιποι συμπαγείς λαμπτήρες φωτισμού με ενσωματωμένο στραγγαλιστικό πηνίο Σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού 15W T8 και μινιόν σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού Κυκλικοί λαμπτήρες Σχετική ενεργειακή τάξη Άλλοι σωληνωτοί λαμπτήρες φωτισμού A Όλοι οι λοιποί λαμπτήρες που περιλαμβάνουν τους λαμπτήρες LED και εκκένωσης Γ A A 1 ΕΕ L 71 της 10.3.1998, σ. 1. 5

Σημείωση: Πρέπει να χρησιμοποιείται ο τελευταίος ορισμός της ενεργειακής απόδοσης. Η ενεργειακή απόδοση προσδιορίζεται όπως ορίζεται στο παράρτημα IV της οδηγίας 98/11/ΕΚ της Επιτροπής 1. Επαλήθευση: Ετικέτα λαμπτήρα της οριζόμενης ενεργειακής τάξης ή καλύτερης. Τα προϊόντα που φέρουν οικολογικό σήμα τύπου Ι θεωρείται ότι συμμορφώνονται, με την προϋπόθεση ότι το εν λόγω οικολογικό σήμα πληροί τις απαιτήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω. Θα γίνουν αποδεκτά άλλα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα όπως η δήλωση απόδοσης λαμπτήρα του κατασκευαστή (lumens ανά Watt) και ο υπολογισμός από τον οποίο θα προκύπτει ότι ισοδυναμεί ή υπερβαίνει την ελάχιστη τιμή για την οριζόμενη ενεργειακή τάξη. 2. Οι λαμπτήρες για νέες και ανακαινισμένες εγκαταστάσεις θα έχουν φωτεινή απόδοση λαμπτήρα ισοδύναμη ή μεγαλύτερη από την ελάχιστη απόδοση της σχετικής ενεργειακής τάξης που περιλαμβάνεται στον πίνακα κατωτέρω. Τύπος λαμπτήρα Όλοι οι λαμπτήρες αλογόνου με δείκτη χρωματικής απόδοσης Ra>=90 (όπου απαιτείται για τις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό του κτιρίου) Σχετική ενεργειακή τάξη Όλοι οι υπόλοιποι λαμπτήρες A Σημείωση: Πρέπει να χρησιμοποιείται ο τελευταίος ορισμός της ενεργειακής απόδοσης. Η ενεργειακή απόδοση προσδιορίζεται όπως ορίζεται στο παράρτημα IV της οδηγίας 98/11/ΕΚ της Επιτροπής 3. Επαλήθευση: Ετικέτα λαμπτήρα της οριζόμενης ενεργειακής τάξης ή καλύτερης. Τα προϊόντα που φέρουν οικολογικό σήμα τύπου Ι θεωρείται ότι συμμορφώνονται, με την προϋπόθεση ότι το εν λόγω οικολογικό σήμα πληροί τις απαιτήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω. Θα γίνουν αποδεκτά άλλα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα όπως η δήλωση απόδοσης λαμπτήρα του κατασκευαστή (lumens ανά Watt) και ο Σημείωση: Πρέπει να χρησιμοποιείται ο τελευταίος ορισμός της ενεργειακής απόδοσης. Η ενεργειακή απόδοση προσδιορίζεται όπως ορίζεται στο παράρτημα IV της οδηγίας 98/11/ΕΚ της Επιτροπής 2. Επαλήθευση: Ετικέτα λαμπτήρα της οριζόμενης ενεργειακής τάξης ή καλύτερης. Τα προϊόντα που φέρουν οικολογικό σήμα τύπου Ι θεωρείται ότι συμμορφώνονται, με την προϋπόθεση ότι το εν λόγω οικολογικό σήμα πληροί τις απαιτήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω. Θα γίνουν αποδεκτά άλλα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα όπως η δήλωση απόδοσης λαμπτήρα του κατασκευαστή (lumens ανά Watt) και ο υπολογισμός από τον οποίο θα προκύπτει ότι ισοδυναμεί ή υπερβαίνει την ελάχιστη τιμή για την οριζόμενη ενεργειακή τάξη. 2. Οι λαμπτήρες για νέες και ανακαινισμένες εγκαταστάσεις θα έχουν φωτεινή απόδοση λαμπτήρα ισοδύναμη ή μεγαλύτερη από την ελάχιστη απόδοση της σχετικής ενεργειακής τάξης που περιλαμβάνεται στον πίνακα κατωτέρω. Τύπος λαμπτήρα Όλοι οι λαμπτήρες αλογόνου με δείκτη χρωματικής απόδοσης Ra>=90 (όπου απαιτείται για τις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό του κτιρίου) Συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού και λαμπτήρες LED με μέγιστη διάταξη μικρότερη από 300mm Σχετική ενεργειακή τάξη Όλοι οι υπόλοιποι λαμπτήρες A +10% Σημείωση: Πρέπει να χρησιμοποιείται ο τελευταίος ορισμός της ενεργειακής απόδοσης. Η ενεργειακή απόδοση προσδιορίζεται όπως ορίζεται στο παράρτημα IV της οδηγίας 98/11/ΕΚ της Επιτροπής 4. Για ορισμένες εξειδικευμένες εφαρμογές, οι λαμπτήρες με αποδόσεις Τάξης Α +10% μπορεί να μην είναι διαθέσιμοι, και η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ορίσει A 2 3 4 ΕΕ L 71 της 10.3.1998, σ. 1. ΕΕ L 71 της 10.3.1998, σ. 1. ΕΕ L 71 της 10.3.1998, σ. 1. 6

υπολογισμός από τον οποίο θα προκύπτει ότι ισοδυναμεί ή υπερβαίνει την ελάχιστη τιμή για την οριζόμενη ενεργειακή τάξη. 3. Λαμπτήρες για νέες και ανακαινισμένες εγκαταστάσεις και λαμπτήρες αντικατάστασης σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις, δεν πρέπει να έχουν διάρκεια ζωής μικρότερη από αυτήν που ορίζεται στον κατωτέρω πίνακα. Τύπος λαμπτήρα Διάρκεια ζωής λαμπτήρα (ώρες) Λαμπτήρες αλογόνου βολφραμίου 2000 Συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού, στρογγυλού σχήματος, σχήματος αχλαδιού, τύπου αντανακλαστικού κατόπτρου ή τύπου πολυελαίου 6000 Όλοι οι υπόλοιποι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού 10000 Κυκλικοί λαμπτήρες 7500 Σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού T8 με ηλεκτρομαγνητικά στραγγαλιστικά πηνία (μόνο υπάρχουσες εγκαταστάσεις) 15000 Άλλοι σωληνωτοί λαμπτήρες φωτισμού 20000 Μη κατευθυντικοί λαμπτήρες εκκενώσεως υψηλής έντασης (πρωτογενής θέση καύσης) Κατευθυντικοί λαμπτήρες εκκενώσεως υψηλής έντασης (πρωτογενής θέση καύσης) Λαμπτήρες LED που χρησιμοποιούνται για αναβάθμιση με ενσωματωμένο διακόπτη χειρισμού 12000 9000 15000 Άλλοι λαμπτήρες LED 20000 Επαλήθευση: Τα προϊόντα που φέρουν οικολογικό σήμα τύπου Ι θεωρείται ότι λαμπτήρες Τάξης Α. Επαλήθευση: Τα προϊόντα που φέρουν οικολογικό σήμα τύπου Ι θεωρείται ότι συμμορφώνονται, με την προϋπόθεση ότι το εν λόγω οικολογικό σήμα πληροί τις απαιτήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω. Θα γίνουν αποδεκτά άλλα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα όπως η δήλωση απόδοσης λαμπτήρα του κατασκευαστή (lumens ανά Watt) και ο υπολογισμός από τον οποίο θα προκύπτει ότι ισοδυναμεί ή υπερβαίνει την ελάχιστη τιμή από τον πίνακα. 3. Λαμπτήρες για νέες και ανακαινισμένες εγκαταστάσεις και λαμπτήρες αντικατάστασης σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις, δεν πρέπει να έχουν διάρκεια ζωής μικρότερη από αυτήν που ορίζεται στον κατωτέρω πίνακα. Τύπος λαμπτήρα Διάρκεια ζωής λαμπτήρα (ώρες) Λαμπτήρες αλογόνου βολφραμίου 2500 Συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού, στρογγυλού σχήματος, σχήματος αχλαδιού, τύπου αντανακλαστικού κατόπτρου ή τύπου πολυελαίου Άλλοι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού με ξεχωριστό στραγγαλιστικό πηνίο Άλλοι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού με ενσωματωμένο στραγγαλιστικό πηνίο 8000 10000 12000 Κυκλικοί λαμπτήρες 8000 Σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού T8 με ηλεκτρομαγνητικά στραγγαλιστικά πηνία (μόνο υπάρχουσες εγκαταστάσεις) 15000 Άλλοι σωληνωτοί λαμπτήρες φωτισμού 25000 Μη κατευθυντικοί λαμπτήρες εκκενώσεως υψηλής έντασης (πρωτογενής θέση καύσης) Κατευθυντικοί λαμπτήρες εκκενώσεως υψηλής έντασης (πρωτογενής θέση καύσης) Λαμπτήρες LED που χρησιμοποιούνται για αναβάθμιση με ενσωματωμένο διακόπτη χειρισμού 12000 9000 20000 7

συμμορφώνονται, με την προϋπόθεση ότι το εν λόγω οικολογικό σήμα πληροί τις απαιτήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω. Θα γίνονται δεκτά και άλλα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα όπως το αποτέλεσμα της δοκιμής διάρκειας ζωής λαμπτήρων σύμφωνα με τη διαδικασία δοκιμών του προτύπου EN 50285 (εκτός από τους λαμπτήρες εκκενώσεως υψηλής έντασης) ή ισοδύναμα. 4. Λαμπτήρες για νέες και ανακαινισμένες εγκαταστάσεις και λαμπτήρες αντικατάστασης σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις, δεν πρέπει να έχουν περιεκτικότητα σε υδράργυρο μεγαλύτερη από αυτήν που ορίζεται στον κατωτέρω πίνακα. Τύπος λαμπτήρα Συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού, ισχύος μικρότερης από 30W Συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού, ισχύος 30W ή μεγαλύτερης Σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού T5 διάρκειας ζωής μικρότερης των 25000 ωρών Λαμπτήρες T5, διάρκειας ζωής 25000 ωρών ή μεγαλύτερης Σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού T8, ισχύος μικρότερης των 70W, διάρκειας ζωής μικρότερης των 25000 ωρών Σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού T8, ισχύος 70W ή μεγαλύτερης Λαμπτήρες T8, διάρκειας ζωής 25000 ωρών ή μεγαλύτερης Περιεκτικότητα σε υδράργυρο (mg/λαμπτήρα) Σημείωση: Οι κυκλικοί λαμπτήρες δεν καλύπτονται από αυτό το κριτήριο. Επαλήθευση: Σύμφωνα με την οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό (2009/125/ΕΚ) και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 245/2009, παράρτημα ΙΙΙ, η 2,5 3 2,5 4 3,5 5 5 Άλλοι λαμπτήρες LED 25000 Επαλήθευση: Τα προϊόντα που φέρουν οικολογικό σήμα τύπου Ι θεωρείται ότι συμμορφώνονται, με την προϋπόθεση ότι το εν λόγω οικολογικό σήμα πληροί τις απαιτήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω. Θα γίνονται δεκτά και άλλα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα όπως το αποτέλεσμα της δοκιμής διάρκειας ζωής λαμπτήρων σύμφωνα με τη διαδικασία δοκιμών του προτύπου EN 50285 (εκτός από τους λαμπτήρες εκκενώσεως υψηλής έντασης) ή ισοδύναμα. 4. Λαμπτήρες για νέες και ανακαινισμένες εγκαταστάσεις και λαμπτήρες αντικατάστασης σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις, δεν πρέπει να έχουν περιεκτικότητα σε υδράργυρο μεγαλύτερη από αυτήν που ορίζεται στον κατωτέρω πίνακα. Τύπος λαμπτήρα Περιεκτικότητ α σε υδράργυρο (mg/λαμπτήρα) Συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού 1,5 Σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού T5 διάρκειας ζωής μικρότερης των 25000 ωρών Λαμπτήρες T5, διάρκειας ζωής 25000 ωρών ή μεγαλύτερης Σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού T8, ισχύος μικρότερης των 70W, διάρκειας ζωής μικρότερης των 25000 ωρών Σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού T8, ισχύος 70W ή μεγαλύτερης, διάρκειας ζωής μικρότερης των 25000 ωρών Λαμπτήρες T8, διάρκειας ζωής 25000 ωρών ή μεγαλύτερης Σημείωση: Οι κυκλικοί λαμπτήρες δεν καλύπτονται από αυτό το κριτήριο. Επαλήθευση: Σύμφωνα με την οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό (2009/125/ΕΚ) και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 245/2009, παράρτημα ΙΙΙ, η περιεκτικότητα σε υδράργυρο καθορίζεται στις πληροφορίες του προϊόντος σε δικτυακούς τόπους όπου η πρόσβαση είναι ελεύθερη και σε άλλες μορφές που κρίνονται κατάλληλες. Ένα αντίγραφο της διάταξης της συσκευασίας και ένας 2 3 2,5 4,5 5 8

περιεκτικότητα σε υδράργυρο καθορίζεται στις πληροφορίες του προϊόντος σε δικτυακούς τόπους όπου η πρόσβαση είναι ελεύθερη και σε άλλες μορφές που κρίνονται κατάλληλες. Ένα αντίγραφο της διάταξης της συσκευασίας και ένας σύνδεσμος που παραπέμπει στον δικτυακό τόπο του κατασκευαστή όπου προσδιορίζεται η περιεκτικότητα σε υδράργυρο μπορεί να ζητείται ως επαλήθευση. 5. Απαιτήσεις όσον αφορά τους λαμπτήρες για νέες και ανακαινισμένες εγκαταστάσεις και λαμπτήρες αντικατάστασης σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις: συσκευασία Απαγορεύεται η χρήση πολυστρωματικών (επικολλητών) υλικών και σύνθετων πλαστικών υλών. Όταν χρησιμοποιούνται χαρτοκιβώτια και κυψελωτά χαρτοκιβώτια, είναι κατασκευασμένα κατά 50% από ανακυκλωμένα καταναλωτικά υλικά+. Όταν χρησιμοποιούνται πλαστικές ύλες, αυτές είναι κατασκευασμένες κατά 50% από ανακυκλωμένα καταναλωτικά υλικά. Επαλήθευση: Τα προϊόντα που φέρουν οικολογικό σήμα τύπου Ι θεωρείται ότι συμμορφώνονται, με την προϋπόθεση ότι το εν λόγω οικολογικό σήμα πληροί τις απαιτήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω. Άλλα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα θα πρέπει επίσης να γίνονται αποδεκτά, όπως για παράδειγμα γραπτά αποδεικτικά στοιχεία από τον ανάδοχο ότι η ανωτέρω ρήτρα πληρούται. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ 1. Χορηγούνται βαθμοί αν οι φωτεινές αποδόσεις λαμπτήρων αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 110% των ελάχιστων τιμών που περιλαμβάνονται στο σχετικό πίνακα για τα κριτήρια 1Α ή 1 ανωτέρω. Επαλήθευση: Η δήλωση απόδοσης λαμπτήρα του κατασκευαστή (lumens ανά Watt) και ο υπολογισμός από τον οποίο θα προκύπτει ότι αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 110% της ελάχιστης τιμής για την οριζόμενη ενεργειακή τάξη. 2. Χορηγούνται βαθμοί αν η διάρκεια ζωής του λαμπτήρα αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 120% της ελάχιστης τιμής που περιλαμβάνεται στον πίνακα για το κριτήριο 2 ανωτέρω. σύνδεσμος που παραπέμπει στον δικτυακό τόπο του κατασκευαστή όπου προσδιορίζεται η περιεκτικότητα σε υδράργυρο μπορεί να ζητείται ως επαλήθευση. 5. Απαιτήσεις όσον αφορά τους λαμπτήρες για νέες και ανακαινισμένες εγκαταστάσεις και λαμπτήρες αντικατάστασης σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις: συσκευασία Απαγορεύεται η χρήση πολυστρωματικών (επικολλητών) υλικών και σύνθετων πλαστικών υλών. Όταν χρησιμοποιούνται χαρτοκιβώτια και κυψελωτά χαρτοκιβώτια, είναι κατασκευασμένα κατά 80% από ανακύκλωση καταναλωτικών υλικών. Όταν χρησιμοποιούνται πλαστικές ύλες, αυτές είναι κατασκευασμένες κατά 50% από ανακυκλωμένα καταναλωτικά υλικά. Επαλήθευση: Τα προϊόντα που φέρουν οικολογικό σήμα τύπου Ι θεωρείται ότι συμμορφώνονται, με την προϋπόθεση ότι το εν λόγω οικολογικό σήμα πληροί τις απαιτήσεις που απαριθμούνται ανωτέρω. Άλλα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα θα πρέπει επίσης να γίνονται αποδεκτά, όπως για παράδειγμα γραπτά αποδεικτικά στοιχεία από τον ανάδοχο ότι η ανωτέρω ρήτρα πληρούται. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ 1. Χορηγούνται βαθμοί αν οι φωτεινές αποδόσεις λαμπτήρων αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 110% των ελάχιστων τιμών που περιλαμβάνονται στο σχετικό πίνακα για τα αναλυτικά κριτήρια 1Α ή 1 ανωτέρω. Επαλήθευση: Η δήλωση απόδοσης λαμπτήρα του κατασκευαστή (lumens ανά Watt) και ο υπολογισμός από τον οποίο θα προκύπτει ότι αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 110% της ελάχιστης τιμής για την οριζόμενη ενεργειακή τάξη. 2. Χορηγούνται βαθμοί αν η διάρκεια ζωής του λαμπτήρα αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 120% της ελάχιστης τιμής που περιλαμβάνεται στον πίνακα για το αναλυτικό κριτήριο 2 ανωτέρω. 9

Επαλήθευση: Το αποτέλεσμα της δοκιμής διάρκειας ζωής του λαμπτήρα σύμφωνα με τη διαδικασία του προτύπου EN 50285 ή ισοδύναμη, μαζί με τον υπολογισμό από τον οποίο προκύπτει ότι η διάρκεια ζωής του λαμπτήρα αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 120% της οριζόμενης ελάχιστης τιμής για αυτόν τον τύπο λαμπτήρα. 3. Χορηγούνται βαθμοί αν η διάρκεια ζωής του λαμπτήρα αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 80% της ελάχιστης τιμής που περιλαμβάνεται στον πίνακα για το κριτήριο 3 ανωτέρω. Επαλήθευση: Η δήλωση του κατασκευαστή για την περιεκτικότητα του λαμπτήρα σε υδράργυρο και υπολογισμός από τον οποίο προκύπτει ότι αντιστοιχεί το πολύ στο 80% της καθορισμένης μέγιστης τιμής για αυτόν τον τύπο λαμπτήρα. Επαλήθευση: Το αποτέλεσμα της δοκιμής διάρκειας ζωής του λαμπτήρα σύμφωνα με τη διαδικασία του προτύπου EN 50285 ή ισοδύναμη, μαζί με τον υπολογισμό από τον οποίο προκύπτει ότι η διάρκεια ζωής του λαμπτήρα αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 120% της οριζόμενης ελάχιστης τιμής για αυτόν τον τύπο λαμπτήρα. 3. Χορηγούνται βαθμοί αν η περιεκτικότητα του λαμπτήρα σε υδράργυρο αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 80% της μέγιστης τιμής που περιλαμβάνεται στον πίνακα για το κριτήριο 3 ανωτέρω. Επαλήθευση: Η δήλωση του κατασκευαστή για την περιεκτικότητα του λαμπτήρα σε υδράργυρο και υπολογισμός από τον οποίο προκύπτει ότι αντιστοιχεί το πολύ στο 80% της καθορισμένης μέγιστης τιμής για αυτόν τον τύπο λαμπτήρα. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Στοιχειώδη κριτήρια Αναλυτικά κριτήρια 3.2 Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ στον τομέα του σχεδιασμού φωτισμού εσωτερικών χώρων Αποδοτική ως προς τους πόρους και την ενέργεια εγκατάσταση των νέων συστημάτων φωτισμού ή ανακαίνιση του υπάρχοντος συστήματος φωτισμού ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1. Όταν σχεδιάζεται ένα νέο σύστημα φωτισμού, ο προσφέρων οφείλει να αποδείξει ότι το σχεδιασμό θα αναλάβει προσωπικό με εμπειρία τουλάχιστον τριών ετών στο σχεδιασμό φωτισμού και / ή το οποίο διαθέτει τα κατάλληλα επαγγελματικά προσόντα στους τομείς της μηχανικής φωτισμού ή το οποίο συμμετέχει σε επαγγελματική οργάνωση στον τομέα του σχεδιασμού φωτισμού. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Αποδοτική ως προς τους πόρους και την ενέργεια εγκατάσταση των νέων συστημάτων φωτισμού ή ανακαίνιση του υπάρχοντος συστήματος φωτισμού ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1. Όταν σχεδιάζεται ένα νέο σύστημα φωτισμού, ο προσφέρων οφείλει να αποδείξει ότι το σχεδιασμό θα αναλάβει προσωπικό με εμπειρία τουλάχιστον τριών ετών στο σχεδιασμό φωτισμού και / ή το οποίο διαθέτει τα κατάλληλα επαγγελματικά προσόντα στους τομείς της μηχανικής φωτισμού ή το οποίο συμμετέχει σε επαγγελματική οργάνωση στον τομέα του σχεδιασμού φωτισμού. Επαλήθευση: Ο προσφέρων πρέπει να παράσχει κατάλογο των ατόμων τα οποία είναι αρμόδια για το έργο, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντικών στελεχών, αναφέροντας τα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά τους προσόντα και τη σχετική τους πείρα. Ο κατάλογος πρέπει να περιλαμβάνει άτομα που απασχολούνται από υπεργολάβους, στις περιπτώσεις που η εργασία πρόκειται να ανατεθεί σε υπεργολάβους. Ο προσφέρων θα πρέπει επίσης να παράσχει κατάλογο των συστημάτων φωτισμού που ο ανάδοχος έχει σχεδιάσει κατά τα τελευταία τρία έτη. Επαλήθευση: Ο προσφέρων πρέπει να παράσχει κατάλογο των ατόμων τα οποία είναι αρμόδια για το έργο, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντικών στελεχών, αναφέροντας τα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά τους προσόντα και τη σχετική τους πείρα. Ο κατάλογος πρέπει να περιλαμβάνει άτομα που απασχολούνται από υπεργολάβους, στις περιπτώσεις που η εργασία πρόκειται να ανατεθεί σε υπεργολάβους. Ο προσφέρων θα πρέπει επίσης να παράσχει κατάλογο των συστημάτων φωτισμού που ο ανάδοχος έχει σχεδιάσει κατά τα τελευταία τρία έτη. 10

TΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ 1. Όταν πρόκειται να εγκατασταθεί φωτισμός στο εσωτερικό ενός κτιρίου, η μέγιστη ισχύς φωτισμού που καταναλώνεται στο κτίριο συνολικά, διαιρούμενη με το συνολικό εμβαδόν επιφάνειας, δεν πρέπει να υπερβαίνει τις εξής τιμές: Τύπος κτιρίου Πυκνότητα ισχύος φωτισμού W/m 2 Χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων 2,5 Δικαστήρια 14 Χώροι εκθέσεων, μουσεία 9 Πυροσβεστικοί σταθμοί 12 Χώροι επιμόρφωσης 13 Νοσοκομεία 12 ιβλιοθήκες 12 Γραφεία (κυρίως κυψελοειδούς δομής) 13 Γραφεία (κυρίως ανοιχτού σχεδίου) 11 Αστυνομικά τμήματα 14 Ταχυδρομικά γραφεία 14 Φυλακές 9 Αίθουσες εκδηλώσεων 9 Κτίρια κατοικιών 11 Κτίρια κατοικιών (μόνο κοινόχρηστοι χώροι) 6 Σχολεία 8 Κέντρα αθλητικών δραστηριοτήτων 9 Δημαρχεία 13 Επαλήθευση: Υπολογισμός που παρέχεται από το σχεδιαστή φωτισμού από τον οποίο προκύπτει η συνολική ισχύς που καταναλώνεται από το σύστημα φωτισμού, συμπεριλαμβανομένων των λαμπτήρων, των στραγγαλιστικών πηνίων, των αισθητήρων και των οργάνων, διαιρούμενη με το συνολικό εμβαδόν επιφάνειας όλων των εσωτερικών χώρων του κτιρίου. Ο σχεδιαστής φωτισμού πρέπει επίσης να αποδείξει ότι ο φωτισμός πληροί τα σχετικά πρότυπα απόδοσης με βάση το TΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ 1. Όταν πρόκειται να εγκατασταθεί φωτισμός στο εσωτερικό ενός κτιρίου, η μέγιστη ισχύς φωτισμού που καταναλώνεται στο κτίριο συνολικά, διαιρούμενη με το συνολικό εμβαδόν επιφάνειας, δεν πρέπει να υπερβαίνει τις εξής τιμές: Τύπος κτιρίου Πυκνότητα ισχύος φωτισμού W/m 2 Χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων 2,2 Δικαστήρια 13 Χώροι εκθέσεων, μουσεία 7,5 Πυροσβεστικοί σταθμοί 11 Χώροι επιμόρφωσης 11 Νοσοκομεία 11 ιβλιοθήκες 11 Γραφεία (κυρίως κυψελοειδούς δομής) 11 Γραφεία (κυρίως ανοιχτού σχεδίου) 10 Αστυνομικά τμήματα 13 Ταχυδρομικά γραφεία 13 Φυλακές 8 Αίθουσες εκδηλώσεων 7,5 Κτίρια κατοικιών 9 Κτίρια κατοικιών (μόνο κοινόχρηστοι 4,5 χώροι) Σχολεία 7 Κέντρα αθλητικών δραστηριοτήτων 7,5 Δημαρχεία 12 Επαλήθευση: Υπολογισμός που παρέχεται από το σχεδιαστή φωτισμού από τον οποίο προκύπτει η συνολική ισχύς που καταναλώνεται από το σύστημα φωτισμού, συμπεριλαμβανομένων των λαμπτήρων, των στραγγαλιστικών πηνίων, των αισθητήρων και των οργάνων, διαιρούμενη με το συνολικό εμβαδόν επιφάνειας όλων των εσωτερικών χώρων του κτιρίου. Ο σχεδιαστής φωτισμού πρέπει επίσης να αποδείξει ότι ο φωτισμός πληροί τα σχετικά πρότυπα απόδοσης με βάση το 11

πρότυπο EN 12464-1, τα αντίστοιχα εθνικά πρότυπα ή τους οδηγούς βέλτιστης πρακτικής, ή αυτούς που ορίζονται από τη δημόσια αρχή. Ανάλογα με τον τύπο του χώρου και τις απαιτήσεις του, αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν τη φωτεινότητα, την ομοιομορφία, τον έλεγχο της θάμβωσης, τη χρωματική απόδοση και τη χρωματική εμφάνιση. 2. Όταν πρόκειται να εγκατασταθεί φωτισμός σε ανεξάρτητο χώρο ή τμήμα του κτιρίου, η μέγιστη ισχύς φωτισμού που καταναλώνεται στο χώρο, διαιρούμενη με το συνολικό εμβαδόν επιφάνειας και τη φωτεινότητα σε μονάδες των 100 lux, δεν πρέπει να υπερβαίνει τις κατωτέρω τιμές: Τύπος χώρου Τυποποιημένη πυκνότητα ισχύος φωτισμού (W/m 2 /100 lux) Υπνοδωμάτια 7,5 Κυλικεία 3,5 Χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων 2,2 Χώροι διακίνησης, συμπ. ανελκυστήρων, σκάλας 3,2 Αίθουσες συνεδριάσεων 2,8 Γυμναστήρια 2,8 Αίθουσες 2,8 Πτέρυγες νοσοκομείων και εξεταστήρια 4 Κουζίνες (κατοικίες) 5 Κουζίνες (εστιατόρια) 2,8 Εργαστήρια 2,8 ιβλιοθήκες 3,2 Αίθουσες αναμονής μεγάλου εμβαδού 6 Αίθουσες αναμονής μικρού εμβαδού 7,5 Γραφεία (ανοιχτού σχεδίου) 2,3 Γραφεία (κυψελοειδούς δομής) 3 Χώροι εργοστασίων 3,2 Χώροι ταχυδρομείου/ πίνακες διανομής 3,2 πρότυπο EN 12464-1, τα αντίστοιχα εθνικά πρότυπα ή τους οδηγούς βέλτιστης πρακτικής, ή αυτούς που ορίζονται από τη δημόσια αρχή. Ανάλογα με τον τύπο του χώρου και τις απαιτήσεις του, αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν τη φωτεινότητα, την ομοιομορφία, τον έλεγχο της θάμβωσης, τη χρωματική απόδοση και τη χρωματική εμφάνιση. 2. Όταν πρόκειται να εγκατασταθεί φωτισμός σε ανεξάρτητο χώρο ή τμήμα του κτιρίου, η μέγιστη ισχύς φωτισμού που καταναλώνεται στο χώρο, διαιρούμενη με το συνολικό εμβαδόν επιφάνειας και τη φωτεινότητα σε μονάδες των 100 lux, δεν πρέπει να υπερβαίνει τις κατωτέρω τιμές: Τύπος χώρου Τυποποιημένη πυκνότητα ισχύος φωτισμού (W/m 2 /100 lux) Υπνοδωμάτια 6 Κυλικεία 3,2 Χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων 2 Χώροι διακίνησης, συμπ. ανελκυστήρων, σκάλας 3 Αίθουσες συνεδριάσεων 2,6 Γυμναστήρια 2,6 Αίθουσες 2,6 Πτέρυγες νοσοκομείων και εξεταστήρια 3,5 Κουζίνες (κατοικίες) 4 Κουζίνες (εστιατόρια) 2,6 Εργαστήρια 2,6 ιβλιοθήκες 3 Αίθουσες αναμονής - μεγάλου εμβαδού 4,5 Αίθουσες αναμονής - μικρού εμβαδού 6 Γραφεία (ανοιχτού σχεδίου) 2 Γραφεία (κυψελοειδούς δομής) 2,8 Χώροι εργοστασίων 3 Χώροι ταχυδρομείου/ πίνακες διανομής 3 12

Κελιά φυλακών 4 Χώρος υποδοχής 4 Αποχωρητήρια, τουαλέτες, μπάνια 5 Χώροι λιανικής πώλησης 3,5 Αίθουσες διδασκαλίας σχολείων 2,3 Χώροι αποθήκευσης 3,2 Χώροι αναμονής 3,2 Επαλήθευση: Ο σχεδιαστής φωτισμού πρέπει να παράσχει υπολογισμό από τον οποίο θα προκύπτει η συνολική ισχύς που καταναλώνεται από το φωτισμό, συμπεριλαμβανομένων των λαμπτήρων, των στραγγαλιστικών πηνίων, των αισθητήρων και των οργάνων, διαιρούμενη με το συνολικό εμβαδόν επιφάνειας του χώρου και με το ένα εκατοστό της φωτεινότητας του χώρου. Επομένως, αν η φωτεινότητα είναι 500 lux, η ισχύς φωτισμού θα διαιρείται με το εμβαδόν επιφάνειας και με το 5. Η φωτεινότητα που χρησιμοποιείται στον υπολογισμό πρέπει να είναι η φωτεινότητα που συστήνεται στο πρότυπο EN 12464-1 ή αντίστοιχη ή ισοδύναμη με αυτή της εθνικής προδιαγραφής, ή η εγκατεστημένη διατηρούμενη φωτεινότητα αν είναι χαμηλότερη. Αν το πρότυπο EN 12464-1 ή η ισοδύναμη εθνική προδιαγραφή δεν παρέχει σύσταση για αυτόν τον τύπο χώρου, χρησιμοποιείται η εγκατεστημένη διατηρούμενη φωτεινότητα. Για κλιμακοστάσια, η συνολική επιφάνεια μπορεί να περιλαμβάνει την περιοχή των κατακόρυφων στοιχείων στις σκάλες καθώς και οριζόντιες επιφάνειες. Για ασυνήθιστα μικρούς χώρους, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αυξήσει τις επιδιωκόμενες πυκνότητες ισχύος, διαφορετικά δεν απαιτείται η επιβολή της συμμόρφωσης με το κριτήριο. 3. Σχεδιασμός και εγκατάσταση οργάνων φωτισμού Ο φωτισμός σπανίως κατειλημμένων χώρων πρέπει να ελέγχεται από αισθητήρες που απενεργοποιούν το φωτισμό αφού αδειάσει ο χώρος, εκτός από την περίπτωση που αυτό θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια ή την προστασία. Κελιά φυλακών 3,5 Χώρος υποδοχής 3,5 Αποχωρητήρια, τουαλέτες, μπάνια 4 Χώροι λιανικής πώλησης 3,2 Αίθουσες διδασκαλίας σχολείων 2 Χώροι αποθήκευσης 3 Χώροι αναμονής 3 Επαλήθευση: Ο σχεδιαστής φωτισμού πρέπει να παράσχει υπολογισμό από τον οποίο θα προκύπτει η συνολική ισχύς που καταναλώνεται από το φωτισμό, συμπεριλαμβανομένων των λαμπτήρων, των στραγγαλιστικών πηνίων, των αισθητήρων και των οργάνων, διαιρούμενη με το συνολικό εμβαδόν επιφάνειας του χώρου και με το ένα εκατοστό της φωτεινότητας του χώρου. Επομένως, αν η φωτεινότητα είναι 500 lux, η ισχύς φωτισμού θα διαιρείται με το εμβαδόν επιφάνειας και με το 5. Η φωτεινότητα που χρησιμοποιείται στον υπολογισμό πρέπει να είναι η φωτεινότητα που συστήνεται στο πρότυπο EN 12464-1 ή αντίστοιχη ή ισοδύναμη με αυτή της εθνικής προδιαγραφής, ή η εγκατεστημένη διατηρούμενη φωτεινότητα αν είναι χαμηλότερη. Αν το πρότυπο EN 12464-1 ή η ισοδύναμη εθνική προδιαγραφή δεν παρέχει σύσταση για αυτόν τον τύπο χώρου, χρησιμοποιείται η εγκατεστημένη διατηρούμενη φωτεινότητα. Για κλιμακοστάσια, η συνολική επιφάνεια μπορεί να περιλαμβάνει την περιοχή των κατακόρυφων στοιχείων στις σκάλες καθώς και οριζόντιες επιφάνειες. Για ασυνήθιστα μικρούς χώρους, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αυξήσει τις επιδιωκόμενες πυκνότητες ισχύος, διαφορετικά δεν απαιτείται η επιβολή της συμμόρφωσης με το κριτήριο. 3. Σχεδιασμός και εγκατάσταση οργάνων φωτισμού Ο φωτισμός σπανίως κατειλημμένων χώρων πρέπει να ελέγχεται από αισθητήρες που απενεργοποιούν το φωτισμό αφού αδειάσει ο χώρος, εκτός από την περίπτωση που αυτό θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια ή την προστασία. 13

Ο φωτισμός σε χώρους που δεν είναι κατειλημμένοι κατά τη διάρκεια της νύχτας ή τα Σαββατοκύριακα, και όπου ο φωτισμός θα μπορούσε να παραμένει κατά λάθος, πρέπει να ενισχύεται με την εγκατάσταση είτε χρονοδιακοπτών ή αισθητήρων απενεργοποίησης φωτισμού, ώστε να σβήνει αφού αδειάζει ο χώρος κατά τη διάρκεια της νύχτας και τα Σαββατοκύριακα. Ο φωτισμός σε χώρους με πλευρικά παράθυρα πρέπει να ελέγχεται σε σειρές παράλληλες προς τα παράθυρα, ώστε οι σειρές που είναι πιο κοντά στα παράθυρα να μπορούν να απενεργοποιηθούν ξεχωριστά. Ο φωτισμός σε γραφεία, αίθουσες συνεδριάσεων, σχολικές αίθουσες και εργαστήρια πρέπει να ελέγχεται από τους χρήστες μέσω προσβάσιμου διακόπτη σε κατάλληλα σημεία. Ο φωτισμός σε χώρους φυσικού φωτισμού και περιοχές υποδοχής πρέπει να ελέγχεται από αυτόματο συνδεόμενο όργανο φυσικού φωτισμού (είτε έναυσης/ σβέσης είτε αυξομείωσης της ροής φωτισμού). Επαλήθευση: Ο σχεδιαστής φωτισμού πρέπει να παράσχει ένα πρόγραμμα το οποίο θα περιλαμβάνει όλα τα όργανα φωτισμού που πρέπει να εγκατασταθούν σε κάθε χώρο, με περιγραφές προϊόντων ή δελτία δεδομένων που θα περιγράφουν τη λειτουργία τους. Ο φωτισμός σε χώρους που δεν είναι κατειλημμένοι κατά τη διάρκεια της νύχτας και στους χώρους όπου ο φωτισμός θα μπορούσε να παραμένει ενεργοποιημένος κατά λάθος, πρέπει να ενισχύεται με την εγκατάσταση είτε χρονοδιακοπτών είτε αισθητήρων απενεργοποίησης φωτισμού, ώστε να σβήνει αφού αδειάζει ο χώρος κατά τη διάρκεια της νύχτας και τα Σαββατοκύριακα. Ο φωτισμός σε χώρους με πλευρικά παράθυρα πρέπει να ελέγχεται σε σειρές παράλληλες προς τα παράθυρα, ώστε οι σειρές που είναι πιο κοντά στα παράθυρα να μπορούν να απενεργοποιηθούν ξεχωριστά. Ο φωτισμός σε γραφεία, αίθουσες συνεδριάσεων, σχολικές αίθουσες και εργαστήρια πρέπει να είναι αυξομειούμενης ροής και να ελέγχεται από τους χρήστες μέσω προσβάσιμου διακόπτη σε κατάλληλα σημεία. Σε χώρους αυτού του τύπου, ο φωτισμός αυξομειούμενης ροής ελέγχεται αυτόματα ώστε κατά τα πρώτα στάδια ζωής της εγκατάστασης, όταν οι λαμπτήρες και τα φωτιστικά σώματα είναι καθαρά και φωτεινά, η ροή του φωτισμού να μπορεί να αυξομειώνεται για να παράσχει την απαιτούμενη διατηρούμενη φωτεινότητα αν ο χώρος έχει φυσικό φωτισμό, πρέπει να παρέχεται αυτόματος φωτισμός αυξομειούμενης ροής συνδεόμενος με το φυσικό φωτισμό. Ο φωτισμός ανεξάρτητων χώρων εργασίας σε γραφεία πρέπει να ελέγχεται ξεχωριστά. Ο φωτισμός σε χώρους φυσικού φωτισμού και περιοχές υποδοχής πρέπει να ελέγχεται από αυτόματο συνδεόμενο όργανο φυσικού φωτισμού (είτε έναυσης/ σβέσης είτε αυξομείωσης της ροής φωτισμού). Επαλήθευση: Ο σχεδιαστής φωτισμού πρέπει να παράσχει ένα πρόγραμμα το οποίο θα περιλαμβάνει όλα τα όργανα φωτισμού που πρέπει να εγκατασταθούν σε κάθε χώρο, με περιγραφές προϊόντων ή δελτία δεδομένων που θα περιγράφουν τη λειτουργία τους. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ 1. Σε χώρους όπου θα ήταν επωφελής η αυξομείωση της ροής φωτισμού, θα χορηγούνται επιπλέον βαθμοί κατ' αναλογία με τη συνολική ποσότητα ισχύος φωτισμού σε τέτοιους χώρους στους οποίους η ροή είναι αυξομειούμενη. Για να θεωρείται αυξομειούμενης ροής, ο φωτισμός πρέπει να ελέγχεται αυτόματα ώστε κατά τα πρώτα στάδια λειτουργίας της εγκατάστασης, όταν οι λαμπτήρες είναι καθαροί και φωτεινοί, η ροή του φωτισμού να μπορεί να αυξομειώνεται ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ 1. Σε χώρους όπου θα ήταν επωφελής η αυξομείωση της ροής φωτισμού (εκτός από την περίπτωση γραφείων, αιθουσών συνεδριάσεων, σχολικών αιθουσών και εργαστηρίων όπου απαιτείται όπου απαιτείται αυξομείωση της ροής φωτισμού), θα χορηγούνται επιπλέον βαθμοί κατ' αναλογία με τη συνολική ποσότητα ισχύος φωτισμού σε τέτοιους χώρους στους οποίους η ροή είναι αυξομειούμενη. Για να θεωρείται αυξομειούμενης ροής, ο φωτισμός πρέπει να 14

για να παρέχει την απαιτούμενη διατηρούμενη φωτεινότητα και αν ο χώρος έχει φυσικό φωτισμό, πρέπει να παρέχεται αυτόματος φωτισμός αυξομειούμενης ροής συνδεόμενος με το φυσικό φωτισμό. Επαλήθευση: Ο σχεδιαστής του φωτισμού πρέπει να παράσχει υπολογισμό από τον οποίο θα προκύπτει η εγκατεστημένη ισχύς φωτισμού όλης της εγκατάστασης (συμπεριλαμβανομένης αυτής που καταναλώνεται από τους λαμπτήρες, στραγγαλιστικά πηνία, αισθητήρες και όργανα) όταν η αυξομειούμενη ροή φωτισμού των τμημάτων αυτών έχει πλήρως αυξομειωθεί, διαιρούμενη με την εγκατεστημένη ισχύ φωτισμού όταν όλοι οι λαμπτήρες είναι πλήρους φωτεινής ροής. 2. Θα χορηγούνται βαθμοί αν οι πυκνότητες ισχύος αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 90% αυτών που ορίζονται στον πίνακα για το κριτήριο 2 ανωτέρω, ή εναλλακτικά αν οι τυποποιημένες πυκνότητες ισχύος αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 90% αυτών που ορίζονται στον πίνακα για το κριτήριο 3 ανωτέρω. Επαλήθευση: Υπολογισμός όπως διευκρινίζεται στο σχετικό κριτήριο ανωτέρω. ελέγχεται αυτόματα ώστε κατά τα πρώτα στάδια λειτουργίας της εγκατάστασης, όταν οι λαμπτήρες είναι καθαροί και φωτεινοί, η ροή του φωτισμού να μπορεί να αυξομειώνεται για να παρέχει την απαιτούμενη διατηρούμενη φωτεινότητα και αν ο χώρος έχει φυσικό φωτισμό, πρέπει να παρέχεται αυτόματος φωτισμός αυξομειούμενης ροής συνδεόμενος με το φυσικό φωτισμό. Επαλήθευση: Ο σχεδιαστής του φωτισμού πρέπει να παράσχει υπολογισμό από τον οποίο θα προκύπτει η εγκατεστημένη ισχύς φωτισμού όλης της εγκατάστασης (συμπεριλαμβανομένης αυτής που καταναλώνεται από τους λαμπτήρες, στραγγαλιστικά πηνία, αισθητήρες και όργανα) όταν η αυξομειούμενη ροή φωτισμού των τμημάτων αυτών έχει πλήρως αυξομειωθεί, διαιρούμενη με την εγκατεστημένη ισχύ φωτισμού όταν όλοι οι λαμπτήρες είναι πλήρους φωτεινής ροής. 2. Θα χορηγούνται βαθμοί αν οι πυκνότητες ισχύος αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 90% αυτών που ορίζονται στον πίνακα για το κριτήριο 2 ανωτέρω, ή εναλλακτικά αν οι τυποποιημένες πυκνότητες ισχύος αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 90% αυτών που ορίζονται στον πίνακα για το κριτήριο 3 ανωτέρω. Επαλήθευση: Υπολογισμός όπως διευκρινίζεται στο σχετικό κριτήριο ανωτέρω. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Στοιχειώδη κριτήρια Αναλυτικά κριτήρια 3.3 Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ για την εγκατάσταση φωτισμού εσωτερικών χώρων Αποδοτικός ως προς τους πόρους και την ενέργεια σχεδιασμός των νέων συστημάτων φωτισμού ή ανακαίνιση του υπάρχοντος συστήματος φωτισμού ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Όταν εγκαθίσταται ένα νέο σύστημα φωτισμού, ο προσφέρων οφείλει να αποδείξει ότι την εγκατάσταση θα αναλάβει προσωπικό με εμπειρία τουλάχιστον τριών ετών στην εγκατάσταση φωτισμού και / ή το οποίο διαθέτει τα κατάλληλα επαγγελματικά προσόντα στους τομείς της μηχανικής φωτισμού ή το οποίο συμμετέχει σε επαγγελματική οργάνωση στον τομέα της εγκατάστασης φωτισμού. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Αποδοτικός ως προς τους πόρους και την ενέργεια σχεδιασμός των νέων συστημάτων φωτισμού ή ανακαίνιση του υπάρχοντος συστήματος φωτισμού ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Όταν εγκαθίσταται ένα νέο σύστημα φωτισμού, ο προσφέρων οφείλει να αποδείξει ότι την εγκατάσταση θα αναλάβει προσωπικό με εμπειρία τουλάχιστον τριών ετών στην εγκατάσταση φωτισμού και / ή το οποίο διαθέτει τα κατάλληλα επαγγελματικά προσόντα στους τομείς της μηχανικής φωτισμού ή το οποίο συμμετέχει σε επαγγελματική οργάνωση στον τομέα της εγκατάστασης φωτισμού. Επαλήθευση: Ο προσφέρων πρέπει να παράσχει κατάλογο των ατόμων τα οποία είναι αρμόδια για το έργο, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντικών στελεχών, Επαλήθευση: Ο προσφέρων πρέπει να παράσχει κατάλογο των ατόμων τα οποία είναι αρμόδια για το έργο, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντικών στελεχών, 15

αναφέροντας τα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά τους προσόντα και τη σχετική τους πείρα. Ο κατάλογος πρέπει να περιλαμβάνει άτομα που απασχολούνται από υπεργολάβους, στις περιπτώσεις που η εργασία πρόκειται να ανατεθεί σε υπεργολάβους. Ο προσφέρων θα πρέπει επίσης να παράσχει κατάλογο των συστημάτων φωτισμού που ο ανάδοχος έχει εγκαταστήσει κατά τα τελευταία τρία έτη. TΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ 1. Ο προσφέρων πρέπει να παράσχει τα παρακάτω για νέες ή ανακαινισμένες εγκαταστάσεις φωτισμού: Οδηγίες αποσυναρμολόγησης για φωτιστικά σώματα Οδηγίες όσον αφορά τον τρόπο αντικατάστασης των λαμπτήρων και ποιοι λαμπτήρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα φωτιστικά σώματα χωρίς να αυξηθεί η αναφερόμενη ενεργειακή απόδοση Οδηγίες όσον αφορά τους τρόπους λειτουργίας και συντήρησης των οργάνων χειρισμού του φωτισμού Για αισθητήρες απενεργοποίησης φωτισμού, οδηγίες όσον αφορά τους τρόπους ρύθμισης της ευαισθησίας και του χρόνου καθυστέρησης, συμβουλές για τον καλύτερο τρόπο να κάνετε κάτι τέτοιο για την κάλυψη αναγκών των χρηστών χωρίς υπερβολική αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας Για όργανα που συνδέονται με το φυσικό φωτισμό, οδηγίες όσον αφορά τους τρόπους αναβαθμονόμησης και ρύθμισής τους, για παράδειγμα λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές στη διάταξη του δωματίου. Για χρονοδιακόπτες, οδηγίες όσον αφορά τους τρόπους ρύθμισης των χρόνων απενεργοποίησης και συμβουλές για τον καλύτερο τρόπο να κάνετε κάτι τέτοιο για την κάλυψη αναγκών των χρηστών χωρίς υπερβολική αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας Επαλήθευση: Ο προσφέρων πρέπει να παράσχει γραπτές οδηγίες στην αναθέτουσα αρχή 2. Ο προσφέρων πρέπει να εφαρμόσει τα κατάλληλα περιβαλλοντικά μέτρα για τη μείωση και ανάκτηση των αποβλήτων που παράγονται κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης ενός νέου ή ανακαινισμένου συστήματος φωτισμού. Όλα τα απόβλητα λαμπτήρων και φωτιστικών σωμάτων και οργάνων φωτισμού πρέπει να διαχωρίζονται και να αποστέλλονται για ανάκτηση σύμφωνα με την οδηγία αναφέροντας τα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά τους προσόντα και τη σχετική τους πείρα. Ο κατάλογος πρέπει να περιλαμβάνει άτομα που απασχολούνται από υπεργολάβους, στις περιπτώσεις που η εργασία πρόκειται να ανατεθεί σε υπεργολάβους. Ο προσφέρων θα πρέπει επίσης να παράσχει κατάλογο των συστημάτων φωτισμού που ο ανάδοχος έχει εγκαταστήσει κατά τα τελευταία τρία έτη. TΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ 1. Ο προσφέρων πρέπει να παράσχει τα παρακάτω για νέες ή ανακαινισμένες εγκαταστάσεις φωτισμού: Οδηγίες αποσυναρμολόγησης για φωτιστικά σώματα Οδηγίες όσον αφορά τον τρόπο αντικατάστασης των λαμπτήρων και ποιοι λαμπτήρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα φωτιστικά σώματα χωρίς να αυξηθεί η αναφερόμενη ενεργειακή απόδοση Οδηγίες όσον αφορά τους τρόπους λειτουργίας και συντήρησης των οργάνων χειρισμού του φωτισμού Για αισθητήρες απενεργοποίησης φωτισμού, οδηγίες όσον αφορά τους τρόπους ρύθμισης της ευαισθησίας και του χρόνου καθυστέρησης, συμβουλές για τον καλύτερο τρόπο να κάνετε κάτι τέτοιο για την κάλυψη αναγκών των χρηστών χωρίς υπερβολική αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας Για όργανα που συνδέονται με το φυσικό φωτισμό, οδηγίες όσον αφορά τους τρόπους αναβαθμονόμησης και ρύθμισής τους, για παράδειγμα λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές στη διάταξη του δωματίου. Για χρονοδιακόπτες, οδηγίες όσον αφορά τους τρόπους ρύθμισης των χρόνων απενεργοποίησης και συμβουλές για τον καλύτερο τρόπο να κάνετε κάτι τέτοιο για την κάλυψη αναγκών των χρηστών χωρίς υπερβολική αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας Επαλήθευση: Ο προσφέρων πρέπει να παράσχει γραπτές οδηγίες στην αναθέτουσα αρχή 2. Ο προσφέρων πρέπει να εφαρμόσει τα κατάλληλα περιβαλλοντικά μέτρα για τη μείωση και ανάκτηση των αποβλήτων που παράγονται κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης ενός νέου ή ανακαινισμένου συστήματος φωτισμού. Όλα τα απόβλητα λαμπτήρων και φωτιστικών σωμάτων και οργάνων φωτισμού πρέπει να διαχωρίζονται και να αποστέλλονται για ανάκτηση σύμφωνα με την οδηγία 16

ΑΗΗΕ. Επαλήθευση: Ο προσφέρων θα παράσχει περιγραφή σύμφωνα με την οποία θα καθορίζεται ο τρόπος διαχωρισμού, ανάκτησης και ανακύκλωσης του εξοπλισμού. ΡΗΤΡΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΑΣΗΣ 1. Ο προσφέρων πρέπει να διασφαλίσει ότι οι νέες ή ανακαινισμένες εγκαταστάσεις φωτισμού λειτουργούν σωστά και δεν χρησιμοποιούν περισσότερη ενέργεια από την απαιτούμενη. Για αισθητήρες απενεργοποίησης, πρέπει να καθορίζονται τα κατάλληλα επίπεδα ευαισθησίας και οι χρόνοι καθυστέρησης για την κάλυψη των αναγκών των χρηστών χωρίς υπερβολική κατανάλωση ενέργειας. Οι αισθητήρες απενεργοποίησης πρέπει να ελέγχονται ώστε να διασφαλίζεται ότι λειτουργούν σωστά και είναι αρκετά ευαίσθητοι ώστε να εντοπίζουν τυπικές κινήσεις των ατόμων που βρίσκονται στο χώρο. Τα όργανα που συνδέονται με το φυσικό φωτισμό μπορούν να βαθμονομηθούν ώστε να διασφαλιστεί ότι απενεργοποιούνται όταν ο φωτισμός είναι επαρκής. Τα όργανα αυξομείωσης της ροής φωτισμού πρέπει να βαθμονομηθούν προκειμένου να διασφαλίζεται ότι διατηρούν το συνδυασμένο επίπεδο φυσικού φωτισμού και ηλεκτρικού φωτισμού που απαιτείται στο χώρο. Οι χρονοδιακόπτες πρέπει να ρυθμίζονται στους κατάλληλους χρόνους απενεργοποίησης για να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χρηστών χωρίς υπερβολική αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας Η καλωδίωση των γενικών διακοπτών και των ρυθμιστών έντασης που χρησιμοποιούν οι χρήστες πρέπει να ελέγχεται ώστε να διασφαλίζεται ότι ελέγχουν τις κατάλληλες περιοχές στο εσωτερικό του δωματίου. Αφού κατοικηθεί ο χώρος, αν τα όργανα φωτισμού δεν πληρούν τις ανωτέρω απαιτήσεις, ο ανάδοχος θα ρυθμίσει και/ή θα αναβαθμονομήσει τα όργανα ώστε πληρούν τις απαιτήσεις. Επαλήθευση: Δήλωση του αναδόχου ότι οι σχετικές ρυθμίσεις και βαθμονομήσεις έχουν πραγματοποιηθεί. ΑΗΗΕ. Επαλήθευση: Ο προσφέρων θα παράσχει περιγραφή σύμφωνα με την οποία θα καθορίζεται ο τρόπος διαχωρισμού, ανάκτησης και ανακύκλωσης του εξοπλισμού. ΡΗΤΡΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΑΣΗΣ 1. Ο προσφέρων πρέπει να διασφαλίσει ότι οι νέες ή ανακαινισμένες εγκαταστάσεις φωτισμού λειτουργούν σωστά και δεν χρησιμοποιούν περισσότερη ενέργεια από την απαιτούμενη. Για αισθητήρες απενεργοποίησης, πρέπει να καθορίζονται τα κατάλληλα επίπεδα ευαισθησίας και οι χρόνοι καθυστέρησης για την κάλυψη των αναγκών των χρηστών χωρίς υπερβολική κατανάλωση ενέργειας. Οι αισθητήρες απενεργοποίησης πρέπει να ελέγχονται ώστε να διασφαλίζεται ότι λειτουργούν σωστά και είναι αρκετά ευαίσθητοι ώστε να εντοπίζουν τυπικές κινήσεις των ατόμων που βρίσκονται στο χώρο. Τα όργανα που συνδέονται με το φυσικό φωτισμό μπορούν να βαθμονομηθούν ώστε να διασφαλιστεί ότι απενεργοποιούνται όταν ο φωτισμός είναι επαρκής. Τα όργανα αυξομείωσης της ροής φωτισμού πρέπει να βαθμονομηθούν προκειμένου να διασφαλίζεται ότι διατηρούν το συνδυασμένο επίπεδο φυσικού φωτισμού και ηλεκτρικού φωτισμού που απαιτείται στο χώρο. Οι χρονοδιακόπτες πρέπει να ρυθμίζονται στους κατάλληλους χρόνους απενεργοποίησης για να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χρηστών χωρίς υπερβολική αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας Η καλωδίωση των γενικών διακοπτών και των ρυθμιστών έντασης που χρησιμοποιούν οι χρήστες πρέπει να ελέγχεται ώστε να διασφαλίζεται ότι ελέγχουν τις κατάλληλες περιοχές στο εσωτερικό του δωματίου. Αφού κατοικηθεί ο χώρος, αν τα όργανα φωτισμού δεν πληρούν τις ανωτέρω απαιτήσεις, ο ανάδοχος θα ρυθμίσει και/ή θα αναβαθμονομήσει τα όργανα ώστε πληρούν τις απαιτήσεις. Επαλήθευση: Δήλωση του αναδόχου ότι οι σχετικές ρυθμίσεις και βαθμονομήσεις έχουν πραγματοποιηθεί. 2. Ο ανάδοχος πρέπει να διασφαλίσει ότι ο εξοπλισμός φωτισμού (συμπεριλαμβανομένων των λαμπτήρων και των σωμάτων φωτισμού) έχει 2. Ο ανάδοχος πρέπει να διασφαλίσει ότι ο εξοπλισμός φωτισμού (συμπεριλαμβανομένων των λαμπτήρων και των σωμάτων φωτισμού) έχει 17

εγκατασταθεί ακριβώς όπως αναφέρεται στο αρχικό σχέδιο. Επαλήθευση: Πρόγραμμα του εγκατεστημένου εξοπλισμού με επισυναπτόμενα τιμολόγια ή δελτία παράδοσης των κατασκευαστών και επιβεβαίωση ότι ο εξοπλισμός είναι αυτός που έχει αρχικά οριστεί. Σημείωση: Αυτή η ρήτρα εκτέλεσης της σύμβασης έχει ως στόχο την εξάλειψη της υποκατάστασης κατώτερων προϊόντων φωτισμού κατά το στάδιο της εγκατάστασης. Σε περίπτωση που η υποκατάσταση είναι αναπόφευκτη επειδή δεν είναι διαθέσιμα τα προϊόντα που είχαν αρχικά οριστεί, ο ανάδοχος πρέπει να παράσχει ένα πρόγραμμα αντικατάστασης και υπολογισμού που θα αποδεικνύει ότι η εγκατάσταση με τα προϊόντα που υποκαταστάθηκαν εξακολουθεί να πληροί τα σχετικά κριτήρια σχεδιασμού φωτισμού που αναφέρονται στο σημείο 3.2 ανωτέρω. εγκατασταθεί ακριβώς όπως αναφέρεται στο αρχικό σχέδιο. Επαλήθευση: Πρόγραμμα του εγκατεστημένου εξοπλισμού με επισυναπτόμενα τιμολόγια ή δελτία παράδοσης των κατασκευαστών και επιβεβαίωση ότι ο εξοπλισμός είναι αυτός που έχει αρχικά οριστεί. Σημείωση: Αυτή η ρήτρα εκτέλεσης της σύμβασης έχει ως στόχο την εξάλειψη της υποκατάστασης κατώτερων προϊόντων φωτισμού κατά το στάδιο της εγκατάστασης. Σε περίπτωση που η υποκατάσταση είναι αναπόφευκτη επειδή δεν είναι διαθέσιμα τα προϊόντα που είχαν αρχικά οριστεί, ο ανάδοχος πρέπει να παράσχει ένα πρόγραμμα αντικατάστασης και υπολογισμού που θα αποδεικνύει ότι η εγκατάσταση με τα προϊόντα που υποκαταστάθηκαν εξακολουθεί να πληροί τα σχετικά κριτήρια σχεδιασμού φωτισμού που αναφέρονται στο σημείο 3.2 ανωτέρω. Επεξηγηματικές σημειώσεις Κατά την προμήθεια συστημάτων φωτισμού, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να επιτρέπουν τη σύναψη ξεχωριστών συμβάσεων (που καλύπτουν, για παράδειγμα, το σχεδιασμό, την προμήθεια εξοπλισμού και την εγκατάσταση) σε διαφορετικούς αναδόχους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, διαφορετικοί ανάδοχοι μπορεί να είναι επομένως υπεύθυνοι για τη διασφάλιση της τήρησης διαφορετικών κριτηρίων. Κριτήρια ανάθεσης: Στην προκήρυξη της σύμβασης και στα έγγραφα συγγραφής υποχρεώσεων πρέπει οι αναθέτουσες αρχές να επισημαίνουν πόσοι επιπλέον βαθμοί θα απονέμονται για κάθε κριτήριο ανάθεσης. Τα περιβαλλοντικά κριτήρια ανάθεσης πρέπει, συνολικά, να καλύπτουν ποσοστό τουλάχιστον 15% της συνολικής βαθμολογίας. Κριτήρια απόδοσης λαμπτήρων: Οι απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού καθορίζουν επίσης πρότυπα για τη φωτεινή αποδοτικότητα των λαμπτήρων, προκειμένου οι λαμπτήρες να διατίθενται στην αγορά. Τα εν λόγω πρότυπα πρόκειται να γίνουν πιο απαιτητικά τον Απρίλιο του 2012. Για ορισμένους τύπους λαμπτήρων οι απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού μπορεί να είναι αυστηρότερες από την ελάχιστη απόδοση της τάξης λαμπτήρων που καθορίζεται στα κριτήρια 1α και 1β ανωτέρω. Κριτήρια πυκνότητας ισχύος: Όταν εγκαθίσταται νέος φωτισμός στο σύνολο των χώρων κτιρίου μεικτής χρήσης, η αναθέτουσα αρχή έχει τη διακριτική ευχέρεια είτε να απαιτήσει κάθε τμήμα του κτιρίου να πληροί το σχετικό κριτήριο σχεδιασμού πυκνότητας ισχύος 2, ή, εναλλακτικά, μπορεί να θέσει ένα συνολικό κριτήριο πυκνότητας ισχύος για το σύνολο του κτιρίου, βάσει ενός χώρου που αποτελεί σταθμισμένο μέσο όρο των διαφόρων τύπων χρήσης. 18

Όταν εγκαθίσταται νέος φωτισμός σε ένα ολόκληρο κτίριο με ασυνήθιστο σύνολο χώρων, ή με χώρους που απαιτούν ασυνήθιστα υψηλή φωτεινότητα, λόγω εργασιών που απαιτούν οπτική προσοχή, ή ένα κτίριο διαφορετικού τύπου από εκείνα που περιλαμβάνονται στο κριτήριο σχεδιασμού 2 ανωτέρω, η αναθέτουσα αρχή έχει τη διακριτική ευχέρεια είτε να απαιτήσει κάθε χώρος του κτιρίου να πληροί τη σχετική τυποποιημένη πυκνότητα ισχύος στο κριτήριο σχεδιασμού 3, ή, εναλλακτικά, μπορεί να θέσει έναν γενικό στόχο ισχύος φωτισμού για ολόκληρο το κτίριο με την προσθήκη τιμών ισχύος για κάθε χώρο που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του τυποποιημένου κριτηρίου πυκνότητας ισχύος στο χώρο από το χώρο του και τη φωτεινότητά του διαιρούμενου με το 100. Όργανα φωτισμού: Πριν από την εγκατάσταση οργάνων φωτισμού, η αναθέτουσα αρχή θα πρέπει να ενημερώσει την εταιρεία εγκατάστασης σχετικά με τον τρόπο που καταλαμβάνεται και χρησιμοποιείται ο χώρος, και όλες τις ειδικές απαιτήσεις οργάνων φωτισμού, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων ασφάλειας και προστασίας. Οι ανησυχία σχετικά με την ασφάλεια και την προστασία δεν πρέπει να υπερεκτιμηθούν σε χώρους χωρίς εμφανείς κινδύνους, οι αισθητήρες φωτισμού που έχουν εγκατασταθεί σωστά θα λειτουργήσουν αποτελεσματικά χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των χρηστών. Αν υπάρχουν συγκεκριμένες ανησυχίες, μπορεί συχνά να είναι δυνατό να παραμένει μια μικρή ποσότητα φωτισμού σε σημαντικά σημεία όπως κλιμακοστάσια, όταν διακόπτεται η λειτουργία του μεγαλύτερου μέρους του φωτισμού. Τα κριτήρια των οργάνων φωτισμού καλύπτουν την ελάχιστη παροχή και συχνά μπορεί να είναι οικονομικά αποδοτικό για τις αναθέτουσες αρχές να καθορίζουν συμπληρωματικούς ελέγχους. Ανάλογα με τις απαιτήσεις του χώρου και των χρηστών του, αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν: Έναυση/ σβέση που συνδέεται με το φυσικό φωτισμό ή αυξομείωση της ροής φωτισμού σε άλλους χώρους που φωτίζονται με φυσικό φωτισμό καθώς και περιοχές υποδοχής και διακίνησης Αισθητήρες παρουσίας-κίνησης σε τμήματα του χώρου, όπου τμήματα ενός χώρου μπορεί να παραμένουν άδεια για μεγάλες χρονικές περιόδους Ατομικός έλεγχος της παρουσίας ατόμων με τη χρήση έναυσης/ σβέσης και αυξομείωσης της ροής φωτισμού, ίσως με τη χρήση ευέλικτων οργάνων, όπως όργανα υπερύθρων. Χρονοδιακόπτες σε χώρους όπου ο φωτισμός απαιτείται μόνο σε καθορισμένες ώρες (για παράδειγμα σε ένα μουσείο ή άλλο κτίριο με καθορισμένες ώρες λειτουργίας) Διακόπτες χρόνου καθυστέρησης σε χώρους όπου ο φωτισμός απαιτείται μόνο για μια καθορισμένη χρονική περίοδο, για παράδειγμα κατά την προβολή κάποιου αντικειμένου Διακοπτική λειτουργία με κάρτα, για παράδειγμα σε χώρους εργοστασίου ή υπνοδωμάτια, όπου ο φωτισμός ενεργοποιείται μόνο αν τον ενεργοποιήσει κάποια κάρτα πρόσβασης. Συντήρηση: Ο φωτισμός απαιτεί τακτική συντήρηση για τη διασφάλιση ότι η απαιτούμενη φωτεινότητα εξακολουθεί να παρέχεται. Με την πάροδο του χρόνου, οι περισσότεροι τύποι λαμπτήρων μειώνουν την απόδοσή τους και στη συνέχεια παύουν να λειτουργούν, ενώ τα φωτιστικά σώματα και οι επιφάνειες των δωματίων μπορεί να λερωθούν. Προς το τέλος της ζωής του λαμπτήρα, μια εγκατάσταση μπορεί να αποδίδει μόνο 60-80% της αρχικής της φωτεινότητας. Εκτός από την αντικατάσταση χαλασμένων λαμπτήρων, θα πρέπει να προβλέπεται τα φωτιστικά σώματα και οι επιφάνειες των δωματίων να καθαρίζονται τακτικά. Παλαιοί λαμπτήρες οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου παρουσιάζουν αυξομειώσεις ροής φωτεινότητας πρέπει να εγκαθίστανται πριν χαλάσουν εντελώς. Η συνολική αντικατάσταση, κατά την οποία αλλάζονται όλοι οι λαμπτήρες και τα φωτιστικά σώματα καθαρίζονται βάσει προγράμματος, μπορεί να είναι οικονομικά αποδοτική, κυρίως σε τοποθεσίες όπου η αντικατάσταση λαμπτήρων είναι δύσκολη ή δημιουργεί προβλήματα. 19

Για να καταστεί δυνατή η μειωμένη παραγωγή φωτός καθώς το σύστημα φθείρεται, οι εγκαταστάσεις φωτισμού είναι συνήθως μεγάλου μεγέθους ώστε κατά την έναρξη της ζωής τους να αποδίδουν περισσότερο (συχνά κατά 20-25% περισσότερο) από την απαιτούμενη διατηρούμενη φωτεινότητα. Τα όργανα αυξομείωσης της ροής φωτισμού μπορούν να μειώσουν αυτόματα την παραγωγή φωτισμού, ώστε η διατηρούμενη φωτεινότητα να αποδίδεται κατά τη διάρκεια ζωής της εγκατάστασης. Αυτό συνεπάγεται εξοικονόμηση ενέργειας, ιδίως κατά την έναρξη ζωής της εγκατάστασης όταν οι λαμπτήρες και τα φωτιστικά σώματα είναι καθαρά και φωτεινά. Η εξοικονόμηση 10% είναι συνήθης. Θέματα κόστους Λαμπτήρες και φωτιστικά σώματα Το κόστος για την παροχή φωτισμού σε ένα κτίριο τείνει να κυριαρχείται από το ενεργειακό κόστος. Για παράδειγμα, ένα σύνηθες φωτιστικό σώμα μπορεί να κοστίζει από 50 έως 100 ευρώ. Με εικοσαετή διάρκεια ζωής, λειτουργώντας 8 ώρες ημερησίως, ένα τέτοιο φωτιστικό σώμα καταναλώνει 400-500 ευρώ ηλεκτρισμού (αν υποθέσουμε ένα κόστος10 λεπτά/kwh). Επομένως, είναι συνήθως οικονομικά αποδοτική η χρήση πιο ακριβού φωτιστικού σώματος ακόμη και αν είναι μόνο 10-20% πιο αποτελεσματικό. Η χρήση πιο αποδοτικών φωτιστικών σωμάτων μπορεί ορισμένες φορές να επιτρέψει την εγκατάσταση λιγότερων φωτιστικών σωμάτων, εξοικονομώντας κεφαλαιουχικές δαπάνες. Οι ενεργειακά αποδοτικοί λαμπτήρες διαρκούν περισσότερο από τους αντίστοιχους λαμπτήρες βολφραμίου και αλογόνου βολφραμίου, εξοικονομώντας το κόστος συντήρησης καθώς και την ενέργεια που καταναλώνεται. Η αντικατάσταση λαμπτήρα βολφραμίου αλογόνου 35W με έναν αντίστοιχο λαμπτήρα LED 11W υψηλής ποιότητας μπορεί να κοστίσει επιπλέον 50-80 ευρώ σύμφωνα με τις τρέχουσες τιμές. Κατά τη δεκαετή περίοδο λειτουργίας, με οκτάωρη χρήση ημερησίως, εξοικονομούνται περίπου 70 ευρώ αξίας ηλεκτρικού ρεύματος. Ωστόσο, κατά την ίδια περίοδο ο λαμπτήρας LED δεν θα πρέπει να αντικατασταθεί, αλλά ο λαμπτήρας αλογόνου θα πρέπει να αντικατασταθεί 14 φορές. Παρόλο που το κόστος των λαμπτήρων είναι μικρό, το κόστος του προσωπικού για την αντικατάστασή τους δεν είναι. Όργανα φωτισμού Τα όργανα φωτισμού μπορεί να είναι εξαιρετικά αποδοτικά από άποψη κόστους, με συνήθεις περιόδους αποπληρωμής 2-4 ετών, όταν επανατοποθετούνται σε μια υπάρχουσα εγκατάσταση. Σε μια νέα εγκατάσταση, το κόστος εγκατάστασης εξελιγμένων οργάνων φωτισμού μπορεί να είναι το ίδιο με αυτό ενός συμβατικού συστήματος χειροκίνητων οργάνων. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει η ανάγκη καλωδίωσης στους επιτοίχιους διακόπτες. Τα αυτόματα όργανα φωτισμού μπορεί να εξοικονομήσουν 30-40% κόστος ηλεκτρισμού χωρίς επιπλέον κόστος κεφαλαίου. Τα όργανα μπορούν να παράσχουν εξοικονόμηση ενέργειας ακόμη και αν ο φωτισμός είναι απενεργοποιημένος μόνο για μικρές χρονικές περιόδους. Είναι μύθος ότι οι λαμπτήρες καταναλώνουν πολλή ενέργεια όταν είναι ενεργοποιημένοι στη χειρότερη των περιπτώσεων καταναλώνεται η ίδια ποσότητα που καταναλώνεται σε μερικά δευτερόλεπτα φυσιολογικής λειτουργίας. Μπορεί να υπάρξει μείωση της ζωής του λαμπτήρα αν υπάρξει επαναλαμβανόμενη 20